Welkom in Anderland. Jaardocument Mutsaersstichting Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV)

Transcriptie

1 Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV) Welkom in Anderland

2 1 Inhoudsopgave I. MAATSCHAPPELIJK VERSLAG... 2 I.1 UITGANGSPUNTEN VAN DE VERSLAGLEGGING... 2 I.2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE... 4 I.2.1 Algemene identificatiegegevens... 4 I.2.2 Structuur van het concern... 4 I.2.3 Kerngegevens... 7 I.3 BELANGHEBBENDEN I.4 GOVERNANCE I.4.1 Bestuur en toezicht I.4.2 Bedrijfsvoering I.4.3 Cliëntenbeleid (co-creatie) I.5 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES I.5.1 Leiderschap, strategie en beleid I.5.2 Processen I.5.3 Medewerkers I.5.4 Samenleving I.5.5 Middelen II. DIGIMV / ZICHTBARE ZORG III. JAARREKENING III.1 BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (NA RESULTAATBESTEMMING) III.2 RESULTATENREKENING OVER III.3 KASSTROOMOVERZICHT III.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING III.5 TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER III.6 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIËLE VASTE ACTIVA III.7 MUTATIEOVERZICHTEN MATERIËLE VASTE ACTIVA III.8 OVERZICHT LANGLOPENDE SCHULDEN PER III.9 TOELICHTING OP DE RESULTATENREKENING III.10 OVERIGE GEGEVENS III.11 BIJLAGEN JAARREKENING: DIVERSEN VERANTWOORDINGEN EN CONTROLEVERKLARING ACCOUNTANT IV. BIJLAGE IV.1 AFKORTINGEN... 92

3 2 I. Maatschappelijk verslag I.1 Uitgangspunten van de verslaglegging De geschiedenis van de Mutsaersstichting begint met de oprichting van Herstellingsoord Mutsaersoord in De Rooms-katholieke Bond voor Spoor- en Tramwegpersoneel St. Raphaël beantwoordde daarmee de roep om een herstellingsoord voor de bondsleden en hun gezinnen op te richten. Het betrof vooral maatschappelijke zorg voor mensen die in armoedige omstandigheden leefden als gevolg van sociale achterstanden. Vermoeide bondsleden en hun vrouwen en kinderen konden in een gezonde omgeving weer krachten opdoen, om na een verblijf van een aantal weken uitgerust naar huis te gaan. Naarmate deze functie naar de achtergrond geraakte werd de medische en sociale kennis ingezet om ook anderen met lichamelijke klachten en psychische problemen te gaan verzorgen. Door de jaren heen veranderde de doelgroep hierdoor. Het herstellingsoord kreeg meer en meer een regionale rol voor opvoedingsproblemen bij gezinnen met medische en psychische klachten. Vele ontwikkelingen volgden, van samenwerking tot fusies en bestuurlijke integratie. Behalve in Venlo, werden de activiteiten uitgebreid naar Roermond, Wessem, Weert en Venray. Na een zoektocht van vele jaren, kwam in 2003 de bijzondere combinatie van jeugd GGz, jeugdhulpverlening, onderwijs en vrouwenopvang tot stand. De Mutsaersstichting ontwikkelde zich vervolgens door naar een full service organisatie met een maatschappelijke oriëntatie en biedt expertise op het gebied van (sociale)kindergeneeskunde, complexe opvoedingsvraagstukken, jeugd- en volwassenenpsychiatrische zorg, speciaal onderwijs, opleidingen en onderzoek. De organisatie is er in geslaagd om een veelheid aan financieringsstromen en wetgeving met bijbehorende verantwoordingsverplichtingen te verbinden tot één primair proces. Deze innovatie, met de benodigde organisatorische hervormingen, is in samenspraak met cliënten tot stand gekomen en vormt nu het fundament van een moderne ketengeoriënteerde organisatie die partnerschap stelt boven concurrentiekracht. Open in en met de samenleving. Dat helpt om de kwaliteiten van kinderen, jongeren en ouders te stimuleren, zodat deze in staat zijn een eigen toekomstperspectief te ontwikkelen. Door het samen creëren van kansen lukt het veelal een lastige periode, waarin gezinnen kwetsbaar zijn, te overwinnen. Dit Jaardocument voldoet aan de verantwoordingseisen op basis van de regeling verslaglegging WTZi alsook aan een aantal andere wettelijke informatie- en verantwoordingsverplichtingen zoals de Kwaliteitswet, de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen, de Klachtwet, de Wet op bijzondere medische verrichtingen en de Wet CBS. In dit Jaardocument van de Mutsaersstichting wordt in het maatschappelijke verslag en in de jaarrekening ook voorzien in de (wettelijke) verantwoording voor de Provincie Limburg (Wet op de Jeugdzorg) en de centrumgemeente Venlo (Vrouwenopvang/WMO). Het Jaardocument bestaat uit drie onderdelen: Het maatschappelijk verslag, DigiMV/Zichtbare Zorg, de jaarrekening. Dit document volgt de landelijke regeling Jaarverantwoording zorginstellingen. De focus van deze regeling ligt op de zorgsector, i.e. de gezondheidszorgsector (AWBZ en Zorgverzekeringswet). Op de landelijke agenda voor de toekomst van het Jaardocument inclusief DigiMV staat de verbreding naar de sectoren WMO en jeugdzorg. Het Jaardocument/DigiMV vraagt om gegevens op concernniveau. Waar wij gegevens specifiek per onderdeel beschikbaar hebben, laten wij die gegevens zien. Dit heeft tot gevolg dat door de Mutsaersstichting (financiële en personele) cijfers zijn gegeven op concernniveau. Als deze vergeleken worden met (GGz-) instellingen, die alleen in de zorgsector werkzaam zijn, vraagt dit om verbijzondering. De Mutsaersstichting legt in dit document, zoals bedoeld, primair verantwoording af op concernniveau. In de DigiMV/Zichtbare Zorg bijlagen wordt voornamelijk branchespecifieke informatie gegeven over de GGz of over de Mutsaersstichting op instellingsniveau. De informatie in het Jaardocument inclusief DigiMV / Zichtbare Zorg is openbaar, met uitzondering van de DigiMV bijlagen inzake branchespecifieke personeelsgegevens. Over de openbaarheid van branchespecifieke informatie beslissen de brancheorganisaties.

4 3 Het Jaardocument is schriftelijk en elektronisch gedeponeerd bij het CIBG en na 1 juni van elk verslagjaar voor elke burger digitaal in te zien op Daar is tevens DigiMV/Zichtbare Zorg in te zien en is de regelgeving voor de jaarverslaglegging te vinden. DigiMV/Zichtbare Zorg is een webenquête en komt neer op een vergaande integratie van verschillende oude enquêtes/vragenlijsten van het CBS, het Ministerie van VWS, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de brancheorganisaties voor de sector GGz. Prestaties van zorgaanbieders op de prestatie-indicatoren GGz/Verslavingszorg worden gepubliceerd via de website Deze website ondersteunt zorgaanbieders bij het inzichtelijk maken van de eigen kwaliteitsprestaties. Met het opstellen en uitbrengen van het jaarverslag nemen we de kans zowel naar binnen (intern) als naar buiten (extern) zichtbaar te maken wat we hebben gedaan om onze voornemens ('beleid als belofte') waar te maken. We evalueren onszelf in dit document en leggen aan de lezer verantwoording af. Door het beleid Toon & Koers is binnen de Mutsaersstichting het INK-model als aanvulling op het HKZ-model ingevoerd. We gebruiken het INK-model deels als 'kapstok' voor de paragraafindeling. Via de volledige publicatie van dit Jaardocument op leggen wij verantwoording af aan de Inspecties voor Gezondheidszorg en Jeugdzorg, de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, betrokken cliëntenraden, de Provincie Limburg, centrumgemeente Venlo, zorgverzekeraars (m.n. UVIT en CZ) en het Zorgkantoor Noord-Limburg.

