De consumptieprijsindex

Transcriptie

1 De consuptieprisindex Basis 2004 Algeene Directie Statistiek en Econoische Inforatie 2007

2

3 De consuptieprisindex Basis 2004 = 100

4 De Algeene Directie Statistiek en Econoische Inforatie biedt onpartidige statistische inforatie. De inforatie wordt confor de wet verspreid, eer bepaald voor wat betreft de pravicy. Alle rechten voorbehouden. Het vertalen, bewerken, reproduceren op welke wize ook, inbegrepen fotografie en icrofil, is niet toegelaten, tenzi et schriftelike achtiging vanwege de Algeene Directie Statistiek en Econoische Inforatie. Het citeren van korte uittreksels als toelichting of bewisvoering in een artikel, een boekbespreking of een boek is evenwel toegestaan, its de bron duidelik en nauwkeurig wordt vereld. Verantwoordelike uitgever: Niko Deeester 2007, FOD Econoie, K.M.O., Middenstand en Energie Algeene Directie Statistiek en Econoische Inforatie B-1000 Brussel Leuvenseweg 44 E-ail: Onze websites: Onderneingsnuer:

5 INLEIDING... 5 A. Beknopte definitie van de Consuptieprisindex (CPI)... 5 B. De CPI als belangrik gebruiksinstruent... 5 B.1.) Nationaal... 5 B.2.) Internationaal... 5 C. De ogeving van de CPI... 6 Hoofdstuk I: HISTORIEK VAN HET BELGISCH INDEXCIJFER... 7 A. 1920: het eerste indexcifer (basis april 1914=100)... 7 B : de coissie voor de levensduurte... 7 C. 1939: de eerste hervoring van het indexcifer (basis =100)... 7 D : onderbreking van het indexcifer... 8 E. 1945: uitbreiding van de bevoegdheden van de coissie van het indexcifer van de kleinhandelsprizen... 8 F herneing van het indexcifer van de kleinhandels-prizen (basis =100)... 8 G. 1955: tweede hervoring van het indexcifer (basis 1953=100)... 8 H. 1968: derde hervoring van het indexcifer (basis 1966=100)... 9 I. 1972: tussentidse hervoring (basis 1971=100)...10 J. 1973: tussentidse hervoring n.a.v. de eerste petroleucrisis...10 K. 1976: vierde hervoring (basis =100)...11 a) Vers fruit en verse groenten...11 b) Huur:...11 L. 1977: tussentidse hervoring naar aanleiding van uitzonderlike kliatologische ostandigheden in M. 1984: vifde hervoring ( basis 1981=100)...12 a) Verse groenten en fruit, bloeen en aardappelen...12 b) De huur:...13 c) De faraceutische specialiteiten...13 d) De wagens...13 e) De verzekering burgerlike aansprakelikheid voor otorvoertuigen...14 N. 1986: uitbreiding van de Indexcoissie...14 O zesde hervoring ( basis 1988=100)...14 a) De huur...15 b) De toeristische buitenlandse reizen...15 c) De wagens...16 d) bankdiensten...16 e) Andere specifieke ethodes...16 P. 1994: ontstaan van het gezondheidsindexcifer...17 Q. 1998: zevende hervoring (basis 1996=100)...17 a) De verse producten...18 b) Aardappelen...19 c) De huur...20 d) De niet-sociale huur...20 e) De faraceutische specialiteiten...20 f) De nieuwe wagens...21 g) De buitenlandse pakketreizen...21

6 h) Brandverzekering...21 i) Autoverzekering BA...22 ) Failiale verzekering BA...22 k) Andere wizigingen in de specifieke ethodes...22 Hoofdstuk II: DE CONSUMPTIEPRIJSINDEX BASIS 2004= A. Algeene aspecten...23 A.1. Forule van het 'indexcifer...23 A.2. Keuze van de basisperiode...23 A.3. Prisinzaeling...23 A.4. Publicatie en verspreiding van het indexcifer...24 A.5. Regionaal aspect...25 A.6. Distributiestructuur...26 A.7. Opgenoen en weerhouden prizen...26 A.8. Vervanging van priswaarneingen (producten en/of verkooppunten) of van getuigen tussen twee hervoringen en kwaliteitswiziging...27 A.8.1. Vervanging van priswaarneingen of van getuigen...27 A.8.2. Kwaliteitswiziging...27 A.9. Frequentie van de hervoringen en actualiseringen van het indexcifer...28 B. De structuur van het indexcifer...29 B.1. De lokaliteiten en hun geografische wegingen...29 B.2. De getuigen...29 B.2.1. Algeene beschouwingen...29 B.2.2. De definities...30 B.2.3. De noenclatuur...30 B.2.4. Overzicht van de voornaaste herschikkingen...30 Groep 1: voedingsiddelen en dranken...30 Groep 2: tabak...32 Groep 3: kleding en schoeisel...32 Groep 4: huisvesting, water, electriciteit en andere brandstoffen...33 Groep 5: stoffering, huishoudelike apparaten en dageliks onderhoud van de woning...34 Groep 6: gezondheidsuitgaven...35 Groep 7: vervoer...36 Groep 8: counicatie...36 Groep 9: recreatie en cultuur...37 Groep 10: onderwis...38 Groep 11: hotels, cafés en restaurants...38 Groep 12: diverse goederen en diensten B.3. Het wegingschea...41 B.3.1. het huishoudbudgetonderzoek...41 B.3.2. Andere inforatiebronnen...41 B.3.3. De wegingen van de getuigen van het indexcifer, et basis 2004= a) Algeene beschouwingen...41 b) Het wegingsschea...42 C. Specifieke probleen voor soige getuigen...43 C.1. De verse producten...43 C.2. De aardappelen...44 C.3. Kleding en schoeisel...44 C.3.1. Winter- en zoerstaal voor de kleding...44 C.4. De huur...45 C.4.1. De sociale huur...45 C.4.2. De niet-sociale huur...45 C.5. Elektriciteit en aardgas...46 C.6. Huisvuilophaling...48

