JAARDOCUMENT 2009 Vastgesteld en goedgekeurd door de bestuurder en toezichthouders op 26 april 2010

Transcriptie

1 JAARDOCUMENT 2009 Vastgesteld en goedgekeurd door de bestuurder en toezichthouders op 26 april 2010

2 1 INHOUDSOPGAVE I. MAATSCHAPPELIJK VERSLAG... 2 I.1 UITGANGSPUNTEN VAN DE VERSLAGLEGGING... 2 I.2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE... 3 I.2.1 Algemene identificatiegegevens... 3 I.2.2 Structuur van het concern... 3 I.2.3 Kerngegevens... 5 I.3 BELANGHEBBENDEN... 9 I.4 GOVERNANCE I.4.1 Bestuur en toezicht I.4.2 Bedrijfsvoering I.4.3 Cliëntenbeleid I.5 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES I.5.1 Leiderschap, strategie en beleid I.5.2 Processen I.5.3 Medewerkers I.5.4 Samenleving I.5.5 Middelen II. BIJLAGEN DIGIMV / ZICHTBARE ZORG III. JAARREKENING III.1 BALANS PER 31 DECEMBER 2009 (NA RESULTAATBESTEMMING) III.2 RESULTATENREKENING OVER III.3 KASSTROOMOVERZICHT III.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING III.5 TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER III.6 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIËLE VASTE ACTIVA III.7 MUTATIEOVERZICHT MATERIËLE VASTE ACTIVA III.8 OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN PER III.9 TOELICHTING OP DE RESULTATENREKENING III.10 OVERIGE GEGEVENS IV. LIJST MET AFKORTINGEN V. VASTSTELLING / GOEDKEURING DOOR BESTUURDER / TOEZICHTHOUDERS VI. ACCOUNTANTSVERKLARING... 86

3 2 I. Maatschappelijk verslag I.1 Uitgangspunten van de verslaglegging De Mutsaersstichting is een 'full-service centrum', met diverse locaties in Noord- en Midden- Limburg. Van daaruit bieden we (geïndiceerde) jeugdhulpverlening en geestelijke gezondheidszorg aan kinderen en jongeren, evenals maatschappelijke opvang en begeleiding aan vrouwen en hun kinderen. De Mutsaersstichting is compleet in jeugdzorg, in de breedste zin van het woord; en is actief op de beleidsterreinen jeugdzorg én GGZ én welzijn én onderwijs. Dat maakt de Mutsaersstichting uniek in Nederland. Dit jaardocument voldoet aan de verantwoordingseisen op basis van de regeling verslaglegging WTZi alsook aan een aantal andere wettelijke informatie- en verantwoordingsverplichtingen zoals de Kwaliteitswet, de wet Medezeggenschap cliënten zorgsector, de Klachtwet, de wet Bijzondere medische verplichtingen en de wet CBS. In dit jaardocument van de Mutsaersstichting wordt in het maatschappelijke verslag en in de jaarrekening ook voorzien in de (wettelijke) verantwoording voor de provincie Limburg (wet op de Jeugdzorg) en de centrumgemeente Venlo (Vrouwenopvang/WMO). Het Jaardocument bestaat uit drie onderdelen: het Maatschappelijk verslag, de Jaarrekening en DigiMV/ZichtbareZorg-bijlagen. Dit document volgt de landelijke regeling "Jaarverantwoording zorginstellingen". De focus van deze regeling ligt op de zorgsector, i.e. de gezondheidszorgsector (AWBZ en Zorgverzekeringswet). Op de landelijke agenda voor de toekomst van het jaardocument inclusief DigiMV staat de verbreding naar de sectoren WMO en Jeugdzorg. Het jaardocument/digimv vraagt gegevens op concernniveau. Waar wij gegevens specifiek per onderdeel beschikbaar hebben, laten wij die gegevens zien. Dit heeft tot gevolg dat door de Mutsaersstichting (financiële en personele) cijfers zijn gegeven op concernniveau. Als deze vergeleken worden met (GGZ-) instellingen, die alleen in de zorgsector werkzaam zijn, vraagt dit om verbijzondering. De Mutsaersstichting legt in dit document zoals bedoeld primair verantwoording af op concernniveau. In de DigiMV/ZichtbareZorg-bijlagen wordt voornamelijk branchespecifieke informatie gegeven over de GGZ of over de Mutsaersstichting op instellingsniveau. De informatie in het jaardocument inclusief DigiMV en Zichtbare Zorg is openbaar met uitzondering van de DigiMV-bijlagen inzake branchespecifieke personeelsgegevens. Over de openbaarheid van branchespecifieke informatie beslissen de brancheorganisaties. Het Jaardocument 2009 van de Mutsaersstichting is schriftelijk en elektronisch gedeponeerd bij het CIBG en na 1 juni 2009 voor elke burger digitaal in te zien op Op deze site is ook de regelgeving voor de jaarverslaglegging te vinden. DigiMV/Zichtbare Zorg is een webenquête en komt neer op een vergaande integratie van verschillende oude enquêtes/vragenlijsten van het CBS, het Ministerie van VWS, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de brancheorganisaties voor de sector GGZ. Tot en met het verslagjaar 2007 werden in DigiMV ook prestaties van zorgaanbieders op de prestatie-indicatoren GGZ / Verslavingszorg 2008 gepubliceerd. Met ingang van het verslagjaar 2008 is dit onderdeel verplaatst naar de website Deze website ondersteunt zorgaanbieders bij het inzichtelijk maken van de eigen kwaliteitsprestaties. De kern van het nieuwe zorgstelsel is keuze en prestatieafhankelijkheid. Prestaties in de zorg worden voor een belangrijk deel gevormd door de geleverde kwaliteit. Het zichtbaar maken van deze kwaliteit en van kwaliteitsverschillen is essentieel. Zonder deze informatie over veiligheid, effectiviteit en klantgerichtheid van zorg is kiezen of contracteren op basis van prestaties niet mogelijk.

4 3 Met het opstellen en uitbrengen van het jaarverslag nemen we de kans zowel naar binnen (intern) als naar buiten (extern) zichtbaar te maken wat we hebben gedaan om onze voornemens ('beleid als belofte') waar te maken. We evalueren ons zelf en leggen hierover aan de lezer verantwoording af. Met het beleid Toon & Koers is binnen de Mutsaersstichting het INK-model als aanvulling op het HKZ-model ingevoerd. We gebruiken in paragraaf I.5 het INK-model deels als 'kapstok' voor de paragraafindeling. Naast een beperkte interne verspreiding sturen wij een verkorte publieksversie naar onze stakeholders, met een verwijzing naar de volledige publicatie van dit jaardocument op Extern leggen wij op die manier verantwoording af aan de Inspecties voor Gezondheidszorg en Jeugdzorg, de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, betrokken cliëntenraden, de Provincie Limburg en het Zorgkantoor Noord-Limburg/zorgverzekeraars. I.2 Profiel van de organisatie I.2.1 Algemene identificatiegegevens Naam: Mutsaersstichting Adres: Postweg 88 (was:schaapsdijkweg 56) Postcode: 5915 HB (was: 5913 PB) Plaats: Venlo Postadres: Postbus 242, 5900 AE, Venlo Telefoonnummer: (vanuit het buitenland: ) Identificatienummer NZa: Nummer KvK: adres: Internetpagina: I.2.2 Structuur van het concern De Mutsaersstichting is een stichting naar Nederlands recht. De Mutsaersstichting heeft één bestuurder en wordt bestuurd volgens het 'Raad van Toezichtmodel'. In het verslagjaar bestaat de Raad van Toezicht uit zes personen. Er zijn in 2009 geen wijzigingen geweest in de samenstelling van de Raad van Toezicht. Met ingang van 1 januari 2010 treden twee leden van de Raad van Toezicht terug conform rooster van aftreden. De werving van nieuwe leden start begin De bestuurder is verantwoordelijk voor het besturen van de organisatie (strategiebepaling, positionering, allocatie van middelen). Ondernemerschap in de organisatie, flexibiliteit en marktgerichtheid zijn de afgelopen jaren bevorderd door de invoering van een managementstijl en organisatievorm gericht op het decentraliseren van ondernemerschap in de organisatie en het aansluiten op lokale markten. De Mutsaersstichting heeft twee sturingslagen: 1. de bestuurder; 2. unitmanagers en de manager Financiën en Beheer. Het primair proces wordt gecoördineerd door teamcoördinatoren. Dit zijn medewerkers die de taak teamcoördinatie uitvoeren. De werksoorten Jeugd-GGZ, Jeugdzorg (voorheen jeugdhulpverlening) en Vrouwenopvang zijn binnen de Mutsaersstichting waar mogelijk geïntegreerd in één primair proces. De primaire processen zijn ondergebracht in resultaatverantwoordelijke eenheden, die onder de verantwoordelijkheid vallen van een integraal verantwoordelijke unitmanager.

