Peter van Gameren over Bestuur Pensioenfonds KPN 4. Hoofdlijnen Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt 11

Transcriptie

1 Peter van Gameren over Bestuur Pensioenfonds KPN 4 Hoofdlijnen Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt 11 Aantal mensen dat een pensioen van pensioenfonds KPN ontvangt 12 Aantal deelnemers met slapende pensioensrechten 13 Financiele positie 14 Ontvangen premie & betaald pensioen 15 Beleggingsrendement 16 Samenstelling beleggingsportefeuille 17 Het bestuur uitgelicht 18

2 U leest het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds KPN. In dit jaarverslag leest u meer over de financiële positie van het pensioenfonds en de belangrijkste gebeurtenissen die in 2014 hebben plaatsgevonden. Aanpassing pensioenpensioenregeling en nieuw bestuursmodel Voor pensioenfondsen was 2014 een druk jaar. Dit gold ook voor Pensioenfonds KPN. Het eerste halfjaar stond in het teken van de aanpassing van de pensioenadministratie door de aanpassing van de fiscale pensioenwetgeving Eveneens speelde de invoering van het nieuwe bestuursmodel als gevolg van de Wet Versterking Pensioenfondsbestuur een prominente rol in onze werkzaamheden. Daarnaast heeft het bestuur in deze periode ingestemd met de uitvoering van de nieuwe pensioenregeling per 2015 én heeft het pensioenfonds met de werkgever nieuwe afspraken gemaakt over de financiering van de pensioenregeling. Nieuw Financieel Toetsingskader De tweede helft van 2014 stond in het kader van de voorbereidingen op het nftk en de verkennende gesprekken met het zusterfonds, Stichting Ondernemingspensioenfonds KPN, over verdere samenwerking tussen beide pensioenfondsen. Dekkingsgraad: lichte verbetering Ondanks een sterk dalende marktrente is de dekkingsgraad van Pensioenfonds KPN licht verbeterd ten opzichte van Deze stijging heeft met name te maken met de rendementen op de beleggingen en het risicobeleid van Pensioenfonds KPN. De dekkingsgraad was eind ,7%; er is dus nog steeds sprake van een reservetekort. Het pensioenfonds blijft zich inzetten voor een verder herstel van de financiële positie door een adequaat en verantwoord beleggings- en risicobeleid te voeren. Blik op 2015 Vooruitkijkend naar 2015 zien we een aantal belangrijke ontwikkelingen die bestuurlijke aandacht vragen. Pensioenfondsen moeten de richtlijnen van het nftk verwerken in het beleggings-, risico- en toeslagbeleid. Daarnaast komt er nieuwe wetgeving over pensioencommunicatie. Pensioenfonds KPN heeft, vooruitlopend op die nieuwe wetgeving, het Digitale Pensioenfonds ingevoerd en daarmee al een belangrijke stap gezet om de deelnemers meer inzicht te geven in hun financiële positie op de pensioendatum. Een andere belangrijke ontwikkeling voor 2015 is de beoogde fusie met Stichting Ondernemingspensioenfonds KPN per 30 juni

3 Nieuw bestuursmodel Pensioenfonds KPN heeft per 1 juli 2014 het nieuwe bestuursmodel ingevoerd: een paritair gemengd model. De kern van dit model is dat het intern toezicht wordt uitgevoerd door de niet-uitvoerende bestuursleden. Deze drie bestuursleden zijn onafhankelijke beroepsbestuurders. De acht uitvoerende bestuursleden zijn benoemd vanuit pariteit, zij vertegenwoordigen de werkgever, de deelnemers en de pensioengerechtigden. Met het nieuwe bestuursmodel heeft het bestuur op passende wijze afscheid genomen van acht bestuursleden: Lia Belilos, Anselma Zwaagstra, Rudi Nieuwenhoven, Ron Harmsen, Roel Blomsma, Cees Boogaerdt, Johannes van Dijk en Wim Wallet. Het bestuur dankt de aftredende bestuursleden voor hun inzet en persoonlijke bijdragen aan het pensioenfonds. Doelstellingen De doelstellingen van het pensioenfonds zijn het behoud van de nominale pensioenaanspraak en het zoveel mogelijk waardevast houden van de pensioenaanspraken. Aan deze doelstellingen is invulling gegeven door het besluit om de pensioenaanspraken per 1 april 2014 en per 1 januari 2015 te verhogen met een beperkte voorwaardelijke toeslag. Mede als gevolg van de invoering van het nftk zal in 2015 de missie, visie en doelstellingen van het pensioenfonds worden herijkt. Het bestuur zal zich in 2015 wederom inzetten voor een pensioenregeling die recht doet aan de belangen van alle betrokkenen bij het pensioenfonds. Het bestuur ziet het komende jaar met vertrouwen tegemoet. Groningen, 24 april Peter van Gameren RA, voorzitter 3

