Risicovechtsporten en kinderen, OK of KO?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Risicovechtsporten en kinderen, OK of KO?"

Transcriptie

1 Risicovechtsporten en kinderen, OK of KO? Prof. Dr. Patrick Cras Afdeling Neurologie, UZ Antwerpen Standpunt CONTRA

2 Head games trailer komt hier

3 STELLINGEN 1. Hersenen van kinderen zijn kwetsbaar 2. Hersenschudding hoeft niet altijd gepaard te gaan met bewustzijnsverlies 3. Contactsporten leiden tot hersenschade die aangetoond wordt met moderne beeldvorming en biomerkers 4. Herhaald trauma kan leiden tot neurodegeneratieve hersenschade Kinderen zouden niet aan risicovechtsporten mogen deelnemen waarbij direct contact op het hoofd aangemoedigd wordt

4 1. Hersenen van kinderen zijn kwetsbaar Hoofd van een kind is proportioneel groot en de nekspieren zijn minder sterk

5 Versnelling: lineair of rotationeel DIRECT INDIRECT

6 1. Hersenen van kinderen zijn kwetsbaar Hoofd van een kind is proportioneel groot Ontwikkeling van hersenen vindt plaats tot ver in de tweede levensdecade

7 Hersenen ontwikkelen zich van achteraan naar vooraan

8

9 Hersenen ontwikkelen zich van achteraan naar vooraan

10 Synaptic pruning

11 1. Hersenen van kinderen zijn kwetsbaar Hoofd van een kind is proportioneel groot Ontwikkeling van hersenen vindt plaats tot ver in de tweede levensdecade Menselijke hersenen bijzonder kwetsbaar voor trauma

12

13

14 2. Hersenschudding hoeft niet altijd gepaard te gaan met bewustzijnsverlies Hersenschudding geeft aanleiding tot een tijdelijke verstoring van hersenfuncties Hersenschudding Commotio Eng. Concussion, Lat. concutere ( hevig schudden") Meest frequent mild traumatisch hersenletsel (MBTI)

15 2. Hersenschudding hoeft niet altijd gepaard te gaan met bewustzijnsverlies Hersenschudding geeft aanleiding tot een tijdelijke verstoring van hersenfuncties Meer aandacht nodig voor subconcussieve impact op het hoofd

16 2. Hersenschudding hoeft niet altijd gepaard te gaan met bewustzijnsverlies Hersenschudding geeft aanleiding tot een tijdelijke verstoring van hersenfuncties Meer aandacht nodig voor subconcussieve impact op het hoofd Wetenschappelijk onderzoek bij contactsporten maakt gebruik van biomechanische hulpmiddelen

17 3. Contactsporten leiden tot hersenschade die aangetoond wordt met moderne beeldvorming en biomerkers Nieuwe beeldvormingstechnieken laten toe om subtiele veranderingen aan te tonen in integriteit van witte stof

18 DTI diffusion tensor imaging a b c d e f g h i Figure 4 Diffusion tensor imaging for assessment of diffuse axonal injury. Diffusion tensor imaging (DTI) MRI maps macroscopic axonal organization by measuring the diffusion of water molecules in the brain. Unlike Blennow, conventional 2016 MRI sequences (T2-weighted, diffusion-weighted and trace diffusion) (parts a c), DTI reveals a reduction

19 Diffuse axonale schade DAI en littekenvorming bij de muis DAI bij de mens (motorongeval, na 3dd)

20 4. Herhaald trauma kan leiden tot neurodegeneratieve hersenschade Na een hersentrauma is er een tijdsperiode waarin de hersenen kwetsbaar zijn. Risico op second impact syndrome. Herhaald trauma op korte tijd levert meer schade op. Chronische traumatische encephalopathie (CTE)

21

22 CTE chronische traumatische encefalopathie mtbi en alzheimer Blennow, 2016

23 CHRONISCHE TRAUMATISCHE ENCEFALOPATHIE Tau Protein: Amygdala (McKee et al. 2009) GEZOND BREIN AM FOOTBALL BOKSER

24 Een stille epidemie? Contact en hoge snelheidssporten Meer geweld dan in verleden? Terugkeer naar sport niet voldoende streng geregeld Economische belangen

25 Conclusies 1. Kinderen zouden niet aan risicovechtsporten mogen deelnemen waarbij direct contact op het hoofd aangemoedigd wordt 2. Trainers, scheidsrechters en beoefenaars opleiden en sensibiliseren 3. Hoofdbescherming kan leiden tot meer agressieve competitie 4. Leeftijdsspecifieke reglementen waarbij non-contact beoefening wordt gestimuleerd