7 C.7. Faraceutische specialiteiten...49 C.8. De nieuwe wagens...50 C.8.1. Initieel steekproefplan...50 C.8.2. Continue aanpassingen owille van de representativiteit...51 C.8.3. Kwaliteitswizigingen...52 C.8.4. Opvolging van de kortingen op de catalogusprizen...52 C.8.5. Verwerking van de belasting op inverkeersstelling...53 C.8.6. Berekeningsethode...53 C.9. Vliegtuigticket...53 C.10. Counicatie...53 C Telefoonverkeer via een vast toestel...53 C Mobiel telefoonverkeer...54 C Internetabonneent...54 C.11. Recreatie en cultuur...55 C Personal coputer...55 C Theaterabonneent...55 C Boeken...56 C Buitenlandse reizen...56 C Citytrips...57 C.12. Hotelkaer...58 C.13. Verzekeringen...59 C Brandverzekering...59 C Verzekeringen in verband et de gezondheid...60 C Autoverzekering BA...60 C Failiale verzekering BA...60 C Reisbistandsverzekering...60 C.14. Bankdiensten...61 Hoofdstuk III BEREKENINGSMETHODE...62 A. Inleiding...62 B. Algeene berekeningsethode...62 B.1.Plaatselike prizen per aand...62 B.2. Basisprizen per lokaliteit...63 B.3. Indexcifers per product, per lokaliteit...63 B.4. Indexcifers van de lokaliteiten...63 B.5. Index van het Koninkrik...63 B.6. Indexcifers voor de producten...64 B.7. Gewogen geiddelde prizen...64 B.8. Deelindexcifers...65 B.9. Gezondheidsindex...65 C. Specifieke berekeningsethoden voor bepaalde getuigen...66 C.1. Verse vis, schaal- en weekdieren, vers fruit en verse groenten, aardappelen...66 C.1.1. Maandelikse korven...66 C.1.2. De aardappelen...67 C.1.3. Verwerking van ontbrekende priswaarneingen...68 C.2. Huur...69 C.2.1. De sociale huur...69 a) Provinciaal wegingsschea...69 b) Provinciaal indexcifer van de sociale huur...70 C.2.2. De niet-sociale huur...70 a) Het provinciaal indexcifer van de niet-sociale huur...71 b) Vervanging van een woning...71 C.3. Elektriciteit en aardgas...71 C.4. Huisvuilophaling...73 C.5. De buitenlandse toeristische reizen...74

8 C.5.1.Berekening van een indexcifer van het staal...74 a) Berekening van een niet-seizoengezuiverd indexcifer...74 b). Vervanging van een hotel...74 C.5.2. Seizoensuitzuivering van het indexcifer...75 a). Berekening van een correctiecoëfficiënt voor de betrokken aand o de seizoensschoelingen te neutraliseren...75 b) Berekening van het aandeliks indexcifer van de toeristische buitenlandse reizen, et seizoensuitzuiveringscoëfficiënt...75 C.6. Hotelkaer...76 C.7. Schouwburgabonneent...77 C.8. Faraceutische specialiteiten...78 C.8.1. Saenstelling van een staal van verpakkingen van faraceutische specialiteiten...78 C.8.2. Tariferingsprincipes...78 C.8.3. Berekening van de aandindexcifers per verbruikerscategorie...78 C.8.4. Berekening van het globaal aandeliks indexcifer van de faraceutische specialiteiten...79 C.8.5. Jaarlikse herziening van het staal...79 C.8.6.Wiziging van het aantal therapeutische eenheden per verpakking...79 C.8.7. Vervanging van een verpakking...80 C.9. Wagens...80 C.10. Mobiel telefoonverkeer...81 C.11. Verzekeringen...82 C Brandverzekering...82 a) Wegingsschea...82 b) Geiddelde coerciële preievoeten...83 c) Berekening van het aandeliks indexcifer van de brandverzekering...83 C BA-verzekering voor autovoertuigen...83 Bilage 1: Koninklik Besluit van 30 uli Bilage 2: list van de lokaliteiten et hun geografische wegingscoëfficiënt...88 Bilage 3: list van de getuigen et hun wegingscoëfficiënt...90 Bilage 4 interne wegingscoëfficiënten van de indexkorven per aand Bilage 5: orekeningscoëfficiënten Bilage 6: de gezondheidsindex...113

