Jaarprogramma

Transcriptie

1 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Jaarprogramma U kunt inschrijven via 25 mei tot 22 juni 2010

2 pagina 2 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken contactpersonen Evert Jongkind, algemeen directeur Frank van Alen, coördinator primair onderwijs en overige doelgroepen Jacqueline Kiwitz, educatief medewerker primair onderwijs Paul Hufen, algemeen medewerker en materiaalbeheer Han Wissink, administratie

3 NME-jaarprogramma pagina 3 Inhoudsopgave Voorwoord pagina 4 Lees- en bestelwijzer pagina 5 Algemene informatie pagina 5 Lessen en excursies pagina 6 Leskisten pagina 7 Materiaalzendingen pagina 7 Uitleenn pagina 8 Inschrijven voor NME-activiteiten pagina 9 Algemene voorwaarden pagina 9 Schoolgegevens pagina 10 NME-activiteiten NME-activiteiten groep 1 t/m 8 pagina 12 Groep 1 en 2 Lesactiviteiten pagina 14 Leskisten pagina 14 NME-plus pagina 16 Groep 3 en 4 Lesactiviteiten pagina 17 Leskisten pagina 17 NME-plus pagina 18 Groep 5 en 6 Lesactiviteiten pagina 19 Leskisten pagina 19 NME-plus pagina 22 Groep 7 en 8 Lesactiviteiten pagina 23 Leskisten pagina 23 NME-plus pagina 27 Bijlage Besteding NME-kl vertjesbudget pagina 28

4 pagina 4 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Voorwoord Geachte lezer, Hierbij het Jaarprogramma van het Regionaal Centrum Natuur- en Milieu- Educatie Doetinchem en Omstreken. Ook dit jaar weer een vertrouwde mix van lesactiviteiten, leskisten, materiaalzendingen en excursies waaruit u als kunt kiezen om uw lessen nog aantrekkelijker te maken. Omdat wij onze lessen aanbieden in een tweejaarlijkse cyclus en het leskisten aanbod ieder jaar hetzelfde houden met daarbij een nieuwe en/of vernieuwde items, blijft het aanbod naar ons idee bekend en vertrouwd met nieuwe accenten waarbij we steeds streven naar een hoger kwaliteitsniveau. Was een jaren geleden het thema natuur de insteek bij bijna al onze activiteiten, de nauwkeurige lezer zal constateren dat langzamerhand ook milieu een groter aandeel in het programma-aanbod krijgt. Hoewel een materiaalzending als bijvoorbeeld Kuikens in de klas bij het reserveren beter scoort dan een leskist over het broeikaseffect menen wij dat het onze en uw taak is en beiden te moeten aanbieden. Daarbij zien wij het als een uitdaging om ook deze moeilijke onderwerpen in een voor en betekenisvolle context te presenteren met een op niveau aangepast handelingsperspectief. Een voorbeeld van het bovenstaande is bijvoorbeeld de in het aanbod opgenomen activiteiten rondom het speerpunt Klimaat en Energie en de Keuzekisten. De moderne mens (dus de ) moet allerlei keuzes maken: wanneer reis ik per fiets, auto of OV, eet ik wel of geen (of minder) vlees, hoe bezuinig ik op energie enz.enz. De Keuzekisten bieden en leren een strategie om in al deze dilemma s bewuste keuzes te maken. Kiezen kan alleen op basis van kennis en goede argumenten en die kunnen en weer halen uit b.v. een leskist als Energie? Natuurlijk duurzaam!. Om u verder in de toekomst te ondersteunen en te helpen bij Natuur- en Milieu-Educatie op uw school hebben wij gemeend komend schooljaar een start te moeten maken met een grote ronde schoolbezoeken, waarbij we tijdens een (deel van uw) teamvergadering van gedachten kunnen wisselen over ons aanbod, onze mogelijkheden en uw NME-programma. Wilt u verzekerd zijn van ons bezoek, bij het aanboditem 907 P Teamtijd voor NME kunt u dit reeds reserveren en wij maken daarna met u een afspraak. Tenslotte hoop ik dat u er ook dit jaar weer in zult slagen een passende keuze uit ons aanbod te maken en wijs ik u misschien ten overvloede nogmaals op de inschrijf van 25 mei tot 22 juni. Namens alle NME medewerkers, Frank van Alen

5 NME-jaarprogramma pagina 5 Lees- en bestelwijzer Algemene informatie In het gedeelte Algemene informatie vindt u kort alle relevante algemene informatie over ons aanbod en de regels voor het gebruik hiervan. Vanaf het kopje NME-activiteiten (zie bladzijde 12) staat per leeftijdsbouw kort beschreven welke NME-activiteiten en -producten er in het schooljaar beschikbaar zijn. Hier kunt u in de rechterkolom ook alvast uw keuze aangeven. Wilt u meer informatie over onze producten kijk dan op internet: > onderwijs > NME-gids > selecteer uw groep en welke producten (lessen en excursies/leskisten/ materiaalzendingen/overige) u wilt bekijken. U krijgt nu het aanbod voor uw groep op het scherm. Klikt u op een NME-activiteit of -product dan krijgt u hierover de volledige informatie. Nadat alle en van uw school in dit katern hun wensen hebben kenbaar gemaakt en de algemene schoolgegevens (adres- en contactgegevens, groepsindeling en en, afwijkende vakanties en vrije dagen) zijn verzameld kan de NMEcontactpersoon op uw school deze met behulp van de gekregen bestelinstructie doorgeven via het reserveerscherm in de digitale NME-gids. Over het aanbod voor het primair onderwijs De gemeentes Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek hebben budget beschikbaar gesteld om alle basisscholen in de regio een gratis NMEbasis pakket aan te bieden. (Door extra financiering kunnen soms activiteiten alleen door scholen uit een bepaalde gemeente worden gereserveerd. Dit staat dan bij de activiteit vermeld en reserveringen door andere scholen worden geweigerd.) Het NME-basisaanbod bestaat per jaar uit: Afwisselend 1 of 2 lesactiviteiten (1 buitenen 1 binnenles of alleen 1 buitenles), een leskisten en 3 materiaalzendingen per leeftijdsbouw. In het NME-pluspakket vindt u educatieve activiteiten van andere organisaties, waarvoor het NME-centrum bemiddelt. Voor deze producten zullen soms door de betreffende organisaties vergoedingen gevraagd worden. Als er kosten aan verbonden zijn, dan wordt dit bij het product vermeld. Uit dit aanbod kan men een keuze maken met het te berekenen schoolbudget: het NME-kl vertjessysteem. Het NME-kl vertjessysteem Door de subsidie van bovengenoemde gemeentes heeft elke school recht op een activiteiten. Om te kunnen komen tot een eerlijke verdeling van het gratis NMEaanbod over alle groepen, maken we gebruik van het NME-kl vertjessysteem. Elke school kan met behulp van het kl vertjessysteem uitrekenen wat men maximaal kan aanvragen. Deze maximale aanvraag is gebaseerd op het geformeerde groepen op uw school maal 10 kl vertjes. Het zo uitgerekende kl vertjes is het budget waarmee uit het NME-aanbod ingekocht kan worden.

