vereniging De straat op voor betaalbare woningen in Amsterdam Huurverhoging per 1 juli is aan regels gebonden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "vereniging De straat op voor betaalbare woningen in Amsterdam Huurverhoging per 1 juli is aan regels gebonden"

Transcriptie

1 Huurders Woonmagazine vereniging A m s t e r d a m Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Lente Oplage: Gratis De straat op voor betaalbare woningen in Amsterdam Huurverhoging per 1 juli is aan regels gebonden Hou geld over aan het controleren van de servicekosten

2 2 Woonmagazine KORT Ha stelt nieuwe voorzitters aan Winnie Terra en Nico Gommers zijn de nieuwe voorzitters van Huurdersvereniging Amsterdam (HA). Terra is al enkele jaren voor de HA actief, de laatste tijd als interimvoorzitter. Ze is socioloog en was voor de PvdA deelraadslid in Amsterdam- Centrum. Gommers is nieuw bij de HA en is onder andere binnengehaald vanwege zijn organisatorische kennis en ervaring op het gebied van personeelswerk. Gommers is bij diverse bewonersorganisaties actief geweest. Hij is benoemd tot intern voorzitter en zal zich met de gang van zaken binnen de HA bezighouden. Terra zal de HA naar buiten toe vertegenwoordigen. Terwijl het bestuur is aangesterkt met twee nieuwe voorzitters, verlaat Bastiaan van Perlo na 14 jaar het ondersteunend team. Hij was één van de eerste betaalde krachten van de HA, bijna vanaf het eerste uur. Van Perlo treedt per 1 juni aan als adviseur belangenbehartiging bij de Woonbond. Woonduur weg, schrijf u bij woningnet in! De uiterste datum om uw opgebouwde woonduur bij Woningnet vast te leggen nadert. Per 1 juli verdwijnt de woonduur als criterium en weegt alleen nog de inschrijfduur bij Woningnet mee in de toewijzing van een sociale huurwoning. De opgebouwde woonduur gaat niet verloren, mits u zich vóór 1 juli bij Woningnet inschrijft. Behalve de woonduur vervallen ook de regelingen die daarmee samenhangen zoals het samenvoegen van woonduur bij samenwonen of tijdelijk behoud van woonduur na verhuizing. Wie nu woonduur heeft opgebouwd kan deze nog vijftien jaar behouden. Na vijftien jaar stopt de overgangsregeling en telt alleen nog de inschrijfduur bij Woningnet. Aanmelden bij Woningnet kan via en kost eenmalig 50,-. Daarna betaalt u elk jaar 10,-. De Huurdersvereniging Amsterdam (HA) vreest dat 50,- voor veel huurders een te hoge drempel is en onderhandelt nog steeds over deze kosten. De meeste politieke partijen in de Regioraad zijn het met de HA eens en hebben het dagelijks bestuur van de Regioraad per motie verzocht het inschrijfgeld met de corporaties te bespreken. De HA stelt voor om het bedrag flink te verlagen en voor huurders met een inkomen tot 120% van het bijstandsniveau kwijt te schelden. van de redactie Voor u ligt het lentenummer van het Woonmagazine. De Huurdersvereniging Amsterdam wenst haar lezers dat de zon dit voorjaar volop zal schijnen en dan vooral over huurdersland. Het is een druk voorjaar, met komende maanden veel onderwerpen die onze aandacht vragen. Een greep: woonduur als criterium voor toewijzing, Kader afspraken (sloop- en nieuwbouw), Bouwen aan de Stad-3 (convenant tussen gemeente, corporaties en de HA), de (sociale) huurwoningvoorraad, de nieuwe Woningwet, woz-waarde, huurverhoging en de afrekening van servicekosten. Vrijwilligers en teamleden van huurdersverenigingen, koepels, werkgroepen en commissies zullen alle zeilen moeten bijzetten om de belangen van de huurders te verdedigen en te waarborgen. De HA zal, als vertegenwoordiger van alle huurdersverenigingen en koepels in Amsterdam, de komende maanden veel overleg plegen met corporaties en de gemeente. Hou onze website (www. huurdersvereniging-amsterdam.nl) in de gaten om op de hoogte te blijven. En lees vooral verder in dit Woonmagazine als u wilt weten hoe hoog uw huurverhoging dit jaar kan uitpakken. We besteden ook aandacht aan de succesvolle demonstratie Stop de huurexplosie op 14 maart. Huurders en sympathisanten kwamen eensgezind op voor de minder draagkrachtigen in onze samenleving. En bekijkt u de afrekening van de servicekosten altijd wel goed? Een Amsterdamse huurdersvereniging vertelt in dit Woonmagazine hoe zij de corporatie op fouten betrapte, in het voordeel van haar leden. Mocht u zelf een onderwerp hebben voor ons volgende nummer, neem dan contact op met de redactie via En denkt u zelf een steentje te kunnen bijdragen op straat, in de wijk of op stadsdeelniveau. Ook dan kunt u ons bellen. We brengen u graag in contact met actieve huurders en helpen u, samen met het Wijksteunpunt Wonen (WSW) bij u in de buurt, bij het opkomen voor uw huurdersbelang. Wij wensen u veel leesplezier en een mooie lente. Nico Gommers, Voorzitter Huurdersvereniging Amsterdam

3 lente 2015 Woonmagazine 3 INHOUD De Huurderskaravaan trok op 14 maart door de stad: tegen de huurexplosie De mening van SP-raadslid Daniël Peters De rechtspraktijk van Frans Panholzer 1 juli: huurverhoging mag, maar nooit meer dan 5 procent Servicekosten soms onnodig hoog Pas op voor bemiddelingsbureaus Actief: Bart Vredebregt mobiliseert studenten Onder de Pannen helpt tijdelijke daklozen Huurder Jacob Sleutelberg woont in een bijzonder complex Huurspreekuren Ledenlijst Het leukste plekje van Amsterdam: de Dappermarkt Lezersvraag 11

4 4 Woonmagazine De lente van de HA Samen voor een betaalbaar Amsterdam Zo n verontruste huurders en sympathisanten waren zaterdag 14 maart op straat voor de demonstratie en aansluitende manifestatie Stop de huurexplosie. Eis: huurstijging niet meer dan de inflatie en stop de uitverkoop van sociale huurwoningen. Tessa van Vuuren Wonen is een recht!, roept een van de actievoerders. Om zijn nek hangt een bordje met de tekst je suis huurder. Hij wordt bijgevallen door tientallen aanwezigen, de een fanatieker dan de ander. En hoewel de demonstranten ferme eisen hebben, wordt er ook veel gelachen, ook door omstanders. De sfeer was bovenal opgewekt, zonder incidenten. De activisten pleiten voor huurstijgingen die niet hoger uitvallen dan de jaarlijkse inflatie en eisen voldoende betaalbare huurwoningen voor lage en middeninkomens. Even verderop prijken de spandoeken boven de menigte uit. Met daarop leuzen als waar is het menselijk gelaat in deze kille kapitalistische staat?. Zo n duizend mensen volgens een politieagent ter plaatse lopen onder begeleiding van fanfaremuziek in de stoet mee, meer dan door de organisatie verwacht. Onder de aanwezigen zijn politici en huurders van jong tot oud. Allemaal met hetzelfde motto, dat op de Dam nog eens wordt herhaald door wethouder Wonen Laurens Ivens: Samen voor een betaalbaar Amsterdam! Willen we naar de Dam? Dan gaan we naar de Dam! De demonstratie begint op het Jonas Daniël Meijerplein, waar huurders en sympathisanten zich iets voor twee uur verzamelen om vlaggen en spandoeken uit te wisselen. Het is koud maar de demonstranten hebben er zin in. Na speeches van Marieke Gorter van de Huurderskaravaan en Ruud Foto's: Sandra Hoogeboom Kuin van de FNV is het tijd om te vertrekken. Willen we naar de Dam? Dan gaan we naar de Dam!, roept ceremoniemeester Bart Stuart. De stoet loopt langs de Amstel naar de Spuistraat, waar bewoners van het Slangenpand zich bij de groep voegen. Zij kregen onlangs te horen dat zij het pand moeten verlaten omdat het wordt renoveerd. Ook studenten uit het Maagdenhuis lopen mee. De politie is alert nadat een dag eerder Actievoeren helpt en dat bewijzen jullie elke keer weer enkele demonstranten waren gearresteerd die zich met een bivakmuts op hadden aangesloten bij een studentendemonstratie. Ook vandaag mogen de deelnemers geen gezichtsbedekkende kleding dragen. Maar arrestaties zijn niet nodig, de stemming blijft uitstekend. Op de Dam wachten nog eens zo n duizend mensen. Speeches komen onder andere van de voorzitter van Huurdersvereniging Amsterdam (HA) Winnie Terra, wethouder Wonen Laurens Ivens en voorzitter Noeri van den Berg van studentenvereniging ASVA. Het welkomswoord is aan Han Wanders van het Initiatief Betaalbaar Wonen Noord (IBW-N): De gemiddelde huurder is de afgelopen twee jaar tussen de 500,- en 800,- per jaar meer aan huur gaan