9 5 INLEIDING A. Beknopte definitie van de Consuptieprisindex (CPI) Het indexcifer van de consuptieprizen is een econoische indicator, die tot hoofdtaak heeft op obectieve wize de prisevolutie in de tid weer te geven van een korf van goederen en diensten die door de gezinnen worden aangekocht en als representatief voor hun verbruiksgewoonten worden beschouwd. Het indexcifer eet niet zozeer het prisniveau van deze korf voor een bepaalde periode, aar wel de schoeling van dit niveau tussen twee periodes, waarbi de eerste periode als vergelikingsbasis geldt. Deze verandering in het prisniveau wordt bovendien niet in absolute, aar in relatieve waarde geeten. Het indexcifer van de consuptieprizen kan worden bepaald als honderd aal de verhouding tussen de waargenoen prizen van een waaier van goederen en diensten op een gegeven ogenblik en de prizen van dezelfde goederen en diensten, waargenoen onder dezelfde ostandigheden in de loop van de referentieperiode, die als vergelikingsbasis wordt gekozen. De priswaarneingen vinden steeds plaats in dezelfde regio s B. De CPI als belangrik gebruiksinstruent B.1.) Nationaal De CPI eet de inflatie en is aldus een belangrike conuncturele indicator. Op basis van dit gegeven kunnen regering en andere econoische actoren beslissingen neen. Het indexcifer kan als boekhoudkundige deflator dienen o toe te passen op ciferreeksen. In de Nationale Rekeningen wordt het indexcifer gebruikt o de evolutie in de tid te eten van het gezinsverbruiksvolue In ons vrie arktsystee et sociale aanpassingen wordt de CPI al dan niet autoatisch en vriwillig - gebruikt o de lonen, pensioenen, werkloosheidsuitkeringen, huren, enz. aan te passen aan de levensduurte. De CPI is als dusdanig een sociaal-financiële correctiecoëfficiënt. B.2.) Internationaal Het belang van inflatie op acro-econoisch vlak is zeer groot. Bi de voring van de Europese Unie was één van de convergentiecriteria uit het verdrag van Maastricht een vri hoge en duurzae graad van convergentie van prisstabiliteit en uiteraard is hiervoor de opvolging van een indexcifer nodig. Ook in het dageliks beheer van het ééngeaakte Europa is de inflatie een aandachtspunt, één van de doelstellingen van de Europese Centrale Bank is de inflatie in de EU beneden 2% te houden. Dit o een gezond econoisch kliaat te behouden. Op Europees gebied wordt echter niet de nationale Consuptieprisindex gebruikt aar het GICP 1 (Geharoniseerd Indexcifer van de Consuptieprizen) en dit o redenen van standaardisering. 1 Deze index wordt sinds 7 aart 1997 gepubliceerd door Eurostat op basis van verordening nr. 2494/95 van de Raad.

10 6 C. De ogeving van de CPI Iedere Belg wordt geconfronteerd et prizen en onveridelik priswizigingen welke eestal verhogend zin. En daar ieder een individueel consuptiepatroon heeft kan de subectieve indruk ontstaan dat de CPI de evolutie van de levensduurte niet uist weergeeft. Dit wordt bovendien versterkt door de zich steeds sneller wizigende saenstelling van de goederen en diensten op de arkt. Bovendien is de distributiestructuur geleidelik veranderd. O een antwoord te bieden op al deze uitdagingen werd het Indexcifer van de Consuptieprizen regelatig hervord. In deze brochure is een overzicht van de vele verbeteringen die tidens deze hervoring plaatsvonden terug te vinden. De CPI blift ook steunen op een ruie sociale consensus. Het is zo dat het aandelikse indexcifer door de Indexcoissie, waar o.a. vertegenwoordigers van werkneers en werkgevers zetelen, oet goedgekeurd worden.

11 7 Hoofdstuk I: HISTORIEK VAN HET BELGISCH INDEXCIJFER A. 1920: het eerste indexcifer (basis april 1914=100) Voor de twintigste eeuw was er op onetair gebied de absolute nulinflatie dankzi het systee van de goudspeciestandaard. Betalingen werden uitgevoerd et gouden unten die nooit van gewicht en dus van waarde veranderden. In België werd de goudfrank, gelikgesteld aan 0, gra fin goud, officieel gebruikt tot Daarna kwaen de Belga, de Frank en nu de Euro als officiële unt. Deze zin slechts voor een klein deel gedekt door goud. Hun waardevastheid berust op vertrouwen. En dit eleent van twifel zorgt voor inflatie. Echter toen de eerste wereldoorlog uitbrak stegen, door schaarste, de prizen van de goederen en diensten ondanks de waardevastheid van de unt. Tidens de oorlogsaren en de aren van econoische crisis daarna waren de prizen onredelik hoog terwil de lonen dezelfde bleven. Sociale onrust bleef dan ook niet uit. De toenalige inister van Niverheid, Arbeid en Ravitaillering stelde een obectief eetinstruent voor o de evolutie van de kleinhandelsprizen te volgen. Dit eetinstruent bestond uit het rekenkundig geiddelde (= Riksindexcifer) van de rekenkundig geiddeldes (= lokale indexcifers) van de prizen van 56 voedingsproducten opgenoen in 59 lokaliteiten. Dit cifer werd aandeliks berekend op basis van de in die aand waargenoen prizen. Men aakte dan iedere aand de verhouding tussen het cifer van de bepaalde aand en het cifer van de aand april B : de coissie voor de levensduurte Vanaf 1930 werd er door de sociale gesprekspartners kritiek geuit op dit eerste indexcifer. Als antwoord hierop wordt door de Ministerraad in hetzelfde aar een Coissie voor de Levensduurte opgericht. De coissie voert oniddellik een studie over een hervoring van het indexcifer van de kleinhandelsprizen uit, dit o de inflatie die weer de kop opstak te bestriden. Op 2 april 1935 vervangt de paritair saengestelde Coissie van het Indexcifer van de kleinhandelsprizen de Coissie voor de Levensduurte. Deze nieuwe raadgevende coissie is tot op vandaag evenredig saengesteld uit wetenschappers, vertegenwoordigers van werkneersverenigingen en vertegenwoordigers van werkgeversverenigingen. Eén van de taken tot op vandaag van deze coissie is het onderzoek van het aandeliks indexcifer van het Rik. C. 1939: de eerste hervoring van het indexcifer (basis =100) De nieuwe Coissie van het Indexcifer van de kleinhandelsprizen paste de odaliteiten van de berekening van het indexcifer van 1920 slechts zeer suier aan. Op het gebied van de productenkorf wordt de definitie van 13 van de 56 producten aangepast. Het aantal prisopnaes per artikel wordt uitgebreid o de prizen in verscheidene distributiecircuits te kunnen waarneen. Op het gebied van de

