Verkiezingsbijlage 2019

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verkiezingsbijlage 2019"

Transcriptie

1 Verkiezingsbijlage 2019 Provinciale Staten Noord-Brabant Waterschap Aa en Maas Woensdag 20 maart mag iedereen weer de gang naar de stembus maken. Niet voor één verkiezing, maar voor twee. Je brengt die dag één stem uit op kandidaten voor het algemeen bestuur van Waterschap Aa en Maas. Daarnaast kies je ook voor Provinciale Staten van Noord-Brabant. Met die stem bepaal je indirect ook wie er straks in de Eerste Kamer plaatsnemen. Voor deze verkiezingen heb je twee stempassen ontvangen. Daarmee kun je naar een van de stembureaus in je eigen gemeente. Vergeet niet je identiteitsbewijs mee te nemen.

2 Waar stem ik voor bij de waterschapsverkiezingen? Bij de waterschapsverkiezingen bepaalde je mede wie er in het algemeen bestuur van waterschap Aa en Maas komt. Dit is vergelijkbaar met de gemeenteraad. Het algemeen bestuur bepaalt het beleid van het waterschap en controleert het dagelijks bestuur van het waterschap. Het is een overheidsorganisatie. Stemmen is belangrijk, want de bestuursleden bepalen hoe het belastinggeld besteed wordt. Nederland telt in totaal 21 waterschappen. Zij gaan over het beheer en de controle van het water. Een waterschap wordt ook wel een hoogheemraadschap genoemd. Zij houden zich bezig met: onderhoud van dijken en sluizen; zuiveren van het afvalwater; controleren de kwaliteit van ons zwemwater; natuurbeheer in en om het water. Er zijn veel ontwikkelingen op watergebied die om keuzes vragen. Denk aan klimaat, landbouw, natuur of innovaties. Bestuurders van het waterschap beslissen hierover. Door te stemmen op de politieke partij van jouw voorkeur, oefent je invloed uit op de keuzes die worden gemaakt. Aa en Maas Een waterschap wordt bestuurd door een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het algemeen bestuur van Aa en Maas kent 23 gekozen leden. De verkiezingsuitslag bepaalt hoeveel leden iedere partij mag leveren. Het waterschapsbestuur telt in totaal 30 leden. De zeven overige leden worden niet gekozen, maar benoemd. Zij vertegenwoordigen bedrijfs-, landbouwen natuurbelangen in het bestuur. De Kamer van Koophandel kiest drie leden, de ZLTO kiest ook drie leden en de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren bepaalt het laatste lid. Dit heten geborgde zetels. Zowel het algemeen bestuur als het dagelijks bestuur staat onder leiding van de dijkgraaf of watergraaf. Deelnemende partijen Zeven partijen doen mee aan de verkiezingen voor Waterschap Aa en Maas. Daar kun je woensdag 20 maart je stem op uitbrengen: - AWP niet politiek wel deskundig - CDA - Ouderen Appèl - Hart voor Water - Partij van de Arbeid - VVD (zie pagina 5) - 50PLUS - Water Natuurlijk Laat je adviseren Heb je nog geen flauw idee op wie jij moet stemmen woensdag 20 maart? Of wil je juist graag bevestigd worden in jouw keuze. Vul dan de Stem- Wijzer van Noord-Brabant in. Test je politieke voorkeur aan de hand van dertig stellingen. Surf hiervoor naar Stemmen is belangrijk, want de bestuursleden bepalen hoe het belastinggeld besteed wordt. 2 verkiezingskrant 2019

3 Waar stem ik voor bij de Provinciale Statenverkiezingen? Bij de verkiezingen voor Provinciale Staten kiezen de inwoners de leden van de Provinciale Staten. Dit zijn volksvertegenwoordigers. Zij vormen het parlement van de provincie. Het aantal zetels in Provinciale Staten hangt af van het aantal inwoners van de provincie. Noord-Brabant telt 55 zetels. Je mag in jouw provincie stemmen als je 18 jaar of ouder bent en de Nederlandse nationaliteit bezit. Verschillende partijen in de Provinciale Staten gaan samenwerken. Net zoals na Tweede Kamerverkiezingen, wordt daarna een regering gevormd in de provincie. Dit heet het college van Gedeputeerde Staten. Een gedeputeerde is vergelijkbaar met een minister. Een provincie kan minimaal drie en maximaal negen gedeputeerden hebben. De voorzitter van het college is de Commissaris van de Koning. De commissaris wordt door de Koning benoemd. In Brabant is dat Wim van der Donk. Eerste Kamer De verkiezing van de Eerste Kamer vindt eenmaal in de vier jaar plaats. De Eerste Kamerleden worden gekozen door leden van alle Provinciale Staten en door de kiescolleges op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Door te stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen heb je dus ook invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. Die verkiezing is 27 mei. Taken provincie De provincie heeft zeven kerntaken. Het college van Gedeputeerde Staten bepaalt het beleid op onderwerpen als infrastructuur en openbaar vervoer. Daarnaast controleren zij of gemeenten en waterschappen hun taken goed uitvoeren. Provinciale Deelnemende partijen Er hebben zich zestien politieke partijen geregistreerd voor de Provinciale Statenverkiezingen in Noord-Brabant. Op kun je de programma s, lijsttrekkers en websites van de partijen vinden. - AWP niet politiek wel deskundig - 50Plus - CDA (zie pagina 7) - ChristenUnie-SGP - Code Oranje - D66 - DENK - Forum voor Democratie - GroenLinks - Lokaal Brabant (zie pagina 7) - Ouderen Appèl - Hart voor Brabant - Partij voor de Dieren - Partij van de Arbeid - PVV - Senioren Brabant - SP - VVD (zie pagina 5) Staten controleert het college van Gedeputeerde Staten. verkiezingskrant

