Jury Excellente Scholen

Transcriptie

1 Jury Excellente Scholen Schoolrapport 2013 CBS De Ark BO Vlaardingen

2

3 Woord Vooraf Voor u ligt het rapport over uw school zoals dat is opgesteld door de Jury Excellente Scholen. Uw school heeft zich aangemeld voor het predicaat Excellente School De jury heeft de presentaties van en bezoeken aan alle aangemelde scholen bijzonder op prijs gesteld. De jury heeft gegevens over uw school vanuit verschillende bronnen bijeengebracht. Vooral belangrijk waren daarbij uw presentatie voor de jury, het bezoek aan uw school door een delegatie van de jury, de Inspectiegegevens, de Venstergegevens, tevredenheidonderzoeken en de referenties. Bij elkaar geven deze en aanvullende gegevens naar het oordeel van de jury een adequaat beeld van uw school. Dit rapport over uw school is het resultaat van een zorgvuldig en afgewogen proces waarin de jury de verschillende soorten informatie van uw school in een kader plaatst en een waardering uitspreekt. Het schoolrapport brengt de erkenning en de waardering door de jury voor de ontwikkelingen op uw school tot uitdrukking en kan andere scholen inspireren. Voor meer informatie over het proces en de gehanteerde criteria verwijs ik u graag naar het eindverslag 2013 van de jury: Maatgevende Scholen II. Excellente scholen in primair, (voortgezet) speciaal en voortgezet onderwijs. Dit is te vinden op Namens de Jury Excellente Scholen, Prof. dr. Fons van Wieringen

4

5 Schoolrapportage 1. Achtergrondgegevens van de school Gegevens van de school: 17LX CBS De Ark Aanvrager B. Hakkeling Plaats Lissabonweg 8 Vlaardingen Leerlingenaantal 248 Percentage gewogen leerlingen (2012) Bestuur: 38% Stichting Meervoud voor Christelijk Primair Onderwijs In februari 2013 is aan CBS De Ark het predicaat Excellente School 2012 verleend. In deze rapportage gaan we in op wat er sindsdien aan ontwikkelingen heeft plaatsgevonden. De CBS Ark telde op 1 oktober jl. 231 leerlingen; dat is een lichte teruggang ten opzichte van vorig jaar (oktober 2012: 248). Het leerlingpotentieel in het wervingsgebied van de school, de wijk Holy in Vlaardingen, stabiliseert. Het aandeel leerlingen met een gewicht op basis van sociaal- economische factoren is vergelijkbaar met vorig jaar (38%). 2. Motivatie van de school De onderbouwing die de school bij de aanmelding als kandidaat Excellente School 2013 gaf, luidt als volgt. De school heeft ingezet op minimaal behoud van de zeer goede resultaten op de kernvakken. De omstandigheden waarbinnen het werk wordt gedaan zijn dit jaar intensiever geworden en dat heeft geleid tot nog sterker partnerschap met jeugdzorg, schoolmaatschappelijk werk, de Vrouwenopvang en MEE, waardoor de omstandigheden beheersbaar blijven. Er wordt steeds nadrukkelijker ingezet op gerichte scholing van het team (thuisproblematieken, huiselijk geweld, aanbod woordenschatonderwijs, analyse van opbrengsten, verdieping in groepsplannen). De focus blijft gericht op: doen wat werkt. Aan de cito-eindtoets hebben alle leerlingen meegedaan. Het gemiddelde resultaat was op het landelijk gemiddelde voor de scholengroep. Dit resultaat sluit aan bij de mogelijkheden van de betreffende leerlingengroep. Onduidelijk is nog de invloed van de invoering van de niveautoets en de keuze van leerlingen die deze toets maken, op de cito-eindscore. Per 1 januari 2014 wordt de school een integraal kindcentrum (0-13 jaar). Er wordt in gedeelde visie met de collega s van Stichting Kinderopvang Vlaardingen hard gewerkt om de kracht van de basisschool te verlengen naar de hele dagopvang, peuterspeelzaal en tussen/buitenschoolse opvang. 3. De resultaten, breed opgevat (Criterium 1) Hierbij onderscheidt de jury drie gebieden: 1