12 8 lokaliteiten is er de uitbreiding van 59 naar 62. Wel zal en afstappen van het gewone rekenkundig geiddelde voor de bepaling van het Riksindexcifer. Het eetinstruent bestaat uit het gewogen geiddelde (= Riksindexcifer) van de 62 rekenkundig geiddeldes (= 62 lokale indexcifers) van de prizen van 56 voedingsproducten opgenoen in 62 lokaliteiten. De geografische wegingcoëfficiënten zin gebaseerd op de resultaten van de Algeene Volkstelling van Na bina 20 aar was het nodig de basisperiode aan te passen, voortaan is deze het prisgeiddelde van de aren 1936, 1937 en Dit nieuwe indexcifer wordt gepubliceerd vanaf 1 anuari D : onderbreking van het indexcifer Gedurende de oorlogsaren wordt de publicatie van het nieuwe indexcifer van de kleinhandelsprizen onderbroken. Ook de Coissie van het Indexcifer van de Kleinhandelsprizen staakt haar werkzaaheden. E. 1945: uitbreiding van de bevoegdheden van de coissie van het indexcifer van de kleinhandelsprizen Na de bevriding bepaalt het Regentenbesluit van 20 deceber 1945 dat de bevoegdheden van de Coissie van het Indexcifer van de Kleinhandelsprizen uitbreiden en dat deze voortaan Coissie van het Indexcifer van de Kleinhandelsprizen en van de Levensduurte heet. Dit weerspiegelt perfect de evolutie van de bevoegdheden, daar de Coissie voortaan zowel probleen inzake prisbewegingen van de consuptiegoederen, als de vraagstukken in verband et de kosten van het levensonderhoud (studie van de gezinsuitgaven) grondiger oet bestuderen. Dit zal later leiden tot het opzetten en uitvoeren van Huishoudbudgetonderzoeken. O aan deze nieuwe taken te kunnen voldoen, wordt de Coissie uitgebreid. De Ministeries van Arbeid, van Landbouw en van Ravitaillering, de Centrale Dienst voor de Statistiek en de Studiedienst van het Ministerie van Econoische Zaken krigen afgevaardigden et raadgevende ste en de sociale gesprekspartners ogen zich door deskundigen laten bistaan. F herneing van het indexcifer van de kleinhandels-prizen (basis =100) Net zoals in en na WOI ontstaat een zwarte arkt, vooral voor voedingsproducten, waar de inflatie de pan uitswingt. Pas vanaf anuari 1947 wordt het indexcifer opnieuw gepubliceerd. G. 1955: tweede hervoring van het indexcifer (basis 1953=100) In 1947 werd een oppervlakkig huishoudbudgetonderzoek uitgevoerd. Op basis hiervan werd het aantal posten van 56 op 65 gebracht. Voor het eerst zin ook niet eer enkel getuigen voor voedingsproducten opgenoen. Het toeneende belang van de diensten wordt weerspiegeld in 5 van de nieuwe posten. Voor het eerst werd ook de directe link tussen de posten en de getuigen doorbroken. Er zin nu 79 getuigen voor 65 posten. Op gebied van lokaliteiten is er enkel de aanpassing van de geografische wegingcoëfficiënten, op basis van de census van 1947, van de 62 bestaande lokaliteiten.