5 4 I.2 Profiel van de organisatie I.2.1 Algemene identificatiegegevens Naam: Mutsaersstichting Adres: Postweg 88 (was: Schaapsdijkweg 56) Postcode: 5915 HB (was: 5913 PB) Plaats: Venlo Postadres: Postbus 242, 5900 AE, Venlo Telefoonnummer: (vanuit het buitenland: ) Identificatienummer NZa: Nummer KvK: adres: Internetpagina: I.2.2 Structuur van het concern De Mutsaersstichting is een stichting naar Nederlands recht. De Mutsaersstichting heeft één bestuurder en wordt bestuurd volgens het 'Raad van Toezichtmodel'. De bestuurder is verantwoordelijk voor het besturen van de organisatie (strategiebepaling, positionering en allocatie van middelen). Sinds half april 2011 bestaat de Raad van Toezicht uit zes personen. Er zijn in 2011 vier wijzigingen geweest in de samenstelling. De heer H. Roumen is sinds 1 januari 2011 voorzitter, na het terugtreden volgens rooster van de heer K. Versteegen per 31 december De heer J. Vermeeren is vicevoorzitter geworden. Op 7 februari 2011 is mevrouw J. van den Nouwland toegetreden. De heer I. Maes heeft per 12 april 2011 afscheid genomen. In 2010 is in werkconferenties met medewerkers uit alle sturingsslagen gewerkt aan de vormgeving van een organisatieontwikkeling waarin meer ruimte voor zelfsturing aanwezig is. Dit was een interactief proces volgens het principe van Denk Me(e)-de-zeggenschap. Zo werden de cliëntenraad, de ondernemingsraad, medewerkers van netwerkpartners en externe adviseurs intensief geconsulteerd om een meer op de vraag gerichte werkwijze te ontwikkelen. Dit heeft met ingang van 2011 geleid tot een aanvulling op het beleid Toon & Koers (de beleidsvisie uit 2005): het Werkdocument Organisatieontwikkeling Welkom in Anderland. Bij de implementatie van Anderland is voor cliënten, stakeholders en medewerkers ruimte gegenereerd. Op de volgende pagina s staat welke gedachte daarbij leidend is.

6 5 Welkom in Anderland Stel je eens voor : dat je aan een organisatie verbonden mag zijn of bij een organisatie mag werken waar je zelf professionele verantwoordelijkheid mag nemen. Dat je dat samen met collega-professionals mag doen, voor cliënten, partners en stakeholders? dat je samen met collega s voor klanten een vind/werkplaats of een bron van producten en diensten mag vertegenwoordigen, mag creëren, dat je die producten en diensten mag inzetten, en passend en op maat mag maken? dat je als professional ook oog mag hebben voor de laagjes in de organisatie waar het ijs nog dun is en waar bij klanten soms sprake is van frustratie of van ergernis en dat jij voor het oplossen van die dunne ijslaagjes zelf initiatief ontplooit en opbrengsten zichtbaar kunt verbeteren? dat die organisatie voor jou, samen met jou, een vindplaats en een bron van inkomen en ontwikkeling is. Dat die ontwikkeling voor jou soms gepaard gaat met zoeken, het nog niet helemaal weten, met frustratie en conflict, maar dat je ertoe wordt uitgenodigd om je professionele verantwoordelijkheid in te zetten ten behoeve van de noodzakelijke volgende stap op weg naar verbetering? dat jij je ten aanzien van de primaire processen in die organisatie voor een belangrijk deel zelf mede-eigenaar mag noemen. Mede-eigenaar met professioneel verantwoordelijkheidsgevoel. Dat je er mede-eigenaar mag zijn van de vindplaatsen en bronnen van winst, maar ook van verlies; dientengevolge ook van het voorkomen van verlies en het genereren van duurzame opbrengsten en winsten? dat je de hier geschetste visie mag uitdragen naar en verbinden met de samenleving, zodat je ten behoeve van diezelfde samenleving zelf, samen met je organisatie, een vindplaats en een bron van welvaart kunt worden en zult zijn. Dat je als professional, vergelijkbaar met de kleine bonte specht, ook harde noten mag kraken en zaken mag verbeteren daar waar je organisatie maatschappelijk gezien zorgt voor vervuiling en ellende die te voorkomen zou zijn? dat jij je professionele talenten, je wijze van zijn, heel je vermogen tot leiderschap zou mogen inzetten om deze perspectieven en ontwikkelingsstromen in goede banen te leiden en dat je daarbij zelf de unieke vindplaats en de bron bent van kennis, ervaring, ideeën, verbetering en verandering? dat je als professioneel leider middelen en doelen zodanig mag coördineren en inzetten dat heel je professionele en maatschappelijke omgeving zelf een duurzame stroom van inkomen, talent, ontwikkeling, producten en diensten (grondstoffen) en investeringskapitaal wordt, is en blijft? dat je als betrokken professional de duurzaamheid van al deze bronnen op duurzame, constructieve wijze leert beïnvloeden en bronnen van macht en kracht leert zien, inzien en doorzien? Dan heten wij, je collega s van De Mutsaersstichting, je van harte welkom in Anderland, het professionele organisatieland waarin De Mutsaersstichting ook de komende jaren weer op unieke wijze zijn Toon (voort)zet en zijn Koers (in) richt.

7 6 Ondernemerschap in de organisatie, flexibiliteit en marktgerichtheid worden bevorderd door een leiderschapsstijl en organisatievorm gericht op het decentraliseren van het ondernemerschap in de organisatie en het aansluiten op lokale markten. De Mutsaersstichting heeft om die reden met ingang van 2011 twee sturingslagen (Welkom in Anderland): 1. bestuurder 2. teamcoördinatoren. Organogram De werksoorten Jeugd-GGz, jeugdzorg (voorheen jeugdhulpverlening) en vrouwenopvang zijn binnen de Mutsaersstichting geïntegreerd in één primair proces. De primaire processen zijn ondergebracht in resultaatverantwoordelijke eenheden, die onder de verantwoordelijkheid vallen van een teamcoördinator. Ondersteunende activiteiten of hun uitbesteding zijn ondergebracht in teams, tevens onder verantwoordelijkheid van een teamcoördinator. De facilitaire diensten zijn grotendeels uitbesteed. Medezeggenschap van cliënten wordt vormgegeven uitgaande van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen. Medezeggenschap van medewerkers uitgaande van de WOR. De ondernemingsraad en de cliëntenraad van de Mutsaersstichting functioneren op concernniveau. Er zijn geen deelraden op onderdeelniveau. De Mutsaersstichting heeft een cliëntenraad en een jeugdraad (zie paragraaf I.4.3).