6 pagina 6 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Welke activiteiten bieden wij aan? Elke activiteit of dienst van het NME-centrum kost een kl vertjes afhankelijk van de door ons geïnvesteerde tijd. Een geheel verzorgde les kost meer tijd en dus meer kl vertjes dan het bezorgen van een leskist. Bij het NME-aanbod leest u wat elke activiteit kost. Voor berekening van uw NME-kl vertjes budget en uw besteding: zie bijlage 1. Lessen en excursies NME lesactiviteit (6 of 10 kl vertjes) Medewerker(s) van het NME-centrum zetten de lesactiviteit klaar, ontvangen de groep, afhankelijk van het lesonderwerp leiden zij de les in en sluiten hem af. De is verantwoordelijk voor de organisatie tijdens de les (groepsindeling, roulatie en orde). Afhankelijk van onze tijdsinvestering kosten NME lesactiviteiten 6 (Doe-het-zelfles, helemaal onder leiding van groeps) of 10 (begeleide les onder leiding van NMEmedewerker) kl vertjes. Excursies (1 of 2 kl vertjes) Excursies worden meestal aangeboden en begeleid door externe organisaties. Het Regionaal NME-Centrum Doetinchem e.o. fungeert hier alleen als intermediair en rekent voor deze voornamelijk administratieve taak 1 of 2 kl vertjes. Sommige organisatie vragen een vergoeding welke wordt vermeld bij de activiteiten. Bij onvoldoende inschrijvingen houden wij ons het recht voor om lesactiviteiten en excursies te schrappen uit het programma. U kunt dan indien mogelijk nog wel inschrijven voor een andere activiteit. Binnen- en buitenlessen op locatie Ons ideaal is het realiseren van natuur- en milieueducatie dicht bij elke school. Daarom hebben we in elke gemeente, in samenwerking met deze gemeente, een leslocatie gezocht, om u een lange reis te besparen en de activiteiten in een voor de en herkenbare omgeving te laten plaatsvinden. In het buitenseizoen (zomer, na- en voorjaar) geven we het liefst lessen in het veld: aan de waterkant, in het bos of in het park. De concrete tastbare ervaring met de levende natuur is een onmisbaar onderdeel van natuuren milieueducatie. Ook voor de buitenlocaties doen we ons best om zoveel mogelijk bij u in de buurt te komen, al moeten wij soms om organisatorische redenen groepen naar een centraal in de eigen gemeente gelegen leslocatie laten komen. Locaties Voor de binnenlessen kunnen we, afhankelijk van het inschrijvingen in een bepaalde gemeente, gebruik maken van de volgende leslocaties: voor Bronckhorst: het Scoutinggebouw in Vorden voor Doetinchem: hier hebben we nog geen geschikte binnen-leslocatie (suggesties zijn welkom) en wijken we daarom uit naar de buurgemeente voor Oude IJsselstreek: de kantine van camping t Meijböske in Silvolde, of de educatieve ruimte van Bio-tuinderij Rafelder voor Montferland het Willem van den Bergh Centrum te s Heerenberg of het Albertusgebouw in Didam. De buitenleslocaties zullen watergangen, bossen of parken in de gemeente zijn, tenzij een project een bepaalde locatie vraagt, zoals de les op de kinderboerderij of in een specifiek natuurgebied. Belangrijk! Helaas zijn wij genoodzaakt om bij onaangekondigde afwezigheid van een groep op een ingeroosterd moment, of indien men te laat heeft geannuleerd, kosten in rekening te brengen (huur van de locatie, reiskosten lesbegeleiding). Per les is dit minimaal C 35,-. Een tijdige afmelding biedt ons de mogelijkheid om scholen die aanvankelijk hun aanvraag niet gehonoreerd zagen of lestijden willen wijzigen, alsnog in te roosteren.

