INLEIDING. Hoe kunnen we minder afval maken tijdens onze middagpauze en tussendoortjes?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INLEIDING. Hoe kunnen we minder afval maken tijdens onze middagpauze en tussendoortjes?"

Transcriptie

1 INLEIDING Waarom minder afval maken? Wisten jullie dat ieder van ons gemiddeld 500 kg huishoudelijk afval per jaar produceert? Op school, in de klas en in onze boekentas blijft erg veel afval achter: verpakkingen van drankjes, aluminiumfolie, yoghurtpotjes, kladpapier, verpakkingen van koekjes onze afvalberg is enorm! Dit afval legt een lange weg af voordat het in onze afvalbak terecht komt. Om het te produceren zijn er veel natuurlijke grondstoffen en energie nodig. Vervolgens gooien we het weg, maar om het te recycleren of te verbranden hebben we opnieuw veel energie nodig. Dat is niet goed voor onze planeet! Daarom is het belangrijk dat we minder afval maken. Dat kunnen we doen door bijvoorbeeld een drinkbus te gebruiken, die we met kraantjeswater kunnen vullen, of door een brooddoos mee naar school te nemen, die we achteraf gewoon kunnen afwassen. FOCUS Deze pedagogische fiche biedt een aanknooppunt om rond het thema «Zero afval» in de klas aan de slag te gaan. Voor de kleuters raden we aan voornamelijk te werken rond netheid, sorteerregels en het verminderen van afval. ACTIVITEIT 1: Verbind de afbeeldingen Hoe kunnen we minder afval maken tijdens onze middagpauze en tussendoortjes? BINGO Voor de instapklasjes en de eerste kleuterklas : 1. Print de 2 pagina s van het spel Bingo (in bijlage) af en plak ze tegen elkaar. 2. Verbind vervolgens elk afval met een beter alternatief. MEMORY Voor de tweede en derde kleuterklas : 1. Print de memo kaarten in het groot (in bijlage) af en knip de A4-bladen in twee. 2. Speel vervolgens de memory met de leerlingen: zoek bij elk type afval het juiste alternatief. Opmerking: jullie kunnen natuurlijk ook jullie eigen spelregels bedenken aan de hand van de afbeeldingen.

2 ACTIVITEIT 2: Een liedje leren over afval Ontwikkelingsdoelen MV muziek: 2.2, 2.3, 2.4 MV beweging: 4.1, 4.4 WO milieueducatie: 1.12 Deelname: klassikaal Leermiddelen: o Klankstaven of blokfluit of pianootje o Tekst van het lied + partituren o Eventueel prent van de Koning van Viesvuilland Eindtermen MV muziek: 2.3 MV beweging: 4.1 WO milieueducatie: 1.18, 1.19 Klasschikking: In de vertelhoek van de klas/ aan de banken van de klas Lesverloop: Kern: Luisterfase: het lied laten horen in zijn totaliteit. De kinderen mogen niet meezingen. Verwerkingsfase: wisselzang, ritmiek en uitbeelding Slot: Iedereen zingt samen het lied in zijn geheel Herhaal refrein Herhaal refrein 2 keer In Viesvuilland Wonen de dieren Tussen t afval Dat is echt niet mooi. Lege batterijen Gewoon op de stoep En oude blikjes Oh jee wat een troep. Refrein: Zo gaat dat niet langer, Zo kan het niet voort Smijt al die rommel Gewoon waar het hoort. (eventuele 2 e strofe; muziek idem als strofe 1) En ook de koning Van heel Viesvuilland Vond het niet leuk meer Het liep uit de hand. Alles in bakken Niets op de grond Nu is Viesvuilland Weer mooi en gezond Ken je zelf nog leuke liedjes over afval? Stuur ze dan gerust door naar challenges@goodplanet.be

3

4

5 ACTIVITEIT 3: kleurplaten 1. Print de tekeningen af (bij voorkeur op gerecycleerd papier of op kladpapier). 2. Laat de leerlingen de «zero afval» prenten inkleuren! Andere prenten : Of via :

