11 keer beoordeeld 18 januari 2016

Transcriptie

1 5,7 Verslag door Sara 275 woorden keer beoordeeld 8 januari 26 Vak Zorg en welzijn Organen die in aanmerking komen. Op het donorformulier kun je aankruisen dat je wel donor wilt zijn, maar dat de door jou aangekruiste organen of weefsel niet beschikbaar zijn voor transplantatie. Maar welke organen komen er eigenlijk in aanmerking en waarom komen deze organen in aanmerking? De huid, de huid is nodig voor brandwonden. De huid die getransplanteerd wordt,kan de pijn verminderen en grote littekens voorkomen. De huid wordt in een heel dunne laag afgenomen, maar soms wordt er ook een wat dikkere laag afgenomen die kan worden bewerkt en gebruikt voor mensen met heel diepe brandwonden. De huid groeit meestal niet aan als de huid van degene die de transplantatie nodig heeft, maar na een speciale bewerking van de huid kan dit soms wel het geval zijn. De donorhuid komt van de rug en de achterkant van de benen en de heupen. Het hoornvlies. Mensen met een slecht of beschadigd hoornvlies kunnen pas weer zien na een transplantatie. Bij mensen waarbij een hoornvlies getransplanteerd moet worden helpt een bril niet en lenzen helpen ook niet. Bij degene die het hoornvlies doneert wordt het hele oog verwijderd en vervangen door een kunstoog, daarna worden de ogen gesloten. De hartkleppen, de hartkleppen zorgen ervoor dat het bloed dat uit het hart wordt gepompt niet meer terug kan stromen in het hart. Bij een hartklepdonatie wordt het hele hart uit het lichaam genomen van de donor. Bot- en peesweefsel. Een donorbot vervangt een aangetast bot door bijvoorbeeld kanker of door heupoperaties. Kraakbeen en pezen worden soms gebruikt bij een kleine behandeling voor een specifieke aandoening. Botten kunnen uitgenomen worden op verschillende plekken in het lichaam en worden na uitname altijd vervangen door protheses. Grote vaten, bij donatie van bloedvaten gaat het alleen om de lichaamsslagader. Dit bloedvat is van levensbelang! Het hart, het hart pompt het bloed door het lichaam. Iemand komt in aanmerking voor een harttransplantatie als deze persoon een zeer ernstige hart- of hartspierziekte heeft. Bij deze persoon is de overlevingskans zonder transplantatie zeer klein. De longen, de longen zorgen voor zuurstof in ons bloed. Ook wordt koolstofdioxide een afvalstof uit ons lichaam, uitgescheiden via de longen. Bij patiënten met een ernstige longziekte dreigt het lichaam dan te verstikken. De lever, de lever maakt giftige stoffen onschadelijk. Ook produceert de lever gal, dat zorgt voor een betere vetopname in de darmen. De lever maakt ook belangrijke eiwitten die het lichaam nodig heeft. Als een lever ziek is dan kan de lever giftige stoffen niet meer onschadelijk maken en afvoeren. Dit kan een dodelijke afloop hebben. De nieren, de nieren zuiveren het bloed. Ook zorgen de nieren onder andere voor de verwerking en verwijdering van afvalstoffen uit ons lichaam en voor de afvoer van overtollig vocht uit ons lichaam. Wanneer de nieren niet goed werken wordt het lichaam vergiftigd. Een gezonde nier kan al het werk doen, daarom krijgt de ontvanger van een donornier per transplantatie altijd maar een nier. Iemand die zijn nieren afstaat voor transplantatie kan hierdoor ook weer twee verschillende mensen gelukkig maken met een nier. De alvleesklier ook wel de pancreas genoemd speelt een belangrijke rol bij de stofwisseling. De alvleesklier maakt het hormoon insuline aan. Insuline regelt de energiehuishouding in het lichaam. Als er geen of te weinig insuline in het lichaam wordt aangemaakt spreken we van suikerziekte ook wel diabetes genoemd. Suikerziekte kan lijden tot nierafwijkingen. De dunne darm, van alle darmen kan alleen de dunne darm worden getransplanteerd. De dunne darm haalt alle voedzame bestanddelen uit het lichaam. Een transplantatie is noodzakelijk bij mensen waarbij de dunne darm ernstig is verkort door darmaandoeningen. Leeftijdregistratie donor. Je kunt al vanaf 2 jaar jezelf registeren als donor. Het daadwerkelijk doneren van organen en weefsels kan vanaf je geboorte tot op hoge leeftijd. Voor de lever en de nieren geldt geen maximum leeftijd, je bent dus nooit te oud voor orgaandonatie. Registratie vanaf 2 jaar. In de Wet van orgaandonatie staat dat iedereen vanaf 2 jaar toestemming kan geven voor donatie na overlijden, of dat juist niet kan toestaan. Kinderen jonger dan 2 jaar kunnen geen keuze in het Donorregister vastleggen. Een arts vraagt in dat geval toestemming aan de ouders (verzorgers), van het kind. Bij verschil van mening is donatie niet mogelijk. Van 2 jaar tot 6 jaar. Als je overlijd in de leeftijd van 2 Pagina van 5