4 1. Hoofdlijnen 2014 Financiële positie Over geheel 2014 is de dekkingsgraad van het fonds boven de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,2% gebleven. Dit was conform de in het herstelplan opgenomen verwachting. In 2014 bevindt het fonds zich in een situatie van reservetekort en geldt formeel nog steeds een langetermijnherstelplan. Het jaar 2014 is echter in Financieel Toetsingskader termen een overgangsjaar. Met de invoering van de aanpassingen op het FTK per 1 januari 2015 is het herstelplan formeel op 31 december 2014 geëindigd. De dekkingsgraad is ten opzichte van ultimo 2013 met 1,6%-punt gestegen tot 110,7% ultimo Deze stijging is te danken aan het beleggingsrendement en het risicobeleid van het pensioenfonds. Door de daling van de marktrente hebben de rentederivaten die door het pensioenfonds worden ingezet om het pensioenfonds te beschermen tegen een rentedaling een positieve invloed op de dekkingsgraad. In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de dekkingsgraad over 2014 opgenomen. Beleidsdekkingsgraad Met de introductie van het nieuw Financieel Toetsingskader (nftk) per 1 januari 2015 zal ook het begrip beleidsdekkingsgraad worden geïntroduceerd. Deze beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de over de afgelopen 12 maanden bij DNB ingediende dekkingsgraden, gebaseerd op de door DNB gepubliceerde rentestructuur. Per 31 december 2014 zou de beleidsdekkingsgraad uitkomen op 111,1%. Rendement beleggingen De stemming op de financiële markten werden in 2014 vooral beïnvloed door het beleid van de centrale banken en de wisselende economische groeicijfers wereldwijd. De Europese Centrale Bank heeft in 2014 een aantal steunmaatregelen getroffen waardoor de marktrente in Nederland en Duitsland scherp is gedaald. De beleggingen behaalden in 2014 een positief resultaat. Het totaalrendement (inclusief dat op derivaten) bedroeg 22,6% (2013 1,3%). Het positieve rendement werd veroorzaakt door fysieke beleggingen en de inzet van derivaten. De fysieke beleggingen droegen met 8,0% positief bij aan het rendement. De enige categorie fysieke beleggingen die negatief bijdroeg was de beleggingen in grondstoffen. Vooral de daling van de olieprijs in de tweede helft van het jaar was hiervan de oorzaak. 4

