Voorontwerp decreet Vlaams Integratie- & inburgeringsbeleid

Transcriptie

1 DC 2012_ 167 Dit document is bestemd voor DC Betreft: Voorontwerp van decreet betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid Gewenste beslissing van het directiecomité: goedkeuring voor Vlabest-advies Verantwoordelijke stafleden: Sabine Van Cauwenberge Andere relevante documenten: -Voorontwerp van decreet betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid -Memorie van toelichting -VVSG nota Advies ontwerpbesluit Lokaal Integratiebeleid Voorbereiding VLABEST-advies_Bijlage 1 Bijkomende achtergrond: -VVSG nota over conceptnota DC 2011_ 132 (27 juni 2011) Voorontwerp decreet Vlaams Integratie- & inburgeringsbeleid 1 Inleiding: WAT? Integreren en optimaliseren van de regelgeving integratie en inburgering Lokale regierol Subsidiëring van gemeenten Wijzigingen inburgering Doelgroep Nieuw Inburgeringstraject Erkenning en bevestiging regierol OCMW? Regie over wie? Rol gemeenten Sociaal Tolken en vertalen & de gebruikersoverheid: wie is de gebruikersoverheid van de lokale besturen? Integreren van bestaande sector in een nieuwe EVA: de oplossing? Wat Mogelijkheid om het uitvoeren van taken te delegeren naar andere organisaties/ bestuursniveaus Regionale inplanting EVA: hoe regionaal? Besluit Lokale besturen: belangrijk, maar niet betrokken Geen antwoord op lokale afstemmingsproblemen Regierol: duidelijkheid nodig voor integratie én inburgering Afstemming inburgeringsbeleid met het lokaal beleid absolute noodzaak Een Vlaams integratie en inburgeringsbeleid versus een lokaal inburgerings- en integratiebeleid? Invulling van de Vlaamse beleidsprioriteiten De regierol Invulling van de regierol Regie versus bestuurskracht januari /21

2 4.8 Subsidieregeling: Objectieve verdeling van de middelen voor het lokale integratiebeleid? De beoordeling en toezicht op subsidies Mogelijkheid om in te stappen in het lokaal integratiebeleid Inleiding: WAT? Op 20 juli gaf de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Het voorontwerp legt de doelstellingen en krijtlijnen vast van de geplande hervorming in het integratie- en inburgeringsbeleid. De hervorming van het Vlaams integratie en inburgeringsbeleid zal impact hebben op het lokale integratie en inburgeringsbeleid. Daarom vinden we het bijzonder jammer dat de lokale besturen (gemeenten en OCMW s) nauwelijks of niet betrokken zijn bij deze hervorming. Met voorliggend voorontwerp van decreet heeft de Vlaamse Regering er enerzijds voor gekozen om de bestaande regelgeving te integreren en optimaliseren in functie van een geïntegreerd integratie- en inburgeringsbeleid (2), en anderzijds om de bestaande integratieen inburgeringssector te integreren in een nieuwe structuur (3). 2 Integreren en optimaliseren van de regelgeving integratie en inburgering De integratie en optimaliseren van beide decreten is o.i. niet goed gelukt. Er is enkel rekening gehouden met de Vlaamse afstemmingsproblemen. Er is de creatie van een EVA dat als oplossing naar voren wordt geschoven tegen de Vlaamse bovenlokale versnippering van de integratie- en inburgeringssector. Oplossingen voor de afstemmingsproblemen die de lokale besturen signaleerden zijn er niet of nauwelijks. 2.1 Lokale regierol Het vernieuwde voorontwerp decreet nam de recentste wijzigingen op van het nieuwe uitvoeringsbesluit lokaal integratiebeleid. Op 20 juli keurde immers de Vlaamse Regering ook dit ontwerpbesluit principieel goed. 1 (Zie ook bijlage 1) 1 Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaamse integratiebeleid, gewijzigd bij het decreet van 30 april 2009 en het decreet van 6 juli 2012). Met dit uitvoeringsbesluit wordt het lokale integratiebeleid van de Vlaamse steden en gemeenten definitief 8 januari /21

3 Dit uitvoeringsbesluit moest de regierol van de lokale besturen verduidelijken. Naar de verdere invulling van deze lokale regiefunctie keek de VVSG al lang uit. Het ontbrak de meeste lokale besturen immers aan adequate instrumenten om hun regierol daadwerkelijk uit te voeren. Bij de recentste wijziging van het decreet op 6 juli 2012 (BS ) kregen de steden en gemeenten (niet meer de lokale besturen) de regierol expliciet toegewezen. Deze wordt in het nieuwe decreet bevestigd. De steden en gemeenten hebben de regierol over het integratiebeleid op hun grondgebied. Dat betekent dat ze binnen de grenzen van het subsidiariteitsbeginsel voor de uitwerking, sturing, afstemming en uitvoering van het inclusieve lokale integratiebeleid zorgen. Ze coördineren de relevante actoren in de eigen stad of gemeente en betrekken de personen vermeld in artikel 3, eerste lid, 1 en 2, en hun organisaties bij dit beleid. VVSG-vragen en bedenkingen Het voorontwerp bepaalt nog dat de verdere invulling over de regierol zal worden ingevuld in overleg met de steden en gemeenten. De VVSG is blij met deze principiële erkenning en bevestiging van deze regierol, maar tevens ook behoedzaam. De invulling van de regierol in het ontwerpbesluit bij het huidige decreet is immers ontgoochelend en beperkt. 2 Over mogelijke andere instrumenten om de regierol in te vullen, vinden we niets terug. De gemeenten en steden krijgen de opdracht te sturen, af te stemmen en uit te voeren, maar ze krijgen geen instrumenten om dit te realiseren. Het hebben van regie impliceert doorzettingsmacht met sturingsinstrumenten. De Vlaamse overheid reikt nauwelijks sturingsinstrumenten aan. De besturen hebben geen enkele houvast om andere relevante actoren, binnen en buiten de integratiesector, mee aan een lokaal integratiebeleid te laten werken. Door geen instrumenten aan te bieden, plaatst de Vlaamse regering de lokale besturen in een moeilijke positie om een lokaal integratiebeleid zoals het decreet en uitvoeringsbesluit voorzien uit te voeren. De VVSG vraagt dat de lokale besturen de regierol krijgen voor Integratie én inburgering. Het voorontwerp erkent de lokale besturen als essentiële partner bij het integratiebeleid. Doch in de uitvoering van haar beleid blijft Vlaanderen de conceptnota halsstarrig het ingevuld en in uitvoering gebracht. Het in 2009 gewijzigde decreet had nog steeds geen uitvoeringsbesluit wat betreft het lokale beleid. Meteen wil het nieuwe uitvoeringsbesluit conform het planlastendecreet zijn. 2 Het uitvoeringsbesluit voegt er enkel aan toe dat de gemeenten met een integratiesubsidie verplicht zijn om de regierol op te nemen. Het besluit voorziet wel nog in een alternatief. Indien de gemeente dit wenst, kan ze één of meer aspecten van de regiefunctie tijdens de eerste lokale beleidscyclus laten uitvoeren door het (provinciaal) integratiecentrum. Deze gemeente of stad kan hiervoor met het integratiecentrum een samenwerkingsovereenkomst afsluiten waarin de exacte modaliteiten moeten worden beschreven. De finaliteit van de ondersteuning is de stad of gemeente meer slagkracht te geven zodat deze tegen 2019 hun regie zelfstandig kunnen opnemen. 8 januari /21

