Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal
|
|
- René de clercq
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Brochure met de educatieve mogelijkheden van MEC Roosendaal MEC Roosendaal Coördinatoren: Maggy van den Aker en Michèle Knippenberg 1/14
2 INLEIDING Natuur en milieu educatie (NME) wordt steeds belangrijker in deze maatschappij en zelfs niet meer weg te denken binnen het onderwijs. NME is leuk en leerzaam en het MEC is dan ook echt bevoorrecht om NME aan te mogen bieden aan iedereen. Wij vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk personen in zien dat de natuur en het milieu om ons heen belangrijk is en dat we echt niet zonder kunnen. We hopen dan ook dat de kennis en betrokkenheid voor alles om ons heen vergroot wordt naar een bezoekje aan ons nieuwe centrum of bijvoorbeeld een gastles. Het MEC beschikt over diverse educatieve materialen en programma s waar scholen en andere instellingen binnen de gemeente Roosendaal gebruik van kunnen maken. Deze brochure geeft u een overzicht van de mogelijkheden. Mocht u iets anders willen wat nog niet in de brochure staat en het ligt binnen onze mogelijkheden, dan willen we graag kijken wat we voor u kunnen betekenen. Naast deze educatieve onderdelen in deze brochure is er in het MEC regelmatig een nieuwe tentoonstelling te zien, met een educatief programma. Hierover krijgt u gedurende het jaar per informatie. Krijgt u deze informatie nog niet maar bent u wel geïnteresseerd meen dan gerust contact op met de een van de coördinatoren. info@mecroosendaal.nl tel: De Brochure is onderverdeeld in 3 onderwerpen Leskisten pagina 3 Gastlessen pagina 9 Wandelingen pagina 14 2/14
3 LESKISTEN De leskisten van het MEC zijn op scholen, buitenschoolse opvang, scoutinggroepen, jeugdnatuurgroepen en andere instellingen te gebruiken. De kisten kunnen per mail of telefonisch gereserveerd worden. De prijs is 20,00 euro per week. Het MEC heeft de volgende leskisten beschikbaar. Sarah s wereld Stadsvogels Watch! Wonderkoffer Waterexperimenten De volgende pagina s geven meer informatie over de inhoud van de leskisten. Voor het huren van een leskist of extra informatie, neem gerust contact op met de coördinator: info@mecroosendaal.nl 3/14
4 Sarah s wereld Sarah s wereld is een fantasierijk spel voor leerlingen van groepen 6, 7 en 8. Kinderen maken kennis met de 11 jarige Sarah. Ze schrijft brieven. Via Sarah komen kinderen met verschillende situaties in aanraking. Hierdoor gaan ze nadenken over hun eigen handelen. Hoe verhoudt zich dat tot de leefomgeving? De kinderen leren op een speelse manier de begrippen duurzaamheid, consumptief gedrag en ecologische rugzak. Aan het eind van de les weten ze hoe je minder milieubelastende/duurzamere keuzes kunt maken. Het is een hele leuke leskist! De leskist is een reiskoffer (Sarah s koffer) In de koffer zit oa.: een docentenhandleiding Kopieerbare werkbladen Pluchebeesten Opblaasbare wereldbol Spannende lesmaterialen Het is ook zeker aan te raden om de volgende website te bekijken: 4/14
5 Stadsvogels Een leskist over vogels uit de omgeving voor de groepen 6, 7 en 8 Vogels zien we overal. Deze leskist heeft betrekking op de vogels uit onze directe omgeving. We gaan in op hun doen en laten en hun relatie tot de omgeving waarin ze leven. In de leskist zitten vele materialen om de vogels eens wat nader te bestuderen zoals bv. verrekijkers. Uilen zien we niet overal, maar in de leskist zitten wel braakballen, zodat de kinderen kunnen ontdekken wat een uil zoal eet. In de handleiding staat voldoende achtergrondinformatie en activiteiten voor de kinderen. De volgende onderwerpen komen komen aan bod: stadsvogels vogels dichtbij spoorzoeken broedseizoen Inhoud van de leskist o.a.: 2 verrekijkers; vogelgids; diaserie; broedpotje; nestkastje; 3 modellen nestkastjes; trekvogelspel + toebehoren; territoriumspel + toebehoren; braakballen; pincetten; loepen en schaaltjes; vitrine 'Wat zit er in een braakbal'; cassette vogelgeluiden; voetspoorkaartjes; 3 tangen en diverse gidsen. 5/14