5 De afdekking van het renterisico door middel van derivaten droeg met 18,6% positief bij aan het rendement. Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Het pensioenfonds vindt Maatschappelijk Verantwoord Beleggen belangrijk en heeft dit vastgelegd in het beleggingsbeleid. De uitvoering van het Verantwoord Beleggen Beleid is uitbesteed aan TKPI. Het beleid bestaat uit de periodieke screening op duurzaamheid van de ondernemingen waarin wordt belegd, het voeren van een dialoog met bedrijven, uitsluiting van bepaalde bedrijven en landen en een actief stembeleid. In 2014 is het beleid vastgelegd in de fondsvoorwaarden van de beleggingsfondsen. Eveneens is TKPI voor de onroerend goed beleggingen aangesloten bij GRESB (Global Real Estate Sustainability Benchmark). Dit is een wereldwijd initiatief voor het meten van de duurzaamheid van vastgoedportefeuilles en het verbeteren van deze duurzaamheid. Evaluatie herstelplan Het kortetermijnherstelplan eindigde op 31 december In de evaluatie van het herstelplan van 2013 heeft het pensioenfonds een dekkingsgraad gerapporteerd van 109,1%. Het bestuur heeft van DNB bericht ontvangen dat de evaluatie is goedgekeurd. Het kortetermijnherstelplan is hiermee beëindigd. Doordat het pensioenfonds nog niet voldoet aan het vereist eigen vermogen (circa 15%) gold voor 2014 nog wel een langetermijnherstelplan. In 2015 wordt een nieuw herstelplan opgesteld dat voldoet aan het Nieuw Financieel Toetsingskader. Risicomanagement Het pensioenfonds voert een actief risicobeleid, waardoor de gevolgen van financiële en nietfinanciële risico s zoveel mogelijk worden beperkt. Het pensioenfonds heeft de afgelopen jaren gekozen voor een beleggingsbeleid, waarbij de kans op een lage dekkingsgraad wordt verkleind. Wel geldt als randvoorwaarde dat er voldoende opwaarts potentieel behouden blijft ten aanzien van beleggingsresultaten. Met het beleggingsbeleid speelt het bestuur in op de actuele ontwikkelingen. Toeslagverlening De toeslagverlening van het Pensioenfonds KPN is voorwaardelijk. Dit betekent dat het pensioenfonds de ambitie heeft om de pensioenen aan te passen aan de prijsontwikkeling, maar dat dit niet kan worden gegarandeerd. Per 1 april 2014 heeft Pensioenfonds KPN de pensioenen van de deelnemers en de pensioengerechtigden verhoogd met een toeslag van 0,34%. De ingegane pensioenen en opgebouwde pensioenaanspraken van de gewezen deelnemers worden verhoogd met 0,42%. Eind december 2014 heeft het bestuur besloten om per 1 januari 2015 de pensioenen, op basis van het voorwaardelijke toeslagbeleid, te verhogen met een toeslag van 0,38% voor opgebouwde pensioenaanspraken van deelnemers en pensioengerechtigden. De ingegane pensioenen en opgebouwde pensioenaanspraken van de gewezen deelnemers worden verhoogd met 0,55%. Beide indexaties zijn in de cijfers over boekjaar 2014 verantwoord. Communicatie Een belangrijke taak van het Pensioenfonds KPN is het verzorgen van een goede communicatie met alle belanghebbenden. De communicatie moet begrijpelijk en helder zijn. Het pensioenfonds heeft in 2012 het Communicatiebeleidsplan vastgesteld. In dit plan is de visie op pensioencommunicatie opgenomen en de doelstellingen op langere termijn. 5