13 9 De keuze van het basisaar gebeurde op basis van het principe dat nu nog steeds geldt: 1953 was een econoisch vri stabiel aar. De subsidiëring van de voedingswaren en de Koreaanse oorlog waren ten einde. H. 1968: derde hervoring van het indexcifer (basis 1966=100) Voor het eerst werd een hervoring doorgevoerd op basis van een degelik huishoudbudgetonderzoek et nae dit van Het duurde echter tot 1968 voor de hervoring rond was, dit odat de sociale partners het niet eens raakten over het doel van het indexcifer. Uiteindelik werd besloten niet enkel eer de evolutie van de kleinhandelsprizen te eten aar de evolutie van de levensduurte. Bigevolg verandert ook de naa van het Indexcifer van de kleinhandelsprizen en wordt Indexcifer van de consuptieprizen. Opnieuw is het belangrikste kenerk een verhoging van het aantal posten - van 65 naar 77 en het aantal getuigen van 79 naar 147. Op gebied van lokaliteiten is er enkel de aanpassing van de geografische wegingcoëfficiënten, op basis van de census van 1962, van de 62 bestaande lokaliteiten. De keuze van het basisaar valt op De hervoring van 1968 gaat gepaard et een grondige vernieuwing van de Coissie van het Indexcifer van de Kleinhandelsprizen en van de Levensduurte. Het Koninklik Besluit van 22 deceber 1967 richt ter vervanging de Indexcoissie op et als taak: advies te verstrekken otrent alle vraagstukken betreffende de indexcifers van de kleinhandelsprizen, de prisindexcifers bi consuptie en de indexcifers van de levensduurte ; aandeliks de opgenoen kleinhandelsprizen en deelindexcifers van het officieel Indexcifer van het Rik te onderzoeken en hierover advies te geven. De saenstelling van de nieuwe Coissie wordt eveneens uitgebreid als volgt : Met sterecht: een voorzitter en viftien werkende leden (5 wetenschappelike persoonlikheden, 5 vertegenwoordigers van de belangrikste werkneersorganisaties, 4 vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties en 1 vertegenwoordiger van de landbouworganisaties); aan elk werkend lid wordt bovendien een plaatsvervanger toegevoegd, et uitzondering voor de vif wetenschappelike persoonlikheden, waarvoor aar twee plaatsvervangers voorzien zin. Met raadgevende ste: vertegenwoordigers van de Ministeries van Landbouw, en van Arbeid en Tewerkstelling, van het Instituut voor de Statistiek, de Algeene Directie voor Studiën en Docuentatie en de Adinistratie van de Niverheid van het Ministerie van Econoische Zaken. Het Secretariaat van de Indexcoissie wordt waargenoen door abtenaren van het Ministerie van Econoische Zaken, teneinde een zo nauw ogelike saenwerking te verzekeren et de Adinistratie, eer in het bizonder et de Dienst voor het Indexcifer.

14 10 I. 1972: tussentidse hervoring (basis 1971=100) In 1971 werd de BTW ingevoerd, dit had een zeer grote stiging van het indexcifer tot gevolg. Als antwoord hierop zal de Indexcoissie in aart 1972 een indexhervoring doorvoeren. Door de abruptheid van het voorval is er geen huishoudbudgetonderzoek beschikbaar. Ter vervanging gebruikt en de Nationale Rekeningen van het aar Voor het eerst worden er niet enkel geografische wegingcoëfficiënten gebruikt aar ook wegingcoëfficiënten per product. Er wordt afgestapt van het gewoon rekenkundig geiddelde van de prizen per product en per lokaliteit. In de Nationale Rekeningen was volgende verdeling tussen de drie grote rubrieken van het indexcifer, et nae voedingswaren, diensten en niet-voedingswaren, vastgesteld: 30 % voor voedingswaren 30 % voor diensten 40% niet-voedingswaren De ipliciete weging per post, wordt bekoen door deze percentages te delen door het aantal opgenoen posten per rubriek, dus : 0,9375 % (tegenover 1,2987 %) per post voor de voedingswaren, 1,40351 % (tegenover 1,2987 %) per post voor de niet-voedingswaren, 1,8182 % (tegenover 1,2987 %) per post voor diensten. De vroegere percentages, die voor alle posten gelik waren (1,2987%), bekot en sipelweg door 1 te delen door het aantal posten, naelik 77. Dit is dus de ipliciete wegingcoëfficiënt van het rekenkundig geiddelde. Als nieuwe basisperiode wordt het aar 1971 gekozen. J. 1973: tussentidse hervoring n.a.v. de eerste petroleucrisis Aardolieproducten naen vanaf de aren 70 een steeds proinentere rol in het consuptiepatroon in en dit als brandstof voor huishoudelik gebruik. In het indexcifer was dit niet weerspiegeld daar de enige getuigen voor de brandstoffen diverse steenkoolsoorten waren. De reden hiervoor was ethodologisch: de zeer uiteenlopende kortingen voor stookolie in de basisperiode 1971 aakten het onogelik een representatieve basispris te bepalen en zodoende deze getuige op te neen tidens de vorige hervoring. Dit gebrek werd pinlik duidelik tidens de eerste olieschok. Opnieuw beschikte en wegens de abruptheid van het voorval niet over een huishoudbudgetonderzoek. Opnieuw baseerde en zich op de Nationale Rekeningen, deze tonen nu aan dat het privé-verbruik op 9,3 ilard frank kan worden geschat voor steenkool, tegenover 9,7 ilard voor vloeibare brandstoffen. Gezien het evenwicht in de bestedingen, werd gekozen voor een quick fix, twee van de vier steenkoolgetuigen staan in noveber 1973 hun wegingcoëfficiënt af aan twee nieuwe producten: gasolie en lichte stookolie. De twee steenkoolgetuigen worden niet geschrapt, aar saengevoegd et de andere twee, zodat deze vier producten nog slechts twee posten voren. Hierdoor stigt het aantal getuigen van 147 naar 149, terwil het aantal posten op 77 behouden blift.

