Uiteenzetting Nederlands Orgaan en weefsel donatie

Transcriptie

1 Uiteenzetting Nederlands Orgaan en weefsel do Uiteenzetting door een scholier 2635 woorden 18 maart ,2 16 keer beoordeeld Vak Nederlands Waarom dit onderwerp? Ik heb voor het onderwerp orgaando gekozen omdat ik laatst zelf ook heb besloten om me te laten registreren in het donorregister. Hier ben ik over gaan nadenken toen ik elke keer weer de reclame van ja of nee op de televisie zag. En toen dacht ik; waarom zou ik ook geen donor worden? Want wat heb je nog aan je organen als je dood bent en daarbij red je ook nog is andere mensen en maak je daarbij hun familie en vrienden erg gelukkig. En wat zou je zelf doen als je in het ziekenhuis lag en een nieuwe nier nodig hebt. En die dan ook aangeboden krijgt aannemen toch? Dus waarom zou je het dan niet geven op het moment dat je het zelf kan missen. Geschiedenis van orgaando In de oudheid hielden Egyptenaren, chinezen en Indiers zich al bezig met huidtransplantatie. Maar daar is voor de rest niks over bekend Het verhaal gaat dat in 287 door de chirurgen Cosmas en Damianus al een been getransplanteerd is. Cosmas en Damianus vervingen en zieke been van een Romein door het gezonde been van een Moor (Arabier uit Noord-Afrika) die kort daarvoor was overleden. De romein ging vanaf toen door het leven met een zwart en een wit been. Of dit verhaal waar is komt niemand ooit achter. Sommige deskundigen zeggen dat het zou kunnen. Andere zeggen dat dat in die tijd onmogelijk was en dat de Romein dan alsnog dood had kunnen gaan. Maar ja het verhaal verteld ook niet of hij daarna nog lang geleefd heeft. In 1958 werd in Amerika voor het eerst een niertransplantatie succesvol uitgevoerd tussen twee tweelingbroers. In Nederland werd in 1966 in het Academisch ziekenhuis van Leiden een nier van een moeder naar haar zoon getransplanteerd. De eerste levertransplantatie in Nederland was in 1978 in Groningen. De eerste Nederlandse harttransplantatie vond in 1984 plaats in Rotterdam. Sinds 89 worden ook longtransplantaties uitgevoerd in Groningen waar in 96 de eerste hartlongtransplantatie werd uitgevoerd. In de laatste jaren is het ook mogelijk geworden om de dunne darm te transplanteren maar dit is bijna nooit nodig. Waarom zijn er dos nodig? Eigenlijk is de eerste vraag een hele domme vraag waar iedereen wel antwoord op weet. Orgaan en weefsel dos zijn nodig omdat sommige mensen een ziekte of aandoening hebben waarbij één of soms Pagina 1 van 5

2 meerdere van hun organen of weefsels niet meer of niet meer goed functioneren en vervangen moeten worden omdat de mensen anders komen te overlijden. Daarom kunnen andere mensen zich laten registreren als donor. Als deze mensen komen te overlijden worden hun organen of weefsels die ze willen en kunnen afstaan bij iemand geplaatst die het dringend nodig heeft. Waarom laten mensen zich registeren als donor? En waarom doen andere mensen het niet? Er zijn best meerdere redenen om je te laten registreren als donor. De 2 voornaamste redenen zijn die ik in mijn inleiding al noemde en wat ik zelf ook de redenen vind om je op te geven; Je hebt NIKS meer aan je organen als je dood bent, anders word je verbrand of opgegeten door beestjes als je ze weggeeft je red er een ander zijn leven mee plus dat je de familie en vriendin er heel gelukkig mee maakt. Ook de vraag van en andersom? Als alleen iemand anders orgaan jou leven kan redden zou je het dan aannemen? Zo ja waarom geef je het dan niet weg. Het is een kwestie van geven en nemen. Tenminste dat is hoe ik er tegen aan kijk en er zijn meerdere mensen die er zo over denken. Toch kan je van de tegenargumenten eigenlijk veel meer vinden alleen valt de helft weg te strepen. Ik heb voor dit stukje; waarom wel en waarom niet voor al veel op forums gekeken waar mensen over die vraag een discussie met elkaar aangaan. En best wel veel mensen zeggen dat de artsen hun sneller laten doodgaan als ze zien dat ze donor zijn. Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op artsen Moeten sowieso alles wat ze kunnen er aan doen om een patiënt in leven te houden. Ook een veel voorkomende reden is; dan lig ik later met lelijke littekens in m n kist. Je word voor bijna alle organen die je kan doneren opengesneden in je buik. Daarna word je gewoon weer aangekleed om zo in je kist te liggen. Dus de littekens zie je niet. Alleen kunnen de mensen veel bloed verliezen en daardoor een beetje bleek worden maar daar heb je tegenwoordig ook make-up voor. Ook weten mensen vaak niet dat je ook als je al een donor orgaan hebt je als nog donor kan zijn. Er zijn ook mensen die geen donor willen worden vanwege geloofsovertuigingen. Hier een paar voorbeelden van. In het geval van de moslims is het zo dat het lichaam begraven moet worden zoals het is gestorven. Dus dan mogen er geen organen meer uit het lichaam verwijderd worden. Dat is ook de reden waarom er bijna geen moslims geregisterd staan als donor. Bij de orthodoxe stroming mag geen inbreuk worden gemaakt in de omhulsel van de ziel dat als aards omhulsel in geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Ook vinden ze dat als je hersendood bent je nog niet dood bent. Wat je wel bent maar goed. Dit komt dus bijna overeen met de moslims. De liberale stroming stelt de zorg voor het leven boven de eer van het dode lichaam en daar is het dus wel toegestaan. Voor de Jehova getuigen is het een individuele beslissing. De bijbel laat zich niet echt uit over transplantatie. Ook voor de protestantse kerk geld dit. De rooms-katholiek kerk is positief over orgaando. Het word gezien als een goede en vrijwillige daad zonder eigenbelang maar volledig gericht op de ander. Hoe geef je je op als donor? Je kan je op verschillende manieren opgeven als doner; Door een donorformulier op te halen in bv. Een ziekenhuis of bij de huisarts in het folderrekje, via Daar kan je via internet het formulier invullen en versturen en dan krijg alleen nog een Pagina 2 van 5

3 brief thuis om te tekenen, ook kan je via die site het formulier aanvragen en dan krijg je het via de post thuisgestuurd. Als je 18 bent geworden krijg je eenmalig het donorformulier thuisgestuurd. Na je 12e kan je al wel zelf beslissen of je donor word of niet. Donor voor bloedtransfusie kan altijd. Dan kan je gewoon naar het ziekenhuis gaan, je aanmelden en bloed af laten nemen. Ook als je geen donor wilt worden is het handig om je te laten registreren in het donorregister. Maar dan kruis je het vakje Nee, ik geef geen toestemming aan. Anders word de keuze automatisch overgedragen aan de directe familieleden, voor wie het soms ook een moeilijke keuze is omdat ze niet weten van de overledene wil, voor al als die beslissing onverwachts komt. Ook heb je nog de vakjes; mijn nabestaanden beslissen of Eén specifiek persoon beslist, dan is het ook handig als je nabestaande of persoon laat weten wat je wil. Hoe komen de lange wachtrijen en wat word er aan gedaan ( -> toekomst xeno transplantatie) Als eerst de cijfers van de afgelopen tijd: 5,5 miljoen Nederlanders staan ingeschreven in het donorregister. Ongeveer 3,1 miljoen zijn daarvan bereid donor te worden. De overige 2,4 miljoen geregistreerde laten die beslissing over aan hun familie of een specifiek persoon of willen geen donor worden. Op 1 januari 2011 stonden er 1300 mensen op de wachtlijst voor orgaantransplantatie. In 2010 zijn er ong. 135 patiënten overleden toen ze op de wachtlijst stonden. De lange wachtrijen voor een donor orgaan of weefsel ontstaan door verschillende factoren. Er wachten véél meer mensen op een orgaan dan dat er beschikbaar zijn, dus als er meer organen en weefsels zouden zijn zouden er ook minder lange wachtrijen zijn. Het komt er dus op neer dat er meer donoren nodig zijn. Waarom er te weinig zijn, zijn verschillende redenen voor. 1. Er zijn te weinig mensen bereid om donor te worden, ze staan er niet bij stil en denken er niet over na om zich te registeren. 