4

5 Kandidaat Waterschap Aa en Maas William de Kleijn van VVD Leeftijd: 49 jaar Woonplaats: Herpen Partij: VVD Plaats op kieslijst: 1 (lijsttrekker) Motto partij: Slimme samenwerking, lage belastingen en een duurzame leefomgeving Beroep: 50% wethouder bij waterschap Aa en Maas, 50% werkvoorbereider Provinciale wegen en vader in fijn gezin Website: vvd-aaenmaas.nl Drie belangrijkste programmapunten? Elk waterschap wil veilige dijken, goed waterpeilbeheer voor mens plant en dier en schoon water. Onze manier van aanpakken is onderscheidend in: 1. Betaalbare duurzaamheid; Natuurlijk water en economie kunnen goed hand in hand gaan. Als VVD willen op het juiste moment de juiste stappen zetten om de (terecht hoge!) duurzaamheidsambities van Brabant te realiseren. Uiteraard wel met droge voeten en zonder belastingverhogingen! 2. Samenwerking; We willen vanuit oprechte interesse samenwerken met inwoners, natuurbeheerders, boeren en gemeenten om het water ten dienste te brengen van hún doelen. Samen werk met werk maken kost minder en geeft gedragen resultaten. Geen politiek spektakel maar in harmonie met elkaar. 3. Genieten van ons landschap; Iedereen kan genieten van een groene omgeving. Goed waterbeheer zorgt voor gewassen op het land en legt de basis voor mooie landschappen zoals de Maashorst, de Meanderende Maas, de verborgen Raamvallei. Het is belangrijk dat water en groen veilig, toegankelijk en dus echt beleefbaar zijn. Wat had de afgelopen vier jaar anders gemoeten? Ik heb afgelopen vier jaar vanuit het Dagelijks Bestuur, met veel plezier, gewerkt aan een efficiënter waterschap. Veel geïnvesteerd in samenwerking. De kosten zijn, voor het eerst, in de teugels gehouden met behoud van de ambitie. Hier liggen nog kansen... Wat willen jullie de komende vier jaar realiseren? We gaan voor een slimme en gedragen aanpak. Duurzaam, toekomstbestendig en degelijk waterbeheer voor mens, plant en dier, zonder de belastingen te verhogen. Wat wil je nog kwijt aan de kiezer? De VVD is er voor al die Brabanders die er iets van willen maken. Mensen die zich met volle overtuiging inzetten voor onze samenleving. Het is ook aan het waterschap Aa en Maas om die ruimte te geven, zodat iedereen die wil, mee kan doen en het kan betalen. Alleen zo maken we onze streek samen nóg beter. Kandidaat Provinciale Staten Roel Gremmen van VVD Leeftijd: 25 jaar Woonplaats: Berghem Partij: VVD Plaats op kieslijst: 9 (VVD heeft nu tien zetels) Motto partij: Thuis in ons Brabant! Beroep: Politiek assistent van VVD Tweede Kamerlid Ockje Tellegen Website: Drie belangrijkste programmapunten? 1. Aanpak criminaliteit. Als het aan de VVD ligt komt er een gedeputeerde veiligheid. Door middel van extra handhavers die beter uitgerust zijn, gaan we drugsdumpingen in onze mooie Maashorst tegen en gaan we ondermijnende criminaliteit in Noordoost-Brabant hard aanpakken. 2. De komende jaren moeten er in onze regio flink wat huizen bijgebouwd worden. Dit om ervoor te kunnen zorgen dat de jongeren in de dorpen, zoals Schaijk, Reek, Mill of Haps, kunnen gaan wonen waar ze zijn opgegroeid, maar ook voor ouderen die langer thuis willen wonen. 3. Duurzaamheid als economische kans. Wat de VVD betreft moeten de maatregelen die we gaan nemen betaalbaar en behapbaar zijn voor iedereen. Natuurlijk is het belangrijk dat we de wereld schoon doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen, maar het moet wel op een tempo gaan wat iedereen kan meemaken. Wat had de afgelopen vier jaar anders gemoeten? Als VVD Brabant hebben we de afgelopen vier jaar in de coalitie gezeten. Hier hebben we veel dingen kunnen realiseren, maar er zijn nog uitdagingen genoeg. Daarom moeten we de komende jaren verder inzetten op mobiliteit, economie en veiligheid. Wat willen jullie de komende vier jaar realiseren? Zoals hierboven geschetst zijn er genoeg uitdagingen de komende jaren. Zaak is dat we scherpe keuzes maken, waarbij we oog hebben voor het belang van álle Brabanders. Wij willen graag realiseren dat er voor iedereen in Brabant een betaalbare woning is en dat iedereen, op welke manier dan ook, sneller van Boxmeer naar Den Bosch of Uden kan, maar ook willen we de knelpunten bij de A50 en A59 zoals knooppunt Paalgraven aanpakken. Wat wil je nog kwijt aan de kiezer? De VVD is een partij van en voor doeners. Wij zijn er voor de mensen die een stapje extra zetten om de samenleving mooier en beter te maken. De VVD heeft nu tien zetels in de Staten en dus heb ik alle stemmen nodig om verkozen te worden. Wil jij een jonge, enthousiaste en benaderbare vertegenwoordiger uit de regio in de Staten? Stem dan 20 maart, lijst 1, nummer 9! verkiezingskrant

