Preview. Voorwoord. Gilbert Silvius Voorzitter normcommissie Projectmanagement
|
|
- Christiana Molenaar
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorwoord De internationale richtlijn voor projectmanagement, ISO 21500, is er! Het resultaat van vier en een half jaar werk door bijna honderd experts op het gebied van projectmanagement. Vier en een half jaar van internationaal én intercultureel vergaderen, schrijven, becommentariëren, overleggen en herschrijven. Met als resultaat een document van amper vijftig pagina s dat beschrijft wat voor een groot deel al eens is beschreven en wat u waarschijnlijk al weet. Dat lijkt misschien een niet erg indrukwekkend resultaat, maar de betekenis van ISO is groot. ISO is namelijk de eerste echte breed gedragen richtlijn voor projectmanagement. En daarmee hét uitgangspunt voor de ontwikkeling van huidige en toekomstige normen. Een document dat een fundament legt voor de verdere ontwikkeling van de projectmanagementprofessie. En dat is direct een van de redenen om dit boek te schrijven. Dit boek schetst de achtergronden, het belang en de toepassing van ISO Het beschrijft wat u, als opdrachtgever, manager, medewerker of leverancier van projecten, met de richtlijn kunt of misschien wel moet. Met dit boek beantwoorden we de meest voorkomende vragen over ISO 21500, met als centrale vraag: Wat heeft de praktijk van projectmanagement aan deze richtlijn? Het antwoord op deze vraag zal iedere lezer wellicht voor zichzelf moeten bepalen. Om u daarbij te helpen geven de auteurs in de hoofdstukken van het boek hun visie op het Wat, Waarom en Hoe van de richtlijn. Gilbert Silvius Voorzitter normcommissie Projectmanagement 5
2 Dankwoord Op deze plaats willen wij graag enkele mensen en instanties bedanken die geholpen hebben bij het tot stand brengen van deze publicatie. Om te beginnen NEN, als initiatiefnemer voor het realiseren en waarborgen van de Nederlandse inbreng in deze norm, en de vertegenwoordigers in de normcommissie Projectmanagement en de interessegroep ISO 21500, die een belangrijke en degelijke basis hebben gelegd voor dit boek. Zonder hun initiatief en inzet waren deze richtlijn en dit boek er niet geweest. Verder de projectmanagementvakverenigingen IPMA Nederland en PMI Netherlands Chapter, die naast hun belangrijke financiële bijdrage hierin opnieuw een mogelijkheid hebben gevonden voor actieve samenwerking in het leveren van een inhoudelijke bijdrage op basis van hun kennis, ervaring en netwerk in het vakgebied. Beide verenigingen zijn immers met veel enthousiasme met hetzelfde vak bezig. Daarnaast, maar bovenal, willen wij alle auteurs bedanken voor hun inspiratie en het plezier dat in overvloed aanwezig was. Het op één lijn brengen van allerlei verschillende inzichten en meningen, en de discussies daarover, was een schitterend leerproces, waarvan dit boek de gezamenlijke uitkomst is. Ook de bijdrage van Marjet Krol, journalist bij de NOS, willen we niet onvermeld laten: in vlotte stijl geschreven interviews met de voorzitters van de twee actief betrokken Nederlandse projectmanagementvakverenigingen in Nederland. Voor ons als eindredacteuren en projectmanager is het een genoegen geweest om met elkaar de ontdekkingsreis te maken rond deze richtlijn, met ons reisverslag in deze boekvorm als resultaat. Wij wensen de lezers minstens evenveel plezier én nieuwe en waardevolle inzichten in het vakgebied projectmanagement. Rommert Stellingwerf en André Legerman, eindredactie Anton Zandhuis, projectmanagement 6
3 10
4 1 Inleiding ISO 21500, officieel gepubliceerd op 1 september 2012, is een overkoepelende richtlijn voor projectmanagement die een gemeenschappelijk begrippenkader biedt en een procesnorm beschrijft. Deze internationale richtlijn plaatst projecten ook binnen de context van programma's en projectportfolio's, maar gaat niet uitgebreid in op het management van programma's en projectportfolio's. 1.1 Doel van dit boek Het doel van dit boek is de richtlijn ISO voor projectmanagement te verduidelijken en inzichtelijk te maken voor toepassing in elk type organisatie, voor zowel profit- als non- profitorganisaties, en voor elk type project, ongeacht complexiteit, omvang of duur. 1.2 Voor wie is dit boek? Dit boek is voor iedereen die werkt in projecten, hier opdracht voor geeft of de resultaten ervan gebruikt. Dat is dus praktisch iedereen die in organisaties werkt en dat is ook logisch. Projecten zijn niet beperkt tot een specifieke branche of een specifiek domein. Een project is de meest gebruikte organisatievorm om veranderingen in, voor of tussen organisaties te realiseren. De doelgroep van dit boek is dus niet beperkt tot projectmanagers en projectmedewerkers. Natuurlijk is voor deze groep een richtlijn op het gebied van projectmanagement van essentieel belang, maar de richtlijn is ook relevant voor lijnmanagers en andere leidinggevenden in 1 Inleiding 11