5 lente 2015 Woonmagazine 5 betalen. Het water staat hen aan de lippen. Ivens lijkt onder de indruk van de opkomst en erkent de problemen waar huurders mee zitten. In een kritisch gesprek met Frans Ondunk van Huurdersvereniging Oost belooft hij de eisen van de huurders te laten doorklinken in zijn gesprekken met politici en corporaties. Nog meer praten?, vraagt Ondunk. We zijn uitgeluld, we moeten actievoeren! En dat moedigt Ivens aan. Actievoeren werkt, en dat bewijzen jullie elke keer weer. Actievoeren loont Ook Winnie Terra van de HA benadrukt dat actievoeren loont. Ze vertelt de aanwezige demonstranten dat woningcorporatie de Key gisteren, een dag voor de demonstratie, mooi nieuws had. Huurders van de Key met een inkomen tot ,- en een huur hoger dan 618,34 krijgen dit jaar een huurverhoging die gelijk is aan inflatie. En dat is 1 procent. Een goed vervolg op eerdere afspraken voor de allerarmsten. Want in gesprek met de gemeente en corporaties heeft de HA voor alle huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het minimum inkomen afgesproken dat er dit jaar geen huurverhoging wordt doorgevoerd. De komende tijd zet de HA zich in voor verbetering van de betaalbaarheid en gelijktijdig het behoud van zoveel mogelijk sociale huurwoningen. Maar de meeste indruk maken misschien wel de huurders die zelf aan woord komen. Zij ervaren zelf dagelijks de gevolgen van een almaar stijgende huur. Iemand spreekt over de grote inkomensval, waar ze mee te maken krijgt. Iemand anders zegt door de huurverhogingen nu al nauwelijks rond te kunnen komen. Dat zijn geen uitzonderlijke verhalen maar veel voorkomende situaties waar huurders steeds vaker in belanden. En deze groep is groter dan de allerarmsten die dit jaar van een huurverhoging worden gespaard. De straat op uit solidariteit Mede-initiatiefnemer Han Wanders is verrast door de strijdbaarheid van de actievoerders. Hij is blij dat bewoners voor het eerst sinds lange tijd weer de straat op gaan om actie te voeren. Vooral uit solidariteit, want iedereen kan zich verplaatsen in huurders die in de knel komen. Het kan immers iedereen overkomen. Een bewoner van het Slangenpand roept aanwezigen op om na de demonstratie langs te komen voor een debat en samen het tij te keren. En ook voor aanwezige demonstranten bleek solidariteit de belangrijkste reden om mee te lopen. Want ik weet niet of het nut heeft maar als je het niet doet weet je dat ook niet, merkt Anne de Feijter op. Ik maak me wel zorgen, want hoe gaat dit verder? Woon ik uiteindelijk in een klein kamertje buiten de ring? Dat wil ik helemaal niet. Ik vind het goed dat we hier lopen maar ik hoop wel dat de politiek dit signaal oppakt. Voor zowel jong als oud is de toekomst onzeker. De organisatie is tevreden met de demonstratie. Volgens Wanders verliep de tocht ontspannen maar strijdvaardig. En dat kan Terra van de HA bevestigen. Ik vond het vrolijk, leuk en optimistisch, zegt de voorzitter van de Huurdersvereniging Amsterdam. Dat is ook goed, want de leuzen op de spandoeken spreken voor zich. En het heeft blijkbaar zin gehad. De Key heeft ons extra onderhandelingsruimte gegeven.

6 6 Woonmagazine De mening van... Daniël Peters Houd onze stad betaalbaar Zaterdag 14 maart trok de Huurderskaravaan weer door de stad: huurders en sympathisanten voeren actie tegen huurstijging en het verdwijnen van sociale huurwoningen. Amsterdam dreigt onbetaalbaar te worden voor mensen die onze stad gebouwd hebben, schoonhouden en beschermen. Amsterdam is een van de laatste hoofdsteden in Europa waar nog sociale huur te vinden is in en om het centrum, waar überhaupt nog betaalbaar gewoond kan worden. Dat is iets wat we met z n allen zouden moeten koesteren: betaalbaar wonen in een stad met zo n allure. Maar dat gebeurt te weinig, de trend beweegt zich de andere kant op. De wachttijden voor een sociale huurwoning zijn de afgelopen jaren zeker niet gedaald. Het aantal betaalbare huurwoningen in de stad neemt snel af. Dat heeft een keten aan ongewenste effecten. Kinderen komen niet weg bij hun ouders omdat er geen betaalbare starterswoning te vinden is. Stellen die een groter huis zoeken vanwege gezinsuitbreiding kunnen die stap niet zetten omdat er voor hen geen betaalbare eengezinswoning is. En ouderen die hun grote woning willen inruilen voor een gelijkvloersappartement worden afgeschrikt door hoge geharmoniseerde huren of de prijzen van nieuwe wibo-woningen. Mensen die niet de portemonnee hebben om een woning te kopen hebben dus geen andere keus dan blijven zitten waar ze zitten of hun geliefde Amsterdam verlaten. Het stadsbestuur dat vorig jaar aantrad, met de SP daarin, wil het tij keren. De sociale woningvoorraad die Amsterdam heeft, moet zo veel mogelijk behouden blijven. Er wordt geïnvesteerd in de bouw van nieuwe woningen in het middensegment, zoals de nodige betaalbare eengezinswoningen. Met die woningen moet de doorstroom weer op gang komen. Bovendien wordt er geld uitgetrokken voor achterstallig onderhoud in buurten, zoals de Van der Pekbuurt, waar allang niets meer aan de huizen gedaan is. Maar het is lastig opboksen tegen de maatregelen uit Den Haag: de verhuurdersheffing, het meetellen van de waarde van het huis (woz) en daaraan gekoppelde huurverhogingen en de voortdurende drang om corporatiebezit te verkopen. Het is dit beleid dat woningen in Amsterdam onbereikbaar maakt voor de mensen waarvoor ze ooit gebouwd werden. Er is dus nog een flinke strijd te voeren om te voorkomen dat Amsterdam een stad voor allen de elite wordt. Die strijd moeten we samen voeren, in de gemeenteraad, de Tweede Kamer en op straat met de Huurderskaravaan. Verder worden de regels streng en voortdurend gehandhaafd. Daarvoor wordt de handhaving dit jaar sterk uitgebreid en gaan we ook inzetten op digitale handhaving, zeg maar het nauwgezet onderzoeken van websites op overtredingen. Samen kunnen we ervoor zorgen dat we Amsterdam voor zowel de toeristen als de Amsterdammers leuk houden. Daniël Peters is gemeenteraadslid voor de SP De Praktijk Frans Panholzer is advocaat in huurrecht. Hij beschrijft zaken die in zijn kantoor voorbijkomen. Dit nummer gaat De Praktijk over een probleem met de jaarlijkse huurverhoging. Meneer Keizer kreeg het maar niet warm. De oude cv kon het niet meer aan en de verhuurder wilde er geen geld meer in stoppen. Of eigenlijk wel maar dan moest Keizer ruim 30,- extra huur betalen. Een nieuwe ketel kost tenslotte wat. Dankzij de Woonbond is er een artikel in de wet gekomen waarmee huurders energiebesparende maatregelen kunnen afdwingen. Maar wel op voorwaarde dat er een redelijke huurverhoging wordt betaald. En de rechter bepaalt wat in zo n geval een redelijke huurverhoging is. De vraag is alleen: hoe komt de rechter aan een redelijk bedrag? Keizer had zelf een berekening gemaakt en kwam uit op 1,58 extra per maand. Dat was het prijsverschil tussen de oude vrketel en de te plaatsen hr-ketel. Pakken papier vol berekeningen gingen er heen en weer bij de rechtbank. De verhuurder gaf aan dat hij voor de afvoer geen pijp naar buiten wilde omdat die de dakgoot zou beschadigen. Er werd een nieuwe prijsopgave gevraagd waarbij het pijpje boven het dak uitkwam en hiermee hakte de rechter de knoop door met een uitspraak. Het bedrag kwam uit op 4,74. Hoger dan meneer Keizer had voorspeld maar lager dan de verhuurder had geëist. De wijze les: het is even doorbijten als de huisbaas niet meewerkt maar laat je nooit vastpinnen op van die hoge bedragen. Je krijgt er namelijk nog huurverhogingen overheen ook.

7 lente 2015 Woonmagazine 7 Huren stijgen deze zomer tot 5 procent Het is bijna weer zover, per 1 juli mogen verhuurders de huur verhogen. Hoeveel hangt onder meer van uw inkomen af. Tessa van Vuuren Foto: Sandra Hoogeboom Verhuurders mogen één keer per jaar de huur verhogen, en wel per 1 juli. Dit jaar mag de verhoging tussen de 2,5% en 5% bedragen, afhankelijk van onder meer het inkomen van de huurder. Huurders zijn opgedeeld in drie inkomensgroepen. Voor iedere groep wordt elk jaar een maximale huurverhoging vastgesteld. Hoe hoger het inkomen, hoe sterker de verhoging. Dit jaar is dat 2,5% voor huishoudens met een huishoudinkomen tot ,-. Het huishoudinkomen is het gezamenlijke inkomen (verzamelinkomen) van de huurder en alle andere bewoners van de woonruimte. Huishoudens met een inkomen boven ,- kunnen een huurverhoging tot 5% verwachten. Verhuurders, dus ook corporaties, zijn niet verplicht om de maximale huurverhoging door te voeren maar vaak gebeurt dit wel. Tot twee jaar geleden steeg de huur mee met de inflatie. Sinds 2013 is de huurverhoging inkomensafhankelijk. Volgens het kabinet om scheefwonen met een relatief hoog inkomen een goedkope woning huren te bestrijden. Maar de verhoging pakt vooral uit als een extra belasting voor alle huurders. Organisaties als de Woonbond en Huurdersvereniging Amsterdam verzetten zich nog steeds tegen de inkomensafhankelijke huurverhoging, die huurders niet stimuleert om te verhuizen maar minder draagkrachtige huurders wel vooral in de financiële problemen brengt. Inmiddels zijn er met de gemeente en de corporaties afspraken gemaakt voor de minima. Huurders met kinderen en een inkomen tot 120% van het bijstandsniveau met een huur boven de 618,- hoeven niet meer te betalen dan zij nu al doen. Zij krijgen geen huurverhoging of een tegemoetkoming. Hiervoor ontvangen zij een brief van de gemeente. Mensen die denken onder de regeling te vallen maar geen brief krijgen, kunnen met de gemeente bellen: Dit jaar is de gemiddelde huurverhoging landelijk bijna 1% lager dan wettelijk is toegestaan. Helaas wijkt Amsterdam van die trend af. De HA verwacht dat de Amsterdamse corporaties rond de 80% van wat zij maximaal aan huurverhogingen mogen vragen ook echt vragen en vindt dat te veel. Volgens de vereniging betaalt ongeveer 30% van de huurders de huur nu al met moeite. Een aantal corporaties lijkt dit probleem te zien, althans voor de laagste inkomens. Zo verhogen Rochdale en De Key de huren van de groep met een inkomen tot niet met de toegestane 2,5% maar met slechts 1%. Ook Ymere komt met een ruimere regeling. Afhankelijk van de huidige huur en het inkomen krijgt tot wel 40% van de huurders van deze woningcorporatie een minder hoge huurverhoging dan wettelijk is toegestaan. Terwijl dit Woonmagazine wordt gedrukt is nog onduidelijk of andere Amsterdamse corporaties het voorbeeld van De Key, Rochdale en Ymere zullen volgen. Maximale huurverhoging 2015: 2,5% voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen tot % voor huishoudens met een inkomen tussen de en % voor huishoudens met een inkomen boven de