8 7 I.2.3 I Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering De Mutsaersstichting is te typeren als een full service organisatie, met expertise op het gebied van jeugdhulp, jeugd GGZ, kindergeneeskunde, kinder- en jeugdpsychiatrie en vrouwenhulpverlening, en expertise op het gebied van onderwijs, opleidingen en onderzoek. Vanuit haar maatschappelijke oriëntatie richt de Mutsaersstichting zich op ondersteuning, begeleiding en behandeling van kwetsbare doelgroepen die commercieel niet aantrekkelijk zijn. De Mutsaersstichting onderscheidt zich door vroeginterventies, een full service filosofie, een geïntegreerd aanbod vanuit één primair proces en een systeemgeoriënteerde en vraaggerichte benadering. Door te kijken naar kwaliteiten van kinderen, jongeren maar ook ouders en gezinnen helpt de Mutsaersstichting bij de ontwikkeling van toekomstperspectief, het creëren van kansen en het innemen van een eigen plaats in de samenleving. De Mutsaersstichting heeft nog steeds een aantal activiteiten gecentreerd op locaties in Venlo, Wessem/Roermond, Horn, Venray en Weert. Er wordt toegewerkt naar decentrale gezamenlijke huisvesting met maatschappelijke partners, met name speciaal onderwijs. In Roermond is de activiteit gehuisvest in de Spoorzoeker, een school voor speciaal onderwijs; tevens zijn er activiteiten ten behoeve van het OPDC (Orthopedagogisch didactisch centrum) in Roermond. In Horn in de Latasteschool. In Wessem en Venray is een integrale samenwerkingsvorm op locatie beschikbaar met De Wijnberg onderwijsexpertise lzk-so (langdurig zieke kinderen speciaal onderwijs). In Weert hebben de Ortolaan/Aloysius Stichting, de Mutsaersstichting, De Wijnberg en Op Maat hun krachten gebundeld in een kwartet. Zij hebben een gezamenlijke locatie (Kwartet) in Weert op de Dr. Kuyperstraat met een zorg- en onderwijspakket voor jeugdigen en kinderen. Vanuit alle genoemde locaties zijn ambulante, deeltijd- en onderwijsmodulen beschikbaar. In Venlo zijn mogelijkheden voor 24-uurs-opnamen, logeren en kleinschalig wonen beschikbaar naast deeltijdbehandeling en een integrale samenwerkingsvorm op locatie met De Wijnberg en SSO Noorden Midden-Limburg (Stichting Speciaal Onderwijs). De Mutsaersstichting biedt een totaalpakket aan zorg met de volgende sectoren/werksoorten: Jeugdzorg (jeugdhulpverlening); Geestelijke Gezondheidszorg voor Kinderen en Jeugdigen (Jeugd-GGz), inclusief een logeerafdeling, kleinschalig wonen en een preventie-/dienstverleningstaak. De Mutsaersstichting heeft hiervoor een toelating ex WTZi (Wet Toelating Zorginstellingen); Blijf van mijn Lijf (vrouwenhulpverlening); Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) Noord- en Midden-Limburg; AWARE, veiligheidsproject voor slachtoffers van huiselijk geweld (in samenwerking met de politie); Intensief casemanagement daders/slachtoffers huiselijk geweld, in opdracht van de gemeente Venlo e.a. De vraag van de cliënt is bij de Mutsaersstichting leidraad voor het handelen. De cliënt (kind, jeugdige, volwassene) is een mondige en verantwoordelijke burger en wordt als zodanig invloed gegeven en aangesproken. Tegelijkertijd wordt erkend dat de cliënt graag een goed advies krijgt en dat niet elke cliënt als mondige burger door het leven gaat. Cliënten en hulpverleners worden gezien als gelijkwaardige partners tijdens de behandeling; hulpverleners moeten als dichtbij ervaren worden door de cliënt. Er wordt gewerkt vanuit een systeemtheoretische aanpak, omdat deze aanpak betekenis toevoegt aan de diagnose en richting geeft aan de behandeling. Behandeling is verbonden aan preventie; beiden zijn primair gericht op het vergroten en in stand houden van zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Multidisciplinair werken is het uitgangspunt; één gezin, één plan en één regie zijn uitwerkingen van een geïntegreerde benadering. Professionals zijn proceseigenaren, vrij om in samenwerking met de cliënt binnen de organisatorische kaders het werk in te richten.

9 8 Daarnaast werken professionals intensief samen met netwerkpartners om de continuïteit en brede inzet van expertise te kunnen waarborgen die nodig is voor het bieden van hulp aan gezinnen waar sprake is van meervoudige problematiek. Jeugdzorg en Jeugd-GGz worden in het primair proces geïntegreerd. Zorgprogammacombinaties (zpc s) met het speciaal onderwijs van De Wijnberg, de SSO Noord- en Midden-Limburg en de Ortolaan/Aloysius Stichting zijn in 2011 verder ontwikkeld. Zorg en onderwijs wordt op casusniveau zonder schotten aangeboden aan kinderen/jeugdigen en hun systeem, wat neerkomt op één gezin, één plan en één regie. Zonder schotten wil zeggen: er wordt zonder verwijzingen direct met elkaar samengewerkt onder één behandelcoördinator. Voorlichting, preventie, consultatie, diagnostiek, begeleiding, behandeling, verblijf, begeleid wonen, logeren en onderwijs bij somatische, psychosomatische en/of psychiatrische problemen en/of huiselijk geweld; elke combinatie van zorgmodulen is mogelijk. Ambulant, in deeltijd of 24-uurs opname, lokaal, op school of op een locatie van de Mutsaersstichting. Ook op het gebied van preventie en dienstverlening is de Mutsaersstichting actief. We geven voorlichting en cursussen over allerlei onderwerpen, organiseren ouderavonden en onderhouden contacten met ouderverenigingen. Vooral het onderwijs verdient onze speciale aandacht. Juist daar bestaat een grote behoefte aan deskundigheidsbevordering en vaardigheidstrainingen voor het werken met jongeren. Het onderdeel Vrouwenhulpverlening/Blijf van mijn Lijf van de Mutsaersstichting is een maatschappelijke opvang voorziening die gefinancierd wordt vanuit de centrumgemeente Venlo en voor een ander gedeelte vanuit de AWBZ door het Zorgkantoor Noord-Limburg. De volgende toelatingen zijn van toepassing voor Blijf van mijn Lijf: 24-uurs crisisopvang met 24-uurs begeleiding (vrouwen en hun kinderen tot 13 jaar); 24-uurs woonvoorziening met partiële begeleiding/nazorg; behandeling en begeleiding aan vrouwen met GGz-indicatie; preventieve activiteiten op het gebied van huiselijk geweld. De Mutsaersstichting investeert onder regie van de gemeente Venlo in een traject Vrouwenhulpverlening Nieuwe Stijl. Aanleiding voor het ontwikkelen van een nieuwe aanpak was de landelijk gesignaleerde toename van vrouwen met meervoudige complexe problematiek in de vrouwenopvang. De vraag deed zich voor hoe vrouwen, die geconfronteerd zijn met geweld in hun relatie, daadwerkelijk geholpen kunnen worden en terugval in oude patronen van geweld en de vele problemen op andere leefgebieden kunnen worden voorkomen. Al snel werd duidelijk dat hiervoor een ingrijpende verandering noodzakelijk was, waarbij zowel intensivering van de hulpverlening als verbetering van de woon- en leefsituatie van vrouwen in onveilige situaties noodzakelijk was. Vrouwenopvangcentra in Nederland werden uitgedaagd om in samenwerking met ketenpartners en woningbouwcorporaties tot vernieuwende concepten te komen die bijdragen aan verbetering van de leefsituatie van vrouwen en kinderen die leven met geweld. Vanuit de landelijke proeftuin Vastgoed voor Vrouwenopvang vond verdere verkenning en landelijke uitwisseling plaats over vernieuwende woon-zorg concepten. Doel is te komen tot nieuwe concepten die meegroeien met veranderingen in doelgroep en benadering van huiselijk geweld in de toekomst. Na de landelijke voorbereidingen is in Noord- en Midden-Limburg het traject Vrouwenhulpverlening Nieuwe Stijl operationeel geworden vanaf Dit project loopt door tot Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden Limburg (SHG) is als frontoffice grotendeels door centrumgemeente Venlo gefinancierd en wordt beheerd door de Mutsaersstichting. De Mutsaersstichting voert een aantal taken deels nog voor eigen rekening uit. Intensief casemanagement daders/slachtoffers huiselijk geweld Casemanagers van de Mutsaersstichting zijn actief in de gemeente Venlo en de overige gemeenten in Noord-Limburg. Met centrumgemeente Venlo wordt jaarlijks vooraf de inzet vastgelegd in een subsidiebeschikking. Voor 2011 is subsidie verleend voor 50 trajecten casemanagement in het kader van een tijdelijk huisverbod of het voorkomen ervan. In het laatste kwartaal van 2011 is door Venlo aanvullend ruimte geboden voor een klein deel van de uitgevoerde screeningen.