26 Risicovechtsporten en kinderen KO Prof. Dr. Patrick Cras Afdeling Neurologie, UZ Antwerpen Standpunt CONTRA slotpleidooi

27 Risicovechtsporten en kinderen, KO 1. Meer recent populair geworden risicovechtsporten zoals MMA gaan gepaard met hoge letselfrequenties (23-59/100 competitiemomenten) (Karpman, 2015, MinJoon, 2016, Jensen, 2017) 2. Meer dan 1/3 van alle letsels betreffen het hoofd (Pieter, 2005) 3. Streven naar gewichtsklassereductie door gevaarlijke dehydratatie (Crighton, 2016) 4. Psycho-sociologische voordelen onvoldoende onderzocht (Demorest, 2016)

28 Belang van volwassen rolmodellen

29 Ethisch verantwoord vechtsporten spaart het hoofd van kinderen Overheid, federaties, artsen, deelnemers en sympathisanten realiseren dit in gezamenlijk overleg

HOOFDLETSEL IN VOETBAL: DE HUIDIGE INZICHTEN

HOOFDLETSEL IN VOETBAL: DE HUIDIGE INZICHTEN HOOFDLETSEL IN VOETBAL: DE HUIDIGE INZICHTEN Hoeveel hersenschuddingen zijn er bekend in Nederland door voetbal? In Nederland wordt er jaarlijks bij ca.15.000 voetballers hoofd- en hersenletsel (zoals

Nadere informatie

Chronische Traumatische Encefalopathie. E.G.B. Vijverberg

Chronische Traumatische Encefalopathie. E.G.B. Vijverberg Chronische Traumatische Encefalopathie E.G.B. Vijverberg NO CONFLICT OF INTEREST Chronische Traumatische Encefalopathie (CTE) CTE is een neurodegeneratieve ziekte die veroorzaakt wordt door repetitieve

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) 1

Patiënteninformatie. Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) 1 Patiënteninformatie Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) 1 Hersenschudding (Licht traumatisch schedel-/hersenletsel) Spoed

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20120 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bogaard, Simon Johannes Adrianus van den Title: Huntington's disease : quantifying

Nadere informatie

Leefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Leefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Leefregels na opname kind met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Uw kind is in het ziekenhuis opgenomen geweest met een licht traumatisch hoofd- of hersenletsel en mag weer naar huis. In deze folder

Nadere informatie

Samenvatting. wat kan er worden gedaan om hersenletsel bij het sporten te voorkomen? Samenvatting 9

Samenvatting. wat kan er worden gedaan om hersenletsel bij het sporten te voorkomen? Samenvatting 9 Samenvatting Het beoefenen van sport kan leiden tot lichamelijk letsel. Hersenletsel is een van de ernstigste vormen daarvan. Bij voetbal kunnen spelers hersenletsel oplopen doordat anderen de regels overtreden,

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 11 Chapter 11 Traumatisch hersenletsel is de meest voorkomende oorzaak van hersenletsel in onze samenleving. Naar schatting komt traumatisch hersenletsel jaarlijks voor in 235

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatische hersenletsel bij kinderen t/m 5 jaar

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatische hersenletsel bij kinderen t/m 5 jaar Ontslagadvies bij licht traumatische hersenletsel bij kinderen t/m 5 jaar ONTSLAGADVIES BIJ LICHT TRAUMATISCH HERSENLETSEL BIJ KINDEREN T/M 5 JAAR INLEIDING Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Nadere informatie

Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie

Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie Dinsdag 15 en woensdag 16 december 2015 Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie Inleiding Ook dit jaar organiseren de afdeling anatomie en neurowetenschappen en de afdeling radiologie samen

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20953 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bruine, Francisca Teresa de Title: Advanced MR brain imaging in preterm infants

Nadere informatie

22-9-2014. Nieuwe MRI technieken in dementie diagnostiek Aad van der Lugt. Dementie MR imaging. Dementie Conventionele MR imaging

22-9-2014. Nieuwe MRI technieken in dementie diagnostiek Aad van der Lugt. Dementie MR imaging. Dementie Conventionele MR imaging Nieuwe MI technieken in dementie diagnostiek Aad van der ugt Dementie M imaging MI > CT MI is geindiceerd tijdens diagnostische work-up Conventionele M imaging (Parelsnoer protocol) T1w (3D) FAI / T2w