6 1. resultaten op de kernvakken: taal en rekenen-wiskunde; 2. resultaten op de andere leergebieden: oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie, bewegingsonderwijs en sport, en Engels; 3. resultaten op aanvullende gebieden zoals burgerschap, sociaal-emotionele vorming, redzaamheid, wetenschap en techniek, ondernemen, filosofie, internationale oriëntatie. 3.1 Resultaten op de kernvakken (Indicator I) Er is geïnvesteerd in teamscholing gericht op woordenschatonderwijs middels twee bijeenkomsten. De nadruk lag hierbij op het onderhouden van actuele kennis, het intensiveren van de doorgaande lijn, en borging van het aanbod in de bovenbouw. Hieronder presenteren we de eindresultaten van de school in de periode De gegevens zijn afkomstig van de Inspectie van het Onderwijs. Het gaat om gegevens die de Inspectie heeft gecorrigeerd naar het aantal nietdeelnemers. Eindresultaten Jaar Score Aantal deelnemers Aantal niet-deelnemers 2010 cito: 535, cito: 535, cito: 536, cito: 532, Op grond van de resultaten die De Ark in 2010, 2011 en 2012 heeft behaald, stond de school wel in een voorselectie die de Inspectie van het Onderwijs aan de jury heeft verstrekt. De gemiddelde resultaten van de leerlingen op de cito-eindtoetsen waren de afgelopen vier jaren goed. Het vierjaarsgemiddelde bedraagt 535,1; dat is ruim boven de bovengrens van de Inspectie. De gemiddelde grootte van de uitstroomgroep gemeten over een periode van vier jaar bedroeg 33 leerlingen. In 2013 deden alle 44 leerlingen mee aan de cito-eindtoets. Ook de jaren ervoor was het aantal leerlingen dat niet meedeed aan de citotoets te verwaarlozen. Afgelopen school jaar was er voor het eerst sinds jaren sprake van een daling van de gemiddelde cito-eindscore van 536,6 in 2012 naar 532,4 in 2013; dat is op het landelijk gemiddelde voor deze groep, maar iets onder de bovengrens van de Inspectie van 533,4. De school heeft een analyse gemaakt van de uitkomsten van de laatste citotoets en op grond daarvan bijstellingen aangebracht in de aanpak van het onderwijs in de bovenbouw. 3.2 Resultaten op andere leergebieden uit het standaardcurriculum (Indicator II) De gemiddelde eindexamencijfers op de overige examenvakken, zoals de school die heeft opgeven, staan in de tabellen hierboven. Op het gebied van wereldoriëntatie behaalt de school behoorlijke resultaten. De school volgt de ontwikkeling van de leerlingen gedurende de schoolloopbaan met methodegebonden en onafhankelijk toetsen. Ze gebruikt die resultaten onder 2