5 4 Ondersteunende activiteiten of hun uitbesteding zijn ondergebracht in de eenheid Financiën en Beheer onder verantwoordelijkheid van een manager Financiën en Beheer. Binnen deze eenheid is er onder de manager Financiën en Beheer een hoofd EAD (de uitzondering op de keuze voor twee hiërarchische lagen) gepositioneerd. De facilitaire diensten zijn grotendeels uitbesteed. Medezeggenschap van cliënten wordt vormgegeven op basis van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector. De Mutsaersstichting heeft een cliëntenraad en een jeugdraad. (zie paragraaf I.4.3). Medezeggenschap van medewerkers wordt vormgegeven op basis van de WOR. De ondernemingsraad en de cliëntenraad van de Mutsaersstichting functioneren op concernniveau. Er zijn geen deelraden op onderdeelniveau. Organogram Medio 2009 is een Stuurgroep in gesteld. Deze Stuurgroep, bestaande uit drie personen inclusief de manager financiën en beheer ad interim, heeft de uitvoering van het jaarplan 2009 een versnelling gegeven. De stuurgroepleden hadden de bevoegdheid om de managers waar nodig aan te sturen op operationeel en tactisch niveau voor zover nodig voor het realiseren van gestelde doelen in het jaarplan 2009.

6 5 I.2.3 I Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering De Mutsaersstichting heeft locaties in Venlo, Wessem/ Roermond, Venray en Weert. De vestiging Roermond is gehuisvest in de Spoorzoeker, een school voor speciaal onderwijs in Roermond. Begin oktober 2009 is de locatie Weert verhuisd en hebben de Ortolaan, de Mutsaersstichting, De Wijnberg en Op Maat hun krachten gebundeld. Zij hebben nu een gezamenlijke locatie in Weert op de Dr. Kuyperstraat, waar zij een zorg- en onderwijspakket bieden aan jeugdigen en kinderen. Vanuit deze locaties bieden we ambulante, deeltijd- en onderwijsmodulen aan. 24-uurs opnamen, logeren en kleinschalig wonen zijn alleen in Venlo mogelijk. De Mutsaersstichting biedt een totaalpakket aan zorg met de volgende sectoren/werksoorten: Jeugdzorg (Jeugdhulpverlening). Geestelijke Gezondheidszorg voor Kinderen en Jeugdigen (Jeugd-GGZ), inclusief een logeerafdeling, kleinschalig wonen (RIBW) en een preventie-/dienstverleningstaak. De Mutsaersstichting heeft hiervoor een toelating ex WTZi. Blijf van mijn Lijf (Vrouwenopvang). Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) Noord- en Midden-Limburg. AWARE, veiligheidsproject voor slachtoffers van huiselijk geweld (in samenwerking met de politie). Intensief casemanagement daders/slachtoffers huiselijk geweld, in opdracht van de gemeente Venlo e.a. De Mutsaersstichting is als GGZ-instelling te typeren als een geïntegreerde instelling voor kinderen en jeugdigen en hun ouders met psychosociale of psychiatrische problemen. Jeugdzorg en Jeugd-GGZ worden in het primair proces geïntegreerd aangeboden. Zorgprogammacombinaties (zpc s) met het speciaal onderwijs van De Wijnberg en de Stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg (SSO) zijn in 2009 verder ontwikkeld. Waar mogelijk wordt zorg en onderwijs op casusniveau zonder schotten aangeboden aan kinderen/jeugdigen en hun netwerk, wat neerkomt op 1 kind 1 plan. Voorlichting, preventie, consultatie, diagnostiek, begeleiding, behandeling, verblijf, begeleid wonen, logeren en onderwijs bij somatische, psychosomatische en/of psychiatrische problemen en/of huiselijk geweld; elke combinatie van zorgmodulen is mogelijk, ambulant, in deeltijd of 24- uurs opname. Ook op het gebied van preventie en dienstverlening is de Mutsaersstichting actief. We geven voorlichting en cursussen over allerlei onderwerpen, organiseren ouderavonden en onderhouden contacten met ouderverenigingen. Vooral het onderwijs verdient onze speciale aandacht. Juist daar bestaat een grote behoefte aan deskundigheidsbevordering en vaardigheidstrainingen voor het werken met jongeren. Het onderdeel Blijf van mijn Lijf van de Mutsaersstichting is een maatschappelijke opvangvoorziening die grotendeels gefinancierd wordt door de centrumgemeente Venlo en voor een klein gedeelte vanuit de AWBZ door het Zorgkantoor Noord-Limburg. De volgende toelatingen zijn van toepassing voor Blijf van mijn Lijf: 24-uurs crisis Vrouwenopvang met 24-uurs begeleiding; 24-uurs woonvoorziening met partiële begeleiding/nazorg; 24-uurs woonvoorziening met partiële begeleiding; behandeling en begeleiding aan vrouwen met GGZ-indicatie; preventieve activiteiten op het gebied van huiselijk geweld. Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden Limburg is als frontoffice grotendeels door centrumgemeente Venlo gefinancierd en wordt beheerd door de Mutsaersstichting. De Mutsaersstichting voert een aantal taken deels voor eigen rekening uit.