2. Het kan zijn dat mensen zich om medische redenen niet als donor kunnen aanmelden. 3. En wat ik eerder al zei bij hoe geef je je op als donor dat als mensen zich niet hebben geregistreerd of hebben ingevuld dat de keuze aan nabestaanden word overgelaten en dat vervolgens de nabestaande niet weet of de overledene donor zou willen zijn en daarom weigert. 4. De bruikbaarheid van de organen en weefsel. Niet alle organen en weefsel zijn altijd bruikbaar. Bij heel veel zit er een houdbaarheidstijd aan vast. En als mensen dus overlijden voor of meestal na de tijd is hun orgaan niet meer bruikbaar. De bruikbaarheidtijden voor de verschillende organen zijn: Organen Weefsels Hart tot ongeveer 65 jaar Hoornvlies jaar Longen 5 tot ongeveer 65 jaar Huid jaar Nieren tot ongeveer 75 jaar Bot- en peesweefsel jaar Lever vanaf 1 maand Hartkleppen man jaar Alvleesklier (geheel) 5 tot ongeveer 50 jaar Hartkleppen vrouw jaar Eilandjes van Langerhans tot ongeveer 75 jaar Aorta (descendens) jaar Dunne darm 5 tot ongeveer 50 jaar Ook is het bij sommige organen zoals de nieren en de lever dat de patiënt alleen hersensdood moet zijn, dus dat lichaam nog kunstmatig aan de praat word gehouden. Dit omdat de organen anders ook stoppen met werken. Om dus de organen te hebben terwijl ze nog werken is het meestal zo dat de donateur is het ziekenhuis overlijd, of aan een hersenbloeding, hersenletsel of hersentumor. Bij dit werkt de rest van het Pagina 3 van 5

4 lichaam nog wat langer. De overheid probeert, voor al de laatste tijd, iets te doen aan het tekort donoren. Dit doen ze door reclames op tv, heel veel reclames op internet en het inschrijfformulier ligt de laatste tijd ook overal bij de huisartsenposten, ziekenhuis enz. in de brochure rekken. Ook zijn ze in de medische wetenschap nu veel bezig met het ontwikkelen van xenotransplantatie. Dit houd in: het transplanteren van levende cellen, weefsels of organen van een dier naar een mens. Xenos is het Griekse word voor vreemd. Dierlijke organen worden door het menselijk lichaam niet zomaar geaccepteerd. Het orgaan zal eigenlijk direct worden afgestoten. Om te voorkomen dat het lichaam het dierlijk orgaan afstoot, zijn de organen voorzien van menselijke kenmerken. Dit gebeurt door genetische aanpassingen. Maar tot nu toe is er nog te weinig bekend over de gevaren van het gebruik van dierlijke organen om deze methode toe te passen. Dat is jammer want dat zou het probleem van tekort aan donoren meteen oplossen want dieren, met name varkens hebben we toch genoeg. Maar op korte termijn is dit nog niet mogelijk. Wel is het nu al mogelijk om hartkleppen van varkens of een klep die gemaakt is van het hartzakje van runderen bij mensen te transplanteren. Ook dit dierlijk weefsel word chemisch behandeld zodat het niet word afgestoten door het menselijk lichaam. Wat gaat er aan voor af en hoe gaat de transplantatie in z n werk? Er zijn heel veel verschillende technieken voor do, het ligt er natuurlijk ook aan om welk orgaan of om welk weefsel het gaat. Ik ga het er alleen over hebben hoe de 2 meeste voorkomende dos worden uitgevoerd. Dit zijn: niertransplantaties en bloedtransfusie. Bloedtransfusie. Een bloedtransfusie gebeurt altijd in aanwezigheid van een arts. Hij doorloopt met de patiënt de medische vragenlijst en beslist daarna na een bloedonderzoek of de donateur bloed kan afstaan. Dan gaat het hetzelfde als hoe altijd een bloedafname