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Kinderen

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Kinderen Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel Kinderen Inhoud Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel... 3 Verschijnselen eerste 24 uur... 3 Wekadvies (alleen voor kinderen t/m 5 jaar)... 3 Verschijnselen eerste

Nadere informatie

Licht Traumatisch. adviezen na een hernia-operatie. Hoofd-/Hersenletsel. (LTH, hersenschudding) Spoedeisende Hulp (SEH) ZorgSaam

Licht Traumatisch. adviezen na een hernia-operatie. Hoofd-/Hersenletsel. (LTH, hersenschudding) Spoedeisende Hulp (SEH) ZorgSaam Licht Traumatisch adviezen na een hernia-operatie Hoofd-/Hersenletsel (LTH, hersenschudding) Spoedeisende Hulp (SEH) ZorgSaam 1 2 Licht Traumatisch Hoofd-/Hersenletsel (Lth) U heeft een Licht Traumatisch

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd- /hersenletsel (LTH) bij kinderen

Licht traumatisch hoofd- /hersenletsel (LTH) bij kinderen Licht traumatisch hoofd- /hersenletsel (LTH) bij kinderen Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen het hoofd. Deze folder beschrijft de informatie

Nadere informatie

Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase

Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase Opvang van het kind met traumatisch schedelhersenletsel in de acute fase J.M. Fock Kinderneuroloog UMCG Groningen Disclosures GEEN Traumatisch schedelhersenletsel Definitie: letsel door geweld van buiten

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel

Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen zijn hoofd. Deze folder beschrijft

Nadere informatie

Minor head injury, a minor problem? Crispijn van den Brand SEH-arts MCH-Bronovo. Crispijn van den Brand Emergency Physician

Minor head injury, a minor problem? Crispijn van den Brand SEH-arts MCH-Bronovo. Crispijn van den Brand Emergency Physician Minor head injury, a minor problem? Crispijn van den Brand SEH-arts MCH-Bronovo Crispijn van den Brand Emergency Physician 1 Inhoud Definitie en epidemiologie LTH/TBI Risicostratificatie licht traumatisch

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/45136 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Werff, S.J.A. van der Title: The stressed brain - discovering the neural pathways

Nadere informatie

Kinderen met hoofd-/hersenletsel

Kinderen met hoofd-/hersenletsel Patiënteninformatie Kinderen met hoofd-/hersenletsel 1234567890-terTER_ Kinderen met hoofd-/hersenletsel U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor meer informatie over hoofd-/hersenletsel bij uw kind.

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Volwassen

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel. Volwassen Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel Volwassen Inhoud Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel... 3 Verschijnselen eerste 24 uur... 3 Verschijnselen eerste dagen... 3 Wat u wél en niet mag doen... 4 Eerste

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID EXPERTENCOMMISSIE RISICOVECHTSPORTEN 1

VLAAMSE OVERHEID EXPERTENCOMMISSIE RISICOVECHTSPORTEN 1 VLAAMSE OVERHEID EXPERTENCOMMISSIE RISICOVECHTSPORTEN 1 p/a Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media Arenbergstraat 9, 1000 Brussel - Tel. 02 553 69 77 - Fax 02 553 69 70 ADVIESNOTA omtrent VECHTSPORTEN

Nadere informatie

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Volwassenen met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Volwassenen met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Volwassenen met licht traumatisch hoofd-/hersenletsel U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. Deze folder informeert u over de mogelijke

Nadere informatie

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH)

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) SPOEDEISENDE HULP Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) bij kinderen tot en met 5 jaar KINDEREN Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Nadere informatie

Alzheimer: Wat u moet weten over deze complexe ziekte. Prof dr Marcel Olde Rikkert, Hoofd Afd Geriatrie/ Radboudumc Alzheimer Centrum

Alzheimer: Wat u moet weten over deze complexe ziekte. Prof dr Marcel Olde Rikkert, Hoofd Afd Geriatrie/ Radboudumc Alzheimer Centrum Alzheimer: Wat u moet weten over deze complexe ziekte. Prof dr Marcel Olde Rikkert, Hoofd Afd Geriatrie/ Radboudumc Alzheimer Centrum Alzheimer: wat moet je ervan weten -1.Not all misery -2.Wat gebeurt

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel

Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel SPOEDEISENDE HULP Licht traumatisch hoofd- of hersenletsel U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of door een klap tegen uw hoofd. Deze folder geeft informatie over