5 organisaties. Juist deze groep, die in de praktijk een grote invloed heeft op en belang heeft bij het succes van een project, kan zijn voordeel doen met een algemeen geaccepteerde norm op het gebied van projectmanagement. 1.3 Leeswijzer Dit boek beschrijft het Wat, Waarom en Hoe van de richtlijn en doet dat ook in deze volgorde. Hoofdstuk 2 geeft een toelichting op de inhoud van ISO Het beschrijft allereerst de achtergrond en het proces van totstandkoming van de richtlijn. Vervolgens geeft het een overzicht van de opbouw en inhoud van de richtlijn, zonder overigens de letterlijke tekst van de richtlijn integraal op te nemen. Deze is verkrijgbaar via de NEN-normshop op Hoofdstuk 3 licht het belang van ISO toe. In dit hoofdstuk wordt het Waarom van de richtlijn uitgediept voor verschillende rollen in de organisatie van en rond projecten. Hoofdstuk 4 bouwt hierop voort door de positionering van de richtlijn in het speelveld van ISO-normen en projectmanagementmethoden, modellen en best practices te belichten. In dit hoofdstuk geven bovendien de grootste vakverenigingen op het gebied van projectmanagement in Nederland, PMI Netherlands Chapter en IPMA Nederland, hun visie op hoe ISO zich verhoudt tot hun publicaties, A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide) van PMI en de International Competence Baseline (ICB) van IPMA. Hoofdstuk 5 gaat over de implementatie van ISO en het gebruik ervan in en door organisaties. Het hoofdstuk bevat ook een scenario, waarin een voorbeeld van een implementatie is beschreven. Hoofdstuk 6, ten slotte, beschrijft de te verwachten verdere ontwikkeling van ISO-richtlijnen op het gebied van project-, programma- en portfoliomanagement en de doorwerking hiervan in andere normen en richtlijnen op het gebied van projectmanagement. Is ISO de eerste stap op weg naar één echte wereldnorm op het gebied van projectmanagement? Dit boek beoogt een antwoord te geven op de belangrijkste vragen over ISO die de schrijvers zich hebben gesteld. Hoofdstuk 7 zet deze vragen op een rij, met indien van toepassing verwijzing naar de plaats in het boek waar de vraag is behandeld. 12 Inleiding
6 De bijlagen bevatten informatie over ISO en het internationale normalisatieproces. Ook vindt u hier de namen van degenen die vanuit Nederland hebben meegewerkt aan de totstandkoming van de richtlijn en van de deelnemers aan de interessegroep ISO Verder is achter in het boek een overzicht van termen en definities uit ISO opgenomen, evenals een lijst met referenties. Ten slotte vindt u achterin informatie over de auteurs van dit boek. Als u na het lezen van dit boek nog vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met de secretaris van de NEN-normcommissie Projectmanagement (kid@nen.nl). We voegen bij een eventuele volgende druk graag antwoorden en ervaringen toe aan het boek! 1 Inleiding 13
ISO in de praktijk
PRAKTIJKGIDS o Vo PRAKTIJKGIDS ISO 21500 is de eerste echt breed gedragen en overkoepelende richtlijn voor projectmanagement, die een gemeenschappelijk begrippenkader biedt en een procesnorm beschrijft.
Nadere informatieDe beste methode. Van Haren Publishing
De beste methode Van Haren Publishing Van Haren Publishing is een internationale uitgeverij op het gebied van best practices, standaarden en methoden. Als onafhankelijke uitgeverij streven wij er naar
Nadere informatie5.4 Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide )
76 5.4 Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide ) D eel I van de beschrijving van PMBOK Guide (verder in dit hoofdstuk: PMBOK genoemd) is gereviseerd en geautoriseerd door Cees Pijs, bestuurslid
Nadere informatieBoekenbeleid IPMA-NL. 1. Inleiding
Boekenbeleid IPMA- 1. Inleiding Het publiceren van boeken is een onderdeel van het kennismanagementsysteem van IPMA- en draagt bij aan de volgende doelstellingen van IPMA-: 1. Kennis delen 2. Kennis ontwikkelen
Nadere informatiekenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/4 Commissieplan 2014 Normcommissie , Outsourcing
kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2014-03-11 pagina 1/4 Commissieplan 2014 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see www.vanharen.
