Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt"

Transcriptie

1 Beleid & regelgeving Inclusief hoger onderwijs Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt 1

2 Inhoud Decreet betreffende het onderwijs XXIV... 3 Decretale bepalingen betreffende het hoger onderwijs (Codex Hoger Onderwijs)... 6 Beleidsbrief Onderwijs Beleidsbrief Gelijke Kansen Beleidsbrief Welzijn Decreet betreffende het onderwijs XXIII Omzendbrief Aanvraag- en toekenningsprocedure voor financiering van omzettingen van lesmateriaal voor leerlingen of studenten met een handicap in het gewoon onderwijs (NO/2012/03) Doelstellingenkader Handicap Beleidsnota Onderwijs Beleidsnota Gelijke Kansen Beleidsnota Welzijn Doelstellingenkader Gender, Seksuele Identiteit en Toegankelijkheid Omzendbrief Ondersteuning van leerlingen/studenten met een auditieve handicap in het gewoon basis- secundair en hoger onderwijs (NO/2009/02) Decreet houdende een kader voor het Vlaamse gelijkekansen- en gelijkebehandelingsbeleid VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap Omzendbrief Geïntegreerd Onderwijs (GD/2003/05) Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de criteria, voorwaarden en refertebedragen van de tussenkomsten in de individuele materiële bijstand voor de sociale integratie van personen met een handicap Decreet betreffende het onderwijs VII Wet betreffende het auteursrecht en naburige rechten Omzendbrief Procedure tot het bekomen van de financiering van speciale onderwijsleermiddelen voor leerlingen met een handicap in het gewoon onderwijs (OND/II/2.3/TM) Ministerieel besluit tot vaststelling van de perken binnen en de voorwaarden onder welke de lasten die voor de mindervaliden voortvloeien uit de verplaatsing naar en het verblijf op de plaats aangewezen voor hun schoolopleiding, door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap of de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding gedragen kunnen worden

3 Decreet betreffende het onderwijs XXIV Bron: Vlaams Parlement. Datum: 19/07/2013 Op 23 april 2014 keurde het Vlaams Parlement het onderwijsdecreet XXIV goed. We zetten voor jullie een aantal punten op een rij hieruit, belangrijk voor studenten met een beperking in het hoger onderwijs: Hoofdstuk VI: Hoger onderwijs Codex Hoger onderwijs Wijzigingen (vanaf 1 september 2014): Artikel VI.14 De procedure voor de aanpassing van het leerkrediet gebeurt enkel schriftelijk. De partijen worden niet opgeroepen, behalve wanneer: de Raad dit nodig vindt. één van de partijen uitdrukkelijk en gemotiveerd vraagt om gehoord te worden en de Raad hiermee akkoord gaat. (= Art. II.306 van de codex hoger onderwijs). Artikel VI.15 Er is een mobiliteitstoelage voor studenten die een periode in het buitenland doorbrengen voor hun opleiding (Zie voorwaarden in het artikel). (= Art. II.353 van de codex hoger onderwijs). Artikel VI.16 De Vlaamse Regering bepaalt de hoogte van de toelage en kan hierbij rekening houden met o.a. het feit of de student hoort tot één van de ondervertegenwoordigde groepen. Minimum 25% van de mobiliteitsbeurzen wordt toegekend aan studenten uit ondervertegenwoordigde groepen. (zie artikel III.59 rond ondervertegenwoordigde groepen) (= Art. II.353 van de codex hoger onderwijs). 3

4 Artikel VI.25 Aanmoedigingsfonds voor hogescholen en universiteiten. Deze middelen worden door de hogeronderwijsinstellingen aangewend om gelijke kansen en diversiteit in het hoger onderwijs aan te moedigen en in het bijzonder om maatregelen te nemen voor studenten uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in het hoger onderwijs. Studenten uit ondervertegenwoordigde groepen zijn o.a. (cluster 2/cluster FB): Studenten met een functiebeperking onder diplomacontract die ingeschreven zijn voor één van volgende: een initiële bacheloropleiding, een schakelprogramma, een initiële masteropleiding. Deze cluster omvat 8 categorieën: a. motorische functiebeperkingen, b. auditieve functiebeperkingen, c. visuele functiebeperkingen, d. chronische ziekten, e. leerstoornissen, f. psychiatrische functiebeperkingen, g. overige functiebeperkingen die langdurige of blijvende pijn, uitval van spraak/stemfuncties, uitval van genito-urinaire/reproductieve functies of langdurige uitval van functies van huid- en aanverwante systemen veroorzaken, h. meervoudige beperkingen. De Vlaamse regering legt vast hoe studenten in deze categorieën moeten worden geregistreerd. (= Art. III.59 van de codex hoger onderwijs). Artikel VI.26 Verdeling middelen Aanmoedigingsfonds op basis van het aantal opgenomen gewogen studiepunten. De opgenomen studiepunten door studenten uit cluster 2 (zie boven) wordt als volgt gewogen: 2015: 10% 2016: 15% De Vlaamse Regering kan beslissen om de weging van de clusters en de categorieën aan te passen. Let op: voor academiejaren en bestaat cluster 2 uit de studenten die ingeschreven zijn bij het VAPH. 4

5 Vanaf academiejaar worden de studenten uit cluster 2 geregistreerd in de Databank Hoger Onderwijs. Voor begrotingsjaar 2016 tellen het aantal studiepunten opgenomen door studenten uit cluster 2 (zoals geregistreerd in de Databank Hoger Onderwijs). (= Art. III.60 van de codex hoger onderwijs). Artikel VI.27 De Vlaamse Regering legt doelen vast m.b.t: Instroom van studenten uit o.a. cluster 2 (zie boven). Studierendement van studenten van studenten uit o.a. cluster 2 (zie boven) Drop-out = aantal studenten dat het hoger onderwijs na drie jaar verlaat zonder diploma. De overeenkomst tussen de Vlaamse Regering en de hogeronderwijsinstellingen met: Doel Aanmoedigingsfonds Engagementen die de instellingen en overheid opnemen. Ten laatste 31 december 2014 vullen de instellingen dit aan met een bijlage met concrete vertaling van engagementen in strategische en operationele doelstellingen (op basis van omgevingsanalyse + conform de doelen van de Vlaamse Regering (zie boven)). Minimum komen volgende zaken aan bod: De doelen die de instelling wil bereiken + de onderliggende visie over diversiteit. De prestaties die de instelling zal leveren om de doelen te bereiken, Het tijdspad (met belangrijke mijlpalen), De evaluatiecriteria om succes te meten / te beoordelen, De middelen die worden ingezet, Hoe de belanghebbenden structureel worden betrokken, De wijze van verantwoording. (= Art. III.61 van de codex hoger onderwijs). Artikel VI.28 De Vlaamse Regering kan een Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs erkennen (door de verenigde associaties opgericht). Opdracht: begeleiden en ondersteunen van de instellingen bij de implementatie van de VNconventie van 13 december 2006 over de rechten van personen met een handicap. Centraal staat het verbeteren van de participatie van studenten met functiebeperkingen in het Vlaams hoger onderwijs. (= Hoofdstuk 9. Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs, Art. III.98/1 t.e.m. art.iii.98/7 van de codex hoger onderwijs). 5

6 Decretale bepalingen betreffende het hoger onderwijs (Codex Hoger Onderwijs) Bron: Codex Hoger Onderwijs. Datum: gecodificeerd op 11 oktober Bron: Onderwijsdecreet XXIV Deel 1: Gemeenschappelijke bepalingen Titel 2: Toepassingsgebied en begrippenkader Art.I Financieringsboni: extra puntengewicht, bv. voor bepaalde doelgroepen zoals studenten met een functiebeperking. 59. Een student = een persoon ingeschreven aan een instelling. 62. Student met een functiebeperking: hier een student die ingeschreven is bij het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap). Deel 2: structuur en organisatie van het hoger onderwijs Titel 3: Structuur van het hoger onderwijs Hoofdstuk 3: Opleidingsprogramma Art. II.67 De onderwijsinstelling bepaalt het opleidingsprogramma. Hierbij leeft het de voorwaarden na die de toegang tot bepaalde beroepen regelen (bv. in wetten, decreten of Europese richtlijnen). Art.II.68 De instelling schrijft voor elke opleiding en elk opleidingsonderdeel leerresultaten uit. De instellingen schrijven samen domeinspecifieke leerresultaten uit, conform de Vlaamse, federale en internationale regelgeving over beroepsuitoefening. De Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) en de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) coördineren dit. 6

7 Art.II.69 De studieomvang van een opleidingsonderdeel is minimum 3 studiepunten. Een studiepunt is een internationaal aanvaarde eenheid van uur waarin onderwijs- en leeractiviteiten samen met de evaluatie in vervat zitten. (art. I.3, nr.67) Art.II.70 Het instellingsbestuur kan een opleiding of een opleidingsonderdeel (volledig of deels) via afstandsonderwijs aanbieden. Daartoe: ontwikkelt de instelling geschikt studie- en leermateriaal, organiseert de instelling geschikte begeleiding. Hoofdstuk 4: Studiegebieden, graden en titels Art.II.73 Studenten van een opleiding die in het academiejaar wordt overgedragen aan een universiteit en die het academiejaar ervoor gebruik maakten van GON-begeleiding in deze opleiding, kunnen verder gebruik maken van deze ondersteuning. Hoofdstuk 7: Geïntegreerd hoger onderwijs Art.II.117 Geïntegreerd hoger onderwijs is een samenwerking tussen de hogescholen en het buitengewoon onderwijs. Het is bedoeld om studenten met een beperking en/of leer- en opvoedingsmoeilijkheden de lessen of activiteiten te laten volgen in een hogeschool met hulp vanuit een school voor buitengewoon onderwijs. Art.II.118 Toelatingsvoorwaarden voor het geïntegreerd hoger onderwijs: 1. de student moet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het hoger onderwijs; 2. de student moet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden die gelden voor het buitengewoon secundair onderwijs (zie codex Secundair onderwijs, art.294) 3. een integratieplan voor de voorbereiding en evaluatie van de integratie van de student in de hogeschool. Het integratieplan bevat de bondige omschrijving van: de beperking(en)/handicap(s); de hulpvraag (pedagogisch en didactisch); 7