7 NME-jaarprogramma pagina 7 Leskisten Het NME-centrum heeft ruim 45 leskisten en daarnaast ontdek kisten (kleinere eenheden, te gebruiken voor groepjes tot maximaal 4 en). In iedere leskist en ontdekkist zit een handleiding met een volledig uitgewerkte lessen, met opdrachten en materialen. Het aan bod van leskisten wordt voortdurend door gelicht, aangepast en uitgebreid om een gevarieerd en aantrekkelijk aanbod te krijgen. Aandachtspunten We lenen de leskisten uit voor tien dagen. Ze worden op maandag voor uur bezorgd en donderdags in de week erna opgehaald. De geleende leskisten dienen vanaf 8.30 uur gecontroleerd en ingepakt klaar te staan op het NME-servicepunt bij de schoolingang. Staan de kisten niet klaar als onze leskisten koerier ze komt halen, dan rijdt hij verder met achterlating van een kaart. Daarop staat de leskist vermeld en de vraag of u deze zelf, vrijdag voor uur, terug wilt brengen naar het NME-centrum in s-heerenberg. Extra ophalen door onze koerier kost C 25,-. Aan elke leskist is een checklist toegevoegd. Wilt u hierop noteren wat u eventueel in de kist miste toen u hem ontving en of er tijdens het gebruik materialen zijn stuk gegaan of verdwenen? Terug op het NME-centrum worden alle leskisten gecontroleerd. Als u op de bijgevoegde checklist duidelijk aangeeft of u wel of niet met de kist hebt gewerkt, kunnen wij de controle sneller uitvoeren. In sommige kisten zitten dure materialen. Let u er vooral op dat alles wat eruit gaat er ook weer in komt. Dat betekent misschien iets meer alertheid, maar het bespaart u een rekening! NME materialenuitleen Wij beschikken over een ruim assortiment van materialen welke u kunt lenen voor uw lessen natuuronderwijs; van loeps tot schepnetten en van zoekkaarten tot pincetten. Uitgebreidere informatie over beschikbaarheid en uitleenvoorwaarden vindt u op onze website. Wat wij verwachten van de Wij verwachten van de en dat zij alle data van ingeroosterde NME-lessen in hun agenda opnemen. Mocht een les bij nader inzien toch niet passen in de planning of door andere redenen niet kunnen doorgaan, dan verwachten wij dat u ons ten minste 5 werkdagen voor de geplande activiteit hierover bericht. In principe kunnen daarna alleen in uitzonderlijke gevallen nog wijzigingen in het definitieve rooster worden doorgevoerd. We verwachten dat en vooraf kennis nemen van hun aandeel bij de voorbereiding en uitvoering van een NME-les, door het informatiepakket, met achtergrondinformatie en werkbladen goed door te nemen en, indien voor deze les gepland, de informatiebijeenkomst bij te wonen. Middels het ontvangen informatiepakket kan dan de groep worden voorbereid op de te volgen activiteit. Komt een, indien uitgenodigd, niet op een verplichte informatie bijeenkomst en maakt hij ook geen telefonische afspraak hierover, dan annuleren wij de aangevraagde activiteit. U krijgt in dat geval een rekening voor de gemaakte kosten. Wij zouden graag zien dat en na afloop van een lesproject het desbetreffende evaluatieformulier invullen. Herinnerings s Materiaalzendingen Een materiaalzending is een praktisch les pakket, waarmee u zelf uw lessen aan schouwelijk kunt maken. U krijgt een pakket concrete materialen in de klas met daarbij een handleiding vol lessuggesties. Van elke materiaalzending kan een school één gratis pakket ontvangen. Elk extra pakket van dezelfde zending kost C 12,50,-. De materiaal zendingen worden op school bezorgd en kan men behouden. Ruim twee weken voor een ingeroosterde NME-activiteit krijgt u een herinnerings , zodat u niet plotseling met een les of leskist geconfronteerd wordt. Bij deze herinneringsmails vindt u als bijlage ook de handleiding van de activiteit in PDF formaat. Indien u een voor u gereserveerde leskist niet wenst te ontvangen verzoeken wij u deze binnen een week te annuleren via een naar onze administratie. Wij benaderen dan een

8 pagina 8 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Uitleenn school van de wachtlijst. Reeds ingeroosterde lesactiviteiten kunnen alleen worden gewijzigd indien de planning dit toelaat. Bezorgservice leskisten en rijroutes We hebben een groot werkgebied. Toch mogen afstand en bereikbaar heid geen drempel vormen om onze producten af te nemen. Daarom hebben wij een bezorgservice door de regio. Deze bezorgservice is tweewekelijks en wordt afwisselend in de Noord- of de Zuidroute gereden, om efficiënt te werken en om het autokilometers te beperken. Zuidroute: Doetinchem oost Montferland Oude IJsselstreek Noordroute: Bronckhorst Doetinchem west en noord Indien u een leskist wenst te reserveren, krijgt u na het aanklikken van de reserveerknop een lijst met de voor uw school relevante uitleens (dus een school uit de Noordroute krijgt alleen de data van de Noordroute te zien). Indien alle s reeds bezet zijn, kunt u zich d.m.v. een gestuurde op de wachtlijst laten plaatsen. De uitleen van leskisten wordt beperkt door het beschikbare leskisten en het uitleens. Indien deze uitleens vol zitten is het beter om te kiezen voor een lesactiviteit of nog beter om te kiezen voor een mix van lesactiviteiten en leskisten per school. Per. van tot route 1 23 / 8 2 / 9 Noord 2 6 / 9 16 / 9 Zuid 3 20 / 9 30 / 9 Noord 4 4 / / 10 zuid Herfstvakantie Midden / Zuid 18 / 10 tot 22 / / 10 4 / 11 Noord 6 8 / / 11 Zuid 7 22 / 11 2 / 12 Noord 8 6 / / 12 Noord / Zuid Kerstvakantie 18 / 12 tot en met 2 / / 1 20 / 1 Zuid / 1 3 / 2 Noord 11 7 / 2 17 / 2 Zuid Voorjaarsvakantie Noord / Midden / Zuid 21 / 2-25 / / 2 10 / 3 Noord Carnaval 6 / 7 / 8 mrt / 3 24 / 3 Zuid / 3 7 / 4 Noord / 4 28 / 4 Zuid Pasen 24 en 25 april Meivakantie 2 / 5 tot 6 / / 5 19 / 5 Noord / 5 9 / 6 Zuid Hemelvaart 2 / 6 Pinksteren juni / 6 (dinsdag!) Zomervakantie 2011 Midden: 2 juli t/m 14 aug. Zuid: 9 juli t/m 19 aug. 30 / 6 Noord / Zuid