8 8 Woonmagazine Servicekosten zijn echt iets anders dan kosten voor onderhoud. De afrekening dient eens per jaar, in juni of juli, aan huurders te worden overlegd. Controleer die afrekening goed, want onterecht opgevoerd servicekosten kunnen aardig in de portemonnee schelen. Verdien aan het controleren van de servicekosten Foto s: Sandra Hoogeboom Tessa van Vuuren Servicekosten zijn de daadwerkelijke kosten die de verhuurder in opdracht van de huurder maakt. In de jaarlijkse afrekening van de servicekosten staan een overzicht van die kosten en het voorschot dat u daarvoor heeft betaald. Dat gaat bijvoorbeeld om schoonmaakkosten, tuinonderhoud en energie. Op basis hiervan wordt gekeken of u een naheffing moet betalen of juist geld terugkrijgt. Is de schoonmaker waarvoor u heeft betaald niet langsgeweest? Dan mag u dat geld terugverwachten. Omdat de servicekosten een groot deel van de totale huur kan zijn, is het dus zeker de moeite waard om het overzicht goed te bekijken. Het Wijksteunpunt Wonen constateert dat er nog wel eens wat mis gaat met de afrekening en dat de communicatie van verhuurders naar huurders en bewonerscommissies veel beter kan. Huurders hebben recht op inzage maar corporaties houden nogal eens de boot af. Het is ingewikkelde materie die ook door verhuurders zelf nog wel eens wordt onderschat. Om een juiste optelling van kosten te maken moeten namelijk alle leveranciers op een rijtje staan. Denk aan contracten met schoonmakers en energieleveranciers. De afrekening moet zorgvuldig worden opgesteld en duidelijk zijn voor de huurder. Is het onduidelijk waar de kosten vandaan komen en kan de verhuurder het niet verklaren, dan kunt u naar de Huurcommissie stappen. Als daar hetzelfde wordt geconstateerd kan het te betalen bedrag flink naar beneden worden bijgesteld. Soms hoeft u zelfs niets te betalen. De grootste problemen ontstaan vaak doordat kosten niet overeenkomen met wat er in het contract staat, er onduidelijkheid is over het takenpakket van de huismeester en kosten onterecht op de huurder worden verhaald. Onderhoud van de woning bijvoorbeeld valt gewoon onder de huur. Toch wordt dat wel eens via servicekosten op de huurder verhaald. Dat is dus onterecht. Ook wordt regelmatig niet op tijd afgegerekend. In principe geldt daar één kalenderjaar voor en kan de huurder deze rekening in juni of juli verwachten. Maar vaak worden deze termijnen niet in acht genomen, waardoor huurders soms een afrekening van twee jaar vlak achter elkaar krijgen en in één keer veel moeten bijbetalen. Om op een rij te krijgen wat wel en niet in de afrekening hoort, kan via de website van de Huurcommissie het Beleidsboek Servicekosten en Nutsvoorzieningen worden gedownload. Het is ook aan te raden om met medebewoners een bewonerscommissie te vormen. Want samen staat u sterker en door servicekosten per huurder te vergelijken krijgt u vaak meer overzicht. Huurdersvereniging Waterlandplein wist bijvoorbeeld voor haar complex op stookkosten te besparen. Als huurder heeft u inzagerecht en dat betekent dat de verhuurder open moet staan voor een gesprek over de afrekening van de servicekosten. Huurdersvereniging Waterlandplein bewijst dat er veel te halen valt als je je kritisch opstelt. De vereniging bleef doorvragen op onduidelijkheden in een afrekening van Na acht maanden kwamen ze tot een akkoord met verhuurder Ymere en besparen de bewoners van drie flats op het Nieuw Waterlandplein in totaal Per huishouden komt dat neer op honderd tot tweehonderd euro plus rente. Stookkosten voor algemene ruimtes bleken opvallend hoog Het duurde even maar dat moet je ervoor over hebben, vindt penningmeester Jan Marelis. Hij verbaast zich erover hoeveel mensen de afrekening voor zoete koek slikken. Volgens hem moeten verhuurders ook duidelijker over de servicekosten communiceren. Mensen zijn vaak niet op de hoogte van wat wel en niet mag in zo n afrekening. Als vereniging heb je adviesrecht en soms zelfs instemmingsrecht terwijl daar weinig gebruik van wordt gemaakt. Marelis is nu anderhalf jaar actief voor de huurdersvereniging en is zelf ook verbaasd over de invloed die je

9 lente 2015 Woonmagazine 9 tips: Vorm met medebewoners een bewonerscommissie. Samen staat u sterker en krijgt u een beter overzicht in de servicekosten. Teken met de verhuurder een overeenkomst waarin afspraken met betrekking tot de servicekosten worden vastgelegd. Controleer het voorschot. Dit moet een goede indicatie geven van de kosten waarop u kunt rekenen. Is het voorschot bedrag te laag, dan kan er een vervelende naheffing komen. Zijn posten op uw afrekening te hoog en komt u er met de verhuurder niet uit? Dan kunt u dit voorleggen aan de Huurcommissie. Dit kost 25,- maar kan veel meer opleveren. Blijf aandringen op tijdig afrekenen. In principe dient er een afrekening per kalenderjaar te worden gemaakt, die u uiterlijk in juli kunt verwachten. Toch zijn verhuurders daar soms laat mee en dat kan tot gevolg hebben dat de afrekeningen kort na elkaar komen. Zorg dat u de servicekosten tegelijk met de kale huur betaalt. Dit is gebruikelijk maar gaat bij de verhuurder nog wel eens mis omdat het administratief wordt onderschat. Hierdoor verliest u het overzicht van alle kosten. De meter opnemen om de werkelijke energiekosten te kunnen vaststellen als huurder kunt hebben, als je maar doorzet. Het begon met een een paar vragen over vage omschrijvingen in de afrekening, waarin werd gegoocheld met complexnummers en de stookkosten voor algemene ruimtes opvallend hoog waren. Bewoners besloten zelf de gasmeters te controleren en zo constateerden zij grote verschillen met de berekeningen van de verhuurder. Uiteindelijk bleek dat de benedengelegen winkelpanden ook werden meegerekend in de stookkosten. Bewoners draaiden dus ook voor die kosten op, ten onrechte. Dat bleek een vergissing en dat kan natuurlijk gebeuren, vergoelijkt Marelis. Maar als we de stookkosten niet zelf hadden gecontroleerd waren we er nooit achtergekomen. In een laatste gesprek liet Ymere merken dat de kritische houding wel werd gewaardeerd en zo zijn we uiteindelijk tot een mooi akkoord gekomen. De afrekeningen van de afgelopen jaren moeten nog binnenkomen maar daar ziet Marelis niet tegenop. Ik denk dat ze hier wel van zijn geschrokken! De afrekening moet begrijpelijk zijn. Als de verhuurder geen duidelijkheid kan geven kunt u naar een Wijksteunpunt Wonen bij u in de buurt stappen. Betaalt u all-in? Dat mag niet! Doe een splitsingsvoorstel bij de verhuurder, zodat duidelijk wordt waar u specifiek voor betaalt. Het komt wel eens voor dat een verhuurder niet verder komt dan de term servicekosten met daarachter het vastgestelde bedrag. Als hij hier geen duidelijkheid over kan geven zal de Huurcommissie beslissen dat u niets hoeft te betalen.

10 10 Woonmagazine Bemiddelaars rekenen dubbel Bemiddelingskosten voor een huurcontract: trap er niet in. Als er meer kosten worden berekend dan de borg kun je daar meestal al je vraagtekens bij zetten, waarschuwt Ramón Donicie van het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. Bemiddelingskosten staan soms onder een andere naam op de rekening, zoals Agency fee, courtage of huurderskosten Bemiddelingskosten komen vaak op het bordje van de huurder terecht maar dat is volgens Ramón Donicie van het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag vaak onterecht. Het meldpunt ziet regelmatig onterecht betaalde bemiddelingskosten. Als je via een advertentie een woning vindt, dan zit daar vaak een bemiddelingsbureau achter. Zo n bureau handelt voor de verhuurder. Een bemiddelingsbureau mag nooit voor beide partijen optreden, en de kosten horen in zo n geval bij de verhuurder. Hij schakelt namelijk een Colofon Het Woonmagazine is een uitgave van de Huurdersvereniging Amsterdam (HA). De krant verschijnt 4 x per jaar en wordt gratis aangeboden. Contact: of info@huurdersvereniging-amsterdam.nl Vormgeving, opmaak, technische eindredactie en distributie worden verzorgd door Stichting BBU/MUG Magazine. Aan dit nummer werkten mee: Machteld Bouman, Sandra Hoogeboom (fotografie), Frans Panholzer, Bastiaan van Perlo en Tessa van Vuuren. Vormgeving: Rob van der Doe en Jantine Jimmink Druk: Senefelder Misset - Doetinchem Oplage: bemiddelingsbureau in om een woning bijvoorbeeld online te huur aan te bieden. Volgens Donicie weten huurders soms niet dat zij deze kosten hebben betaald. Of ze zijn zich daar wel van bewust maar denken dat het erbij hoort. Vaak staat de term bemiddelingskosten netjes boven de rekening maar er worden ook andere namen aan gegeven. Agency fee, courtage en huurderskosten zijn allemaal verschillende termen voor bemiddelingskosten. Best verwarrend, en Donicie adviseert daarom vooral te kijken naar elk bedrag dat extra in rekening wordt gebracht naast de huur en de borg. Als deze extra kosten hoger zijn dan een paar tientjes is het vaak al onterecht. Wie toch bemiddelingskosten heeft betaald kan dit terugvorderen en dat kan tot wel vijf jaar na betaling. Verzamel het liefst alle correspondentie rondom de totstandkoming van de huurovereenkomst. Er moet namelijk schriftelijk bewijs zijn dat u de kosten heeft gemaakt. Schriftelijk bewijs kan op papier maar ook digitaal. Brieven, , Facebook-berichten en zelfs Whatsapp-gesprekjes kunnen worden gezien als bewijs. Als u cash betaalt, is het belangrijk om een bonnetje te vragen. Op de website van het Wijksteunpunt Wonen vindt u een voorbeeldbrief voor het terugvorderen. En als het allemaal niet zo soepel loopt kan het Emil Blaauw Proceskostenfonds u bijstaan in een rechtszaak. Maar volgens Donicie laten bureaus het niet zo gauw tot een rechtszaak komen. Bemiddelingsbureaus nemen liever niet het risico een zaak te verliezen. Dat kost de bemiddelingskosten en de proceskosten. Bureaus weten dat de rechtbank geneigd is in het voordeel van de huurder te handelen. Advocaten pakken dit soort zaken graag op omdat ze simpel zijn. Ze hebben al standaardbrieven klaarliggen. Huurrecht rechtspraak in werking Wanneer een huurbemiddelaar bij de verhuur van zelfstandige woonruimte voor zowel verhuurder als huurder optreedt, mag hij daarvoor alleen bij de verhuurder bemiddelingskosten in rekening brengen. Dit is in de wet vastgelegd, maar dat was tot enkele jaren geleden nog niet zo bekend. Donicie: Toen hebben advocaten pas goed naar de wet gekeken en constateerden dat er vaak ten onrechte bemiddelingskosten werden gevraagd. Zij wonnen rechtszaken en haalden daarmee het nieuws. Zo werd voor een groter publiek bekend dat bemiddelingskosten vaak teruggevorderd kunnen worden. In die periode kreeg ook de Autoriteit Consument & Markt (ACM) interesse in dit onderwerp. De ACM beschermt consumentenbelangen en mag nu boetes uitdelen aan bemiddelingsbureaus die in de fout gaan. In september vorig jaar heeft de ACM met twee bemiddelaars de afspraak gemaakt dat zij vanaf januari 2015 bij bemiddeling tussen huurder en verhuurder geen kosten meer in rekening zullen brengen bij de huurder. Consumentenprogramma Kassa toonde onlangs aan dat deze bemiddelaars nu geen bemiddelingskosten meer vragen maar nu met hoge administratie- en huurkosten komen. Toch heeft de ACM nog geen boetes uitgedeeld en wil de reden op dit moment niet toelichten. Volgens Donicie zou een boete de juiste prikkel zijn voor een bemiddelaar om de werkwijze aan te passen. Nu zit een huurder nog vast aan de eisen van een bureau. Want wil je de bemiddelingskosten niet betalen, dan voor jou tien anderen.