Competentieprofielen, certificeringniveaus en functies bij projectmanagement en projectsupport Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd in uitgaven over Best
Nadere informatieProjectplan normcommissie Human Resource Management
Projectplan normcommissie Human Resource Management Introductie In het vakgebied Arbeid en HRM zijn zowel op nationaal als internationaal niveau een aantal grote trends en verschuivingen zichtbaar. Bijvoorbeeld
Nadere informatieEVALUATIE PLAN. {Voeg naam programma in} Evaluatie plan voor {tijdsperiode in jaren} Gemaakt door: {voeg in namen van auteurs en naam van organisatie}
Bijlage 3 89 EVALUATIE PLAN {Voeg naam programma in} Evaluatie plan voor {tijdsperiode in jaren} Gemaakt door: {voeg in namen van auteurs en naam van organisatie} {Datum} 90 Introductie Introduceer hier
Nadere informatieDe mindset van een verbinder Focus op balans, afstemming en integratie
De mindset van een verbinder Focus op balans, afstemming en integratie Zou je door een andere focus en een andere manier van denken de kans op succes kunnen verhogen? In het praktijkonderzoek verschil
Nadere informatieTrends in het onderwijs voor projectmanagement IPMA onderwijsdag 2013
Trends in het onderwijs voor projectmanagement IPMA onderwijsdag 2013 A.J.Gilbert Silvius Lector, LOI Hogeschool Trends in het onderwijs voor projectmanagement IPMA onderwijsdag 2013 A.J.Gilbert Silvius
Nadere informatieICB4 consensus project: een ernstig geval van co-creatie. Sven Huynink
ICB4 consensus project: een ernstig geval van co-creatie Sven Huynink 2 Agenda De spelers IPMA MA s en CB s Sven Huynink De knikkers Van ICB3 naar ICB4 Wat is anders? Het spel ICB4 consensus project: een
Nadere informatieBewijs dat je een competente projectmanager
projectmanagement t Certificeren van projectmanagers Bewijs dat je een competente projectmanager bent In Nederland zijn ruim 1200 projectmanagers gecertificeerd. Er zijn twee vakverenigingen op het gebied
Nadere informatieInhoud. 1 inleiding 1. 2 wie is de opdrachtgever? 5
Voorwoord We hebben er lang over nagedacht voordat we dit boek begonnen te schrijven. Is de rol van de opdrachtgever anders dan die van de manager? We hebben het verschil in de praktijk ervaren, maar waar
Nadere informatie1 Competentieontwikkeling projectmanagement
1 Competentieontwikkeling projectmanagement Stand van zaken vernieuwing persoonscertificering (IPMA 4LC) In 2013 heeft IPMA-NL een actieve bijdrage geleverd aan de vernieuwing van het certificeringsstelsel,
Nadere informatieIntegraal referentiemodel PMO-competenties
Beschrijving functies, rollen en competentieprofielen -medewerkers Integraal referentiemodel -competenties oorvoeren van veranderingen wordt meer en meer een constante factor binnen organisaties. Hierdoor
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see
A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide) Fourth edition - Nederlandstalige uitgave, vierde druk Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd
Nadere informatieEVALUATIE PLAN. {Voeg naam GB programma in} Gemaakt door: {voeg in namen van auteurs en naam van organisatie} {Datum}
EVALUATIE PLAN {Voeg naam GB programma in} Evaluatie plan voor {tijdsperiode in jaren} Gemaakt door: {voeg in namen van auteurs en naam van organisatie} {Datum} 1 Introductie Introduceer hier de onderdelen
Nadere informatieIntroductie NPR 5313 Computerruimtes en datacenters
Introductie NPR 5313 Computerruimtes en datacenters 12 november 2013 Jeffrey Gadellaa Voorzitter normcommissie 1 Normen en richtlijnen Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) Non-profit organisatie die
Nadere informatieBroekema Wegenbouw BV
Communicatieplan CO 2 -reductie Broekema Wegenbouw BV Groningen, 14 oktober 2013 Auteur: F. Bakker Geaccordeerd door: G.R. Beks Algemeen Directeur I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING 3 1.1 Over dit communicatieplan
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see www.vanharen.