9 NME-jaarprogramma pagina 9 Inschrijven voor NME-activiteiten Het is mogelijk om van 25 mei tot 22 juni in te schrijven via > Onderwijs>NME-gids. Voor een uitvoerige beschrijving van de reserveerprocedure kunt u de bijgevoegde reserveerinstructie raadplegen. Het is mogelijk om bij de leskisten direct een uitleen te kiezen. Bij de lesactviteiten dient u eerst te reserveren, daarna maken wij voor lesactiviteiten welke wij zelf organiseren (het NME-basispakket) een (voorlopig) NME-activiteitenrooster. Voor lesactiviteiten en excursies van externe organisaties (het NME-plus pakket) wordt het rooster door deze organisaties zelf vastgesteld en deze data worden als deze beschikbaar zijn ook in uw NME-activiteiten rooster vermeld. Wij sturen u in augustus/september een voorlopig NME-activiteitenrooster met alle op dat moment geplande activiteiten. Het definitieve rooster is daarna te raadplegen op > onderwijs > nme-gids. Hier inloggen met uw gebruikersnaam en wachtwoord. Onder de knop bestelhistorie vindt u het rooster van uw school van het lopende en van voorgaande schooljaren. Algemene voorwaarden Bij de eerste keer inloggen in het reserveerprogramma wordt u gevraagd akkoord te gaan met de volgende algemene voorwaarden welke van kracht zijn bij gebruik van onze materialen of deelname aan een van onze activiteiten: Gebruik maken van en deelname aan activiteiten geschiedt onder verantwoordelijkheid van de eigen groeps. Deelname aan door ons georganiseerde activiteiten is gratis voor wat betreft die activiteiten die vallen binnen het gesubsidieerde NME-Basispakket en voor zover het ter beschikking gestelde NMEkl vertjesbudget niet is overschreden. Schade aan of vermissing van materialen wordt bij de gebruiker in rekening gebracht. Voor het niet tijdig annuleren van activiteiten worden minimaal de daarvoor in het Jaarprogramma genoemde kosten in rekening gebracht. Geleende leskisten dienen op de ophaaldag gecontroleerd en ingepakt vanaf 8.30 uur klaar te staan bij het NME-servicepunt in uw school. Als geleende kisten niet klaar staan ontvangt u een kaart met het verzoek de materialen voor vrijdag uur te bezorgen op het NMEcentrum in s-heerenberg. Het buiten de geplande rijrondes bezorgen van materialen kan alleen voor het op dat moment geldende tarief. Iedere school moet beschikken over een NME-contactpersoon die zich op de hoogte heeft gesteld van de algemene werkwijze van het Regionaal NME-Centrum, de reserveerprocedure voor NME-producten en die fungeert als contactpersoon tussen team en het NME-centrum.

10 pagina 10 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Schoolgegevens Invulhulp Met behulp van de door u ingevulde gegevens op de volgende bladzijden kunt u snel de gevraagde algemene gegevens invoeren en activiteiten reserveren in de digitale NME-gids. schoolnaam* bezoek/afleverplaats* pc/plaats* postadres (indien afwijkend) pc/plaats telefoon* * website denominatie schooltype Contactpersonen directeur adres directeur locatiemanager adres locatiemanager NME-contactpersoon adres NME-contactpersoon dagen/tijden waarop de NME-contactpersoon het beste te bereiken is groep /duo- adres en

11 NME-jaarprogramma pagina 11 Welke NME-methoden worden bij u op school gebruikt en in welke groepen? NME-methode Versie/uitgave gebruikt in groep(en) Vakanties Hieronder ziet u het standaard vakantieschema voor de regio Midden welke wij bij onze planning zoveel mogelijk volgen, daar ruim 90% van onze scholen in deze vakantieregio ligt. Geef in het tekstvak uw eventuele afwijkende data of reeds bekende vrije dagen aan (met name de voorjaars- en meivakantie willen nog wel eens afwijken). Zomervakantie 3 juli 2010 t/m 15 augustus 2010 Herfst 18 oktober 2010 t/m 22 oktober 2010 Kerst 18 december 2010 t/m 2 januari 2011 Voorjaar 21 februari 2011 t/m 25 februari 2011 Mei 2 mei 2011 t/m 6 mei 2011 Zomervakantie juli 2011 t/m 14 augustus 2011 Andere vakantiedata en/of vrije dagen (o.a. Kermis en Carnaval), studiedagen en Cito-toets:

12 groep 1 t/m 8 pagina 12 NME-Activiteiten Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Speerpunt Klimaat en Energie Voor de heeft het Regionaal Centrum Natuur- en Milieu- Educatie Doetinchem e.o. in samenwerking met het Gelders Netwerk van NME-centra, middels een extra subsidie van de provincie en in overleg met de subsidiërende gemeenten het Klimaat- en energiebeleid uitgeroepen tot speerpunt in het NME-aanbod. Verspreid in het aanbod vindt u verschillende activiteiten rondom dit thema waarvoor wij met name bij schoolbrede projecten extra uw aandacht vragen. Deze activiteiten zijn voorzien van het hiernaast getoonde symbool, zodat u deze in een oogopslag kunt herkennen. Materiaalzendingen groep 1 t/m M Paddenstoelen (1 ) De en ontdekken in de herfst het geheim van deze schimmels en kweken hun eigen champignons. Bezorg: 25 t/m 29 oktober M Wintergroenten (1 ) De en ontdekken de groenten van het seizoen. Een pakket om je vingers bij af te likken. Bezorg: 10 t/m 14 januari M Voorjaarstakken (1 ) Haal het voorjaar in uw klas met dit b(l)oeiende takkenpakket. De en ontdekken de veranderingen door de naderende lente. Bezorg: 14 t/m 18 maart 2011.