11 lente 2015 Woonmagazine 11 Leuk in Amsterdam Genoeg te doen in onze stad. Amsterdamse huurders verklappen waar zij graag naartoe gaan als ze de deur van hun woning achter zich dichttrekken. Daniël de Jonge eet na zijn wekelijkse potje voetbal in het weekend graag worst op de Dappermarkt. Daniël de Jonge vraagt de verkoopster achter de marktkraam of hij een bakje worst mag. Waarom niet?, kaatst ze terug. Ze klinkt heel streng, dus het duurt even voordat duidelijk wordt dat ze een grapje maakt. Het worstenvrouwtje op de Dappermarkt is Daniels favoriet. Maar eigenlijk moet hij lachen om alle mensen die voorbij lopen. Terwijl hij voor de foto poseert roept een man hem toe dat het niets wordt met die foto. De sfeer is hier heel goed. Het eten is lekker en het is erg gezellig. In de hele wijk eigenlijk. De Javastraat is de leukste straat in Oost. Het lijkt wel alsof mensen hier de verkeersregels zijn vergeten, iedereen is er heel ontspannen. Dat bevalt me wel, behalve als ik haast heb. Ik heb hier een paar jaar gewoond en hier was altijd veel te doen. In de zomer ging ik naar Appelsap in het Oosterpark en totdat die club begin dit jaar sloot, kwam ik regelmatig in Trouw. Maar de Dappermarkt is nog steeds iedere week vaste prik. Na mijn voetbalwedstrijd op zaterdag ga hier met veel honger naartoe. Voor een bak worst en ook wel eens voor friet van Vita. Betere friet vind je niet in Amsterdam. Er wordt wel eens beweerd dat de Friteshuis Vleminckx in Daniël: De lekkerste worst eet je op de Dappermarkt het centrum de beste friet van Amsterdam serveert maar die mensen zijn duidelijk nooit op de Dappermarkt geweest. Ook voor goede kaas moet je hier zijn en dan het liefst bij kale Kees. Je leert de mensen toch een beetje kennen als je hier vaak komt. Iemand die ik niet mag vergeten te noemen is de Volendamse visboer. Die tent wordt overigens gerund door een Portugees. Foto: Sandra Hoogeboom Vorige keer Wie een woning huurt, bouwde tot voor kort automatisch woonduur op. Zittende huurders konden op die manier na verloop van tijd voorrang krijgen op huurders met een kortere woon- of inschrijfduur. Met de nieuwe Huisvestingswet, die dit jaar van kracht is gegaan, moeten zittende huurders zich inschrijven bij Woningnet om hun woonduur te behouden. De HA was benieuwd of u woonduur een eerlijke methode vindt om de volgorde bij woningverdeling te bepalen. Nieuwe lezersvraag Zeker duizend mensen stonden tijdens de demonstratie tegen de huurexplosie op 14 maart op de Dam. De HA is tevreden dat zoveel mensen de straat op gingen om actie te voeren maar ziet ook dat dit er aanzienlijk minder zijn dan jaren geleden. Daarom vraagt de vereniging zich af of u nog gelooft dat demonstreren een geschikte methode van actievoeren is. De nieuwe stelling luidt: Demonstreren kan nog steeds een succesvolle manier van actievoeren zijn Geef uw mening via:

12 12 Woonmagazine actief Bart Vredebregt maakt wat van zijn studentenflat Foto: Sandra Hoogeboom Actie in studentenflat Je studententijd is misschien wel de leukste tijd van je leven, zegt Bart Vredebregt. En als je de pech hebt op een ongezellige gang te wonen of in een vies complex waar je niemand kent, kun je maar beter proberen daar iets aan te doen. Hoe? Start een bewonerscommissie of een bewonersvereniging. Machteld Bouman Bart Vredebregt (23), masterstudent kunstmatige intelligentie aan de Universiteit van Amsterdam en algemeen bestuurslid van Arcade (huurderskoepel van De Key), kwam vier jaar geleden in een van de studententorens op de Rode Kruislaan in Diemen terecht. Saaier kon haast niet. Bart nodigde iedereen uit voor een etentje met als gevolg: een gezellige gang, waar elke avond gezamenlijk wordt gekookt en gegeten. Waarom vonden hij en een paar huisgenoten het dan toch nog nodig om een vereniging op te richten? Gezelligheid is één ding, maar zo n vereniging is ook heel handig om bij de verhuurder dingen voor elkaar te krijgen of tegen te houden waar dat op je eentje niet zo snel zou lukken, zegt Vredebregt. Naast onze flat lag ooit een groot grasveld waar we in de zon konden zitten, basketballen enzovoort. Op een onbewaakt moment heeft De Key dat stuk grond aan een kinderdagverblijf vergeven. Als ons vereneiging er toen al was geweest hadden we daar misschien een stokje voor kunnen steken. Je bent als vereniging immers rechtspersoon. Helaas kunnen we de tijd niet meer terugdraaien. Anderhalf jaar vervulde Vredebregt de functie van verenigingsvoorzitter. Misschien met iets teveel verve want hij liep studievertraging op. Maar nu blijkt het bloed toch te kruipen waar het niet gaan kan. We vinden hem terug als algemeen bestuurslid van Arcade. Naar eigen zeggen kost dat besturen hem minimaal zes uur in de week, tegen een kleine onkostenvergoeding. Ik was door Arcade voor een vergadering uitgenodigd en de onderwerpen die ter tafel kwamen, vond ik buitengewoon interessant. Ik heb allerlei suggesties kunnen doen. Niet dat die nou meteen werden uitgevoerd, maar ik zag dat er bij Arcade behoefte was aan een frisse blik. De Key heeft een redelijk sterke afdeling studentenhuisvesting, met mensen die echt met hun doelgroep begaan zijn, maar je ziet ook dat die vaak worden teruggefloten door hun directie. Via Arcade kunnen we de afdeling effectief steunen en meer druk op de directie zetten. Bart houdt zich vooral bezig met het stimuleren en faciliteren van het contact tussen studentenbewonerscommissies onderling en met Arcade. Ons doel is dat studenten voor zichzelf én voor elkaar opkomen. Omdat De Key een van de grootste studentenhuisvesters in Amsterdam en Diemen is, praat je dan al snel over tienduizend mensen. Barts bestuurswerk betekent veel lezen, bellen en organiseren. Ik wil ervoor zorgen dat studenten die al actief zijn, zeg maar de gangmakers, het idee hebben dat ze bij Arcade terecht kunnen voor ondersteuning. Wij helpen ze verder op weg, ook bij het mobiliseren van nog meer mensen. Aan kwesties als kamernood en het gebrek aan doorstroommogelijkheden voor starters in Amsterdam kun je als bestuurslid van Arcade weinig doen. Maar samen kun je Op servicekosten studentenflat valt nog weleens wat af te dingen wel degelijk een vuist maken en resultaten boeken. Neem bijvoorbeeld de servicekostenafrekening. We gaan ze nu samen met alle studentencommissies dat zijn er een stuk of vijf narekenen. Een klein foutje in de onderbouwing kan immers al een wereld van verschil maken en een studerende kamerbewoner een hoop geld schelen. Een studentenflat huren is al duur genoeg, zelfs in de soms wat saaie flats aan de Rode Kruislaan.