7 andere om differentiatie in de leerstof en/of didactische aanpak te realiseren. 3.3 Resultaten op aanvullende leergebieden (Indicator III) Om de kwaliteit van bewegingsonderwijs een impuls te geven, is er per 2013 een HALO vakleerkracht bewegingsonderwijs in dienst genomen. Er is uitvoering gegeven aan een vervolgscholing Toverbos (sociaal-emotionele vorming onderbouw). De school verzorgt een aanbod voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen en oriënteert zich hiervoor op een geschikt observatie- en registratiesysteem. Voor bewegingsonderwijs is een vakleerkrachten recent in dienst getreden; een vervolgstap zou visieontwikkeling op bewegingsonderwijs kunnen zijn. 4. De omstandigheden waarbinnen de school werkt (Criterium 2) 4.1 Leerlingkenmerken en procesinrichting (Indicator IV) De school investeert in de brede ontwikkeling van de leerlingen. De populatie is de laatste jaren ingrijpend veranderd. Het aantal leerlingen met een gewicht neemt af, de zorgbehoefte neemt toe! Veel kinderen hebben leer- en gedragsproblemen. Ook is de thuissituatie vaak complex, wat doorwerkt in het functioneren op school. Veel kinderen hebben een taalachterstand. Om tegemoet te komen aan de uiteenlopende leer- en zorgbehoeften wordt het aanbod verbreed. Dit betreft zowel de zwakke als de meerbegaafde leerlingen. Door een intensieve samenwerking met zorgpartners in de omgeving van de school blijft de problematiek beheersbaar. 4.2 Leerlingkenmerken en resultaten (Indicator V) De jury hanteert bij de beoordeling van (semi)eindtoetsresultaten in het basisonderwijs meerdere referentiematen, te weten voor alle scholen die uitkomen boven het landelijk gemiddelde, voor scholen in de vier grote steden die uitkomen boven het G4-gemiddelde en scholen daarbuiten die uitkomen boven het gemiddelde van niet G4-gemeenten, en ten slotte de bovenkant van de bandbreedte die de jury hanteert op basis van het aandeel leerlingen met laagopgeleide ouders. Voor 2013 betreft het dan de volgende referentiematen: gemiddelde eindtoetsscore (cito) landelijk 535,0; voor scholen binnen de G4 is de gemiddelde score 533,3, voor scholen buiten de G4 535,2; voor scholen met 38% laagopgeleide ouders hanteert de jury een bandbreedte van 533,4 tot 534,8. Vergeleken met deze drie referentiematen voor 2013 constateert de jury voor deze school het volgende. a. Gezien de landelijke referentie (landelijk gemiddelde 535,0) lagen de resultaten in 2010, 2011 en 2012 boven en in 2013 onder het gemiddelde. b. De school haalt als school buiten de G4 een resultaat dat alleen in 2013 onder het gemiddelde ligt voor scholen buiten de G4. c. De school heeft in 2013 een aandeel laagopgeleide ouders van 38%; de jury 3

8 hanteert daarbij een bandbreedte van 533,4 tot 534,8 en gaat uit van de bovengrens hiervan, i.e. 534,8. Deze bovengrens wordt door de school alleen in 2013 niet bereikt. Een toelichting en de tabel met de bandbreedte die de jury hanteert, zijn te vinden in het eindverslag van de jury, Maatgevende scholen II, in de bijlage Drie referentiematen basisonderwijs, tabel Jurynormen cito-eindtoets naar percentage leerlingen met laagopgeleide ouders. Verhouding van de eindresultaten tot de excellentiegrens Jaar Eindresultaten ruim boven de verwachting* 2010 Ja 2011 Ja 2012 Ja 2013 Nee * NB Hierbij hanteert de jury een andere norm dan die de scholen kennen van de Inspectie. De jurynorm ligt boven de bovengrens die de Inspectie trekt voor scholen met een vergelijkbaar percentage gewichtenleerlingen. De school slaagt erin met haar leerlingen goede resultaten te behalen. Veel aandacht gaat uit het ontwikkelen van de woordenschat. Er wordt gebruik gemaakt van de methode Het ei van Columbus. Daarnaast is er aandacht voor de sociaal-emotionele en creatieve ontwikkeling (Toverbos). De school signaleert leer- of gedragsproblemen en draagt zorg voor individuele begeleiding van leerlingen van wie is vastgesteld dat dit nodig is. Door afname van een drempeltoets wil de school een betrouwbaarder advisering naar het vo realiseren. De school neemt mede daarom deel aan een pilot lwoo vanuit de werkgroep Overgang po-vo om de effecten van de verschuiving van de afname van de citoeindtoets voor te zijn. Middels onderzoek naar zorgzwaarte per groep bereidt de school zich voor op passend onderwijs. Sinds een jaar is er een ondersteuningsteam bestaande uit ouders, het samenwerkingsverband WSNS, het Centrum voor Jeugd en Gezin, schoolmaatschappelijk werk en leerplichtambtenaar waardoor zorgtrajecten korter en effectiever worden. Aandachtspunt is de kwaliteit van de analyse van de hulpvraag. Het gaat dan met name om noodzakelijk aanvullend diagnostisch onderzoek. 4.3 Benutting van het inzicht in leerwinst bij onderscheiden categorieën leerlingen (Indicator VI) De school beschikt over een leerlingvolgsysteem waarmee ze de ontwikkeling van de kinderen goed kan volgen. De school bewaakt die ontwikkeling en maakt gebruik van didactische principes als differentiatie en directe instructie om binnen het jaarklassensysteem de verschillen tussen leerlingen op te vangen. 5. De inrichting van het onderwijsproces (Criterium 3) 5.1 Schoolspecifieke aanpak en proceskwaliteit (Indicator VII) Naar aanleiding van een analyse van de cito-eindtoets 2013 (met directie, zorgcoördinator, leerkrachten bovenbouw) zijn meetbare trends meegenomen in het aanbod 2013 en verder van groep Er is bijvoorbeeld geconstateerd dat een herkenbare groep leerlingen de leerstof wel beheerst, maar deze kennis vaak niet weet toe passen in meerkeuzevragen. 4