15 11 K. 1976: vierde hervoring (basis =100) Van aart 1973 tot aart 1974 voerde het Nationaal Instituut voor de Statistiek een huishoudbudgetonderzoek uit. Dit was het eerste oderne budgetonderzoek daar het betrekking had op vier socio-professionele groepen: arbeiders, bedienden, niet-actieven en zelfstandigen. Dit alles liet toe aan elke getuige een individuele wegingcoëfficiënt toe te kennen en een axiu aantal getuigen op te neen. Dit is dan ook het belangrikste kenerk van de hervoring. Zoals gewoonlik bi een grondige hervoring werd het aantal getuigen uitgebreid en deed bovendien een nieuwe rubriek zin intrede: de huur et een wegingcoëfficiënt van 5%. Van 149 getuigen werd overgegaan op 358, waarvan 118 voedingswaren, 151 niet-voedingswaren, 88 diensten en de huur. Opvallend is de opnae van faraceutische producten. Voor soige getuigen wordt een aparte ethodologie te ontwikkeld: a) Vers fruit en verse groenten Teneinde te grote schoelingen te veriden, worden de prizen van verse groenten en fruit enkel opgenoen gedurende de aanden waarin ze in voldoende hoeveelheden op de arkt verschinen. Hiertoe worden voor elke aand van het aar een korf verse groenten en een korf vers fruit vastgelegd, waarvan de saenstelling van aand tot aand verschilt. De totale wegingcoëfficiënt van elke korf blift onveranderd gedurende het aar, aar de interne wegingen van de variëteiten waaruit de korven zin saengesteld, verschillen van aand tot aand. Voor de berekening van het aandindexcifer van een fruit- of groentevariëteit geldt als basispris, de pris die in een gegeven aand saenvalt et de referentieperiode. b) Huur: Het huurindexcifer dat et deze hervoring wordt ingevoerd - wordt berekend aan de hand van een steekproef van 1800 huurders. De sociale woningen vertegenwoordigen 13,5 % van het staal. Deze 1800 woningen zin onderverdeeld in verschillende categorieën, enerzids in functie van de kenerken van de woning : sociale of niet-sociale woning, bouwaar, woningtype (huis of apparteent), cofort van de woning. en anderzids in functie van de kenerken van de huurder (beroepsstatuut). Het huurindexcifer volgt de evolutie van de nettohuur, dus et uitsluiting van alle lasten en andere kosten zoals water, electriciteit,... De weging die aan het huurindexcifer wordt toegekend heeft betrekking op de niettoegerekende huur,.a.w. de huur die door de huurder oet worden betaald. Er wordt geen rekening gehouden et de fictieve huur voor een woning die door de eigenaar zelf wordt bewoond.

16 12 Ieder aar worden een aantal oude woningen vervangen door nieuwbouwwoningen, op basis van de beschikbare statistieken. Bi vervanging wordt het indexcifer van de nieuw ingevoerde woning - die dezelfde kenerken oet vertonen als de woning die ze vervangt - berekend door een basispris gelik te stellen aan de geiddelde huurpris van de vervangen woning tidens de referentieperiode. De list van 62 lokaliteiten waarin prisopnaes gebeuren en waarbi alle distributievoren zin vertegenwoordigd, blift onveranderd. De geografische wegingcoëfficiënten worden in overeensteing gebracht et de bevolkingscifers van 31 deceber Daar gedurende de periode van 1 uli 1974 tot 30 uni 1975 de econoische conunctuur voldoende stabiel is, wordt deze periode als basisperiode gekozen. Dit nieuwe indexcifer werd voor de eerste aal gepubliceerd op 1 uni 1976 L. 1977: tussentidse hervoring naar aanleiding van uitzonderlike kliatologische ostandigheden in 1976 In 1976 was er een grote droogte welke rechtstreeks een duidelik verstorende invloed had op de indexcifers voor de aardappelen en de fruit- en groentenkorven. Hier werd vanaf oktober 1977 aan verholpen door het indexcifer van deze drie posten te berekenen et behulp van een speciale techniek : het zogenaade voortschridende geiddelde. De ethode houdt in dat bi de berekening van het algeeen aandeliks indexcifer, aan de betrokken posten het rekenkundig geiddelde wordt toegewezen, berekend op de indexcifers van de drie voorgaande aanden, en dit ter vervanging van hun indexcifer voor die aand. M. 1984: vifde hervoring ( basis 1981=100) Het gezinsbudgetonderzoek, uitgevoerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek van 1 oktober 1978 tot 30 septeber 1979, is de basis van de hervoring van Deze resultaten worden aangepast, a.h.v. de waargenoen evolutie binnen de grote rubrieken van de privé-consuptie uit de Nationale Rekeningen, o representatief te zin voor het nieuwe basisaar Dit odat tidens de hervoring de tweede olieschok van de aren 70 zich voordeed. Dit was een standaard grote hervoring: de geografische weging werd herzien op basis van de resultaten van de Algeene Volkstelling van 1981 en het aantal getuigen stigt van 358 naar 401. De prille evolutie van de inforatica laat toe nieuwe ethoden uit te werken voor de berekening van soige deelindexcifers. Dit dankzi de opgedane ervaring voor: a) Verse groenten en fruit, bloeen en aardappelen De ethode overgenoen uit de hervoringen van 1976 en 1977, blift van toepassing. Twee verbeteringen worden aangebracht: de saenstelling van de aandelikse groenten- en fruitkorven wordt aanzienlik uitgebreid; de aandelikse basisprizen voor verse groenten en vers fruit alsook die van snibloeen, zin de rekenkundige geiddelden van de prizen, die gedurende de overeensteende aanden van 1980, 1981 en 1982 werden opgenoen.