13 lente 2015 Woonmagazine 13 Crisis: help een dakloze onder de pannen Dakloos raken kan iedereen overkomen, bijvoorbeeld door ontslag, de crisis of een scheiding. Voor daklozen zonder psychische- of verslavingsproblemen is er geen opvang. Dankzij Onder de pannen kunnen huurders een kamer aan een dakloze verhuren, met toestemming van de corporatie. Tessa van Vuuren Helma van Aalderen is hospita voor tijdelijk daklozen Foto: Sandra Hoogeboom Het Onder de pannen-project richt zich op mensen die op straat komen te staan door bijvoorbeeld een scheiding, schulden of ontslag en geen onderdak kunnen vinden bij familie of vrienden. Zij worden gekoppeld aan Amsterdammers die een kamer over hebben en die voor maximaal een jaar willen verhuren. Zij krijgen daar 300,- en gezelschap voor terug. Onder de pannen is een samenwerkingsproject tussen de gemeente Amsterdam, De Regenboog Groep en de woningcorporaties. Bijzonder ook omdat huurders van een sociale huurwoning op deze manier een kamer legaal verhuren. Kamers verhuren in een sociale huurwoning mag normaal gesproken niet. Voorwaarde is dat de huurder nooit voor overlast heeft gezorgd en geen huurachterstanden heeft. De gemeentelijke afdeling Werk, Inkomen & Participatie (v/h DWI) constateerde dat één bepaalde groep daklozen de afgelopen jaren steeds groter werd. Het ging om zelfredzame daklozen, mensen die door andere redenen dan hun eigen gedrag of een stoornis op straat zijn komen te staan. Bijvoorbeeld door de economische crisis, legt Michelle Delleman van de Regenboog uit. Delleman vertelt over een zzp-er die te weinig opdrachten had binnengehaald en daarom gedwongen in een kantoor sliep. Het zijn mensen die hun baan zijn kwijtgeraakt en met een veel te hoge hypotheek achterblijven. Of stellen die uit elkaar gaan en niet bij Woningnet staan ingeschreven. De Regenboog krijgt dan ook veel telefoontjes van mensen die via Onder de pannen een kamer willen huren. De zoektocht naar potentiele verhuurders verloopt echter iets minder soepel en dat begrijpt Delleman wel. Het is nogal wat, een jaar lang samenwonen met iemand die je niet kent. Het zijn geen mensen met psychische problemen, maar we verwachten wel van een verhuurder dat hij stevig in z n schoenen staat. Iemand die net zijn huis kwijt is, kan het begin heel ongelukkig zijn. In de voorgesprekken vallen veel verhuurders af. In een uitgebreide screening wordt stevig doorgevraagd op de verwachtingen van iemand die zijn kamer wil verhuren. Iemand die het alleen voor het geld doet, zit bij ons niet op z n plek, legt Delleman uit. Mensen moeten het echt fijn vinden iemand te kunnen helpen en zich realiseren dat ze s ochtends in de keuken iemand tegen kunnen komen die een eitje staat te bakken. Maar als geld dan een extra reden is om dit te doen, is het een win-winsituatie. Helma van Aalderen (61) is een van de eerste verhuurders en ziet het ook als een win-winsituatie. Ze heeft altijd welzijnswerk gedaan en bleef zich, toen ze arbeidsongeschikt raakte, inzetten als vrijwilliger. Het is het enige wat ik kan doen waar ik iets voor terugkrijg. En ik weet door mijn werk dat iedereen op straat kan komen te staan. Maar ook het geld is voor Van Aalderen belangrijk. Ik heb een hoge huur en leef van een wao-uitkering. Dit is voor mij een manier om te overleven. Maar ik heb er wel even over moeten nadenken. Ik ben erg op mijn vrijheid gesteld en vond het lastig dat de huurder door mijn woonkamer moet om in zijn kamer te komen. Het is daarom belangrijk dat het klikt. Ik weet nog niet hoe het allemaal uitpakt, maar ik vind het leuk om nieuwe dingen te doen.

14 14 Woonmagazine Foto's: Sandra Hoogeboom De huurder Jacob Sleutelberg Een lot uit de loterij, dat realiseert Jacob Sleutelberg (65) zich maar al te goed. Een paar jaar geleden leefde hij nog op straat en nu ziet hij vanuit zijn appartement aan de Nieuwe Keizersgracht de torens van het Paleis op de Dam en het Centraal Station, en de Westertoren. Tessa van Vuuren Hoe bent u aan deze woning gekomen? Door omstandigheden was ik enige tijd dakloos en zocht hulp bij het Joods Maatschappelijk Werk (JMW). Dankzij het JMW ging het al gauw beter met me, ik huurde een kamertje en ging weer op zoek naar een eigen woning. Omdat ik bij Woningnet stond ingeschreven kwam ik in aanmerking voor een seniorenwoning. Ik zit hier dankzij mijn joodse afkomst en de geschiedenis van dit pand. Op de voorkant van het gebouw heb je misschien de naam Rosenthal-May zusterhuis zien staan. Mevrouw Rosenthal-May schonk dit gebouw aan het joodse ziekenhuis hierachter, als zusterhuis. In 1954 kreeg het een nieuwe bestemming. Het zijn nu sociale huurwoningen van de Key, met de afspraak dat er afwisselend met het JMW toewijzingen worden gedaan. bevalt het? Ik voel me ontzettend lekker in dit huis en ben gecharmeerd van het uitzicht en de locatie. Het weer bepaalt mijn uitzicht en dat is daarom op elk moment van de dag weer anders. Het is een mooi oud Amsterdams pand met de luxe van een modern gebouw. Want zonder lift zou het niet prettig zijn om op de vijfde verdieping te wonen. De buurt is ook heel gezellig. Ik zit hier redelijk rustig maar met de uitbreiding van de UvA-campus hierachter ontstaat er meer reuring. Cafeetjes en koffietentjes zitten vaker vol en rond bepaalde tijden is het spitsuur in de supermarkt. Er wordt hier in de buurt wel eens gemopperd dat het zo druk is, maar dat vind ik alleen maar gezellig. u bent dus een heel tevreden huurder. Ik heb geen balkon, is dat een nadeel? Volgens mij ben ik niet de enige Amsterdammer zonder balkon. Ja, ik ben zeker tevreden. Bovendien kan ik vanaf de zolder op het dak komen. Een heerlijke plek om in de zomer met een wijntje te zitten. Mijn kleine keuken is wat lastig, want ik kook graag. Maar ook die heeft z n charme en ik vind het leuk om inventief te zijn. Er komen nog meer planken aan de muur zodat ik mijn spulletjes kwijt kan. Deze woning is veel kleiner dan mijn eerdere woningen maar daar zal ik niet gauw over klagen. Door de hoge muren lijkt de ruimte groter dan hij is. Ik heb 46 vierkante meter, verdeeld over twee kamers. In de badkamer is een luik naar de zolder. Die wordt niet meegeteld in het puntenstelsel omdat de zolder niet is geïsoleerd. Het is vooral een rommelhok. Hoe belangrijk is de inrichting voor u? Toen ik hier naartoe verhuisde, lag er een houten vloer. Ik wilde een grijze vloer, dus die heb ik zelf gelegd. Dus ja, de inrichting is wel iets waar ik mee bezig ben. Ik weet altijd precies wat ik wil en waar ik dat voor weinig geld kan krijgen. Ik hou van designer-spullen maar die zijn vaak te duur. Ik ga daarom graag naar kringloopwinkels. Deze stoelen komen uit 1954 en zijn van een Deense ontwerper. Ze ston-

15 lente 2015 Woonmagazine 15 Locatie: Plantage Huurprijs: 610 Grootte: 46 m 2 den ergens in de kelder bij een boer, die niet zag hoe mooi ze waren. Ik vond ze geweldig en mocht ze overnemen. Nu willen mijn vrienden de stoelen kopen, maar dat gaat mooi niet door. Je ziet hier lang niet alleen design maar ook veel Ikea. De rode kastjes die al jaren in het assortiment staan zijn nog steeds prachtig. En deze bank, dat is de welbekende Klippan van Ikea. Wat is voor u belangrijker als het gaat om wonen? de plek of het huis? Afgelopen zomer stond ik eerste op de wachtlijst voor een appartement in Buitenveldert. Ik was natuurlijk al lang blij met een woning en het zag er ook nog eens heel mooi uit, in een rustige buurt met veel groen. Maar ik wist ook dat ik doodongelukkig zou worden tussen de bejaarden in het Amsterdamse Bos. Ik hou van de drukte van de stad. Ik heb ook met veel plezier in de Indische Buurt en de Staatsliedenbuurt gewoond, maar hier komen mijn vrienden vanwege de centrale ligging toch iets spontaner langs. En hoewel dit ook een seniorenwoning is, heb ik hier nog geen rollator gezien. Maakt u zich zorgen over betaalbaarheid? Ik ben zelf niet van plan om hier te vertrekken. Ze zullen me hier moeten wegdragen! Ik denk dat ik misschien wel de laatste ben die voor zo n redelijke huurprijs naar een A-locatie in de stad is verhuisd. Ik heb heel veel geluk gehad, dat realiseer ik me zelf ook. En iemand van de VVD zal er niet blij mee zijn dat iemand als ik op deze manier kan wonen, zogezegd voor een dubbeltje op de eerste rang. Amsterdam wordt een stad voor hardwerkende sufferds, een stad als Parijs. Heel jammer maar het gebeurt wel, vrees ik. De kwetsbaarste groep wordt aan z n lot overgelaten. En dat terwijl de ongedeeldheid, de diversiteit van onze stad juist zo leuk is.