voor een bloedonderzoek gaat. Als je wil mag je ook een knijpballetje zodat het bloed sneller naar het bloedafname zakje stroomt. Daarna krijg je een drankje en kan je even rusten omdat je je daarna nog wel eventjes suf kan voelen. Daarna kan je gewoon weer doorgaan waar je mee bezig was. Als donateur van bloed kan je ervoor kiezen om gewoon maar één keer bloed te geven maar het kan vaker. Daarvoor gelden wel de regels; om de 2 maanden en maximaal 4 keer per jaar. niertransplantatie: Eerst word er een algemeen onderzoek gedaan naar de gezondheidstoestand van je nier. Daarna word een onderzoek gedaan naar de bloedgroep en weefselkenmerken. Om de kans op afstoting zo klein mogelijk te maken moeten de weefselkenmerken van de ontvanger en de donor zoveel mogelijk op elkaar lijken. Dit onderzoek heet weefseltypering. Deze typering gebeurt op basis van de weefselgroepen die aanwezig zijn op de witte bloedlichaampjes. Ook word onderzocht of iemand bepaalde afweerstoffen in het bloed heeft, die de slagingskans van een transplantatie zouden kunnen beïnvloeden. Zodra er een oproep is dat er een nier beschikbaar is moet de patiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis ter voorbereiding. Opnieuw volgt een aantal onderzoeken. De belangrijkste is de kruisproef. Deze moet op enkele uitzonderingen na altijd voor de transplantatie plaatsvinden. Bij deze proef word het bloed van de donor en het bloed van de ontvanger bij elkaar gebracht. Als het toch blijkt dat het bloed van de ontvanger het Pagina 4 van 5

5 bloed van de donor afstoot kan er geen transplantatie plaatsvinden. Technisch gezien is een niertransplantatie niet echt een ingewikkelde operatie de nieuwe nier wordt onder in de buik geplaatst en verbonden met de blaas. In de meeste gevallen blijven zelfs de eigen nieren zitten, tenzij die geïnfecteerd zijn, heel groot of bloedingen veroorzaken. Al na 2 tot 4 dagen is de patiënt weer op de been want in de meeste gevallen gaat de nieuwe nier al na 2 tot 3 dagen werken. Duurt het langer dan kan het zijn dat er iets mis is maar dat hoeft niet perse, bij sommige mensen gaat een nieuwe nier pas na een wat langere tijd werken. Gezonde mensen, zoals wij, hebben 2 goedwerkende nieren maar we kunnen ook makkelijk leven met maar een nier. Daarom kunnen wij in principe allemaal al tijdens ons leven één nier afstaan. Een groot voordeel daar is dat de donor dan vaak een familielid is De weefselkenmerken van een familieleden lijken vaak erg op elkaar en dan is de kans op afstoting dus klein. Maar tegenwoordig kunnen ook partners of vrienden de donor zijn. Dit komt omdat er tegenwoordig ook medicijnen zijn tegen de afstoting. In deze gevallen heb ik het telkens over mensen die levend hun nier afstaan, als het de nier is van iemand die dood is geld het zelfde maar alles moet dan binnen 12uur worden uitgevoerd omdat de nier anders niet meer goed is. Aanpak orgaandos andere landen. In Nederland zoals we ondertussen weten is het dus zo dat je jezelf moet laten registreren via internet of een formulier. Maar in bijna alle andere Europese landen werkt dit niet zo, daar geld het zogeheten geenbezwaar-systeem. In dit systeem werkt het zo dat iedereen automatisch donor is tenzij je daar zelf tijdens je leven bezwaar tegen hebt gemaakt. Dat gaat gewoon via een formulier. België en Spanje zijn voorbeelden van die landen. In Pakistan bijvoorbeeld gaat het helemaal een beetje anders. Inwoners verkopen hun organen omdat ze op zoek zijn naar geld. 10 % van alle transplantaties in ontwikkelingslanden werd gedaan voor mensen uit rijke landen. Soms worden de donoren gedwongen om organen af te staan maar meestal doen ze uit zichzelf mee omdat het veel geld oplevert. Op deze manier worden er per jaar nieren illegaal verhandeld. Pagina 5 van 5