4 inburgerings- en integratieproces uit elkaar, waarbij ze inburgeringsproces Vlaams houdt en het integratieproces aan de lokale besturen. Deze scheiding is artificieel. Op het lokale terrein lopen beide beleidslijnen door elkaar. 2.2 Subsidiëring van gemeenten Het voorontwerp voorziet dat de VR vooraf een lijst bekend maakt met de steden en gemeenten die in aanmerking komen voor een integratiesubsidie. Het voorontwerp bepaalt dat eerst de steden en gemeenten in aanmerking komen die al in het verleden een subsidie hebben gekregen. Bijkomende steden en gemeente kunnen alleen voor subsidiëring in aanmerking komen voor zover er voldoende extra middelen op de begroting beschikbaar zijn. VVSG-vragen en bedenkingen De VVSG heeft begrip dat de VR de gemeenten verder wil ondersteunen die nu reeds een integratiebeleid voeren. maar deze bepaling schaadt het gelijkheidsbeginsel van de gemeenten. De VVSG heeft ook vragen bij de beperkte budgettaire marge van dit decreet voor de uitvoering van het luik lokaal beleid. Bovendien voorziet het voorontwerp dat dat indien de vraag naar lokale integratiesubsidies de beschikbare begrotingskredieten overschrijdt, enkel de gemeenten met het meeste personen van vreemde herkomst eerst in aanmerking komen. In de Nota aan de Vlaamse regering bij het nieuwe uitvoeringsbesluit over het lokaal integratiebeleid konden we lezen dat er 115 potentiële kandidaat steden en gemeenten zijn die aan de nieuwe criteria decreet van 1998 waren er 194 steden en gemeente die in aanmerking kwamen om een door Vlaanderen ondersteund lokaal integratiebeleid te voeren. 3 Als Vlaanderen het integratiebeleid en de lokale afstemming, uitvoering en regie echt belangrijk vindt, dan is het ook noodzakelijk dat Vlaanderen een groeipad voorziet zowel wat de financiering van de gemeenten betreft als de ondersteuning van de lokale besturen. 2.3 Wijzigingen inburgering 3 VR Doc.0682/1TER, p.22. De VVSG heeft de lijsten van de gemeenten zowel bij de administratie als studiedienst van de Vlaamse regering opgevraagd maar niet gekregen. 8 januari /21

5 2.3.1 Doelgroep Ook het inburgeringsbeleid wordt bijgestuurd zowel wat de doelgroep als het inburgeringstraject betreft. Vlaanderen legt bij de doelgroep van inburgeraars voortaan de focus op de nieuwkomers. De oudkomers behoren voortaan niet meer tot de prioritaire groep. Elke inburgeraars heeft recht op een inburgeringstraject. Een deel van hen is verplicht een inburgeringstraject te volgen, er zijn de rechthebbenden zoals de asielzoekers en de oudkomers. In het voorontwerp doet er ook een nieuwe doelgroep de anderstalige kleuters. Het EVA gaat voortaan de anderstalige kleuter toeleiden naar het kleuteronderwijs. VVSG-vragen en bedenkingen De minister had al in zijn beleidsbrief vermeld dat hij ook een initiatief wou nemen naar anderstalige kleuters maar of dat het EVA hiervoor het best is geplaatst, stelt de VVSG zeker in vraag. Met de begeleiding van anderstalige kleuters, peuters en zelf baby s én hun ouders zijn heel wat steden, gemeenten, OCMW s dagdagelijks bezig, dit in het kader van een lokaal (flankerend) onderwijsbeleid, lokaal kinderopvangbeleid, sociale-culturele participatie enzovoort. Als men een betere kleuterparticipatie toch centraal wil regelen zet men beter de leerplicht op 3 jaar zodat alle kleuters, ongeacht hun afkomst, verplicht kleuteronderwijs volgen Nieuw Inburgeringstraject Het huidige inburgeringstraject wordt ook gewijzigd. We spreken niet langer van primaire en secundaire Inburgeringstrajecten maar over een basisprogramma aangeboden door het EVA en een vervolgaanbod aangeboden door de reguliere voorzieningen en OCMW. Van het zogenaamde secundaire traject houdt de EVA zich voortaan afzijdig. Het vervolgprogramma is voor de verantwoordelijkheid van de reguliere voorziening én het OCMW. De overdracht zal lopen via een samenwerkingsovereenkomst. Deze bevat minstens een regeling over het terugkoppelen van de resultaten van die persoon naar het EVA. Het EVA kan deze reguliere voorzieningen hierbij wel ondersteunen. Vanuit zijn kerntaak om de toegankelijkheid van voorzieningen te verhogen, kan het EVA de reguliere voorzieningen en het OCMW begeleiden en stimuleren bij de warme overvracht van de inburgeraar van het EVA naar een vervolgaanbod. VVSG-vragen en bedenkingen 8 januari /21

6 De VVSG heeft echter vragen bij de individuele trajectbegeleiding die het EVA zal aanbieden. Wat is de meerwaarde voor de vele OCMW-cliënten/inburgeraars. Waarom moet de trajectbegeleiding van inburgeraars door enkel en alleen het EVA gebeuren? De dubbele trajectbegeleiding is totaal inefficiënt. Afstemming en samenwerking ontbreekt volledig. Het secundaire traject waarover vandaag heel wat verwarring is en nauwelijks uitgewerkt en onvoldoende is afgestemd wordt nu volledig losgelaten en aan de verantwoordelijkheid gelaten van de reguliere voorzieningen en sectoren. Afstemming tussen beide trajecten is cruciaal voor een geslaagd inburgerings én integratiebeleid. De lokale besturen maken deel uit van deze reguliere voorzieningen en hebben bovendien de regiefunctie op hun grondgebied gekregen. Her voorontwerp blijft vaag over afstemming tussen beide trajecten. De OCMW s en de andere reguliere voorzieningen( bv jeugddienst, cultuurdienst, werkwinkel, ) hebben de taak een vervolgaanbod uit te werken dat ze moeten terugkoppelen met het EVA, maar worden niet betrokken bij het basisaanbod. Dit kan niet Erkenning en bevestiging regierol OCMW? Regie over wie? Het voorontwerp voorziet voor het OCMW de volledige regie over de OCMW-cliënt/Oudkomer. Het OCMW kan zelf beslissen of de oudkomer al dan niet baat heeft bij inburgering. VVSG-vragen en bedenkingen Het is positief dat er eindelijk erkenning is voor het werk van het OCMW en dat ze de regierol krijgen. Vreemd is dat we dit enkel krijgen voor een zeer beperkte groep OCMW-cliënten, waarom krijgen de OCMW s, die dit willen en kunnen, niet de regierol voor de andere groepen OCMW-Cliënt/inburgeraar? Nieuwkomers kloppen vaak eerst aan bij een OCMW. Een OCMW start meteen begeleiding als ze recht hebben op OCMW-hulp. Een OCMW kan immers niet wachten tot de persoon aan de beurt is voor inburgering (wachtlijsten, te weinig instapmomenten, te weinig maatwerk, te weinig flexibel voor degenen die werken enz.) kunnen invullen begeleiding en werkbereidheid niet laten afhangen van Vlaanderen. Vaak wordt ook al gestart met taallessen. Onduidelijk is ook of OCMW s voor deze begeleiding een vergoeding krijgen en/of ondersteund worden voor de trajectbegeleiding van deze inburgeraars. 8 januari /21