9 Het onderwijsleerproces heeft de degelijke structuur met een accent op de kernvakken behouden. Het systeem van leerstofjaarklassen is duidelijk aanwezig. Binnen het schoolbeleid is sterke aandacht voor strategisch lezen en spellen, en uitbreiding van de woordenschat. Deze aanpak werkt in de hele school door en wordt regelmatig geëvalueerd; zo nodig worden bijstellingen aangebracht. 5.2 Schoolspecifieke aanpak en organisatiekwaliteit (Indicator VIII) De schoolleiding heeft een heldere visie op de inrichting van het onderwijs. Die visie wordt gedragen door het team; dat bleek opnieuw tijdens de gesprekken met de gedelegeerden van jury. Kenmerkend is een veilig en stimulerend schoolklimaat waarin het belang van de leerlingen centraal staat binnen een breed aanbod met goede resultaten en met zorg op maat. De managementstructuur is onveranderd. Nieuw is de ontwikkeling van een begaafdheidsklas verbonden aan De Ark, nadat plannen om met de gemeente iets dergelijks op te zetten om financiële redenen strandden. Belangrijke ontwikkeling is de vorming van een integraal kindcentrum gericht op de ontwikkeling van kunsttalent bij leerlingen. Verder is voor de kleintjes een patiotuin ingericht ter stimulering van de zintuiglijke waarneming. 6. Verband tussen de inrichting van het onderwijsproces en de resultaten die de school boekt (Criterium 4) 6.1 Veranderingen vanwege resultaten (Indicator IX) De school heeft inzicht in de leerwinst van de individuele leerlingen op basis van trendanalyses en geobjectiveerde toetsen. Ze wil de resultaten vasthouden door tussentijdse monitoring en bespreking van de resultaten zodat tijdig kan worden ingegrepen. De analyse van de cito-eindtoets 2013 en de aangegeven verbetermaatregelen zijn een voorbeeld van beleid gericht op resultaatverbetering. 6.2 Vasthouden van resultaten (Indicator X) Op school- en bouwniveau wordt de PDCA-cyclus gehanteerd. Er is systematisch aandacht voor de evaluatie van de opbrengsten. De leerresultaten zijn van goede kwaliteit, doch in 2013 waren de resultaten wat minder. De school heeft een analyse gemaakt van de uitkomsten van de laatste citotoets en op grond daarvan de aanpak van het onderwijs in de bovenbouw bijgesteld. Zo wordt sinds dit schooljaar vanaf groep 7 meer aandacht besteed aan meerkeuzevragen. Naast het verplichte curriculum biedt de school sinds 1 oktober jl. een aanbod aan meerpresteerders. 6.3 Kwalificatie, professionaliteit, schoolkennis (Indicator XI) Door middel van het werken met actieteams (circa vier medewerkers, gekozen op basis van deskundigheid en/of betrokkenheid) die planmatig werken aan analyse en opbrengsten en woordenschat wordt gewerkt aan verbetering van onderwijsresultaten en aan teamleren. Het actieteam heeft mandaat van het schoolteam om nieuw of herzien beleid te maken, uit te voeren en te evalueren. 5