10 9 De overige gemeenten krijgen uitgaande van een licentie met prijsafspraak telkens achteraf een traject intensief casemanagement in rekening gebracht. Voor de bedrijfsvoering, uitgaande van vaste arbeidsovereenkomsten en een CAO, heeft een vaste jaarlijkse productieafspraak vooraf de voorkeur. Dit biedt een basis voor de (doorontwikkeling) van kwaliteit van het hulpaanbod en de medewerkers. Bedrijfsvoering uitgaande van oproepcontracten (met freelancers) is gezien de complexiteit van de hulpverlening nauwelijks mogelijk en werkt tegelijk sterk prijsverhogend, omdat in een krappe arbeidsmarkt Zelfstandigen Zonder Personeel (ZZP) doorgaans veel duurder zijn. In een aantal gevallen stuit bemoeizorg op huiselijk geweld en wordt dit via het Veiligheidshuis naar intensief casemanagement omgezet. Intensief casemanagement is te zien als een onderdeel van de ketenaanpak Huiselijk geweld. In deze keten kan door overleg, in en tussen het veiligheidshuis en het SHG, gekozen worden uit: bemoeizorg, screening of een intensieve interventie. De door de Mutsaersstichting ontwikkelde methode Multifocus vormt een centrale leidraad bij de uitvoering van intensief casemanagement. In 2007 is de pilot Tijdelijk Huisverbod Venlo met succes afgesloten. In 2008 was de Mutsaersstichting betrokken bij landelijke en regionale evaluaties. Zo is input geleverd voor de Wet tijdelijk huisverbod die per 1 januari 2009 van start is gegaan. De uitvoering van de pilot Tijdelijk Huisverbod heeft ertoe geleid dat ook gezinnen met ernstige problematiek uit de andere gemeenten in Noord- Limburg via het Steunpunt Huiselijk Geweld in aanraking zijn gekomen met intensief casemanagement vanuit de Mutsaersstichting. In de gemeenten in Midden-Limburg en in Venray wordt samengewerkt met andere aanbieders. Intensief casemanagement is volgens de Multifocus een systeemgeoriënteerde hulpmethode die zich in de pilot bewezen heeft. Vanwege grote betrokkenheid van de Mutsaersstichting bij deze problematiek zijn in 2011 tenminste 50% meer uren ingezet dan zijn gesubsidieerd. Waar deze methode is ingezet, werd het aantal gezinnen dat terugviel in huiselijk geweld sterk gereduceerd. Er is een traject uitgestippeld dat tot resultaat heeft dat de methode wordt geregistreerd als evidence-based. Het transgenerationele karakter van huiselijk geweld is op initiatief van bestuurder Goedhart verbeeld in de film Zingen in het donker. De film laat hulpverleners, daders en slachtoffers zien dat het zaak is de (transgenerationele) vicieuze cirkel van huiselijk geweld te doorbreken. Voor de film Zingen in het donker en de methode Focus is in 2011 toenemend internationaal belangstelling getoond. Omdat in Nederland de groep jeugdigen vanaf 12 jaar met een blijvende psychische beperking steeds groter wordt en deze groep ondanks een goede behandeling langerdurende (woon)ondersteuning nodig heeft om te kunnen omgaan met hun beperking of handicap, had de Mutsaersstichting in 2010, 16 AWBZ-plaatsen kleinschalig wonen. Er is snel een wachtlijst ontstaan. Het Zorgkantoor heeft in 2010 een uitbreidingsaanvraag van 8 AWBZ-plaatsen kleinschalig wonen ondersteund. Deze uitbreiding is goedgekeurd. I Productie, personeel en opbrengsten Geleverde zorg Alle onderdelen van de Mutsaersstichting hebben de afgesproken productie gerealiseerd, wanneer rekening gehouden wordt met substitutie als gevolg van inefficiënties in de keten en met de volledige realisatie van de uitbreiding van de afspraken ten opzichte van Voor de zorgprogramma s leerstoornissen en eetstoornissen zijn er helaas wachtlijsten. In laatstgenoemd zorgprogramma wordt samengewerkt met programma Weet & Beweeg (geen dieetprogramma!) van Cardea Jeugdzorg. Dit is een jeugdzorgorganisatie in de regio Zuid-Holland Noord. Zeer aan te bevelen is dit verband: de publicatie Kinderen over obesitas, Hoe kom je eraan en kom je er vanaf? 1 Door de Mutsaersstichting/jeugdzorg is het aantal wachtenden > 9 weken aan de voordeur in 2011 (zoals gevraagd door de Provincie Limburg) opnieuw op 0 gehouden. Dit ondanks dat in 2011 door de Mutsaersstichting de bezuiniging Jeugdzorg Limburg 2011 is doorgevoerd, als gevolg van een landelijke budgetherverdeling; teneinde 10% structureel te bezuinigen in 2011 heeft de Mutsaersstichting 34 deeltijdplaatsen jeugdhulpverlening moeten sluiten. 1 Van Inger Boxsem en Wout Jan Balhuizen, Uitgeverij Kosmos.

11 10 Het onderdeel Vrouwenopvang heeft de afspraken met centrumgemeente Venlo gerealiseerd. In 2011 is verder gegaan met investeringen in de ontwikkeling van Vrouwenopvang Nieuwe Stijl (VNS). Het streven is om in de toekomst meer vrouwen uit de eigen regio te gaan opvangen in open vormen van begeleid wonen. Nu nog worden vooral vrouwen uit andere regio s opgevangen op een geheim adres en vrouwen uit Noord- en Midden-Limburg in andere regio s. Deze omslag naar hulp in de eigen regio wordt mede mogelijk gemaakt door de Wet tijdelijk huisverbod en de ambulante functies en netwerk dat de Mutsaersstichting rondom de vrouwenopvang ontwikkelt. De Politie Limburg Noord en de Mutsaersstichting hebben in 2011 aan 27 personen (26 in 2010) die zich bedreigd voelden het alarmsysteem AWARE ter beschikking gesteld. AWARE staat voor Abused Women Active Response Emergency Door AWARE kunnen vrouwen en inmiddels ook mannen die te maken hebben met huiselijk geweld in hun leefomgeving sneller alarmeren waardoor ze zich veiliger voelen in de thuissituatie. Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg wordt door centrumgemeente Venlo gefinancierd. De Mutsaersstichting heeft in 2011 het beheer voortgezet en ondersteunt daar de regie op dit deel van de hulpverleningsketen. Het aantal telefoontjes via het Advies- en Steunpunt is in 2011 gestabiliseerd (van 759 in 2008, naar 1412 in 2009, 1666 in 2010 naar 1581 in 2011). Het aantal telefoontjes via het Advies- en Steunpunt is in 2011 gestabiliseerd (van 759 in 2008, naar 1412 in 2009, 1666 in 2010 naar 1581 in 2011) Er is een aanzienlijk verschil tussen de meldingen bij SHG's en de landelijke incidentiecijfers huiselijk geweld bekend bij politie en uit onderzoek. Het SHG Noord en Midden-Limburg blijft daarom aandacht besteden aan het intensiveren van de samenwerking met partners en het aanbieden van voorlichting aan ketenpartners en burgers. Kerngegevens capaciteit en productie GGz Aantal 2011 Aantal 2010 Aantal kinderen GGz in behandeling op 31 december Aantal feitelijke bedden/stoelen GGz (AWBZ + ZVW + Logeren) op 31 december inclusief 5 op BOPZ aangemerkte bedden, waarvan: > deeltijdplaatsen (stoelen) > kleinschalig wonen (bedden) Aantal verzorgingsdagen inclusief kleinschalig wonen en BOPZ in verslagjaar, waarvan: > verzorgingsdagen begeleid wonen/ribw > BOPZ-dagen Aantal deeltijdbehandelingen GGz in verslagjaar Aantal ambulante contacten GGz in verslagjaar Aantal in verslagjaar geopende DBC s (uit MIS; niet uit DIS) Aantal in verslagjaar gesloten DBC s (uit MIS; niet uit DIS)

12 11 Jeugdzorg Aantal 2011 Aantal 2010 Aantal plaatsen Aantal in zorg per 1 januari Aantal nieuw ingeschreven Gebruikscijfer (afspraak: 406) * Gemiddelde verblijfsduur in maanden 8,9 8,5 Aantal op wachtlijst > 9 weken per 31 december 0 0 * zie toelichting in paragraaf I.4.2. Blijf van mijn Lijf Capaciteit: 18 plaatsen, waarvan 12 crisisplekken en 6 plaatsen begeleid wonen (39 bedden incl. kinderbedden) Aantal aanwezigen vrouwen per 1 januari Aantal kinderen Aantal Aantal Totaal aantal vrouwen in begeleiding gehad met opname Totaal aantal kinderen in begeleiding gehad met opname Gemiddelde opnameduur (in dagen) Bezettingsgraad (in %) ,2 Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg Aantal 2011 Aantal 2010 Aantal telefonische meldingen Unieke cliënten Intensief casemanagement Aantal in zorg per 1 januari Aantal Aantal Aantal nieuw ingeschreven waarvan met tijdelijk huisverbod Aantal uitgeschreven Aantal in zorg op 31 december