7 Koppeling KSZ/ KBI? Vlaanderen beloofde reeds in 2009 dat er een koppeling kwam tussen KSZ en KBI. Deze is er nog altijd niet en zal voor de OCMW s extra kosten meebrengen. Wie zal deze investeringen betalen? Moeten OCMW s investeren in iets waar ze weinig baat bij hebben? Zo kunnen OCMW s via de koppeling KSZ/KBI enkel de cursisten NT2 richtgraad 1.1 opvolgen en niet de volgende 1.2 (voor inburgering is richtgraad 1.1) voldoende Rol gemeenten Algemene en specifieke informatieplicht De gemeente moet alle inburgeraars (in de Memorie staat nieuwkomers) informeren over het inburgeringsbeleid en hen doorverwijzen naar het EVA. Tevens moet de gemeente de verplichte nieuwkomers, met uitzondering van de bedienaars van erediensten, informeren over de verplichtingen die op hen van toepassing zijn en op de sancties bij het niet nakomen van hun plichten. Op die manier worden de inburgeraars zo vlug mogelijk na inschrijving in de gemeente op de hoogte gebracht van het inburgeringsbeleid en de inburgeringsplicht. (Art ) De gemeenten hebben specifieke taken ten aanzien van minderjarige nieuwkomers en anderstalige kleuters, zo moet ze hen op de hoogte brengen van de vigerende bepalingen over de leerplicht en het recht op onderwijs. VVSG-vragen en bedenkingen Bij de start van inburgering was de informatieplicht en het informeren over de verplichtingen en sancties voor de verplichte inburgeraars een taak van de gemeente. Sinds het Besluit van de Vlaamse Regering van 12 september 2008 betreffende het opleggen van een administratieve geldboete aan rechthebbende en verplichte inburgeraars in voege is, is de informatie- en doorverwijzingstaak voor een deel overgelaten aan het onthaalbureau. De gemeenten bezorgen nog wel de modelbrieven en folders die ze dan aan de burgers in kwestie kunnen meegeven. Maar het is onduidelijk wat de verwachtingen zijn t.a.v. de gemeenten. Het voorontwerp schrijft alleen dat de VR bij uitvoeringsbesluit dit verder zal regelen. VVSG hoopt dat de gemeenten hierbij betrokken worden. Veel gemeenten ervaren de samenwerking met de onthaalbureaus als veel te eenzijdig. Er wordt veel gevraagd van gemeenten maar de gemeenten krijgen weinig in return. Zo heeft bijvoorbeeld een gemeente nauwelijks zicht op wie de inburgeraars zijn, ondertussen kloppen 8 januari /21

8 onthaalbureaus aan bij de lokale diensten voor allerlei dienstverlening zoals flexibele kinderopvang, informatie enz. Hoe de gemeenten bij het inburgeringsbeleid worden ondersteund vinden we niet terug. Inburgeraars bevinden zich in heel wat gemeenten, meer dan de 39 gemeenten met een gesubsidieerd integratiebeleid. Ook deze gemeenten moeten hierbij ondersteund worden. Er is ook nog veel onduidelijkheid rond. de taak van de gemeenten naar de anderstalige kleuters en de taak van het EVA. Als de gemeente al een informatieplicht heeft ten aanzien van de minderjarige nieuwkomers en anderstalige kleuters, en hen moet informeren over de leerplicht en het recht op onderwijs, waarom het toeleiden naar het onderwijs van deze kleuters en minderjarige kleuters ook niet aan de gemeenten en/of OCMW s geven en hen hierin te ondersteunen ipv deze taak aan een Vlaamse ondersteuner toe te vertrouwen op regionaal/vlaams niveau. Via het decreet flankerend onderwijsbeleid worden de steden en gemeenten al gevraagd om de kleuterparticipatie te bevorderen. De lokale besturen hierbij extra te ondersteunen voor de doelgroep van anderstalige kleuters zal wellicht efficiënter zijn. De gemeente moet ook de minderjarige nieuwkomer informeren over het gemeentelijke socioculturele aanbod en brengt hem desgewenst in contact met de betrokken lokale diensten. Dit aspect zou eigenlijk moeten geregeld en ondersteund worden met het decreet op het lokaal jeugdbeleid. Het geeft geen zin dat het EVA jeugddiensten, los van de bestaande structuren, hierin begeleid en ondersteund. 2.4 Sociaal Tolken en vertalen & de gebruikersoverheid: wie is de gebruikersoverheid van de lokale besturen? Met voorliggend voorontwerp wordt het aanbieden van de dienstverlening sociaal tolken en sociaal vertalen een kernopdracht van het EVA. Het voorontwerp situeert het sociaal tolken en sociaal vertalen in de context van openbare en sociale dienstverlening. Het voorontwerp voorziet dat enkel voorzieningen, organisaties en openbare besturen een beroep kunnen doen op een sociaal tolk of sociaal vertaler. In de context van het sociaal tolken en sociaal vertalen worden deze de gebruikers genoemd. De dienstverlening sociaal tolken en de dienstverlening sociaal vertalen van het EVA aan de gebruikers zal worden geregeld in samenwerkingsovereenkomsten met de gebruikers. Alleen gebruikers die een samenwerkingsovereenkomst ondertekend hebben, kunnen een beroep doen op de dienstverlening van het sociaal tolken en het sociaal vertalen. De samenwerkingsovereenkomst, bepaalt of de gebruiker dan wel de gebruikersoverheid, naargelang van het geval, de te presteren tolk- en vertaalprestaties zal 8 januari /21