16 Huurspreekuren LEDENLIJST huurspreekuren CENTRUM Wijksteunpunt Wonen Centrum Woensdag 20 mei speciale Huurverhogingsdag tijdens de woonspreekuren in de middag en avond Oude Binnenstad Buurtcentrum De Boomspijker Recht Boomssloot 52 wo en Tel: Westelijke Binnenstad Huis van de Buurt Jordaan & Gouden Reael Elandsgracht 70 ma-vr di Tel: Oostelijke Binnenstad Huis van de Buurt De Witte Boei Kleine Wittenburgerstraat 201 di wo en Tel: NIEUW-WEST Wijksteunpunt Wonen Nieuw-West Osdorp Groenpad 4 (WSWonen NW) ma , di Tel: Slotervaart Jan Tooropstraat 6 (Eigenwijks) ma Tel: Geuzenveld-Slotermeer Slotermeerlaan 103 (MFC De Honingraat) wo Albardakade 5-7 (Pluspunt) do Woningnetbegeleiding Nieuw-West Slotermeerplein 103 E (Bibliotheek) di Jan Tooropstraat 6 (Eigenwijks) do Albardakade 5 (Pluspunt) do Osdorpplein 16 (Bibliotheek) vr Tel: NOORD Wijksteunpunt Wonen Noord noord@wswonen.nl J. Drijverweg 5 wo ; do Tel Het huurteam is bereikbaar ma t/m do van 9.00 tot Tel: Woningnetspreekuur J. Drijverweg 5 wo , do Bezaanjachtplein 249 (Bibliotheek) wo Molenwijk 21 (Bibliotheek) do OOST Wijksteunpunt Wonen Oost oost@wswonen.nl Wijttenbachstraat 36 hs ma , wo Overig op afspraak Tel: (ma t/m do) Woningnetspreekuur wo In verband met de huurverhoging zijn de openingstijden op maandagavond van 1 mei tot 1 juli van tot WEST Wijksteunpunt Wonen West west@wswonen.nl 1e Helmersstraat 106-D ma 9:00-11:00 di 9:00-11:00 en 18:00-20:00 wo 9:00-11:00 en 15:00-17:00 do 9:00-11:00 vr 9:00-11:00 ma-vr Energiespreekuur Tel: Voor hulp bij zoeken naar woningen op Woningnet: Openbare bibliotheek Van Hallstraat 615 di Openbare bibliotheek Mercatorplein do Openbare bibliotheek Bos en Lommerplein 176 vr Bibliotheek De Hallen Hannie Dankbaarpassage 10 ma ZUID Wijksteunpunt Wonen Zuid zuid@wswonen.nl Inloopspreekuur Oud-Zuid Gerard Doustraat 133 wo (ook huurteam) do Telefonisch spreekuur dagelijks Tel: Woonspreekuur Hoofddorpplein-, Schinkel- en Stadionbuurt Buurtcentrum Olympus Hygiëaplein 8-10 ma Tel: Rivierenbuurt Rijnstraat 115 di Tel Buitenveldert A.J. Ernststraat 112 do ZUIDOOST Wijksteunpunt Wonen Zuidoost zuidoost@wswonen.nl Frankemaheerd 2 Woonspreekuur op afspraak ma Tel: Anton de Komplein 150 Inloopspreekuur di Tel: Southeast, Bijlmerdreef 1289 Inloopspreekuur di Tel: Buurtcentrum Holendrecht Holendrechtplein 37 wo Tel: Woningnetspreekuur Bibliotheek Frankemaheerd wo Bibliotheek Reigersbos, Rossumplein 1 wo DIVERSEN Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag Nieuwezijds Voorburgwal 32 Eerst telefonisch afspraak maken meldpunt@wswonen.nl Tel: WEBSITES (opvragen energielabel) Ledenlijst HA De Huurdersvereniging Amsterdam (HA) is de stedelijke vereniging van huurdersorganisaties in amsterdam. Huurdersorganisaties per verhuurder en per stadsdeel kunnen lid worden van HA. Bewonerscommissies zijn aangesloten via hun koepel. Huurderskoepels Bewonersraad Rochdale (Rochdale) bewonersraad@rochdale.nl Wat neemt u mee naar het huurspreekuur? Het huurspreekuur in uw buurt kan u helpen bij problemen met het onderhoud, de puntentelling, huurverhoging, servicekosten of het aanvragen van huurverlaging. Neem voor een vlotte afhandeling de volgende gegevens mee: naam en adres van uw verhuurder een afschrift van uw laatste huurbetaling de brief met het voorstel van de huurverhoging een lijstje met onderhoudsklachten aan de woning uw brief aan de huisbaas met melding van de gebreken eventueel de aanschrijving van Bouw- en Woningtoezicht Huurgenoot (Stadgenoot) info@huurgenoot.nl HBO Argus (Eigen Haard) info@hbo-argus.nl Huurderskoepel Arcade (De Key) info@hvarcade.nl (10:00-16:00) Huurdersplatform Palladion (Alliantie) info@huurdersplatformpalladion.nl (di. 10:00-16:00) SBO (Ymere) info@sbobewoners.nl Huurdersbelangenvereniging Duwoners (DUWO) info@duwoners.nl Huurdersverenigingen per stadsdeel Huurdersvereniging Centrum info@huurdersverenigingcentrum.nl Huurdersvereniging De Pijp info@hvdepijp.nl Huurdersvereniging Zuider-Amstel info@hvza.nl HV Baarsjes & Bos en Lommer info@hvdbbl.nl HV Oost info@huurdersverenigingoost.nl HV Oud West (HOW) info@huurdersverenigingoudwest.nl HV Westerpark info@hvwesterpark.nl Huurdersplatform Noord (HpN) HV Zuidoost Huurdersverenigingen in de particuliere sector Huurdersvereniging Sloterhof Categorale lidorganisaties ASVA Studentenunie bestuur@asva.nl SRVU bestuur@srvu.org Migrantennetwerk Kompas Overleg Ouderenorganisaties Amsterdam ooa-amsterdam@kpnplanet.nl Voor meer informatie over de adressen van de lidorganisaties: telefoon HA:

Nieuws. Jaarlijkse uitgave. Huurverhoging. Uitleg en achtergronden Wat betekent het voor u? Zo werkt het De meest gestelde vragen En meer...

Nieuws. Jaarlijkse uitgave. Huurverhoging. Uitleg en achtergronden Wat betekent het voor u? Zo werkt het De meest gestelde vragen En meer... Nieuws Jaarlijkse uitgave Huurverhoging Uitleg en achtergronden Wat betekent het voor u? Zo werkt het De meest gestelde vragen En meer... Info Algemeen Postbus 1502 320 BA Oud-Beijerland Lamborghinilaan

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

meestgestelde vragen huurverhoging

meestgestelde vragen huurverhoging HOE HOOG MAG DE HUURVERHOGING ZIJN? WAAROM IS DE HUURVERHOGING VAN MERCATUS AFHANKELIJK VAN HET INKOMEN? WAAROM IS DE HUURVERHOGING NIET VOOR IEDEREEN GELIJK? HOE KAN HET DAT DE HUURPRIJS VOOR DEZELFDE

Nadere informatie

Huurverhoging 2015. Over het hoe en waarom van de huurverhoging

Huurverhoging 2015. Over het hoe en waarom van de huurverhoging Huurverhoging 2015 Over het hoe en waarom van de huurverhoging 2 3 Inhoud 1 Spelregels 4 2 Wat doet Rochdale met de huuropbrengst? 8 3 Bezwaar tegen de huurverhoging 10 4 Huurtoeslag en inkomensdaling

Nadere informatie

Huurverhoging 2019 Vragen en antwoorden

Huurverhoging 2019 Vragen en antwoorden Huurverhoging 2019 Vragen en antwoorden Inhoud Algemeen... 3 1. Waarom verhoogt Mooiland ieder jaar de huur (meer/minder)?... 3 2. Hoeveel mag de huur maximaal stijgen per 1 juli 2019?... 3 3. Hoe bepaalt

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Woningruil weken. Woningruil in uw eigen buurt. Amsteldorp

Woningruil weken. Woningruil in uw eigen buurt. Amsteldorp Woningruil weken Amsteldorp 9 maart 2017 tot en met 3 mei 2017 Woningruil in uw eigen buurt Blijf langer in uw buurt wonen Vind een woning die beter bij u past Hulp bij het vinden van een woning Persoonlijk

Nadere informatie

Digitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid

Digitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid Digitaal Panel Energiebesparing en betaalbaarheid Huurdersplatform Palladion Gerard Jager Jurriën Schuurman Oktober 2014 1 Inhoudsopgave Achtergrond en doel onderzoek (3) Conclusies en aanbevelingen (4)

Nadere informatie

Red uw woonduur, schrijf nu in Kosten energie kunnen omlaag Huurverhoging niet altijd nodig Check uw woonlasten Korting bij slecht onderhoud

Red uw woonduur, schrijf nu in Kosten energie kunnen omlaag Huurverhoging niet altijd nodig Check uw woonlasten Korting bij slecht onderhoud Red uw woonduur, schrijf nu in Kosten energie kunnen omlaag Huurverhoging niet altijd nodig Check uw woonlasten Korting bij slecht onderhoud BEWAARNUMMER 2015-2016 2 Haring in plaats van hagelslag Het

Nadere informatie

vereniging SP-wethouder Laurens Ivens over zijn ambities Het Woonakkoord krijgt zijn beslag, wat zijn de consequenties?

vereniging SP-wethouder Laurens Ivens over zijn ambities Het Woonakkoord krijgt zijn beslag, wat zijn de consequenties? Huurders Woonmagazine vereniging A m s t e r d a m Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Herfst 2014 - Gratis SP-wethouder Laurens Ivens over zijn ambities Het Woonakkoord krijgt zijn beslag,

Nadere informatie

Tabellen en figuren 2018 Woningmarkt algemeen

Tabellen en figuren 2018 Woningmarkt algemeen Tabellen en figuren 2018 Jaarbericht 2018 18 Jaarbericht 2018 // Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties Amsterdam in cijfers 2018 Deze tabellen en figuren horen bij het Jaarbericht 2018 van de Federatie.

Nadere informatie

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Huren bij De Zorgcirkel veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Inhoudsopgave Welkom bij De Zorgcirkel Wonen bij De Zorgcirkel Zorgcirkel services 4 De Zorgcirkel vestigingen 6 Meer informatie 7 5 6 Welkom

Nadere informatie

open +verk kopen eigen huis maga eigen hu is maga i z ne september 2014 ne septem

open +verk kopen eigen huis maga eigen hu is maga i z ne september 2014 ne septem kopen+verkopen 52 eigen huis magazine september 2014 Scheiden wordt (te) duur voor huisbezitter Bij elkaar blijven voor de hypotheek Sinds de crisis op de woningmarkt, is scheiden toch al naar en duur

Nadere informatie

Géén huurverhoging per 1 juli Waarom krijg ik per 1 juli 2018 géén huurverhoging?... 6

Géén huurverhoging per 1 juli Waarom krijg ik per 1 juli 2018 géén huurverhoging?... 6 Huuraanpassing 2018 Vragen en antwoorden Inhoud Algemeen... 3 1. Waarom verhoogt Mooiland ieder jaar de huur (meer/minder)?... 3 2. Hoeveel mag de huur maximaal stijgen per 1 juli 2018?... 3 3. Hoe bepaalt

Nadere informatie

Gevolgen van de Woningwet voor huurders en woningzoekenden vraag- en antwoordlijst

Gevolgen van de Woningwet voor huurders en woningzoekenden vraag- en antwoordlijst Gevolgen van de Woningwet voor huurders en woningzoekenden vraag- en antwoordlijst Op 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet ingegaan. U leest hier wat deze nieuwe wet mogelijk voor u betekent. We hebben de

Nadere informatie

BETAALBAARHEID VAN HUURWONINGEN

BETAALBAARHEID VAN HUURWONINGEN BETAALBAARHEID VAN HUURWONINGEN Peiling Huurderspanel Woonwaard Maart 2015 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Rapportnummer

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

Onder de pannen informatie verhuurder

Onder de pannen informatie verhuurder Onder de pannen informatie verhuurder Waarom onder de pannen? In Zaanstad dreigen ieder jaar tientallen mensen dakloos te raken. Een deel daarvan komt in aanmerking voor de maatschappelijke opvang. Een

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN ALLES RONDOM PASSEND TOEWIJZEN

VEELGESTELDE VRAGEN ALLES RONDOM PASSEND TOEWIJZEN VEELGESTELDE VRAGEN ALLES RONDOM PASSEND TOEWIJZEN Passend toewijzen 1. WAT IS PASSEND TOEWIJZEN? Passend toewijzen betekent dat wij bij de toewijzing van een huurwoning rekening houden met uw inkomen,