2 tot 6 jaar kunnen de ouders (verzorgers) van het kind de donatie niet door laten gaan. Als beide ouders of verzorgers afwezig of onbereikbaar zijn dan mag de donatie wel doorgaan. Heeft het kind nee geregisteerd, dan kunnen de ouders of voogd dit niet veranderen en dan wordt het kind geen donor. 8e verjaardag. Elk kind dat nog niet is geregistreerd ontvangt in het jaar nadat hij 8 is geworden automatisch een donorformulier. Vanaf 8 jaar hebben je ouders ook niks meer te zeggen als je voor keuze ( Ja, ik geef toestemming) hebt gekozen. 8 jaar en toch doneren? Dat kan, bij elk orgaan of weefsel geldt een andere leeftijdsgrens voor donatie. Maar op je 8e kun je nog gewoon je nieren en je lever doneren. Is de leeftijd voor donatie van een specifiek orgaan of weefsel een belemmering, dan komt een ander orgaan of weefsel nog wel in aanmerking voor donatie. Op het moment van overlijden bepaalt de arts welke organen en weefsels nog geschikt zijn voor transplantatie. Huiddonatie kan daarentegen pas vanaf 2 jaar. Het hart van een 8-jarige kan niet meer gedoneerd worden, maar de nieren van een 8-jarige kunnen nog prima zijn voor donatie. In onderstaande tabel staan de leeftijdsgrenzen voor de verschillende organen en weefsels. vanaf tot nieren - lever - hart 65 longen 75 alvleesklier 6 dunne darm 5 hartkleppen man 6 hartkleppen vrouw 66 bloedvaten 2 46 hoornvliezen 2 86 huid 2 8 botweefsel 7 56 Het belang van registratie. Of je nu kiest voor ja of nee, donorregistratie is belangrijk. Niet alleen ben je er zeker van dat er volgens jou keuze gehandeld wordt als je overlijdt, ook voorkom je een zware beslissing voor nabestaanden op een moeilijk moment. Registreren is niet hetzelfde als ja zeggen tegen donatie. Ook als je niet wilt doneren moet je dat vastleggen, want anders moeten je nabestaanden beslissen. Er zijn vier verschillende opties waaruit je kunt kiezen. Behalve de keuze ja of nee, is het ook mogelijk om je nabestaanden te laten beslissen of een specifiek persoon. Iedereen vanaf 2 jaar ongeacht gezondheid kan zich laten registreren. Want pas na het overlijden word vastgesteld of iemands organen of weefsels daadwerkelijk kunnen worden gedoneerd. Donorregistratie is daarentegen niet verplicht, maar dus wel belangrijk. Niet alleen voor de ruim.3 mensen op de wachtlijst voor een donororgaan, maar dus ook voor de nabestaanden. Wie zelf geen keuze maakt, laat het aan de nabestaanden over. De kans bestaat is dus dat de nabestaanden de donatie weigeren, terwijl je wel donor had willen zijn, maar de nabestaanden hebben dit dan niet geweten. Het is dus ook belangrijk dat anderen weten hoe jij denkt over orgaan- en weefseldonatie na overlijden. Veel nabestaanden zeggen uit onzekerheid nee, terwijl uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders die geen keuze hebben geregistreerd in het Donorregister wel positief staan tegenover orgaan- en weefseldonatie.. Zo kunnen organen weefsels voor wachtende patiënten verloren gaan. Duidelijkheid is dus van levensbelang! Het verhaal van een nabestaande van een donor. Pagina 2 van 5