Nadere informatie

HERSENBESCHADIGING. Hippocrates (ca v.chr)

HERSENBESCHADIGING. Hippocrates (ca v.chr) AANGEBOREN EN NIET-AANGEBOREN HERSENBESCHADIGING HET DIENT ALGEMEEN BEKEND TE ZIJN DAT DE BRON VAN ONS PLEZIER, ONZEVREUGDE, GELACH EN VERMAAK, ALS VAN ONZE SMART, PIJN, ANGST EN TRANEN, GEEN ANDERE IS

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen Ontslagadvies bij licht traumatisch hersenletsel volwassenen ONTSLAGADVIES BIJ LICHT TRAUMATISCH HERSENLETSEL VOLWASSENEN INLEIDING U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH)

Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH) Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH) U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel (LTH). Bij een LTH worden de hersenen voor korte tijd letterlijk door elkaar geschud en treedt een kortdurend

Nadere informatie

Licht traumatisch hersenletsel

Licht traumatisch hersenletsel Neurologie i Licht traumatisch hersenletsel Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. In

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen 2 In deze folder leest u over de verschijnselen en de mogelijke gevolgen van een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel bij uw kind (hersenschudding of

Nadere informatie

Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressieve neuromusculaire ziekte

Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressieve neuromusculaire ziekte ALS IMPRINTS ON THE BRAIN LINKED TO THE CONNECTOME Proefschrift Ruben Schmidt UMC Utrecht Hersencentrum Nederlandse samenvatting ALS afdrukken op het brein gelinkt aan het connectoom Amyotrofische laterale

Nadere informatie

Volwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel

Volwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel Volwassenen met licht traumatisch hoofd / hersenletsel Neurologie alle aandacht U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel door een ongeval of een klap tegen uw hoofd. Deze folder beschrijft de

Nadere informatie

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome

Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome Mineur hoofdtrauma en Shaken Infant Syndrome Gerlant van Berlaer Met dank aan Dr J Marchand, Dr D Bulckaert Shaken baby syndrome Niet-accidenteel hoofdtrauma (NAHT): SIS penetrerend trauma Impact Whiplash

Nadere informatie

Hersenletsel bij boksers en voetballers

Hersenletsel bij boksers en voetballers Hersenletsel bij boksers en voetballers Gezondheidsraad Health Council of the Netherlands Vice-voorzitter Aan de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag

Nadere informatie

Spoedeisende hulp. Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen

Spoedeisende hulp. Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen Spoedeisende hulp Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel volwassenen Inhoudsopgave Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel...4 Verschijnselen eerste 24 uur...5 Verschijnselen eerste dagen...5 Wat u wél

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia

Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia UvA-DARE (Digital Academic Repository) Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia Peters, B.D. Link to publication Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion

Nadere informatie

Licht traumatisch schedelhersenletsel

Licht traumatisch schedelhersenletsel Spoedeisende Hulp / Spoedpost Licht traumatisch schedelhersenletsel www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl SEH015 / Licht traumatisch schedelhersenletsel

Nadere informatie

Diagnostiek en behandeling van patiënten met licht traumatisch schedel-hersenletsel

Diagnostiek en behandeling van patiënten met licht traumatisch schedel-hersenletsel N E U R O L O G I E Diagnostiek en behandeling van patiënten met licht traumatisch schedel-hersenletsel Van landelijke richtlijnen naar lokaal protocol T R E F W O O R D E N LICHT TRAUMATISCH SCHEDEL-HERSEN-

Nadere informatie

AlzheimerActueel. SPECIAL presentatiemiddag. Informatie voor donateurs van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek

AlzheimerActueel. SPECIAL presentatiemiddag. Informatie voor donateurs van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek nummer 3 / oktober 2011 AlzheimerActueel Informatie voor donateurs van de Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek SPECIAL presentatiemiddag Wetenschappelijke adviesraad Dr. Geert-Jan Biessels Vaatschade

Nadere informatie

Chapter 15. Samenvatting

Chapter 15. Samenvatting Chapter 15 Samenvatting Chapter 15 316 Samenvatting Deel I In Nederland worden ieder jaar ongeveer 14.000 kinderen te vroeg (prematuur) geboren, dat wil zeggen bij een zwangerschapsduur van minder dan

Nadere informatie

Posttraumatische klachten na licht traumatisch hoofd/hersenletsel: wat te doen en door wie?