13 12 Bemoeizorg Noord- en Midden-Limburg Aantal in zorg per 1 januari Aantal nieuw ingeschreven Aantal uitgeschreven Aantal in zorg per 31 december Aantal Aantal Kerngegevens personeel en resultaat Mutsaersstichting totaal Aantal 2011 Aantal Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december Aantal fte personeelsleden in loondienst op 31 december ,56 270,56 Bedrijfsopbrengsten in verslagjaar: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Overige bedrijfsopbrengsten en subsidies Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Totaal bedrijfslasten Resultaat I Werkgebied De Mutsaersstichting is werkzaam in de regio Noord- en Midden-Limburg en heeft activiteiten geconcentreerd in Venlo, Wessem/Roermond, Venray en Weert. In Weert, Horn en Roermond gebeurt dit op het terrein van een school voor speciaal onderwijs. Er is sprake van een steeds verdergaande netwerkinbedding door ambulantisering gekoppeld aan vroeginterventies en huisvesting decentraal samen met maatschappelijke partners (m.n. speciaal onderwijsorganisaties) Voor het onderdeel Blijf van mijn Lijf komen de meeste aanmeldingen vanuit andere delen van Nederland. Sinds 2010 is het traject Vrouwenhulpverlening Nieuwe Stijl ingezet, waardoor er meer vrouwen en hun kinderen in de eigen regio worden geholpen. Het Steunpunt Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg is werkzaam voor de regio Noord- en Midden-Limburg.

14 13 I.3 Belanghebbenden De Mutsaersstichting is sterk verankerd in netwerken. Op de locaties Venray, Venlo, Wessem/Roermond en Weert werkt de Mutsaersstichting in de behandeling samen met De Wijnberg (speciaal basisonderwijs), de Stichting Speciaal Onderwijs Noord- en Midden-Limburg (SSONML) en de Aloysius Stichting Jeugdzorg Onderwijs. Tevens zijn er verbindingen met Gilde-praktijkopleidingen en het OPDC. Met de SSONML is het overleg voortgezet over uitbreiding van de samenwerking op het terrein van de Mutsaersstichting met De Wijnbergschool en de dislocatie van De Velddijk, onderdeel van de SSONML (zie onder I.5.4). Omdat in Nederland de groep jongeren vanaf 16 jaar met een blijvende psychische beperking steeds groter wordt en deze groep ondanks een goede behandeling langerdurende (woon)ondersteuning nodig heeft om te kunnen omgaan met hun beperking of handicap heeft de Mutsaersstichting met Mensana RIBW Noord- en Midden-Limburg, de SSONML en De Wijnbergschool een integraal zorgarrangement uitgewerkt dat de leefgebieden wonen, scholing en werk, gezondheid en sociale relaties/gezin bestrijkt. In Venray werkte de Mutsaersstichting op deze manier samen met Mensana in een beschermende woonvorm voor jongeren vanaf 16 jaar (LOCUS). De Mutsaersstichting investeert in netwerken voor samenwerking met integrale vroeghulp, waaronder VieCuri, medisch centrum voor Noord-Limburg, de onderwijsbegeleidingsdiensten BCO en Consent, MEE, onderwijs en gemeenten. De Mutsaersstichting participeert in (het bestuur van) Overleg.jz en vanuit dit samenwerkingsverband werkende Limburgse werkgroepen en overlegvormen. De Mutsaersstichting participeert in de MO-groep (jeugdzorg), in GGz Nederland (Jeugd-GGz) en in de Federatie Maatschappelijke Opvang (vrouwenopvang/steunpunt Huiselijk Geweld). De Mutsaersstichting onderhoudt contacten met woningbouwcorporaties in verband met kleinschalig wonen (AWBZ/WMO) en (begeleid) wonen na vrouwenopvang. De notitie Jongeren die de jeugdzorg verlaten van de Stichting Jeugdzorgvragers en de Motie nazorg jeugdzorg vormden aanleiding tot ontwikkelingsactiviteiten vanuit de Mutsaersstichting op het gebied van Kamers met kansen. Door de Mutsaersstichting is een projectvoorstel onder de noemer TIE-BREAK uitgewerkt en besproken met de Provincie Limburg, centrumgemeente Venlo, Maecon en woningstichting Woonwenz. Het blijkt tot dusver lastig om voor dit type sectordoorsnijdende voorzieningen een (structurele) financiële basis te vinden. De Mutsaersstichting koerst in diverse gemeenten in Noord- en Midden-Limburg met samenwerkingspartners al jarenlang op het recent ingezette landelijk beleid richting een integraal en stepped-care zorg-onderwijs aanbod dat aansluit op lokale behoeften. Het Kwartet in Weert is juist hiervoor opgezet samen met lokale partijen en de gemeente Weert, en is daarmee een succesvolle voorloper. Leerkrachten en hulpverleners versterken elkaar in Het Kwartet in een oplossings- en cliëntgerichte benadering. Specialisten worden alleen waar dit iets extra voor het kind en gezin oplevert ingezet. In Het Kwartet gebeurt dit veelal korter dan voorheen omdat ouders en kinderen in hun eigen kracht worden gestimuleerd en er laagdrempelig in een vroege fase kan worden geïntervenieerd. Ouders en kinderen ervaren dit als een passend antwoord op hun hulpvragen en voelen zich gestimuleerd in hun eigen kracht. Uitgaande van cijfers, benchmarkgegevens en het profiel van de Mutsaersstichting/ Het Kwartet geldt dat de doelgroep van de Mutsaersstichting voornamelijk samengestelde problematiek laat zien en met name bij bemoeizorg family at risk, of bij de interventies bij huiselijk geweld. Daarbij zijn er op meerdere levensgebieden van het gezin problemen. Deze gezinnen zijn om die reden juist goed gediend met integrale zorg-onderwijstrajecten die de Mutsaersstichting samen met anderen verzorgt. In deze gevallen wordt lokaal meer gevraagd dan wat lokaal beleid vermag. De bestuurder van de Mutsaersstichting heeft ieder kwartaal een overleg met beleidsambtenaren van de Provincie Limburg op basis van een kwartaalrapportage op de jaarafspraken. Zo ook heeft de bestuurder en/of de controller periodiek overleg over (de realisatie van) productieafspraken met representanten van de zorgverzekeraars (UVIT en CZ), medewerkers van het Zorgkantoor Noord- Limburg en centrumgemeente Venlo.

15 14 De Mutsaersstichting participeert verder in: ZAT s en eerste aanzetten tot CJG s; Blok Zuid Kinder- en Jeugdpsychiatrische Ziekenhuizen; Platform Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Noord- en Midden-Limburg; Diverse overleggen Huiselijk Geweld Noord- en Midden-Limburg (o.a. Veiligheidshuizen); Bestuurlijk Overleg met de provincie Limburg; Overleg.jz Limburg waar bestuurders van de zorgaanbieders en BJZ ontwikkelingen bespreken en afstemming zoeken; GGz Nederland; Jeugdzorg Nederland (MO Groep); De Federatie Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang. De ondernemingsraad (OR) en de bestuurder maken bij voorkeur gebruik van moderne vormen van medewerkerparticipatie. Via de actie Denk Me(e)-de-zeggenschap blijft de OR vragen vanuit de achterban stimuleren. Elk team heeft een contactpersoon OR. Via een nieuwsbrief, het jaarverslag en een wekelijks spreekuur wordt het contact met medewerkers onderhouden. Het dagelijks bestuur van de OR vergadert wekelijks. De aandacht is gericht op het verder intensiveren van verbindingen met de bestuurder, de raad van Toezicht, het team HR, de medewerker PR en diverse andere medewerkers. Eind 2011 heeft de voorzitter vanwege pensioen afscheid genomen. In de opvolging kon snel worden voorzien. De OR heeft zelf een jaarverslag 2011 gepubliceerd. De OR ziet vanuit Anderland volop mogelijkheden om het beleid van de Mutsaersstichting mede richting, vorm en inhoud te geven. Positieve adviezen zijn gegeven over de begroting en het jaarplan 2011, de plaatsingsprocedure als aanvulling op het Werkdocument Organisatieontwikkeling Welkom in Anderland, de onderwijs- en zorgontwikkeling te Roermond. Instemming is verleend aan de Richtlijnen levensfasebudget voor leidinggevenden en medewerkers.