PMI S PMBOK GUIDE IN EEN NOTENDOP Copyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd in
Nadere informatieHorizontaal Toezicht op eigen kracht
Donderdag 21 september 2017 Horizontaal Toezicht op eigen kracht Sylvia Verhoef, directeur Margriet van der Meijden, senior adviseur Opbouw Inleiding Horizontaal toezicht Onze visie: Horizontaal toezicht
Nadere informatieFunctiefamilie ET Thematische experten
Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van
Nadere informatieFUGRO GEOSERVICES B.V.
FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4
Nadere informatieOnline Training Academy
Online Training Academy Auteur: Natasja Jager overzicht trainingen Datum: 6 november 2012 Versie: november 2012 Kant-en-klare trainingen in de Academy versie november 2012 Onderwerpen per thema Presentatievaardigheden
Nadere informatieWerkvorm. een goed gesprek over. samenwerking. Voorbereiding
Werkvorm Een goed gesprek over samenwerking Inleiding Samenwerking is een van de pijlers van de geest van de Omgevingswet. Zowel interne samenwerking, als tussen ketenpartners. Maar ook samenwerking met
Nadere informatieDeel 5 Introductie. Handleiding scripties
Deel 5 Introductie De Introductie is het deel van de scriptie dat vóór de Inleiding komt (althans, zo noem ik dat deel). Deze introductie wordt veelal opgesteld als de scriptie (bijna) klaar is (al zijn
Nadere informatieGlobal Project Performance
Return on investment in project management PMO PROJECT HANDBOEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PMO PROJECT MANAGEMENT OFFICE Een Project Management Office voorziet
Nadere informatieISO9001:2015, in vogelvlucht. Door Tjarko Vrugt
ISO9001:2015, in vogelvlucht Door Tjarko Vrugt 18-11-2015 - Qemc - Tjarko Vrugt Bron: NEN - Delft 2 DE NIEUWE NEN EN ISO 9001 : 2015 Deze presentatie beperkt zich tot de essentie Sktb besteed in 2016
Nadere informatieEric Sleeuwits en Chantal van der Wijk
Dankwoord Allereerst wil ik alle mensen bedanken die mij hebben geholpen bij het schrijven van dit boek en de mensen die mij in de tussentijd gesteund hebben. Zoals mijn collega s, ouders en vriendin.
Nadere informatiePreview. Voorwoord. adviesbureaus op het gebied van managementsystemen en auditing;
Voorwoord In 2003 verscheen de eerste druk van deze praktijkgids. Het doel was om organisaties te voorzien van een praktische toelichting op de nieuwe ISO 19011 Richtlijnen voor het uitvoeren van kwaliteits-
Nadere informatieIPMA Certificering. Een bewijs van goed projectmanagement
Cito Bedrijven en overheden IPMA Certificering Een bewijs van goed projectmanagement objectief en internationaal keurmerk professionalisering van projectmanagement inzicht in persoonlijke competenties
Nadere informatieHET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?
HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start
Nadere informatieCommissieplan 2017 Normcommissie , 'ICT professionaliteit en digitale vaardigheden'
NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie
Nadere informatieSHR REGLEMENT COLLEGE VAN ADVIES OF REFLECTIEGROEP STIP
SHR REGLEMENT COLLEGE VAN ADVIES OF REFLECTIEGROEP STIP VERSIE 2 12-10-2017 STIP SHR Reglement College van Advies of Reflectiegroep STIP versie 2 12-10-2017 Pagina 1 Inhoud Pagnr: 1. Begripomschrijvingen
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS naar ISO-norm
Informatiebijeenkomst Normcommissie OHSAS 18001 naar ISO-norm 24 januari 2013 1 Programma informatiebijeenkomst 10.00 uur Opening en welkomstwoord Marc Ritter, Manager NEN Arbeid en Managementsystemen
Nadere informatieWie de norm heeft, heeft de hub
Wie de norm heeft, heeft de hub Ing. Emiel Verhoeff Consultant Business Development NEN Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Emiel.verhoeff@nen.nl, (015) 26 90 334, http://www.nen.nl Dr.ir. Henk J.