Posttraumatische klachten na licht traumatisch hoofd/hersenletsel: wat te doen en door wie? 2 Posttraumatische klachten na licht traumatisch hoofd/hersenletsel: wat te doen en door wie? C.T. van den Steenhoven, G. Hageman, J. Nihom Posttraumatische klachten na licht traumatisch schedelhersenletsel

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 en 2 bestaan uit de inleiding en de beschrijving van de onderzoeksdoelen.

Hoofdstuk 1 en 2 bestaan uit de inleiding en de beschrijving van de onderzoeksdoelen. Chapter 9 Nederlandse samenvatting 148 CHAPTER 9 De kans dat een kind kanker overleeft, is de laatste decennia sterk gegroeid. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw was kinderkanker meestal fataal,

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen

Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen Licht traumatisch hoofd-/ hersenletsel bij kinderen Uw kind heeft licht traumatisch hoofd-/ of hersenletsel opgelopen door een ongeval of een klap tegen het hoofd. In deze folder leest u over de mogelijke

Nadere informatie

Dementie en de ziekte van Alzheimer

Dementie en de ziekte van Alzheimer Dementie en de ziekte van Alzheimer Prof Frans Verhey Maastricht Universitair medisch Centrum Alzheimer Centrum Limburg Wat is dementie? Een syndroom (ziektebeeld) Term dementie zegt niets over de oorzaak

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Depressie en angststoornissen zijn veelvoorkomende neuropsychiatrische stoornissen. Een depressie of angststoornis wordt vastgesteld aan de hand van de DSM (Diagnostic and Statistical

Nadere informatie

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH)

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) SPOEDEISENDE HULP Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) bij volwassenen Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) Door een ongeval of een klap tegen het hoofd hebt u een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding)

Licht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding) Licht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding) Wat is een hersenschudding Een hersenschudding of licht traumatisch hersenletsel is het gevolg van een klap of stoot tegen het hoofd, maar kan ook optreden

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn

Traumatisch hersenletsel. 17 mei 2016 Ella Fonteyn Traumatisch hersenletsel 17 mei 2016 Ella Fonteyn Inhoud Definities traumatisch hersenletsel Protocol SEH Gevolgen en behandeling Niet in deze presentatie: letsel wervelkolom, myelum of zenuwen Definities

Nadere informatie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging De CENTER-TBI studie Tijdens de acute fase na uw ongeval, heeft u deelgenomen aan een multicenter onderzoek, gefinancierd door de Europese unie (The Collaborative

Nadere informatie

Met MRI kijken naar neuropsychiatrische SLE

Met MRI kijken naar neuropsychiatrische SLE Prof. dr. Tom Huizinga (l) en prof dr. Mark van Buchem leiden al jaren het onderzoek naar NPSLE Martijn Steenwijk, Bsc; prof. dr. Mark van Buchem, neuroradioloog; drs. Margreet Steup-Beekman, internist-reumatoloog;

Nadere informatie

LOGO LEUVEN RISICOVECHTSPORTEN. 2. Even stil staan bij risicovechtsportorganisaties aan de hand van een concreet voorbeeld: de Golden Dragon Cup?

LOGO LEUVEN RISICOVECHTSPORTEN. 2. Even stil staan bij risicovechtsportorganisaties aan de hand van een concreet voorbeeld: de Golden Dragon Cup? LOGO LEUVEN RISICOVECHTSPORTEN 1 december 2016 (10u00 11u00) Sint-Niklaas 1. Inleiding 2. Even stil staan bij risicovechtsportorganisaties aan de hand van een concreet voorbeeld: de Golden Dragon Cup?

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd/hersenletsel (LTH)

Licht traumatisch hoofd/hersenletsel (LTH) Licht traumatisch hoofd/hersenletsel (LTH) Afdeling Spoedeisende Hulp Locatie Veldhoven U heeft een ongeval gehad waarbij u mogelijk letsel aan het hoofd/hersenen heeft opgelopen. In deze folder kunt u

Nadere informatie

Activiteiten en participatie bij kinderen jongeren met Licht Traumatisch Hersenletsel & Een vroege interventie

Activiteiten en participatie bij kinderen jongeren met Licht Traumatisch Hersenletsel & Een vroege interventie Activiteiten en participatie bij kinderen jongeren met Licht Traumatisch Hersenletsel & Een vroege interventie Inhoud Theoretisch deel Achtergrond Opzet studie Eerste Resultaten Conclusies Take home messages