3 Dit is het verhaal van Ida Welbers. Goedemiddag. Mag ik u voorstellen, ik ben Ida, maar ik was Ida van Frank. Ik hoor u denken; wie was Frank? Frank was de man waar ik veel van hield. Hij was zorgzaam voor mij en voor onze kinderen. Hij hield van het leven en van de mensen om hem heen. Het enige wat Frank wilde was dat het goed ging met iedereen. Bij iedere discussie over orgaandonatie, riep hij eenvoudig en eerlijk; Bij mijn dood mogen ze alles hebben! Ik heb er toch niks meer aan. En dan nu 6 jaar terug. Komt organendonatie ineens heel dicht bij. Frank krijgt een hersenbloeding en hij overleeft het niet. Frank werd donor. Vrij snel na zijn overlijden ben ik voorlichting gaan geven. In eerste instantie om iedereen te laten weten hoe trots ik was op mijn Frank. En om mijn pijn te verzachten. Frank heeft uiteindelijk zeven mensen een nieuwe start gegeven. Maar langzamerhand begin je ook te beseffen hoe groot het leed is van de mensen die op de wachtlijst staan. Tijdens mijn voorlichting kwam Piet met het voorstel om een donormonument op te richten. Want dankzij zijn donor begon hij aan een tweede kans van zijn leven. Ik vond het idee erg mooi, veel getransplanteerden zijn ook erg dankbaar naar de nabestaanden van de donor toe. In het begin kon ik daar zelf niets mee, waarom omdat het voor mij erg logisch was dat Frank donor zou zijn. Voor de getransplanteerden niet. Want zij stonden vaak erg lang op de wachtlijst. Met altijd de vraag in hun achterhoofd, red ik het wel? Langzamerhand kreeg het donormonument vorm, ik schoot er helemaal vol van. En nog kijk ik met bewondering naar het donormonument. Het is zo mooi.. De klim.. ja, het is een klim om te overleven. De klim een nieuwe start. Als ik naar die klim kijk zie ik ook Frank. Trots dat we zijn wens hebben gerespecteerd. Blij dat zeven mensen weer gelukkig zijn met hun leven. Maar ook trots dat wij uit zoiets verdrietigs weer moed hebben gehaald om verder te gaan. Ik hoop dat iedereen de klim, zijn of haar eigen betekenis kan geven. Ida Welbers is een nabestaande van een donor. Frank is overleden aan hersendood, hij heeft Ida en zijn twee kinderen achtergelaten. Ida is erg blij dat Frank zijn transplantatie zo mooi is gelopen, er werd goed met hem omgegaan. En ook hebben ze Frank netjes gehecht en opgevuld. Zijn buik was iets te veel opgevuld, waardoor zijn broek niet meer dicht kon, maar daar ging zijn trui overheen dus dat was niet belangrijk. Het verhaal van een donorontvanger. Toen ik me als donor registreerde, had ik nooit gedacht dat ik zelf een orgaan nodig zou hebben. De rollen hadden heel goed omgedraaid kunnen zijn, want mijn leven heeft aan een zijden draadje gehangen. Als ik het niet had overleefd, was ik de donor geweest, zegt Mariëlle van Meel, die al 22 jaar leeft dankzij een donorlever. Mariëlle van Meel uit Rucphen leeft dankzij een donorlever: De rollen waren bijna omgedraaid Het zal je gebeuren: je bent lekker aan het werk onder de Turkse zon, en een paar dagen later ontwaak je in het ziekenhuis met een donorlever. Het overkwam Mariëlle van Meel uit Rucphen toen ze 22 was. Hoe bijzonder het is om een gezond leven te leiden, deelt ze graag met haar omgeving. In haar kunstwerken en door voorlichting te geven over orgaandonatie. In Turkije werkte ik in het toerisme. begint Mariëlle van Meel haar verhaal. Ik was energiek, avontuurlijk, niks aan de hand. Maar plotseling werd ik ernstig ziek en niemand kon ontdekken wat ik had. Ik werd op het vliegtuig naar Nederland gezet. Er mocht niemand in mijn buurt komen, want ik had mogelijk een besmettelijke ziekte. Uit het vliegveld werd ik regelrecht het ziekenhuis in gereden. Vanaf dat moment heeft Mariëlle het alleen van horen zeggen, want ze raakte in coma. Acuut leverfalen door hepatitis B was de diagnose. Alleen een donorlever kon haar leven redden. Die moest dan wel subiet komen. Ze had geluk. Toen ik bijkwam, stonden er allemaal artsen om mijn bed die zeiden dat ik twee transplantaties achter de rug had. Het was zo n grote schok! De ene week was ik gezond en fit en een week later was ik tweemaal getransplanteerd. De eerste lever bleek namelijk te groot en toen kwam er onmiddellijk een tweede lever. Een wonder. Nu gaat het gelukkig al jaren goed. Rollen omgedraaid Pagina 3 van 5