6 Watch! Ontdek alles over water en waterbeestjes. Leerlingen onderzoeken plassen en sloten in de buurt en via de website van Watch ontdekken zij de kwaliteit van het onderzochte water. Groepen 6, 7, 8 Wat is Watch? Watch is een lespakket over water voor kinderen en jongeren van 8 tot 14 jaar. Het is een landelijkeonderwijsmethode waarbij de jonge onderzoekers water verkennen in hun eigen buurt. Watch is geschikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs en voor jeugdclubs. En zeg nou zelf wat is nou leuker dan met een schepnetje waterbeestjes vangen! De leerlingen onderzoeken kanalen, plassen, sloten en rivieren in de buurt van de school. Zij noteren alle meetgegevens in hun eigen Watch logboek. Met de resultaten maken zij op de Watch-website een waterrapport waarin Rekkik de Kikker, de mascotte van Watch, zijn mening geeft over de kwaliteit van het water. Ook krijgen leerlingen informatie over allerlei leuke Watch-weetjes via de Watch-krant. Wat biedt Watch? Een lesmap met docentenhandleiding en logboek; Een kist met onderzoeksmaterialen; De internetsite met informatie voor leerkrachten Wat zit er zoal in de leskist: dieptemeter, helderheidschijf, ph-strips, zoekkaarten, visnetjes, handleiding, emmers, potjes en nog veel meer. 6/14
7 Wonderkoffer Laat leerlingen zien dat er ook vlak bij hun eigen school volop natuur is. Ontwikkeld voor de groepen 5 en 6. De wonderkoffer laat zien dat er ook vlak bij de school volop natuur is. Ja, ook vlak bij úw school. Met dit lesproject kunnen u en uw leerlingen dit ontdekken. Hoe? Simpelweg door naar buiten te gaan waar allerlei planten en een onbekend, beetje verborgen bestaan leiden. Ze hebben elkaar hard nodig om te eten, drinken, wonen en slapen. Maar er liggen ook altijd vijanden op de loer... Met de WonderKoffer gaat u met uw leerlingen op ontdekkingsreis naar het WonderWeb; de soortenrijke natuur in uw schoolomgeving! In de WonderKoffer zit; WonderPlaat WonderWijzers WonderMunten WonderGame 7/14
8 Waterexperimenten Verschillende waterproeven die kinderen zelfstandig kunnen uitvoeren en ze kennis laat maken met de eigenschappen van water in combinatie met bijvoorbeeld zeep. Groepen 5, 6, 7 en 8 We gebruiken allemaal water, maar waar komt water nou vandaan? En waarom gebruiken we eigenlijk zeep? Op deze en nog veel meer vragen krijgen de leerlingen antwoord door eigen bevindingen. Tijdens het doen van de verschillende proefjes leren leerlingen de elementen van water kennen en doen ze allerlei leuke bevindingen. Het doel van de leskist is om kinderen leerlingen op een leuke manier kennis te laten maken met natuurkunde, scheikunde en biologie. De proefjes zijn stap voor stap uitgeschreven en er wordt gebruik gemaakt van eenvoudige materialen. Bij ieder proefje zijn er kant-en-klare werkbladen met de opdrachten waarmee de leerlingen zelf aan de slag kunnen (voor de groepen 5 en 6 is daar wel hulp bij nodig) De leskist bevat tien waterproefjes zoals bijvoorbeeld; het zwevende ei, zwemmende peper, papier onder water, zeepbellen en de speedboot met de daarbij horende materialen en uitleg. 8/14
9 GASTLES Het MEC heeft diverse lesprogramma s voor verschillende leeftijdsgroepen en worden op uw locatie gegeven. De onderwerpen zijn uiteenlopende maar hebben alle met natuur en milieu te maken. De kosten voor de gastlessen zijn 1 euro per leerling. Hieronder staan de verschillende lessen weergegeven en op de volgende pagina s staat meer informatie over de lessen. LES: Uilenballen groep 6, 7 en 8 LES: Zaden groep 5, 6, 7 en 8 LES: Waterproefjes groep 5, 6, 7 en 8 LES: Watch groep 6, 7 en 8 Heeft u interesse in een van de gastlessen of wilt u meer informatie neem dan gerust contact op met de coördinator: maggyvandenaker@live.nl tel: /14
10 LES: Uilenballen Onderwerp: Uilenballen pluizen Doelgroep: groep 5, 6, 7 en 8 Omschrijving: Er zijn verschillende soorten uilen in Nederland maar hoe zien ze er allemaal uit en wat eten ze nou eigenlijk? Na de les weten de leerlingen hier antwoord op te geven! De les bestaat uit een het herkennen van de verschillende uilensoorten en hun voedsel. Nou dat voedsel (tenminste de resten daarvan) gaan de leerlingen uitpluizen. De botjes worden met behulp van zoekkaarten gedetermineerd. Bij de oudere groepen wordt er nog ingegaan op de verschillende soorten muizen. Werkwijze: als eerst zal er iets verteld worden over uilen en daarna kunnen de leerlingen in groepjes aan de slag. Deze les duurt 1 tot 1,5 uur. Plaats: op locatie Kosten: 1,00 per leerling 10/14
11 LES: Zaden Onderwerp: Zaden wat zijn het eigenlijk en hoe kunnen we ze herkennen? Doelgroep: Groepen 6, 7 en 8 Omschrijving: Welke zaden ken je eigenlijk en welke zaden eten we? Deze vragen staan centraal in de les over zaden. Werkwijze: het is een interactieve les over zaden, met onderwerpen zoals, welke planten hebben zaden, wat zijn zaden, hoe zien zaden er van de binnenkant uit, welke zaden eten we etc. verder gaan de leerlingen zaden bekijken en selecteren op bijvoorbeeld kleur, grote, vorm etc. De les duurt ongeveer 1 uur. Plaats: Op locatie Kosten: 1,00 per leerling 11/14