8 de aard, de wijze, de omvang en de plaats van de integratie; de hulp vanuit het buitengewoon onderwijs. Art.II.119 Studenten met een beperking die hogescholenonderwijs volgen, maar omwille van hun beperking bepaalde opleidingsonderdelen niet kunnen volgen, kunnen daarvoor een vrijstelling krijgen indien zij vervangende onderwijsactiviteiten volgen. Het hogeschoolbestuur beslist over de vrijstelling en legt de vervangende activiteiten vast. Titel 4: Organisatie van de opleidingen Hoofdstuk 1: Toelatingsvoorwaarden Afdeling 2: Algemene en afwijkende toelatingsvoorwaarden Art.II.178 De algemene toelatingsvoorwaarde voor bachelor-programma s is een diploma van het secundair onderwijs. Meer informatie: alle toelatingsvoorwaarden. Art.II.179 De onderwijsinstelling kan afwijkende toelatingsvoorwaarden voorzien voor personen die niet voldoen aan de voorwaarden in artikel 9. Deze afwijkende toelatingsvoorwaarden kunnen rekening houden met volgende elementen: 1) humanitaire redenen; 2) medische, psychische of sociale redenen; 3) het algemeen niveau van de kandidaat, getoetst door het instelling. Afdeling 3: Bijzondere toelatingsvoorwaarden Art.II.186 Daarnaast moet iemand slagen voor een artistieke toelatingsproef om te mogen starten aan opleidingen van de studiegebieden: Audiovisuele en beeldende kunst Muziek en podiumkunsten. 8

9 Art.II.187 Daarnaast moet iemand slagen voor een toelatingsexamen om te mogen starten aan de volgende opleidingen: Geneeskunde Tandheelkunde Artikel II.191 De onderwijsinstelling kan studenten die niet voldoen aan de toelatingsvoorwaarden, inschrijven voor opleidingsonderdelen onder een creditcontract of een examencontract. Voorwaarde: uit een onderzoek moet blijken dat de betrokkene bekwaam is om deze opleidingsonderdelen goed te volgen. Hoofdstuk 2: Inschrijving Afdeling 1: Inschrijving van de student Art.II.195 Een student schrijft zich in aan de onderwijsinstelling van zijn keuze zover hij voldoet aan de toelatingsvoorwaarden. Afdeling 2: Diploma-, credit- en examencontract Art.II.199 De student kan bij inschrijving kiezen tussen een: creditcontract, diplomacontract, examencontract. Sommige opleidingsonderdelen kan je niet volgen onder een examencontract. Art.II.200 Studenten kunnen zowel creditbewijzen of een diploma behalen via een: modeltraject, individueel traject (bv. met minder studieomvang). 9

10 Art.II.201 Het diplomacontract bevat verschillende elementen, o.a. de vakken waarvoor een student moet slagen voordat hij examen kan doen over een ander opleidingsonderdeel of opleiding. Afdeling 3: Het leerkrediet Art.II.203: (Berekening leerkrediet) Art.II.204: (Berekening leerkrediet vervolg) Een student die door overmacht geen examen kan afleggen, en waar een aangepaste examenregeling geen oplossing biedt, krijgt het ingezette leerkrediet voor die specifieke opleidingsonderdelen terug. Art.II.205: Een universiteit of hogeschool kan een student waarvan het leerkrediet lager of gelijk is aan nul, de inschrijving weigeren. Een uitzondering hierop is als de student in aanmerking komt voor een masteropleiding en nog geen masterdiploma heeft. Art.II.206: (Berekening leerkrediet - vervolg na het behalen van een diploma) Hoofdstuk 3: Onderwijs- en examenreglement Art.II.221 Het instellingsbestuur stelt een onderwijsregeling op, met o.a. daarin hoe studenten met een functiebeperking redelijke aanpassingen moeten aanvragen en in beroep kunnen gaan tegen een weigering. De interne beroepsprocedure moet: gebeuren door onafhankelijke personen die niet betrokken waren bij de beslissing tot weigering van de aanpassingen. 10

11 binnen een redelijke termijn zorgen voor een bindende beslissing voor iedereen in de onderwijsinstelling. Studenten met een functiebeperking = studenten met langdurige fysieke, mentale of zintuiglijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten volledig, effectief en op voet van gelijkheid met andere studenten te participeren aan het hoger onderwijs. Een aanpassing = een concrete maatregel (materieel of immaterieel) die de beperkende invloed van de onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met functiebeperking neutraliseert. Een redelijke aanpassing = een aanpassing die geen disproportionele belasting betekent. Een onderwijsinstelling kan een aanpassing weigeren, bv. omdat ze afbreuk doet aan essentiële te bereiken leerresultaten. Criteria om af te wegen of een aanpassing disproportioneel is, vind je in het Protocol van 19 juli 2007, art. 2 2 en 3. Art.II.222 Het instellingsbestuur stelt een examenregeling op, met o.a. daarin: hoe de instelling omgaat met overmacht of onregelmatigheden tijdens het examenverloop. hoe studenten met een functiebeperking redelijke examen-aanpassingen moeten aanvragen en in beroep kunnen gaan tegen een weigering. Hoofdstuk 4: Studievoortgang Afdeling 1: Studievoortgang op grond van examens Art.II.223 Elke student heeft recht op twee examenkansen per academiejaar voor ieder opleidingsonderdeel, tenzij twee examenkansen niet mogelijk zijn door de aard van het opleidingsonderdeel. Art.II.225 Een student behaald een creditbewijs voor een onderdeel waarvoor hij geslaagd is. Dit is een bewijs dat de student de minimumcompetenties van dat opleidingsonderdeel verwierf (art.i.3). 11

12 Art.II.227 Iedere instelling heeft een examencommissie voor de aangeboden opleidingen. Deze examencommissie heeft verschillende verantwoordelijkheden zoals: verklaren of een student geslaagd is voor de opleiding, de opleidingsonderdelen bepalen die de student eventueel moet hernemen om het diploma te halen. Artikel II.228 Een student verwerft een diploma en graad van zijn opleiding wanneer: 1. hij alle examens in die opleiding heeft afgelegd 2. al deze examens tot een creditbewijs hebben geleid. of de examencommissie beslist dat de student de doelstellingen van het opleidingsprogramma globaal verwezenlijkt zijn.! Let op: Wanneer een student globaal geslaagd is, krijgt hij wel geen creditbewijs voor de opleidingsonderdelen waarvoor hij niet is geslaagd. Afdeling 2: Studievoortgang op grond van EVC s en EVK s Artikel II.241 Een instelling hoger onderwijs kan beslissen dat een student een opleidingsonderdeel niet moet afleggen op basis van eerder verworven competenties of kwalificaties. Afdeling 3: Studievoortgangsbewaking Art.II.246 De instelling kan maatregelen nemen van studievoortgangsbewaking: - bindende voorwaarden bij inschrijving, - inschrijving weigeren, indien: vroegere bindende voorwaarden geen positief resultaat leverden, of blijkt dat het opleggen van bindende voorwaarden geen positief resultaat zal opleveren. De instelling kan studievoortgangsmaatregelen opleggen aan volgende studenten: studenten onder credit- of examencontract (met het oog op het behalen van credits) die zich twee keer inschreven voor een opleidingsonderdeel maar geen creditbewijs haalden. 12

13 Studenten onder diplomacontract die na één jaar niet minimum 50% van de studiepunten uit het contract verwerven. Titel 5: Rechtspositie en medezeggenschap van de student Hoofdstuk 2: Algemene rechtsbeginselen Art.II.276 Studenten worden gelijk behandeld. Besturen nemen maatregelen om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs (materieel en immaterieel) te waarborgen van studenten uit ondervertegenwoordigde groepen. Ze kunnen daarbij corrigerende maatregelen nemen, op voorwaarde dat: ze tijdelijk zijn en verdwijnen wanneer het doel bereikt is, ze de rechten van anderen niet onnodig beperken. Studenten met functiebeperkingen hebben recht op redelijke aanpassingen. Studenten met een functiebeperking = studenten met langdurige fysieke, mentale of zintuiglijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten volledig, effectief en op voet van gelijkheid met andere studenten te participeren aan het hoger onderwijs. Een aanpassing = een concrete maatregel (materieel of immaterieel) die de beperkende invloed van de onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met functiebeperking neutraliseert. Een redelijke aanpassing = een aanpassing die geen disproportionele belasting betekent. Een onderwijsinstelling kan een aanpassing weigeren, bv. omdat ze afbreuk doet aan essentiële te bereiken leerresultaten. Criteria om af te wegen of een aanpassing disproportioneel is, vind je in het Protocol van 19 juli 2007, art. 2 2 en 3. Art.II.278 Studenten worden niet vooringenomen behandeld. Art.II.279 Een ombudsdienst bemiddelt tussen een student en één of meerdere personeelsleden bij geschillen over: 13

14 de toepassing van de onderwijs- en examenregeling, de rechtspositieregeling van de student, handelingen en toestanden die als oneerlijk ervaren worden. Hoofdstuk 3: Rechtsbescherming bij studievoortgangsbeslissingen Afdeling 2: Intern beroep Art.II.283 Een student kan binnen de 5 kalenderdagen via een interne beroepsprocedure de onderwijsinstelling vragen om een studievoortgangsbeslissing opnieuw te overwegen. Bv. beslissing van de onderwijsinstelling dat er geen aangepaste examenregeling mogelijk is in geval van overmacht (art. 1.3, nr.69). Afdeling 3: De Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Art.II.285 Wanneer de interne beroepsprocedure is uitgeput (zie afdeling 2: intern beroep) kan een student bij de Raad in beroep gaan tegen studievoortgangsbeslissing. Art.II.291 De Raad oordeelt of de studievoortgangsbeslissing in overeenstemming is met: bepalingen in decreten en reglementen, de onderwijs- en examenregeling, algemene administratieve beginselen. De Raad oordeelt niet in de plaats van de (verantwoordelijken in de) onderwijsinstelling over de waarde van de kandidaat. Art.II.292 Wanneer een student leerkrediet terugvraagt omwille van overmacht, oordeelt de Raad: Is er sprake van overmacht? Is er inderdaad geen aangepaste examenregeling mogelijk? 14