7 6 Intensief casemanagement daders/slachtoffers huiselijk geweld In 2007 is de pilot Tijdelijk Huisverbod Venlo met succes afgesloten. In 2008 was de Mutsaersstichting betrokken bij landelijke en regionale evaluaties. Zo is input geleverd voor de Wet tijdelijk Huisverbod die per 1 januari 2009 van start is gegaan. De uitvoering van de pilot Tijdelijk Huisverbod in Venlo door de Mutsaersstichting heeft ertoe geleid dat in (de eerste helft van) 2009 gezinnen met ernstige problematiek uit de gemeenten Venlo (incl. Arcen-Velden), Bergen, Gennep, Helden, Kessel, Maasbree, Meijel, Horst aan de Maas, Leudal, Roerdalen, Roermond en Weert via het Steunpunt Huiselijk Geweld in aanmerking kwamen voor intensief casemanagement vanuit de Mutsaersstichting. De Mutsaersstichting heeft bovendien in 2009 voor een aantal modules, die in voorgaande jaren reeds werden ingezet voor eigen rekening, aanvullende financiering gezocht en deels ook gevonden via WMO-financiering door de gemeente Venlo. Intensief casemanagement is een systeem-georiënteerde hulpmethodiek die zich in de pilot bewezen heeft. Waar deze methodiek is ingezet was het aantal gezinnen dat terugviel in huiselijk geweld zeer beperkt. Er is een traject uitgestippeld met als resultaat dat de methodiek wordt geregistreerd als evidence-based. Het inter-generatieve karakter van huiselijk geweld is op initiatief van bestuurder Goedhart verbeeldt in de film Zingen in het donker. De film laat hulpverleners, daders en slachtoffers zien dat het zaak is de (inter-generatieve) vicieuze cirkel van huiselijk geweld te doorbreken. Omdat in Nederland de groep jeugdigen vanaf 12 jaar met een blijvende psychische beperking steeds groter wordt en deze groep ondanks een goede behandeling langerdurende (woon)ondersteuning nodig heeft om te kunnen omgaan met hun beperking of handicap, heeft de Mutsaersstichting in 2009 een toelating gekregen voor 16 AWBZ-plaatsen kleinschalig wonen. Het Zorgkantoor heeft deze aanvraag ondersteund en in 2009 zijn deze plaatsen in gebruik genomen. I Productie, personeel en opbrengsten Geleverde zorg Alle onderdelen van de Mutsaersstichting hebben de extern afgesproken productie gerealiseerd. Belangrijk was daarbij de aanvullende productie als spin-off van het project C+, achterdeurproblematiek JGGZ, het project Tijdelijk Huisverbod en opnames Acute zorg. Door de Mutsaersstichting/jeugdzorg is het aantal wachtenden > 9 weken aan de voordeur in 2009 met behulp van extra middelen van de provincie Limburg zoals beoogd op 0 gebracht. Ook voor het onderdeel Blijf van mijn Lijf zijn de doelstellingen gerealiseerd. De Politie Limburg- Noord en de Mutsaersstichting hebben in 2009 aan 11 personen die zich bedreigd voelden het alarmsysteem AWARE ter beschikking gesteld (15 in 2008). In 2009 stonden lange tijd 9 personen op de wachtlijst. Vanwege technische gebreken aan de alarmeringsapparaten heeft het aanbod een half jaar stil gelegen. AWARE staat voor Abused Women s Active Response Emergency. AWARE geeft mensen een middel in handen dat meehelpt te voorkomen dat ze weer slachtoffer worden. Ze voelen zich veiliger en kunnen thuis blijven wonen. Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden Limburg werd in 2009 opnieuw door centrumgemeente Venlo gefinancierd. De Mutsaersstichting heeft in 2009 het beheer voortgezet en ondersteunt daarbij dat er regie is op dit deel van de hulpverleningsketen. Het aantal aanmeldingen via het Advies- en Steunpunt is in 2009 opnieuw toegenomen (van 759 naar 1412 meldingen) maar het is nog steeds lager dan verwacht mag worden op basis van incidentiecijfers. O.a. door de verbeterde samenwerking in de veiligheidshuizen is de (door)meldingsbereidheid van meldingen bij politie, maatschappelijk werk en andere bij het Advies- en Steunpunt betrokken organisaties verbeterd, maar vraagt steeds opnieuw aandacht.

8 7 Kerngegevens capaciteit en productie GGZ Aantal 2009 Aantal 2008 Aantal patiënten GGZ in behandeling op 31 december Aantal feitelijke bedden/stoelen GGZ (AWBZ + ZVW+ Logeren) op 31 december inclusief 5 op BOPZ aangemerkte bedden, waarvan: > deeltijdplaatsen (stoelen) > kleinschalig wonen (bedden) Aantal verzorgingsdagen inclusief kleinschalig wonen en BOPZ in verslagjaar, waarvan: > verzorgingsdagen begeleid wonen > BOPZ-dagen > logeerdagen Aantal deeltijdbehandelingen GGZ in verslagjaar Aantal ambulante contacten GGZ in verslagjaar Jeugdzorg Aantal 2009 Aantal 2008 Aantal plaatsen Aantal in zorg per 1 januari Aantal nieuw ingeschreven Gebruikscijfer (afspraak: 406) Gerealiseerde zorgaanspraken (beschikking: 565) * * Gemiddelde verblijfsduur in maanden Aantal op wachtlijst > 9 weken per 31 december 0 4 * zie toelichting op pagina 14.

9 8 Kerngegevens capaciteit en productie vervolg Blijf van mijn Lijf Capaciteit: 18 plaatsen, waarvan 12 crisisplekken en 6 plaatsen begeleid wonen (39 bedden incl. kinderen) Aantal 2009 Aantal 2008 Aantal aanwezigen vrouwen per 1 januari Totaal aantal vrouwen in begeleiding gehad met opname Aantal GGZ-problematiek 69 26* Totaal aantal kinderen in begeleiding gehad met opname Gemiddelde opnameduur (in dagen) Bezettingsgraad (in %) 88** 95,97 Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg Aantal 2009 Aantal 2008 Aantal telefonische meldingen * Het aantal geregistreerde vrouwen met een GGZ indicatie was in 2008 lager dan in andere jaren. Dit kwam omdat deze gegevens in de registratiesoftware niet goed konden worden vastgelegd in het geval van vrouwen die binnen kwamen via een warme doorverwijzing vanuit andere regio s. In 2009 is dit gecorrigeerd. ** De beddencapaciteit voor kinderen was tijdelijk lager door onderhoudswerkzaamheden. Daarnaast was er in het begin van 2009 een tekort aan hulpverleners met specialisatie kinderen.

10 9 Kerngegevens personeel en resultaat Mutsaersstichting totaal Aantal 2009 Aantal Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december 342 Aantal fte personeelsleden in loondienst op 31 december 261,47 Bedrijfsopbrengsten in verslagjaar: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Overige bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Totaal bedrijfslasten Resultaat De Mutsaersstichting is georganiseerd in relatief zelfstandige units die lokaal maatwerk kunnen leveren. Er zijn teams geformeerd en voor elk team is op basis van het teamcompetentiemodel een teamcoördinator aangewezen. Dit is een taak en geen functie. De facilitaire diensten zijn met uitzondering van een Servicepunt Facilitaire Zaken grotendeels uitbesteed. I Werkgebied De Mutsaersstichting is werkzaam in de regio Noord- en Midden-Limburg en heeft locaties in Venlo, Wessem/ Roermond, Venray en Weert. In Weert en Roermond op een locatie op het terrein van een school voor speciaal onderwijs. Voor het onderdeel Blijf van mijn Lijf komen aanmeldingen vanuit andere delen van Nederland. Dit ter wille van de veiligheid van de opgenomen vrouwen en kinderen. Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg is werkzaam voor de regio Noord- en Midden-Limburg. I.3 Belanghebbenden De Mutsaersstichting heeft ook in 2009 de verankering in netwerken verder versterkt. Op de locaties Venray, Venlo, Wessem/Roermond en Weert werkt de Mutsaersstichting in de behandeling samen met De Wijnberg (speciaal basisonderwijs), de Stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg (SSO) en de Aloysius Stichting Jeugdzorg Onderwijs. Met de Stichting Speciaal Onderwijs Noord-Limburg is het overleg voortgezet over de uitbreiding van de samenwerking op het terrein van de Mutsaersstichting met De Wijnbergschool en de dislocatie van De Velddijk. Omdat in Nederland de groep jongeren vanaf 16 jaar met een blijvende psychische beperking steeds groter wordt en deze groep ondanks een goede behandeling langerdurende (woon)ondersteuning nodig heeft om te kunnen omgaan met hun beperking of handicap heeft de Mutsaersstichting met Mensana RIBW Noord- en Midden-Limburg, de Stichting Speciaal Onderwijs Noord-Limburg en De Wijnbergschool een integraal zorgarrangement uitgewerkt dat de leefgebieden wonen, scholing en werk, gezondheid en sociale relaties/gezin bestrijkt. In Venray heeft dit geleid tot samenwerking in een beschermende woonvorm voor jongeren vanaf 16 jaar.