Nadere informatieBegrip. Projecten. Leerproces. Katalysator. Vertrouwen. Professionaliteit. Slimmer. Kwaliteit Kennis. Praktijkleren: hands-on leren in projecten
en Katalysator Vertrouwen Professionaliteit Slimmer Kwaliteit Kennis Begrip Leerproces Praktijkleren: hands-on leren in projecten Praktijkleren: hands-on leren in projecten Het programma Praktijkleren
Nadere informatieRedactionele richtlijnen
Redactionele richtlijnen Wil je graag iets schrijven? Super! Deze uitgangspunten en richtlijnen zetten je op weg. Onze uitgangspunten Elke ingestuurde bijdrage wordt door een medewerker van Sociaal.Net
Nadere informatieIPMA-NL Jaarcongres Flexibiliteit en controle gaat dat samen?
15 september 2011 In deze editie: IPMA-NL Congres 2011 Workshop Communicating the Project AP-lezing september Symposium Berenschot i.s.m. IPMA-NL Uitgave herziene druk Wegwijzer voor Methoden PM Bijeenkomst
Nadere informatieGlobal Project Performance
Return on investment in project management PMI CAPM TRAINING PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. OVER PMI Het Amerikaanse Project Management Institute (PMI) is s werelds grootste
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see www.vanharen.
Wegwijzer voor methoden bij projectmanagement Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd in uitgaven over Best Practices, methodes en standaarden op het gebied
Nadere informatieLiteratuur Projectmatig Werken
Literatuur Projectmatig Werken Onderstaande boeken behandelen de meest gebruikte methodieken van projectmatig werken. Prince 2 is vooral voor ICT-projecten geschikt. Overheden kiezen vaak voor een bepaalde
Nadere informatieCommissieplan 2015 Normcommissie 302 013, Bedrijfsnoodorganisatie
kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-02-24 pagina 1/4 Commissieplan 2015 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-2690
Nadere informatieAanvraag voor steun van Kom op tegen Kanker
Aanvraag voor steun van Kom op tegen Kanker IMPLEMENTATIEPROJECT. Titel project. Projectvoorstel (max. 4000 woorden, excl. tabel ) a. Achtergrond en probleemstelling Omschrijf de huidige stand van zaken
Nadere informatieeen speciaal schetsboek voor creatief handletteren Lee Suttey
een speciaal schetsboek voor creatief handletteren Lee Suttey INHOUD 9 INLEIDING 10 WAT JE NODIG HEBT 12 BEGINNEN 14 LETTERANATOMIE 52 LETTERSTIJLEN 90 RETROLETTERS 124 FUTURISTISCHE LETTERS 150 DECORATIEVE
Nadere informatieCommissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011
NEN Milieu & Maatschappij Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 400 302 Auditing
Nadere informatieFUNCTIEBESCHRIJVING Medior adviseur Expertisecentrum
FUNCTIEBESCHRIJVING Medior adviseur Expertisecentrum Algemene informatie Organisatie: MEE Gelderse Poort Afdeling: Primair Proces Functiebenaming: Medior Adviseur Expertisecentrum Datum: 17 juni 2016 Functiegroep:
Nadere informatieJohan Zandhuis Boek: Succes met de requirements! Voorjaarsevent Testnet: 22 juni 2009
Titel, samenvatting en biografie Samenvatting: Boek: Succes met de! Voorjaarsevent Testnet: 22 juni 2009 Waarom nog een boek over, ik heb al een boek. In het boektrack Succes met de! gaat een van de auteurs
Nadere informatieGlobal Project Performance
Return on investment in project management P3M3 DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. P3M3 -DIAGNOSTIEK (PROJECT PROGRAMMA PORTFOLIO MANAGEMENT MATURITY
Nadere informatieHelder zicht: meet het verandervermogen van uw organisatie
Helder zicht: meet het verandervermogen van uw organisatie Zou het niet heerlijk zijn als: veranderingen soepeler verlopen, medewerkers er minder weerstand tegen hebben, projecten eerder klaar zijn en
Nadere informatieDe toekomstige ISO 17100 vertaaldiensten norm. Totstandkoming en de belangrijkste wijzigingen t.a.v. EN 15038
De toekomstige ISO 17100 vertaaldiensten norm Totstandkoming en de belangrijkste wijzigingen t.a.v. EN 15038 1 Even voorstellen Jaap van der Marel Secretaris Normcommissie Tolk- en vertaaldiensten en aanverwante