13 NME-jaarprogramma pagina 13 NME-activiteiten groep 1 t/m P Natuurlijk energie! (4 ) Een aansprekend lespakket over duurzame energie voor de gehele school. 903 P Inrichten natuurlijke schoolomgeving (6 ) Een natuurrijke schoolomgeving biedt tal van mogelijkheden om uw onderwijs te ondersteunen en de ontwikkeling van en te stimuleren. Wilt u meer weten of hebt u reeds concrete plannen om uw schoolterrein natuurlijker, spannender en kindvriendelijker in te richten, wij ondersteunen u hierbij graag. De genoemde 6 brengen wij in rekening voor een eerste adviesgesprek. Verdere begeleiding bieden wij op offertebasis. 904 P Smaaklessen (4 ) Een schoolbrede projectkist rondom het thema Voeding, samengesteld mede op initiatief van tv-kok Pierre Wind en de Universiteit Wageningen. 905 P Europese Mobiliteitsweek 2010 (2 ) (voorheen: Week van de Vooruitgang) De Europese Mobiliteitsweek 2010 (12 t/m 22 september 2010) staat in het teken van duurzame mobiliteit met als actiedag de Op Voeten en Fietsen naar School dag op donderdag 16 september. Deelnemers ontvangen van ons begeleidend materiaal. 906 P Warme Truiendag 2011 (2 ) De Warme Truiendag ontwikkelt zich meer en meer tot een coole actie tegen de opwarming van de aarde. Doe mee op vrijdag 11 februari 2011 (datum onder voorbehoud) en ontvang van ons begeleidend materiaal. 907 P Teamtijd voor NME Tijdens een deel van uw teamvergadering wisselt u met onze medewerker(s) van gedachten over het NME-aanbod, de dienstverlening en de inbedding van NME in uw onderwijsleerprogramma. Komend schooljaar plannen wij een bezoeken. Scholen de zich aanmelden worden met voorrang door ons bezocht. groep 1 t/m 8

14 pagina 14 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 1 en 2 Groep 1 en 2 Lesactiviteiten 101 L Eco de Eekhoorn (6 ) Samen met Eco de Eekhoorn ontdekken de kinderen in het bos alle geheimen van de herfst. Periode: september / oktober L Pluis zoekt een huis (10 ) Tijdens deze binnenles maken de kinderen kennis met diverse (huis)dieren, hun verzorging en waar ze wonen. Periode: januari / februari Leskisten 101 K Kabouterpad (4 ) Op ontdekking in de schoolomgeving m.b.v. het kabouterpad. Periode: herfst / lente / zomer. 102 K Alles voor een pannenkoek (4 ) Wat heb je nodig om pannenkoeken te bakken en waar komt dit alles vandaan? Periode: hele jaar. 103 K Jij en Ik (4 ) Hoe zie ik er uit en waar dient alles voor? Ben ik anders dan jij? Periode: hele jaar. 104 K Op pad met heksen (4 ) Heksen weten alles van de natuur. Ze nemen je graag mee op Heksenpad! Periode: herfst / lente / zomer. 105 K Zoem zoekt een bloem (4 ) En leskist over bloemen. Help! Zoem de bij weet niet hoe een bloem er uit ziet en vraagt de kinderen om hulp! Zo ontdekken ze samen alles over bloemen. Periode: lente / zomer / vroege herfst.

15 NME-jaarprogramma pagina K Aarde Dichterbij (4 ) groep 1 en 2 Haal de aarde dichterbij en maak kennis met Kluitje Aarde, Holderdebolder de Wind, Druppie Water en Zonnetje. 107 K Lievebeest (4 ) Lieve beestjes hoor, die lieveheersbeestjes. Ga er samen naar op zoek en kijk hoe ze leven. Periode: lente / zomer. 108 K Spatterspet Waterpret (4 ) In de kist van het Waterschap Rijn en IJssel staat spelen met water centraal. 109 K Lentekriebels (4 ) Beleef met behulp van dit drieluik en de leskist de overgang van winter naar lente. Periode: eind winter / lente. 110 K Leve(n) de bomen (4 ) Met behulp van de handpop Boompie en het Boompiepad maken de kinderen kennis met bomen. 111 K Ontdekkist Materialen (4 ) De en ontdekken bijna zelfstandig eigenschappen, herkomst en mogelijkheden van diverse materialen. Periode: hele jaar. 112 K Pieter de Pier (4 ) Nieuw! Een leskist met Pieter de Pier in de hoofdrol die de en laat kennismaken met afvalscheiding en het composteren van GFT. Door het Afvalreductieplan Afval 2030 van de gemeente Bronckhorst en Berkel Milieu hebben scholen uit deze gemeente voorrang. 301 K De bij en jij (4 ) Maak kennis met de bij en de imker. Met het bijenpad kun je fijn naar buiten. Periode: lente / zomer / vroege herfst. 302 K Zeepbellen (4 ) Ontdek de (on)mogelijkheden van water, zeep en zeepbellen.