11 10 De Mutsaersstichting investeert in netwerken voor samenwerking met integrale vroeghulp, waaronder VieCuri, medisch centrum voor Noord-Limburg, de onderwijsbegeleidingsdiensten BCO en Consent, MEE, onderwijs en gemeenten. De samenwerking van de Mutsaersstichting met de afdeling Preventie & Dienstverlening van GGZ Noord- en Midden-Limburg is in 2009 gecontinueerd. De Mutsaersstichting participeert in (het bestuur van) Overleg.jz en in de vanuit dit samenwerkingsverband werkende Limburgse werkgroepen en overlegvormen. De Mutsaersstichting participeert in de MO-groep (Jeugdzorg), in GGZ Nederland (Jeugd-GGZ) en in de Federatie Maatschappelijke Opvang (Vrouwenopvang/ Steunpunt Huiselijk Geweld). De bestuurder van de Mutsaersstichting heeft ieder kwartaal een overleg met beleidsambtenaren van de provincie Limburg op basis van een kwartaalrapportage op de jaarafspraken. Zo ook heeft de bestuurder en/of de manager Financiën en Beheer periodiek overleg over (de realisatie van) productieafspraken met representanten van de zorgverzekeraars, medewerkers van het Zorgkantoor Noord-Limburg en centrumgemeente Venlo. De Mutsaersstichting participeerde verder in: Blok Zuid Kinder- en Jeugdpsychiatrische Ziekenhuizen. Platform Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Noord- en Midden- Limburg. Diverse overleggen Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg (o.a. Veiligheidshuizen) Bestuurlijk Overleg met gedeputeerde mevrouw Wolfs Overleg.jz Limburg waar bestuurders van de zorgaanbieders en BJZ ontwikkelingen bespreken en afstemming zoeken De provinciale Projectgroep Acute zorg De ondernemingsraad (OR) en bestuurder hebben overlegd over een modernisering van de medezeggenschap. Eind 2009 hebben OR-verkiezingen geleid tot een grotendeels nieuwe invulling van de OR. De OR en bestuurder zoeken naar moderne vormen van medewerkersparticipatie. I.4 Governance I.4.1 I Bestuur en toezicht Governancecode De statuten van de Mutsaersstichting voorzien in een Raad van Toezichtstructuur. De Mutsaersstichting wordt bestuurd door de bestuurder en de Raad van Toezicht (RvT) houdt integraal toezicht op het beleid van de bestuurder en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Onder 'stichting' wordt in dit verband verstaan de rechtspersoon van de Mutsaersstichting en tevens de door deze krachtens haar (statutaire) doelstelling geëxploiteerde instelling en voorzieningen. De Raad van Toezicht vormt een klankbord van deskundigen voor de bestuurder. De Raad van Toezicht en de bestuurder van de Mutsaersstichting onderschrijven de algemene opvattingen in de zorg over goed bestuur, toezicht en verantwoording ('good governance') zoals samengebundeld in de zorgbrede governancecode. De opvattingen van de zorgbrede governancecode zijn enerzijds (nader) geconcretiseerd in de statuten en anderzijds in het reglement voor de Raad van Toezicht. De bestuurder verricht zijn werkzaamheden onder toezicht van de Raad van Toezicht en binnen het kader van de statuten. Conform deze statuten heeft de bestuurder een bestuursreglement opgesteld dat door de Raad van Toezicht goedgekeurd is.

12 11 Statuten en reglementen van de Raad van Toezicht en de bestuurder zijn aangepast aan de 'governancecode'. Deze bijgestelde statuten en reglementen zijn in januari 2007 vastgesteld door de Raad van Toezicht onder voorbehoud van de instemming van de gemeente Venlo met de voorgenomen statutenwijzigingen. Vooruitlopend op het passeren van de bijgestelde statuten bij de gemeente Venlo en daarna bij de notaris werkt de Mutsaersstichting volgens de governancecode c.q. de bijgestelde statuten en reglementen. I Bestuurder Sinds de verzelfstandiging per 1 juli 2003 heeft de Mutsaersstichting een eenhoofdige Raad van Bestuur, kortweg de bestuurder. Binnen wettelijke en statutaire bestuurlijke verantwoordelijkheden is drs. M. Goedhart, arts, de bestuurder. De bestuurder is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de stichting, voor het functioneren van de stichting in al haar geledingen en voor de dagelijkse gang van zaken. Om deze verantwoordelijkheid vorm te kunnen geven, heeft de bestuurder via functieomschrijvingen een goed functionerend intern systeem van toewijzing van bevoegdheden geregeld. Een project om het aantal functieomschrijvingen terug te brengen naar plusminus 25 en ook aan te passen aan de organisatieveranderingen is voorbereid en start in Bij de vervulling van zijn taak richt de bestuurder zich naar het belang van de stichting, waarbij onder 'stichting' in dit verband wordt verstaan de rechtspersoon van de Mutsaersstichting en tevens de door deze krachtens haar (statutaire) doelstelling geëxploiteerde instelling en voorzieningen. De bestuurder houdt daarbij rekening met het feit dat de stichting als zorgorganisatie een onderneming is met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. In de uitvoering van het meerjarige beleidsplan 'Toon & Koers ' is dit tot uitdrukking gekomen. De arbeidsvoorwaarden van de bestuurder zijn bepaald en vastgesteld door de Raad van Toezicht, waarbij de adviesregeling van de NVTZ uitgangspunt is. De Raad van Toezicht ziet er in het bijzonder op toe dat de uitvoering van het bestuursbeleid strookt met de vastgestelde beleidsplannen en -uitgangspunten. De Raad van Toezicht en de bestuurder maken daarbij afspraken over de ijkpunten die door de Raad van Toezicht gehanteerd worden en evalueren jaarlijks de stand van zaken. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat de uitvoering van het bestuursbeleid in 2009 strookte met de vastgestelde beleidsplannen en -uitgangspunten. De Raad van Toezicht hanteerde daarbij het meerjarenbeleid Toon & Koers, het jaarplan 2009 en het INK-model als ijkpunten. I Raad van Toezicht De Mutsaersstichting wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. In het verslagjaar werd via een vastgestelde procedure het functioneren van de Raad van Bestuur en het samenspel tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht getoetst. Een jaarlijks terugkerende activiteit. Zo ook heeft de Raad van Toezicht het jaarlijkse overleg gevoerd met de externe accountant, dit naar aanleiding van de jaarrekening en de managementletter. De door de Brancheorganisatie Zorg (BOZ) overeengekomen Zorgbrede Governancecode is voor de Raad van Toezicht zonder enig voorbehoud van toepassing. De onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Toezicht wordt geborgd door toepassing van de statuten en het reglement Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht hanteert conform dit reglement een profielschets voor benoeming van nieuwe leden. In 2009 waren er geen wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Toezicht. Het beleid ten aanzien van bezoldiging van toezichthouders en de manier waarop dit in praktijk wordt gebracht, staat in de notitie "Honorering Raad van Toezicht" en is gebaseerd op het daarop betrekking hebbend advies van de NVTZ 2005.