Nadere informatie

Kinderen met licht traumatisch hoofd of hersenletsel

Kinderen met licht traumatisch hoofd of hersenletsel Kinderen met licht traumatisch hoofd of hersenletsel Spoedeisende Hulp alle aandacht Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel doorgemaakt ten gevolge van een ongeval of een klap tegen zijn

Nadere informatie

Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom

Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom Zorgprotocol preventie Shaken Baby Syndroom 1. Inleiding Een bijzondere vorm van lichamelijke kindermishandeling is het shaken baby syndroom of inflicted traumatic brain injury. 1 Jaarlijks komen in Nederland

Nadere informatie

De kater komt later...

De kater komt later... De kater komt later... Dr. Tibor M. Brunt Psychofarmacoloog Programma Drug Monitoring Trimbosinstituut. Psychiatrie, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. 21-3-2016 Inhoud 1. Prevalentie ecstasygebruik

Nadere informatie

Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie

Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie K.J. Kaland, AIOS klinische geriatrie, Parnassia Groot Haags Geriatrie Referaat 6 februari 2017 Gedragsproblemen bij dementie Behavioral

Nadere informatie

PET Imaging of Mild Traumatic Brain Injury and Whiplash Associated Disorder Vállez Garcia, David

PET Imaging of Mild Traumatic Brain Injury and Whiplash Associated Disorder Vállez Garcia, David PET Imaging of Mild Traumatic Brain Injury and Whiplash Associated Disorder Vállez Garcia, David IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

Neurotrauma bij kinderen

Neurotrauma bij kinderen Neurotrauma bij kinderen Hilde Mulder, kinderarts-intensivist Landelijke bijscholing Neurologica, Bunnik 04-10-2018 1 Ernstig traumatisch hersenletsel (ETHL): GCS 8 2 3 Mechanism of injury falls motor

Nadere informatie

Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Patiënteninformatie Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Informatie over mobilisatie na een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Nadere informatie

Parkinson en Dementie

Parkinson en Dementie Parkinson en Dementie Alzheimer Café 4 februari 2019 dr. Arthur G.G.C. Korten neuroloog geheugenpolikliniek Laurentius Ziekenhuis Roermond Inhoud De ziekte van Parkinson Dementie Lewy Body Ziekte en Parkinsondementie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting In het promotieonderzoek dat wordt beschreven in dit proefschrift staat schade aan de bloedvaten bij dementie centraal. Voordat ik een samenvatting van de resultaten geef zal ik

Nadere informatie

6 e mini symposium Ouderenzorg

6 e mini symposium Ouderenzorg 6 e mini symposium Ouderenzorg Aanvullende diagnostiek bij dementie in de 1 e lijn Suzanne Boot, specialist ouderengeneeskunde, kaderarts psychogeriatrie i.o. 28-09-2015 Pagina 1 6 e Mini symposium ouderenzorg

Nadere informatie

Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer

Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Achtergrond De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer (Alzheimer s disease - AD) is een neurodegeneratieve ziekte

Nadere informatie

De gevolgen van licht hersenletsel: Renteneurose of postcommotioneel syndroom?

De gevolgen van licht hersenletsel: Renteneurose of postcommotioneel syndroom? 155 De gevolgen van licht hersenletsel: Renteneurose of postcommotioneel syndroom? Bob Teulings, medisch adviseur 1 In het verleden werd algemeen aangenomen dat licht traumatisch hersenletsel geen gevolgen

Nadere informatie

AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG

AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie F. Vanhee Neurologie AZG Epidemiologie Geschat aantal dementerenden 1990:90.000 2010: 170.000 2030: 230.000 Epidemiologie 3 4 5 Economics 6 Neuropathologie

Nadere informatie

DEMENTIE: HOEVER STAAT HET ONDERZOEK? Christine Van Broeckhoven. 2012-10-23 Lezing Davidsfonds Boom- Niel. Prof. Dr. Christine Van Broeckhoven PhD DSc

DEMENTIE: HOEVER STAAT HET ONDERZOEK? Christine Van Broeckhoven. 2012-10-23 Lezing Davidsfonds Boom- Niel. Prof. Dr. Christine Van Broeckhoven PhD DSc DEMENTIE: HOEVER STAAT HET ONDERZOEK? Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born Bunge, Universiteit