6 Ik gebruik mijn blad aan beide kanten!

7 Ik neem mijn herbruikbare zak mee naar de winkel!

8 Ik sorteer mijn afval

9 Ik gebruik een koekjesdoos voor mijn vieruurtje!

INTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN

INTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN INTRODUCTIE VOOR DE LEERLINGEN Waarom minder afval maken? Wisten jullie dat elk van ons gemiddeld 500 kg huishoudelijk afval per jaar produceert? Op school, in de klas en in onze boekentas blijft erg veel

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

LABO LEREN AFVAL BEHEREN OP SCHOOL

LABO LEREN AFVAL BEHEREN OP SCHOOL LABO LEREN AFVAL BEHEREN OP SCHOOL LEREN AFVAL BEHEREN OP SCHOOL Kinderen bewust leren omgaan met afval Leren Afval Beheren Op school (LABO) is een educatieve workshop die leerlingen uit de tweede en derde

Nadere informatie

AFSPRAKEN MOS IN BEUK & NOOT

AFSPRAKEN MOS IN BEUK & NOOT AFSPRAKEN MOS IN BEUK & NOOT 1. SORTEREN Klas - Milieustraatje in de klas - Juiste pictogrammen boven vuilnisbak - Fracties: papier, herbruikbaar papier, restafval - Emmer voor GFT. - Papieren zakdoeken

Nadere informatie

Wat is er aan de hand in Viesvuilland? Animatie over afval voor de kleinsten

Wat is er aan de hand in Viesvuilland? Animatie over afval voor de kleinsten Wat is er aan de hand in Viesvuilland? Animatie over afval voor de kleinsten Wat is er aan de hand in Viesvuilland? Wat is er aan de hand in Viesvuilland? is een educatieve workshop op maat van de allerkleinsten,

Nadere informatie

Lessen- en activiteitenpakket voor de 2de leerjaar LO BLO eindklassen type 1 en BUSO opleidingsvorm 2 eerste fase. Uitwerking van het project

Lessen- en activiteitenpakket voor de 2de leerjaar LO BLO eindklassen type 1 en BUSO opleidingsvorm 2 eerste fase. Uitwerking van het project ILvA en AFVAL - PAKKET VOOR DE LEERLING - Lessen- en activiteitenpakket voor de 2de leerjaar LO BLO eindklassen type 1 en BUSO opleidingsvorm 2 eerste fase Uitwerking van het project Iedere Leerling Voorkomt

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS eerste graad

INLEIDING FOCUS eerste graad INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd»

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd» INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

SAMEN. Korte omschrijving: Doelstellingen: Materiaal en ruimte:

SAMEN. Korte omschrijving: Doelstellingen: Materiaal en ruimte: SAMEN weinig normaal allemaal samen 25 minuten + oefening en herhaling Korte omschrijving: Een nieuw en toepasselijk lied om het jaar muzikaal in te zetten. Het is een kort lied met een eenvoudige tekst

Nadere informatie

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen!

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! 1. Voorko op de afval-ladder Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! Wat moeten we aanvangen met ons afval? Het

Nadere informatie

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen!

Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! 1. Voorko op de afval-ladder Hoi afvalkameraden! Leuk, zo'n afvalladder! Wiiiiiiiiii! Terwijl ik hier hang, kan jij misschien de ontbrekende woorden invullen! Wat moeten we aanvangen met ons afval? Het

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Dierentuin. Inleiding. Warming-up klassikaal. Warming-up groepjes. Introductie Dierentuin. Brullen als een leeuw

Dierentuin. Inleiding. Warming-up klassikaal. Warming-up groepjes. Introductie Dierentuin. Brullen als een leeuw Dierentuin Inleiding Introductie Dierentuin De kleuters maken in deze dramales een reisje naar de dierentuin. Ze beginnen met het nabootsen van dierengeluiden, waarbij ze goed naar elkaar luisteren. Hierna

Nadere informatie

Verloop. Quiz. Rollenspel. Debat. U kunt verschillende werkvormen kiezen:

Verloop. Quiz. Rollenspel. Debat. U kunt verschillende werkvormen kiezen: Da' s proper Wat is Da s proper!? Da s proper! is een educatieve workshop voor leerlingen uit het middelbaar onderwijs. De workshop maakt hen bewust van afvalbeheer, zwerfvuil en duurzame consumptie en

Nadere informatie

Doelstellingen. Naam activiteit. Werkvorm Materiaal. Werkboekje afval en de Ladder van Lansink

Doelstellingen. Naam activiteit. Werkvorm Materiaal. Werkboekje afval en de Ladder van Lansink Naam activiteit Doel Duur Werkvorm Materiaal Werkboekje afval en de Ladder van Lansink De leerlingen kennen de eerste drie treden van de ladder van Lansink. Ze kennen oplossingen om afval te voorkomen,

Nadere informatie

1. Probleemstelling. Wij maken van drankblikjes uit de PMD-zak nieuwe voorwerpen en dragen zo ook ons steentje bij tot het recyclageproces.