Nadere informatieISO/IEC Governance of InformationTechnology. Yvette Backer ASL BiSL Foundation. 16 juni ISO Governance of Information Technoloy 1
ISO/IEC 38500 Governance of InformationTechnology Yvette Backer ASL BiSL Foundation 16 juni 2016 ISO 38500 Governance of Information Technoloy 1 Achtergrond Yvette Backer Zelfstandig consultant en trainer,
Nadere informatieDe zesde rol van de leraar
De zesde rol van de leraar De leercoach Susan Potiek Ariena Verbaan Ten behoeve van de leesbaarheid van dit boek is in veel gevallen bij de verwijzing naar personen gekozen voor het gebruik van hij. Het
Nadere informatiePROJECTMANAGEMENT. De negen fasen van projectmatig werken
PROJECTMANAGEMENT De negen fasen van projectmatig werken Inhoudsopgave opgave Inleiding......5 De basis...9 Een project... 9 Projectmanagement... 9 Rollen in het project... 13 Fasen in een project... 16
Nadere informatieCommissieplan 2016 Normcommissie , Ter plaatse vervaardigde metalen opslagtanks
kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-03-15 pagina 1/4 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE 11 januari 2016 NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX
Nadere informatieFM Academy. FM Academy. Facility Management HBO bedrijfskunde 2017
Facility Management HBO bedrijfskunde 2017 Voorwoord HBO bedrijfskunde leergang Facility Management 15 deelnemers 5 organisaties De biedt u een functiegerichte opleiding met specifieke aandacht voor Facility
Nadere informatiePositioning Paper Professionele Integriteit
Positioning Paper Professionele Integriteit IPMA-NL Versie: 1 Auteurs: Arjan van Bommel, Paul van der Steur IPMA-NL Professionele Integriteit januari 2016 2016 IPMA-NL POSITIONING PAPER PROFESSIONELE INTEGRITEIT
Nadere informatiePrioriteringsmatrix Zelfverklaring NEN-ISO 26000
Prioriteringsmatrix Zelfverklaring NEN-ISO 26000 Bijlage C Vaststellen van relevantie, significantie en prioriteit van MVO-onderwerpen NPR 9026 Versie: 2015 Auteurs Rob Boers Erwin Vos CSU CSU 1 Prioriteringsrapport
Nadere informatieOver Pink Elephant. Bedrijfshistorie
Brochure IPMA D Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische Universiteit
Nadere informatie2-daagse Masterclass Performance Management
2-daagse Masterclass Performance Management 10 PApunten KPI s Balanced Scorecard PDCA Aanpakken KPI s Dashboards Levenscyclus strategie Strategy mapping Verandermanagement In deze masterclass met mr. Leo
Nadere informatieTips voor het schrijven van een goed persbericht
Tips voor het schrijven van een goed persbericht Aan een persbericht zijn voor- en nadelen verbonden. Om met het belangrijkste nadeel te beginnen. Een groot deel van alle persberichten verdwijnt in de
Nadere informatieVerantwoording en dank
204 Zorg om mensen met dementie Verantwoording en dank Dit boek bouwt voort op de inzichten die ik heb verwoord in Dement: zo gek nog niet en verscheen eerder als Dementie dichterbij in de reeks Cahiers
Nadere informatieMAATWERK OPLEIDINGEN 10 basisopleidingen 19 Modules Kies & Mix
WIN TRAININGEN MAATWERK OPLEIDINGEN 10 basisopleidingen 19 Modules Kies & Mix 10 Basisopleidingen PMO, de start-up Prince II Foundation IPMA PMO P3O Foundation IPM voor de projectbeheerser Leading SAFe
Nadere informatieKostbaar is de wijsheid die door ervaring wordt verkregen! Klassikale, verkorte of zelfstudie opleiding gericht op certificering
IPMA B training Kostbaar is de wijsheid die door ervaring wordt verkregen! Klassikale, verkorte of zelfstudie opleiding gericht op certificering Doelgroep Projectmanagers die in de afgelopen 8 jaar meer
Nadere informatieTraining Projectmanagement
Training Projectmanagement Projectmanagement, sturen op resultaat Binnen jullie organisatie werken jullie veel met projecten. Jij bent projectleider, of je maakt deel uit van een speciaal opgesteld projectteam.
Nadere informatieFUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage D - Participatie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1.
FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage D - Participatie Datum: 3 mei 2019 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4 2.1. Samenwerking
Nadere informatieVisie van het topmanagement, de gekozen strategie en de afstemming tussen de strategische doelstellingen en het projectportfolio. Alle projecten moete
Voorwoord De wereld om ons heen verandert voortdurend. Iedereen die bij wil blijven, zal zich aan de nieuwe omstandigheden moeten aanpassen. Deze wetmatigheid geldt in de natuur en is ook van toepassing
Nadere informatieHet nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie
Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie 1 Wat kunt u verwachten? De nieuwe aanpak van ISO normen voor managementsystemen Eerste ervaringen bij herziening ISO 14001 en ISO 9001 Betekenis
Nadere informatieCommunicatieplan CO 2 -prestatie
Communicatieplan 2015-2016 CO 2 -prestatie Cable Partners B.V. Venneveld 34 4705 RR ROOSENDAAL tel. 0031 165 523 000 fax 0031 165 520 033 www.cablepartners.nl Opgesteld d.d.: September 2016 Revisie: 004
Nadere informatiePLANET AGILE. Projecten opleveren met het oog op toekomstige generaties: Hoe doe je dat met Agile? Manfred van Veghel 17E BPUG SEMINAR
PLANET AGILE 17E BPUG SEMINAR Projecten opleveren met het oog op toekomstige generaties: Hoe doe je dat met Agile? Manfred van Veghel. Projectmanagement en Duurzaamheid 1992: Rio Declaration: Severn Suzuki:
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see www.vanharen.
Projectmanagement voor het HBO op basis van IPMA-D Werkboek Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd in uitgaven over Best Practices, methodes en standaarden
Nadere informatieBijeenkomst afstudeerbegeleiders. 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie
Bijeenkomst afstudeerbegeleiders 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie Doel deel II bijeenkomst vandaag Afstudeerbegeleiders zijn geinformeerd over inhoud Medmec jaar vier (scriptievaardigheden) Afstudeerbegeleiders
Nadere informatieResumé projectsuccesdefinities
Resumé projectsuccesdefinities Hoewel er weliswaar nog geen eenduidige definitie gedeeld wordt, ontstaat er wel meer en meer overeenstemming dat projectsucces een combinatie is van een goed verlopend project
Nadere informatieDe nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?!
De nieuwe ISO norm 2015 Wat nu?! Stichting QualityMasters Nieuwland Parc 157 3351 LJ Papendrecht 078-3030060 info@qualitymasters.com www.qualitymasters.com 02-2015 Inhoud Inleiding pagina 3 Van Oud naar
Nadere informatieSoftware Quality Assurance Plan
Software Quality Assurance Plan GameTrac Versie Datum Auteur(s) Opmerking 1.0 10-12-2010 Bram Bruyninckx Eerste iteratie 1 Door hieronder te tekenen verklaart u akkoord te zijn met dit document en zijn
Nadere informatieStap 5 Selecteren van informatie
Stap 5 Selecteren van informatie Tijdens je zoekactie vind je allerlei informatie. Hiervan wil je alleen relevante en betrouwbare bronnen gebruiken. In deze stap geven we je richtlijnen om verschillende
Nadere informatieORGANISATIEDISSONANTIE
ORGANISATIEDISSONANTIE Hebben wij dat? Marianne Kok 2015 Marianne Kok Titel Organisatiedissonantie Ondertitel Hebben wij dat? ISBN 978-90-823911-0-7 Druk Eerste druk, 2015 NUR 801 management algemeen Trefwoorden:
Nadere informatieFUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage C - Transparantie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1.
FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 3 mei 2019 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4 2.1. Interne
Nadere informatieVoorwoord. Jeanne Driessen-Engels. Rabobank Nederland / Groep ICT
Voorwoord Een aantal jaren geleden ontstond binnen de Rabobank de behoefte om te komen tot eenduidige procesbeschrijvingen voor onze lokale banken. De bestaande procesbeschrijvingen voldeden op een aantal
Nadere informatieDeze leergang is een vliegwiel voor beweging
PROGRAMMA URBAN PROFESSIONAL Deze leergang is een vliegwiel voor beweging Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman De afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Utrecht ontwikkelde
Nadere informatieMasterclass Opdrachtgeverschap
Masterclass Opdrachtgeverschap Masterclass Opdrachtgeverschap Het volgende scenario zal veel lijnmanagers bekend in de oren klinken: de organisatie besluit tot uitvoering van een project en hij of zij
Nadere informatiePak je rol en stuur de rollen!
Pak je rol en stuur de rollen! Ludo Zwaan Pak je rol en stuur de rollen! Acteer wie je wilt zijn en spoedig ben je degene die je acteert. Pak je rol en stuur de rollen! Copyright 2011 L.M. Zwaan Auteur:
Nadere informatieBob Alisic (NEN) Tweedeling in 'ISO land' dankzij ISO 9001:2015? Eindelijk!