16 pagina 16 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 3 en 4 NME-plus 101 E Dierenpad Anholter Schweiz (1 ) Een bezoek aan het Biotooppark Anholter Schweiz is een aardig reisdoel voor een schoolreisje. Periode: lente / zomer. Kosten: kinderen C 3,- / volwassenen C 5,50 Groepen (meer dan 15 personen) C 4,50 p.p. Materiaalzending 909 M Kuikens in de klas (4 ) (onder voorbehoud) In samenwerking met het Liemers Centrum voor NME krijgt u gedurende 1 week een kuikens te logeren in uw klas. Periode: april Niveau: groep 1 t/m 4. Maximum scholen: 24 (1 zending per school). Gezien de grote vraag en beperkte beschikbaarheid alleen te reserveren voor scholen die deze zending niet in het schooljaar hebben ontvangen!

17 NME-jaarprogramma pagina 17 Groep 3 en 4 groep 3 en 4 Lesactiviteiten 301 L Natuurontdekkingstocht (10 ) Op een fantasievolle wijze beleven de kinderen onder leiding van het bosvrouwtje de natuur. Periode: maart/april/mei Max. inschrijvingen: 50 Leskisten 301 K De bij en jij (4 ) Maak kennis met de bij en de imker. Met het bijenpad kun je fijn naar buiten. Periode: lente / zomer / vroege herfst. 302 K Zeepbellen (4 ) Ontdek de (on)mogelijkheden van water, zeep en zeepbellen. 303 K Verhalen uit Bomenland (4 ) Staat die boom daar maar te staan? Heeft hij wel nut? Welke waarde heeft hij voor mij? Een kist vol verhalen voor elk seizoen over de waardebeleving rond bomen. 304 K Slakken (4 ) Een praktisch kistje waarbij observeren en onderzoeken van slakken centraal staat. Periode: herfst / lente / zomer. 305 K Vertel eens vlinder (4 ) Maak kennis met de ontwikkeling en het leven van de vlinder. Bij dit leskistje dient u zelf levend materiaal te bestellen bij de Vlinderstichting via: onderwijs/koolwitjes in de klas. Periode: lente / (na)zomer / vroege herfst. 306 K Aarde dichterbij / thema Aarde (4 ) Onderzoek de bodem rondom de school. (niveau groep 3) 307 K Aarde dichterbij / thema Lucht (4 ) Onderzoek de eigenschappen van lucht. (niveau groep 3)

18 pagina 18 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 3 en K Aarde dichterbij / thema Water (4 ) Onderzoek het gebruik en de kringloop van het water. (niveau groep 3) 309 K Water is nat (4 ) Beschikbaar gesteld door het Waterschap Rijn en IJssel. Ontdek de eigenschappen van water. (niveau groep 3) 310 K Kikker op avontuur (4 ) Beschikbaar gesteld door het Waterschap Rijn en IJssel. Samen met Kikker onderzoeken we wat water allemaal kan. (niveau groep 4) 311 K Lekker weertje, koekepeertje! (4 ) Opa Frans laat Maartje zien hoe het weer bekeken wordt. De kinderen gaan daarna aan de slag met eenvoudige metingen en houden een weerbord bij. Periode: hele jaar. Materiaalzending 909 M Kuikens in de klas (4 ) (onder voorbehoud) Voor meer informatie zie groep 1 en M In de sloot zit kikkerdril (1 ) Kikkerdril observeren en verzorgen. De kikkervisjes zien opgroeien en daarna weer in een sloot uitzetten. U ontvangt een potje met kikkerdril en een lespakket. Periode: eind maart/begin april NME-plus 301 E Boerenwijs. Leren op de boerderij (1 ) De en maken tijdens een boerderijbezoek kennis met het werk op de boerderij. Kosten: per groep van max. 30 en C 95, E Bezoek aan het Dierenasiel (1 ) Maak kennis met de dieren van het Dierenasiel Doetinchem en omstreken. Periode: hele school jaar. Kosten: C 25,- per groep (beperkte groeps grootte: max. 2 x 15 en (zie internet).

19 NME-jaarprogramma pagina 19 Groep 5 en 6 groep 5 en 6 Lesactiviteiten 502 L In t water (10 ) De en gaan met behulp van de materialen uit onze veldwerkwagen op onderzoek naar het leven in sloot of plas. Periode: sept / mei / juni L Zintuigen (10 ) Tijdens deze binnenles ontdekken de kinderen de (on)mogelijkheden, verschillen en overeenkomsten tussen onze zintuigen en die van dieren. Periode: oktober/november Leskisten 501 K De Tijdreis (4 ) Met professor Steentjes op reis naar de oertijd. Ontdek de wereld van fossielen en dino s. Niveau: groep (5), 6 en K Zintuigen 1 Horen en zien (4 ) Hoe werken deze zintuigen en wat kun je er allemaal mee? 503 K Zintuigen 2 Proeven, voelen, ruiken (4 ) Hoe werken deze zintuigen en wat kun je er allemaal mee? 504 K Een rondje vogels (4 ) Richt een voederplank in en observeer de etende vogels in de winter. Of leer in het voorjaar de vogels en hun nesten kennen. Periode: winter / lente. 505 K Geen weer vandaag! (4 ) Help! De weermannen staken. Kunnen jullie het weerbericht gaan maken? 506 K Missspin (4 ) Wie durft meer te weten te komen over spinnen? Periode: lente / zomer / herfst.

