Oorlogswinter. Jan Terlouw.

Transcriptie

1 Oorlogswinter. Jan Terlouw.

2 1. Zakelijke gegevens over het boek. a. De titel van het boek is: Oorlogswinter b. Naam van de auteur: Jan Terlouw c. Naam van de uitgever: Lemniscaat b.v, Rotterdam Jaar van verschijnen: 1 e druk 1972 Aantal bladzijden: 169 bladzijden 2. Samenvatting Michiel Beusekom is een jongen van 16 jaar. Hij is de zoon van de burgemeester. Hij leeft in de 2 e wereldoorlog. Op een dag krijgt Michiel een brief van zijn buurjongen Dirk. In die brief staat dat Dirk samen met drie anderen een distributiekantoor gaat overvallen. Als Dirk de volgende dag niet terug is, dan is de overval mislukt. Als dat zo is dan moet Michiel de brief aan Bertus geven. De dag nadat Dirk niet is terug gekomen gaat Michiel op pad om de brief naar Bertus te brengen. Die dag komt hij niet bij Bertus aan. De volgende dag gaat hij opnieuw richting Bertus. Als hij bij Bertus komt blijkt het dat deze is opgepakt door de Duitse bezetters. Hij besluit om zelf de brief open te maken en hem te lezen. Door het lezen van de brief raakt hij in het verzetsleven. In de brief staat dat Dirk een Engelse piloot verborgen houd in een schuilplaats in het bos en dat hij deze moet verzorgen. Hij neemt zijn zus Erica in vertrouwen, omdat zij een tijdje heeft gestudeert voor verpleegster. Ook informeert hij zijn oom Ben. Een paar dagen later wordt er een Duitse soldaat gevonden in het bos. Deze is doodgeschoten. Daardoor worden er tien mannen uit het dorp gevangen genomen. Deze mannen bleven net zo lang gevangen tot dat iemand zich kwam melden dat hij de Duitser had doodgeschoten. Na een week was er nog niemand geweest en werden er vijf van de tien mannen doodgeschoten. Daar zat ook de vader van Michiel bij. Ondertussen werd het huis van de familie Beusekom een onderdak voor voorbijgangers die op zoek waren naar voedsel. Tegen de kinderen werd gezegd dat het verre familie was. Een keer was het een Joodse vader met zoon die naar Zwolle moesten. Via de Ijsselbrug was te gevaarlijk. Michiel vond het een veilig idee om via de Koppelse Veer te gaan. Deze brug werd normaal ook bewaakt door Duitsers maar om drie uur moesten deze allemaal thee komen drinken bij de barones. Zij woonde in een groot wit huis bij de Koppelse Veer over de Ijssel. Van haar had Michiel een paard en wagen geleend om de Joden veilig de rivier over te krijgen. De volgende dag stond Michiel om iets voor drie bij de Koppelse Veer met de Joden. De Joden waren verkleed als boerinnen, zodat ze niet herkend zouden worden. Door verraad worden de Joden opgewacht achter Zwolle. Ook wordt de barones ondervraagt. Zij wil geen informatie geven. Als ze nog geen informatie wil geven na een paar bevelen wordt haar huis in puin geschoten. Michiel verdenkt Schafter van verraad. Michiel komt hem steeds tegen op de momenten dat hij wil dat niemand hem ziet. Oom Ben stelt voor om de verrader te testen door een vals bericht door zijn brievenbus te gooien. Dit mislukt. Maar ondertussen vindt Michiel dat Jack weg moet, omdat het te gevaarlijk wordt. Oom Ben zal Jack naar