13 12 Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2008: De heer K.J.M. Versteegen Mevrouw mr. P.J.W.M. Theunissen Drs. heer M.J.A. Emonts Drs. Mevrouw P.J.E. Klijnsma, arts De heer drs. J.H.M. Maes, RA De heer dr. ir. L.H.M. Vroomen Voorzitter Vicevoorzitter Lid Lid Lid Lid Ultimo 2009 zijn mevrouw Klijnsma (benoemd op bindende voordracht van de cliëntenraad) en de heer Emonts conform rooster afgetreden. De voorbereiding van de wervingsprocedure is gestart. De Raad van Toezicht (RvT) heeft in 2009 negen maal vergaderd. De voortgang van veranderingen en consequenties van diverse maatregelen zijn uitvoerig aan de orde geweest. Daarmee is de Raad van Toezicht nauw betrokken geweest bij en goed geïnformeerd over de ontwikkelingen van de organisatie. Onderwerpen die de Raad van Toezicht in het verslagjaar heeft besproken: evaluatie functioneren van de Raad van Toezicht en beoordeling bestuurder door de Raad van Toezicht; werkconferentie januari 2009 waaronder de voortschrijdende positiebepaling binnen het INKmodel; Boardletter van Deloitte en interim-gegevens; kwartaalcijfers; jaardocument annex jaarrekening 2008 en accountantscontrole; evaluatie accountant; jaarplan en begroting 2010; de jaarlijkse actualisatie van de lijst met nevenfuncties; de herbenoemingen van leden van de Raad van Toezicht; uitvoeringsvoorstel vergoedingsregeling leden Raad van Toezicht; terug- en vooruitblik van de Mutsaersstichting d.m.v. de presentaties Van waarde, door waarden en Change Ahead ; wachtlijstproblematiek Limburg; onderzoek naar de planning en control, de butgettering en de bestuurlijke informatieverzorging; het installeren van een stuurgroep op managementniveau en het volgen van de daarbij behorende versnellingsagenda; bijeenkomst Raden van Toezicht Limburgse Jeugdzorg Instellingen; voorgenomen harmonisatie van 3 CAO s naar 1 CAO; strategisch Vastgoedbeleid. In het verslagjaar waren er volgens een vast schema bijeenkomsten met de bestuurder en de ondernemingsraad. De Raad van Toezicht heeft verder het toezicht onderhouden via specifiek overleg met de bestuurder en/of de manager Financiën & Beheer (a.i.), deelname aan werkconferenties en door kennis te nemen van in- en externe informatie. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht minimaal jaarlijks overleg met zowel de Gedeputeerde van de Provincie Limburg als Ondernemingsraad en de Cliëntenraad. Diverse leden van de Raad van Toezicht namen in het verslagjaar deel aan een aantal, mede door de NVTZ, geïnitieerde activiteiten, gericht op professionalisering van toezicht in de zorg, onder meer door deelname aan de Master Class Toezicht en Verantwoording in Maatschappelijke Ondernemingen van TiasNimbas. I.4.2 Bedrijfsvoering De bestuurder heeft voor het verslagjaar 2009 een jaarplan vastgesteld. Basis voor dit jaarplan was het Meerjarenbeleidsplan Toon & Koers. Op basis hiervan is een begroting opgesteld. Uitgangspunt voor de interne begroting was de gerealiseerde productie over het jaar voorafgaand aan het verslagjaar. Vervolgens heeft regelmatige monitoring en rapportage plaatsgevonden op de gerealiseerde productie en de exploitatie. De afgelopen jaren is door de Mutsaersstichting veel energie gestoken in het op orde krijgen van de interne organisatie, zowel zorginhoudelijk als organisatorisch. Het verder professionaliseren van de interne organisatie (waaronder management control) krijgt ook de komende periode aandacht.

14 13 Momenteel is de Mutsaersstichting bezig met de vervolmaking en invoering van het strategisch beleidsplan en staat zij aan de vooravond van de implementatie van een nieuwe organisatiestructuur. Deze organisatiestructuur is afgestemd op het nieuwe beleid, om de slagvaardigheid en het ondernemerschap van de Mutsaersstichting verder te vergroten. Risicomanagement wordt door de Mutsaersstichting niet alleen ervaren als een extern opgelegde verantwoordelijkheid, maar ook als een belangrijk onderdeel van goed ondernemerschap. Er is een bedrijfsnoodplan aanwezig. Brand-, arbeidsveiligheid-, infectie- en kwaliteitsrisico's zijn in kaart gebracht en worden beheerst. Risicomanagement is essentieel voor goed bestuur van organisaties. Integriteit, transparantie en expliciete verantwoordelijkheid van bestuur en staf voor de kwaliteit van de interne beheersing en het risicomanagement staan hierbij centraal. Daarvoor zijn in onze visie twee internationale regelingen normatief: COSO-ERM en NEN-ISO Deze internationale richtlijnen benoemen de principes en componenten, waaraan intelligent risicomanagement moet voldoen. De bestuurder is verantwoordelijk voor het beheersen van de risico's die verbonden zijn aan de activiteiten van de stichting waaronder de financiering van de stichting en heeft in 2007 met de Raad van Toezicht in een themabijeenkomst de strategie van de Mutsaersstichting geanalyseerd in verband met de toenemende marktwerking. Begin 2010 zijn met de Raad van Toezicht en staf nieuwe workshops Risicomanagement gepland in de aanloop naar het nieuwe meerjarenbeleid. Financiële risico's en onzekerheden waarmee de Mutsaersstichting wordt geconfronteerd, zijn ook een gevolg van de wijze waarop overheden het schaarse aanbod dereguleren en (geleide) marktwerking introduceren (in de gezondheidszorg en WMO-sector). In 2009 is met de start van de Stuurgroep Versnellingsagenda extra aandacht gegeven aan de administratieve organisatie en interne controle. Gedurende het verslagjaar zijn interne controles en HKZ-audits uitgevoerd. Verbetermaatregelen en ook preventieve maatregelen naar aanleiding van de uitkomsten van de interne controles en HKZ-audits zijn uitgevoerd. Tevens is vanaf medio 2009, op basis van de opgestelde versnellingsagenda, een professionaliseringsslag gemaakt op het gebied van risicomanagement en interne beheersing binnen de Mutsaersstichting. Deze professionaliseringsslag wordt in 2010 verder gecontinueerd, door voort te borduren op de ingezette verbeteracties. Concrete professionaliseringsslagen, die vanaf medio 2009 in gang gezet zijn en in 2010 verder worden vormgegeven, betreffen: Een organisatiebrede risicoinventarisatie ter identificatie van de belangrijkste risico s, die op verschillende aspecten spelen binnen de Mutsaersstichting. Op basis van deze risicoinventarisatie wordt in 2010 een plan van interne beheersing geïmplementeerd, om deze risico s beheersbaar te maken voor zover deze nog onvoldoende beheersbaar waren. Het vaststellen van een inkoopbeleid en naleving hiervan. Dit leidt tot verbeterslagen in de beoordeling van leveranciers op onder andere kwaliteitsaspecten en prijsstelling. Het vaststellen van een treasury statuut. Nalevering van het treasury statuut en de periodieke bijeenkomsten van de treasury commissie leiden tot beheersbaarheid van renterisico s en financieringsrisico s. Tevens wordt beter gestuurd op het niveau van het werkkapitaal. Gezien de interne (huisvestingsplan) en externe (marktwerking, financiering op basis van DBC s) ontwikkelingen, is dit een goede ontwikkeling. De jeugdzorg in Nederland wordt gekenmerkt door een absolute achterstand qua voorzieningen. De Mutsaersstichting heeft de afgelopen jaren wat betreft het onderdeel jeugdzorg zonder voldoende additionele financiering al langer bestaande knelpunten aangepakt, zoals wachtlijsten en structureel achterstallig onderhoud op tal van fronten. De besluitvorming over de landelijke bekostigingskaders is grotendeels afgerond. Rondom de verdeelsleutelproblematiek hebben onderzoeken plaatsgevonden en duidelijk is eind 2009 dat de provincie Limburg hoe dan ook geconfronteerd worden met een budgetkorting. De provincie Limburg gaat met de zorgaanbieders en BJZ uitgaande van het lopende provinciaal meerjarig beleidskader een provinciaal referentiekader bepalen dat de instellingen gaan gebruiken om in het voorjaar 2010 aan te geven hoe zij de landelijke budgetkorting gaan vertalen naar bij voorkeur vernieuwend instellingsbeleid dat daarin past. Aansluitend op het nieuwe bekostigingsbeleid in de jeugdzorg hebben we in 2009 proefgedraaid met onderdelen van de nieuwe registratie, een kostprijsmodel en de inrichting van de (financiële) administratie op zorgaanspraken jeugdzorg. Deze ontwikkeling zal in 2010 worden vervolgd.