1. Probleemstelling. Wij maken van drankblikjes uit de PMD-zak nieuwe voorwerpen en dragen zo ook ons steentje bij tot het recyclageproces. 1. Probleemstelling We leven in een consumptiemaatschappij en produceren meer dan 450 kg huishoudelijk afval per persoon per jaar. Al ons afval mogen we zo maar niet in de natuur achterlaten, maar wat

Nadere informatie

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? STANGENBILJART Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H?

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? STANGENBILJART Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H? Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? STANGENBILJART Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Maak je eigen volksspel DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadje Dit werkblad OPDRACHT: -> Los

Nadere informatie

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf Kathelijne De Ridder Hoeveel kilo papier gebruikt de gemiddelde Belg per jaar? a) 265 kilo/jaar b) 354 kilo/jaar c) 358 kilo/jaar Hoeveel kilogram restafval

Nadere informatie

De Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL

De Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare eerste leerjaar CRRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare! onze uitdagingen: 1. wat hebben die brikjes te maken met de verjaardag van mama? 2. word uitvinder van nieuwe dingen! 3. organiseer

Nadere informatie

1. Probleemstelling. 2. Sorteren van afval

1. Probleemstelling. 2. Sorteren van afval 1. Probleemstelling We leven in een consumptiemaatschappij en produceren meer dan 450 kg huishoudelijk afval per persoon per jaar. Al ons afval mogen we zo maar niet in de natuur achterlaten, maar wat

Nadere informatie

KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof

KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof Colofon: Het Kringloopspel is ontwikkeld in opdracht van MARN, ARN, DAR, Gemeente Ede en ACV. Mei 2013-05-20 Het Kringloopspel is ontwikkeld door Het Dijkmagazijn Beuningen

Nadere informatie

KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof

KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof KRINGLOOPSPEL Afval=Grondstof Colofon: Het Kringloopspel is ontwikkeld in opdracht van MARN, ARN, Dar, Gemeente Ede en ACV jan 2014 Het Kringloopspel is ontwikkeld door MEC Nijmegen en Het Dijkmagazijn

Nadere informatie

Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar

Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar Leidraad leerkracht 5 de en 6 de leerjaar INLEIDING 2 Beste leerkracht U plant een buurtboostactie met de kinderen van uw klas. Deze actie wil: kinderen bewust laten worden van wat er in de buurt speelt

Nadere informatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie

handleiding 1. Inleiding 2. Achtergrondinformatie handleiding 1. Inleiding www.twentezonderafval.nl is een website voor groep 1 tot en met 8 over het gescheiden inzamelen van afval in Twente. Op deze website ontdekken de leerlingen hoe ze hun afval zoveel

Nadere informatie

Dinsdag. Tante Netje. draagt zorg voor het water!

Dinsdag. Tante Netje. draagt zorg voor het water! Dinsdag Tante Netje draagt zorg voor het water! Activiteit Inleiding met prent van Tante Netje: Tante Netje draagt zorg voor het water Doel - De leerlingen leren dat watervervuiling slecht is voor de dieren

Nadere informatie

BEZOEK AAN HET CONTAINERPARK

BEZOEK AAN HET CONTAINERPARK BEZOEK AAN HET CONTAINERPARK Werkblad (meenemen naar het containerpark en daar invullen) 1. Om welk uur vertrekken we naar het containerpark?. 2. Wanneer komen we aan op het containerpark?.. 3. Welke zijn

Nadere informatie

recyclage van kunststof

recyclage van kunststof . Mijn naam is professor GOVA en ik ga jullie wat leren over recyclage van kunststof bij het produceren van Govaplast producten. Je kan dit document gratis downloaden op www.govaplast.com School... Naam...

Nadere informatie

Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket.

Algemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket. Doelstelling(en) Vakgebonden eindtermen - De leerlingen bepalen zelfstandig hoe ze in welbepaalde bewegingssituaties eenvoudige leertaken individueel of in groep aanpakken en oplossen. Algemene doelen

Nadere informatie

Pedagogische ACTIVITEITEN

Pedagogische ACTIVITEITEN Pedagogische ACTIVITEITEN 4de leerjaar tot 2de middelbaar Duur: opsplitsbaar Afval noodzakelijk of overbodig? Elke dag produceren we enorm veel afval. In scholen bestaat het afval vooral uit verpakkingen

Nadere informatie

Fiche voorbereiden van activiteiten

Fiche voorbereiden van activiteiten Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Wiskundig spel: fruit sorteren. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O ontmoeten O explorerend beleven X ontwikkelingondersteunend

Nadere informatie

Wij zijn een Mooi Schoon school

Wij zijn een Mooi Schoon school Wij zijn een Mooi Schoon school Lesbrief groepen 4, 5 en 6 WIJ ZIJN SUPPORTER VAN MOOI SCHOON Lesbrief groepen 4, 5 en 6 Onderwerp: Zwerfvuil. Doelgroep: Groepen 4, 5 en 6. Lesdoel: Inhoud: Tijdsduur:

Nadere informatie

Milieu-quiz. Aantal deelnemers: 6 25 (Hoe groter de groep hoe meer subgroepjes je maakt)

Milieu-quiz. Aantal deelnemers: 6 25 (Hoe groter de groep hoe meer subgroepjes je maakt) Milieu-quiz Thema: Milieu Methodiek: Quiz met vragen en opdrachten Doelgroep: -16/+16 Aantal deelnemers: 6 25 (Hoe groter de groep hoe meer subgroepjes je maakt) Duur: 2 uur Ruimte: binnen Begeleiding:

Nadere informatie

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826

Afval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826 Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? PLASTIC SOEP Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H? t e a H t

Waarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? PLASTIC SOEP Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H? t e a H t Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? PLASTIC SOEP Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Maak een uitvinding die het NIET drijvende plastic opruimt DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadjes

Nadere informatie

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in

maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Groep 1 Groep 2 samengestelde woorden in 7. Raar maar waar! Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een waterorgel en laten elke lettergreep uit een lied horen op dit orgel. Taal Ontluikende en beginnende geletterdheid Fonemisch bewustzijn

Nadere informatie

Activiteit 14. Muziek Pompoenlied. Doelen. Materiaal. Voortaak

Activiteit 14. Muziek Pompoenlied. Doelen. Materiaal. Voortaak e x p r e s s i e Muziek Pompoenlied Doelen 1 De kleuters kunnen genieten van succeservaringen op het vlak van prestaties en sociaal contact (ik kan al ). (2) (WO 3.3) 2 De kleuters kunnen een eenvoudig

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN Groep 1-2-3 INLEIDING Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval in de klas extra tot

Nadere informatie

Groep 1-3 - "Nog 100 nachtjes slapen" (prentenboek)

Groep 1-3 - Nog 100 nachtjes slapen (prentenboek) Groep 1-3 - "Nog 100 nachtjes slapen" (prentenboek) Inleiding Introductie "Nog 100 nachtjes slapen" Bewegingsspel 5 minuten Kring Benodigdheden: Prentenboek "Nog 100 nachtjes slapen" Deze dramales beweging

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 1-2-3 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 1-2-3 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,

Nadere informatie

Kennistest 3 Gezondheid

Kennistest 3 Gezondheid Kennistest 3 Gezondheid Invultest Hebben we tijdens het winkelen ook gedacht aan onze gezondheid? Een kleine quiz... In frisdranken zitten 7 klontjes suiker. Water uit de kraan is drinkbaar. Iedereen moet

Nadere informatie

Afval Anne en de Sorteerbrigade

Afval Anne en de Sorteerbrigade Afval Anne en de Sorteerbrigade Verhaal ontwikkeld voor educatieproject Afval groep 3 School en Cultuur Veenendaal 2014 Geschreven door: Sanne Heymann Tekeningen door: Sjoerd Kreijns Dit is Afval Anne.

Nadere informatie

De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep.

De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep. De inrichting van de speelleeromgeving bij Geen troep op de stoep. Een rijke speelleeromgeving biedt kinderen volop kansen om zich spelenderwijs te ontwikkelen. Het werken met thema s is een aanleiding

Nadere informatie

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!

INLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet! INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende

Nadere informatie

INLEIDING Iedereen waterdrager!

INLEIDING Iedereen waterdrager! INLEIDING We gebruiken dagelijks water : tanden poetsen, wassen, drinken, koken, kleren wassen, toilet doorspoelen Het volstaat om de kraan open te draaien om proper en drinkbaar water te hebben. Maar

Nadere informatie

september 2014 vanaf 7 jaar Lach! tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte

september 2014 vanaf 7 jaar Lach! tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte september 2014 vanaf 7 jaar Lach! tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Lach! 1 Ik wil paarse haren. Maar hé dat is flauw, m n moeder zegt nee, dus ik verf ze maar blauw tekst: Marian van Gog muziek:

Nadere informatie

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent? 1. Singer Songwriter 1

Muziek Singer Songwriter 1. Workshop Handleiding. Singer Songwriter 1. wat is jouw talent?   1. Singer Songwriter 1 Workshop Handleiding wat is jouw talent? 1 Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Introductie én opzet van de workshop Singer Songwriter Bekijk de introductievideo

Nadere informatie

Fiche voorbereiden van activiteiten

Fiche voorbereiden van activiteiten Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Muzikale activiteit instrumentaal musiceren + integratie van de muzikale dobbelsteen. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O

Nadere informatie

Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2

Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2 Kun je Herfst* winter, lente, zomer horen? gr 1-2 2 lessen Dit project is tot stand gekomen i.s.m. De Domijnen, Eigenwijs in het kader van Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 Titel Kun je herfst* winter,

Nadere informatie

afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.

afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is. U UNPLUGGED Liedjes schrijven Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd

Nadere informatie

Preborden BASISONDERWIJS. Doelgroep. Ontwikkelingsdoelen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie

Preborden BASISONDERWIJS. Doelgroep. Ontwikkelingsdoelen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Preborden Doelgroep Ontwikkelingsdoelen Derde kleuterklas Kleuteronderwijs: Mens en maatschappij De kleuters - 1.9 kennen en begrijpen omgangsvormen,

Nadere informatie

Zonnevangers met een functie

Zonnevangers met een functie U UNPLUGGED Zonnevangers met een functie Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

1. Probleemstelling. Hoe kunnen we dit probleem oplossen?

1. Probleemstelling. Hoe kunnen we dit probleem oplossen? 1. Probleemstelling 1. Als we in de zomer buiten in de tuin spelen of een lekkere barbecue organiseren hebben we wel eens last van opdringerige wespen. De wespen worden aangetrokken door zoetigheid zoals

Nadere informatie

MOS-project -> Milieuzorg Op School

MOS-project -> Milieuzorg Op School MOS-project -> Milieuzorg Op School In het schooljaar 2006-2007 is onze school gestart met het MOS-project met als doel de school milieuvriendelijker te maken. Het is belangrijk dat niet enkel vandaag,

Nadere informatie

pedagogische leermiddelen het afvalstripverhaal van jean rivert

pedagogische leermiddelen het afvalstripverhaal van jean rivert pedagogische leermiddelen het afvalstripverhaal van jean rivert Wat drijft ons om steeds te consumeren? Wat is de impact van deze overconsumptie op het leefmilieu? Dat is de discussie die deze cartoons

Nadere informatie

Fiche voorbereiden van activiteiten

Fiche voorbereiden van activiteiten Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Wiskundig spel: fruit sorteren. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O ontmoeten O explorerend beleven X ontwikkelingondersteunend

Nadere informatie

Naam activiteit. Werkvorm. Materiaal. Wat is afval?

Naam activiteit. Werkvorm. Materiaal. Wat is afval? Technische fiche Naam activiteit Doel Duur Werkvorm Materiaal Wat is afval? De leerlingen kunnen afval omschrijven als zaken die je niet meer kan gebruiken en die je weggooit. Ze kunnen opsommen wat mensen

Nadere informatie

Schoolbrede start (15 min) Zie hoofdstuk Schoolbrede start.