12 LES: Waterproefjes Onderwerp: toveren met water Doelgroep: Groepen 6, 7 en 8 Wanneer: hele jaar Omschrijving: We gebruiken allemaal water, maar waar komt water nou vandaan? En waarom gebruiken we eigenlijk zeep? Op deze en nog veel meer vragen krijgen de leerlingen antwoord door eigen bevindingen. Werkwijze: De les bestaat uit een korte uitleg. Daarna gaan de leerlingen in groepjes aan de slag met een tiental waterproefjes. De waterproefjes zijn allemaal binnen, vandaar dat de les niet weersafhankelijk is. Tijdens het doen van de verschillende proefjes leren leerlingen de elementen van water kennen en doen ze allerlei leuke bevindingen. De les duurt een 1,5 uur. Plaats: Op locatie Kosten: 1,00 per leerling 12/14
13 LES: Watch Onderwerp: Voorjaar/zomer, water onderzoeken op beestjes, planten, temperatuur etc. Doelgroep: Groepen 6, 7 en 8 Wanneer: Dit project draait in april, mei, juni, juli, augustus en september Omschrijving: Het water van de Roosendaal leeft. Er zitten vele waterbeetjes in en op de oevers staan verschillende soorten planten. Maar wat is nou een goede temperatuur voor vissen, of hoe zuur is het water? Tijdens dit project gaan de leerlingen zelf op onderzoek uit en verrichten ze verschillende proefjes om te kijken hoe het mate het water uit de watermolenbeek gesteld is. Werkwijze: Na een korte uitleg in het MEC, gaan de leerlingen naar buiten en worden er aan de hand van opdrachtenkaarten in groepjes verschillende onderzoeken gedaan. De uitkomsten van de onderzoeken kunnen dan later op school door de leerlingen op de website worden ingevuld. ER wordt op verschillende plaatsen in Brabant ge-watcht en zo kan de waterkwaliteit van de Brabantse wateren gemonitord worden. De les duurt 2 uur. Plaats: een geschikt water (beek, meer, sloot, ven etc.) wellicht bij uw school. Groepsgrootte: Maximaal 30 leerlingen, te verdelen in groepjes van 4 tot 6 leerlingen per hulpouder/leerkracht (aantal hulpouders afhankelijk van de groepsgrootte). Kosten: 1,00 per leerling 13/14
14 NATUURWANDELINGEN Wandelingen worden georganiseerd door gediplomeerde natuurgidsen. Voor dat de schoolwandeling plaatsvindt, lopen zij de route al een keer voor. Bij de wandelingen kan er voor de kinderen een werkblad met een aantal vragen en opdrachten gemaakt worden. Onderwerpen die tijdens de natuurwandeling naar voren kunnen komen zijn bijvoorbeeld: - Paddenstoelen - Vogels - Herfst - Lente - Water van de molenbeek - Visdonk Omgeving Visdonk/Rozenven, omgeving Rucphense Heide, omgeving Bergen op Zoom (Zoomland), Wouwse Plantage. Op verzoek kunnen echter ook andere gebieden worden bezocht. Naast schoolwandelingen organiseert het IVN op aanvraag ook natuurwandelingen voor bijvoorbeeld bewoners van bejaarden en verzorgingstehuizen, voor kinderen met een handicap, buitenschoolse opvang en scouting. Het verzorgen van een diapresentatie over een natuurgebied behoort eveneens tot de mogelijkheden. Tijdsduur 1,5 tot 2 uur Kosten per gids 25,00 Ongeveer personen per gids. Voor meer informatie: Coördinator Kees Konings telefoonnummer /14
Mogelijk voor alle groepen
IVN VERENIGING VOOR NATUUR EN MILIEUEDUCATIE AFDELING ASTEN/SOMEREN Schoolprojecten Asten Someren Project omschrijving doelgroep Tijd/seizoen Beestjesproject: Beestjes vangen op allerlei manieren (witte
Nadere informatieEen midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015
Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:
Nadere informatieProgramma Natuur Avonturen
Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:
Nadere informatieAanbod NME voorjaar 2014
Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel
Nadere informatieAanbod N.M.E. in Het Groene Woud
Aanbod N.M.E. in Het Groene Woud 1. Paddenstoelen/ Herfstsafari In de herfst voor de groepen 1 Tot in de vorige eeuw werden paddenstoelen gezien als geheimzinnige, duivelse wezens. Ze verschenen plotseling,
Nadere informatieen uilen Groep 5-6 & 7-8
MUIZEN en uilen ------------------------------------------ Groep 5-6 & 7-8 WELKOM He! Wat leuk dat jullie met de klas een bezoek komen brengen aan ons museum. Wij zijn een Natuurhistorisch Museum, het
Nadere informatieDe Veluwe Opdrachten en Overzichten voor begeleiders
De Opdrachten en Overzichten voor begeleiders Inhoud van de map ALGEMEEN Over Woordvoerders van de natuur Over de opdrachten en voorbereiding Praktisch: 2 vormen van begeleiden Overzicht opdrachten per
Nadere informatieJaarverslag Jaarverslag 2015 MEC Roosendaal