15 Art.II.294 Het verzoek bij de Raad moet gebeuren binnen de 5 dagen na de beslissing van de interne beroepsprocedure. (Zie voor uitzonderingen volledig artikel II.294) Het verzoekschrift bevat: de naam en de woonplaats van de student of raadsman (vermeldt dit erbij), de naam en de zetel van het bestuur van de onderwijsinstelling, het voorwerp van het beroep. De student bezorgt het verzoek via aangetekend schrijven aan de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen, het bestuur van de onderwijsinstelling. Art.II.295 De student mag bewijsstukken toevoegen. Art.II.298 Zodra het bestuur het verzoek ontvangt, bezorgt het aan de Raad en de student de stukken op basis waarvan de studievoortgangsbeslissing is genomen. Art.II.306 (vanaf september 2014) De procedure voor de aanpassing van het leerkrediet gebeurt enkel schriftelijk. De partijen worden niet opgeroepen, behalve wanneer: de Raad dit nodig vindt. één van de partijen uitdrukkelijk en gemotiveerd vraagt om gehoord te worden en de Raad hiermee akkoord gaat. Art.II.309 De student en de onderwijsinstelling kunnen zich bij de procedure laten bijstaan door een raadsman. 15

16 Hoofdstuk 5: studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs Afdeling 1: Algemene bepalingen Art.II.337 Doel studentenvoorzieningen = bevorderen van gelijkwaardige toegang tot en deelname van alle studenten aan het hoger onderwijs. Hiertoe: bieden ze hulp- en dienstverlening (materieel en immaterieel) nemen ze studiebelemmerende factoren weg. Afdeling 4: Werking Art.II.350 De onderwijsinstelling kan ook specifieke activiteiten opzetten om de gelijkwaardige toegang van studenten uit kansengroepen te bevorderen. Deze acties zijn deel van het diversiteits- en gelijkekansenbeleid van de onderwijsinstelling. Afdeling 5: Studentenmobiliteit Art.II.353 (vanaf september 2014) Er is een mobiliteitstoelage voor studenten die een periode in het buitenland doorbrengen voor hun opleiding (Zie voorwaarden in het artikel). De Vlaamse Regering bepaalt de hoogte van de toelage en kan hierbij rekening houden met o.a. het feit of de student hoort tot één van de ondervertegenwoordigde groepen. Minimum 25% van de mobiliteitsbeurzen wordt toegekend aan studenten uit ondervertegenwoordigde groepen. (zie artikel III.59 rond ondervertegenwoordigde groepen) Deel 3: financiering Titel 1: Financiering van de werking van de hogescholen en universiteiten Hoofdstuk 1: werkingsuitkeringen Art.III.12 De studiepunten die een studenten opneemt krijgen een gewicht van 1,5 in de financiering als de student een functiebeperking heeft. (cf. definitie in artikel I.3) 16

17 Art.III.13 De outputfinanciering krijgt een factor van 1,5 wanneer de student een functiebeperking heeft. (cf. definitie in artikel I.3) Art.III.14 De financiering per diploma krijgt een factor van 1,5 wanneer de student een functiebeperking heeft. (cf. definitie in artikel I.3) Art.III.15 De Vlaamse overheid kan beslissen dat de instellingen hoger onderwijs een financieringsbonus ontvangen (tussen 1.1 en 1.5) voor studenten met een functiebeperking die niet zijn ingeschreven bij het VAPH en extra faciliteiten nodig hebben om deel te nemen aan het leerproces. Hoofdstuk 2: Aanvullende middelen Afdeling 9: Aanmoedigingsfonds Art.III.59 Deze middelen worden door de hogescholen en de universiteiten aangewend om gelijke kansen en diversiteit in het hoger onderwijs aan te moedigen en in het bijzonder om maatregelen te nemen die de instroom en de doorstroom bevorderen van studenten uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in het hoger onderwijs. Vanaf september 2014 aanvulling: Studenten uit ondervertegenwoordigde groepen zijn o.a. (cluster 2/cluster FB): Studenten met een functiebeperking onder diplomacontract die ingeschreven zijn voor één van volgende: een initiële bacheloropleiding, een schakelprogramma, een initiële masteropleiding. Deze cluster omvat 8 categorieën: A. motorische functiebeperkingen, B. auditieve functiebeperkingen, C. visuele functiebeperkingen, D. chronische ziekten, E. leerstoornissen, F. psychiatrische functiebeperkingen, 17

18 G. overige functiebeperkingen die langdurige of blijvende pijn, uitval van spraak/stemfuncties, uitval van genito-urinaire/reproductieve functies of langdurige uitval van functies van huid- en aanverwante systemen veroorzaken, H. meervoudige beperkingen. De Vlaamse regering legt vast hoe studenten in deze categorieën moeten worden geregistreerd. Art.III.60 Resultaatsindicatoren: het verhogen van de instroom in het hoger onderwijs van studenten uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in het hoger onderwijs; het verbeteren van de doorstroom in het hoger onderwijs, vooral van die studenten die afkomstig zijn uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in het hoger onderwijs; het bevorderen van een succesvolle uitstroom, vooral voor die studenten die afkomstig zijn uit bevolkingsgroepen die ondervertegenwoordigd zijn in het hoger onderwijs. De instellingen hoger onderwijs moeten eigen middelen toevoegen aan de verkregen financiering.! Let op: Vanaf september 2014 vervangen door: Verdeling middelen Aanmoedigingsfonds op basis van het aantal opgenomen gewogen studiepunten. De opgenomen studiepunten door studenten uit cluster 2 (zie boven) wordt als volgt gewogen: 2015: 10% 2016: 15% De Vlaamse Regering kan beslissen om de weging van de clusters en de categorieën aan te passen. Let op: voor academiejaren en bestaat cluster 2 uit de studenten die ingeschreven zijn bij het VAPH. Vanaf academiejaar worden de studenten uit cluster 2 geregistreerd in de Databank Hoger Onderwijs. Voor begrotingsjaar 2016 tellen het aantal studiepunten opgenomen door studenten uit cluster 2 (zoals geregistreerd in de Databank Hoger Onderwijs). 18

19 Art.III.61 De overeenkomsten tussen de Vlaamse overheid en de instellingen. (inhoud) Vanaf september 2014 vervangen door: De Vlaamse Regering legt doelen vast m.b.t: Instroom van studenten uit o.a. cluster 2 (zie boven). Studierendement van studenten van studenten uit o.a. cluster 2 (zie boven) Drop-out = aantal studenten dat het hoger onderwijs na drie jaar verlaat zonder diploma. De overeenkomst tussen de Vlaamse Regering en de hogeronderwijsinstellingen met: Doel Aanmoedigingsfonds Engagementen die de instellingen en overheid opnemen. Ten laatste 31 december 2014 vullen de instellingen dit aan met een bijlage met concrete vertaling van engagementen in strategische en operationele doelstellingen (op basis van omgevingsanalyse + conform de doelen van de Vlaamse Regering (zie boven)). Minimum komen volgende zaken aan bod: De doelen die de instelling wil bereiken + de onderliggende visie over diversiteit. De prestaties die de instelling zal leveren om de doelen te bereiken, Het tijdspad (met belangrijke mijlpalen), De evaluatiecriteria om succes te meten / te beoordelen, De middelen die worden ingezet, Hoe de belanghebbenden structureel worden betrokken, De wijze van verantwoording. Titel 2: Bijkomende financiering Hoofdstuk 9: Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Art.III.98/1 t.e.m. 98/7 De Vlaamse Regering kan een Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs erkennen (door de verenigde associaties opgericht). Opdracht: begeleiden en ondersteunen van de instellingen bij de implementatie van de VNconventie van 13 december 2006 over de rechten van personen met een handicap. Centraal staat het verbeteren van de participatie van studenten met functiebeperkingen in het Vlaams hoger onderwijs. 19

20 Titel 4: Evaluatie Art.III.120 Vóór 01/01/2014 zal er een evaluatie zijn van o.a. de impact van de financieringsbonus voor de instroom, doorstroom en uitstroom van vnl. ondervertegenwoordigde groepen in de studentenpopulatie. Deel 4: Beheer en verantwoording Titel 3: Verantwoording Hoofdstuk 2: Databank hoger onderwijs Art.IV.93 De onderwijsinstelling stelt een procedure op voor verzoeken om materiële vergissingen en onjuistheden recht te zetten die leidden tot: een studievoortgangsbeslissing, een weigering tot inschrijving, de vaststelling, vermeerdering of vermindering van het leerkrediet. Vragen uit de praktijk Zijn er redelijke aanpassingen mogelijk voor vastgelegde richtlijnen die de toegang tot bepaalde beroepen regelen? Wanneer bepaalde richtlijnen vervat zijn in een wettekst, Koninklijk Besluit, decreet, staat dit naast de discriminatieregelgeving. De richtlijnen moeten worden gerespecteerd. Let op: dit geldt niet voor richtlijnen in een schoolreglement. Toch zijn er ook dan redelijke aanpassingen mogelijk. Bv. Voor opleiding X is het aantal stage-uren vast bepaald in een richtlijn. De onderwijsinstelling mag niet beslissen dat een bepaalde student minder stage-uren mag doen. Een redelijke aanpassing kan zijn om de uren te spreiden over een langere periode of om de inhoud van de stage aan te passen. We nodigen onderwijsinstellingen om struikelblokken voor studenten met een beperking, veroorzaakt door regelgeving, te delen met het SIHO. Het SIHO wil deze knelpunten signaleren, zodat bekeken kan worden of de regels kunnen worden veranderd. Bron: G. Backx, persoonlijke communicatie. 20