16 15 I.4 Governance I.4.1 I Bestuur en toezicht Governancecode De statuten van de Mutsaersstichting voorzien in een Raad van Toezichtstructuur. De Mutsaersstichting heeft 1 bestuurder. De Raad van Toezicht (RvT) houdt integraal toezicht op het beleid van de bestuurder en op de algemene gang van zaken binnen de stichting. Onder 'stichting' wordt in dit verband verstaan de rechtspersoon van de Mutsaersstichting en tevens de door deze krachtens haar (statutaire) doelstelling geëxploiteerde instelling en voorzieningen. De Raad van Toezicht en de bestuurder van de Mutsaersstichting onderschrijven de algemene opvattingen in de zorg over goed bestuur, toezicht en verantwoording ('good governance') zoals samengebundeld in de zorgbrede governancecode. De opvattingen van de zorgbrede governancecode zijn enerzijds (nader) geconcretiseerd in de statuten en anderzijds in het reglement voor de Raad van Toezicht. De bestuurder verricht zijn werkzaamheden onder toezicht van de Raad van Toezicht en binnen het kader van de statuten. Conform deze statuten heeft de bestuurder een bestuursreglement opgesteld dat door de Raad van Toezicht goedgekeurd is. Statuten en reglementen van de Raad van Toezicht en de bestuurder zijn aangepast aan de 'governancecode'. Deze bijgestelde statuten en reglementen zijn vastgesteld door de Raad van Toezicht onder voorbehoud van de instemming van Gemeente Venlo met de voorgenomen statutenwijzigingen. I Bestuurder De Mutsaersstichting heeft een eenhoofdige Raad van Bestuur, kortweg de bestuurder. Binnen wettelijke en statutaire bestuurlijke verantwoordelijkheden is drs. M. Goedhart, arts, de bestuurder. De bestuurder is eindverantwoordelijk voor en belast met, het besturen van de stichting, het functioneren van de stichting in al haar geledingen en de dagelijkse gang van zaken. Om deze verantwoordelijkheid vorm te kunnen geven, heeft de bestuurder via functieomschrijvingen een goed functionerend intern systeem van toewijzing van bevoegdheden opgesteld. Een project om het aantal functieomschrijvingen terug te brengen en ook aan te passen aan de organisatieveranderingen is in 2011 nagenoeg afgerond (zie I.5.3). Bij de vervulling van zijn taak richt de bestuurder zich naar het belang van de stichting, waarbij onder 'stichting' in dit verband wordt verstaan de rechtspersoon van de Mutsaersstichting en tevens de door deze krachtens haar (statutaire) doelstelling geëxploiteerde instelling en voorzieningen. De bestuurder houdt daarbij rekening met het feit dat de stichting als zorgorganisatie een onderneming is met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. In de uitvoering van het meerjaren beleidsplan 'Toon & Koers' is dit tot uitdrukking gekomen. De aanvulling op dit beleid, het Werkdocument Organisatieontwikkeling Welkom in Anderland, gaat hierin nog verder. De arbeidsvoorwaarden van de bestuurder zijn bepaald en vastgesteld door de Raad van Toezicht, waarbij de adviesregeling van de NVTZ en het in de 2 e kamer vastgestelde wetsvoorstel WNT uitgangspunt zijn. Het inkomen van de bestuurder blijft binnen deze kaders. In het kader van de Wet op de Jaarverslaglegging en de WOPT wordt dit inkomen elk jaar transparant in dit jaardocument opgenomen. I Raad van Toezicht De Mutsaersstichting wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. In het verslagjaar werd via een vastgestelde procedure het functioneren van de Raad van Bestuur en het samenspel tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht getoetst. Een jaarlijks terugkerende activiteit. Zo ook heeft de Raad van Toezicht het jaarlijkse overleg gevoerd met de externe accountant, dit naar aanleiding van de jaarrekening en de managementletter. De door de Brancheorganisatie Zorg (BOZ) overeengekomen Zorgbrede Governance code is voor de Raad van Toezicht zonder enig voorbehoud van toepassing.

17 16 De Raad van Toezicht ziet er in het bijzonder op toe dat de uitvoering van het bestuursbeleid strookt met de vastgestelde beleidsplannen en -uitgangspunten. De Raad van Toezicht en de bestuurder maken daarbij afspraken over de ijkpunten die door de Raad van Toezicht gehanteerd worden en evalueren jaarlijks de stand van zaken. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat de uitvoering van het bestuursbeleid in 2011 strookte met de vastgestelde beleidsplannen en -uitgangspunten. De Raad van Toezicht hanteerde daarbij het meerjarenbeleid Toon & Koers, Welkom in Anderland, het jaarplan 2011 en het INK-model als richtinggevende kaders. De onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Toezicht wordt geborgd door toepassing van de statuten en het reglement Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht hanteert conform dit reglement een profielschets voor benoeming van nieuwe leden. In 2011 waren er vier wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Toezicht. Per 1 januari 2011 is de heer H. Roumen tot voorzitter gekozen na een periode van een half jaar als vicevoorzitter. De heer J. Vermeeren is vanaf dat moment vicevoorzitter. Met ingang van 7 februari 2011 is mevrouw J. van den Nouwland toegetreden. De heer I. Maes heeft met ingang van 12 april 2011 afscheid genomen. Het beleid ten aanzien van bezoldiging van toezichthouders en de manier waarop dit in praktijk wordt gebracht, staat in de notitie Honorering Raad van Toezicht en is gebaseerd op het daarop betrekking hebbend advies van de NVTZ. Het inkomen van de toezichthouders blijft binnen deze kaders. Dit is te verifiëren op Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2011: De heer H. Roumen De heer J. Vermeeren Mevrouw R. Doedel Mevrouw J. van den Nouwland De heer E. Peters De heer L. Vroomen Voorzitter Vicevoorzitter Lid Lid Lid Lid De Raad van Toezicht heeft in 2011 zes maal vergaderd. De voortgang van veranderingen en consequenties van diverse maatregelen zijn uitvoerig aan de orde geweest. Daarmee is de Raad van Toezicht nauw betrokken geweest bij en goed geïnformeerd over de ontwikkelingen van de organisatie. Onderwerpen die de Raad van Toezicht in het verslagjaar heeft besproken: evaluatie functioneren van de Raad van Toezicht en beoordeling bestuurder door de Raad van Toezicht; werkconferenties; Boardletter van Deloitte en interim-gegevens; tertiaalcijfers; jaardocument annex jaarrekening 2010 en accountantscontrole; evaluatie accountant; jaarplan en begroting 2012; treasurystatuut; bevindingen en aanbevelingen risicomanagement; Werkdocument Organisatieontwikkeling Welkom in Anderland; samenwerking Mutsaersstichting en Rubicon jeugdzorg; aantrekken vreemd vermogen bouwfaciliteiten; keuze huisbankier; ontwikkeltraject Raad van Toezicht; strategisch huisvestingsplan (Businesscase Weert, Expertisecentrum Roermond); vastgoedontwikkeling en de bijdrage hierin van de provincie; steunstichting; ontwikkeling jeugdzorg Limburg; bezuinigingen/toegepaste verdeelsleutel Limburgse jeugdzorg; Floriade; benchmark GGz. In het verslagjaar waren er volgens een vast schema bijeenkomsten met de bestuurder en de ondernemingsraad. De Raad van Toezicht heeft verder het toezicht onderhouden via specifiek overleg met de bestuurder en/of de controller (a.i.) en door kennis te nemen van in- en externe informatie. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht minimaal jaarlijks overleg met de ondernemingsraad en de cliëntenraad en periodiek met de gedeputeerde van de Provincie Limburg.