10 Sterk punt van de school is de professionele cultuur waarbinnen projectgroepen (actieteams) actieplannen opstellen voor het hele team. Na vaststelling van deze plannen vindt uitvoering plaats. De actieteams blijven betrokken bij de voortgang en evaluatie. Onderwerpen zijn meerspresteerders, opbrengsten, woordenschat, en meer. Op alle niveaus wordt deelgenomen aan de regionale netwerken. Er is ruimte voor interne en externe scholing. De schoolt besteedt aandacht aan een veelheid van onderwerpen, zoals didactische werkplannen, woordenschat, oplossingsgericht werken en managementopleidingen. De directeur bewaakt met de actieteams de kwaliteit door klassenbezoeken en functioneringsgesprekken. De tevredenheid van ouders en leerlingen is onverminderd hoog boven het bestuurs- en landelijk gemiddelde van de benchmark (leerlingtevredenheid school 8,38 versus 8,07 landelijk). De school heeft een leerlingenraad ingesteld, die ook betrokken wordt bij voor hen belangrijke beslissingen. De ouderbetrokkenheid is mede door de laagdrempeligheid van de school heel behoorlijk. Ouders worden goed geïnformeerd over ontwikkelingen in de school, bijvoorbeeld over leesstrategieën. Een punt van aandacht is volgens de delegatie van de jury de evaluatie van het totale onderwijsproces. Dat gebeurt wel, maar nog niet voldoende systematisch. In reactie daarop stelt de school dat ze in de schooljaarplannen en de verschillende actieplannen de PDCA-cyclus heeft verwerkt. Daarnaast wordt elke activiteit (onderwijsinhoudelijk of organisatorisch) afgesloten met een zelf- en teamevaluatie wat kan leiden tot eventuele aanpassingen. Het schoolteam evalueert jaarlijks tijdens een evaluatieavond het schooljaar en bestaand, herzien en nieuw beleid. De directeur evalueert met het bestuur eenmaal per jaar de voortgang van de doelstellingen vanuit het schooljaarplan en eenmaal per jaar de leeropbrengsten. 7. Het excellentiebeleid van de school (Criterium 5) Het uitgangspunt van de jury is dat een excellente school zeer goede resultaten behaalt en een weloverwogen onderwijsinrichting laat zien. Daarenboven kan een school op een specifiek excellentiegebied uitblinken. Dat kan betrekking hebben op diverse zaken en bijvoorbeeld gericht zijn op een inhoudelijk domein en/of op een specifieke groep leerlingen. 7.1 Het schooleigen excellentiebeleid (Indicator XII) Door het predicaat in 2012 te verkrijgen is het excellentiebeleid door de jury herkend. Dit heeft geleid tot verdere focus om dit predicaat te behouden en uit te bouwen door middel van het werken met actieteams, teamscholing en het intensiveren van het partnerschap met ondersteunende organisaties. CBS De Ark is een goed presterende school. Sinds jaren behaalt zij goede resultaten op de cito-eindtoets; de waardering vanuit de ontvangende vo-school is goed. De school bereikt deze resultaten deels doordat ze binnen een veilige setting kinderen gedegen onderwijs geeft op een traditionele manier (leerstofjaarklassen) met daarbinnen de mogelijkheid tot differentiatie (verlengde instructie). De school heeft goed in beeld waarop haar excellentie gebaseerd is. De school doet goede dingen voor haar populatie. Ze zorgt voor extra onderwijs 6