4 Voordat Mariëlle naar Turkije vertrok, had ze zich als orgaandonor geregistreerd. Ik ging op reis en dat bracht risico s met zich mee, en ik dacht: als mij iets overkomt, mogen ze alles van me gebruiken. In mijn koffer hadden mijn ouders een donorcodicil gevonden destijds het bewijs van donorregistratie en dat maakte het idee van een transplantatie voor hen gemakkelijker, want zij moesten allerlei dingen besluiten. Toen ik me registreerde, had ik nooit gedacht dat ik zelf een orgaan nodig zou hebben. De rollen hadden heel goed omgedraaid kunnen zijn, want als ik het niet had overleefd, was ik de donor geweest. Ik ben mijn donor heel dankbaar en tegelijk weet ik: dit had ik ook gedaan. Bergen energie Het besef dat er veel mensen lang op een donororgaan moeten wachten, kon Mariëlle niet verkroppen. Ik heb enorm geboft. Veel mensen wachten járen, voor velen komt een orgaan te laat. Dat heb ik niet hoeven meemaken omdat mijn situatie acuut levensbedreigend was. Toen ik wist hoe het werkt met de wachtlijst, dacht ik: daar moet ik iets aan doen. Daarom geef ik voorlichting over orgaandonatie. Door mijn levensverhaal zien mensen dat ik dankzij die lever alles weer kan en dat je er jarenlang mee kunt leven. Ik wil graag dat mensen daar niet zomaar aan voorbijgaan en een keuze maken die ze in het Donorregister vastleggen. Dag om te vieren Na de transplantatie ging Mariëlle anders leven. Ik ging naar de kunstacademie en als vanzelf werd orgaandonatie, de kwetsbaarheid van het lichaam, mijn thema. Dat is het nu nog in mijn werk als beeldend kunstenaar, en het blijft actueel. Mariëlle van Meel, Mijn eigen overweging voor en na de voorlichting. Ik heb zelf nog nooit echt serieus overwegen om donor te worden. Ik heb natuurlijk wel dingen meegekregen van de donorweken, toen ben ik wel gaan nadenken, wil ik later donor worden? Maar ik dacht dat dat pas kon vanaf je 8e, dus ik heb er nooit serieus over nagedacht. Wel heb ik naar documentaires over donor worden en het hebben van een donor gekeken. Ook is mij wel is de vraag gesteld of ik donor wil worden, maar mijn antwoord was eigenlijk altijd; Dat weet ik nog niet. Nu na de voorlichting weet ik nog steeds niet of ik donor wil worden, ik vind het namelijk een best wel moeilijk besluit. Ik ben er wel serieuzer over geworden en ik heb ook voor mezelf besloten dat ik het op mijn 6e toch moet gaan invullen. Wel heb ik er met mensen overgesproken, ik word door niemand gedwongen en ik moet uitgaan waar ik me zelf het prettigst bij voel en dat klopt ook. Alleen ben ik er nog niet achter waar ik me het prettigst bij voel. Dus voorlopig vul ik niks in, als ik voor mijn 8e dood ga, moeten mijn nabestaanden dit namelijk beslissen. Dit is geen fijne beslissing voor hun, maar naar mijn idee kunnen zij ook geen foute beslissing maken. Want als zij een foute beslissing maken dan zou dit mijn eigen schuld zijn, want dan zou ik het formulier maar moeten hebben ingevuld. Dus voorlopig heb ik nog geen beslissing gemaakt, maar ik ga sowieso het formulier ook al wordt het een nee. Wat heb ik geleerd van de voorlichting en wat vond ik ervan. Ik heb om eerlijk te zijn echt veel geleerd van de voorlichting. Zo wist ik niet dat je al vanaf je 2e eigenlijk een beslissing kon maken en dat je vanaf je 6e helemaal je eigen beslissing kunt maken. Ook wist ik eigenlijk niet wat je allemaal kon doneren en ik dacht dat je alleen kon kiezen tussen ja en nee, maar dit is dus niet het geval. Ik ben er echt een stuk wijzer van geworden en ik ben er ook bewuster over gaan nadenken. Want het is toch wel een erg belangrijke beslissing, eerst vond ik het allemaal niet zo belangrijk. Ook vond ik het een erg indrukwekkende presentatie, er gaat wel een schakelaar om. Je gaat hierdoor toch echt nadenken over het zijn van donor. Dit is iemand die het van dichtbij heeft meegemaakt en niet een dokter die er gewoon veel verstand heeft. Je ziet emotie Pagina 4 van 5

5 achter dit verhaal en dat vond ik wel erg mooi om te horen en te zien. Hierdoor ben je meer geboeid en luister je sneller, ik denk dat zo n voorlichting ook zeker mensen kan overtuigen om het formulier in te vullen. Iedereen of de meesten weten waarschijnlijk wel dat je donor kan zijn. Maar ik denk dat de meerderheid niet wist hoe het precies in elkaar zat, dit wist ik ook niet. Ik denk dat ik voor iedereen kan spreken als ik zeg dat dit een leerzame en indrukwekkende voorlichting was. Ook heb ik na afloop nog gekeken op donorwise, hier heb ik ook weer veel geleerd. En van deze site heb ik ook veel informatie gehaald om te verwerken in mijn verslag. Pagina 5 van 5