3 meneer Postma brengen. Meneer Postma is lid van de ondergrondse. Als oom Ben en Jack onderweg zijn hoort Michiel een gesprek tussen zijn moeder en zijn broertje Jochem. Oom Ben had het gesprek tussen Michiel en Dirk afgeluisterd. Oom Ben was dus de verader. Michiel springt direct op zijn fiets om oom Ben met Jack tegen te houden. Hij is net optijd om Jack en meneer Postma uit de handen van de Duitsers te houden. Oom Ben probeert nog te vluchten maar dat mislukt. Als ze bijna bij meneer Postma zijn komen er tanks aan. Tijdens het schuilen in eenmansgaten ontsnapt oom Ben. Maar hij wordt getroffen door een ontploffing van een munitiewagen. Een paar dagen later wordt het dorp bevrijd door de Engelse soldaten. Het is een groot feest. belangrijkste gebeurtenis: Michiel moet een Duitse soldaat gaan verzorgen nadat Dirk en Bertus zijn opgepakt. De hoofdpersoon en zijn probleem: Michiel: Michiel komt in de 2 e wereldoorlog terecht. Hij krijgt van Dirk een brief die hij als een overval niet goed gaat aan Bertus moet geven. Als Michiel de brief aan bertus wil geven is die ook opgepakt. Hij leest de brief zelf. Daarin staat dat hij een Engelse piloot moet verzorgen die gewond in een schuilplaats in het bos leeft. Ondertussen heeft hij alles aan zijn Oom Ben verteld. Deze oom blijkt later bij de Duitsers te horen en heeft alles veraden. Hoe de hoofdpersoon dit probleem probeert op te lossen en of dat ook lukt: Michiel: Michiel gaat om de dag naar Jack toe met wat te eten. Hij moet het alleen heel voorzichtig doen, want als de Duitsers iets verdenken gaat het mis. Jack mag hier eigenlijk niet zijn. Ook zijn zus Erica moet voorzichtig doen als ze hem gaat verbinden. Op een gegeven moment wordt het te gevaarlijk om Jack in het bos verborgen te houden. Hij wil hem overleveren aan de ondergrondse. Als hij hoort dat oom Ben bij de Duitsers hoort gaat hij als een gek naar Jack toe. Als oom Ben niet gehoorzaamt schieten ze hem dood. Oom Ben probeert te vluchten maar het lukt hem niet. Later probeert oom Ben nog een keer te vluchten maar dan wordt hij geraakt door een ontploffende munitiewagen. De ontwikkeling die de hoofdpersoon doormaakt: Michiel: Michiel wordt volwassener nadat zijn vader is doodgeschoten door de Duitsers. Hij heeft het gevoel dat hij voor Erica en zijn moeder moet zorgen.

4 De belangrijkste andere personen, beschrijf hun relatie met de hoofdpersoon en vertel welke belangrijkste eigenschap ze bezitten: Dirk Knopper: hij is de buurjongen van Michiel. Hij zit in het ondergrondse verzet. Jack: Hij is een Engelse piloot. Hij is naar beneden geschoten door de Duitsers. Jack wordt door Michiel verzorgd, en is verliefd op de zus van Michiel. Erica: Zij is het zusje van Michiel. Zij helpt met het verzorgen van Jack. Ze heeft een paar jaar voor verpleegster gestudeerd. Oom Ben: Ze noemen hem oom omdat hij een goede vriend is van de familie Beusekom. Michiel had veel bewondering voor hem omdat hij al jaren in het verzet zat. Later in het verhaal kwamen ze erachter dat hij de verader was. De vader van Michiel: Hij is burgemeester van het dorpje de Vlank. Hij wordt gevangengenomen en daarna doodgeschoten samen met nog 4 andere mannen. Waar de gebeurtenissen zich afspelen: Het verhaal speelt zich af in de 2 e wereldoorlog. De gebeurtenissen spelen zich af in het dorpje de Vlank. Ook speelt een deel van het verhaal zich af in het bos aan de rand van het dorp. Wanneer de gebeurtenissen zich afspelen: De gebeurtenissen spelen zich af in de 2 e wereldoorlog in 1944 en Hoe wordt het verhaal opgebouwd: Het verhaal is in een chronologische volgorde opgebouwd. Het verhaal bevat geen terugblikken. Aan het eind van het verhaal is er wel een tijdsprong naar Over de auteur De volledige naam is Jan Cornelis Terlouw. Hij is geboren op 15 november 1931 in Kamperveen. Hij is een fysicus, schrijver en hij was politicus voor de D66. Jan Terouw is getrouwd en heeft vier kinderen. Jan Terlouw heeft verschillende prijzen gewonnen met zijn boeken. In 1972 de Gouden Griffel voor Koning van Katoren In 1973 de Gouden Griffel voor Oorlogswinter In 1990 de Prijs van de Nederlands Kinderjury voor De Kunstrijder. In 2000 Tip van de Jonge Jury voor Eigen rechter.