Jaarverslag 2015 Bestuur, medewerkers en vrijwilligers kunnen terugzien op een goed en positief 2015. Het overgrote deel van de geplande activiteiten en nieuwe initiatieven is dan ook gerealiseerd. Sterker
Nadere informatieGebruikershandleiding Digitale Catalogus Natuurhus Almelo
Gebruikershandleiding Digitale Catalogus Natuurhus Almelo Welkom bij deze handleiding van de catalogus van het Natuurhus Almelo. Hier vindt u de leskisten die wij voor het onderwijs aanbieden die te maken
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieDocentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs
Docentenhandleiding Het leven in een kasteel Het leven in een kasteel Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Voorwoord este leerkracht, Een kasteel is meestal heel oud en er heeft zich
Nadere informatieEen basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012
Een basisschool project van het IVN Veldhoven / Vessem voorjaar 2012 Doelgroep: Midden- en Bovenbouw Basisonderwijs: groep 5-8 jaargetijde: Voorjaar, zomer, herfst plaats: Bij school, in een park, in een
Nadere informatieMilieu Educatie Centrum De Bevelanden
Milieu Educatie Centrum De Bevelanden AANBOD 2017... ontdek, leter en genie r! van de natuu AANBOD NASCHOOLSE ACTIVITEITEN 2017 Goes, 2017 Beste organisator van naschoolse activiteiten op de Bevelanden,
Nadere informatieBrochure met de arrangementen van MEC Roosendaal
Brochure met de arrangementen van MEC Roosendaal MEC Roosendaal Coördinatoren: Maggy van den Aker en Michèle Knippenberg info@mecroosendaal.nl 1/10 INLEIDING MEC Roosendaal is een plek voor heel veel mogelijkheden.
Nadere informatieAanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen
Aanbod natuurlessen schooljaar 2013-2014 Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Coördinator: Cora Oostendorp Broekeindweg 20, 5971 NZ Grubbenvorst Tel. 077-3270026 E-mail: cora@bourgonjon.nl Inhoudsopgave
Nadere informatieGroep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad
OMSCHRIJVING LESSEN Dora- en Diegopad / Heksenpad Groep: 1-2 Lesduur: ± 1 uur Periode: september - oktober (Heksenpad) en april - juni Dora- en Diegopad In het voorjaar en de zomer wijzen Dora en Diego
Nadere informatiestap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo
stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo Een bezoek aan MS Watervlo is onderdeel van het project Waterwereld. Dit is al 25 jaar een succesvol project onder de naam De Varende Klas. Door de jaren heen
Nadere informatieAlgemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur bezig te laten zijn.
Aanbod natuuractiviteiten voor basisscholen, september 2016 t/m juli 2017 IVN afdeling Noord-Kennemerland Algemeen: De IVN-Scholenwerkgroep heeft tot doelstelling kinderen actief en ontdekkend met de natuur
Nadere informatieInleiding Doelgroep Opzet van de lescyclus Algemeen doel Doelstellingen... 4
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Opzet van de lescyclus... 4 2.1. Algemeen doel... 4 2.2. Doelstellingen... 4 3. Relatie met de kerndoelen & natuurmethoden... 5 4. Voorbereidende activiteit
Nadere informatieKasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Nadere informatieEen uniek lespakket laat uw leerlingen zelf alles ontdekken over (duurzame) energie
Een uniek lespakket laat uw leerlingen zelf alles ontdekken over (duurzame) energie VOOR BOVEN-, MIDDEN- EN ONDERBOUW ZEER COMPLEET PRAKTISCH EN SPANNEND MODULAIR MULTIMEDIAAL EN INTERACTIEF PAST BIJ VERSCHILLENDE
Nadere informatieZaden en Kiemplanten
Zaden en Kiemplanten Lesbrief groep 5 t/m 7 Inhoud Inleiding... 1 Les 1: zaden en kiemplanten... 2 Les 2: Lekker... 4 Werkblad 1 Onderzoek: het zaad... 6 Werkblad 2 Proefje: kiemplanten... 7 Milieu Educatie
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod
Lesaanbod 2018-2019 Blijde Wei Les *Schooltuinieren loopt door van februari 2019 tot oktober 2019 Gratis les Iedere groep mag zich 1x inschrijven voor een gratis les. Ieder kind mag in zijn basisschoolperiode
Nadere informatieKasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Nadere informatieLespakket De mysterieuze eicode docentenhandleiding
Lespakket De mysterieuze eicode - pagina 2 Dit lespakket van de Stichting Blij met een Ei is onderdeel van de campagne Het ei vertelt die gefinancierd is met steun van de Europese Unie. Het lespakket bestaat
Nadere informatieKlassengesprek - excursie
5 Klassengesprek - excursie Doelen Materialen Duur De leerlingen: herkennen verschillende dieren uit hun omgeving. weten dat er diereneters, planteneters en alleseters zijn. observeren het gedrag van dieren.