20 pagina 20 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 5 en K Veldwerk op het schoolplein (4 ) Onderzoek de eigen schoolomgeving m.b.v. de opdrachtkaarten en materialen uit deze leskist. Periode: herfst / lente / zomer. 509 K Kijk naar... Bomen (4 ) Lessen voor elk jaargetijde over bomen, knoppen, bladeren en zaden. 510 K De Watergoochelaar (4 ) Verbaas je over de trucjes van de Watergoochelaar. Is het echt of kun jij t ook? 511 K Leuk! Buitenwerk (4 ) Met behulp van de werkbladen uit Natuurlijk Buitenwerk in elk seizoen naar buiten. In de directe schoolomgeving gaan en op onderzoek met bijbehorende materialen en zoekkaarten. Vooral geschikt voor zelfstandig werken en beslist niet voor klassikaal gebruik. Periode: herfst / winter en lente / zomer. 512 K Wonderweb (4 ) Met Wonderweb onderzoeken de en hun schoolomgeving en bekijken welke planten en dieren er voorkomen en wat de onderlinge relaties daartussen zijn. Alles draait om biodiversiteit!! Periode: april t/m oktober. 501 M Groene vingers (1 + C 15,-) Tuinieren in de schooltuin op 2 m 2 met zaai- en pootgoed om direct aan de slag te gaan. Levering: maart / april. 701 K Zelf papier maken (4 ) Maak zelf nieuw papier met behulp van oude kranten. De basis voor lessen over hergebruik. 702 K De bij en wij (4 ) Vernieuwd! Leer het boeiende leven van de honingbij en de imker beter kennen. Deze kist is dit jaar vernieuwd: er is een opdrachtencircuit toegevoegd en een Powerpointpresentatie over de imker. Periode: lente / zomer / vroege herfst. 703 K Soap (4 ) Zelf experimenteren met het maken van zeep en daarna verschillende soorten bellen blazen.

21 NME-jaarprogramma pagina K Ontdekdozen Licht en geluid (4 ) groep 5 en 6 Een serie ontdekdozen over spiegels, spiegelbeelden, licht en schaduw, muziek in elastiek, geluid. U ontvangt 5 kistjes. Piepschuim in het poolijs Vier themamappen met uitgewerkte lessenseries (dus geen andere materialen) over onze relatie met de derde wereld. 701 O Themamap Voedsel (1 ) 702 O Themamap Kleding (1 ) 703 O Themamap Water (1 ) 704 O Themamap Vrije tijd (1 )

22 pagina 22 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 5 en 6 NME-plus 501 E Bezoek aan het Dierenasiel (1 ) Maak kennis met de dieren van het Dierenasiel Doetinchem en omstreken. Periode: hele school jaar. Kosten: C 25,- per groep (beperkte groepsgrootte van maximaal 2 x 15 en (zie internetgids). 502 E Eten en gegeten worden (1 ) Opdrachten route in het Biotopwildpark Anholter Schweiz rondom het thema eten en gegeten worden. Periode: voorjaar / zomer. Kosten: entree kinderen C 3,- volwassenen C 5,50, groepen (vanaf 15 personen) C 4,50 p.p. 503 E Boerenwijs. Leren op de boerderij (1 ) De en maken tijdens een boerderijbezoek kennis met het werk op de boerderij. Kosten: per groep van max. 30 en C 95, E De boswachter en het bos (4 ) Tijdens een extra lange morgenles (9.00 tot uur) ontdekken en beleven de en het werk van de boswachter, die misschien wel zelf op bezoek komt. Deze les in opdracht van Staatsbosbeheer (SBB) wordt dit jaar aangeboden voor scholen uit de gemeente Doetinchem. Max groepen: E Wat schiet daar weg? (1 ) In en rondom de jachthut van de WBE (Wildbeheereenheid) in het bosgebied Tandem bij Westendorp maken de en kennis met het hoe en waarom van de jacht. Max. groepen: 20. Periode: herfst en lente.

23 NME-jaarprogramma pagina 23 Groep 7 en 8 groep 7 en 8 Lesactiviteiten 703 L Sarah s Wereld (10 ) In Sarah s Wereld komt een NME-gastdocent in de klas het begrip duurzaamheid en handelingsperspectief samen met u invulling geven d.m.v. speelse werkvormen. Periode: november 2010 / maart Maximum groepen: 25. Door het Afvalreductieplan Afval 2030 van de gemeente Bronckhorst en Berkel Milieu worden voor scholen uit deze gemeente slechts 4 Klavertjes in rekening gebracht L Winterswijk onder de grond (10 ) Een activiteit van Natuurcentrum De Huusker in samenwerking met museum Freriks in Winterswijk waarbij de geologie van de Achterhoekse bodem centraal staat. Aanmelding onder voorbehoud. Houdt u bij inschrijving rekening met de reisafstand! Periode: januari / februari Leskisten 701 K Zelf papier maken (4 ) Maak zelf nieuw papier met behulp van oude kranten. De basis voor lessen over hergebruik. 702 K De bij en wij (4 ) Vernieuwd! Leer het boeiende leven van de honingbij en de imker beter kennen. Deze kist is dit jaar vernieuwd: er is een opdrachtencircuit toegevoegd en een Powerpointpresentatie over de imker. Niveau: groep 7 (niet geschikt voor groep 8). Periode: lente / zomer / vroege herfst. 703 D Soap (4 ) Zelf experimenteren met het maken van zeep en daarna verschillende soorten bellen blazen.

24 pagina 24 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 7 en K Slootjeskist (4 ) Ontdek het leven in en om de sloot en doe onderzoek naar waterdiepte, hellingshoek van de oever en temperatuur van het slootwater. Periode: lente / zomer / vroege herfst. 706 K Microwereld (4 ) De kinderen gaan zelfstandig aan de slag met loepen, binoculairs en microscopen en ontdekken zelfstandig de wondere microwereld. 707 K Meten is weten (4 ) Meten is bij het doen van onderzoek belangrijk. Met deze leskist maken de en kennis met diverse meetinstrumenten. 708 K Energie? Natuurlijk duurzaam! (4 ) Maak kennis met duurzame energie. Een actuele kist, ook in het kader van de klimaatsverandering! 709 K Bloembouw (4 ) Met behulp van een binoculair, een bloemmodel en echte bloemen gaan de en praktisch aan het werk. Periode: januari t / m mei.