18 17 I.4.2 Bedrijfsvoering De Mutsaersstichting is georganiseerd in relatief zelfstandige units die lokaal maatwerk kunnen leveren. Er zijn teams geformeerd en voor elk team is op basis van het teamcompetentiemodel een teamcoördinator aangewezen. De facilitaire diensten zijn met uitzondering van een Servicepunt Facilitaire Zaken grotendeels uitbesteed. Basis voor het jaarplan 2011 was het Meerjarenbeleidsplan Toon & Koers uit In 2010 is een aanzet gegeven om tot een aanvulling op dit beleid te komen. Eind 2010 is dit verwoord in een voornemen dat in 2011 zijn beslag heeft gekregen in het Werkdocument Organisatieontwikkeling Welkom in Anderland. De afgelopen jaren is door de Mutsaersstichting veel energie gestoken in het op orde krijgen van de interne organisatie, zowel zorginhoudelijk als organisatorisch. HR heeft een enorme ontwikkeling ondergaan. Zelfsturing krijgt meer ruimte. Operationele facilitaire functies zijn grotendeels uitbesteed en overgebleven functies zijn samengevoegd in een smal servicepunt (SFZ). Het functioneren van de Planning en Control cyclus is sterk verbeterd. Het verder professionaliseren van de interne organisatie krijgt ook de komende periode aandacht. Uitgaande van het jaarplan is een begroting opgesteld. Uitgangspunt voor de interne begroting was de gerealiseerde productie over het jaar voorafgaand aan het verslagjaar. Vervolgens heeft maandelijks monitoring en rapportage plaatsgevonden op de gerealiseerde productie en de exploitatie. Risicomanagement wordt door de Mutsaersstichting ervaren als een belangrijk onderdeel van goed ondernemerschap. Er is een bedrijfsnoodplan aanwezig. Brand-, arbeidsveiligheid-, infectie- en kwaliteitsrisico's zijn in kaart gebracht en worden beheerst. Risicomanagement is essentieel voor goed bestuur van organisaties. Integriteit, transparantie en expliciete verantwoordelijkheid van bestuur en staf voor de kwaliteit van de interne beheersing en het risicomanagement staan hierbij centraal. Daarvoor zijn twee internationale regelingen normatief: COSO-ERM en NEN-ISO Deze internationale richtlijnen benoemen de principes en componenten waaraan intelligent risicomanagement moet voldoen. In de nieuwe HKZcertificatieschema s is een veiligheidsmodule ontwikkeld die aansluit op de NTA 8009:2007 en is een verdiepingsslag op het thema cliënt-/patiëntveiligheid gemaakt. In 2012 worden deze van kracht. De bestuurder is verantwoordelijk voor het beheersen van de risico's die verbonden zijn aan de activiteiten van de stichting waaronder de financiering van de stichting. Hij heeft met de Raad van Toezicht regelmatig themabijeenkomsten waarin de strategie van de Mutsaersstichting wordt geanalyseerd, o.a. in verband met de toenemende marktwerking. Financiële risico's en onzekerheden waarmee de Mutsaersstichting wordt geconfronteerd, zijn vooral een gevolg van de wijze waarop overheden het schaarse aanbod dereguleren, (geleide) marktwerking introduceren (in de gezondheidszorg en de WMO-sector). Gedurende het verslagjaar zijn interne controles en HKZ-audits uitgevoerd. Verbetermaatregelen en ook preventieve maatregelen naar aanleiding van de uitkomsten van de interne controles en HKZaudits zijn uitgevoerd. Op basis van het jaarplan 2011 zijn professionaliseringsslagen gemaakt op het gebied van risicomanagement en control. Dit wordt in 2012 verder gecontinueerd door ingezette verbeteracties, mede op aangeven van de managementrapportages van de accountant. Concrete professionaliseringsslagen betreffen: Een organisatiebrede risicoinventarisatie ter identificatie van de belangrijkste risico s, die op verschillende aspecten spelen binnen de Mutsaersstichting. Op basis van deze risicoinventarisatie is in 2010 een plan van interne beheersing geïmplementeerd om deze risico s beheersbaar te maken. In 2011 is de integraliteit van het plan van interne beheersing verder verbeterd om nog beter aan te sluiten bij de eisen die externe stakeholders stellen; De kwaliteit en betrouwbaarheid van de sturingsinformatie (maandelijks) en verantwoordingsinformatie naar de Raad van Toezicht is verbeterd. Hierdoor is het mogelijk om adequaat en tijdig bij te sturen op basis van de (maandelijkse) ontwikkelingen. In 2011 is verder geïnvesteerd in verbetering van de stuurinformatie ook naar decentraal niveau, ondersteund door een managementinformatietool;

19 18 Er is een duidelijk inkoopbeleid opgesteld en de naleving hiervan wordt gecontroleerd. Dit heeft geleid tot een scherpere beoordeling van leveranciers op onder andere kwaliteitsaspecten en prijsstelling. In 2011 is Tblox ingericht, een ICT-applicatie ter ondersteuning van de inkoopfunctie. Daarmee is de inkoopfunctie en het contractmanagement efficiënter en effectiever verlopen. Dit heeft aanzienlijke besparingen laten zien. Met een treasurystatuut en periodieke bijeenkomsten van de treasury commissie worden beheersbare rente- en financieringsrisico s geborgd. Tevens is beter gestuurd op het niveau van het werkkapitaal. Gezien de interne (huisvestingsplan) en externe (marktwerking, financiering op basis van DBC s en jeugdzorgtrajecten) trends, is dit een belangrijke ontwikkeling. De aandacht en uitvoering van de treasuryfunctie heeft zich in 2011 opnieuw vertaald in positieve treasuryresultaten. De jeugdzorg in Nederland wordt gekenmerkt door een absolute achterstand qua voorzieningen. Desondanks zijn er bezuinigingen aangekondigd. De Mutsaersstichting heeft de afgelopen jaren wat betreft het onderdeel jeugdzorg zonder voldoende additionele financiering al langer bestaande knelpunten aangepakt, zoals wachtlijsten en structureel achterstallig onderhoud op tal van fronten. In 2010 en de eerste helft van 2011 zijn met behulp van extra middelen van het voormalige Ministerie van Jeugd en Gezin verbeteringen in de huisvesting en brandveiligheid aangebracht. Om de huisvesting structureel op orde te krijgen, afgestemd op wat van jeugdzorg wordt verwacht, was echter veel meer nodig (zie de aparte paragraaf over huisvesting). Rondom de verdeelsleutelproblematiek jeugdzorg hebben landelijke onderzoeken plaatsgevonden. In 2011 is duidelijk geworden dat de Provincie Limburg geconfronteerd wordt met een structurele budgetkorting. Het te bezuinigen bedrag wordt uitgesmeerd over twee jaar. In miljoen euro en in ,2 miljoen euro. Tijdens de behandeling van de provinciale Programmabegroting 2012 op 4 november 2011, hebben Provinciale Staten in unanimiteit een amendement aangenomen met de opdracht aan GS om met inzet van een extra budget van 2,7 miljoen euro aanvullende ambities toe te voegen aan de Programmabegroting 2012 (Versnellingsagenda). Van de zijde van de Mutsaersstichting is in het overleg over de bezuinigingen herhaaldelijk aangegeven, dat de bezuinigingen een ideale kans vormen om door te pakken met als uitgangspunt het beleidskader Jeugdzorg Limburg. Dit document biedt een duidelijk perspectief op vernieuwing, waarbij ook de verdeling van het provinciale jeugdzorgbudget tussen Noord- en Zuid-Limburg kan worden geharmoniseerd. De besluitvorming over de landelijke bekostigingskaders voor jeugdzorg is afgerond. Het is aan de provincies om een keuze te maken, waarbij provincies uiteenlopende invullingen kiezen. Nog niet duidelijk is welke keuze de Provincie Limburg gaat maken. De Mutsaersstichting opteert voor trajectfinanciering o.a. omdat deze systematiek redelijk aansluit op de DBC-financiering. De Mutsaersstichting opteert voor een bekostigingssystematiek in de jeugdzorg die op hoofdlijnen aansluit op registraties en declaratiesystematiek die gelden voor de verantwoording naar GGz en gemeenten. Het is ook in 2011 om meerdere redenen lastig gebleken om bij BJZ de aanspraken geïndiceerd te krijgen. Sinds eind 2010 is verbetering te bespeuren nadat een constructief plan is opgesteld in een overleg tussen bestuurders en leidinggevenden van BJZ en de Mutsaersstichting en in 2011 is samengewerkt in een pilot Zorgmatching. BJZ is met ingang van 2009 gestart met de invoering van het zogenaamde gestapeld indiceren conform de landelijke Werkinstructie Systematiek van indiceren in geclusterde uniforme zorgaanspraken voor het provinciaal gefinancierde zorgaanbod. BJZ kan zelf aangeven welke aanspraken nodig zijn. In het indicatiebesluit is niet meer de duur en de omvang van de geïndiceerde zorg opgenomen; deze kunnen de zorgaanbieders in overleg met de zorgvrager vaststellen. De invoering van deze systematiek beoogde geen gevolgen voor de wettelijke taken van Bureau Jeugdzorg wat betreft casemanagement. In de werkinstructie staat dat in veruit de meeste gevallen naast de indicatie Verblijf een indicatie Jeugdhulp nodig is, omdat in deze systematiek de indicatie Verblijf alleen nog betrekking heeft op sec het verblijf inclusief het realiseren van een pedagogisch klimaat. Voor het financieren van individuele hulp (aan ouders) en groepsactiviteiten tijdens het verblijf zijn sinds begin 2009 aparte indicaties Jeugdhulp Individueel en Jeugdhulp Groep nodig. In de uitvoeringspraktijk is deze manier van gestapeld indiceren in Noord-Limburg onvoldoende van de grond gekomen, ondanks dat hier herhaaldelijk aandacht voor is gevraagd; intern, in contacten met BJZ en ook in het kwartaaloverleg van de Mutsaersstichting met ambtenaren van Provincie Limburg.