5 4. Over het boek Welke illustratie staat er op de voorkant van het boek? Leg duidelijk uit wat deze illustratie met het boek te maken heeft. Op de voorkant staat een jongen met een pistool en 2 soldaten. Het boek gaat over oorlog dus dit plaatje hoort bij het gevecht. Is het boek aan iemand opgedragen? Probeer erachter te komen wie het zijn en wat ze met de schrijver te maken hebben. Het boek is niet aan iemand opgedragen. Beschrijf de plaatsen die voorkomen in het boek. Verklaar waarom de schrijver hiervoor gekozen heeft en wat ze met het verhaal te maken hebben. Het dorpje de Vlank: daar speelt het verhaal zich af en daar woont Michiel met zijn familie Het bos: daar wordt Jack verscholen gehouden en verzorgd. Het huis van de familie Beusekom: daar komen elke avond mensen langs om te slapen Vanuit welk perspectief is het verhaal geschreven. Leg uit! Het verhaal is vanuit Michiel geschreven. Het hele verhaal wordt door Michiel beleefd. Heeft het verhaal een open of gesloten einde? Leg ook dit uit. Het verhaal heeft een gesloten einde. De oorlog is afgelopen en het land is bevrijd. 5. Mijn leeservaring 1. Onderwerp Het onderwerp van het verhaal spreekt mij erg aan, omdat je komt te weten hoe het leven was in de oorlog. Het verhaal heeft me nieuwe kanten laten zien van de oorlog. Dat er weinig te eten was en dat je zomaar opgepakt kon worden. Het verhaal heeft me wel aan het denken gezet. Wat ik van te voren had verwacht is uitgekomen. Ik ben het wel eens met de mening die blijkt uit het verhaal, namenlijk dat oorlog geen zin heeft en dat er alleen maar mensen door in de problemen komen. Ik ben niet anders gaan denken over het onderwerp, want ik wist al dat het verschrikkelijk zou zijn. Het onderwerp wordt goed uitgewerkt, je komt vanalles te weten. De gebeurtenissen zijn niet voorspelbaar, want je weet niet wanneer iets gaat gebeuren. Ik vind dat alles wel goed besproken wordt. Alles krijgt evenveel aandacht. Ik had nog niet eerder een verhaal over hetzelfde onderwerp gelezen. 2. Gebeurtenissen Het verhaal bevat genoeg gebeurtenissen om boeiend te blijven. Er zitten ook geen momenten in het verhaal waar het stil valt. Het gaat in het verhaal om de gedachten en gevoelens van de personen, maar ook om de gebeurtenissen. De gebeurtenissen hebben wel indruk op me gemaakt. Vooral dat ze Jack verscholen houden in het bos. De gebeurtenissen zijn wel geloofwaardig en kunnen echt gebeurd zijn. De gebeurtenissen zijn voor mij niet herkenbaar, want ik heb gelukkig nog nooit een oorlog meegemaakt. De gebeurtenissen zijn niet echt verrassend, maar je weet niet wanneer ze komen. Ik heb zelf gelukkig nog nooit zoiets meegemaakt. Er zijn ook geen gebeurtenissen die ik graag zou willen meemaken.