6 In het Actiejaarplan wordt dit concreet omgezet naar communicatieactiviteiten voor het betreffende jaar. de werkgever Getronics 5 miljoen overgemaakt ten behoeve van het premiedepot. Vooruitlopend op de Wet Pensioencommunicatie heeft het pensioenfonds de website in 2014 opnieuw vormgegeven. Onderdeel hiervan is het Digitaal Pensioenfonds. Op de eigen omgeving hebben de deelnemers toegang tot de pensioenpost en het pensioendashboard. Deelnemers kunnen dit dashboard gebruiken om meer inzicht te krijgen in hun (pensioen) inkomen en uitgaven op de pensioendatum. Aanpassing pensioenregeling Per 1 januari 2015 is de fiscale pensioenwetgeving aangepast. Als gevolg hiervan hebben werkgever en de vakorganisaties de pensioenregeling gewijzigd. De pensioenregeling wordt per 1 januari 2015 als volgt aangepast: Het opbouwpercentage van de middelloonregeling is verlaagd van 2,15% naar 1,875%; De leeftijdsafhankelijke premiestaffel van beschikbare premieregeling is nagenoeg gelijk gebleven; Invoering van de maximaal grens voor het pensioengevend salaris op ; Invoering van het partnerpensioen ter grootte van 50% van het jaarlijks op te bouwen ouderdomspensioen op opbouwbasis. Premiedepot Daarnaast hebben de werkgever en het pensioenfonds nieuwe afspraken gemaakt over de financiering van de pensioenregeling. Vanaf 1 januari 2015 betaalt KPN voor de periode van vijf jaar een vaste pensioenpremie van 23% van de pensioengrondslag (inclusief werknemersbijdrage). Deze premie wordt gestort in een premiedepot. In dit premiedepot is in 2014 door KPN eenmalig een bedrag gestort ter grootte van 30 miljoen. Met ingang van 1 januari 2015 participeren de deelnemers van Stichting Voorzieningenfonds Getronics ook in Pensioenfonds KPN, hiervoor heeft Het verschil tussen de kostendekkende premie en de feitelijke premie komt gedurende de komende 5 jaar op maandbasis ten goede aan of wordt ten laste geboekt van het premiedepot. Dit geldt tevens voor het beleggingsrendement dat op het depot behaald wordt. Het premiedepot wordt niet meegenomen in de berekening van de dekkingsgraad en de beleggingen die hier tegenover staan worden separaat aangehouden bij TKPI. Mochten onverhoopt de middelen in dit premiedepot onvoldoende zijn voor de financiering van de pensioenregeling dan wordt de ambitie van de pensioenregeling aangepast. Solvabiliteitsdepot Tevens is het pensioenfonds met de werkgever overeengekomen om de verplichting van de werkgever tot de huidige gemaximeerde bijstorting bij onderdekking te vervangen door een eenmalige betaling van 170 miljoen. Deze eenmalige betaling wordt gestort in het solvabiliteitsdepot. Het solvabiliteitsdepot wordt belegd binnen de reguliere beleggingen van het pensioenfonds en wordt met ingang van 1 januari 2015 meegenomen in de berekening van de dekkingsgraad. Beide bedragen van 30 miljoen en 170 míljoen zijn door de werkgever KPN verschuldigd per 2 januari 2015, maar zijn reeds eind 2014 overgemaakt en als vooruitontvangen post op de balans opgenomen. 6

7 Fusie Pensioenfonds KPN met OPF KPN De besturen van Stichting Pensioenfonds KPN en Stichting Ondernemingspensioenfonds KPN hebben in oktober 2014 een stuurgroep samengesteld om een mogelijk fusie tussen de beide pensioenfondsen voor te bereiden. De beoogde fusiedatum is uiterlijk eind tweede kwartaal Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan is van oordeel dat het bestuur in 2014 als goed bestuur heeft gehandeld. Ze heeft daarbij taakbewust de belangen van betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en de werkgever gediend. Door de invoering van het nieuwe bestuursmodel is de samenstelling van het bestuur veranderd en zijn afgetreden: Mevrouw Belilos De heer Blomsma De heer Boogaerdt De heer Van Dijk De heer Harmsen De heer Nieuwenhoven De heer Wallet Mevrouw Zwaagstra Het bestuur is deze bestuursleden zeer erkentelijk voor hun jarenlange inzet voor het pensioenfonds. Werkgroep nftk In verband met de invoering van het nieuw Financieel Toetsingskader (nftk) per 1 januari 2015 is de werkgroep nftk gevormd. De werkgroep nftk heeft als opdracht de gevolgen van het nftk in kaart te brengen en de uitwerking van het nftk over de verschillende commissies te coördineren ten behoeve van de uiteindelijke besluitvorming in het bestuur. Bestuur Op 1 juli 2014 heeft Pensioenfonds KPN het nieuwe bestuursmodel ingevoerd. Het bestuur heeft gekozen voor het paritair gemengd model. De keuze voor dit bestuursmodel met onafhankelijke beroepsbestuurders is een afweging geweest tussen enerzijds de wens de deskundigheid binnen het bestuur op deze specifieke wijze te versterken en anderzijds de behoefte om sociale partners een sterke rol te laten houden bij de uitvoering van de pensioenregeling. 7