21 Krijgen leerlingen in het beroepssecundair onderwijs (BSO) ook een diploma? Neen. Leerlingen in het beroepssecundair onderwijs krijgen na het afwerken van het 6 de jaar een certificaat. Dit certificaat staat niet gelijk aan een diploma secundair onderwijs. Leerlingen die in het beroepssecundair onderwijs een 7 de jaar voltooien, krijgen wel een diploma. Krijgen leerlingen in het buitengewoon onderwijs (BUSO) ook een diploma? Het buitengewoon onderwijs levert geen diploma s af, met uitzondering van opleidingsvorm 4. Bron: Kan een student met functiebeperking toch inschrijven in het hoger onderwijs zonder diploma secundair onderwijs op zak? Een student die na onderzoek kan aantonen dat hij over de nodige intellectuele capaciteiten beschikt kan in principe worden toegelaten tot een bepaalde bacheloropleiding. De grens ligt als volgt: wanneer de onderwijsinstelling hiervoor een procedure voorziet, binnen de gestelde voorwaarden van de onderwijsinstelling. Bron: K. Van Lint (2010). Flexibel studeren voor studenten met een beperking. [PowerpointPresentatie]. Terug te vinden via Zijn redelijke aanpassingen mogelijk op het toelatingsexamen voor de opleiding tot (tand)arts? Ja, de examencommissie streeft ernaar om alle kandidaten in optimale omstandigheden aan het examen kunnen deelnemen. Studenten die denken dat ze niet volwaardig kunnen deelnemen aan het examen, melden dit best zo snel mogelijk per of brief, samen met een medisch verslag van de beperking, naar: Toelatingsexamen arts-tandarts H. Consciencegebouw Koning Albert II-la. an Brussel E: toelatingsexamen.artstandarts@vlaanderen.be De examencommissie onderzoekt de aanvraag en brengt de student tijdig en persoonlijk op de hoogte van de beslissing. 21

22 Let op: Bij een herkansing moet de student opnieuw een aanvraag doen. Een nieuw medisch verslag is niet nodig. Meer informatie: ondersteuning tijdens het toelatingsexamen Bron: Departement Onderwijs en Vorming (2013). Toelatingsexamen arts en tandarts. Terug te vinden via Kan een onderwijsinstelling de inschrijving weigeren wanneer deze overtuigd is dat de student omwille van een functiebeperking de leerresultaten moeilijk zal kunnen behalen? Een onderwijsinstelling kan slechts uitzonderlijk een student weigeren die voldoet aan de formele toelatingsvoorwaarden (bv. vereist diploma) en aan de talenkennis. Dit is bv. wel mogelijk bij een gebrek aan studievoortgang. Een functiebeperking kan in principe niet worden ingeroepen om een student te weigeren, ook al oordeelt de onderwijsinstelling dat deze student omwille van de beperking moeilijk de leerresultaten zal kunnen bereiken. Bron: K. Van Lint (2010). Flexibel studeren voor studenten met een beperking. [PowerpointPresentatie]. Terug te vinden via Draagt een onderwijsinstelling door het afleveren van een diploma verantwoordelijkheid voor eventuele beroepsfouten van oud-studenten? De onderwijsinstelling draagt hier in principe geen verantwoordelijkheid. De onderwijsinstelling is ook niet verantwoordelijk voor beroepsfouten van afgestudeerden die bv. voor een bepaald opleidingsonderdeel werden gedelibereerd. In principe is het de werkgever die mee de verantwoordelijkheid draagt over eventuele beroepsfouten van de werknemer. De werkgever maakt met de werknemer afspraken of de te verrichten taken. Wanneer bepaalde taken niet mogelijk zijn, bv. omwille van een beperking, moeten werkgever en werknemer hierover afspraken maken. Van de werknemer wordt verwacht dat hij/zij voldoende informatie geeft over de nodige aanpassingen. Op die manier kunnen goede afspraken en een goede werkrelatie gerealiseerd worden. Let wel, eigenlijk is de werknemer niet verplicht tot disclosure. Bron: G. Backx, persoonlijke communicatie. 22

23 Een student met een auditieve beperking kan moeilijk slagen voor het opleidingsonderdeel muziek. Kan deze student toch het diploma behalen van de bacheloropleiding waar het vak muziek toe behoort? Belangrijk is dat alle studenten zich sowieso moeten inschrijven voor alle opleidingsonderdelen uit het studieprogramma die samen ten minste 180 studiepunten tellen. Onderwijsinstellingen kunnen wel individuele trajecten uitwerken. In functie van de beperking kan bv. een ander opleidingsonderdeel in plaats van (hier) Muziek worden toegevoegd in het individueel programma indien dit mogelijk is binnen de leerresultaten van de opleiding. De instelling hoger onderwijs is dit echter niet verplicht. Indien de student slaagt voor dit vervangend opleidingsonderdeel is geen deliberatie nodig. De examencommissie van een onderwijsinstelling kan daarnaast ook verklaren dat een student die niet slaagt voor een bepaald opleidingsonderdeel toch globaal geslaagd is d.m.v. deliberatie. Bron: K. Van Lint, persoonlijke communicatie, 22 februari Wat houden maatregelen van corrigerende ongelijkheid voor studenten met een beperking bijvoorbeeld in? Alle Vlaamse hogescholen en universiteiten hebben een aanspreekpunt voor studenten met een beperking. Hier kunnen ze terecht met hun vragen. De meeste hogescholen en universiteiten hebben in het examenreglement ook bepaald dat ze bepaalde schikkingen treffen voor studenten met een beperking. Bron: Commissie voor Onderwijs, Vorming, Wetenschap en Innovatie (2005). Vraag om uitleg van mevrouw Monica Van Kerrebroeck tot de heer Frank Vandenbroucke, vice-minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming, over het studeren met een functiebeperking aan een hogeschool of universiteit. Terug te vinden via Kan de Raad ook een resultaat ongeldig verklaren omwille dat de student te weinig of geen kwaliteitsvolle ondersteuning kreeg vanuit de onderwijsinstelling? De Raad is van mening dat zelfs wanneer er sprake van gebrekkige begeleiding dit niet betekent dat de evaluatie niet beantwoordt aan de waarde van de prestaties van de student. Bron: Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen (2007). Rolnr. 2007/

24 Vraag uit de praktijk: Oordeelt de Raad ook over het weigeren van gevraagde aanpassingen voor studenten met een beperking? Neen. Dergelijke beslissingen zijn geen studievoortgangsbeslissingen. De Raad is dus niet bevoegd om hierover te oordelen. Bron: Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen (2009). Rolnr. 2009/003. Terug te vinden via Vraag uit de praktijk: Kan de Raad beslissen dat een student verloren leerkrediet terug krijgt? Een student krijgt leerkrediet terug voor de betrokken opleidingsonderdelen wanneer de Raad oordeelt dat er sprake is van overmacht waardoor een student niet kon deelnemen aan het examen én de onderwijsinstelling geen nieuw examen kon regelen omwille van organisatorische redenen. Studenten die hun leerkrediet wensen terug te krijgen, volgen deze stappen: 1. Vraag aan de instelling om een aangepaste examenregeling. 2. Indien de instelling beslist dat een aangepaste examenregeling niet mogelijk is: beslissing van het bestuur voorleggen aan de Raad. Bron: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (2011). Leerkrediet en overmacht. Terug te vinden via Wat is een voorbeeld van een overmachtssituatie waarna studenten hun leerkrediet kunnen terugvragen? A. schrijft zich in voor een aantal opleidingsonderdelen. A. wordt ziek tijdens de eerste examenperiode en neemt hierdoor geen deel aan de examens. A. krijgt na enkele maanden de diagnose MS. A. kan omwille van ziekte ook niet deelnemen aan de examens in tweede zittijd. A. bezorgde telkens medische attesten. A. had niet meer de mogelijkheid om zich uit te schrijven voor de opgenomen studiepunten, gezien de vastgelegde datum hiervoor al verstreken was toen A. ziek werd. A. kon onmogelijk weten dat deelnemen aan de examens niet zou mogelijk zijn. Het gaat dus om een situatie van overmacht. Bron: Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen (2009). Rolnr.209/111. Terug te vinden via 24

25 Beleidsbrief Onderwijs Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Onderwijs. Beleidsprioriteiten. Datum: Een aantal interessante elementen uit de beleidsbrief: Strategische doelstelling: kansen geven aan elk talent Iedereen moet voldoende kansen krijgen om zijn talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Alle talenten moeten voldoende uitdaging krijgen. Er is bijzondere aandacht voor kansengroepen. Operationele doelstelling: Leerzorg en een zorgcontinuüm uitbouwen Realisaties : De ondersteuning van studenten met een auditieve beperking door tolken (Vlaamse Gebarentaal, schrijftolken) werd geregeld. Operationele doelstelling: De participatie aan het hoger onderwijs verhogen (vooral) van kansengroepen Realisaties : Richtlijnen voor het beleidsplan van de onderwijsinstellingen, i.v.m. de implementatie van het decreet over de studentenvoorzieningen. Vlaamse Regering keurde conceptnota goed rond visie, doelstellingen en aanpak (voorstellen) van het Aanmoedigingsfonds. Opname in de onderwijsregelgeving van het recht op redelijke aanpassingen (cf. VNverdrag), hoe studenten dit kunnen opnemen en beslissingen kunnen aanvechten. Verankering van de studentenparticipatie op het niveau van de opleidingen. Plannen : Aanmoedigingsfonds: uitwerken van een decretaal kader en nieuwe beheersovereenkomsten met de onderwijsinstellingen. SIHO: voorstel uitwerken voor een vernieuwd SIHO waarin alle associaties vertegenwoordigd zijn. Onderzoek naar het aanbod en gebruik van ondersteuning voor studenten met een functiebeperking. Doel is het komen tot een referentiekader voor inclusief hoger onderwijs. 25

26 Stappenplan om de knelpunten aan te pakken rond stages in het hoger onderwijs. Operationele doelstelling: Studeren in het buitenland stimuleren Realisaties : Actieplan mobiliteit Brains on the Move. Plannen : Acties om studenten met functiebeperking te motiveren en te begeleiden in hun buitenlandervaring. Strategische doelstelling: ervoor zorgen dat elke onderwijsinstelling topkwaliteit kan bieden Operationele doelstelling: Financiering van het hoger onderwijs evalueren en bijsturen Realisaties : Start onderzoek of financieringsdecreet de doelstellingen realiseert, bv. het aantrekken van groepen die niet of weinig participeren aan het hoger onderwijs. Plannen : Verder onderzoek financieringsdecreet en het bekend maken van de resultaten van dit onderzoek. Bron: Smet, P. (2013). Beleidsbrief Onderwijs. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Onderwijs. Beleidsprioriteiten. Datum: Een aantal interessante elementen uit de beleidsbrief: 26