Nadere informatie

Informatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel

Informatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel Informatie lichttraumatisch hoofd-/hersenletsel PATIENTENINFORMATIE AAN VOLWASSENEN MET LICHT TRAUMATISCH HOOFD-/HERSENLETSEL U heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel opgelopen door een ongeval

Nadere informatie

2. Wat is het verschil tussen de termen "gesloten hoofd schade" en "traumatisch hersenletsel"?

2. Wat is het verschil tussen de termen gesloten hoofd schade en traumatisch hersenletsel? 20 vragen én antwoorden over Traumatisch Hersenletsel Vertaling in opdracht van www.whiplashinformatie.nl Paul van Doormalen; webmaster@whiplashinformatie.nl Traumatisch Hersenletsel is natuurlijk geen

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling 2. Gevolgen van kindermishandeling voor kind en omgeving De emotionele, lichamelijke en intellectuele ontwikkeling van een kind berust op genetische mogelijkheden

Nadere informatie

Plenaire sessies. IT in de acute radiologie: Drs M.J. Scheerder, OLVG Prof. dr. S.G.F. Robben, MUMC

Plenaire sessies. IT in de acute radiologie: Drs M.J. Scheerder, OLVG Prof. dr. S.G.F. Robben, MUMC Plenaire sessies Wervelfracturen: Dr. S.D Roosendaal, Erasmus MC Drs. K.H. Nieboer, UZ Brussels Level 2-3 Wervelfracturen bij trauma ernstig letsel Classificaties veranderen Richtlijn niet breed bekend

Nadere informatie

Lineair-en Circulair denken. (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs, technologie.

Lineair-en Circulair denken. (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs, technologie. Lineair-en Circulair denken (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs, technologie. Lineair-en Circulair denken (Be-)invloed (-ing) op individu, bedrijfsleven, economie, onderwijs,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 203 Nederlandse samenvatting Wittere grijstinten Klinische relevantie van afwijkingen in de grijze stof in multipele sclerose, zoals afgebeeld met MRI Multipele sclerose (MS) is

Nadere informatie

The traumatized brain Chalavi, Sima

The traumatized brain Chalavi, Sima The traumatized brain Chalavi, Sima IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version

Nadere informatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Richtlijn voor bedrijfs- en verzekeringsartsen Birgit Donker-Cools Haije Wind Monique Frings-Dresen Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde Coronel

Nadere informatie

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH)

Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) SPOEDEISENDE HULP Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) bij kinderen van 6 jaar en ouder KINDEREN Licht Traumatisch Hoofd-/ Hersenletsel (LTH) Uw kind heeft een licht traumatisch hoofd-/hersenletsel

Nadere informatie

RISICOVECHTSPORTEN, NIET ZO GEVAARLIJK?

RISICOVECHTSPORTEN, NIET ZO GEVAARLIJK? RISICOVECHTSPORTEN, NIET ZO GEVAARLIJK? ISB-trefdag, 4 december 2014 RISICOVECHTSPORTEN, NIET ZO GEVAARLIJK? ISB-trefdag, 4 december 2014 1 PROGRAMMA 1. Voorstelling van het platform 2. RVS in de gemeente/stad

Nadere informatie

Het kwetsbare hoofd van de eenzame fietser

Het kwetsbare hoofd van de eenzame fietser UNIVERSITY HOSPITALS LEUVEN Het kwetsbare hoofd van de eenzame fietser B. Depreitere, MD, PhD neurochirurg, UZLeuven professor neurochirurgie, KUleuven Disclosures Consultancy opdrachten voor Medtronic

Nadere informatie

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

Licht schedel-/hersenletsel

Licht schedel-/hersenletsel Licht schedel-/hersenletsel Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog Martini ziekenhuis Groningen Frans Plötz Kinderarts Tergooi Blaricum Disclosure Leerdoelen De waarde en de beperkingen van de huidige

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia

Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia UvA-DARE (Digital Academic Repository) Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia Peters, B.D. Link to publication Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion

Nadere informatie

Traumatisch hersenletsel

Traumatisch hersenletsel Traumatisch hersenletsel Ongevalscijfers Samenvatting Jaarlijks lopen naar schatting 85. mensen traumatisch hersenletsel op. Gemiddeld bezochten lijks 3. personen de SEH-afdeling van een ziekenhuis met

Nadere informatie

De ziekte van Alzheimer: een uitdaging voor de maatschappij en de volksgezondheid