6 Eén van elf proefgemeenten tijdens verkiezingen op 20 maart Mensen met visuele beperking kunnen zelfstandig stemmen in Grave GRAVE - De verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen staan voor de deur. Woensdag 20 maart mag iedereen weer naar de stembus. In elf gemeenten kunnen mensen met een visuele beperking zelfstandig stemmen. Dit gebeurt met behulp van een mal met audio-ondersteuning. Grave doet ook mee aan dit experiment, samen met Amsterdam, Den Bosch, Den Haag, Haarlem, Haarlemmermeer, Hilversum, Rotterdam, Veldhoven, Zaanstad en Zeist. Stemgerechtigde inwoners met een visuele beperking hebben het recht om zelfstandig, met behoud van het stemgeheim, hun stem uit te brengen. Net als ieder ander in Nederland. Zelfstandig kunnen stemmen is een belangrijk onderdeel van het VN-verdrag Handicap dat Nederland in 2016 heeft geratificeerd. Het recht om een stem in het geheim te kunnen uitbrengen is bovendien vastgelegd in de Kieswet. Grave kent een lange geschiedenis van zorg voor blinden en slechtzienden, weet burgemeester Lex Roolvink. We vinden het belangrijk de zelfstandigheid van deze groep inwoners zo veel als mogelijk is te faciliteren. Vandaar dat we graag meedoen aan dit experiment. Stemmal en soundbox Hoe werkt het? Het stembiljet wordt in een speciaal ontwikkelde mal met gaatjes gelegd. Via een zogeheten soundbox met koptelefoon krijgt de visueel gehandicapte te horen welke partijen en welke kandidaten op de lijst staan. Men hoort ook het nummer van de gewenste partij en van de kandidaat op wie men wil stemmen. Op de mal zijn de partijen met voelbare cijfers en in braille aangegeven. De juiste kandidaat wordt gevonden door, onder de gewenste partij, de gaatjes te tellen. Met het potlood maakt men dan het gewenste vakje rood. Het stembureau in Grave waar visueel gehandicapten zelfstandig kunnen stemmen, wordt gevestigd in Catharinahof aan de Koninginnedijk 252. Waterschappen investeren meer door klimaatverandering AA EN MAAS - De waterschappen gaan de komende jaren zo n honderdmiljoen euro per jaar meer investeren, met name om de gevolgen van klimaatverandering voor het waterbeheer op te vangen. Met deze investeringen spelen de waterschappen niet alleen in op de gevolgen van de klimaatverandering, maar proberen de waterschappen deze ook te beperken. Waterschappen heffen eigen belastingen om te zorgen voor veilige dijken, niet te veel en niet te weinig water en het zuiveren van afvalwater. De waterschappen moeten investeren om in te spelen op ontwikkelingen zoals extremer weer, zeespiegelstijging, bodemdaling, verstedelijking, verzilting en aangescherpte milieunormen. Uit gegevens van de waterschappen blijkt dat zij samen gemiddeld anderhafl miljard euro per jaar zullen investeren in de periode De investeringen liggen zo n honderdmiljoen euro per jaar hoger dan in de plannen die een jaar geleden voor de komende vier jaar werden gemaakt. Negatieve gevolgen Toine Poppelaars, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: Als waterschappen merken we de negatieve gevolgen van de klimaatverandering als eerste in ons dagelijks werk. We zorgen voor afvoer van water bij extreme buien en het vasthouden van water in tijden van droogte. Maar zonder bestrijding van de oorzaak is het dweilen met de kraan open. Daarom hebben we een ambitieus klimaat- en energiebeleid, waarbij we duurzame energie opwekken en inzetten op een meer circulaire economie. Door als sector klimaatneutraal te zijn in 2025, willen de waterschappen een belangrijke bijdrage leveren aan het Nationaal Klimaatakkoord dat nog zal worden afgesloten. Belastingen In 2019 brengen de waterschappen in heel Nederland 2,9 miljard euro aan belastinggeld in rekening. Een gezin van vier personen met een eigen woning van euro betaalt dit jaar gemiddeld 327 euro aan waterschapsbelasting, dat is 7 euro meer dan in Dit is een gemiddelde stijging van 2,1 procent, iets onder het inflatieniveau van 2,4 procent. De tarieven voor de waterschapsbelastingen worden vastgesteld door het waterschapsbestuur. Door te stemmen voor de waterschapsverkiezingen op 20 maart hebben kiezers invloed op de keuzes die hierbij gemaakt worden, zie ook www. waterschapsverkiezingen.nl. Transparantie De Unie van Waterschappen maakt de belastingen en de kosten van de waterschappen transparant en inzichtelijk via een interactief belastingendashboard. Hierin is per waterschap te zien wat er aan belasting wordt opgehaald en waar het geld aan wordt besteed. Meer toelichting op de waterschapsbelastingen 2019 is te vinden in de digitale rapportage Waterschapsbelastingen Het hoe en waarom. Het belastingendashboard en de digitale rapportage zijn te raadplegen via: verkiezingskrant 2019

7 Kandidaat Provinciale Staten Marcel Thijssen van CDA Leeftijd: 50 jaar Woonplaats: Beers Partij: CDA Plaats op kieslijst: 9 Motto partij: CDA, altijd in de buurt! Beroep: Vermogensbeheerder Website: cdabrabant.nl Drie belangrijkste programmapunten? 1. Mobiliteit en openbaar vervoer verbeteren 2. Verduurzamen op een haalbare en betaalbare manier 3. Investeren in kleine kernen Wat had de afgelopen vier jaar anders gemoeten? Er zijn verkeerde besluiten genomen over de noodzakelijke veranderingen in de agrarische sector. Dat vraagt om een andere aanpak dan we in de afgelopen jaren hebben gezien in de provincie: meer realisme, minder regels, meer gezond verstand. Daarmee kan de agrarische sector op een haalbare en betaalbare manier verbonden worden met een gezond leefklimaat. Wat willen jullie de komende vier jaar realiseren? Op gebied van mobiliteit: de korte termijn problemen op de Maaslijn oplossen; een aanpak van de N264 in St. Hubert die kan rekenen op draagvlak onder de inwoners; goede busverbinding tussen Grave en Wijchen; Op gebied van economie: meer ruimte voor familie- en MKB-bedrijven om te ontwikkelen; meer geld voor stimuleren toerisme; Op gebied van leefbaarheid kleine kernen: samen met gemeentes met startersleningen woningbouw voor jongeren in kleine kernen stimuleren; nieuwe woonvormen voor ouderen stimuleren; Wat wil je nog kwijt aan de kiezer? De huidige CDA-fractie in de provincie Noord-Brabant bestaat uit negen mensen. Mijn negende plek op de lijst voor de aankomende verkiezingen is daarmee een reële kans om voor de regio Land van Cuijk de provincie in te kunnen. Het CDA is in alle vijf de gemeenten van het Land van Cuijk vertegenwoordigd. Dit is een brede basis van waaruit ik kan werken. Ik ben een verbinder en wil dat ook zijn tussen het Land van Cuijk en het provinciebestuur. Via Erik Ronnes kan ik daarnaast op ondersteuning uit Den Haag rekenen. Directe lijnen tussen gemeente, provincie en Den Haag: daar gaat het om. Zo kunnen we op elk niveau en via korte lijnen problemen aanpakken en kansen benutten. Realisme, gezond verstand en de menselijke maat zijn daarbij kernbegrippen die bij mij passen. Kandidaat Provinciale Staten Harold van den Broek van Lokaal Brabant Leeftijd: 53 jaar Woonplaats: Reek Partij: Lokaal Brabant Plaats op kieslijst: 3 Motto partij: Focus moet terug op de dorpen, stem Lokaal! Beroep: Logistiek projectmanager Website: lokaalbrabant.nl Drie belangrijkste programmapunten? 1. Investeren in de leefbaarheid op het platteland en in de kleine kernen. 2. Een gezonde woon- en leefomgeving met de klimaat doelstellingen van Parijs als richtinggevende piketpalen. 3. Een sterkere verbinding en betrokkenheid tussen Brabanders en de provincie. Wat had de afgelopen vier jaar anders gemoeten? Het ophalen van de regionale problemen bij de gemeenten en de inwoners van Brabant. Als regiehouder heeft de provincie toegelaten dat het openbaar vervoer voor steeds minder mensen beschikbaar is geworden. Er hadden oplossingen moeten komen voor de volgelopen provinciale wegen. Wat willen jullie de komende vier jaar realiseren? Er dient meer aandacht te komen voor de gemeenten en de inwoners. Dit kan gerealiseerd worden met een gedeputeerde per regio. Subsidiemogelijkheden bieden voor burgerinitiatieven en leefbaarheidsprojecten. We zetten in op de transities van klimaat, energie en landbouw. Die voeren we uit met elkaar met realisme, betaalbaarheid en haalbaarheid, waarin gezondheid en leefbaarheid voorop staan. Wat wil je nog kwijt aan de kiezer? Lokaal Brabant. Lijst 11. Plek 3. Daar vind je mijn naam: Harold van den Broek uit Reek. Naast mijn werk als gemeenteraadslid in Landerd, wil ik me ook graag inzetten voor iedereen uit de provincie Noord-Brabant. Ga stemmen 20 maart stemmen. Wij rekenen op u, want uw stem is ons geluid. verkiezingskrant