15 14 BJZ is met ingang van 2009 gestart met de invoering van het zogenaamde gestapeld indiceren conform de landelijke Werkinstructie Systematiek van indiceren in geclusterde uniforme zorgaanspraken voor het provinciaal gefinancierde zorgaanbod. BJZ kan zelf aangeven welke aanspraken nodig zijn. In het indicatiebesluit is niet meer de duur en de omvang van de geïndiceerde zorg opgenomen; deze kunnen de zorgaanbieders in overleg met de zorgvrager vaststellen. De invoering van deze nieuwe systematiek beoogde geen gevolgen voor de wettelijke taken van Bureau Jeugdzorg wat betreft casemanagement. In de werkinstructie staat dat in veruit de meeste gevallen naast de indicatie verblijf een indicatie jeugdhulp nodig is, omdat de nieuwe systematiek verblijf alleen nog betrekking heeft op sec het verblijf inclusief het realiseren van een pedagogisch klimaat. Voor het financieren van individuele hulp (aan ouders) en groepsactiviteiten tijdens verblijf zijn sinds begin 2009 aparte indicaties jeugdhulp individueel en jeugdhulp groep nodig. In de uitvoeringspraktijk is deze manier van gestapeld indiceren in 2009 in Limburg onvoldoende van de grond gekomen, ondanks dat hier herhaaldelijk aandacht voor is gevraagd; intern, in contacten met BJZ en ook in het kwartaaloverleg van de Mutsaersstichting met ambtenaren van de provincie Limburg. Het is in 2009 om meerdere redenen lastig gebleken om bij BJZ de wettelijk juiste aanspraken geïndiceerd te krijgen. Dit wordt versterkt doordat de Mutsaersstichting jeugdzorg en jeugd-ggz aanbiedt. Opvallend is dat het indicatiepatroon sterk afwijkt van de landelijke benchmark. Binnen de Mutsaersstichting / in Noord- en Midden-Limburg heeft zich dit vertaald in overproductie Jeugd-GGZ, die zorgverzekeraars niet geheel voor hun rekening willen nemen. Een en ander maakt dat het rapporteren/afrekenen op zorgaanspraken jeugdzorg een toelichting vraagt. BJZ en de zorgaanbieders in Limburg hebben zich in 2009 duidelijk uitgesproken tegen marktwerking en voor consortiumvorming in de jeugdzorg gezien het belang van samenwerking tussen instellingen rondom een kind en zijn gezin. De provincie heeft dit voornemen in het beleidskader Jeugdzorg overgenomen. In 2009 is door de Mutsaersstichting ook bestuurlijk veel tijd en energie gestoken in de uitwerking van de consortiumgedachte. De onverminderde bestrijding van wachtlijsten was in 2009 succesvol mede door extra middelen van de provincie Limburg. In de (Jeugd-)GGZ is sprake van verdergaande marktwerking. Voor de (Jeugd-)GGZ signaleren ggz-zorgaanbieders in Nederland toenemend knelpunten doordat zorgverzekeraars - bij de onderhandeling over de bekostiging van productieafspraken - zorgaanbieders met generieke budgetkortingen in ruil voor productiegaranties elkaar zouden laten onderbieden. De Mutsaersstichting is er in 2009 opnieuw in geslaagd in de onderhandelingen met de zorgverzekeraars en het Zorgkantoor een productie af te spreken die recht doet aan de ontwikkeling van de zorgvraag. In de WMO-sector werken gemeenten vooral met aanbestedingen met een bepaalde termijn met uitzondering van zorgactiviteiten waarvoor al historische subsidieverplichtingen bestaan, zoals in het geval van Blijf/vrouwenopvang Mutsaersstichting. De Mutsaersstichting heeft in 2009 opnieuw fors geïnvesteerd in de doorontwikkeling van werkzame hulpvormen bij huiselijk geweld. Dit is ondersteund door de film Zingen in het donker en heeft ertoe bijgedragen dat de hulpverlening huiselijk geweld is uitgebreid door de gemeente Venlo als centrumgemeente. Dit voorbeeld vormde voor een aantal andere gemeenten in de regio Noord- en Midden-Limburg aanleiding om intensief casemanagement bij huiselijk geweld in te kopen bij de Mutsaersstichting. Kortom, de Mutsaersstichting is in de afgelopen jaren via de invoering van het meerjarenbeleid Toon & Koers goed voorbereid op vormen van marktwerking door een efficiënte bedrijfsvoering in combinatie met een doorlopende productontwikkeling. Hierdoor werd de Mutsaersstichting in 2009 interessant voor nieuwe zorginkopen en is het afgesproken productievolume in alle sectoren gegroeid waarin de Mutsaersstichting actief is! In 2009 zijn de facilitaire diensten horeca, wasserij, technische en tuindienst uitbesteed. De Mutsaersstichting heeft nog wel een klein Servicepunt Facilitair bedrijf. Gedurende 2009 zijn instellingsbreed, maar per object, Lange Termijn Onderhoudsplannen opgesteld. Deze plannen dragen bij in een beter inzicht in de uit te voeren (achterstallige)

16 15 onderhoudswerkzaamheden. De onderhoudsvoorziening is op basis van deze detailplannen herijkt, waardoor een betere spreiding van kosten voor onderhoud in de komende jaren mogelijk is. Hiermee is een knelpunt vanuit het verleden beter beheersbaar gemaakt. I.4.3 Cliëntenbeleid Cliëntenparticipatie vindt allereerst plaats op het niveau van de individuele behandeling en begeleiding, dus in de relaties tussen de hulpverlener(s) en de cliënt met zijn systeem. Wij geven behandeling en begeleiding vorm nadat hierover met de cliënt overeenstemming is bereikt. Tenminste elke 3 maanden bij de evaluatiebespreking evalueert de behandelcoördinator met de cliënt hoe deze de hulpverlening en bejegening waardeert. Dit is vastgelegd in het verslag van dit gesprek en leidde waar nodig tot verbeteringen. Bij de afsluiting van de behandeling zijn ouders en kinderen (vanaf 12 jaar) gevraagd om de C- toetsvragenlijst in te vullen, waarin ook is gevraagd naar de waardering van de hulpverlening en bejegening. De scores op deze vragenlijsten zijn halfjaarlijks gebundeld in een rapport. Op de website van de Mutsaersstichting zijn de uitkomsten halfjaarlijks gepubliceerd. De cliëntenraad was betrokken bij de cursus Cliënten trainen medewerkers die al meerdere jaren met succes wordt verzorgd. Mede door de inbreng van de cliëntenraad in de cursus Cliënten trainen medewerkers was in 2009 de waardering op het aspect bejegening opnieuw zeer hoog (ruim een 9 gemiddeld), zowel bij ouders als bij jeugdigen. Het onderdeel Blijf/vrouwenopvang noteerde op het aspect bejegening gemiddeld een 9,7. Afgemeten aan landelijk cijfers is dit zeer hoog. Sinds september 2007 functioneert er al een jeugdraad in de leefgroepen Venlo. De werving van leden voor de cliëntenraad zelf is in april 2009 met succes afgerond. De cliëntenraad werd begin 2009 gevormd door vier personen waarvan twee vertegenwoordigers uit de jeugdraad. In samenspraak met de Mutsaersstichting is in het 1e kwartaal 2009 een intensieve werving gestart. Na selectiegesprekken konden binnen korte tijd twee, enthousiaste, nieuwe leden worden toegevoegd. Betrokkenen zijn thans, na hun inwerkperiode, in staat om te fungeren als volwaardig cliëntenraadslid. De relatie met de jeugdraad is nu met de vertegenwoordiging van 1 lid van de jeugdraad in de cliëntenraad geborgd. Omdat de cliëntenraad in de nabije toekomst een aantal zaken actief wil oppakken is eind 2009 nogmaals een wervingscampagne gestart. Dit lijkt er toe te leiden dat begin 2010 enkele nieuwe leden kunnen worden verwelkomd. Bij de maandelijkse reguliere vergaderingen van de raad is de bestuurssecretaris op afroep aanwezig, waardoor de communicatielijnen kort blijven. Dit betekent in de praktijk dat de cliëntenraad snel beschikt over gegevens en dat er ook adequaat acties binnen de instelling kunnen worden uitgezet naar aanleiding van signalen vanuit de cliëntenraad. Naast de reguliere vergaderingen was er ook structureel overleg met de bestuurder (4x), de Raad van Toezicht (1x) en de twee cliëntenvertrouwenspersonen (1x). De constructieve en open wijze van samenwerking tussen de cliëntenraad en de Mutsaersstichting is beide ook in 2009 bijzonder goed bevallen. De bestuurder heeft de cliëntenraad inhoudelijk uitgebreid geïnformeerd over de ontwikkelingen in de organisatie die in 2009 hebben plaatsgevonden. Concreet betekende dit dat verantwoordelijkheden en bevoegdheden nog dichter bij de werkvloer zijn komen te liggen. De cliëntenraad heeft een voorkeur voor flexibel maatwerk in de zorg. Dit lijkt beter te realiseren als op het zorgniveau ook verantwoordelijkheden liggen en bevoegdheden zijn toegekend. Vanuit deze visie is er steun voor het door de bestuurder ingezette ontwikkeltraject. Uiteraard impliceert dit dat lokaal verschillen kunnen ontstaan in het zorgaanbod (maatwerk afhankelijk van de lokale wensen van de cliënten). Uiteraard impliceert dit dat lokaal verschillen kunnen ontstaan in het zorgaanbod (maatwerk afhankelijk van de lokale wensen van de cliënten).