9 betalen. De gebruikersoverheid moet partij zijn bij de samenwerkingsovereenkomst voor ze gehouden kan zijn tot het betalen van de tolken vertaalprestaties. VVSG-vragen en bedenkingen Met deze verandering volgt het voorontwerp de veranderende financiering van Babel de Vlaamse tolkentelefoon. Met een nieuw besluit van de VR (15 juni BS 17 juli 2012) wijzigde minister Bourgeois de financiering van Babel. 4 Toch heeft de VVSG hierbij heel wat vragen: Wie is de gebruikersoverheid voor de Vlaamse gemeenten? De sectorale overheden? De minister van Binnenlands Bestuur? Wat met de brede OCMW-dienstverlening? Als de minister de lijn doortrekt zoals hij doet met Babel moeten de gemeenten extra betalen. Voor de niet-exclusieve Vlaamse beleidsdomeinen en sectoren is er momenteel geen ander optie dan het rechtsreeks factureren van de tolkprestaties. 5 Lokale besturen moeten de diensten van het tolken en vertalen inkopen. Opnieuw een omgekeerde financiering van het integratiebeleid. Krijgen gemeente en OCMW s voor dit luik van hun integratie- en inburgeringsbeleid een aparte financiering? 3 Integreren van bestaande sector in een nieuwe EVA: de oplossing? 3.1 Wat 4 Vanaf 1 jan.2013 wordt voor de te presteren tolkprestaties een gebruikersvergoeding betaald aan Babel, Vlaamse Tolkentelefoon vzw een gebruikersvergoeding betaalt De gebruikersvergoeding omvat de volgende twee delen : 1 het honorarium van de sociaal tolk ten bedrage van 45 euro per uur; 2 de gemaakte telefoonkosten ten bedrage van 0,14 euro per minuut. De regeling betreffende de dienstverlening van Babel, Vlaamse Tolkentelefoon vzw en het betalen van de gebruikersvergoeding vastgelegd in een overeenkomst tussen de gebruiker of gebruikersoverheid en Babel, Vlaamse Tolkentelefoon vzw. De minister stelt een model van overeenkomst ter beschikking. BVR De lokale besturen kregen afgelopen weken een brief van BA-bel Vlaamse tolken telefoon over de nieuwe richtlijnen van Ba-bel. Voor de Vlaamse beleidsdomeinen inburgering, onderwijs, welzijn en tewerkstelling worden voor het werkjaar 2013 vanuit inburgering budgetten overgeheveld en ter beschikking gesteld van de bevoegde ministers. De wijze waarop deze budgetten zullen worden aangewend zijn onderwerp van komende onderhandelingen. Indien Babel rechtstreeks over deze budgetten kan beschikken, kan de huidige samenwerking onveranderd verder worden gezet. Indien echter wordt beslist de budgetten niet rechtstreeks aan Ba-bel, maar via de voorzieningen te besteden, moet een nieuwe samenwerkingsovereenkomst worden afgesloten met daarin de betalingsmodaliteiten. De dienstverlening van de lokale besturen worden beschouwd als behorend tot de niet-exclusieve Vlaamse beleidsdomeinen en sectoren. Voor hen is er geen andere optie dan het rechtstreeks factureren van de tolkprestaties aan de individuele afnemer. Dit is o.a. het geval voor : Stedelijke en gemeentelijke diensten OCMW s Zij kunnen samen met dit schrijven het voorstel om, indien verderzetting van samenwerking gewenst is onder de nieuwe voorwaarden, een nieuwe samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen die voorziet in de betaling van de kosten voor het honorarium van de tolk en een tussenkomst in de telefoonkosten. Organisaties die op 1/1/2013 geen nieuwe samenwerkingsovereenkomst hebben bezorgd, zullen helaas geen telefoontolk meer ter beschikking krijgen. 8 januari /21

10 Met de integratie van de bestaande sector wil de regering de veelheid aan werkingen die op het terrein het inburgerings- en het integratiebeleid uitvoeren, reduceren en bundelen (2). Het nieuw op te richten extern verzelfstandigd agentschap (EVA) met als statuut private stichting heeft volgende kerntaken: -primaire inburgeringstrajecten -sociaal tolk en vertaaldiensten -ondersteuning van lokale besturen -projecten die de sociale cohesie in de divers samenleving stimuleren en de emancipatie van doelgroepen van het integratie-en inburgeringsbeleid ondersteunen -taalpromotie en taalondersteuning bevorderen Dit betekent dus dat de huidige integratiecentra (momenteel 8), onthaalbureaus (8), tolk- en vertaaldiensten voor het sociaal tolken en vertalen (9) en het Kruispunt Migratie en Integratie worden gebundeld in één agentschap. De huizen van het Nederlands die aanvankelijk ook in het EVA een plaats zouden krijgen, worden ondergebracht in het beleidsdomein onderwijs. VVSG-vragen en bedenkingen Het EVA heeft als opdracht de integratie te ondersteunen, te stimuleren en te begeleiden. Juist omwille van de cruciale rol van deze EVA in het afstemmen en inspelen op de lokale noden vinden we het jammer dat het voorontwerp opteert voor een private stichting voor het op te richten verzelfstandigd agentschap. Het EVA wordt zo een louter interne Vlaamse aangelegenheid waarbij Vlaanderen de enige aandeelhouder wordt. Dit hypothekeert een afstemming tussen het Vlaamse en lokale beleid. Een afstemming die bijzonder cruciaal is, willen we komen tot een effectiever integratiebeleid én inburgeringsbeleid. Graag pleiten we dan ook voor EVA met een vzw structuur. 3.2 Mogelijkheid om het uitvoeren van taken te delegeren naar andere organisaties/ bestuursniveaus Positief is dat het voorontwerp de intentie heeft om decentraal te werken. Dit is alvast een eerste stap om dus echt werk te maken van een lokaal integratiebeleid, aanvullend bij het Vlaamse beleid. Zo voorziet het voorontwerp in het artikel 25 dat de Vlaamse regering kan beslissen de uitvoering van een of meerdere taken of kerntaken van de EVA toe te kennen aan de steden Gent, Antwerpen en de provincie Limburg. In een eerder ontwerp stond bij de mogelijke delegaties niet een specifieke stad maar lokaal bestuur. VVSG-vragen en bedenkingen 8 januari /21

