Menselijk vluchtgedrag uit gebouwen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Menselijk vluchtgedrag uit gebouwen"

Anneleen Maes
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Menselijk vluchtgedrag uit gebouwen Paul van Soomeren Directeur DSP-groep Professor University of Salford UK

2 Inhoud presentatie Menselijk vluchtgedrag uit gebouwen 1. Vluchtgedrag in het algemeen 2. Vluchten en hoogbouw 3. Lift, ontruiming en vluchtgedrag: randvoorwaarden 4. Ideeën en vragen

3 1. Vluchtgedrag Dia 3

4 Literatuuronderzoek DSP-groep/SBR Menselijk vluchtgedrag uit gebouwen In opdracht BZK en m.m.v. VROM Quick scan literatuur (bijna 200 titels) Dia 4

5 Download: Menselijk vluchtgedrag (rapport maart 2007) Ook: Risico s voor mensen met beperkingen bij calamiteiten Onderzoek DSP-groep met Vilans i.o.v. BZK 24 november 2006 Dia 5

6 Bouwregelgeving en vluchtgedrag Twee werelden In regelgeving lijkt de mens een beetje vergeten Ontruimingsgereken (aantallen vluchters die binnen X minuten naar veilige ruimte komen) Dia 6

7 Weinig en erg gedateerd onderzoek Regelgeving deels gebaseerd op 50 jaar oude experimenten; basis = oud literatuur overzicht van SBR uit 1984 Er is/wordt vooral geëxperimenteerd met frisse studenten en afgetrainde militairen Dia 7

literatuur overzicht van SBR uit 1984 Er is/wordt vooral

8 Mensen gedragen zich anders dan gedacht en NIET volgens de regels Mensen: hebben illusie van onkwetsbaarheid (zien geen gevaar) reageren niet of traag - bij alarm (begrijpen alarm niet, willen eerst check/ dubbel check, kijken naar elkaar en doen niks, maken hun werk af, etc.) gaan de held uithangen (vechten i.p.v. vluchten) keren halverwege de vlucht, of zelfs buiten, om en gaan terug (counterflow) Dia 8

eerst check/ dubbel check, kijken naar elkaar en doen niks, maken hun werk af, etc.

9 Mensen gedragen zich anders (2) Volgen de bekende weg (zo in/zo uit; niks nooduitgang) Veel volgers, weinig leiders (volgers gaan ook achter de verkeerde leiders aan!) Groepen wachten op elkaar en ritsen niet Drank, drugs & pillen Taal & cultuur Weinig oefenen, dus geen ingeslepen gedrag Dia 9

10 Mensen gedragen zich anders (3) Verschillen man/vrouw, oud/jong, bekend/niet-bekend in gebouw, dik/dun, wel/geen beperking (de maatramp-mens bestaat niet) Bordjes/nooduitgangen worden niet gezien (of niet vertrouwd); stem of deskundige leider kan helpen Maar in geval van nood zullen weinigen de lift gebruiken Dia 10

bestaat niet) Bordjes/nooduitgangen worden niet gezien (of niet vertrouwd);

11 2. Hoogbouw: hoog, hoger, hoogst Dia 11

12 We gaan met onze gebouwen de lucht in..en de grond in Dia 12

13 In geval van nood de lift niet gebruiken? Dia 13

14 In dit soort gebouwen ben je naar schatting 2 tot 4 uur bezig om via de trap naar beneden te komen (in een rolstoel iets langer) Dia 14

15 3. Lift, ontruiming en vluchtgedrag: randvoorwaarden Door de Oogharen bekeken Dia 15

16 Centrale vraag: Is een veilig verticaal transport van mensen via liften mogelijk? Moet technisch lukken, zie: space shuttle, brandweerlift (alhoewel..) Vereist: bescherming tegen vuur/ hitte, rook en water Maar. hoe gaan mensen zich gedragen en hoe organiseren we de ontruiming? Dia 16

Moet technisch lukken, zie: space shuttle, brandweerlift (alhoewel.

17 DSP-groep deed voor deze dag een quick n dirty onderzoek Conclusies: Je kunt niet om USA heen: met miljoen geregistreerde lift installaties en 1,5 eeuw liftveiligheid + WTC 1993 en 2001 ervaringen Wereldwijd wordt gesleuteld aan Building Codes. High-rise Fire safety Campaigns; vooral referenties USA (NIST, NFPA en SFPA) Dia 17

liftveiligheid + WTC 1993 en 2001 ervaringen Wereldwijd wordt gesleuteld aan

18 Literatuur: veel techniek, weinig gedrag Geen of nauwelijks aandacht voor the human factor NIST hoogbouw stapel rapporten over WTC 2001 Dia 18

19 Weinig onderzoek/kennis over menselijk gedrag en ontruiming via lift NIST-GCR Human Factors Considerations in the Potential for using Elevators in Building Emergency Evacuation Plans, Groner & Levin, George Mason University, Fairfax, VA). Verder nog wat artikelen... en.? dat was het dan weer! Ondertussen een bekend beeld: focus op techniek; de mens wordt vergeten! Dia 19

Plans, Groner & Levin, George Mason University, Fairfax, VA). Verder nog wat artikelen... en.