Schoolbrede start (15 min) Zie hoofdstuk Schoolbrede start. EERLIJK DELEN EN OPRUIMEN In dit hoofdstuk zijn de activiteiten voor beschreven. Voor begint de Grote Rekendag met een gesprek over de meubels en materialen die in iedere kleutergroep te vinden zijn. Iedere

Nadere informatie

Fiche voorbereiden van activiteiten

Fiche voorbereiden van activiteiten Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Muzikale activiteit instrumentaal musiceren + integratie van de muzikale dobbelsteen. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O

Nadere informatie

Activiteit 8: Beroepen

Activiteit 8: Beroepen Activiteit 8: Beroepen Ontwikkelingsdoelen Nederlands: 2.5 Mens en maatschappij: 2.1, 2.5 Materiaal boek en/of vertelplatenset prentenset beroepen (bijlage 8.1) Inhoud Leg op voorhand de prenten van de

Nadere informatie

Lessenoverzicht De troubadour op het plein

Lessenoverzicht De troubadour op het plein Les 1 Vroeger en nu Les 2 Het plein: Driebergen Les 2 Het plein: Leersum Les 2 Het plein: Amerongen Inhoud De leerlingen inventariseren verschillen tussen vroeger en nu. Met van thuis meegebrachte spullen

Nadere informatie

Het Sinterklaasdobbelspel

Het Sinterklaasdobbelspel Het Sinterklaasdobbelspel Benodigdheden: 1 dobbelsteen klok of stopwatch cadeautjes Het spel Iedereen die meedoet met het dobbelen, koopt van tevoren twee of drie cadeautjes van een paar euro. Spreek dit

Nadere informatie

Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel Leermeermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel

Nadere informatie

Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters)

Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters) Handleiding bij Monkie groep 0 t/m 2 (Peuters & kleuters) Domeinen: Zingen, Luisteren & Bewegen Doel: De kinderen leren liedjes aan die ze met ondersteuning van gebaren kunnen zingen. De leerlingen kunnen

Nadere informatie

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1)

Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Vorige week ontving ik de beschrijfbare dobbelsteen van Credu.nl: een webwinkel vol met prachtige educatieve materialen, maar ook voor

Nadere informatie

Thema 2 Activiteit 9 Griez(e)len

Thema 2 Activiteit 9 Griez(e)len Thema 2 Activiteit 9 Griez(e)len Auteur Kristoff Vosters van radiowaka.be Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits beweging - drama / muzisch taalgebruik - beeld - muziek - media 1 x 50' Doelen 1 De

Nadere informatie

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Kinderen die een spreekbeurt willen geven Wat een goed idee! Je wilt je spreekbeurt houden over afval, afvalscheiding of recycling. Een super interessant onderwerp

Nadere informatie

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA

Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Doe je spreekbeurt over afval en Attero COLA Kinderen die een spreekbeurt willen geven Waar op de wereld wordt het afval nog verwerkt op de manier van vroeger? Wat een goed idee! Je wilt je spreekbeurt

Nadere informatie

Reflectiekaart Een houding van zorg en respect voor de natuur. Wat moeten ze kunnen/kennen:

Reflectiekaart Een houding van zorg en respect voor de natuur. Wat moeten ze kunnen/kennen: Reflectiekaart 3.2.1.6 Een houding van zorg en respect voor de natuur. Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen Wat moeten ze kunnen/kennen: Een correcte houding van zorg aannemen en

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR

AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR AAN DE SLAG MET AFVAL DOE-OPDRACHTEN 7-9 JAAR INLEIDING Onderdeel van de website Aan de slag met afval zijn verschillende doe-opdrachten die erop zijn gericht om het thema afval extra tot leven te brengen.

Nadere informatie

PAKJES LEVEREN.

PAKJES LEVEREN. Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? PAKJES LEVEREN Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Maak een uitvinding die pakjes levert van het magazijn tot aan de klant Nut OPDRACHT: -> Zoek op het

Nadere informatie

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 4-5-6

Doe-opdrachten Aan de slag met afval. Groep 4-5-6 Doe-opdrachten Aan de slag met afval Groep 4-5-6 1 > Inleiding Onderdeel van de lesmodule Aan de slag met afval zijn drie doe-opdrachten die erop zijn gericht om de thema s zwerfafval en afval scheiden,

Nadere informatie

Maak je eigen suikerbord

Maak je eigen suikerbord Maak je eigen suikerbord Wat heb je nodig? Lege drankverpakkingen van water, fruitsap, chocomelk, frisdrank, fruitdrank Suikerklontjes! er bestaan klontjes van verschillende gewichten. Hou rekening met