Bob Alisic (NEN) Tweedeling in 'ISO land' dankzij ISO 9001:2015? Eindelijk! Gaat de volgende versie van ISO 9001 echt iets anders betekenen voor haar gebruikers dan de huidige 2008 versie? Komt er nu een
Nadere informatieAann.bedrijf H.van Haarst B.V. Kanaalstraat 329 Enschede
Communicatieplan CO 2 -reductie Aann.bedrijf Kanaalstraat 329 Enschede Het vermenigvuldigen van deze documentatie en/of verstekken van gegevens aan derden in welke vorm dan ook is te allen tijde verboden,
Nadere informatieDoel Permanent Nederlandstalig fictie e boeken aanbod voor e readers & laagdrempelige apps als aanvulling op bestaande fysieke collectie.
E boeken consortium 1. Projectdefinitie overzicht Doel Permanent Nederlandstalig fictie e boeken aanbod voor e readers & laagdrempelige apps als aanvulling op bestaande fysieke collectie. Doelgroep Collectie
Nadere informatieProject Dijkversterking Krimpen
Project Dijkversterking Krimpen Dijkversterking & UAV-gc Samenwerken met de opdrachtnemer Huub Verbruggen Projectmanager Dijkversterking Krimpen Even voorstellen Huub Verbruggen Projectmanager van beroep
Nadere informatieDUTCH DATACENTER ASSOCIATION
DUTCH DATACENTER ASSOCIATION Onze missie: De DDA verbindt de marktleidende datacenters in Nederland met als missie het versterken van de economische groei en het profileren van datacenters in de samenleving.
Nadere informatieCopyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. For information and printed versions please see
PMI S PMBOK GUIDE IN EEN NOTENDOP Copyright protected. Use is for Single Users only via a VHP Approved License. Andere uitgaven bij Van Haren Publishing Van Haren Publishing (VHP) is gespecialiseerd in
Nadere informatieISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn
ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn Zet goede bedoelingen om in goede acties Ingeborg Boon NEN met dank aan Hans Kröder 1 Europees: 30 leden Wereldwijd: 159 leden ruim 60 jaar 18.000 publicaties Missie:
Nadere informatieInleiding 7. 1 Een nieuwe praktijk: van regeltoepassing naar casusbeslissingen 11
Inhoudsopgave Inleiding 7 1 Een nieuwe praktijk: van regeltoepassing naar casusbeslissingen 11 2 Een nieuwe theorie: van bureaucratie naar casusorganisatie 25 2.1 Het bureaucratische principe 25 2.2 Webers
Nadere informatieCO2- communicatieplan
CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen
Nadere informatieScriptiegroep. Bijeenkomst 08
Scriptiegroep Bijeenkomst 08 Inhoudselementen van een scriptie Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding Bronnenonderzoek Afstudeerproject Conclusie Samenvatting Literatuurlijst Bijlagen Inhoudsopgave Routekaart
Nadere informatieCommunicatieplan. Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van. Henzen Wegenbouw B.V.
Communicatieplan Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2 Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van Henzen Wegenbouw B.V. Auteur(s): Dhr. P. Henzen, (Directie) Mevr. H. Nawijn (CO 2-functionaris)
Nadere informatieGlobal Project Performance
Return on investment in project management P3M3 ONLINE QUICK SCAN IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. P3M3 -DIAGNOSTIEK (PROJECT PROGRAMMA PORTFOLIO MANAGEMENT MATURITY
Nadere informatieCommunicatieplan CO 2 -reductie
Communicatieplan CO 2 -reductie Heerenveen, 8 februari 2012 Auteur(s): G. Schoemaker Geaccordeerd door: Directeur C O L O F O N Het format voor dit communicatieplan is opgesteld door Stichting Stimular.
Nadere informatieCommissieplan 2016 Normcommissie , 'Telecommunications and information exchange between systems'
kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie information exchange between systems' 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg
Nadere informatiediepgaande analyse en inzicht in besparingspotentieel
HR benchmark: diepgaande analyse en inzicht in besparingspotentieel KPMG ziet veel corporaties die gedwongen zijn, of anticiperen op schaarser wordende middelen en veranderende kerntaken. Aangezien de
Nadere informatieWIN OPLEIDINGEN. (Blijvend) leren, doe je bij WIN!
WIN OPLEIDINGEN (Blijvend) leren, doe je bij WIN! 10 Basisopleidingen PMO, de start-up Prince II Foundation IPMA PMO P3O Foundation IPM voor de projectbeheerser Leading SAFe 4.5 Agile Officer Persoonlijke
Nadere informatie