Nadere informatieBelang van natuur en milieueducatie
Werkprogramma NME Heemskerk 2017 Belang van natuur en milieueducatie Natuur- en Milieu Educatie (NME) heeft als doel om mensen kennis bij te brengen over natuur, milieu en duurzaamheid. Uitgangspunt is
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en
Nadere informatiePortfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval
Portfolio lesmateriaal Basisonderwijs Zwerfafval Deze portfolio is in 2014 samengesteld door de werkgroep Zwerfafval van het Netwerk NME Diensten. In deze werkgroep zitten 24 NME centra die landelijk samenwerken
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Voeding
Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Voeding School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieJaarprogramma Natuur, milieu, duurzaamheid schooljaar 2015/2016
Jaarprogramma Natuur, milieu, duurzaamheid schooljaar 2015/2016 Gemeente Delft in samenwerking met Stichting Duurzaamheidscentrum De Papaver Duurzaamheids centrum De Papaver Natuur- en milieucentrum De
Nadere informatieBijen. Bovenbouw. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken
Bovenbouw De natuur beleven doe je buiten, maar onderzoeken kun je ook binnen! Met dit veldwerkmateriaal kunnen de leerlingen zowel buiten als binnen aan de slag rond thema s als vogels, water, afval en
Nadere informatieDocentenhandleiding KIES VAARDIG! klas 1/2 VMBO-TL/HAVO/VWO
Docentenhandleiding KIES VAARDIG! klas 1/2 VMBO-TL/HAVO/VWO INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Lesdoelen 4 Overzicht werkvormen 5 Uitleg werkvormen 1. Beeld bij kiezen 6 2. Grote en kleine keuzes 6 3. Gevolgen
Nadere informatieOntdekdoos Zaden. groep 5 en 6. docentenhandleiding
Ontdekdoos Zaden groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Zaden Docentenhandleiding De ontdekdoos Zaden is voor groep 5 en 6 Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden
Nadere informatieBijen. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer
Bijen groep 5 t/m 8 Deze leskist is een echte bijenkast. Hierin vind je o.a. foto-opdrachten die met behulp van allerlei materialen als honingraten en imkerattributen uitgevoerd kunnen worden. Er zijn
Nadere informatieNatuur, Buiten Activiteit:
Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren
Nadere informatie1. Doelgroep. 2. Relatieschema. Vogels. Reiger. Eend. Knobbelzwaan. Uil Kievit. Merel. Halsbandparkiet. Duif. Kraai. Meeuw. Woonomgeving: Voedsel:
1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Doelgroep... 4 2. Relatieschema... 4 3. Opzet van de lescyclus... 5 3.1. Algemeen doel van de lescyclus... 5 3.2. De doelstellingen... 5 4. Relatie met de kerndoelen...
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 1 Algemeen
Een educatief programma voor groep 7 en 8 Handleiding Deel 1 Algemeen Inhoudsopgave Deel 1 Inleiding 1 Algemene informatie 1.1 Doelgroep 1.2 Doel van het programma Woordvoerders van de Natuur 1.3 Opzet
Nadere informatieLeren hoe het werkt (begrijpen)
Afval (inhoudelijke focus) () Kleine beestjes Angst wegnemen Afval sorteren Cirkels Paddenstoelen Afvalgedrag waarnemen Kleine beestjes en wat eten ze? Afvalgedrag Afvalscheiding Wat leeft er in de composthoop?
Nadere informatiePrimair Onderwijs Gemeente Lingewaard
Programma natuur educatie 2012-2013 Primair Onderwijs Gemeente Lingewaard Centrale locatie Dijkmagazijn Waaldijk 4 6681 KH Bemmel Postadres: Meander 58 6681TE Bemmel secretaris@lingewaardnatuurlijk.nl
Nadere informatieHier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.
Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en
Nadere informatieDe Blijde Wei. Leskisten 2015-2016. Omschrijving van de leskisten
Leskisten 2015-2016 De Blijde Wei Deze kisten met boeken, dvd s, cd-roms, achtergrondinformatie en les- en/of onderzoeksmateriaal, kunnen gebruikt worden in of buiten de school om uw natuuronderwijslessen
Nadere informatieBelang van natuur en milieueducatie
Werkprogramma NME Beverwijk 2017 Belang van natuur en milieueducatie Missie Gemeente Beverwijk ziet het belang van Natuur- en Milieu Educatie (NME) voor inwoners van Beverwijk. Natuur- en Milieu Educatie
Nadere informatieAANBOD NME CENTRUM TIEL
AANBOD NME CENTRUM TIEL Stichting Duurzaam Rivierenland Stichting Duurzaam Rivierenland (SDR) is sinds 2003 het centrum voor natuur- en milieu-educatie in Tiel en omgeving. SDR heeft als doel het draagvlak
Nadere informatieOp natuurexpeditie in Het Groene Woud. Verslag van de veldlessen 2017
Op natuurexpeditie in Het Groene Woud Verslag van de veldlessen 2017 0 Inleiding Om kinderen bij de natuurontwikkeling in Het Groene Woud te betrekken heeft ARK Natuurontwikkeling in samenwerking met Brabants
Nadere informatieSamen op ontdekkingsreis
Samen op ontdekkingsreis Dagopvang & Buitenschoolse opvang Ga je mee op REIS? Stichting Kids2b, de leukste kinderopvang in Noord-Groningen. Kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar ontwikkelen zich bij
Nadere informatieHandleiding Leskist bomen groep 7
Handleiding Leskist bomen groep 7 Inhoud pagina Inleiding 3 1. Doelgroep 4 2. Doelstelling 4 3. Relatie met kerndoelen en natuurmethoden 4 3.1. Kerndoelen 4 3.2. Natuurmethoden 4 4. Het aanbieden van de
Nadere informatieErfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer
Erfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer WIE ERGENS NAAR TOE WIL, MOET WETEN (ONTDEKKEN) WAAR HIJ VANDAAN KOMT Erfgoededucatie is omgevingsonderwijs: het leren in, van omgeving tot
Nadere informatieWie eet wie en wie eet wat?
Leerkracht Wie eet wie en wie eet wat? Maak een voedselweb Inhoud in het kort In deze les krijgen de leerlingen een beeld van de relaties tussen dieren en planten. Leerlingen maken een voedselweb van één
Nadere informatieKoolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8)
Koolwitjes in de klas! (Groep 7 & 8) Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort
Nadere informatieDwaaltochten groep 6. NME-centrum Midden-Betuwe
NME-centrum Midden-Betuwe Veel nieuws van het NME: dwaaltochten voor groep 6 project energie?zuinig! de waterwachter in de klas boerderij-educatie Rivierenland nieuwe leskisten, o.a. over techniek zwerfvuilactie,
Nadere informatieStadsvogels. veldwerk - bovenbouw
Stadsvogels veldwerk - bovenbouw Inhoud: Blz. 2 korte omschrijving Blz. 3 docentenhandleiding Blz. 4 kopieerbladen werkboekje Blz. 5 lessuggesties Blz. 6 handleiding begeleiding/ouders bijlagen: kopieerbladen
Nadere informatieOp 21 maart is er een dansvoorstelling voor onze groep: Wiewawit
Kijk ook eens naar onze website met heel mooie foto s: www.sbodebrigantijn.nl Jaargang 16 Februari 2016 Nieuw gebouw Zondag 28 februari heeft de Brigantijn een opendag in het nieuwe gebouw de Vlieger.
Nadere informatieThema s: Nieuwsgierig naar voedsel Voedsel bereiden Buiten koken op school / kamp Voedsel verbouwen Voedsel kopen Voedsel beleid
Smaakmaker voor het primair onderwijs, kinderopvang en buitenschoolse opvang in Zeeland rond gezond en duurzaam voedsel. Thema s: Nieuwsgierig naar voedsel Voedsel bereiden Buiten koken op school / kamp
Nadere informatieHandleiding Leskist bomen groep 7/8
Handleiding Leskist bomen groep 7/8 Inhoud pagina Inleiding 3 1. Doelgroep 4 2. Doelstelling 4 3. Relatie met kerndoelen en natuurmethoden 4 3.1. Kerndoelen 4 3.2. Natuurmethoden 4 4. Het aanbieden van
Nadere informatieEen moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.
Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieDE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN
DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende
Nadere informatieBovenbouw. groep 5 t/m 8. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer kosten Vanwege een gemeentelijke bijdrage lenen
Bovenbouw De natuur beleven doe je buiten, maar onderzoeken kun je ook binnen! Met dit veldwerkmateriaal kunnen de leerlingen zowel buiten als binnen aan de slag rond Deze leskist is een echte bijenkast.