De ziekte van Alzheimer: een uitdaging voor de maatschappij en de volksgezondheid 7 De ziekte van Alzheimer: een uitdaging voor de maatschappij en de volksgezondheid Valérie Kokoszka RMN Editions In 2016 viert pharma.be, de Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie, haar 50ste

Nadere informatie

Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2016

Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2016 Opvang van beroerte op de spoedgevallen Status praesens 2016 Voortgezette opleiding Urgentiegeneeskunde Ann De Smedt Neurologie, UZ Brussel Overzicht 1. Inleiding 2. Time = brain 3. Competence = brain

Nadere informatie

HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER. Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten

HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER. Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER Prof Dr. Anja Geerts Maag- darm en leverziekten 1 HELP! ER ZIT EEN VLEK OP MIJN LEVER 2 Diagnostiek 3 INLEIDING Heterogene groep van leverletsels (goed tot kwaad..)

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN ONDERZOEK

DEELNEMEN AAN ONDERZOEK DEELNEMEN AAN ONDERZOEK DRAAG BIJ AAN DE WETENSCHAP Een bijdrage leveren aan de wetenschap? Dat kan! De KU Leuven doet onderzoek naar cognitieve beperkingen ten gevolge van een beroerte. Wij zijn steeds

Nadere informatie

12 Nederlandse samenvatting

12 Nederlandse samenvatting 12 Nederlandse samenvatting 204 DTI Diffusion tensor imaging (dti) is gebaseerd op de Brownse molecuulbewegingen van voornamelijk aan water gebonden protonen. Deze beweging beschrijft het fenomeen, dat

Nadere informatie

Preven+e%van%demen+e% Is%dat%mogelijk?% Vragen% 05#11#15% Pr%Frans%Verhey! University!of!Maastricht/!MUMC! Alzheimer!Centre!Limburg!

Preven+e%van%demen+e% Is%dat%mogelijk?% Vragen% 05#11#15% Pr%Frans%Verhey! University!of!Maastricht/!MUMC! Alzheimer!Centre!Limburg! Preven+e%van%demen+e% Is%dat%mogelijk?% Pr%Frans%Verhey! University!of!Maastricht/!MUMC! Alzheimer!Centre!Limburg! % Vragen% Wat%is%uw%beeld%van% Alzheimer?% Wat%kun%je%zelf%doen?% Wat%kan%de%dokter%doen?%

Nadere informatie

De COGnitieve Training In Parkinson Studie

De COGnitieve Training In Parkinson Studie De COGnitieve Training In Parkinson Studie Een onderzoek naar een online training voor het denkvermogen Voor meer informatie of aanmelden gaat u naar www.cogtips.nl Dr. Chris Vriend, neurowetenschapper

Nadere informatie

Het chemobrein. concentratie- en geheugenverlies na chemo

Het chemobrein. concentratie- en geheugenverlies na chemo Het chemobrein concentratie- en geheugenverlies na chemo Vriendin op visite. Ik probeer normaal te doen, maar: Het lukt me nauwelijks om haar aan te kijken, ik weet niet wat te zeggen en heb ook helemaal

Nadere informatie

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs Kennismiddag Adoptievoorzieningen 4 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse Samenvatting

Chapter 11. Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting 129 Multiple Sclerose (MS) is een chronisch aandoening van het centraal zenuwstelsel, welke gekenmerkt wordt door inflammatoire demyelinisatie en axonale degeneratie. Alle huidige

Nadere informatie

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Hamstringblessure preventie studie De toepassing van Diffusion Tensor Imaging bij de preventie van hamstringblessures bij Inleiding

Nadere informatie

Borstkanker bij de jonge vrouw: Beeldvorming

Borstkanker bij de jonge vrouw: Beeldvorming Borstkanker bij de jonge vrouw: Beeldvorming Symposium Multidisciplinair Borstcentrum Zaterdag 15/10/2016 Leuven DR. JULIE SOENS PROF. DR. VAN ONGEVAL DR. S. POSTEMA DR. M. KEUPERS Welke onderzoeken bij

Nadere informatie

NHG richtlijnen. Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen. NHG richtlijnen. Beleid bij criteria 1 en 2

NHG richtlijnen. Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen. NHG richtlijnen. Beleid bij criteria 1 en 2 NHG richtlijnen Neurochirurgische mogelijkheden na hersenletsel door een val bij ouderen Drs. Ernst Delwel, neurochirurg Afdeling Neurochirurgie Erasmus MC Rotterdam Criteria voor [1] hoofdtrauma met sterk

Nadere informatie