11 De delegatie van bevoegdheden beperken tot enkel Antwerpen en Gent vinden we een gemiste kans. Ook andere (centrum)steden kunnen bepaalde deeltaken van het EVA overnemen, ook andere steden zijn bereid en geïnteresseerd dit te doen. Veel taken en initiatieven werden trouwens eerst door steden en gemeenten opgenomen en ingericht vooraleer Vlaanderen op een centraal niveau overnam. Ook wat inburgering betreft zijn grotere OCMW s bereid om zeker de trajectbegeleiding die ze al met inburgeraars/ocmw-cliënten heeft lopen, verder te zetten en deze extra begeleiding (mits vergoeding )er ook bij te nemen. Dit is niet alleen veel efficiënter, het komt zeker ook de cliënt/inburgeraar ten goede. Een afspraak zou kunnen zijn wie het eerste een traject begeleidt, zet ook de trajectbegeleiding inburgering verder. De minister creëert vooraf drie uitzonderingen voor de inplanting van de regionale EVA. Voor Antwerpen en Gent onderzoekt de minister hoe de verschillende huidige deelwerkingen kunnen worden geïntegreerd in de werking van de stad. Deze steden én OCMW s moeten zich wel inschrijven in het Vlaams integratie en inburgeringsbeleid. Het blijft onduidelijk of ze nu een eigen beleid moeten voeren of uitvoerder zijn van een Vlaams beleid met Vlaamse prioriteiten en doelstellingen. Wat voor Antwerpen en Gent telt, geldt ook voor de provincie Limburg. Het blijft vreemd om voor die ene provincie niet met een EVA te werken. Wat betekent dit bovendien voor de relatie met de lokale besturen in deze provincie? 3.3 Regionale inplanting EVA: hoe regionaal? Over de regionale vestigingsplaatsen schrijft het voorontwerp heel weinig. In de conceptnota stond dat dit werd vastgelegd via de regioscreening. Het is onduidelijk of hier afstemming zal worden gezocht met de lopende regioscreening die is opgestart vanuit het Witboek Interne Staatshervorming. Het lijkt alvast de meest logische optie zo kan het best worden afgestemd met de andere werkingsgebieden zoals welzijn, werk en onderwijs, zeker voor inburgeringsen integratiebeleid zijn dit belangrijke sectoren. 4 Besluit 4.1 Lokale besturen: belangrijk, maar niet betrokken De hervorming van het Vlaams integratie en inburgeringsbeleid zal impact hebben op het lokale integratie en inburgeringsbeleid. Daarom vinden we het bijzonder jammer dat de lokale besturen (gemeenten en OCMW s) nauwelijks of niet betrokken zijn bij deze hervorming. In zijn nota aan de Vlaamse regering wijst de minister op dat de deelsectoren en de integratiediensten betrokken zijn bij het inhoudelijke debat over deze hervorming. Er zijn momenteel 39 gemeenten en steden met een integratiedienst en enkele startende diensten. Deze gemeenten zijn inderdaad vorig jaar uitgenodigd voor deelname aan enkele 8 januari /21

12 werkgroepen. De overige besturen, de OCMW s en ook de VVSG zijn hiervoor niet uitgenodigd geweest. De minister refereert bovendien naar een denkdag in het voorjaar over de hervorming, ook hier waren maar enkele integratiediensten uitgenodigd. De VVSG zat wel in een centrale werkgroep, maar de laatste bijeenkomst dateert van maart ll Hierbij kwam enkel de doelstelling van het decreet ter sprake, Over de andere wijzigingen werden we nooit betrokken, noch eerder geïnformeerd. Telkens als we de voorbije maanden de administratie of kabinet hierop attendeerden, kregen we als antwoord dat we ten gepaste tijden zouden betrokken worden. Ook de steden Antwerpen en Gent, die in dit voorliggende decreet belangrijke opdrachten krijgen, hebben bij de minister en zijn kabinet er meermaals op aangedrongen dat ze bij deze belangrijke veranderingen betrokken willen worden. Maar ook zij kregen geen reactie op hun vraag om hierrond samen te zitten. 4.2 Geen antwoord op lokale afstemmingsproblemen Het voorontwerp focust voornamelijk op de afstemmingsproblemen binnen de actoren en instellingen binnen het Vlaams inburgerings- en integratiebeleid. De VVSG vroeg vorig jaar de Vlaamse minister om in zijn hervorming ook aandacht te hebben voor de vele andere afstemmingsproblemen die de lokale besturen (gemeenten én OCMW s) dagelijks op het terrein ondervinden. Deze problemen bemoeilijken het opnemen van de toebedeelde regisseursrol. De VVSG ziet in het voorontwerp echter geen oplossing voor de toen aangehaalde afstemmingsproblemen. 4.3 Regierol: duidelijkheid nodig voor integratie én inburgering De VVSG is blij met deze principiële erkenning en bevestiging van deze regierol, maar tevens ook behoedzaam. De invulling van de regierol in het ontwerpbesluit bij het huidige decreet is immers ontgoochelend en beperkt. De besturen hebben geen enkele houvast om andere relevante actoren, binnen en buiten de integratiesector, mee aan een lokaal integratiebeleid te laten werken. Door geen instrumenten aan te bieden, plaatst de Vlaamse regering de lokale besturen in een moeilijke positie om een lokaal integratiebeleid zoals het decreet voorziet uit te voeren. De VVSG vraagt dat de lokale besturen de regierol krijgen voor Integratie én inburgering. Het voorontwerp erkent de lokale besturen als essentiële partner bij het integratiebeleid. Doch in de uitvoering van haar beleid blijft Vlaanderen de conceptnota halsstarrig het inburgerings- en integratieproces uit elkaar, waarbij ze inburgeringsproces Vlaams houdt en het integratieproces aan de lokale besturen. Deze scheiding is artificieel. Op het lokale terrein lopen deze beleidsdomeinen door elkaar. 8 januari /21

13 4.4 Afstemming inburgeringsbeleid met het lokaal beleid absolute noodzaak Problematisch is dat vooral het inburgeringsbeleid louter als een Vlaamse aangelegenheid wordt gezien en dat de lokale besturen in dit luik louter als uitvoerder wordt aangezien. Rond de wijzigingen over inburgering zijn er met de lokale besturen geen enkele afspraken gemaakt. Noch met de gemeenten, noch met de OCMW s die toch een belangrijke partner zijn. Toch krijgen gemeenten en OCMW s er verschillende taken en opdrachten bij en zal het Vlaams inburgeringsbeleid extra werk en kosten met zich meebrengen. Om een hogere efficiëntie en effectiviteit gericht op de eindgebruiker te realiseren is het nodig voor de VVSG om duidelijke afspraken te maken over: de OCWM-cliënt/inburgeraar: dubbele trajectbegeleiding vermijden, meerwaarde trajectbegeleiding inburgeraar onduidelijk de regierol van de OCMW s over de oud-komers afstemming van het basistraject met het vervolgtraject dat onder de verantwoordelijkheid valt van de de reguliere voorzieningen en het OCMW regierol van de gemeente, gemeente krijgen de regierol (voor integratie) in handen en moeten zo het vervolgtraject van inburgeraars regisseren, welke instrumenten krijgen ze hiervoor? de verschillen opdrachten/taken van de gemeenten t.a.v. inburgeraars Zekere grotere OCMW s zijn bereid om zeker de trajectbegeleiding die ze al met inburgeraars/ocmw-cliënten heeft lopen, verder te zetten en deze extra begeleiding (mits vergoeding ) er ook bij te nemen. Dit is niet alleen veel efficiënter, het komt zeker ook de cliënt/inburgeraar ten goede. Een afspraak zou kunnen zijn wie het eerste een traject begeleidt, zet ook de trajectbegeleiding inburgering verder. 4.5 Een Vlaams integratie en inburgeringsbeleid versus een lokaal inburgerings- en integratiebeleid? Deze hervorming is een gemiste kans om het Vlaamse integratie en inburgeringsbeleid af te stemmen met het beleid, acties en projecten die gemeenten, steden en OCMW s opzetten aanvullend op het Vlaams beleid. Steden en gemeenten investeren velen in integratie vanuit verschillende bevoegdheden. Ook OCMW s investeren in inburgering en integratie met federale middelen, maar ook heel wat met lokale middelen. Ze zijn vaak ook pioniers rond het opzetten van trajectbegeleiding op maat. Doch hun inspanningen worden door Vlaanderen nauwelijks (h)erkend. De cruciale vraag bij het hoofdstuk lokaal integratiebeleid blijft of Vlaanderen bereid is om de gemeenten een lokaal integratiebeleid te laten voeren of wil Vlaanderen enkel de lokale besturen gemeenten, steden en OCMW s gebruiken als uitvoerder van het eigen Vlaamse 8 januari /21