8

Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019

Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019 Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2019 2 Voorwoord In dit boek staat informatie over de Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen. Die zijn op 20 maart 2019. Het boek gaat over

Nadere informatie

Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2015

Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2015 Stemmen Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen 2015 2 Voorwoord In dit boek staat informatie over de Provinciale Staten en waterschapsverkiezingen. Die zijn op 18 maart 2015. Het boek gaat over

Nadere informatie

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2019

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2019 WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2019 Vragen en antwoorden 1. Algemeen, waarom waterschapsverkiezingen 2. Relatie tot de provincie 3. Wat valt er te kiezen? 4. Hoe is het waterschap georganiseerd? 1. Algemeen,

Nadere informatie

VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019

VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019 VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019 GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE NOORD-HOLLAND FLEVOLAND OVERIJSSEL ZUID-HOLLAND UTRECHT GELDERLAND NOORD-BRABANT ZEELAND LIMBURG PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN WATERSCHAPSVERKIEZINGEN

Nadere informatie

Stem ook! Woensdag 18 maart kiezen we twee keer

Stem ook! Woensdag 18 maart kiezen we twee keer Provinciale Statenverkiezingen Woensdag 18 maart kiezen we twee keer Stem ook! Op woensdag 18 maart zijn er verkiezingen voor de Provinciale Staten en Waterschappen. Iedereen vanaf 18 jaar mag dan stemmen.

Nadere informatie

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019

Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 Stemmen Verkiezingen Europees Parlement 2019 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement op 23 mei 2019. Het boek is gemaakt door de medewerkers van Leren & Ontwikkelen Cliënten.

Nadere informatie

Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer

Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van het krachtenveld De macht in de provincie herhaalt u kennis over onze staatsinrichting: de Eerste Kamer wordt gekozen door

Nadere informatie

HANDLEIDING Leerkracht

HANDLEIDING Leerkracht Lesbrief Onderwerp: verkiezingen maart 2017 HANDLEIDING Leerkracht Tijd Doelgroep Doelen 60 minuten VO Uw leerlingen leren: - Wat verkiezingen inhouden. - Wat een democratie is. - Wat stemmen is. Introductie

Nadere informatie

Wie bestuurt de provincie?

Wie bestuurt de provincie? Wie bestuurt de provincie? 2 Nederland heeft twaalf provincies, die allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders en ambtenaren hebben. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten

Nadere informatie

Stemmen Europese verkiezingen 2014

Stemmen Europese verkiezingen 2014 Stemmen Europese verkiezingen 2014 2 Voorwoord Dit boek gaat over de verkiezingen voor het Europees Parlement van 22 mei 2014. Het boek is gemaakt door de medewerkers van het Educatief Centrum voor Cliënten,

Nadere informatie

STEM JIJ OOK? VERKIEZINGEN TWEEDE KAMER WAAROM IS STEMMEN BELANGRIJK? OP WIE KAN IK STEMMEN? WAAROVER BESLIST DE TWEEDE KAMER? HOE MOET IK STEMMEN?

STEM JIJ OOK? VERKIEZINGEN TWEEDE KAMER WAAROM IS STEMMEN BELANGRIJK? OP WIE KAN IK STEMMEN? WAAROVER BESLIST DE TWEEDE KAMER? HOE MOET IK STEMMEN? STEM JIJ OOK? Kijk voor meer informatie op: www.stemjijook.nu WAAROM IS STEMMEN BELANGRIJK? OP WIE KAN IK STEMMEN? WAAROVER BESLIST DE TWEEDE KAMER? HOE MOET IK STEMMEN? VERKIEZINGEN TWEEDE KAMER WOENSDAG

Nadere informatie

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag

VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag WAT DOET DE EUROPESE UNIE? Nederland is lid van de Europese Unie (EU). In de EU

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 1

Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN Arnoud van Vliet secretarisdirecteur waterschap Hollandse Delta

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN Arnoud van Vliet secretarisdirecteur waterschap Hollandse Delta 1 WATERSCHAPSVERKIEZINGEN 2015 Arnoud van Vliet secretarisdirecteur waterschap Hollandse Delta 2 INHOUD PRESENTATIE ALGEMEEN ORGANISATIE VERKIEZINGEN BELANGRIJKE DATA MEEDOEN? 3 BESTUREN Waterschappen

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek

Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting door een scholier 1057 woorden 17 maart 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Hoofdstuk 1 In de politiek gaat het om keuzes maken. Dat

Nadere informatie

Wie bestuurt de provincie?

Wie bestuurt de provincie? Wie bestuurt de provincie? Nederland heeft twaalf provincies. En die provincies hebben allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten

Nadere informatie

Wie bestuurt de provincie?

Wie bestuurt de provincie? Wie bestuurt de provincie? Nederland heeft twaalf provincies. En die provincies hebben allemaal hun eigen volksvertegenwoordigers en hun eigen bestuurders. De provincies staan tussen het Rijk en de gemeenten

Nadere informatie

Polderen voor beginners

Polderen voor beginners Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.

