Maatschappelijke positie: De hoofdpersoon is een Nederlandse partizaan (guerrillastrijder, lid van een ongeregelde militaire troep), zonder naam,

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 1583 woorden 2 maart ,1 84 keer beoordeeld Auteur Genre Willem Frederik Hermans Oorlogsroman, Psychologische Eerste uitgave 1952 roman, Geschiedenis, Novelle Vak Nederlands Afdeling I INHOUD Hoofdpersoon De ik figuur, Maatschappelijke positie: De hoofdpersoon is een Nederlandse partizaan (guerrillastrijder, lid van een ongeregelde militaire troep), zonder naam, Karaktertrekken: Hij is stom geworden door de oorlogservaringen, heeft nauwelijks contact met zijn medepartizanen (ook vanwege de taalbarrière). Hij ziet zichzelf als een 'smerige soldaat', gedreven door de waanzin van de oorlog. De hoofdpersoon is een asociaal type, dit kun je afleiden aan het feit dat hij een vreemd huis binnen loopt z'n sigaret op de sofa uitdrukt, sadistisch, een eenling, drukt zichzelf sarcastisch uit, was onverschillig tegenover de moorden die hij pleegde, gevoelloos, slim, vreemd gedrag. Hij blijft een wolf in schaapskleren als hij in het huis is. Relaties: met een Spanjaard die een handjevol Frans spreekt. Met de eigenaars van het huis, die hij uit zelfbehoud vermoord. Met de kolonel aan wie hij huisvesting verleent. Met de oude man die zich in een afgesloten kamer in het huis bevindt. En met zijn medepartizanen. Functies: Draagt het thema en laat de motieven zien. Kort verhaalverloop: De ik, een Nederlandse soldaat, vecht in een troep partizanen in de tweede wereld oorlog tegen Oost- Duitsland. Hij is helemaal afgemat. Op een dag moet hij opzoek gaan naar boobytraps. Hij komt bij een oud huis, in een verlaten stad. Wending: Hij gaat naar binnen, neemt een bad en schone kleren en valt op het bed in slaap. De volgende morgen wordt hij wakker door een Duitse kolonel die aanstaat te bellen. Hij wil onderdak voor hem en zijn Pagina 1 van 5

2 troep. De Duitsers hadden de stad heroverd. Hij stelde alles beschikbaar op de slaapkamer, de bibliotheek en de afgesloten kamer na. De volgende dag ging hij het huis onderzoeken. In de bieb vond hij allerlei boeken over vissen. Helemaal onverwachts komen de eigenaren thuis. Eerst de man. De ik schiet hem zonder twijfels dood in de voortuin. Even later komt ook de vrouw thuis. Hij wurgt haar in het bad. Hij vindt de sleutel voor de afgesloten kamer, waar de poes de hele tijd tegenaan stond te miauwen, en gaat een kijkje nemen. Hij vindt een oude man achter een groot aquarium. Dat leek het enige waar de oude man voor leefde sinds de oorlog. De ik laat de oude man opgesloten in de kamer achter. In de tussen tijd hebben de Russen, zijn medepartizanen, de stad omcirkeld. Alle Duitsers in het huis zijn gedood, op de kolonel na. Wending: De ik neemt hem gevangen, om niet te worden gedood door zijn medepartizanen en trekt vervolgens zijn oude partizanen uniform weer aan. Hij deelt de oude man mee, dat de Russen de stad hebben heroverd en daarna sluit hij zich weer bij de partizanen aan, die geheel tegen zijn zin het hele huis vernielden. Hij loopt met de rest langzaam naar buiten. Hij ziet de lijken van de oude man en de kolonel hangen aan de plataan, waarvan hij in het begin van het verhaal had gezegd dat het leek op een galg voor een hele familie. Hij loopt naar buiten en kijkt nog één laatste keer om. Dan gooit hij een handgranaat in het huis en marcheert met de partizanen weg. Om kijkend naar het huis, komt het hem voor alsof het al die tijd komedie heeft gespeeld, het was allemaal schijn en zich nu pas laat zien hoe het in werkelijkheid altijd is geweest; een hol, tochtig brok steen, inwendig vol afbraak en vuiligheid. Thema: Chaos. Het leven is een chaos en je ontkomt er niet aan Oorzaak van de chaos: de mens, omdat de mens of idioot is (oude man) of puur omdat hij er beter van wordt (de ik). Mensbeeld: is hier negatief, de mens doet de meest verschrikkelijke dingen als hij onder druk is. De mens is van natuur slecht. Motieven: Oorlog ( het verhaal speelt zich af tijdens de oorlog) Geheime kamer (raadsel en gevaar voor de ik) Scheeropvatting van kolonel ( kolonel zegt dat het cultuur en beschaving is, maar dat is schijn volgens hem was er geen chaos doordat hij zich elke dag scheerde) Chaos ( de ik probeert door zich in het huis te versoppen te vluchten van de chaos) Zelfbehoud, beschaafd leven is onmogelijk ( vind ik belangrijk, daarom bleef hij in huis) Moord ( voor de ik waren de moorden zonder twijfel en het deed hem niets) Partizanen ( chaotische mensen drukken de zooitje uit) Oude man ( probeert aan chaos te ontkomen, maar lukt niet, is onbekend gevaar voor de ik) Kat ( tijdelijke oplossing voor zijn eenzaamheid, wat betekent dat hij écht eenzaam is) Pianosnaar ( weer schijn, buitenkant is geen binnenkant, mooi wordt iets gruwelijks) Opvatting oorlog bestaat niet ( oorlog bestaat altijd, mens is altijd met een of ander manier van oorlog bezig onbewust) Pagina 2 van 5