14 integratie- en inburgeringsbeleid, met de enkel door Vlaanderen bepaalde doelgroep en de door Vlaanderen bepaalde prioriteiten. Het Vlaams beleid blijft inzetten op een Vlaams beleid met de gemeenten als uitvoerder. Momenteel genieten 40 gemeenten van een subsidie voor een lokaal integratiebeleid, 115 komen in aanmerking voor dezelfde subsidie (294 bij de huidige criteria!). Het voorontwerp voorziet niet een groeipad noch in degelijk ondersteuningsbeleid voor de rest van de gemeenten. Vlaanderen decentraliseert bepaalde beperkte taken, andere bevoegdheden centraliseert ze zoals tolken en vertalen die lokale besturen dan weer moeten inkopen. Vlaanderen weigert ook stil te staan of het opportuun is dat het centrale niveau een eerstelijnswerking (trajectbegeleiding inburgeraars) blijft opnemen en of dit niet beter door het lokale niveau kan worden opgenomen. Het is ook afwachten of het EVA ook bereid is om in te spelen op specifieke lokale noden van OCMW s of andere lokale besturen die nog niet van integratiesubsidie kunnen genieten of die niet noodzakelijk Vlaamse beleidsprioriteiten zijn. Het voorontwerp beoogt in te spelen op het lokale maatwerk, dit is inderdaad nodig,maar de instrumenten hiervoor ontbreken nog in het voorontwerp. Bij het voeren van een lokaal integratiebeleid is juist maatwerk cruciaal. Veel gemeenten worden pas de laatste jaren geconfronteerd met migranten, andere steden en gemeenten hebben in hun bevolking reeds latere (derde en vierde) en gemengde generaties die met nog duidelijke achterstandsproblemen kampen. We vinden dat het nieuwe decreet met deze realiteit rekening moet gehouden worden. Een verfijning van de definitie van de doelgroep dringt zich dan ook op, zeker omdat er voortaan voor de lokale subsidie de link wordt gelegd met de aanwezigheid en concentratie van de doelgroep en hun achterstellingsen achterstandsproblematiek. De studiedienst van de Vlaamse Regering heeft trouwens toe dat een perfecte exacte berekening van de groep personen van vreemde herkomst zoals gedefinieerd in het integratiedecreet niet mogelijk is. Dezelfde studie wijst ook op een belangrijke onderschatting van de groep personen van vreemde herkomst als bij de afbakening enkel gebruik wordt gemaakt van de nationaliteit. De studiedienst wijst er vervolgens op dat recent onderzoek bevestigt dat door de verwerving van de nationaliteit de bestaande maatschappelijke achterstelling niet automatisch verdwijnt en dat een correcte inschatting van de doelgroep op tal van levensdomeinen noodzakelijk is. 6 6 Jo Noppe & Edith Lodewijckx, De gekleurde samenleving, Personen van vreemde herkomst in Vlaanderen, SVRwebartikel 8 januari /21

15 Bovendien is het Vlaamse integratie en inburgeringsbeleid vrij recent. Vlaanderen kan en mag accenten en prioriteiten bepalen, maar de lokale besturen kunnen niet alleen verantwoordelijk zijn voor het ontbreken van een bovenlokaal beleid voor januari /21

16 BIJLAGE Nieuw uitvoeringsbesluit bij het gewijzigde integratiedecreet VVSG Nota voor voorbereiding VLABEST-advies- 24 augustus 2012 Inleiding Op 20 juli hechtte de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring aan het uitvoeringsbesluit bij het gewijzigde Integratiedecreet. (Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van diverse bepalingen van het decreet van 28 april 1998 betreffende het Vlaamse integratiebeleid, gewijzigd bij het decreet van 30 april 2009 en het decreet van 6 juli 2012). Met dit uitvoeringsbesluit wordt het lokale integratiebeleid van de Vlaamse steden en gemeenten definitief ingevuld en in uitvoering gebracht. Het in 2009 gewijzigde decreet had nog steeds geen uitvoeringsbesluit wat betreft het lokale beleid. Meteen wil het nieuwe uitvoeringsbesluit conform het planlastendecreet zijn. De belangrijkste aspecten van dit nieuwe besluit zijn: 1. De invulling van de Vlaamse beleidsprioriteiten 2. De invulling van de regiefunctie van de gemeenten en steden 3. De verdeling van de middelen gekoppeld aan een minimale aanwezigheid van inwoners van vreemde herkomst 4. De beoordeling en toezicht 5. De mogelijkheid om in te stappen in het lokaal integratiebeleid 4.6 Invulling van de Vlaamse beleidsprioriteiten De gemeenten die in aanmerking willen komen voor een integratiesubsidie dienen vijf beleidsprioriteiten te vertalen naar de lokale situatie in haar strategische meerjarenplanning. 1) De gemeente versterkt de sociale samenhang door wederzijdse kennis, openheid en respect tussen mensen te bevorderen, deelname aan het gemeenschapsleven te stimuleren, door ontmoeting en samenwerking tussen personen van diverse herkomst en diverse levensbeschouwingen te faciliteren en door een consequente aanpak van discriminatie en racisme 2) De gemeente voert een taalbeleid met het oog op het verhogen van gelijke kansen en Nederlandstalige participatie aan de samenleving. 3) De gemeente voert een diversiteitsbeleid bij haar eigen diensten en voorzieningen, met aandacht voor een divers personeelsbeleid, een informatie- en communicatiebeleid met oog voor een correcte beeldvorming en een voldoende gediversifieerd en toegankelijk aanbod, teneinde de samenstelling van de bevolking weerspiegeld te zien in het personeelsbestand, een kwaliteitsvolle dienstverlening voor alle burgers te garanderen. 8 januari /21