Nadere informatie

Fiche voorbereiden van activiteiten

Fiche voorbereiden van activiteiten Fiche voor voorbereiden van activiteiten Omschrijving van de activiteit: Muzikale activiteit: lied aanbrengen kiekeboe. Ervaringssituatie: O zelfstandig spelen O ontmoeten O explorerend beleven X ontwikkelingondersteunend

Nadere informatie

De zin van afvalscheiding

De zin van afvalscheiding De zin van afvalscheiding (...en de onzin die u wel eens hoort)...alles gaat toch op één hoop... Hoe zit het écht? z.o.z. Gescheiden afval blijft gescheiden Gescheiden afval blijft gescheiden Alles wat

Nadere informatie

Hier vind je leuke extra oefeningen en spelletjes bij de cd BOER! Met deze oefeningen en spelletjes kan je op een leuke manier Nederlands oefenen.

Hier vind je leuke extra oefeningen en spelletjes bij de cd BOER! Met deze oefeningen en spelletjes kan je op een leuke manier Nederlands oefenen. Hallo Hier vind je leuke extra oefeningen en spelletjes bij de cd BOER! Met deze oefeningen en spelletjes kan je op een leuke manier Nederlands oefenen. Veel plezier! BOER! is een product van Wesp vzw

Nadere informatie

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden

Van afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal

Nadere informatie

De paashaas schildert eieren

De paashaas schildert eieren april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.

Nadere informatie

Kinderrechtenlied Jij bent uniek

Kinderrechtenlied Jij bent uniek Kinderrechtenlied Jij bent uniek (Uit: Het land van Kwien: Werkbladen kleuters en 1 ste graad LO) (Uit: Het Krekelboek) Jij bent uniek (Jan Vanden Bergh december 2006) 5, 6, 7, 8 geloof in je eigen kracht!!

Nadere informatie

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL?

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? 1. PAPIERVERBRUIK Brusselse lagere en middelbare scholen verbruiken elk jaar 250 miljoen vellen A4, goed voor ongeveer 1250 ton papier! Slechts 5% van

Nadere informatie

DODE HOEK.

DODE HOEK. Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? DODE HOEK Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Мaak een uitvinding die het probleem van de dode hoek oplost DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadjes

Nadere informatie

De verandering zit vanbinnen.

De verandering zit vanbinnen. De verandering zit vanbinnen. NIEUW JUNI VANAF Belangrijk bericht voor de inwoners Binnenkort kan u nog meer sorteren in de blauwe zak. Vroeger was het neen, nu is het ja. Vroeger was het neen, nu is het

Nadere informatie

mei 2012 vanaf 7 jaar Vrijdag de dertiende tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof

mei 2012 vanaf 7 jaar Vrijdag de dertiende tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof mei 2012 vanaf 7 jaar Vrijdag de dertiende tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof Vrijdag de dertiende 1 Ik stond vandaag op. Maar ik had geen geluk. Ik was veel te laat, want mijn wekker was stuk.

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

Lesbrief Kikker viert de lente. Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar

Lesbrief Kikker viert de lente. Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar Lesbrief Kikker viert de lente Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart 2018 Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar Van 21 t/m 30 maart kleurt heel Nederland groen met het

Nadere informatie

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017

Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 Veel gestelde vragen nieuwe inzamelwijze afval maart 2017 De nieuwe inzamelwijze gaat in vanaf september 2017. Tot die periode gelden de huidige inzamelregels Waarom afval scheiden 1. Ik heb een brief

Nadere informatie

Handleiding Afvalspel groep 3 en 4

Handleiding Afvalspel groep 3 en 4 Handleiding Afvalspel groep 3 en 4 voor de leerkracht groep 3 en 4 Hoe speel je het spel Verdeel de klas in groepjes van 3 leerlingen. Het spel bestaat uit 5 opdrachten. Elk groepje kan dus, afhankelijk

Nadere informatie

Uittreksel verkorte versie schoolreglement

Uittreksel verkorte versie schoolreglement Uittreksel verkorte versie schoolreglement Beste ouders, Deze bijlage is een uittreksel, met de meeste praktische afspraken die op onze school toegepast worden, uit het volledige schoolreglement van onze

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS tweede graad

INLEIDING FOCUS tweede graad INLEIDING De natuur is zó mooi, ze ruikt lekker, ze is aangenaam en ze doet ons leven! Nochtans besteden we niet altijd aandacht aan de natuur. Vaak is een plekje natuur verwoest of vervuild. Gelukkig

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES

AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES AAN DE SLAG MET AFVAL HANDLEIDING EEN UUR AFVALLES INLEIDING Aandacht voor zwerfafval en recycling in één les Rondslingerend afval is een bron van ergernis voor volwassenen én kinderen. Met dit lesmateriaal

Nadere informatie

INLEIDING FOCUS eerste graad

INLEIDING FOCUS eerste graad INLEIDING De natuur is zó belangrijk Ze is mooi, het doet deugd er te vertoeven en we kunnen er zoveel aangename momenten doorbrengen. Nochtans zijn we vaak redelijk onbewust van wat er zich om ons heen

Nadere informatie

Ontwikkelingskansen voor ieder kind! Boodschappen. Kansen in kinderen. Boodschappen. voor ouders. Kansen in kinderen

Ontwikkelingskansen voor ieder kind! Boodschappen. Kansen in kinderen. Boodschappen. voor ouders. Kansen in kinderen Ontwikkelingskansen voor ieder kind! voor ouders Voorwoord doen met kinderen in de supermarkt is heel leuk. Je moet alleen geen haast hebben! In het thema staat de supermarkt en alles wat je daar kunt

Nadere informatie

vastleggen: van grafisch naar traditioneel

vastleggen: van grafisch naar traditioneel 1 Hoe werk je met grafische notatie in de onderbouw en hoe kom je tot traditionele notatie? Een uitleg met praktijkvoorbeelden van eenvoudig naar complex. Vastleggen: van grafisch naar traditioneel Hans

Nadere informatie

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief:

Klassengesprek - knutselen. Open de envelop, laat de foto zien en lees samen de brief: Tim eet op Texel 3 en 4 6 Afval Klassengesprek - knutselen Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: beseffen dat er veel voedsel weggegooid wordt. beseffen dat verpakkingsmateriaal van voedsel veel

Nadere informatie

Woordenschat i.v.m. afval Liedje Klein gevaarlijk afval Woordenschat tekst Opmerkingen schrijfopdracht

Woordenschat i.v.m. afval Liedje Klein gevaarlijk afval Woordenschat tekst Opmerkingen schrijfopdracht Woordenschat i.v.m. afval Liedje Klein gevaarlijk afval Woordenschat tekst Opmerkingen schrijfopdracht Afval sorteren Afval Afval Afval scheiden sorteren recycleren recyclen de recyclage De kringloop

Nadere informatie

Vrije basisschool De Wondertuin Bleekstraat Mechelen 015/

Vrije basisschool De Wondertuin Bleekstraat Mechelen 015/ Vrije basisschool De Wondertuin Bleekstraat 2 2800 Mechelen 015/41 45 26 info@dewondertuin.be www.dewondertuin.be Informatiebrochure van onze kleuterschool Voor je eerste schooldag bij ons krijg jij dit

Nadere informatie

Maak eerst een aantal schetsen van het bord over welk verbod voor welk soort afval. Kies binnen de groep er één uit en werk deze in het groot uit

Maak eerst een aantal schetsen van het bord over welk verbod voor welk soort afval. Kies binnen de groep er één uit en werk deze in het groot uit 2 Maak verbods borden Maak ter grote van het karton een soort verkeersbod tegen het dumpen van afval. Aantal regels waar dit aan moet beantwoorden: Groot met signaal kleuren (Rood) Geen tekst Eenvoudige

Nadere informatie

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR GIDS VOOR DE LEERKRACHT 2 BIO ETEN & WETEN - GIDS VOOR DE LEERKRACHT BIO: ETEN & WETEN DOELEN AANSLUITING BIJ (DETAILS ZIE BIJLAGE EINDTERMEN) De leerlingen

Nadere informatie

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK?

I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? I LOVE AFVAL SCHEIDEN! JIJ OOK? Hoi, ik ben Maarten Milieu. Ik werk voor Cyclus en haal bij jou thuis het afval op. De ene dag leeg ik groene minicontainers met een zijlader. De andere dag zie je me zakken

Nadere informatie