20 19 In het licht van de aangekondigde transitie van jeugdzorg naar gemeenten gingen provincies nog meer dan voorheen verschillend om met het wettelijk fenomeen van indicatiestelling door BJZ. Per 1 januari 2011 is het item de duur uit de BJZ-aanspraken gehaald om administratieve lastenverlichting te bereiken. De algemene tendens in Nederland is dat de huidige formele invulling van onafhankelijke indicatiestelling aanzienlijk eenvoudiger moet, dan wel grotendeels kan vervallen. Zorgaanbieders hebben deels wel al deze ruimte benut in 2011 door - bij wat nu nog geïndiceerde ambulante jeugdzorg heet - op eigen initiatief het indicatieproces te starten en BJZ later de indicatie formeel te laten afronden. Jeugdigen werden hierdoor sneller geholpen. In Midden-Limburg heeft de Mutsaersstichting in de tweede helft van 2011 meegewerkt aan een gezamenlijke pilot Zorgmatching met BJZ uitgaande van het in februari 2011 verschenen advies Vernieuwing van de toegang van Van Montfoort, waarin verbetervoorstellen werden gedaan voor het indicatietraject van BJZ. Eén van de verbetervoorstellen betrof het samen met cliënt en zorgaanbieder voeren van zorgmatchinggesprekken. Bureau Jeugdzorg gaat daarbij -onder druk van bezuinigingen- samen met de cliënt in een vroegtijdig stadium in dialoog met de zorgaanbieder, gericht op gezamenlijk overleg over de geëigende zorg. De nadruk in het indicatietraject verschuift hiermee van het formeel vaststellen op welk (vaststaand) aanbod de cliënt aanspraak heeft, naar het maken van afspraken tussen de cliënt, Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieder. De pilot wordt in 2012 geëvalueerd. Opvallend blijft dat het indicatiepatroon in Noord- en Midden-Limburg sterk verschilt van dat in Zuid- Limburg. In Noord- en Midden-Limburg wordt zonder duidelijke verklaring bij een zelfde aantal jeugdigen de helft van het jeugdzorgbudget gebruikt/geïndiceerd ten opzichte van Zuid-Limburg. Dit terwijl In Noord- en Midden-Limburg het gebruik van Jeugd-GGz niet hoger is dan in Zuid-Limburg. BJZ en de zorgaanbieders in Limburg hebben zich in 2009 duidelijk uitgesproken tegen marktwerking en voor consortiumvorming in de jeugdzorg gezien het belang van samenwerking tussen instellingen rondom een kind en zijn gezin. De Provincie heeft dit voornemen in het beleidskader Jeugdzorg overgenomen. In 2010 is door de Mutsaersstichting geïnvesteerd in de verkenning van de consortiumgedachte. De drie Raden van Bestuur (Xonar, Rubicon jeugdzorg en de Mutsaersstichting) hebben een notitie opgesteld met voorstellen om de samenwerking verder uit te breiden. Deze notitie is voorgelegd aan de Raden van Toezicht en de medezeggenschapsorganen. Door Xonar zijn de voorstellen in de notitie uiteindelijk niet overgenomen. Voor de Mutsaersstichting en Rubicon jeugdzorg vormde de notitie een kader voor een verdere verkenning van intensivering van de samenwerking wat betreft (uitbesteding van) HR, inkoop en facilitair bedrijf. In 2011 zijn via pilots concrete ervaringen opgedaan, die gaan uitwijzen welke samenwerkingsvorm past. In de (Jeugd-)GGz is sprake van verdergaande marktwerking. De sector (Jeugd-)GGz wil door met de invoering van prestatiebekostiging. Rondom de prestatiebekostiging zijn de voorstellen die waren ontwikkeld om met bandbreedtes de onvolkomenheden uit de GGz-DBC-productstructuur op te lossen wat betreft de kinder- en jeugdpsychiatrie helaas niet overgenomen. UVIT en CZ vertegenwoordigen de zorgverzekeraars in het inkoopoverleg in het kader van de Zorgverzekeringwet. Er is reeds bij wijze van proef gerekend met DBC s is het laatste overgangsjaar. Met ingang van 2013 wordt ingekocht op basis van DBC-registratie. Het overleg hierover met de inkopers van UVIT en CZ eind 2011 heeft nog geen oplossing opgeleverd voor de onvolkomenheden van de DBC-systematiek wat betreft de kinder- en jeugdpsychiatrie. Wanneer deze nieuwe afrekensystematiek letterlijk zou worden genomen, dient de sector rekening te houden met een fors financieringstekort plus het terugdraaien van in voorgaande jaren opgebouwde substitutieruimte. De wijze waarop binnen de Mutsaersstichting wordt gewerkt met één gezin, één plan, één regie in één primair proces komt dan in het geding. Met het zorgkantoor is apart overlegd over de inkoop in het kader van de AWBZ. Vanaf 2013 speelt de overheveling van AWBZ-begeleiding naar de WMO. De decentralisatie van begeleiding naar de WMO biedt kansen om op lokaal niveau deze ondersteuning bij zelfredzaamheid en participatie dichterbij de burger te organiseren. Gemeenten worden vanaf 1 januari 2013 verantwoordelijk voor de nieuwe aanvragers, voor cliënten van wie de indicatie afloopt in 2013 en voor cliënten waarbij de situatie verandert en daarom een nieuwe indicatie nodig hebben. Vanaf 2014 worden gemeenten verantwoordelijk voor alle cliënten die op dit moment al extramurale begeleiding ontvangen in de AWBZ. Gemeenten zijn niet verplicht om Europees aan te besteden. Bovendien worden de regels voor aanbesteding van sociale voorzieningen (waaronder thuiszorg, welzijnsvoorzieningen en begeleidingsarrangementen) versoepeld. Gemeenten zullen waarschijnlijk deels afzien van de traditionele inkoop van producten.