Nadere informatie

Op zoek naar een woning

Op zoek naar een woning Op zoek naar een woning 3 Welkom U bent op zoek naar een woning. Misschien wilt u een grotere woning, of juist een kleinere woning. U gaat op eigen benen staan, krijgt werk in een andere plaats of heeft

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Lichtpunten in deze samenleving

Lichtpunten in deze samenleving Lichtpunten in deze samenleving Mate van tevredenheid bij bezoekers van woonspreekuren Onderzoeksverslag mei 2009, Stedelijk Bureau Inhoud Tevredenheidsmeting spreekuren 2009 3 Resultaten 4 Stellingen

Nadere informatie

Huren. De leukste plekjes in de buurt

Huren. De leukste plekjes in de buurt Huren De leukste plekjes in de buurt De groeiplek Helemaal je eigen plek Elke woning en buurt heeft z n eigen charme. Het is maar net waar je van houdt en wat op dat moment het best past in je leven. En

Nadere informatie

Veel te verbeteren bij afhandeling bezwaarschriften huurverhoging door Amsterdamse corporaties

Veel te verbeteren bij afhandeling bezwaarschriften huurverhoging door Amsterdamse corporaties Veel te verbeteren bij afhandeling bezwaarschriften huurverhoging door Amsterdamse corporaties Notitie voor Eigen Haard, de Key, Ymere, de Alliantie Amsterdam, Stadgenoot en de huurderskoepels bij deze

Nadere informatie

Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam

Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam Pagina 1 / 6 Bijdrage van woningcorporaties aan leefbare buurten in Amsterdam Veel gehoord en gelezen is dat inzet op leefbaarheid geen verantwoordelijkheid en kerntaak meer is van woningcorporaties. Handen

Nadere informatie

Huurverhogingen bij woningcorporaties in Amsterdam 2019

Huurverhogingen bij woningcorporaties in Amsterdam 2019 Huurverhogingen bij woningcorporaties in Amsterdam 2019 Een corporatie mag over het gehele bezit van huurwoningen een gemiddelde verhoging van 2,6% vragen. Dat is inclusief de huurverhoging bij nieuwe

Nadere informatie

VIJF KEUZES VOOR DE BEWONERS VAN DE GROENE WONINGEN IN DE ZEEHELDENBUURT

VIJF KEUZES VOOR DE BEWONERS VAN DE GROENE WONINGEN IN DE ZEEHELDENBUURT VIJF KEUZES VOOR DE BEWONERS VAN DE GROENE WONINGEN IN DE ZEEHELDENBUURT Beste bewoner, In dit boekje leest u welke vijf keuzes u heeft als bewoner van de te slopen woningen in de Zeeheldenbuurt. Mocht

Nadere informatie

15 Jaarbericht 2015 // Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties

15 Jaarbericht 2015 // Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties Jaarbericht 2015 15 Jaarbericht 2015 // Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties Amsterdam in cijfers 2015 Deze tabellen horen bij het Jaarbericht 2015 van de Federatie. De tabellen in dit jaarbericht

Nadere informatie

Bijlage veelgestelde vragen Passend Toewijzen

Bijlage veelgestelde vragen Passend Toewijzen Bijlage veelgestelde vragen Passend Toewijzen A) WONINGWET: ALGEMEEN 1. Wat is de nieuwe Woningwet? De nieuwe Woningwet geeft nieuwe regels voor de sociale huursector. Met de herziening wil de overheid

Nadere informatie

Besparen op servicekosten? De visie van huurdersorganisaties. Rapportage van onderzoek

Besparen op servicekosten? De visie van huurdersorganisaties. Rapportage van onderzoek Besparen op servicekosten? De visie van huurdersorganisaties Rapportage van onderzoek 8 oktober 2012 Inleiding Als opmaat voor de actieweek servicekosten van 8 tot 13 oktober 2012 heeft de Woonbond de

Nadere informatie

Op zoek naar een woning

Op zoek naar een woning Samen bouwen aan beter wonen Op zoek naar een woning 3 Welkom U bent op zoek naar een woning. Misschien wilt u een grotere woning, of juist een kleinere woning. U gaat op eigen benen staan, krijgt werk

Nadere informatie

Huurverlaging: verzoek om uitspraak

Huurverlaging: verzoek om uitspraak Huurverlaging: verzoek om uitspraak Heeft u een geschil met uw verhuurder omdat u het samen niet eens wordt over de hoogte van de huurprijs? Dan kunt u dit formulier invullen en de Huurcommissie vragen

Nadere informatie

Een bewonerscommissie starten, hoe doe ik dat?

Een bewonerscommissie starten, hoe doe ik dat? Een bewonerscommissie starten, hoe doe ik dat? Nieuwezijds Voorburgwal 21- I 1012 RC Amsterdam tel. 020-625 80 46 e-mail: info@huurdersymere.amsterdam website: www.huurdersymere.amsterdam Huurders Ymere

Nadere informatie

Toelichting op de Huurovereenkomst

Toelichting op de Huurovereenkomst Toelichting op de Huurovereenkomst In het eerste deel van de overeenkomst staat omschreven met welke huurder(s) Tiwos een huurovereenkomst heeft getekend. De genoemde personen zijn ieder voor de volle

Nadere informatie

SCHIMMEL IN DE STAD. Het Amsterdamse Schimmelwoningenmuseum CATALOGUS

SCHIMMEL IN DE STAD. Het Amsterdamse Schimmelwoningenmuseum CATALOGUS SCHIMMEL IN DE STAD Het Amsterdamse Schimmelwoningenmuseum CATALOGUS December 2017 Publicatie van de SP-fractie Amsterdam Amstel 1, 1011 PN, Amsterdam tel 020-5523430 amsterdam.sp.nl Beste bezoeker, Eerder

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Rapportage TIP MooiLaarbeek 20. Wonen 9 juni Inhoudsopgave. Wonen 2 Respondenten 9

Rapportage TIP MooiLaarbeek 20. Wonen 9 juni Inhoudsopgave. Wonen 2 Respondenten 9 Rapportage TIP MooiLaarbeek 20 Wonen 9 juni 2016 Inhoudsopgave Wonen 2 Respondenten 9 Wonen 3 1 1 1. Wat vindt u van het huidige woningaanbod in uw dorp? 31% 9% (n=351) uitstekend voldoende onvoldoende

Nadere informatie

Onderzoek Inkomensafhankelijke huurverhoging

Onderzoek Inkomensafhankelijke huurverhoging Onderzoek Inkomensafhankelijke huurverhoging 18 april 2014 Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 6.914 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee die in een huurhuis wonen. Hiervan wonen 5.488 mensen

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over Passend Toewijzen

Veelgestelde vragen over Passend Toewijzen Veelgestelde vragen over Passend Toewijzen Waar heeft u als woningzoekende met een inkomen tot 35.739 recht op? Voorbeeld 1 Kees is 28 jaar en wil gaan samenwonen met zijn vriendin. Samen verdienen ze

Nadere informatie

Meest gestelde vragen en antwoorden over de afrekening servicekosten Algemene vragen

Meest gestelde vragen en antwoorden over de afrekening servicekosten Algemene vragen Meest gestelde vragen en antwoorden over de afrekening servicekosten Algemene vragen Mijn ibanrekeningnummer op de afrekening klopt niet of is niet ingevuld Wilt u het goede ibanrekeningnummer schriftelijk

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF GEEREN-ZUID

NIEUWSBRIEF GEEREN-ZUID HUURDERSBELANGENCOMMISSIE 212 GEEREN-ZUID NIEUWSBRIEF GEEREN-ZUID De afgelopen weken vonden de blokgesprekken plaats in uw buurt. Singelveste AlleeWonen heeft daarin informatie gegeven over het hoe en

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

vereniging Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Zomer 2015 - Gratis

vereniging Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Zomer 2015 - Gratis Huurders Woonmagazine vereniging A m s t e r d a m Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Zomer 2015 - Gratis Zomer in de stad: de Huurdersvereniging werkt stug door aan afspraken over betaalbare

Nadere informatie

Samen werken aan leefbaarheid MEI 2015. Entree is een uitgave van Patrimonium woonservice

Samen werken aan leefbaarheid MEI 2015. Entree is een uitgave van Patrimonium woonservice Entree is een uitgave van Patrimonium woonservice Samen werken aan leefbaarheid Huurverhoging Verdachte situatie? Bel 1-1-2 Nieuwe website Aanleunappartementen Algemene huurvoorwaarden Groene label gehaald

Nadere informatie

9,65 x 15,8 mm. Sluisweg. 4,9 x 5,25 mm. verslag 2015-01-27

9,65 x 15,8 mm. Sluisweg. 4,9 x 5,25 mm. verslag 2015-01-27 9,65 x 15,8 mm Sluisweg 4,9 x 5,25 mm verslag 2015-01-27 Verslag van de bijeenkomst met de bewoners van de Sluisweg op dinsdag 27 januari 2015 om 19.30 uur in het EMS gebouw aan de Sluisweg 67 E. Aanwezigen:

Nadere informatie

de huurders van verschillende inkomensgroepen met het rninimale huishoudbudget rond kunnen

de huurders van verschillende inkomensgroepen met het rninimale huishoudbudget rond kunnen Woningstichting Rochdale Raad van Bestuur Mevrouw H. van Buren Postbus 56659 1040 AR Amsterdam AM STERDAM ONSKENMERK 12 maart 2015 COSM/15.005 UW KEKMERK BEHANOEIO DOOR Dagelijks Bestuur ONDERV/ERP TELEFOON

Nadere informatie

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis?

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis? Wonen in Gouda Hoe vind je in Gouda een huis? februari 2010 Hoe vind je in Gouda een huis? Over het kopen of huren van een huis in Gouda hebben veel mensen vragen. U wellicht ook. Bijvoorbeeld waar u moet

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Lesbrief 40. Een nieuwe woning zoeken

Lesbrief 40. Een nieuwe woning zoeken http://www.edusom.nl Beginnerslessen Lesbrief 40. Een nieuwe woning zoeken Wat leert u in deze les? Waar u op kunt letten als u een nieuwe woning zoekt. Een gesprek voeren over een nieuwe woning. Uitdrukkingen!

Nadere informatie

Uitleg over het hoe en waarom van de jaarlijkse huuraanpassing.