27 Strategische doelstelling: kansen geven aan elk talent Iedereen moet voldoende kansen krijgen om zijn talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Alle talenten moeten voldoende uitdaging krijgen. Er is bijzondere aandacht voor kansengroepen. Operationele doelstelling: Leerzorg en een zorgcontinuüm uitbouwen Plannen : Inzet op de ondersteuning van studenten met een auditieve beperking door tolken (Vlaamse Gebarentaal, schrijftolken) en door aanpassing van de procedure. Operationele doelstelling: De participatie aan het hoger onderwijs verhogen (vooral) van kansengroepen Plannen : Herbekijken en herformuleren Aanmoedigingsfonds. Vertrekkende van streefcijfers en data op Vlaams niveau zullen concrete doelstellingen worden afgesproken met de instellingen rond in-, door- en uitstroom van studenten uit ondervertegenwoordigde groepen. De doelstellingen, hoe ze gemeten en gefinancierd zullen worden, wordt opgenomen in de beheersovereenkomsten. Afstemming bestaande diversiteitsinitiatieven. Operationele doelstelling: Studeren in het buitenland stimuleren Plannen : Bijzondere aandacht voor deelname van studenten uit ondervertegenwoordigde groepen aan uitwisselingen. Strategische doelstelling: ervoor zorgen dat elke onderwijsinstelling topkwaliteit kan bieden Operationele doelstelling: Financiering van het hoger onderwijs evalueren en bijsturen Plannen : Beleidsevaluatie: Onderzoek of financieringsdecreet de doelstellingen realiseert, o.a.: De impact van de verschillende financieringen op de in-, door- en uitstroom van studenten uit ondervertegenwoordigde groepen. De vergelijking van de puntengewichten tussen het financieringsdecreet en internationale modellen. Mobiliteit van studenten 27

28 Flexibilisering: geeft dit aanleiding tot langere trajecten en hogere kosten? Bron: Smet, P. (2012). Beleidsbrief Onderwijs. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Archief beleidsbrieven Vroegere beleidsbrieven kan u terugvinden op de website van het Vlaamse Ministerie van Onderwijs en Vorming. 28

29 Beleidsbrief Gelijke Kansen Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Gelijke kansen. Beleidsprioriteiten. Datum: Een aantal interessante elementen in de beleidsbrief: Thema handicap: Gelijke rechten en kansen voor mensen met een handicap Met o.a. aandacht voor inclusief onderwijs. Strategische doelstelling 7: de participatie van personen met een handicap in de samenleving verhoogt. Operationele doelstelling 7.1: De beeldvorming rond personen met een handicap sterk veranderen Inzetten op het ontkrachten van stereotypen en vooroordelen. Realisaties 2013: Het SIHO maakte beeldmateriaal van studenten met een functiebeperking onder de titel TZALWEL! ( o Het project toont studenten die studeren en jong zijn, dromen en talenten hebben, uitkijken naar een job, stage lopen en examens afleggen. Het hoger onderwijs en het brede publiek krijgen zo een realistisch en niet-stereotiep beeld over studeren met een beperking. o In september organiseert het SIHO een studiedag rond de resultaten van het project. Beleidsopties en -initiatieven 2014: Bekijken mogelijkheden om de beeldvorming verder te verbeteren. Een aantal initiatieven met een beeldvormings- of bewustmakingscomponent blijven zinvol, bv. de initiatieven van het SIHO. 29

30 Thema integrale toegankelijkheid Integrale toegankelijkheid als sleutelelement in de realisatie van een maatschappij met gelijke kansen. Strategische doelstelling 11: publieke ruimtes worden voor iedereen toegankelijk. Operationele doelstelling 11.4: overheidsgebouwen en gesubsidieerde publieke gebouwen vervullen een voorbeeldfunctie op vlak van Integrale Toegankelijkheid. Realisaties 2013: Het is belangrijk dat scholen inclusief ontworpen worden zodat ze de evoluties inzake inclusief onderwijs kunnen volgen en mogelijk maken. Inspiratiebundel Toegankelijke scholen met inspiratie om toegankelijker te bouwen en concrete tips voor eenvoudige en budgetvriendelijke verbeteringen in bestaande gebouwen. Beleidsopties en initiatieven 2014: Binnen het onderwijs verdere bekenmaking van de inspiratiebundel Toegankelijke scholen met inspiratie om toegankelijker te bouwen en concrete tips voor eenvoudige en budgetvriendelijke verbeteringen in bestaande gebouwen. Strategische doelstelling 17: Feitelijke discriminaties worden bestreden. Operationele doelstelling 17.7: structurele uitbouw van transversaal Vlaams antidiscriminatiebeleid. Realisaties 2013: Afstemming van de regelgeving hoger onderwijs op het VN-verdrag inzake de rechten van Personen met een Handicap. Onderwijsdecreet XXIII is een feit, met o.a.: o het recht op redelijke aanpassingen voor studenten met functiebeperkingen. o de verplichting voor onderwijsinstellingen om in het onderwijs- en examenreglement procedures op te nemen om dit recht te garanderen. o de mogelijkheid voor een student tot intern beroep indien de instelling de aanpassingen weigert, omdat ze de aanpassingen als niet-redelijk beschouwt. De student kan zich in de tweede plaats wenden tot het CGKR dat bemiddelt en de student indien nodig kan bijstaan bij een rechtbank. Beleidsopties en initiatieven 2014: Oprichting interfederaal Centrum met inbedding meldpunten hierin. 30

31 Daarna focussen we op hoe discriminatie inbreekt op de verschillende beleidsdomeinen. Bron: Smet, P. (2013). Beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Gelijke kansen. Beleidsprioriteiten. Datum: Een aantal interessante elementen in de beleidsbrief: Thema handicap: Gelijke rechten en kansen voor mensen met een handicap Met o.a. aandacht voor inclusief onderwijs. Strategische doelstelling 7: de participatie van personen met een handicap in de samenleving verhoogt. Operationele doelstelling 7.1: De beeldvorming rond personen met een handicap sterk veranderen Inzetten op het ontkrachten van stereotypen en vooroordelen. Realisaties 2012: Het SIHO maakte beeldmateriaal van studenten. Zes thema s komen aan bod die een rol spelen bij hun inclusietraject en ankerpunten vormen in het academiejaar en hun studiecarrière. Thema integrale toegankelijkheid Integrale toegankelijkheid als sleutelelement in de realisatie van een maatschappij met gelijke kansen. Strategische doelstelling 11: publieke ruimtes worden voor iedereen toegankelijk. 31

32 Operationele doelstelling 11.4: overheidsgebouwen en gesubsidieerde publieke gebouwen vervullen een voorbeeldfunctie op vlak van Integrale Toegankelijkheid. Het is belangrijk dat scholen inclusief ontworpen worden zodat ze de evoluties inzake inclusief onderwijs kunnen volgen en mogelijk maken. Realisaties 2012: Inspiratiebundel Toegankelijke scholen met inspiratie om toegankelijker te bouwen en concrete tips voor eenvoudige en budgetvriendelijke verbeteringen in bestaande gebouwen. Bron: Smet, P. (2012). Beleidsbrief Gelijke Kansen. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Archief beleidsbrieven Vroegere beleidsbrieven kan u terugvinden op de website van het Vlaams Parlement. 32

33 Beleidsbrief Welzijn Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Beleidsprioriteiten.. Datum: Interessante elementen: Strategische doelstelling 6: nauwe samenwerking met alle relevante partners om het beleid af te stemmen en te verbeteren en om elke partner aan te spreken op zijn verantwoordelijkheid en bijdrage Operationele doelstelling 6.3: Verschillende beleidsdomeinen werken samen aan oplossingen voor complexe problemen. Voorbeeld van de nauwe linken tussen Onderwijs, Werk en Welzijn, Volksgezondheid en Gezin is de afstemming van de inzet van tolken, bv. rond vergoeding, criteria om beroep te doen op een tolk, regeling van de tolkenwerking. Bron: Vandeurzen, J. (2013). Beleidsbrief Volksgezondheid en Gezin. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Beleidsprioriteiten Bron: Beleidsbrief Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Beleidsprioriteiten.. Datum: Interessante elementen: Strategische doelstelling 6: nauwe samenwerking met alle relevante partners om het beleid af te stemmen en te verbeteren en om elke partner aan te spreken op zijn verantwoordelijkheid en bijdrage Operationele doelstelling 6.3: Verschillende beleidsdomeinen werken samen aan oplossingen voor complexe problemen. Voorbeeld van de nauwe linken tussen Onderwijs en Welzijn, Volksgezondheid en Gezin is: het verder afstemmen van het hulpmiddelenbeleid (ook in het hoger onderwijs). 33

34 Een werkgroep met medewerkers van de cel speciale onderwijsleermiddelen (departement onderwijs) en het VAPH (welzijn) bereiden een aantal voorstellen voor: De overdracht van welzijn naar onderwijs van de regeling voor verblijfs- en verplaatsingskosten. De verdeling van de subsidielast voor hulpmiddelen tussen Welzijn en Onderwijs. Mogelijkheden om elektronisch gegevens uit te wisselen. Bron: Vandeurzen, J. (2012). Beleidsbrief Volksgezondheid en Gezin. Beleidsprioriteiten Terug te vinden via Archief beleidsbrieven Vroegere beleidsbrieven kan u terugvinden op de website van het Vlaams Parlement. 34

35 Decreet betreffende het onderwijs XXIII Bron: Vlaamse Codex. Datum: 19/07/2013 Op 10 juli 2013 werd het ontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXIII aangenomen in de plenaire vergadering. We zetten voor jullie een aantal punten op een rij hieruit, belangrijk voor studenten met een beperking in het hoger onderwijs: Hoofdstuk V: Hoger onderwijs Decreet betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs. Wijzigingen: Artikel V.44 Studenten van een opleiding die dit academiejaar wordt overgedragen aan een universiteit én die vorig jaar gebruik maakten van GON-begeleiding in deze opleiding, kunnen verder gebruik van maken van deze ondersteuning. (= Art. 24 van decreet betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs). Artikel V.59 Het instellingsbestuur stelt een onderwijsregeling op, met o.a. daarin hoe studenten met een functiebeperking redelijke aanpassingen moeten aanvragen en in beroep kunnen gaan tegen een weigering. De interne beroepsprocedure moet: gebeuren door onafhankelijke personen die niet betrokken waren bij de beslissing tot weigering van de aanpassingen. binnen een redelijke termijn zorgen voor een bindende beslissing voor iedereen in de onderwijsinstelling. Studenten met een functiebeperking = studenten met langdurige fysieke, mentale of zintuiglijke beperkingen die hen in wisselwerking met diverse drempels kunnen beletten volledig, effectief en op voet van gelijkheid met andere studenten te participeren aan het hoger onderwijs. Een aanpassing = een concrete maatregel (materieel of immaterieel) die de beperkende invloed van de onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met functiebeperking neutraliseert. Een redelijke aanpassing = een aanpassing die geen disproportionele belasting betekent. 35

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt Beleid & regelgeving Inclusief hoger onderwijs Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt 1 Inhoud Decreet betreffende het onderwijs XXV... 4 Beleidsnota Onderwijs 2014-2019... 6 Beleidsnota Gelijke Kansen

Nadere informatie

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt Beleid & regelgeving Inclusief hoger onderwijs Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt 1 Inhoud Decreet betreffende het onderwijs XXV... 3 Beleidsnota Onderwijs 2014-2019... 5 Beleidsnota Gelijke Kansen

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het hoger onderwijs

Ontwikkelingen in het hoger onderwijs Ontwikkelingen in het hoger onderwijs Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming Hoger Onderwijsbeleid liesbeth.hens@ond.vlaanderen.be SLO bachelor na bachelor master na master Professionele bachelor

Nadere informatie

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)?