Nadere informatie

VERKIEZINGSUITSLAG 2017

VERKIEZINGSUITSLAG 2017 VERKIEZINGSUITSLAG 2017 MAART 2017 AAN DE SLAG MET #1 DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen krijgen twee werkbladen. Ze verdiepen zich eerst in de zetelverdeling voor de verkiezingen. Daarna bekijken ze

Nadere informatie

Wie bestuurt het waterschap?

Wie bestuurt het waterschap? Wie bestuurt het waterschap? Nederland waterland. Rivieren, kanalen, sloten, beken, meren, grachten Nederland is er vol mee. Bovendien ligt Nederland aan de Noordzee. Al dat water in en om Nederland moet

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Vrouwen in de politiek geactualiseerde versie, januari 2011

Vrouwen in de politiek geactualiseerde versie, januari 2011 Vrouwen in de politiek geactualiseerde versie, januari 2011 Bij de landelijke verkiezingen in juni 2010 zijn er 61 vrouwen in het parlement gekozen, zes meer dan bij de verkiezingen van 2003 en van 2006.

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat

Nadere informatie

WIE BESTUURT DE GEMEENTE?

WIE BESTUURT DE GEMEENTE? WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij

Nadere informatie

Rapportage. Amsterdam, Standaard rapportage. Gesloten vragen. DirectResearch Herengracht CA Amsterdam

Rapportage. Amsterdam, Standaard rapportage. Gesloten vragen. DirectResearch Herengracht CA Amsterdam DirectResearch Herengracht 454 1017 CA Amsterdam 020 770 75 79 info@directresearch.nl www.directresearch.nl Rapportage Amsterdam, 17-06-2016 Oekraïne Oekraïne referendum referendum (meting 2) Standaard

Nadere informatie

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal

Derde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand

Nadere informatie

VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019

VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019 VERKIEZINGSKRANT woensdag 20 maart 2019 GRONINGEN FRIESLAND DRENTHE NOORD-HOLLAND FLEVOLAND OVERIJSSEL ZUID-HOLLAND UTRECHT GELDERLAND NOORD-BRABANT ZEELAND LIMBURG PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN WATERSCHAPSVERKIEZINGEN

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen. Stem ook!

Gemeenteraadsverkiezingen. Stem ook! Gemeenteraadsverkiezingen Woensdag 19 maart GEMEENTERAADSverkiezingen Stem ook! Op woensdag 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Iedereen vanaf 18 jaar mag dan stemmen. Bepaal mee wie er in de gemeenteraad

Nadere informatie

Wie bestuurt het waterschap?

Wie bestuurt het waterschap? Wie bestuurt het waterschap? 2 Nederland waterland. Rivieren, kanalen, sloten, beken, meren, grachten Nederland is er vol mee. Bovendien ligt Nederland aan de Noordzee. Al dat water in en om Nederland

Nadere informatie

Je kunt op internet ook kijken op: www.kieskompas.nl www.stemwijzer.nl www.ookjij.nl www.wiekiesjij.nl. We hopen dat het boek je verder helpt.

Je kunt op internet ook kijken op: www.kieskompas.nl www.stemwijzer.nl www.ookjij.nl www.wiekiesjij.nl. We hopen dat het boek je verder helpt. In dit boek staat informatie over de Provinciale Statenverkiezingen. Die zijn op 2 maart 2011. Het boek gaat over de verkiezingen in de provincie Zuid-Holland. Het Educatief Centrum voor Cliënten van de

Nadere informatie

Onderstaand vindt u de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen in de Nederlandse lidgemeenten van de Euregio Rijn-Waal.

Onderstaand vindt u de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen in de Nederlandse lidgemeenten van de Euregio Rijn-Waal. Uitslagen Nederlandse Provinciale Statenverkiezingen 2019 Onderstaand vindt u de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen in de Nederlandse lidgemeenten van de Euregio Rijn-Waal. Ergebnisse niederländischer

Nadere informatie

5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Boekverslag door E. 2025 woorden 23 oktober 2014 5.9 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1: wat leer je bij maatschappijleer? Iets is een maatschappelijk probleem

Nadere informatie

VERKIEZINGSKRANT Waarom stemmen op 21 maart? Waarover gaat de gemeente? Hoe bepaal ik op wie ik stem? Hoe kan ik stemmen?

VERKIEZINGSKRANT Waarom stemmen op 21 maart? Waarover gaat de gemeente? Hoe bepaal ik op wie ik stem? Hoe kan ik stemmen? VERKIEZINGSKRANT Waarom stemmen op 21 maart? Waarover gaat de gemeente? Hoe bepaal ik op wie ik stem? Hoe kan ik stemmen? Op woensdag 21 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Alle Nederlanders vanaf

Nadere informatie

Meest gestelde vragen

Meest gestelde vragen Meest gestelde vragen Klik op de vraag om direct naar het antwoord te gaan: 1.Wie mag deelnemen aan de verkiezingen op 18 maart 2015? 2. Wanneer is de dag van de stemming 3. Wat neem ik mee als ik mijn

Nadere informatie

Rapportage onderzoek De eerste keer. Radar Limburg

Rapportage onderzoek De eerste keer. Radar Limburg Rapportage onderzoek De eerste keer Radar Limburg 19 maart 2019 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Samenvatting... 2 1. Rechte tellingen... 3 De eerste keer... 3 2. Onderzoeksverantwoording... 13 2.1. Methodiek...

Nadere informatie

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8

Tweede Kamerverkiezingen. groep 7 en 8 Tweede Kamerverkiezingen groep 7 en 8 inhoud blz. 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De Tweede Kamer 6 5. Kiezen 7 6. De uitslag 8 7. De meerderheid 9 8. Het kabinet 10 9. De oppositie

Nadere informatie

VERKIEZINGSKRANT 15 MAART 2017 TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN STEM OOK!

VERKIEZINGSKRANT 15 MAART 2017 TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN STEM OOK! VERKIEZINGSKRANT 15 MAART 2017 TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN STEM OOK! Wil jij weten welke politieke partij bij jou past? Doe de test op www.stemwijzer.nl. Op woensdag 15 maart zijn er Tweede Kamerverkiezingen.