17 16 De aanpak van de Mutsaersstichting om de wachtlijsten terug te dringen en de resultaten die gehaald worden, stemmen de cliëntenraad tevreden. Ook dit is een van de voorbeelden waarin de Mutsaersstichting signalen vanuit de cliënt (stichting Anders Sterk en de cliëntenraad) alert heeft opgepakt. Adviezen van de jeugdraad zijn ter harte genomen. De cliëntenraad heeft de eerste stappen gezet in het regionale platform (ggz-zorgvragers) en het provinciale platform (jeugdzorg). Daarnaast is het contact met de stichting Anders Sterk een belangrijke schakel in de informatievoorziening voor de cliëntenraad. Door de bundeling van krachten van de cliëntenraden en de gerichte aandacht op punten die de individuele instituten overstijgen kunnen de belangen vanuit cliëntenperspectief nadrukkelijker onder de aandacht worden gebracht van de diverse stakeholders (= mede belanghebbenden). Zo hebben de gebundelde krachten er o.a. toe geleid dat de 18+ problematiek bij stakeholders (bestuurders van de Jeugdzorginstellingen, Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg) onder de aandacht is gebracht evenals mogelijke ideeën om de problematiek aan te pakken. Jeugdraad: De jeugdraad vergadert om de 2 weken en heeft om de 8 weken overleg met haar contactpersoon ( een teamcoördinator). De jeugdraad bestaat uit acht personen. In de loop van het jaar is vrijwel de complete bezetting gewisseld. Deze wisselingen hebben geen negatieve invloed gehad op de kwantitatieve en kwalitatieve continuïteit. Dit was vooral te danken aan de groepsleiding van de residentiële groepen die een stimulerende rol spelen in het benaderen van (nieuwe) leden. 1 lid van de jeugdraad heeft ook zitting in de cliëntenraad. De ondersteuning van de jeugdraad en de cliëntenraad geschiedt door dezelfde persoon waardoor de informatie-uitwisseling tussen de beide raden wordt geborgd. De jeugdraad heeft in 2009 veel onderwerpen besproken: Inbreng van ideeën bij het project Dwang en Drang (de inbreng heeft geresulteerd in een vroegsignaleringsplan); Inrichting van het terrein (nieuwe speeltoestellen); De kwaliteit van de maaltijden (duidelijke vermindering van de klachten); Mogelijkheden tot vrijetijdsbesteding (de jeugdraad heeft een inventarisatie gehouden onder de jeugdigen en diverse activiteiten zijn al gestart); Overlast Venlose hangjongeren op het terrein; (naar aanleiding van signalen zijn diverse concrete maatregelen genomen); Privacy op de groepen; Kwaliteit van de schoonmaak op de groepen (hetgeen heeft geleid tot concrete maatregelen). Deze onderwerpen zijn door de jeugdraad zelf aangestipt en opgepakt of zijn via hun vaste contactpersoon (teamcoördinator) opgepakt. Ook voor de jeugdraad zijn de lijnen kort en functioneert het overleg prima. De leden van de jeugdraad zijn verder betrokken geweest bij diverse PR-activiteiten, bijvoorbeeld bij een uitzending van L1 over de wachtlijsten in de jeugdzorg, het beschikbaar stellen van een cheque van de Mutsaersstichting aan zangeres Do voor het nationale project Serious Request, radio 3FM. Deze cheque is in Groningen door de voorzitter van de jeugdraad overhandigd. Ook heeft de jeugdraad een bijdrage geleverd aan een werkbezoek van de commissie Sociaal Maatschappelijke Zaken van de gemeente Venlo aan de Mutsaersstichting en heeft de jeugdraad zijn stem laten horen tijdens het overleg met de Raad van Toezicht van de Mutsaersstichting. Wegwijzer cliëntenraden jeugdzorg: Het Servicepunt Jeugdzorg Limburg heeft met subsidie van de Provincie Limburg een website laten maken voor de cliëntenraden in de jeugdzorg in Limburg. Op deze site kunnen de cliëntenraden van de jeugdzorginstellingen gegevens delen en uitwisselen. De leden van de cliënten- en jeugdraad van de Mutsaersstichting zijn voor de bewuste site geautoriseerd en kunnen zodoende kennisnemen van alle beschikbare gegevens.

18 17 Vooruitblik van cliëntenraad en de jeugdraad op 2010: De cliëntenraad en de jeugdraad zijn voornemens in 2010 o.a. te agenderen: Taakverdeling tussen CR-leden (na inwerkperiode nieuwe leden); Versterken contact met de achterban (o.a. middels werkbezoeken op locatie en themabijeenkomsten); Huisvesting Omgang met sexualiteit, intimiteit en bejegening 18+ problematiek Instellingsproject Dwang en drang ; PR en communicatie; Mogelijke ontwikkeling huishoudelijk reglement Eerste stappen naar een CR jaarplan; Organisatieontwikkeling instelling in relatie tot kwaliteit van de zorg. De Mutsaersstichting heeft een partnershipovereenkomst met de Stichting Anders Sterk. Anders Sterk is ontstaan op initiatief van mevrouw Sijbers. Als moeder van drie autistische kinderen merkte mevrouw Sijbers dat er bij ouders en kinderen een grote behoefte bestaat aan een luisterend oor. Zowel tijdens de behandelingen bij de Mutsaersstichting maar vooral bij de omschakeling naar de thuissituatie treden er regelmatig problemen op. Om deze omschakeling te ondersteunen organiseert de Stichting Anders Sterk onder meer op het terrein van de Mutsaersstichting tal van leuke activiteiten voor kinderen met hun ouders, broertjes en zusjes, zoals een kerstbrunch, bingo- of playstationavonden met veel spelmateriaal en koken op de boerderij en tractoractiviteiten bij boer Hans. Ook organiseert de Stichting thema- en inloopavonden en picto-workshops voor de ouders van kinderen in de Jeugd-GGZ.