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Leerkrediet Informatie Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Diplomacontract: je volgt een opleiding met de bedoeling een diploma te behalen voor de volledige opleiding Creditcontract: je volgt

Nadere informatie

EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA

EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA TUSSEN DE ONDERGETEKENDEN, De Vrije Universiteit Brussel met zetel te 1050 Brussel, Pleinlaan 2, die rechtspersoonlijkheid geniet bij wet van 28 mei 1970

Nadere informatie

Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking

Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: Participeren en studeren in het buitenland. Knelpunten voor studenten met een functiebeperking Het Steunpunt Inclusief Hoger

Nadere informatie

Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding

Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding Sjabloon aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- en/of masteropleiding Decretale context De aanvraag voor het aanbieden van een anderstalige initiële bachelor- of masteropleiding

Nadere informatie

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt

Beleid & regelgeving. Inclusief hoger onderwijs. Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt Beleid & regelgeving Inclusief hoger onderwijs Deel II: Enkele documenten als uitgangspunt 1 Inhoud Vlaams horizontaal gelijkekansenbeleidsplan. Doelstellingenkader 2015-2019... 3 Beleidsbrief Onderwijs...

Nadere informatie

Hoger onderwijs in Vlaanderen. Informatiebrochure 2012

Hoger onderwijs in Vlaanderen. Informatiebrochure 2012 Hoger onderwijs in Vlaanderen Informatiebrochure 2012 Inhoud Inleiding...2 Soorten instellingen...3 Soorten opleidingen...3 Nieuw vanaf 2013-2014: integratie academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten...5

Nadere informatie

Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs

Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs Themanieuwsbrief VN-verdrag en hoger onderwijs Op 5 mei 2011 organiseerde het SIHO een ontmoetingsdag rond het VN-verdrag voor gelijke rechten voor personen met een beperking. Het VN-verdrag inspireert.

Nadere informatie

Kan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden.

Kan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 168 van GRIET COPPÉ datum: 23 december 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Bachelor in de Verpleegkunde - In- en

Nadere informatie

Wat na het secundair onderwijs?

Wat na het secundair onderwijs? Wat na het secundair onderwijs? Inhoud 1. Kiezen 3. Andere opleidingen 4. 7 de specialisatiejaren bso en Se-n-se 5. En nu informatie zoeken 1. Kiezen Neem je Begin op TIJD Jezelf verkennen Aanbod verkennen

Nadere informatie

Aanpassingen OER 14-15

Aanpassingen OER 14-15 Aanpassingen OER 14-15 Algemeen: aanpak Focus: vereenvoudiging, inkorting, verheldering Daarnaast: mogelijkheden voor optimalisatie -ervaringen faculteiten en diensten -ervaringen beleid -externe regelgeving

Nadere informatie

Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten

Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten Artikel 3.3, lid 1 Algemene toelatingsvoorwaarden voor een bacheloropleiding Voor de inschrijving voor een bacheloropleiding geldt als algemene toelatingsvoorwaarde

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 10 september 2015 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 2.321 van 10 september 2015 in de zaak 2015/213... 2 Arrest nr. 2.322 van

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit houdende de wijziging van diverse bepalingen van het besluit van 2 februari 2018 van de Vlaamse Regering houdende

Nadere informatie

nr. 74 van ANN BRUSSEEL datum: 24 oktober 2014 aan HILDE CREVITS

nr. 74 van ANN BRUSSEEL datum: 24 oktober 2014 aan HILDE CREVITS SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 74 van ANN BRUSSEEL datum: 24 oktober 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Leerlingen met een handicap Speciale onderwijsleermiddelen

Nadere informatie

Leerkrediet. Infofiche 1. WAT VOORAF GING

Leerkrediet. Infofiche 1. WAT VOORAF GING Infofiche Leerkrediet Het leerkrediet is een systeem om studievoortgang van een student te meten. De student wordt op deze manier medeverantwoordelijk want als zijn rugzakje leeg is, mag een instelling

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 8 februari 2008;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën, gegeven op 8 februari 2008; Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 tot vaststelling van de vorm van de diploma's en de inhoud van het bijhorend diplomasupplement

Nadere informatie

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019 Infosessie voor ouders 1 juli 2019 Programma Studeren aan de KULeuven door Koen Paes (dienst studentenbegeleiding) Studentenleven door Daphne Certyn (VTK) Wat na de ijkingstoets? door Koen Paes Vooraf

Nadere informatie

Stap. Studieadviespunt Gent. Handleiding bij de PowerPoint-presentatie Flexibilisering 2008-2009

Stap. Studieadviespunt Gent. Handleiding bij de PowerPoint-presentatie Flexibilisering 2008-2009 de Stap Studieadviespunt Gent Klein Raamhof 8, 9000 Gent Tel. 09 233 75 15 - Fax 09 224 15 65 mail: info@destapgent.be website: www.destapgent.be Handleiding bij de PowerPoint-presentatie Flexibilisering

Nadere informatie

Leerkrediet 2011 2012

Leerkrediet 2011 2012 2011 WAT IS HET LEERKREDIET? Het leerkrediet trad in werking in 2008-2009. Dit betekent dat elke student bij zijn eerste inschrijving een rugzak met 140 meekrijgt. De student gebruikt bij zijn inschrijving

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 30 januari 2015 Beslissingen i.v.m. overmacht Rolnr. 2014/537-30 januari 2015... 2 Rolnr. 2014/538-30 januari 2015... 5 Rolnr. 2015/005-30

Nadere informatie

Gids voor studenten: Studie en functiebeperking Academiejaar 2013-2014

Gids voor studenten: Studie en functiebeperking Academiejaar 2013-2014 Arteveldehogeschool Dienst studieadvies Hoogpoort 15 9000 Gent Tel. 09/234 90 30 studieadvies@arteveldehs.be Gids voor studenten: Studie en functiebeperking Academiejaar 20132014 Een functiebeperking kan

Nadere informatie

Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK)

Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK) Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK) GEZ Gezondheidszorg Departement Gezondheidszorg Campus Oude Luikerbaan 79 3500 Hasselt Verantwoordelijke EVK Ann Bancken (ann.bancken@khlim.be) Academiejaar

Nadere informatie

AFWIJKENDE TOELATING AUHL Reglement

AFWIJKENDE TOELATING AUHL Reglement AFWIJKENDE TOELATING AUHL Reglement Goedgekeurd door de RvB AUHL op 12.11.2013 Situering Dit reglement geeft uitvoering aan artikel 65 van het structuurdecreet van 4 april 2003 en aan artikel 49, 2 van

Nadere informatie

Leerkrediet

Leerkrediet Wat is het leerkrediet? Het leerkrediet trad in werking in 2008-2009. Dit betekent dat elke student bij zijn eerste inschrijving een rugzak met 140 meekrijgt. De student gebruikt bij zijn inschrijving

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de organisatie van het toelatingsexamen arts en het toelatingsexamen tandarts

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de organisatie van het toelatingsexamen arts en het toelatingsexamen tandarts Besluit van de Vlaamse Regering houdende de organisatie van het toelatingsexamen arts en het toelatingsexamen tandarts DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd

Nadere informatie

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 06 augustus 2015 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 2.227 van 6 augustus 2015 in de zaak 2015/082... 2 Arrest nr. 2.228 van

Nadere informatie

Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel

Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel Gelet op het decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, zoals gewijzigd, verder

Nadere informatie

Betreft: Hulpmiddelen voor studenten met behoefte aan extra ondersteuning in het hoger onderwijs.

Betreft: Hulpmiddelen voor studenten met behoefte aan extra ondersteuning in het hoger onderwijs. Steunpunt Inclusief hoger Onderwijs Sint-Jorisstraat 71 8000 Brugge Betreft: Hulpmiddelen voor studenten met behoefte aan extra ondersteuning in het hoger onderwijs. Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken academiejaar

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken academiejaar Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken academiejaar 2012-2013 De opleiding gerechtsvertalen en tolken wordt georganiseerd door Lessius in samenwerking met de rechtbank, de balie

Nadere informatie

Examenreglement ten behoeve van de interuniversitaire opleidingen waarvoor inschrijving kan worden genomen aan meer dan één universiteit

Examenreglement ten behoeve van de interuniversitaire opleidingen waarvoor inschrijving kan worden genomen aan meer dan één universiteit Examenreglement ten behoeve van de interuniversitaire opleidingen waarvoor inschrijving kan worden genomen aan meer dan één universiteit Toelichting Het examenreglement heeft als bedoeling de toepassing

Nadere informatie

Eerder stelde ik reeds een schriftelijke vraag (nr 510 van 16 juli 2015) over de eerste sessie van het toelatingsexamen in juli 2015.