Nadere informatie

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1%

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Ja 55,9% Nee 44,1% Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Op welke partij heb je gestemd? PvdA 27,1% D66 17,9% VVD 16,4% SP

Nadere informatie

RONDE 1. De Geschiedenis van het kiesrecht ronde (meerkeuze)

RONDE 1. De Geschiedenis van het kiesrecht ronde (meerkeuze) De Geschiedenis van het kiesrecht ronde (meerkeuze) Vraag 1 : In 1917 kregen mannen actief kiesrecht, vrouwen kregen echter alleen passief kiesrecht. Wat is het verschil tussen actief en passief kiesrecht?

Nadere informatie

Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus EA Den Haag

Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus EA Den Haag Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl Maart 2019 Publicatie-nr. 120128 120128_Brochure_SVHBV2.indd

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders

Nadere informatie

De Slimste Stem de pubquiz

De Slimste Stem de pubquiz De Slimste Stem de pubquiz De geschiedenis-van-het-kiesrecht ronde RONDE 1 1 In 1917 kregen mannen actief kiesrecht, vrouwen kregen echter alleen passief kiesrecht. Wat is het verschil tussen actief en

Nadere informatie

21 maart 2019 Auteur: Lisette van Vliet. Dag na Provinciale Statenverkiezingen

21 maart 2019 Auteur: Lisette van Vliet. Dag na Provinciale Statenverkiezingen 21 maart 2019 Auteur: Lisette van Vliet Dag na Provinciale Statenverkiezingen Samenvatting FVD-kiezer doet voorzichtige handreiking aan kabinet Veel kiezers die gisteren Forum voor Democratie hebben gestemd,

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER STEM 2019 VOOR (V)MBO MAGAZINE OVER DE EERSTE KAMER HOE WORDT DE EERSTE KAMER GEKOZEN? Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen Dit doet de Eerste Kamer HIER GEBEURT HET! INVLOED VAN

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting door H. 1327 woorden 6 oktober 2015 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis 7.1 De Franse filosoof en jurist Charles de Montesquieu

Nadere informatie

Herziene versie 2012 MET WERKBLAD EN PUZZEL. groepen 6-8

Herziene versie 2012 MET WERKBLAD EN PUZZEL. groepen 6-8 Herziene versie 2012 M WRKBLAD N PUZZL groepen 6-8 inhoud blz. 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De weede Kamer 6 5. Kiezen 7 6. De uitslag 8 7. De meerderheid 9 8. Het kabinet

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma ChristenUnie- SGP in begrijpelijke taal

Verkiezingsprogramma ChristenUnie- SGP in begrijpelijke taal Verkiezingsprogramma ChristenUnie- SGP in begrijpelijke taal Over een paar weken kiezen alle Brabanders een nieuw bestuur voor de provincie. Op 7 maart. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst 4 november 2014 waterschapsverkiezingen

Informatiebijeenkomst 4 november 2014 waterschapsverkiezingen Informatiebijeenkomst 4 november 2014 waterschapsverkiezingen 1 1. Waterschap als functionele overheid Jan Geluk, dijkgraaf 2. Het bestuurlijke proces Arnoud van Vliet, secretaris-directeur 3. De waterschapsverkiezingen

Nadere informatie

Deze partijen doen mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in Naam van de partij. Vrijheid en Democratie VVD. Arbeid P.v.d.A.

Deze partijen doen mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in Naam van de partij. Vrijheid en Democratie VVD. Arbeid P.v.d.A. Deze partijen doen mee aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017 Nummer op stembiljet Logo van de partij Naam van de partij 1 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie VVD 2 Partij van de Arbeid P.v.d.A.

Nadere informatie

WIE BESLIST WAT? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? MAART 2015 AAN DE SLAG MET #2

WIE BESLIST WAT? DE WERKVORM IN HET KORT WAT HEB JE NODIG? LEERDOEL HOE LANG DUURT HET? MAART 2015 AAN DE SLAG MET #2 WIE BESLIST WAT? MAART 2015 AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? De powerpoint met de onderwerpen en bestuurslagen: http://www.prodemos.nl/co ntent/download/18824/942 58/file/Aandeslagmet_hoelo ssenweditop.ppsx

Nadere informatie

Onderzoek Provinciale verkiezingen 2015

Onderzoek Provinciale verkiezingen 2015 Tabel 1: Bent u ervan op de hoogte dat er op 18 maart 2015 verkiezingen voor de Provinciale Staten worden gehouden? Ja, daar ben ik van op de hoogte 83,2 1170 Nee, daar was ik (nog) niet van op de hoogte

Nadere informatie

Puzzel: welke regering krijgen we?

Puzzel: welke regering krijgen we? Puzzel: welke regering krijgen we? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen welke politieke partijen met elkaar kunnen samenwerken op basis van de verkiezingsuitslag

Nadere informatie

DE VERKIEZINGSUITSLAG

DE VERKIEZINGSUITSLAG DE VERKIEZINGSUITSLAG MAART 2017 - POLITIEK IN PRAKTIJK DOCENTENHANDLEIDING DE WERKVORM IN HET KORT Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen dat politieke partijen met elkaar moeten samenwerken

Nadere informatie

Docentenhandleiding. Derde Kamer - digitale les Verkiezingen, en dan?

Docentenhandleiding. Derde Kamer - digitale les Verkiezingen, en dan? Docentenhandleiding Derde Kamer - digitale les Verkiezingen, en dan? Lespakket Verkiezingen, en dan? Wat gebeurt er na de verkiezingen? Hoe wordt de regering gevormd? Wat is het verschil tussen oppositie

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK? VERKIEZINGEN VOOR DE PROVINCIALE STATEN EN DE WATERSCHAPPEN 2019

HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK? VERKIEZINGEN VOOR DE PROVINCIALE STATEN EN DE WATERSCHAPPEN 2019 HANDLEIDING WORKSHOP STEM JIJ OOK? VERKIEZINGEN VOOR DE PROVINCIALE STATEN EN DE WATERSCHAPPEN 2019 2 INHOUD Korte omschrijving workshop... 3 Benodigdheden... 3 Voorbereiding... 4 Voorbereiding op de avond

Nadere informatie

Handboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie: Hans Kouwenhoven Anneke Janssen / HH: pagina

Nadere informatie

Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad / het algemeen bestuur van het waterschap / provinciale staten

Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad / het algemeen bestuur van het waterschap / provinciale staten Model P 22-2 Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad / het algemeen bestuur van Model P 22-2 Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Waterschapsverkiezingen