20 Groner & Levin over de grote nadruk op techniek, hard- en software voor brandveiligheid: Efforts to engineer out human behavior are generally unsuccessful. Dus: Menselijk gedrag is en blijft een cruciale factor Dia 20

out human behavior are generally unsuccessful.

21 Interessant punt in USA Nadenken over het gebruik van liften bij brand vooral ingegeven door de vraag: hoe krijgen we mensen met beperkingen (handicaps) veilig het gebouw uit? Dia 21

22 Dat is zo n gekke vraag nog niet, want daarin loopt Nederland achter (en het gaat echt om veel mensen!) Dia 22

23 Aantal Nederlanders met beperking die in de problemen kunnen/zullen komen Verstandelijke beperking Psychische beperking Conditionele beperking Zintuiglijke beperking Beperking bewegingsapparaat: onderlichaam Beperking in het bewegingsapparaat: bovenlichaam Sterk afwijkende lichaamslengte Ouderen (65+) Kinderen (14-) Tijdelijke handicap Dia 23

24 Dia 24

25 Ontruimen vergeten en uitgaan van het sprinkleren hele gebouw? Kosten/baten + risk assessment eens doorrekenen? 7% of the sprinklers failed to operate / system shut-offs and other human errors were responsible for nearly all the failures. NFPA: U.S. Experience with Sprinklers and other Fire Extinguishing Equipment, August 2005 Dia 25

26 Vraagje. Het is 11 september U zit op de 200ste verdieping van de Burj Dubai op 713 meter hoogte. Het alarm gaat af, u ziet rook. Neemt u de lift? Dia 26

27 Hoe krijgen we mensen snel met de lift naar beneden? Dia 27

28 Lift, trap, anders? WTC 1993: 6 uur WTC 2001: < 2 uur Dia 28

29 4. Ideeën en vragen Er is bijna een eeuw geïnvesteerd in het tussen de oren krijgen van de boodschap: bij brand geen lift. Leer je dat mensen af? Jonge fitte mensen gaan met trap en mensen met beperkingen met lift (daarvan leren, tzt pakt iedereen lift?) Gefaseerd ontruimen. Werkt dat? Lift vol. En dan..? Dia 29

30 Uitgangspunten bij plan van aanpak Trappen en liften: een schaars goed Vluchters naar beneden/brandweer naar boven (scheiden?) Er zijn tijdelijke veilige vlucht compartimenten, die aan specifieke eisen voldoen (grootte, licht, lucht, lawaai, geur, zicht, zitplaatsen, aanwijzingen, locatie voor de liften, temperatuur, etc.) Liften beschermen tegen hitte/vuur, rook en water Sprinkler randvoorwaarde? Dia 30

31 Essentieel bij inzet liften (1) Leiderschap en regie overall (gebouw) Organisatie en prioritering: control room (stuurt liften en regiseert ontruiming) Gefaseerde en/of gedeeltelijke ontruiming? Zien wat er gebeurt en Communicatie Dia 31

32 Essentieel bij inzet liften (2) Leiderschap en regie bij de lift (per vloer) Leiders ter plekke met overwicht en hersens Heldere instructies Desnoods ingrijpen Misschien nog beter een vrouw Dia 32

33 . en veel oefenen.. Simulaties uitvoeren Zien wat er gebeurt Verschillende groepen (en niet alleen studenten Durf kosten baten en risico s eens door te rekenen en sorry: meer onderzoek echt nodig.. Dia 33

34 . veel vraagtekens toch maar eens apart nadenken over menselijk gedrag bij ontruiming van extreme hoogbouw? Lijkt me een goed idee! Dia 34

Vergelijkbare documenten

Inhoud. Waarom liften gebruiken bij brand? Gebruikers van liften bij brand. Technische eisen

Inhoud. Waarom liften gebruiken bij brand? Gebruikers van liften bij brand. Technische eisen Inhoud Waarom liften gebruiken bij brand? Gebruikers van liften bij brand Technische eisen van naar Waarom? Toepassing (1/2) *** Evacuatie 6 à 10 % v.d. populatie Personen met beperkte mobiliteit * Grote