Eerder stelde ik reeds een schriftelijke vraag (nr 510 van 16 juli 2015) over de eerste sessie van het toelatingsexamen in juli 2015. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 557 van ANN BRUSSEEL datum: 9 september 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Toelatingsexamen arts en tandarts -

Nadere informatie

Onderwijsdecreet. Hoofdstuk II. Basisonderwijs

Onderwijsdecreet. Hoofdstuk II. Basisonderwijs Onderwijsdecreet Onze overheid heeft middels onderwijsdecreet XXIII verregaande wijzigingen aan de regelgeving voor het huisonderwijs doorgevoerd. Deze wijzigingen zullen ingaan op 1/9/2013. Voortaan zijn

Nadere informatie

BRUGGEN BOUWEN TUSSEN SECUNDAIR EN HOGER ONDERWIJS: DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. VLOR 24 oktober 2018

BRUGGEN BOUWEN TUSSEN SECUNDAIR EN HOGER ONDERWIJS: DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. VLOR 24 oktober 2018 BRUGGEN BOUWEN TUSSEN SECUNDAIR EN HOGER ONDERWIJS: DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN VLOR 24 oktober 2018 Samenvatting 1. De structuur van het hoger onderwijs 2. Aspecten van de onderwijsloopbaan: Flexibilisering

Nadere informatie

Verder studer e n. Wat je best weet als student in spé

Verder studer e n. Wat je best weet als student in spé Verder studer e n Wat je best weet als student in spé Alles over verder studeren Alles over centen voor studenten www.centenvoorstudenten.be www.cebud.be www.studietoelagen.be Lees ook onze folder Studietoelage

Nadere informatie

Ouderinfo-avond Flexibel hoger onderwijs: creditsysteem en studievoortgangsbewaking

Ouderinfo-avond Flexibel hoger onderwijs: creditsysteem en studievoortgangsbewaking Ouderinfo-avond 25-10-2016 Flexibel hoger onderwijs: creditsysteem en studievoortgangsbewaking Inleiding Doel is volgende begrippen toe te lichten o o o o Studiepunten Centraal in alle begrippen Leerkrediet

Nadere informatie

Je reisgids. De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006

Je reisgids. De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Je reisgids De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Met alles wat je moet weten over: je inschrijving en het studiegeld de samenstelling van je studieprogramma examens en beraadslaging begeleiding

Nadere informatie

Studiedag Vlor - vormen van ondersteuning- voorstelling SOL

Studiedag Vlor - vormen van ondersteuning- voorstelling SOL Studiedag Vlor - vormen van ondersteuning- voorstelling SOL Specifieke onderwijsleermiddelen: SOL Omschrijving SOL: hulpmiddelen die de persoon met een handicap nodig heeft om het leerproces in de gewone

Nadere informatie

Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen

Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen Naar aanleiding van de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen zijn de tabellen met betrekking tot de len en de studieduur voor het onderwijsvisitatieprotocol

Nadere informatie

HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN. Informatiebrochure 2014

HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN. Informatiebrochure 2014 HOGER ONDERWIJS IN VLAANDEREN Informatiebrochure 2014 2 Mijenko Bernfest istock Thinkstock Mijenko Bernfest istock Thinkstock Inhoud 4 Inleiding 6 Organisatie van het hoger onderwijs 6 Instellingen 6 Opleidingen

Nadere informatie

Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK - EVC) Departement HB. PBA Bedrijfsmanagement: Accountancy-Fiscaliteit in avondonderwijs

Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK - EVC) Departement HB. PBA Bedrijfsmanagement: Accountancy-Fiscaliteit in avondonderwijs Leidraad voor aanvragen van vrijstellingen (EVK - EVC) Departement HB PBA Bedrijfsmanagement: Accountancy-Fiscaliteit in avondonderwijs Academiejaar 2012 2013 1. PROCEDURE 1.1 Aanvragen van je vrijstellingen

Nadere informatie

Bijzondere examenreglementen

Bijzondere examenreglementen Bijzondere examenreglementen Versie goedgekeurd door de Academische raad d.d. 14.05.2007 Examenreglement van de K.U.Leuven 2007-2008 Onderafdeling 1 - Bijzondere bepalingen in verband met de verhandeling

Nadere informatie

Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven

Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven vzw Associatie K.U.Leuven Schapenstraat 34, B-3000 Leuven Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven Goedgekeurd op de Raad van bestuur van 16.06.2006 met ingang van het academiejaar 2006-2007 1. Definities

Nadere informatie

Instroom Doorstroom - Uitstroom

Instroom Doorstroom - Uitstroom Infofiche Instroom Doorstroom - Uitstroom De Vlaamse overheid wil inzetten op instroom, doorstroom en uitstroom van studenten in het hoger onderwijs en dit vooral wat betreft studenten die onevenredig

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 9 november 2016 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 3.348 van 30 november 2016 in de zaak 2016/510... 2 Arrest nr. 3.362 van

Nadere informatie

Aanvulling onderwijs- en examenreglement 2014-2015 RITS School of Arts

Aanvulling onderwijs- en examenreglement 2014-2015 RITS School of Arts Aanvulling onderwijs- en examenreglement 2014-2015 RITS School of Arts 1.1 Aanvullingen op de Onderwijsregeling (OR) 1.1.1 Organisatie van het academiejaar OR Artikel 6 Organisatie van het academiejaar

Nadere informatie

EXAMENREGLEMENT TEN BEHOEVE VAN HET INTERUNIVERSITAIR EXAMEN GEDEELTELIJKE GELIJKWAARDIGHEID DIPLOMA ARTS VLAAMSE INTERUNIVERSITAIRE RAAD

EXAMENREGLEMENT TEN BEHOEVE VAN HET INTERUNIVERSITAIR EXAMEN GEDEELTELIJKE GELIJKWAARDIGHEID DIPLOMA ARTS VLAAMSE INTERUNIVERSITAIRE RAAD EXAMENREGLEMENT TEN BEHOEVE VAN HET INTERUNIVERSITAIR EXAMEN GEDEELTELIJKE GELIJKWAARDIGHEID DIPLOMA ARTS VLAAMSE INTERUNIVERSITAIRE RAAD Afdeling 1: Algemene bepalingen Artikel 1 (toepassingsgebied) Dit

Nadere informatie

Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen

Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen Handleiding onderwijsvisitaties VLIR-VLHORA tabellen Naar aanleiding van de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen zijn de tabellen met betrekking tot de len en de studieduur voor het onderwijsvisitatieprotocol

Nadere informatie

Studeren aan de KU Leuven : vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe dienst Studieadvies

Studeren aan de KU Leuven : vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe dienst Studieadvies Studeren aan de KU Leuven : vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe dienst Studieadvies Inhoud - Flexibilisering van het hoger onderwijs - Leerkrediet (Vlaamse overheid)

Nadere informatie

Participatiedecreet. Infofiche 1. WAT VOORAFGING

Participatiedecreet. Infofiche 1. WAT VOORAFGING Infofiche Participatiedecreet Het participatiedecreet legt de voorwaarden vast waaraan studentenparticipatie in het Vlaamse hoger onderwijs moet voldoen. VVS heeft nog enkele vragen om dit decreet aan

Nadere informatie

RAAD VOOR BETWISTINGEN INZAKE

RAAD VOOR BETWISTINGEN INZAKE RAAD VOOR BETWISTINGEN INZAKE STUDIEVOORTGANGSBESLISSINGEN UITSPRAKEN WERKJAAR 2013 OVERMACHT DEEL 1 Inhoud Zitting van 11 januari 2013... 5 Rolnr. 2012/335 11 januari 2013... 6 Zitting van 22 januari

Nadere informatie

2. In afwijking van paragraaf 1 moeten ouders van de volgende leerplichtigen, de leerplichtige niet inschrijven bij de examencommissie:

2. In afwijking van paragraaf 1 moeten ouders van de volgende leerplichtigen, de leerplichtige niet inschrijven bij de examencommissie: Examens Vanaf 1/9/2013 is een kind in huisonderwijs verplicht in te schrijven voor, deel te nemen aan én te slagen voor examens basisschool en 1ste graad secundair. Het onderwijsdecreet stipuleert heel

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 29 april 2016 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 2.909 van 2 mei 2016 in de zaak 2016/103... 2 Arrest nr. 2.918 van 4 mei 2016

Nadere informatie

Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING,

Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING, Ontwerp van decreet betreffende de organisatie van hulp- en dienstverlening aan gedetineerden DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; Na beraadslaging,

Nadere informatie

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 COZOCO 19 maart 2014 M-decreet Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 Situering 2005: lancering van het leerzorgkader 2009-2014 geleidelijke invoering van het decreet op leerzorg -geen

Nadere informatie

Contracttypes. Infofiche 1. WAT VOORAF GING

Contracttypes. Infofiche 1. WAT VOORAF GING Infofiche Contracttypes Als student kan je je onder verschillende soorten contracten inschrijven aan een instelling naargelang wat je wil bereiken (diploma-, credit- en examencontracten). 1. WAT VOORAF

Nadere informatie

EXAMENREGLEMENT EPB-VERSLAGGEVER

EXAMENREGLEMENT EPB-VERSLAGGEVER EXAMENREGLEMENT EPB-VERSLAGGEVER SYNTRA BRUSSEL 2018 Examenreglement EPB-verslaggever Inhoud Dit les- en examenreglement voor EPB-verslaggever omvat volgende hoofdstukken: - Hoofdstuk 1 Algemeen - Hoofdstuk

Nadere informatie

Reglement voor het toelatingsexamen van accountant en/of belastingconsulent

Reglement voor het toelatingsexamen van accountant en/of belastingconsulent Reglement voor het toelatingsexamen van accountant en/of belastingconsulent 1. Algemeenheden 1.1. Het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten, afgekort IAB, dient overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen (Raad van Bestuur, 23 april 2013, 27 mei 2014, 31 maart 2015, 12 april 2016, 28 maart 2017 en 27 maart 2018) UITGANGSPUNTEN De Universiteit Antwerpen wenst

Nadere informatie

Rechten van dove/slechthorende studenten in het hoger onderwijs

Rechten van dove/slechthorende studenten in het hoger onderwijs Rechten van dove/slechthorende studenten in het hoger onderwijs Debat studentenclub Mano 27 november 2018, Antwerpen Marieke Kusters, Doof Vlaanderen INHOUD Studiekeuze: weet wat je kiest Recht op inschrijven

Nadere informatie

Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven en reglement algemene voorschriften inzake vrijstellingen

Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven en reglement algemene voorschriften inzake vrijstellingen vzw Associatie K.U.Leuven Schapenstraat 34, B-3000 Leuven Reglement EVC-EVK Associatie K.U.Leuven en reglement algemene voorschriften inzake vrijstellingen Goedgekeurd op de Raad van bestuur van 15.02.2008

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, artikel 20;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, artikel 20; Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van diverse besluiten, wat betreft de afstemming met het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid DE VLAAMSE

Nadere informatie

Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten

Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten Bijlage II: uitvoeringsmodaliteiten Artikel 3.3, lid 1 Algemene toelatingsvoorwaarden voor een bacheloropleiding Voor de inschrijving voor een bacheloropleiding geldt als algemene toelatingsvoorwaarde

Nadere informatie

Besluit van de Deputatie

Besluit van de Deputatie Oost-Vlaamse Bestuursacademie aanwezig André Denys, gouverneur-voorzitter Marc De Buck, Alexander Vercamer, Ivan Verleyen, Frans Van Gaeveren Jean-Pierre Van Der Meiren, Carina Van Cauter, leden Albert

Nadere informatie

Advies over de definitie van werkstudenten in het hoger onderwijs naar aanleiding van de conceptnota hbo5

Advies over de definitie van werkstudenten in het hoger onderwijs naar aanleiding van de conceptnota hbo5 Raad Hoger Onderwijs 13 december 2016 RHO-RHO-ADV-1617-002 Advies over de definitie van werkstudenten in het hoger onderwijs naar aanleiding van de conceptnota hbo5 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar 2015-2016 De opleiding gerechtsvertalen en tolken wordt georganiseerd door KU Leuven, Faculteit Letteren, campus Antwerpen

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 20 april 2016 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 2.892 van 20 april 2016 in de zaak 2016/104... 2 Arrest nr. 2.893 van 20 april

Nadere informatie

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Standaard-cv Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Hoe moet je dit formulier invullen? Om een vlotte en correcte behandeling van je dossier toe te laten, verzoeken we je om dit formulier volledig

Nadere informatie

Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs

Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Procedure aanvraag vrijstellingen in het kader van eerder verworven kwalificaties (EVK) eerder verworven competentie (EVC) Voor een diploma bachelor in het

Nadere informatie

Huisonderwijs Communicatie aan de CLB s

Huisonderwijs Communicatie aan de CLB s Huisonderwijs Communicatie aan de CLB s In het decreet betreffende het onderwijs XXIII werden een aantal nieuwe maatregelen doorgevoerd met betrekking tot huisonderwijs. Daarin werd ook een rol voorzien

Nadere informatie

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Zitting van 10 december 2015 Beslissingen i.v.m. overmacht Arrest nr. 2.713 van 10 december 2015 in de zaak 2015/645... 2 Arrest nr. 2.714 van

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid VR 2017 2402 DOC.0170/2BIS Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; Na beraadslaging,

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 8 juni 2007 betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 8 juni 2007 betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap; Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van diverse besluiten, wat betreft de afstemming met het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid DE VLAAMSE

Nadere informatie

Hoe/Wanneer het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi)*** informeren?

Hoe/Wanneer het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi)*** informeren? Huisonderwijs * Wat is huisonderwijs? elk onderwijs, gegeven aan leerplichtige leerlingen, buiten een erkende, gefinancierde of gesubsidieerde school (door de Vlaamse, Franse of Duitstalige Gemeenschap)

Nadere informatie

Op Stapel juni Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

Op Stapel juni Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel Op Stapel 2015-09 4 juni 2015 04-06-2015 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS COMMISSIE HOGER ONDERWIJS SJABLOON T.B.V. DE AANVRAGENDE INSTELLINGEN EN VLIR EN VLHORA VOOR AANVRAAGDOSSIER MACRODOELMATIGHEIDSTOETS M.H.O. OP TOETS NIEUWE OPLEIDING /VRIJSTELLING VERPLICHTE AFBOUW Opzet

Nadere informatie

Advies over een vereenvoudigd studiegeldenmechanisme

Advies over een vereenvoudigd studiegeldenmechanisme Raad Hoger Onderwijs 8 januari 2013 RHO-RHO-ADV-003 Advies over een vereenvoudigd studiegeldenmechanisme Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be

Nadere informatie

Wat komt er aan bod? Begrippen hoger onderwijs Leerkrediet Examens - resultaten tolerantie deliberatie Studievoortgang Heroriënteren Begeleiding

Wat komt er aan bod? Begrippen hoger onderwijs Leerkrediet Examens - resultaten tolerantie deliberatie Studievoortgang Heroriënteren Begeleiding Ouderinfoavond Wat komt er aan bod? Begrippen hoger onderwijs Leerkrediet Examens - resultaten tolerantie deliberatie Studievoortgang Heroriënteren Begeleiding Studiewatte? STUDIEWATTE? Studiepunten Bacheloropleiding

Nadere informatie

H O G E R O N D E R W I J S in beeld

H O G E R O N D E R W I J S in beeld 2008-2009 H O G E R O N D E R W I J S in beeld S T U D E N T E N HOGESCHOLENONDERWIJS aantal inschrijvingen (bachelor- en masteropleidingen, en basisopleidingen en initiële lerarenopleidingen (afbouw))

Nadere informatie

VR DOC.0177/1BIS

VR DOC.0177/1BIS VR 2019 1502 DOC.0177/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de toegang tot en organisatie van de educatieve

Nadere informatie

Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC)

Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) ALGEMENE RAAD 25 november 2010 AR-AR-KST-ADV-005 Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219

Nadere informatie

Erkenning van eerder verworven competenties REGLEMENT

Erkenning van eerder verworven competenties REGLEMENT Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen vzw Lange Nieuwstraat 55 2000 Antwerpen Erkenning van eerder verworven competenties REGLEMENT COLOFON Dit reglement werd samengesteld door de projectgroep

Nadere informatie

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar

Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar Onderwijs- en examenreglement opleiding gerechtsvertalen en tolken cursusjaar 2016-2017 De opleiding gerechtsvertalen en tolken wordt georganiseerd door KU Leuven, Faculteit Letteren, campus Sint-Andries

Nadere informatie

VR DOC.0076/2BIS

VR DOC.0076/2BIS VR 2018 0202 DOC.0076/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering houdende de organisatie van het toelatingsexamen arts en het toelatingsexamen tandarts DE VLAAMSE REGERING, Gelet op artikel 20 van de bijzondere

Nadere informatie

Mediawijsheid oprichten. Het kenniscentrum zal ondermeer voor de specifieke noden van mensen met een handicap aandacht hebben.

Mediawijsheid oprichten. Het kenniscentrum zal ondermeer voor de specifieke noden van mensen met een handicap aandacht hebben. MEDIA BELEID In haar beleidsnota media erkent Minister Lieten het belang van diversiteit in de Vlaamse media Ze wil de media-actoren stimuleren om een doeltreffend diversiteitsbeleid te ontwikkelen en

Nadere informatie

Advies over het voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXV

Advies over het voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXV Algemene Raad 22 januari 2015 AR-AR-ADV-007 Advies over het voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXV Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81

Nadere informatie

Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek. Kennisgeving via een personeelslid van Landbouw en Visserij

Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek. Kennisgeving via een personeelslid van Landbouw en Visserij STANDAARD CV VOOR GERICHTE SOLLICITATIE ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Vacaturegegevens

Nadere informatie

ALGEMENE ONDERWIJSREGELING ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL

ALGEMENE ONDERWIJSREGELING ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL ALGEMENE ONDERWIJSREGELING ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL 2008-2009 1 Inhoudstafel Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen Hoofdstuk 2: Definities Hoofdstuk 3: Organisatie van het academiejaar Hoofdstuk 4: Organisatie

Nadere informatie

Beste student. Karel de Grote-Hogeschool wil jouw inzet bij het volgen van een opleiding extra ondersteunen.

Beste student. Karel de Grote-Hogeschool wil jouw inzet bij het volgen van een opleiding extra ondersteunen. Beste student Karel de Grote-Hogeschool wil jouw inzet bij het volgen van een opleiding extra ondersteunen. Wees je bewust van de omstandigheden waarin jij aan je hogeschoolcarrière begint. De combinatie

Nadere informatie

Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER

Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 788 van 20 augustus 2013 van JOS DE MEYER Erasmusprogramma Evaluatie Het Erasmusprogramma

Nadere informatie

Advies. Wijzigingen HBO en hoger onderwijs. Brussel, 12 juni 2017

Advies. Wijzigingen HBO en hoger onderwijs. Brussel, 12 juni 2017 Advies Wijzigingen HBO en hoger onderwijs Brussel, 12 juni 2017 SERV_20170612_SenSeHBO_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32 2 209 01 11 info@serv.be www.serv.be

Nadere informatie

Beoordelingsreglement voor de opleiding Getuigschrift Vervolmaking in de pedagogische wetenschappen

Beoordelingsreglement voor de opleiding Getuigschrift Vervolmaking in de pedagogische wetenschappen Beoordelingsreglement voor de opleiding Getuigschrift Vervolmaking in de pedagogische wetenschappen Vooraf Dit beoordelingsreglement bevat de algemene bepalingen die van toepassing zijn op de opleiding

Nadere informatie

FAQ deeltijds studeren opleiding vroedkunde Turnhout

FAQ deeltijds studeren opleiding vroedkunde Turnhout FAQ deeltijds studeren opleiding vroedkunde Turnhout Kan je in Turnhout de opleiding vroedkunde in deeltijds gaan studeren? Ja, dit kan. Er wordt dan een individueel programma op maat gemaakt. Hebben jullie

Nadere informatie

Vlaamse Regering rssjj^f ^^

Vlaamse Regering rssjj^f ^^ Vlaamse Regering rssjj^f ^^ Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van ISjuli 2007 houdende de organisatie van opvoedingsondersteuning DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de decreten

Nadere informatie

Artikel II van de Codex Hoger Onderwijs.

Artikel II van de Codex Hoger Onderwijs. REGLEMENT OP DE ERKENNING VAN EERDER VERWORVEN COMPETENTIES Goedgekeurd door de raad van bestuur van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen vzw op 5 november 2014 Rechtsgrond Artikel II.236-240

Nadere informatie