17 4) De gemeente versterkt en/of stimuleert de niet-gemeentelijke organisaties en voorzieningen in de verschillende relevante domeinen bij het bereiken en betrekken van de bijzondere doelgroepen van het decreet en het vergroten van hun betrokkenheid met het oog op gelijke kansen voor alle burgers. 5) De gemeente faciliteert de mogelijkheid tot een structurele participatie van de bijzondere doelgroepen van het voormelde decreet aan het lokale beleid. De VVSG vindt dat de Vlaamse beleidsprioriteiten voldoende ruim zijn geformuleerd, zodat lokale besturen er volgens hun eigen inzichten op kunnen inspelen. Het integratiebeleid is een integraal beleid. De beleidsprioriteiten maken een integrale benadering mogelijk. Maar de VVSG betreurt wel dat juist deze minister zijn beleidsprioriteiten enkel sectoraal vertaalt. De VVSG heeft er reeds op gewezen dat de Vlaamse regering bij het bepalen van de Vlaamse beleidsprioriteiten in oktober 2012 liefst op een geïntegreerde en sectoroverschrijdende manier te werk moet gaan. Verschillende beleidsprioriteiten kunnen (vooral) gerealiseerd worden via andere lokale decreten. Bijvoorbeeld het versterken/of stimuleren van zowel gemeentelijke (beleidsprioriteit 3) niet-gemeentelijke organisaties en voorzieningen in de verschillende relevante domeinen (beleidsprioriteit 4) bij het bereiken en betrekken van de bijzondere doelgroepen van het decreet en het vergroten van hun betrokkenheid met het oog op gelijke kansen voor alle burgers zou een gezamenlijke doelstelling kunnen zijn, een gezamenlijke beleidsprioriteit vanuit de decreten flankerend onderwijs beleid, cultureel erfgoedbeleid, lokaal sociaal beleid, stedenbeleid, cultuurbeleid, sportbeleid, jeugdbeleid, Bovendien had de VVSG eerder gevraagd om het aantal beleidsprioriteiten te beperken. Vijf prioriteiten is behoorlijk veel. 4.7 De regierol Invulling van de regierol Naar de verdere invulling van de lokale regiefunctie kijkt de VVSG al lang naar uit. Het ontbrak de meeste lokale besturen immers aan adequate instrumenten om haar regierol daadwerkelijk uit te voeren. Bij de recentste wijziging van het decreet op 6 juli 2012 (BS ) krijgen de steden en gemeenten (niet meer de lokale besturen) de regierol expliciet toegewezen. De steden en gemeenten hebben de regierol over het integratiebeleid op hun grondgebied. Dat betekent dat ze binnen de grenzen van het subsidiariteitsbeginsel voor de uitwerking, sturing, afstemming en uitvoering van het inclusieve lokale integratiebeleid zorgen. Ze coördineren de relevante actroren in de eigen stad of gemeente en betrekken de personen vermeld in artikel 3, eerste lid, 1 en 2, en hun organisaties bij dit beleid. De Vlaamse regering bepaalt de verdere invulling van de regierol van de steden en gemeenten. 8 januari /21

18 De minister pleit in zijn nota aan de VR dat het zijn overtuiging is dat de invulling van de regiefunctie cruciaal is voor een geslaagd lokaal integratiebeleid. De stad of gemeente moet actief kunnen optreden als regisseur van dit beleid in het eigen territorium, en daartoe alle lokale actoren samenbrengen, stimuleren en ondersteunen. - De VVSG is blij met deze principiële erkenning en bevestiging van deze regierol, maar hoe de Vlaamse regering de verdere invulling van uitvoering is ontgoochelend en beperkt. Het uitvoeringsbesluit voegt er enkel aan toe dat de gemeenten met een integratiesubsidie verplicht zijn om de regierol op te nemen. Het besluit voorziet wel nog in een alternatief. Indien de gemeente dit wenst kan ze één of meer aspecten van de regiefunctie tijdens de eerste lokale beleidscyclus laten uitvoeren door het (provinciaal) integratiecentrum. Deze gemeente of stad kan hiervoor met het integratiecentrum een samenwerkingsovereenkomst afsluiten waarin de exacte modaliteiten moeten worden beschreven. De finaliteit van de ondersteuning is de stad of gemeente meer slagkracht te geven zodat deze tegen 2019 hun regie zelfstandig kunnen opnemen. - Over mogelijke andere instrumenten om de regierol in te vullen, vinden we niets terug. De gemeenten en steden krijgen de opdracht te sturen, af te stemmen en uitvoeren, maar ze krijgen geen instrumenten om te realiseren. Het hebben van regie impliceert doorzettingsmacht met sturingsinstrumenten. De Vlaamse overheid reikt deze nauwelijks sturingsinstrumenten aan. De Vlaamse regering schuift de gemeenten een netwerkmodel voor met weinig of geen doorzettingsmacht. Samenwerken en afstemmen gebeuren nu op vrijwillige basis. De besturen hebben geen enkele houvast om andere relevante actoren, binnen en buiten de integratiesector, mee aan een lokaal integratiebeleid te werken. Door geen instrumenten aan te bieden, plaatst de Vlaamse regering de lokale besturen in een moeilijke positie om een lokaal integratiebeleid zoals het decreet en uitvoeringsbesluit voorzien uit te voeren. - VLABEST en de VVSG hebben de minister de voorbije jaren meermaals op gewezen dat er heel wat afstemmingsproblemen zijn, niet enkel binnen de inburgerings en integratiesector, maar zeker ook met de andere beleidsdomeinen. De minister merkte het zelf in zijn nota aan de Vlaamse regering op dat hun regierol ook afhankelijk is van de richtlijnen die vanuit de Vlaamse overheid zijn aan de door haar gesubsidieerde voorzieningen. Hij stelt zelf dat het belangrijk is dat vanuit de diverse Vlaamse beleidsdomeinen impulsen worden gegeven om de regierol van de steden en gemeenten te ondersteunen. Hij vervolgt zijn betoog met de stelling dat erover gewaakt moet worden dat de Vlaamse overheid geen beslissingen neemt op het grondgebied van de gemeenten zonder hun medeweten of medezeggenschap. Dit zijn mooie uitgangspunten en stellingen maar zonder instrumenten en concrete acties blijft deze regierol een lege doos. 8 januari /21

19 4.7.2 Regie versus bestuurskracht Om de regierol te vervullen zijn enkele randvoorwaarden nodig. Het uitvoeringsbesluit houdt maar met één randvoorwaarde rekening: bestuurskracht. Het uitvoeringsbesluit voorziet enkel dat de steden en gemeenten die nog niet over genoeg bestuurskracht beschikken de mogelijkheid hebben om tijdens hun eerste beleidscyclus één of meerdere aspecten van deze regierol te laten overnemen door de (provinciale) integratiecentra. De VVSG heeft hierbij een aantal bedenkingen. - Het is goed dat de Vlaamse regering oog heeft voor de diversiteit van steden en gemeenten en dat ze de mogelijkheid biedt om steden en gemeenten te ondersteunen in hun groeiproces om de regierol op te nemen. Bestuurskracht kan hierbij één element zijn, maar er zijn er uiteraard nog veel andere randvoorwaarden. Het afdwingen van de regierol met bijhorende instrumenten zijn minstens even belangrijk. - Indien de regierol niet door de gemeenten of stad kan worden ingevuld waarom kan deze enkel worden uit besteed aan een provinciaal integratiecentrum? De VVSG ziet tal van andere mogelijkheden bijvoorbeeld een intergemeentelijk samenwerkingsverband, gemeente en OCMW samen, partnerschap met een andere organisatie die lokaal is verankerd, enz. - Waarom zou een integratiecentrum wel deze regierol kunnen opnemen en een gemeente of stad niet? De VVSG heeft er eerder al op gewezen dat het Vlaamse integratiebeleid dubbel zoveel investeert in de bovenbouw (integratiecentra, onthaalbureaus, Kruispunt M-I) dan in de eigenlijke uitvoering op het lokale terrein. 7 Misschien zit de bestuurskracht die Vlaanderen, vanuit het integratiebeleid, subsidieert niet bij de juiste organisatie of bestuursniveau? - Als de integratiecentra deze taak erbij krijgen wat met hun andere taken? De integratiecentra hadden reeds de taak om gemeenten te begeleiden bij een lokaal integratiebeleid. De huidige ondersteuning van de integratiecentra gaat nu vooral naar de steden en gemeenten met een integratiedienst, nochtans was en is het de rol van de integratiecentra om zich in de eerste plaats te richten naar steden en gemeenten zonder integratiedienst. Naast de vijftigtal steden en gemeenten met integratiedienst zijn er reeds evenveel steden en gemeenten die volgens de objectieve afbakening van de Vlaamse regering (de gemeenten die ten minste 10 % personen van vreemde herkomst of 1000 personen van vreemde herkomst zijn) in aanmerking komen voor het voeren van een lokaal integratiebeleid. Hoe zit het met hun ondersteuning als de integratiecentra deelaspecten van de lokale regie eventueel gaan over nemen? 7 In werden 39 besturen gesubsidieerd voor ca 81 vte, de bovenbouw van ondersteunende organisaties kregen subsidies voor 166,55 vte.. 8 januari /21