6 3. Personages De hoofdpersoon is wel iemand die voor het leven gaat, hij geeft niet op nadat zijn vader is vermoord. Je kunt je goed verplaatsen in de gedachten van de hoofdpersoon. Ik zou niet op de hoofdpersoon willen lijken, omdat ik dan ook in een oorlog zou leven en dat wil ik niet. Ik vind de ideeën en het gedrag van de hoofdpersoon goed. Hij probeerd andere mensen te helpen. Niemand uit het verhaal heeft mij beïnvloed. Het gedrag van de personages heeft mij wel aan het denken gezet. Vooral over hoe ik zou reageren als ik in een oorlog zou leven. Je komt genoeg over de personages te weten om het gedrag te kunnen begrijpen. Je hoeft zelf niet veel in te vullen over het innerlijk van de personen. Het meeste wordt al verteld in het verhaal. De personages veranderen wel door wat ze meemaken. En die veranderingen zijn heel begrijpelijk. De beslissingen van de personages zijn niet vreemd of onbegrijpelijk. 4. Bouw De gebeurtenissen uit het verhaal volgen logisch op elkaar. Het verhaal is spannend opgebouwd, dat komt doordat je niet weet wanneer iets gaat gebeuren. Het verhaal heeft geen ingewikkelde opbouw en er zitten niet meer verhaallijnen in. Het verhaal bevat geen tijdsprongen of terugblikken, en daarom is het makkelijker te lezen. Het verhaal heeft een goed slot wat bij het verhaal past. Het is een mooi einde. 5. Taalgebruik. Het verhaal is makkelijk om te lezen want er zit geen moeilijk taalgebruik in. De zinnen zijn makkeijk te lezen doordat er bijna geen moeilijke woorden in staan. Het verhaal heeft niet veel beschrijving en daardoor is het makkelijker om te lezen. Er zitten bijna geen gesprekken in het verhaal, alleen als Michiel bij Jack is om hem te verzorgen. 6. Verwerkingsopdracht Zoek of schrijf drie gedichten die volgens jou passen bij dit verhaal. Beschrijf per gedicht waarom ze er goed bij passen. Geef daarbij voorbeelden uit het verhaal. Oorlog De Mensheid maakt een einde aan de oorlog Of de oorlog een einde aan de mensheid Een dode is tragedie een miljoen statistiek Je kan een kind uit de oorlog halen Maar de oorlog niet uit een kind Oog om oog en de wereld wordt uiteindelijk blind Oorlog is allen leuk als je aan de winnende zijde staat De een zijn dood de ander zijn brood Dit gedicht past bij het verhaal, omdat Michiel als kind de oorlog heeft meegemaakt. Hij zou de oorlog ook nooit vergeten.

7 Liefde in de oorlog Geweld het enige wat telt. In een oorlog vol gevaar. Staarde wij steeds naar elkaar. Maar jij ben de vijand, en zo zal het blijven. jij bent de vijand,als wij jullie doden zullen wij de eer krijgen. maar het voelde zo raar. want bij begrepen elkaar. ik wist het het lag zo voor de hand. Jij was mijn zielsverwant. Tot dat mijn Volk schoot. Toen was mijn zielsverwant dood. Dit gedicht past goed bij het verhaal, omdat Erica werd verliefd op Jack. Eigenlijk was het gevaarlijk om hem elke dag op te zoeken in het bos. De 2e Wereld Oorlog De 2e Wereld Oorlog kwam door haat, de joden wilden een wereld waar dat niet bestaat Zij wilden een wereld met liefde en vrede dat is het belangrijkste van het leven Toch waren er mensen die die dromen verstoorden, daar zijn we toch niet voor geboren Toch gingen de joden naar een kamp, niet voor school niet als vakantieoord, nee ze moesten daar hard werken of werden vermoord. Dit gedicht past goed bij het verhaal, omdat de familie Beusekom had ook 2 joden in huis en die wouden naar de overkant van de Ijssel. Daar zouden ze onderkunnen duiken omdat ze anders opgepakt zouden worden.