19 18 I.5 Beleid, inspanningen en prestaties I.5.1 I Leiderschap, strategie en beleid Meerjarenbeleid In 2009 is een meerjarenbeleid voorbereid met conferenties en interviews met stakeholders. Het beleid Toon & Koers is in 2009 onverminderd verder doorgevoerd en zal ook de kern blijven vormen van het nieuwe meerjarenbeleid. Daarom kan met het afsluiten van 2009 de balans opgemaakt worden van vijf jaar "Toon & Koers". Besluitvorming over de nieuwe structuur en cultuurdoelen vindt in het voorjaar 2010 plaats. De Mutsaersstichting heeft sinds 2005 een ingrijpend veranderingsproces achter rug. De koers daarvan is beschreven in de nota "Toon & Koers". Alle belanghebbenden hebben destijds dit beleid en de daaropvolgende veranderingen positief ontvangen. De kern in het veranderproces "Toon & Koers" was 'actoren verbinden en ontwikkelen'. Daarbij gaat het om eigenaarschap van processen, een kritische houding in een transactionele organisatie en maatschappelijke slagvaardigheid en betrokkenheid. Eind 2009 kan worden geconstateerd dat deze ontwikkelingen het afgelopen jaar nog duidelijker hun beslag hebben gekregen. De organisatie, in 2005 nog met 4 hiërarchische lagen, is in de beleidsperiode doorgekanteld naar een organisatie met 3 hiërarchische lagen. Extra aandacht en training op dit punt heeft ontwikkelingsmogelijkheden voor het personeel verder verruimd. De verwachting is dat de organisatie in 2010 nog maar 2 sturingslagen zal kennen. In 2006 is de basis gelegd voor verbindingen en ontwikkeling. In 2007 en 2008 zijn deze verbindingen en ontwikkeling verder geborgd in de organisatie en in systemen. Een zichtbaar bewijs waren de HKZ-JGGZ-certificering eind 2007 en de HKZ-certificeringen op Jeugdzorg en Vrouwenopvang in juni Als doel was in 2005 gesteld dat de Mutsaersstichting in 2008 op alle onderdelen en locaties HKZ-gecertificeerd is. Dit doel is gerealiseerd in In 2009 heeft de jaarlijkse externe HKZ-toetsing uitgevoerd door DNV laten zien dat binnen de Mutsaersstichting kwaliteitszorg op HKZ-niveau uitstekend is geborgd. De HKZ-certificaten zijn geldig tot 31 juli 2011, zolang de uitkomsten van de jaarlijkse externe HKZ-toetsing positief blijven. In de jaren 2001 t/m 2004 was de vermogenspositie van de Mutsaersstichting sterk achteruitgegaan. In 2005 zijn eerst een aantal financiële knelpunten met succes aangepakt. Daarop zijn de jaren 2005 t/m 2008 met steeds betere resultaten afgesloten, tegelijk met investeringen in achterstallig onderhoud in huisvesting en ICT. Anno 2009 is de financiële positie van de Mutsaersstichting verder geconsolideerd en belangrijk is dat de Mutsaersstichting voldoende innovatief is gebleken om opdrachtgevers te interesseren voor vernieuwingen in de hulpverlening. De omzet én de instroom van cliënten zijn sinds 2005 met meer dan 50% toegenomen; de wachtlijsten en wachttijden sterk afgenomen! Eind 2009 waren er geen wachtenden op jeugdzorg langer dan 9 weken. De score op cliënttevredenheid is het afgelopen jaren opnieuw toegenomen. Medewerkers hebben een grote inzet geleverd, terwijl het ziekteverzuim is omlaag gebracht van gemiddeld 6,8 naar 4,1 % in 2008 en 3,9% in Dit, terwijl landelijk in 2009 het verzuimcijfer in de zorgsector is gestegen naar 5,31%. Daarmee is geïllustreerd, dat medewerkers zich in grote mate eigenaar voelen van de nieuwe cultuur en werkwijzen. Vooral de teamcoördinatoren hebben via interne opleiding en intervisie zicht gekregen op eigen leeropgaven. Er is ruimte gekomen om problemen op te lossen in de teams zelf. Medewerkers trainen medewerkers, willen kennis delen en zijn bezig met vernieuwing. De omschakeling van een eigen facilitair bedrijf naar de inkoop van diensten is een eigentijdse vormgeving die binnen de Mutsaersstichting in 2008 definitief vorm heeft gekregen. In april 2009 is het proces van afbouw en uitbesteding van de technische en tuindienst, de keuken en wasserij geëvalueerd. Door het inschakelen van nieuwe leveranciers is de behoefte aan een integraal beleid op het gebied van externe contractering ontstaan. Dit, individuele afspraken over leveringsvoorwaarden ten spijt. Een integraal beleid zal de transparantie hiervan aanzienlijk bevorderen en toekomstige keuzen makkelijker maken. De

20 19 overallconclusie was dat de hoofddoelstelling, outsourcing van het grootste deel van de facilitaire dienstverlening, behaald was en dat er conform het vigerende sociale beleid was omgegaan met de betrokken medewerkers. Een klein Servicepunt Facilitaire Zaken is conform de afspraken en besluitvorming ingericht. Medewerkers wenden hun expertise nu ook aan om preventieve en politiek-maatschappelijke activiteiten in het belang van de doelgroepen te ontplooien. De meest sprekende voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van een Steunpunt Huiselijk Geweld, intensief casemanagement bij huiselijk geweld, systeemgeoriënteerd werken vanuit vraaggericht perspectief en bemoeizorg voor jeugdigen. Bij de invoering hiervan is gekozen om regelmatig met belanghebbenden ervaringen uit te wisselen. Met "Toon & Koers " heeft de Mutsaersstichting zich ontwikkeld tot een 'full-service centrum' voor kinderen, jeugdigen, ouders en gezinnen waar diagnostiek, behandeling, begeleiding, opvang en onderwijs geïntegreerd aangeboden wordt. De verkokering anno 2005 tussen de werksoorten is compleet opgeheven nu we werken met 1 geïntegreerd primair proces en de één-kind-één-plan gedachte gestalte heeft gekregen. De Mutsaersstichting is 'marktproof' geworden. Onderdeel daarvan was het op orde brengen van onze product-marktcombinaties in de jeugdzorg, de GGZ en de maatschappelijke opvang en de inrichting van een integraal primair proces van de Mutsaersstichting samen met de (V)SOscholen. Per juli 2007 is een nieuw primair proces van start gegaan, waarin Jeugdzorg en Jeugd-GGZ integraal worden aangeboden in combinatie met onderwijsmodules. Dit primair proces wordt uitgevoerd in zelfstandige units, die lokaal/ subregionaal maatwerk kunnen leveren. De invoering van dit integraal primair proces is in 2008 uitgebreid geëvalueerd onder de hoede van een Werkgroep Primair Proces, wat in 2009 heeft geleid tot verbeteringen. Uit pragmatische overwegingen zijn de zorgprogramma s van de Mutsaersstichting in zorgprogramma-combinaties (zpc's) ondergebracht: 1. Bemoeizorg/hulpverlening bij huiselijk geweld (regioteams) 2. Het zorgbehoevende, jonge kind 3. Eetstoornissen 4. Leer- en ontwikkelingsstoornissen 5. Neuro-psychiatrische stoornissen (o.a. autisme) 6. Opvoedingsproblemen 7. Affectief-emotionele stoornissen 8. Gedragstoornissen 9. Traumabehandeling PTST, kindermishandeling, seksueel misbruik en asielzoekerproblematiek zijn ondergebracht in een aparte zorg-programma-combinatie Trauma-behandeling. Aan de doorontwikkeling van de zpc s 1 t/m 4 hebben wij ook in 2009 prioriteit gegeven als speerpunten van ons zorgvernieuwingbeleid. De zpc s worden uitgevoerd uitgaande van het intern geïntegreerd primair proces (interne keten) en waar nodig vanuit de grote keten met andere instellingen. Ook is het aangaan van verbindingen met externe ketenpartners verder geborgd. De Mutsaersstichting is op de goede weg om in de nieuwe situatie haar van oudsher bekende positie in de regionale netwerken ten volle tot uitdrukking te brengen. Zo stimuleert de Mutsaersstichting een werkvorm in de regio, die de één-kind-één-plan gedachte tot volle wasdom laat komen. De organisatie verkeerde in 2009 nog steeds in een fase van haar ontwikkeling, waarin na verbinden en ontwikkelen vooral het borgen van kwaliteit centraal staat. Deze ontwikkeling is niet alleen intern vorm gegeven, maar ook extern naar alle onderdelen van het werkveld. Hierin paste een (pro)actieve rol naar cliënten, collega-zorgaanbieders, financiers en overheden.