11 voor alle leerlingen en verbreedt haar zorgaanbod in samenwerking met partners in onderwijs. Daarmee speelt zij behoorlijk in op de verwachtingen van de ouders. Per januari 2014 wordt De Ark integraal kindcentrum (0-14 jaar) met dagopvang, peuterspeelzaal en tussen/buitenschoolse opvang om verticale en horizontale leerlijnen te realiseren. Het invoeringstraject voor opleiden in kunsten maakt daar onderdeel van uit. Het gaat dan om talentherkenning bij alle leerlingen, die auditie moeten doen, en een passend aanbod waarbij een hoger leer- en welzijnsrendement kan worden behaald bij de leerlingen van 4-12 jaar. 7.2 Erkenning door externe partijen (Indicator XIII) Na het bekend worden van de toekenning predicaat Excellente School [2012] hebben veel collega-scholen erkend dat de school dit toekomt. Ook collega s vanuit het vo hebben gesteld dat De Ark met een gedegen schooladvies leerlingen goed aanlevert aan het vo. Twee benaderde referenten (afkomstig van een ontvangende school en een partner uit het samenwerkingsverband) onderschrijven in grote lijnen het beeld van De Ark als excellente school. Een citaat: De zorgstructuur is goed uitgewerkt. Er zit een vakkundig managementteam, waarbij ook interne begeleiding een vaste plek heeft. Het onderwijs is goed afgestemd op de veranderde populatie. De school heeft een goede naam binnen Vlaardingen. De Ark neemt traditioneel actief deel aan netwerken, waarin haar excellentie op onderdelen wordt uitgedragen. Collega-scholen en vo-scholen bevestigen dit. 7.3 Versterking van het excellentiebeleid in de toekomst (Indicator XIV) Per 1 januari 2014 wordt de school een integraal kindcentrum (0-13 jaar). Er wordt in gedeelde visie met de collega s van Stichting Kinderopvang Vlaardingen hard gewerkt om het kracht van de basisschool te verlengen naar de hele dagopvang, peuterspeelzaal en tussen/buitenschoolse opvang. Daarnaast wordt in voorbereidend gewerkt aan een hoogwaardig aanbod voor talentvolle leerlingen op gebied van theater, dans, muziek en grafische kunst, waarbij opleiden centraal staat. Doel tot uitvoering hiervan is per 1 september De school heeft haar visie op het specifiek excellente van haar onderwijs verder aangescherpt. De school is daarover heel duidelijk, zoals blijkt uit de prioriteiten: meerpresteerders; integraal kindcentrum; opbrengsten en evaluatie; woordenschat; rapportage. Voor de genoemde toekomstplannen geldt dat de plannen aansluiten op de specifieke behoeften van (subgroepen) leerlingen van de school; aansluiten bij de door de school gehanteerde didactische aanpak; 7

12 leiden tot een verbreding van de werking van het excellentieprogramma naar andere subgroepen leerlingen. 8. Opmerkingen Inspectie Geen aanvullende opmerkingen. 9. Conclusie van de jury CBS De Ark heeft in 2012 het predicaat Excellente School ontvangen. De excellentie van de school kwam onder meer tot uiting in de hoogstaande zorg die ze biedt in niet altijd eenvoudige omstandigheden. Verder behaalde de school in de periode zeer goede resultaten met haar leerlingenpopulatie. De school heeft de zeer goede resultaten, breed opgevat, het afgelopen jaar weten te continueren. De school maakt analyses van de opbrengsten en stuurt waar nodig bij. Het team van De Ark kijkt gedegen naar de leerlingenpopulatie en heeft op basis van die inzichten de afgelopen jaren haar onderwijs afgestemd op de verandering van die populatie. Meer aandacht voor het leesproces van leerlingen die met een taalachterstand de school binnenkomen en een breder aanbod voor meerbegaafde leerlingen zijn hier voorbeelden van. De school heeft een team dat goed samenwerkt. Het team is ambitieus en innovatief. Binnen projectgroepen werkt de school aan het verder verbeteren van het onderwijs. Teamscholing is vanzelfsprekend en wordt breed gedragen. Een onderwijsinhoudelijk sterk managementteam, geleid door een gedreven directie, zorgt voor een constante focus op ontwikkeling en verbetering. Een punt van aandacht voor de school is de evaluatie van het totale onderwijsproces. De school scoort in tevredenheidonderzoeken op alle niveaus boven de benchmarks. Ouders en leerlingen zijn tevreden over de school, waar kinderen in een veilige en stimulerende omgeving leren. De school laat zich verder kenmerken door een goede zorgstructuur. Er is oog voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. Passend binnen deze lijn om kinderen onderwijs op maat te bieden, is de start van een integraal kindcentrum in januari De kennis en de kunde van de basisschool worden hierdoor nog breder ingezet. De school laat, ten slotte, zien voortdurend in ontwikkeling te zijn. Alles overziende is de jury van oordeel dat de school op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School (bo) 2013 opnieuw toekomt; de school is op een hoog niveau gebleven en er is sprake van ontwikkeling op relevante terreinen. 8