20 - De provinciale integratiecentra hebben een cruciale taak in het ondersteunen en begeleiden van lokale besturen. Het is dan ook logisch dat deze lokale besturen (gemeenten en steden met en zonder integratiedienst en OCMW s) bij de organisatie en sturing van deze integratiecentra worden betrokken. Dit is momenteel niet het geval. 4.8 Subsidieregeling: Objectieve verdeling van de middelen voor het lokale integratiebeleid? Een belangrijke wijziging van de huidige subsidieregeling, die historisch is gegroeid, is dat de enveloppesubsidies op een objectievere manier worden verdeeld. De VVSG heeft hierbij enkele bedenkingen: - Voortaan wordt 60 % van de lokale integratiesubsidie verdeeld volgens de aanwezigheid en de concentratie van de bijzondere doelgroep van het integratiedecreet. Bij de decreetswijziging in 2009 betreurde de VVSG dat de toenmalige Vlaamse regering de doelgroep van vreemde herkomst bewust afbakende tot de eerste en tweede generatie. 60 % van de subsidiëring gebeurt dus voortaan op basis van een deel van de personen van vreemde herkomst. Veel gemeenten worden pas de laatste jaren geconfronteerd met migranten, andere steden en gemeenten hebben in hun bevolking reeds latere (derde en vierde) en gemengde generaties die nog kampen met taalachterstanden, ontoegankelijkheid voor voorzieningen en organisaties enz. Een verfijning van de definitie van de doelgroep met juiste indicatoren dringt zich dan ook op, zeker omdat er voortaan voor de lokale subsidie de link wordt gelegd met de aanwezigheid en concentratie van de doelgroep en hun achterstellings- en achterstandsproblematiek. - Er is ook geen eenduidigheid bij de hantering van de verschillende indicatoren en hun weging van de bijzondere doelgroepen. Bij indicator 1 en 2 wordt rekening gehouden met de nationaliteiten van de ouders (dus ook tweede generatie), maar de indicatoren 3 en 4 beperken zich dan weer enkel tot de eerste generatie, indicator 5 maakt dan weer geen onderscheid tussen de generaties. Voor deze indicatoren wilt de VR zich baseren op cijfers die zijn verzameld in de lokale integratie- en inburgeringsmonitor. Deze monitor geeft cijfers weer van personen van vreemde herkomst, maar deze cijfers zijn niet de door het decreet bepaalde doelgroep. De studiedienst van de Vlaamse Regering geeft trouwens toe dat een perfecte exacte berekening van de groep personen van vreemde herkomst zoals gedefinieerd in het integratiedecreet niet mogelijk is. Dezelfde studie wijst ook op een belangrijke onderschatting van de groep personen van vreemde herkomst als bij de afbakening enkel gebruik wordt gemaakt van de nationaliteit. De studiedienst wijst er vervolgens op dat recent onderzoek bevestigt dat door de verwerving van de nationaliteit de bestaande maatschappelijke 8 januari /21

21 achterstelling niet automatisch verdwijnt en dat een correcte inschatting van de doelgroep op tal van levensdomeinen noodzakelijk is De beoordeling en toezicht op subsidies Wat de beoordeling en toezicht op subsidies betreft, zal de Vlaamse overheid meer op maat werken. Positief is alvast dat voor de beoordeling de Vlaamse administratie voortaan met visitaties zal werken Mogelijkheid om in te stappen in het lokaal integratiebeleid Het uitvoeringsbesluit houdt vast aan het werken met een vooraf opgestelde lijst van gemeenten die eventueel in aanmerking komen voor een subsidie, op basis van het feit dat ze de voorbije jaren reeds een subsidie hebben gekregen. - De VVSG herhaalt haar eerdere bedenking dat dit niet strookt met het BBC en planlast-concept. De Vlaamse regering maakt dus een lijst met gemeenten op voor de mogelijkheid er is om de planning en de subsidie-aanvraag van deze gemeenten te beoordelen. De VVSG heeft begrip en wenst uiteraard dat er een overgangsregeling is voor de huidige gemeenten, maar dit kan op een andere manier worden ondervangen. - Het minimumbedrag van de integratiesubsidie zakt naar euro, nu is dit euro en wordt enkel nog geïndexeerd. - De VVSG heeft ook vragen bij de budgettaire marge. Het uitvoeringsbesluit voorziet dat indien de vraag naar integratiesubsidies de beschikbare begrotingskredieten overschrijdt, enkel de gemeenten met het meeste personen van vreemde herkomst eerst in aanmerking komen. (Art. 6).Dit schaadt het gelijkheidsbeginsel van de gemeenten. Art. 3 bepaalt dat elke gemeente die ten minste 10 % personen van vreemde herkomst of 1000 personen van vreemde herkomst zijn in aanmerking komen voor het voeren van een lokaal integratiebeleid. Dit zijn 115 potentiële kandidaten met de nieuwe criteria (het waren er 194 onder de vorige criteria). 9 Wil Vlaanderen een volwaardig lokaal integratiebeleid voeren dan zou het tenminste die 115 steden en gemeenten moeten sensibiliseren, ondersteunen en subsidiëren. Dus is het ook belangrijk en noodzakelijk dat Vlaanderen een groeipad voorziet. 8 Jo Noppe & Edith Lodewijckx, De gekleurde samenleving, Personen van vreemde herkomst in Vlaanderen, SVRwebartikel.. 9 Momenteel zijn er 39 gemeenten met een erkende integratiedienst, 7 gemeenten ontvangen een startsubsidie om een lokaal integratiebeleid voor te bereiden, met 3 gemeenten wordt een startsubsidie voorbereid. 8 januari /21