8 2. Bestuur Pensioenfonds KPN Pensioenfonds KPN heeft per 1 juli 2014 een nieuw bestuursmodel ingevoerd: een paritair gemengd model In dit bestuursmodel hebben zowel bestuursleden namens de geledingen (werkgever, werknemers en pensioengerechtigden) zitting als onafhankelijke bestuursleden. De niet-uitvoerende bestuurders zijn meer dan de leden van een Raad van Toezicht actief betrokken bij het algemene beleid van het pensioenfonds. Zij nemen deel aan de besluitvorming over de algemene beleidslijnen en zijn daarvoor ook rechtstreeks verantwoordelijk. De voorzittersfunctie wordt uitgeoefend door een onafhankelijk voorzitter, die behoort tot de groep van de niet-uitvoerende bestuurders. De keuze voor een bestuursmodel met onafhankelijke beroepsbestuurders is een afweging geweest tussen enerzijds de wens de deskundigheid binnen het bestuur op deze specifieke wijze te versterken en anderzijds de behoefte om sociale partners een sterke rol te laten houden bij de uitvoering van de pensioenregeling. Het verantwoordingsorgaan is de keuze voor het paritair gemengd bestuursmodel voorgelegd en heeft hierover een positief advies afgegeven. De bestuursleden namens de geledingen vormen het uitvoerende deel van het bestuur. De niet-uitvoerende bestuursleden (de onafhankelijke bestuurders) voeren het interne toezicht. 8

9 Organisatie van Pensioenfonds KPN Het bestuur van Pensioenfonds KPN is als volgt samengesteld: Uitvoerende bestuursleden (benoemd namens de werkgever) drs. J.D.A. Burcksen F.H.K. Ooms (plaatsvervangend voorzitter) ing. J.M. van Osch MScBA Uitvoerende bestuursleden (benoemd namens de werknemers) mr. J.P.O.M. van Herpen (plaatsvervangend voorzitter/ secretaris) C.A.M. Michielse E.L. Snoeij Uitvoerende bestuursleden (benoemd namens de pensioengerechtigden) drs. W.E. Velding drs. A. van t Zelfde Niet-uitvoerende bestuursleden dr. B. le Blanc P. van Gameren RA (voorzitter) C.C. van der Sluis RA CPC Dagelijks Bestuur P. van Gameren RA (voorzitter) mr. J.P.O.M. van Herpen F.H.K. Ooms Intern Toezicht dr. L.J.C.M. le Blanc P. van Gameren RA C.C. van der Sluis RA CPC (voorzitter intern toezicht) Audit en Financiële Commissie drs. J.D.A. Burcksen (voorzitter AFC) ing. J.A. van Dijk (namens OPF KPN) mr. J.P.O.M. van Herpen C.C. van der Sluis RA CPC drs. A. van t Zelfde Communicatie Commissie (CC) P. van Gameren RA (voorzitter CC) mr. A.W. Nauta (namens OPF KPN) E.L. Snoeij drs. W.E. Velding Beleggingscommissie (BC) dr. L.J.C.M. le Blanc C.A.M. Michielse (voorzitter BC) F.H.K. Ooms ing. J.M. van Osch MScBA drs. S. van Schilfgaarde (namens OPF KPN) drs. A. van t Zelfde (namens OPF KPN) Geschillencommissie mr. J.P.O.M. van Herpen (voorzitter commissie) F.H.K. Ooms E.L. Snoeij Compliance officer B. Peters, Nederlands Compliance Instituut Verantwoordingsorgaan drs. P.M.J. Corstens, namens de werkgever mr. E. Engelschman, namens de deelnemers (tot 30 juni 2014) drs. C.J. van Kempen, namens de werkgever, voorzitter M.C. Kmieciak-van den Heuvel, namens de pensioengerechtigden A. Sta van Uiter, namens de deelnemers (vanaf 30 juni 2014) P.A.A.M. de Steur, namens de pensioengerechtigden (secretaris) dr. R.J. Wijbrands, namens de deelnemers 9