Informatiebijeenkomst Waterschapsverkiezingen Informatiebijeenkomst Waterschapsverkiezingen 1 juli 2014 Waterschap Amstel, Gooi en Vecht: een introductie Het waterschapsbestuur De waterschapsverkiezingen Introductie Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=1gzlsvox

Nadere informatie

Stem ook! Woensdag 12 september Tweede Kamerverkiezingen

Stem ook! Woensdag 12 september Tweede Kamerverkiezingen Tweede Kamerverkiezingen Wil jij weten welke politieke partij bij jou past? Geef je mening over de stellingen op www.stemwijzer.nl. Ontdek welke politieke partij het best bij jou past. Woensdag 1 september

Nadere informatie

Model P Verkiezing. 2. Zitting. 3. Aantal stemmen per lijst en kandidaat. 4. Aantal blanco en ongeldige stemmen

Model P Verkiezing. 2. Zitting. 3. Aantal stemmen per lijst en kandidaat. 4. Aantal blanco en ongeldige stemmen Model P 22-2 Proces-verbaal van de verkiezingsuitslag van de gemeenteraad / de eilandsraad / het algemeen bestuur van het waterschap / provinciale staten / het kiescollege Met dit formulier wordt verslag

Nadere informatie

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Rapport Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Slechts zwakke stijging opkomstintentie, meerderheid VVD, PvdA en C3 ver weg De spanning voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag

Nadere informatie

Maatschappijleer Parlementaire Democratie 10 VWO 2014-2015

Maatschappijleer Parlementaire Democratie 10 VWO 2014-2015 Maatschappijleer Parlementaire Democratie 10 VWO 2014-2015 Mensbeelden, ideologieën, politieke partijen Politieke partijen Welke politieke partijen zijn er eigenlijk in Nederland en wat willen ze? Om antwoord

Nadere informatie

De lijn van links naar rechts

De lijn van links naar rechts De lijn van links naar rechts Korte omschrijving werkvorm Met deze werkvorm gaat u met de leerlingen in gesprek over liberale en sociale standpunten. Aan de hand van standpunten wordt een lijn gevormd

Nadere informatie

Proces-verbaal van een stembureau

Proces-verbaal van een stembureau Model N 10-1 (Wrr 66) Proces-verbaal van een stembureau Waarom een proces-verbaal? Met een proces-verbaal legt een stembureau verantwoording af over: het verloop van de stemming; het tellen van de stemmen.

Nadere informatie

De Kiesraad. Organisatie en taken

De Kiesraad. Organisatie en taken De Kiesraad Organisatie en taken Taken Kiesraad De Kiesraad is centraal stembureau voor de verkiezingen van Tweede Kamer, Eerste Kamer en Europees Parlement, en: stelt de officiële verkiezingsuitslagen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek

Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door een scholier 1027 woorden 10 augustus 2010 5,3 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3. Politiek 3.1. Keuzes

Nadere informatie

tot wijziging van het Kiesbesluit en het Waterschapsbesluit voor het combineren van de waterschapsverkiezingen met de provinciale statenverkiezingen

tot wijziging van het Kiesbesluit en het Waterschapsbesluit voor het combineren van de waterschapsverkiezingen met de provinciale statenverkiezingen Besluit van tot wijziging van het Kiesbesluit en het Waterschapsbesluit voor het combineren van de waterschapsverkiezingen met de provinciale statenverkiezingen Op de voordracht van Onze Minister van Infrastructuur

Nadere informatie

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk?

Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? Wie bestuurt het Caribisch deel van ons Koninkrijk? 2 Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat niet alleen uit Nederland, zoals we misschien al snel geneigd zijn te denken. Het Koninkrijk omvat namelijk

Nadere informatie

Workshop B Hoe kan ik stemmen?

Workshop B Hoe kan ik stemmen? Workshop B Hoe kan ik stemmen? Workshop B - Hoe kan ik stemmen? Korte omschrijving werkvorm In deze workshop doorlopen de deelnemers de stemprocedure van A tot Z in een zo reëel mogelijke setting. Dit

Nadere informatie

Verkiezingen. Mensen met dezelfde ideeën vormen gemeenten besturen.

Verkiezingen. Mensen met dezelfde ideeën vormen gemeenten besturen. Verkiezingen Op zondag 7 juni moeten alle inwoners tegelijk verkiezen we ook kandidaten van België die ouder zijn dan 18 jaar naar voor het Europees Parlement, waar men de stembus. Ze moeten mensen kiezen

Nadere informatie

Onbeperkt stemmen. Kunnen mensen met een beperking goed meedoen bij het stemmen voor de verkiezingen?

Onbeperkt stemmen. Kunnen mensen met een beperking goed meedoen bij het stemmen voor de verkiezingen? Onbeperkt stemmen Kunnen mensen met een beperking goed meedoen bij het stemmen voor de verkiezingen? Verkiezingen In Nederland kun je vanaf je achttiende jaar stemmen bij verkiezingen. We kiezen dan de

Nadere informatie

Samenvatting door M woorden 15 januari keer beoordeeld. Thema's maatschappijleer. Hoofdstuk 1. Algemeen belang:

Samenvatting door M woorden 15 januari keer beoordeeld. Thema's maatschappijleer. Hoofdstuk 1. Algemeen belang: Samenvatting door M. 1124 woorden 15 januari 2014 9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Hoofdstuk 1 Algemeen belang: Openbare orde en veiligheid Buitenlandse betrekkingen

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. afdeling Noord-Oost Twente VERKIEZINGSKRANT. 1. Verkiezingen 2019 Provinciale staten & waterschap

NIEUWSBRIEF. afdeling Noord-Oost Twente VERKIEZINGSKRANT. 1. Verkiezingen 2019 Provinciale staten & waterschap NIEUWSBRIEF afdeling Noord-Oost Twente 2019 februari Deze afdeling is ontstaan uit een fusie in 2017 van de afdelingen Oldenzaal/Dinkelland, Losser en Tubbergen 1. Verkiezingen 2019 Provinciale staten

Nadere informatie

Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen jan

Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen jan Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen 2011-31 jan. 2011- Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen 2011 31 januari 2011 Soort onderzoek : Opiniepeiling Uitgevoerd door : Right

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 142 Wijziging van de Experimentenwet Kiezen op Afstand in verband met de verlenging van de werkingsduur van die wet Nr. 47 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK

Nadere informatie

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal

e Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal erde Kamer Derde Kamer e Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben

Nadere informatie

Minister van BZK Tijdvak: 5 november oktober november Unie van Waterschappen. 21 november x burgemeestersbenoeming

Minister van BZK Tijdvak: 5 november oktober november Unie van Waterschappen. 21 november x burgemeestersbenoeming Minister van BZK Tijdvak: 5 november 2012 9 oktober 2015 19 november 2012 - Unie van Waterschappen 21 november 2012 22 november 2012 - IPO, VNG en Unie van Waterschappen 26 november 2012 27 november 2012

Nadere informatie

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden Verkiezingsuitslagen Provinciale Staten, 2 maart Inhoud: 1. Opkomst 2. Winnaars en verliezers 3. Zetelverdeling Provinciale Staten 4. Verschil tussen gemeenten Bijlage 1 De VVD heeft bij deze verkiezingen

Nadere informatie

Onderzoek: Gemeenteraadsverkiezingen

Onderzoek: Gemeenteraadsverkiezingen Onderzoek: Gemeenteraadsverkiezingen Publicatiedatum: 7-3- 2014 Over dit onderzoek Het 1V Jongerenpanel, onderdeel van EenVandaag, bestaat uit 7000 jongeren van 12 t/m 24 jaar. Aan dit online onderzoek,

Nadere informatie

Rapportage Tip Asten. Raadpleging oktober 2018

Rapportage Tip Asten. Raadpleging oktober 2018 Rapportage Tip Asten Raadpleging 12 17 oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Samenvatting 1 2. Rechte tellingen 2 Provinciale statenverkiezingen 2 2 3. Onderzoeksverantwoording 14 Toponderzoek 15 1. Samenvatting

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing?

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing? CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd Anders Weet niet CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd

Nadere informatie

Rapportage kenmerken politieke ambtsdragers

Rapportage kenmerken politieke ambtsdragers Rapportage kenmerken politieke ambtsdragers Inhoud 1 Verantwoording... 5 2 Raadsleden... 6 2.1 Feitelijk aantal raadsleden per gemeente... 6 2.2 Totaal aantal raadsleden landelijk naar politieke partij...

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Speciale editie verkiezingen Maart 2018 Van de redactie Hallo allemaal, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet! Zoals je misschien weet zijn er op woensdag 21 maart verkiezingen voor de gemeenteraad.

Nadere informatie

Resultaten 3e peiling Provinciale Statenverkiezingen februari 2011

Resultaten 3e peiling Provinciale Statenverkiezingen februari 2011 Resultaten 3e Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Opdrachtgever: RTV Oost maart 2011 Derde Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Bent u ervan op de hoogte dat er begin maart

Nadere informatie

Nieuw Haags Peil van 14 oktober 2007

Nieuw Haags Peil van 14 oktober 2007 Nieuw Haags Peil van 14 oktober 2007 Er is een groot aantal kiezers, dat op een partij van Rita Verdonk zal gaan stemmen, als die opgericht wordt. Omdat dit echter nog niet het geval is en Verdonk wel

Nadere informatie

Tweede Kamerverkiezingen

Tweede Kamerverkiezingen Herziene versie 2017 Tweede Kamerverkiezingen groepen 6-8 inhoud 1. Inleiding 3 2. Democratie 4 3. Politieke partijen 5 4. De Tweede Kamer 8 5. Kiezen 9 6. De uitslag 10 7. De meerderheid 11 8. Ministers

Nadere informatie

GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018

GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018 Rapport GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018 Twee derde van de kiezers nog onzeker over stemkeuze 16 maart 2018 www.ioresearch.nl Twee derde van de kiezers nog onzeker over stemkeuze Eén op drie kiezers stemt

Nadere informatie

Belangen: Provinciaal formatiespel

Belangen: Provinciaal formatiespel Belangen: Provinciaal formatiespel Korte omschrijving werkvorm Onderhandelingen rondom de vorming van een nieuw provinciaal bestuur (College van Gedeputeerde Staten) nemen vaak veel tijd in beslag. Soms

Nadere informatie

Geloof in Leusden. Lijst 5. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Gemeente Leusden Wat vindt de ChristenUnie-SGP belangrijk voor Leusden!

Geloof in Leusden. Lijst 5. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Gemeente Leusden Wat vindt de ChristenUnie-SGP belangrijk voor Leusden! Geloof in Leusden Wat vindt de ChristenUnie-SGP belangrijk voor Leusden! Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Gemeente Leusden 2018-2022 Lijst 5 Verkiezingsprogramma 2018-2022 in eenvoudige taal Op

Nadere informatie

PS2019 worden historische verkiezingen

PS2019 worden historische verkiezingen PS2019 worden historische verkiezingen Maurice de Hond Peil.nl Ook zonder de aanslag van gisteren in Utrecht zouden de verkiezingen van morgen al historisch worden. Een keer eerder hadden we in Nederland

Nadere informatie

Website Benchmark. Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015 BENCHMARK ONDERZOEK

Website Benchmark. Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015 BENCHMARK ONDERZOEK Website Benchmark Provinciale Statenverkiezingen 18 maart 2015 BENCHMARK ONDERZOEK Provinciale Statenverkiezingen 2015 Provinciale Statenverkiezingen betekent: campagnes. Uiteraard van politieke partijen,

Nadere informatie

Politiek in Nederland

Politiek in Nederland Politiek in Nederland Dit werkboek is van Klas M. VAN SON, DE CSV/ HET PERRON, Spoorlaan 11-13, Veenendaal. Beste leerling, Dit is jouw werkboek Politiek in Nederland. Over een paar jaar mag jij ook stemmen

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

Onderzoek. Diversiteit in de Tweede Kamer 2012

Onderzoek. Diversiteit in de Tweede Kamer 2012 Onderzoek Diversiteit in de Tweede Kamer 2012 Nederland heeft een stelsel met evenredige vertegenwoordiging. Op 12 september 2012 waren er vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal:

Nadere informatie

Jubileumonderzoek Maurice de Hond

Jubileumonderzoek Maurice de Hond Ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van Maurice de Hond als opiniepeiler zijn er 100 vragen gesteld, die zijn ingebracht door leden van Peil.nl. Hier staat een selectie van deze vragen. Op http://bit.ly/40jrpeiler

Nadere informatie