17 13 b) De huur: De ethode, sinds de hervoring van 1976 in toepassing, wordt op twee punten gewizigd: o het effect van vervangingen op het huurindexcifer te neutraliseren, worden de vervangingswoningen voortaan ingevoerd et de waarde van het geiddelde huurindexcifer van de woningen die in het staal bliven; dit ongeacht de reden van de vervanging; de huurpris van een sociale woning hangt niet uitsluitend af van de arkt, aar steunt ook op kenerken die eigen zin aan de huurder (inkoen, saenstelling van het gezin); daaro wordt een verandering van huurder, hetgeen een wiziging van de huurpris et zich kan eebrengen zonder enig verband et de reële evolutie van de prizen, beschouwd als een vervanging (de nieuwe huur wordt ingevoerd et de waarde van het nationale indexcifer van de andere woningen). c) De faraceutische specialiteiten De grote vernieuwing in de berekening van het indexcifer van de faraceutische specialiteiten ligt in het feit dat het regeld in aanerking wordt genoen in een aarliks hernieuwbaar staal. Elk aar in noveber wordt een nieuw staal van de 200 eest verkochte verpakkingen van faraceutische specialiteiten bepaald. Dit aan de hand van een grondige arktstudie waaruit het ozetcifer rekening houdend et terugbetalingen - van de verschillende categorieën van faraceutische specialiteiten voor het voorgaande aar gehaald wordt. De verpakkingen die elke terugbetalingcategorie vertegenwoordigen, zin gekozen naar dalende ozet. Teneinde rekening te houden et de verschillende quota naargelang de verschillende categorieën van sociaal verzekerden, worden er voor elke verpakking drie indexcifers berekend en dit op basis van de algeene pris, van de pris betaald door de priaire uitkeringsgerechtigden (P.U.G.) en de pris betaald door weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen (W.I.G.W.). Het uiteindelik indexcifer van de faraceutische specialiteiten wordt bekoen door de geiddelde indexcifers (gewogen rekenkundig geiddelde) van de drie klassen van sociaal-verzekerden saen te voegen. De wegingcoëfficiënt van elke klasse wordt ieder aar herzien. d) De wagens Als basis voor het indexcifer voor de aankoop van nieuwe wagens wordt een staal van de in België 50 eest verkochte odellen genoen. Het staal wordt aarliks vernieuwd en de nieuwe odellen worden ingevoerd et de waarde van het indexcifer van de reeds in het staal opgenoen odellen. Dezelfde vervangingsforule wordt toegepast als een odel tussen twee aarlikse herzieningen van de arkt verdwint. Het indexcifer voor de aankoop van nieuwe wagens wordt bekoen door de indexcifers van de 50 odellen saen te voegen (niet gewogen rekenkundig geiddelde).

18 14 e) De verzekering burgerlike aansprakelikheid voor otorvoertuigen Naast de gewone BA -verzekering wordt nu ook de BA+ -verzekering opgenoen. De forule o indexcifers te berekenen is voor beide nieuw. De indexcifers van beide verzekeringen worden berekend op basis van preies, belastingen en kosten die de 22 grootste aatschappien aanrekenen voor een gewogen reeks van 8 klassen van fiscale verogens. Aan elke preie wordt een geiddelde nationale bonus-alusgraad toegekend die aarliks wordt herzien, o rekening te houden et het systee van de individualisering van de preies. De indexcifers van de gewone BA -verzekeringen en de BA+ -verzekeringen worden bekoen door het gewoon rekenkundig geiddelde te aken van de overeensteende deelindexcifers per aatschappi. O tenslotte al te brutale bewegingen te veriden, worden de tariefveranderingen, die niet het gevolg zin van een indexering, gespreid over een periode van zes aanden. N. 1986: uitbreiding van de Indexcoissie De Indexcoissie wizigt aanzienlik door het Koninklik Besluit van 30 uli 1985 (zie bilage 1). Sinds 1986 zetelen ook vertegenwoordigers van de Middenstand in de Coissie. De Indexcoissie is saengesteld uit : 1 voorzitter, 21 effectieve leden waaronder 7 hoogleraars, 7 vertegenwoordigers van vakbondsverenigingen (ABVV, ACV, ACLVB), 7 vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties (VBO, Middenstand, Landbouworganisaties), 14 plaatsvervangende leden waaronder 7 vertegenwoordigers van vakbondsverenigingen en 7 vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties, 5 abtenaren, afgevaardigd door verschillende inisteries (Landbouw, Tewerkstelling en Arbeid, Econoische Zaken), 1 secretaris en 1 adunct-secretaris van het Ministerie van econoische zaken. O zesde hervoring ( basis 1988=100) De gebruikelike wizigingen bi een hervoring werden doorgevoerd, zoals bivoorbeeld : het aantal lokaliteiten, waar de prisopnaes gebeuren, werd lichtes herzien (65 tegen 62) en hun geografische toegekende weging werd bepaald op basis van de bevolkingscifers van 1 anuari 1988; de keuze van de getuigen en hun wegingen steunde op een gezinsbudgetenquête die door het Nationaal Instituut voor de Statistiek werd gehouden tussen ei 1987 en april 1988; 1988 werd als basisaar weerhouden; het aantal weerhouden getuigen voor de berekening van het indexcifer steeg van 401 tot 429 door schrapping of hergroepering van 29 oude getuigen, de invoering van 87 nieuwe getuigen en de aanpassing van 32 definities. De kenerkende wiziging van deze hervoring is de bizondere ethodologie van de vervangingsforule die gebruikt wordt in het staal van de huur en van de wagens. Het is niet ogelik o bi de wagens b.v. hetzelfde odel van wagen gedurende 8 aar te volgen: opvolgers van odellen zin sos heleaal niet eer te vergeliken et de vorige generatie of sos verdwinen odellen heleaal. De nieuwe getuige,