3 Titel: Het behouden huis Letterlijk: het huis is behouden, het was warm en er was licht Figuurlijk: Hij voelt zich er behouden in Spot: Het is allebei niet waar, maar schijn, want het is tijdelijk Afdeling II VORM Compositie Tijdsverloop: Chronologisch Vertelde tijd: Het verhaal begint in november 1940, de hoofdpersoon zegt op een gegeven moment dat hij 4 jaar weg is, het is dan 10 november Op blz. 67 wordt gesproken over 'al die maanden'; het moet nog winter zijn, want er wordt nog over sneeuw gesproken. Verteltijd: 75 bladzijden Plaats: letterlijk: aan het front, verder niet bekend en ook niet belangrijk Figuurlijk: het zou overal kunnen gebeuren, hij wil de chaos beschrijven, geeft een beeld van dat mensen zo zijn. Wendingen: Boobytraps, wending dat hij het huis gaat vinden, en dus dat hij het huis binnengaat. Granaat, afsluiting letterlijk van het huis figuurlijk van verhaal Symbolisch: afsluiting van het korte beschaafde leven, en dus dat hij het huis verlaat. Hoofdstukken: Geen Tegenstellingen: het leven buiten het huis, moorden en vechten het leven binnen het huis, probeert burgerlijk te zijn ipv soldaat - Schijn, echt - Plataan, galg - Warm behouden huis, koud vochtig hol - Burger, soldaat Herhaling: moord op eigenaars, en de moorden buitenshuis Veranderingen van karaktertrekken van ik, buiten was hij hard en binnen probeerde hij zacht en koel over te komen bij de Duitsers Pagina 3 van 5

4 Macrostructuur: 1 vechten in oorlog 2 het leven in huis 3 weer vechtend in oorlog Vooruitwijzing: Plataan is gekke gedachte, vooruitwijzing van familie aan galg Verdichting en versnelling: In het begin wordt het leven in de oorlog in weinig bladzijden verteld, de gebeurtenissen in het huis worden uitgebreid verteld. Stijl: Taal is nuchter, gewoon, koel, spottend en soms zelfs cynisch Spotter is de ik, dus de lezer ook Het verhaal is goed te volgen, zo nu en dan beeldspraak, bijvoorbeeld die plataan, en andere stijlfiguren. Verhouding dialoog/monoloog Veel meer monoloog en beschrijving, haast geen dialoog omdat er met niemand viel te praten. Afdeling III PLAATS IN DE LETTERKUNDE Schrijver: Willem Federik Hermans W.F. Hermans werd op 1 september 1921 in Amsterdam geboren in Utrecht. Hij studeerde fysische geografie aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. In 1973 vestigde hij zich als fulltime schrijver in Parijs. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in Brussel en stierf op 27 april Hij debuteerde met poëzie. Daarna volgenden recensies, essays en verhalen. In 1947 verscheen zijn romandebuut Conserve. Op zijn naam staat een zeer omvangrijk oeuvre in alle mogelijke genres. Sommige van zijn boeken zijn verfilmd en een aantal is vertaald in bijv. het Zweeds, Engels en Duits. Het thema in Hermans werk is zijn wereld- en literatuurbeschouwing, dat de werkelijkheid een chaos is. Binnen deze chaos probeert de mens tevergeefs waarheid, identiteit, orde en zin te ontdekken. Er wordt hem wegens antikatholieke passages in de roman Ik heb altijd gelijk (1951) een proces aangedaan - dat hij overigens gewonnen heeft. Hermans perfectionisme met betrekking tot zijn werk leidt ertoe, dat er bij herdrukken vaak belangrijke correcties worden aangebracht. Onder het pseudoniem Age Bijkaart publiceert hij vanaf 74 opstellen in Het Parool, later gebundeld in Boze brieven van Bijkaart (1977. In 1977 aanvaardt hij de Grote Prijs der Nederlandse Letteren, nadat hij eerder andere literaire prijzen, o.a. P.C. Hooftprijs, geweigerd heeft. Hermans werk wordt onder meer beïnvloed door Multatuli, Kafka, Bordewijk en L. Wittgenstein, van wie hij ook werken vertaalt. In 1993 schrijft hij het Boekenweekgeschenk In de mist van het schimmenrijk. Al Hermans boeken hebben ongeveer hetzelfde thema. Een korte selectie uit zijn oeuvre: Poëzie: Kussen door een rag van woorden (debuut), Overgebleven gedichten (1968); Romans: De tranen der Acacia s (1949), Nooit meer slapen (1966), Ruisend gruis (1995, postuum verschenen); Novellen, verhalen: Het behouden huis (1952), De laatste roker (1991). Ook schreef hij studies en essays, Pagina 4 van 5

5 dramatische werken en wetenschappelijk werk. Genre: oorlogsnovelle, korte ingrijpende episode van de ik tijdens de Tweede Wereldoorlog, beschrijvingen van hoe hij vocht, hoe hij het huis heeft gevonden, wat zich heeft afgespeeld tijdens zijn verblijf, hoe hij zich voelde en hoe het allemaal afliep. Stroming: Geen specifieke stroming. Alleen Tweede Wereldoorlog wat een negatieve beeld weergeeft. Afdeling IV OORDEEL Het was een leuk boek in die zin dat het vlot te lezen was. Er zat een zekere spanning in het gesloten kamertje en de Duitsers die in het huis zaten. De ik figuur vind de oorlog maar niks en denkt er ook niet zo aan. De ik figuur vind ik maar een laf figuur omdat hij niet deel neemt aan de oorlog en de eigenaars op een medogenloze manier vermoord. Maar heeft hij toch sympathie met de oude man, de Duitse soldaten en de kolonel. Pagina 5 van 5