25 NME-jaarprogramma pagina K Waterkringloop (4 ) groep 7 en 8 Watergebruik in en om het huis. Door spelvormen leren verstandig om te gaan met water. 711 K Leuk! Buitenwerk (4 ) Met behulp van de werkbladen uit Natuurlijk Buitenwerk in elk seizoen naar buiten. In de directe schoolomgeving gaan en op onderzoek met bijbehorende materialen en zoekkaarten. Vooral geschikt voor zelfstandig werken en beslist niet voor klassikaal gebruik. Periode: herfst / winter en lente / zomer. 712 K Oog in oog met de steenuil (4 ) Er is een dode steenuil gevonden! Waaraan is hij doodgegaan? De kinderen verdiepen zich in het leven (en alle gevaren) van de steenuil. Een leskist over voedselketens en de rol van de mens daarin. 713 K De wereld als Broeikas? (4 ) Door middel van ruim 10 uitdagende en leuke proefjes maken de en kennis met enkele oorzaken en gevolgen van het broeikaseffect. Piepschuim in het poolijs Vier themamappen met uitgewerkte lessenseries (dus geen concrete materialen) over onze relatie met de derde wereld. 701 O Themamap Voedsel (1 ) 702 O Themamap Kleding (1 ) 703 O Themamap Water (1 ) 704 O Themamap Vrije tijd (1 ) Keuzekisten Duurzaam handelen betekent keuzes maken en kiezen is lastig! De Keuzekisten bieden de en een strategie (van waardenverheldering via waardencommunicatie naar handelingsperspectief) om zich over milieuthema s een gefundeerde mening te vormen. Belangrijk: de kistjes bevatten een uitgewerkte lessenserie en geen concreet materiaal.

26 pagina 26 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken groep 7 en O Keuzekist Windenergie (4 ) Hoe kunnen we het gebruik van fossiele brandstoffen beperken? 706 O Keuzekist Speelruimte (4 ) Hoe moet speelruimte er uit zien en wie zorgt daarvoor? 707 O Keuzekist Kouseband(4 ) Hoe kunnen we door onze voedselkeuze bijdragen aan een beter milieu? 708 O Keuzekist Stadsnatuur (4 ) Is er in de stad of in het dorp wel natuur nodig?

27 NME-jaarprogramma pagina 27 NME-plus groep 7 en E Op stap met het Waterschap (1 ) Boeiende excursie naar de Rioolwater Zuiveringsinstallatie in Etten. Periode: herfst / lente / zomer. 704 E Hulp bij de paddentrek (1 ) Help de padden een handje tijdens de paddentrek aan het begin van het voorjaar. Periode: februari / maart Bijvanck Beek (Montferland). 705 E Bijenles in t Hofshuus in Varsseveld (1 ) (scholen uit de gemeente Oude IJsselstreek hebben voorrang). Maximaal groepen: 10. Het drukke leven van de honingbij wordt verteld door de imker. Periode: mei / juni Locatie: t Hofshuus in Varsseveld. Kosten: per C 2,- / minimaal C 25,- per groep. 706 E Kijk, daar stroomt de Oude IJssel! (1 ) Maak kennis met de Oude IJssel als ecologische verbindingszone. Periode: lente / zomer Alleen voor groep 7! 707 E Gastles Sterren kijken (1 ) Gastles door vrijwilliger van de Volkssterrenwacht Corona Borealis over het zonnestelsel. Deelnemers ontvangen vooraf een infopakket ter voorbereiding van de gastles. In plaats van deze gastles op school kunt u in overleg ook kiezen voor een bezoek aan de nieuwe sterrenwacht in Zevenaar. Kosten: C 1,25 per kind / minimaal C 35,- per groep. 708 E Boerenwijs. Leren op de boerderij (1 ) De en maken tijdens een boerderijbezoek kennis met het werk op de boerderij. Kosten: per groep van max. 30 en C 95,- 709 E 2Life voor je outfit (1 ) Gebruikte kleding krijgt tweede leven. Gastles door medewerker van Curitas over inzamelen, sorteren en het opnieuw gebruiken van kleding, ander textiel en schoenen. Een cd-rom met als titel Van stof tot stof ondersteunt deze gastles. Kosten: scholen gemeente Oude IJsselstreek gratis. Scholen overige gemeenten C 35,-.

28 pagina 28 Regionaal Centrum Natuur- en Milieu-Educatie Doetinchem en Omstreken Bijlage Besteding NME-kl vertjesbudget Uw NME-klavertjesbudget is het kl vertjes waarover uw school beschikt. Elke groep heeft voor het schooljaar de beschikking over 10 NME-kl vertjes. Uw NME-kl vertjesbudget = geformeerde groepen) x 10 = ( Hoeveel NME-kl vertjes hebben wij besteed? Door onderstaande tabel in te vullen hebt u een overzicht van de besteding van uw NMEkl vertjesbudget en de spreiding over de groepen. Verder is er ook de mogelijkheid om extra NME-kl vertjes bij te kopen voor C 17,50 per kl vertje. Niveau Kl vertjesbesteding Totaal Groep 1 en 2 Lesactiviteiten/excursies: x 1 x 6/10 Leskisten: x 4 Materiaalzendingen/diversen: x 1 Groep 3 en 4 Lesactiviteiten/excursies: x 1 x 10 Leskisten: x 4 Materiaalzendingen/diversen: x 1 Groep 5 en 6 Lesactiviteiten/excursies: x 1 x 6/10 Leskisten: x 4 Materiaalzendingen/diversen: x 1 Groep 7 en 8 Lesactiviteiten/excursies: x 1 x 4 x 6/10 Leskisten: x 4 Materiaalzendingen/diversen: x 1 Totaal NME-kl vertjesbudget Over/Tekort