10 Visitatiecommissie (tot 1 juli 2014) mr. P.J.M. Akkermans drs. R. van Leeuwen AAG drs. A.A. van Hienen Uitvoeringsorganisaties Het beheer van het pensioenfonds is opgedragen aan TKP Pensioen BV en TKP Investments BV. Certificeerders Deloitte Accountants BV, externe onafhankelijke accountant Towers Watson Netherlands BV, externe actuaris Het pensioenfonds heeft geen personeel in dienst; alle werkzaamheden (pensioenadministratie, vermogensbeheer, bestuursondersteuning, communicatie etc.) zijn uitbesteed. 10

11 3. Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt De deelnemers zijn de werknemers van KPN NV die vallen onder de cao van KPN NV en daarom pensioen opbouwen volgens de pensioenregeling van Pensioenfonds KPN. Sinds 2013 zijn er meer gepensioneerden dan actieve deelnemers: personen bouwen een pensioen op, personen ontvangen een pensioen. 11

12 4. Aantal mensen dat een pensioen van Pensioenfonds KPN ontvangt Gepensioneerden zijn niet alleen de personen die een ouderdomspensioen van Pensioenfonds KPN ontvangen. Want als een deelnemer overlijdt, ontvangt zijn of haar partner mogelijk een partnerpensioen en de eventuele kinderen een wezenpensioen. Daarnaast is er het arbeidsongeschiktheidspensioen voor deelnemers met een inkomen hoger dan die tijdens het dienstverband arbeidsongeschikt raken. 12

13 5. Aantal deelnemers met slapende pensioenrechten Werknemers die uit dienst gaan bij KPN NV, kunnen de waarde van hun pensioen overdragen naar hun nieuwe pensioenuitvoerder. Kiezen ze hier niet voor, dan blijft het pensioen staan bij Pensioenfonds KPN en worden ze slaper bij het pensioenfonds. 13

14 6. Financiële positie Over geheel 2014 is de dekkingsgraad van het fonds boven de minimaal vereiste dekkingsgraad van 104,2% gebleven. Dit was conform de in het herstelplan opgenomen verwachting. In 2014 bevindt het fonds zich in een situatie van reservetekort en geldt formeel nog steeds een langetermijnherstelplan. Het jaar 2014 is echter in FTK termen een overgangsjaar. Met de invoering van de aanpassingen op het FTK per 1 januari 2015 is het herstelplan formeel op 31 december 2014 geëindigd. De dekkingsgraad is ten opzichte van ultimo 2013 met 1,6%-punt gestegen tot 110,7% ultimo Deze stijging is te danken aan het beleggingsrendement en het risicobeleid van het pensioenfonds. Door de daling van de marktrente hebben de rentederivaten die door het pensioenfonds worden ingezet om het pensioenfonds te beschermen tegen een rentedaling een positieve invloed op de dekkingsgraad. In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de dekkingsgraad over 2014 opgenomen. 14

15 7. Ontvangen premie & betaald pensioen De ontvangen premie is de jaarpremie plus de bijstortingsverplichting van de werkgever. De pensioenuitkeringen die betaald zijn bestaan uit ouderdomspensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen, partner- en wezenpensioen. 15