Nadere informatieAanbod natuurlessen. door de Scholenwerkgroep van het IVN De Maasdorpen. schooljaar 2014-2015
Aanbod natuurlessen door de Scholenwerkgroep van het IVN De Maasdorpen schooljaar 2014-2015 Zowel buiten. als binnen. Coördinator: Cora Oostendorp Broekeindweg 20, 5971 NZ Grubbenvorst Tel. 077-3270026
Nadere informatieInhoudsopgave. Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen... 3. Schoolreisjes en excursies. Programma voor groep 1+2...5. Programma voor groep 3+4...
Inhoudsopgave Natuurmonumenten Nieuwkoopse Plassen..... 3 Schoolreisjes en excursies..... 4 Programma voor groep 1+2......5 Programma voor groep 3+4......6 Programma voor groep 5+6..7 Programma voor groep
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Sport & Bewegen
Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Sport & Bewegen School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan
Nadere informatieDit jaarprogramma NME is samengesteld door:
Dit jaarprogramma NME is samengesteld door: Veldwerkcentrum Het Groene Wiel Hendrikweg 14b 67013 AW Wageningen 0317 422041 info@groenewiel.nl www.groenewiel.nl In opdracht van: Stichting Duurzaam Rivierenland
Nadere informatieNaam: Kim Sanders, Michelle Hoogma en Fabiënne van Hoorn Klas: 1G Evenement: Herfstwandeling/Kabouterpad
Naam: Kim Sanders, Michelle Hoogma en Fabiënne van Hoorn Klas: 1G Evenement: Herfstwandeling/Kabouterpad Beginsituatie Doelgroep beschrijven: Doelgroep: Kleuters, groep 1 en 2 (4,5 en 6 jarige) Aantal
Nadere informatieBrengt natuur in de klas
Brengt natuur in de klas Voor school en BSO! Het ontstaan van BasisBos Een aantal jaren geleden constateerde bedenker André Guijs op zijn eigen basisschool dat er binnen de zaakvakken maar ook bij handvaardigheid
Nadere informatieLang leve de buitenkids!
Contact Bezoekerscentrum Oisterwijk Natuurmonumenten Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk Tel. (013) 591 5000 @ bc.oisterwijk@natuurmonumenten.nl i www.natuurmonumenten.nl facebook.com/natuurmonumenten
Nadere informatiePortfolio Natuurtalenten
Portfolio Natuurtalenten Naschoolse Activiteiten van Natuur en Milieu Educatie Het NME heeft een breed aanbod van naschoolse cursussen waarbij Natuur en Milieu centraal staan, maar de werkvormen zeer divers
Nadere informatieCoördinator en contactpersoon Suze Hörchner, ,
IVN-a fdeling Veen endaal - Rhenen M ediatheek / NM E -centru m Karel Fabritiusstraat 3 3904 TG VEENENDAAL 0318 589 555 (tijdens openingsuren wo 14-16 uur) leskist en1@ivnveen en daal - rhen en.nl w ww.ivn.nl/afdeling/veenend
Nadere informatieEen educatief programma voor groep 5 tot en met 8 Handleiding Deel 1 Algemeen
Een educatief programma voor groep 5 tot en met 8 Handleiding Deel 1 Algemeen Inhoudsopgave Deel 1 Inleiding 1 Algemene informatie 1.1 Doelgroep 1.2 Doel van het programma Woordvoerders van de Natuur 1.3
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Alles voor een Pannenkoek 1/2 X X Wauw 't leeft 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieKoolwitjes in de klas!
Via internet kunnen van maart tot en met september bij De Vlinderstichting levende eitjes, rupsen en poppen van het groot koolwitje besteld worden. Dit lespakket hoort bij zo n pakket eitjes, rupsen en
Nadere informatieBlijde Wei. Lesaanbod 2016-2017
Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën
Nadere informatieENQUÊTE VAN IVN NIJKERK
December 2015 ENQUÊTE VAN IVN NIJKERK Deze enquête is gericht aan alle leden en donateurs van de natuurvereniging IVN Nijkerk. Het doel van de enquête is IVN Nijkerk inzicht te geven in welke richting
Nadere informatieDe Vlaardingencultuur. leven in de steentijd
De Vlaardingencultuur leven in de steentijd INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 LES 1... 4 LES 2... 5 LES 3... 7 OPDRACHTEN... 8-12 2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding van het lespakket over de Vlaardingencultuur.
Nadere informatie1-Kennismaking met archeologie
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren
Nadere informatieGebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag
Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.