19 15 gekozen in functie van precieze criteria uit een vooraf vastgelegd en gestratifieerd reservestaal, wordt nu ingevoerd aan de hand van een geiddeld indexcifer van de andere getuigen uit het staal, in de aand dat de vervanging wordt doorgevoerd. Er wordt echter rekening gehouden et de invloed die tot dan werd uitgeoefend door de verdwenen getuige. Bigevolg wordt verondersteld dat het indexcifer van de te vervangen getuige, tussen de aand die aan de vervanging voorafging en de aand van de vervanging zelf, dezelfde evolutie kende als het geiddeld indexcifer van de getuigen die in het staal zin overgebleven. De andere specifieke ethodologische wizigingen hebben betrekking op de volgende punten. a) De huur De huurindex bestaat uit de aparte indexen voor de sociale en de niet-sociale huur. Hierbi worden de indexen provinciaal berekend, waarbi de provincie Brabant opgesplitst wordt in drie: Vlaas-Brabant, Brussel en Waals-Brabant. Bigevolg telt België virtueel - elf provincies. Het indexcifer van de sociale huur wordt als volgt berekend: bi de eest representatieve sociale woningaatschappien per provincie wordt de geiddelde huurpris (=van de huur zonder lasten zoals de sociale huurder die in werkelikheid betaalt) van het totaal aantal effectief verhuurde woningen ingezaeld; hierna worden provinciale indexcifers berekend als een gewogen rekenkundig geiddelde van de indexcifers van de verschillende aatschappien van de provincie. Het indexcifer van de sociale huur wordt niet eer berekend op het niveau van de lokaliteiten aar per provincie. De vervangingsforule wordt niet eer berekend op het niveau van de lokaliteiten aar op provinciaal niveau. De saenstelling van het woningenstaal voor de niet-sociale huur werd herzien. Dit o het ideale staal dat wordt berekend door het Nationaal Instituut voor de Statistiek zo dicht ogelik te benaderen. De volgende kenerken werden weerhouden voor de saenstelling van het staal : het woningtype (huis of apparteent); de grootte van de woning (uitgedrukt door het aantal kaers); het cofort van de woning (badkaer, centrale verwaring). Tot slot worden voor de hernieuwing van het woningpark aarliks een aantal oudere woningen vervangen door recent gebouwde woningen. b) De toeristische buitenlandse reizen Zoals het indexcifer tidens de vorige hervoring werd berekend, vertoonde het in soige aanden sterke schoelingen ten gevolge van seizoenprizen. Daaro werd er een betere ethode op punt gesteld et als voornaaste principes:

20 16 een aanzienlike uitbreiding van het staal van de te weerhouden reizen et een axiu aan verschillende besteingen (in totaal 31 besteingen en 61 getuigen), het gebruik van een nieuwe ethode voor de berekening van het indexcifer van de reizen waarbi het belangrikste kenerk de uitzuivering is van de seizoensschoelingen. c) De wagens Er werden belangrike wizigingen aangebracht in de ethodologie die tidens de vorige hervoring op punt werd gesteld : het staal werd uitgebreid tot ongeveer 175 coerciële wagentypes, verdeeld over de 20 best verkopende erken in het basisaar (een coercieel type wordt bepaald door het erk, het odel, het brandstoftype, de cylinderinhoud en het wagentype); een interne, vaste weging per erk werd vastgelegd; een selectiecriteriu werd ingevoerd: alle coerciële types die een aandeel van 3 % in de verkoop binnen het erk hebben overschreden, worden autoatisch opgenoen; vervangingen worden doorgevoerd op het niveau van het erk en rekening houdend et de invloed die door het verdwenen coercieel type wordt uitgeoefend op het indexcifer van het erk; de index wordt berekend aan de hand van catalogusprizen. d) bankdiensten Deze nieuwe ethode o het indexcifer van de bankdiensten te berekenen werd pas toegepast nadat het indexcifer in voege trad. Het deelindexcifer van de bankdiensten is het gewoon rekenkundig geiddelde van de totale aarpris die door de voornaaste bankinstellingen van het land worden aangerekend. De totale pris per aar bestaat uit 6 eleenten : de kosten van een cheque-garantiekaart (Eurocheque); de kosten van de elektronische betaalkaart (Banksys); de beheerskosten voor de zichtrekening; de kosten voor rekeninguittreksels (afgehaald in het agentschap); de huurpris voor een bankkluis; de geiddelde kosten voor betaalverrichtingen (vaste bedragen voor de eerste48 verrichtingen en de geiddelde kosten voor de eigenaar van een rekening). e) Andere specifieke ethodes Andere op punt gestelde specifieke ethodes die valabel zin gebleken voor de berekening van bepaalde getuigen worden nog verder toegepast of zin slechts lichtes gewizigd. Dit is voornaelik het geval voor vers fruit en verse groenten en voor de aardappelen (er werd afgezien van de afgevlakte ethode et behulp van een voortglidend geiddelde over de drie aanden) en voor de snibloeen (aandelikse basisprizen in plaats van aarlikse).