16 8. Beleggingsrendement De stemming op de financiële markten werden in 2014 vooral beïnvloed door het beleid van de centrale banken en de wisselende economische groeicijfers wereldwijd. De Europese Centrale Bank heeft in 2014 een aantal steunmaatregelen getroffen waardoor door de marktrente in Nederland en Duitsland scherp is gedaald. De beleggingen behaalden in 2014 een positief resultaat. Het totaalrendement (inclusief dat op derivaten) bedroeg 22,6% (2013 1,3%). Het positieve rendement werd veroorzaakt door fysieke beleggingen en de inzet van derivaten. De fysieke beleggingen droegen met 8,0% positief bij aan het rendement. De enige categorie fysieke beleggingen die negatief bijdroeg was de beleggingen in grondstoffen. Vooral de daling van de olieprijs in de tweede helft van het jaar was hiervan de oorzaak. Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Het pensioenfonds vindt Maatschappelijk Verantwoord Beleggen belangrijk en heeft dit vastgelegd in het beleggingsbeleid. Het Verantwoord Beleggen beleid is vastgelegd en de uitvoering is uitbesteed aan TKPI. Het beleid bestaat uit de periodieke screening op duurzaamheid van de ondernemingen waarin wordt belegd, het voeren van een dialoog met bedrijven, uitsluiting van bepaalde bedrijven en landen en een actief stembeleid. In 2014 is het beleid vastgelegd in de fondsvoorwaarden van de beleggingsfondsen. Eveneens is TKPI voor de onroerend goed beleggingen aangesloten bij GRESB (Global Real Estate Sustainability Benchmark). Dit is een wereldwijd initiatief voor het meten van de duurzaamheid van vastgoedportefeuilles en het verbeteren van deze duurzaamheid. De afdekking van het renterisico door middel van derivaten droeg met 18,6% positief bij aan het rendement. 16

17 9. Samenstelling beleggingsportefeuille Het vermogen van het pensioenfonds wordt belegd over verschillende beleggingscategorieën, zoals aandelen, obligaties en vastgoed. Spreiding zorgt voor minder beleggingsrisico. Het vermogensbeheer vindt plaats in aparte beleggingsfondsen. Hierdoor kan worden geprofiteerd van schaalvoordelen en fiscale faciliteiten. Het pensioenfonds kan zelf de gewenste beleggingsmix samenstellen. 17

18 Het bestuur Uitgelicht Peter van Gameren 49 jaar, getrouwd, twee kinderen Hobby s: tennissen, hardlopen, skiën, fotograferen Functie Pensioenfonds KPN: voorzitter/niet uitvoerend bestuurslid, lid dagelijks bestuur, lid Communicatie- en Complaince Commissie Edith Snoeij 58 jaar, getrouwd Hobby s: zwemmen, fietsen, wandelen, pianospelen, lezen Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, lid Communicatie en Complaince Commissie Cees Michielse 66 jaar, getrouwd Hobby s: Golf, reizen, lezen, tuinieren Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, voorzitter Beleggingscommissie Fred Ooms 56 jaar, getrouwd, 2 kinderen Hobby;s: Duiken en fietsen (MTB) Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, lid Dagelijks Bestuur, lid Beleggingscommissie 18

19 Jeroen Burcksen 46 jaar, getrouwd, drie kinderen Hobby s: racefietsen en mountainbiken, tennissen, skiën, muziek, hockeycoach en scheidsrechter Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, voorzitter Audit- en Financiële Commissie Jan-Maarten van Osch 38 jaar, getrouwd, drie kinderen Hobby s: golfen Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, lid Beleggingscommissie Anne van t Zelfde 66 jaar, getrouwd, twee kinderen Hobby s: fitness, tuinieren, filosofie, koorzang, fietsen Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de pensioengerechtigden, lid Audit- en Financiële Commissie Bart Le Blanc 68 jaar, getrouwd Hobby s: werk Functie Pensioenfonds KPN: niet uitvoerend bestuurslid, namens de deelnemers lid Beleggingscommissie, gespecialiseerd in vermogensbeheer Wil Velding 65 jaar, twee kinderen Hobby s: Reizen, wandelen, kunst Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de pensioengerechtigden, lid Communicatie en Compliance Commissie 19

20 Cor van der Sluis 67 jaar, getrouwd, drie kinderen en vier kleinkinderen Hobby s: Golf, hardlopen, wandelen (lange afstanden) Functie Pensioenfonds KPN: niet uitvoerend bestuurslid, lid Audit- en Financiële Commissie, voorzitter intern toezicht Joost van Herpen 62 jaar, getrouwd, een kind Hobby s: Skiën, wandelen (lange afstanden), fitness Functie Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, lid Dagelijks bestuur, lid Audit- en Financiële Commissie, voorzitter geschillencommissie 20