Nadere informatieDocentenhandleiding. Beestenboel
Docentenhandleiding Beestenboel Inhoud 1 Inleiding Beestenboel 2 a. Educatief programma 2 b. Leerdoelen 2 c. Doelgroep 2 d. Tijd 2 e. Indeling programma 3 f. Kosten 3 g. Praktische informatie 3 2 Voorbereidende
Nadere informatieVisje,visje, in de sloot. Waterdiertjes vangen en bekijken
Water 1 en 2 5 Visje,visje, in de sloot Waterdiertjes vangen en bekijken Doelen Begrippen Materialen Duur Inleiding (10 minuten) De leerlingen: ontdekken dat er in de sloot behalve eenden ook andere dieren
Nadere informatieSchooljaar 2015-2016
Schooljaar 2015-2016 NME aanbod Regio Les Met de GPS het bos in van basisschool het Kompas De Groene Belevenis Hamersveldseweg 105-107 3833 GM Leusden 033-3034940 info@degroenebelevenis.nl www.degroenebelevenis.nl
Nadere informatieLesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting
Nadere informatieNATUUROUDERS. Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen?
NATUUROUDERS Wat kunnen de natuurouders voor uw school doen? In 2012 hebben een 10-tal vrijwilligers van de gemeente Kruibeke een opleiding gevolgd. De lessen werden gegeven door een lesgever van de provincie.
Nadere informatieAanbod onderwijs 2015/2016
Aanbod onderwijs 2015/2016 Pagina LEESBEVORDERING EN TAALONTWIKKELING Lezen is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind en zijn schoolprestaties. Met ons enthousiasme en expertise voor taal,
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2018-2019 Wilgenhof Les Alles voor een pannenkoek 1/2 X X X groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X X Melk 3/4 X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Amfibieën
Nadere informatieInformatie over gastlessen en bedrijfsbezoeken
Informatie over gastlessen en bedrijfsbezoeken Carrosseriebouw en het vmbo Carrosseriebouw en het vmbo Waarom dit informatiepakket? Carrosseriebouwbedrijven zijn hard op zoek naar gemotiveerde leerlingen
Nadere informatieonontbeerlijk. En zijn het nu planten of toch niet? De les is aangepast aan het niveau van de verschillende groepen.
N.M.E. LESSEN 1. Paddenstoelen/ Herfstsafari@ In de herfst voor de groepen 1 t/m 8. Tot in de vorige eeuw werden paddenstoelen gezien als geheimzinnige, duivelse wezens. Ze verschenen plotseling, hadden
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieBodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar
Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode
Nadere informatieNATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD
NATUUR- EN MILIEU EDUCATIE ZWIJNDRECHTSE WAARD Natuuractiviteiten voor Basisscholen 2015/2016 Inhoud Algemeen Extra aandachtspunten Natuuractiviteiten 2015/2016 Slecht weer beslissing Dagdelen natuuractiviteiten
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: schaatsenrijders Groepje 2: beekprikken Groepje 3: schrijvertjes Groepje 4: bloedzuigers Groepje 5:
Nadere informatieEducatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing
Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld
Nadere informatiegroep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli
Lesaanbod 2016-2017 Bokkesprong Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Kleine beestjes 1/2 X X X Alles voor een pannenkoek 1/2 X X Melk 3/4 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X
Nadere informatieInformatieboerderij Zorgvrij
Informatieboerderij Zorgvrij Programma 2013-2014 Middenin Spaarnwoude vind je boerderij Zorgvrij. De naam zegt het al; hier kan klein en groot zorgeloos genieten van het boerenleven. Koeien aaien, lachen
Nadere informatieMenukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Voeding
Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Voeding : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieStadswerken. Dierverzorgen. Foto: Hans Kraaijkamp. Informatieblad en handleiding. Groep 5 t/m 8. www.utrecht.nl/nmc
Stadswerken Dierverzorgen Foto: Hans Kraaijkamp www.utrecht.nl/nmc Informatieblad en handleiding Groep 5 t/m 8 Dierverzorgen Met je laarzen aan in het stro staan, een konijntje voorzichtig uit zijn hok
Nadere informatieJaaroverzicht activiteiten voor basisscholen. Nijenburgerweg LT Alkmaar Tel.: (072)
Jaaroverzicht activiteiten 2011-2012 voor basisscholen Nijenburgerweg 7 1812 LT Alkmaar Tel.: (072) 52 06 577 Aan de leerkrachten en directies van basisscholen, Voor u ligt de brochure van de Stichting
Nadere informatieJaarverslag Milieu Educatief Centrum (MEC) i.s.m. Heemtuin en Kinderboerderij in De Houtkamp
Jaarverslag Milieu Educatief Centrum (MEC) i.s.m. Heemtuin en Kinderboerderij in De Houtkamp 2012 Boomfeestdag - bomenpad 2012 Milieu Educatief Centrum Leiderdorp, februari 2013 Inleiding Het taakveld
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatieAanbod NME schooljaar 2015/2016
Aanbod NME schooljaar 2015/2016 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam is een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder
Nadere informatie#13 22 februari 2019
#13 22 februari 2019 Maart 4 mrt GMR-vergadering 6 mrt Luizencontrole 12 mrt AC-vergadering 13 mrt Biddag 13 mrt Open inloop 15 mrt Berghjournaal 22 mrt Oudermail 25 mrt Regiegroep Ouderbetrokkenheid 27
Nadere informatie