Uitleg over het hoe en waarom van de jaarlijkse huuraanpassing. 1 Huuraanpassing 2017 Uitleg over het hoe en waarom van de jaarlijkse huuraanpassing. Huuraanpassing 2017 Deze brochure hoort bij de brief met het voorstel voor aanpassing van de huur voor uw woning. Inhoud

Nadere informatie

Weidelanden. Wij starten op 9 januari 2014 met het verhuren van 6 sociale huurappartementen en 6 maisonnettes in Hazerswoude-Dorp

Weidelanden. Wij starten op 9 januari 2014 met het verhuren van 6 sociale huurappartementen en 6 maisonnettes in Hazerswoude-Dorp Habeko wonen gewoon goed Weidelanden Wij starten op 9 januari 2014 met het verhuren van 6 sociale huurappartementen en 6 maisonnettes in Hazerswoude-Dorp 6 appartementen en 6 maisonnettes op een mooie

Nadere informatie

Huurinformatie Bijlage bij de huuraanzegging van 2013

Huurinformatie Bijlage bij de huuraanzegging van 2013 Huurinformatie Bijlage bij de huuraanzegging van 2013 Deze bijlage Huurinformatie is een uitgave van Dunavie. In deze bijlage staat informatie over de huurverhoging, huurtoeslag en servicekosten. Meer

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test

Beeld Hoofdstuk 5. Uitgeschreven tekst. NL test Beeld Hoofdstuk 5 Uitgeschreven tekst NL test www.ncrv.nl/ncrvgemist/8-1-2011/nl-test-2011-afl-1 (fragment tot 8:53 min.) NL test (NCRV) Duur fragment: 8:53 min. Duur uitzending: 24:49 min. Datum uitzending:

Nadere informatie

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47 Huizen vanhendriks Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort Vrij uitzicht Moderne bouw Twee goede slaapkamers Luxe keuken Eigen parkeerplaats H47 H47 Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud Bouwjaar

Nadere informatie

Amsterdamse afspraken bij renovatie en sloop Handleiding voor huurders

Amsterdamse afspraken bij renovatie en sloop Handleiding voor huurders Amsterdamse afspraken bij renovatie en sloop Handleiding voor huurders Amsterdams Volkshuisvestingsoverleg juni 2012 Amsterdamse afspraken bij renovatie en sloop Dit boekje met Amsterdamse afspraken bij

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje

jan-mrt 2011 Contactenkrant Samen boodschappen doen op de markt? Wie fietst er ook graag? Ik zoek een kaartmaatje jan-mrt 2011 Contactenkrant Wie vindt het leuk om samen af en toe te koken? Wie wil samen met mij gaan wandelen? Samen zwemmen? Samen boodschappen doen op de markt? Ik zoek een kaartmaatje Gezocht: vriend(in)

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Vooruit naar de oorsprong

Vooruit naar de oorsprong Vooruit naar de oorsprong strategisch kader 2014-2016 1 Strategisch kader in 12 puntjes 1 We zien goed en plezierig wonen als basis van bestaan 2 We bieden mensen met lagere inkomens goede, passende woonruimte

Nadere informatie

Ook zo toe aan een oplossing?

Ook zo toe aan een oplossing? Ook zo toe aan een oplossing? Zit het jou ook niet lekker: die verjaringsdossiers op je bureau? Of ben je in een vervelend conflict verzeild geraakt over grond? Wil je op een snelle en goedkope manier

Nadere informatie

Huishoudinkomen Overheid Woongoed GO. Tot en met ,5 % 1,5% Meer dan en minder dan % 2% Meer dan 43.

Huishoudinkomen Overheid Woongoed GO. Tot en met ,5 % 1,5% Meer dan en minder dan % 2% Meer dan 43. Huurverhoging in het algemeen De huurverhoging wordt altijd berekend over de netto huur. Dit is de huur die u voor de woning betaalt zonder de servicekosten. Deze huur mag Woongoed GO elk jaar met een

Nadere informatie

Excellent service. Mate van tevredenheid bij bezoekers van woonspreekuren. Onderzoeksverslag december 2011, Stedelijk Bureau WSWonen

Excellent service. Mate van tevredenheid bij bezoekers van woonspreekuren. Onderzoeksverslag december 2011, Stedelijk Bureau WSWonen Excellent service Mate van tevredenheid bij bezoekers van woonspreekuren Onderzoeksverslag december, Stedelijk Bureau WSWonen Inhoud Tevredenheidsmeting spreekuren 3 Resultaten 4 Stellingen 6 Rapportcijfer

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over WoonEnergie

Vragen en antwoorden over WoonEnergie Vragen en antwoorden over WoonEnergie Hier vindt u vragen en antwoorden over de volgende thema s: - Vragen over WoonEnergie en hun aanbod - Vragen over klant worden, het contract en contactgegevens - Vragen

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Huurverhoging: verzoek om uitspraak

Huurverhoging: verzoek om uitspraak Huurverhoging: verzoek om uitspraak Heeft u een geschil met uw huurder of verhuurder omdat u het samen niet eens wordt over de huurverhoging? Dan kunt u dit formulier invullen en de Huurcommissie vragen

Nadere informatie

vereniging Huurders krijgen meer rechten bij sloop en renovatie Toenemende woningnood noopt tot nieuwe afspraken Gratis wonen in ruil voor buurtwerk

vereniging Huurders krijgen meer rechten bij sloop en renovatie Toenemende woningnood noopt tot nieuwe afspraken Gratis wonen in ruil voor buurtwerk Huurders Woonmagazine vereniging A m s t e r d a m Kwartaalblad van de Huurdersvereniging Amsterdam Winter 2016 - Oplage: 34.000 - Gratis Huurders krijgen meer rechten bij sloop en renovatie Toenemende

Nadere informatie

informeert Een klacht? Samen komen we er wel uit

informeert Een klacht? Samen komen we er wel uit informeert Een klacht? Samen komen we er wel uit Een klacht? Samen komen we er wel uit De medewerkers van Ymere doen er alles aan om u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Toch kan het gebeuren dat u niet

Nadere informatie

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement 51 51 HOOFDSTUK 4 Te huur WOORDEN 1 1 Ik woon in een flat op de vierde.... a verdieping b appartement 2 Het is een rijtjeshuis met een grote woonkamer en drie.... a tuinen b slaapkamers 3 Mijn woonkamer

Nadere informatie

HOE VIND JE EEN HUIS OP TERSCHELLING?

HOE VIND JE EEN HUIS OP TERSCHELLING? HOE VIND JE EEN HUIS OP TERSCHELLING? HOE VIND JE EEN HUIS OP TERSCHELLING? Dat is niet zo eenvoudig. Zoals je vast wel weet, is de vraag naar (sociale) huurwoningen groter dan het aanbod. Zeker op Terschelling.

Nadere informatie

EE P6 n huis huren/ verhuizen

EE P6 n huis huren/ verhuizen CP6 Een huis huren/ verhuizen In Nederland kunt u een huis huren of een huis kopen. In cruciale praktijksituatie 6 oefent u met het kiezen en huren van een huis en met het doorgeven van uw verhuizing.

Nadere informatie

Het beëindigen van de huurovereenkomst Samen werken aan een snelle en soepele oplevering. Samenwerken, dat levert (met) gemak op!

Het beëindigen van de huurovereenkomst Samen werken aan een snelle en soepele oplevering. Samenwerken, dat levert (met) gemak op! Het beëindigen van de huurovereenkomst Samen werken aan een snelle en soepele oplevering Samenwerken, dat levert (met) gemak op! Wat uw reden ook is, u heeft waarschijnlijk meer aan uw hoofd dan het opzeggen

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Huurders vereniging Woonmagazine

Huurders vereniging Woonmagazine Huurders vereniging Woonmagazine A m s t e r d a m Kwartaalblad van Huurdersvereniging Amsterdam Zomer 2014 - Gratis Verdienen aan je woning via Airbnb? Het mag vaak niet Vergelijkingssite voor huurwoningen

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis?

Wonen in Gouda. Hoe vind je in Gouda een huis? Hoe vind je in Gouda een huis? In deze brochure beantwoorden we de meest gestelde vragen over het kopen of huren van een huis in Gouda. Staat uw vraag er niet bij? Neem voor een sociale huurwoning contact

Nadere informatie

Een klacht? Daar komen we samen wel uit

Een klacht? Daar komen we samen wel uit Een klacht? Daar komen we samen wel uit December 2013 2 De medewerkers van Groninger Huis doen hun uiterste best om u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Gelukkig ervaren de meeste huurders dat ook zo

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN ONTWIKKELING SPORTWEG EN MEERWEG

VEELGESTELDE VRAGEN ONTWIKKELING SPORTWEG EN MEERWEG VEELGESTELDE VRAGEN ONTWIKKELING SPORTWEG EN MEERWEG HUURPRIJS 1.1. HOE HOOG WORDT MIJN HUURPRIJS BIJ MODERNISERING? Wij gaan met u in gesprek over de mogelijkheden bij modernisering. Een aantal maatregelen

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Urgentiemogelijkheden

Urgentiemogelijkheden Urgentiemogelijkheden Voor huurders van woningen die gesloopt worden www.utrecht.nl Met voorrang een andere woning Omdat uw woning gesloopt wordt, krijgt u voorrang bij het zoeken naar een andere woning.

Nadere informatie

U zoekt een woning? In deze brochure leest u wat u moet doen om een woning van ons te kunnen huren.

U zoekt een woning? In deze brochure leest u wat u moet doen om een woning van ons te kunnen huren. U zoekt een woning? In deze brochure leest u wat u moet doen om een woning van ons te kunnen huren. Inhoud Veel woningen, veel woningzoekenden pagina 3 Eerst inschrijven... pagina 4...dan reageren op een

Nadere informatie

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen Bijna iedereen heeft buren. Zeker in een drukke stad als Den Haag. Iedereen leeft op zijn of haar eigen manier. De een heeft een groot gezin. De ander slaapt overdag. Weer een ander klust graag. Zoveel

Nadere informatie

Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT-

Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT- Congrestoespraak Lodewijk Asscher PvdA-congres, 3 november 2012. -GESPROKEN WOORD GELDT- Dames en Heren, Partijgenoten, Ik sta hier beduusd voor u. Het is een bijzondere tijd geweest. Als ik in terugkijk

Nadere informatie

Huur en huurbetaling

Huur en huurbetaling Huur en huurbetaling U heeft met Intermaris een huurovereenkomst afgesloten. Hierin zijn de rechten en plichten vastgelegd. Zo heeft u als huurder het recht gebruik te maken van de woonruimte en de plicht

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie