Eindresultaat innovatielab 020-stadlandbouw; FOOD VILLAGE Business case

Transcriptie

1 Eindresultaat innovatielab 020-stadlandbouw; FOOD VILLAGE Business case

2 INHOUDSOPGAVE Onze aanpak Conclusies uit het marktonderzoek Randvoorwaarden en uitgangspunten stadslandbouwinitiatief Het business concept Ruimtelijk ontwerp Planning Kosten en baten Partners Hoe nu verder; fase 1

3 STADSLANDBOUW MARKTONDERZOEK IN AMSTERDAM NOORD Locatie onderzoek in relatie tot de directe omgeving en het stadsdeel Bewoners, hun behoeften, initiatieven & aanbod huidige voorzieningen De Stadsboerderij Ondernemers, hun behoeften eigenaarschap en lokale kringlopen Leren van Stadslandbouw Best practises

4 De locatie is prachtig en de sociale noodzaak en behoefte aan voorzieningen is groot Locatie GRASWEG Prachtige groene parel, maar niet in het centrum van OPP. Noord ± 1,5 ha en midden in een woonwijk, business concept moet voldoende mensen trekken Groen gebied met uitbreidingskansen naar de NoorderIJplas Grote oppervlakte en schone grond, maar nutriënt arm dus tijd/geld nodig om grond te verrijken Voorzieningen MELKWEG OPP. ± 4 ha Dit deel van Noord loopt achter in zijn ontwikkeling en heeft aandacht nodig van de gemeente en sociale partners Scholen en sociale partners zoeken stages, leer- werk- en reïntegratieplekken in een echte werkomgeving thema s: groenbeheer, recreatie en horeca Sterke behoefte aan dagbesteding voor zorgcliënten Buurthuizen sluiten is er behoefte aan ontmoetingsplekken Behoefte aan meer activiteiten voor kinderen en speelgelegenheid

5 Voedsel verbindt, er zijn volop behoeften en kansen in de voedselketen, nu de investeerders nog De voedselketen Voedselketen nauwelijks vertegenwoordigd in Noord; mn. laagwaardige horeca GRASWEG OPP. ± 1,5 ha Behoefte aan meer en meer hoogwaardige horeca met een aanbod van lokaal, vers voedsel Geen vers- of boerenmarkt en biologische winkel in het westen van Noord Grote voedselhistorie van de Zaanstreek ligt echter om de hoek De bewoners, consumenten en ondernemers MELKWEG OPP. ± 4 ha Directe en originele bewoners willen goedkoop en vers voedsel, met de handen in de grond en een eigen moestuin De nieuwe Noordeling wil hippe horeca, smaakvol & duurzaam voedsel en een moestuin nieuwe stijl en meewerken aan de buurt Vele enthousiaste individuen en geïnteresseerde ondernemers die betrokken willen zijn bij stadslandbouw of willen afnemen, maar weinig potentierijke trekkers die het totale gebied concept kunnen trekken

6 BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN BUSINESS CONCEPT

7 De uitgangspunten Presentatie en beleving in de hele voedsel keten van voedselproductie en verwerking tot horeca Één concept voor verschillende doelgroepen in Noord Aansluiten bij de behoefte en ontwikkeling in Noord Leer werk mogelijkheden Werkgelegenheid Zelf aan de slag Dagbesteding MELKWEG OPP. ± 4 ha speeltuin GRASWEG OPP. ± 1,5 ha Ontmoetingsplaats Hoogwaardige (hippe) horeca Gezonde levensstijl en vers voedsel Locatie vraagt om trekker met kansen voor toestroom van regionaal publiek Coalitie van partners nodig om deze plek goed te ontwikkelen Betrokkenheid van de lokale bewoners en ondernemers is gewenst

8 HET BUSINESS CONCEPT: FOOD VILLAGE IN AMSTERDAM NOORD Een bruisende groene plek in Amsterdam waar je kunt leren, werken, genieten en elkaar kunt ontmoeten binnen in alle onderdelen van de voedselketen; voedselproductie, - verwerking en -bereiding

9 De ambitie van FOOD VILLAGE > een commerciele organisatie met een sociale ambitie De stedeling via het proeven, leren, werken en genieten in de gehele duurzame voedselketen bewust laten worden en inspireren tot het eten van meer gezond, vers en lokaal voedsel. Hierbij wordt voedsel tevens ingezet als verbindingsmiddel tussen mensen en als actieve stimulans voor de ontwikkeling van de lokale economie, creëren van leer/werkplekken en werkgelegenheid en duurzame gebiedsontwikkeling.

10 Business concept De basiselementen Zien en inspireren Doen en beleven Leren en werken in de hele voedselketen Genieten en spelen Ontmoeten en verbinden

11 FOOD VILLAGE Basiselementen toegelicht (I) Zien en inspireren Bezoekers inspireren tot het meer consumeren en zelf produceren van lokaal en duurzaam voedsel door; Presentatie veelzijdige en bijzondere vormen van voedsel en voedselproductie Meer transparantie over voedselproductie en de stappen in de voedselketen Doen en beleven; van meehelpen tot zelf doen Door directe betrokkenheid bij verbouwen, verwerken en proeven van voedsel enthousiasme, waardering en kennis over de herkomst van voedsel vergroten. Meedenken over het teeltplan van de productietuin Zelf aan de slag in eigen moestuin Zelf oogsten uit de pluktuin Kinderen spelender wijs in aanraking brengen met de natuur en voedselproductie

12 FOOD VILLAGE Basiselementen toegelicht (II) Interactief leren en werken Veel mogelijkheden bieden om te leren werken in de productie, verwerking en bereiding van voedsel zodat mensen die zelf kunnen doen of waardoor mensen worden opgeleid naar werk in de lokale voedselketen: Breed scala van workshops, cursussen, rondleidingen: koken, wekken, tuinieren, composteren, honing maken, oesterzwam telen, permacultuur Het creëren van stages, leer- werkplekken, dagbesteding, re-integratie van werkelozen of mensen met afstand tot de arbeidsmarkt Genieten en spelen Mensen laten ontspannen en spelen in een groene omgeving en genieten van de smaken van voedsel in de natuur: Horeca en proeverij op locatie: de tuin vers op je bord Events: boerenmarkt, theater, zaai- oogstfeest, eat-in, kampvuren, Over t IJ Natuurspeeltuin voor kinderen

13 FOOD VILLAGE Basiselementen toegelicht (III) Ontmoeten en verbinden Mensen ontmoeten en verbinden zich met elkaar (en eerlijk, gezond en lekker eten) door samen te doen, ervaren, leren, werken, ontspannen en genieten in de natuur en de voedselketen. De locatie en de activiteiten bieden mogelijkheden om met verschillende mensen in contact te komen: Bewoners leren van de tuinder Studenten leren van elkaar en de ouderen Gepassioneerden ontmoeten elkaar Het publiek ontmoet professionals Ondernemers ontmoeten elkaar

14 Doelgroepen FOOD VILLAGE (I) FOOD VILLAGE heeft een lokale en regionale functie en trekt bezoekers uit de directe buurten, centrum en omgeving Amsterdam. Mogelijk ook uit andere provincies en buitenland. Primair: het publiek Jonge gezinnen: Spelen en tuinieren voor de kinderen en volwassen, ouders genieten van een kopje koffie en bezoeken met zijn allen events op de locatie. Jonge gezinnen zijn vast afnemers Afnemers: horeca ondernemers, aandeelhouders van de productietuin: nemen verse groenten af Direct omwonenden: Ontmoetingsplek voor de buurt, om lokaal voedsel te verbouwen en te eten, om te genieten van speciale activiteiten in hun omgeving Nieuwe noordeling: Betrokken bij duurzaam verbouwt voedsel door middel van afnemen, leren en proeven Professionals: Vergaderen en conferenties houden op een bruisende plek met duurzame uitstraling. Gelegenheid om workshops te bieden en voedsel gerelateerde technieken te exposeren

15 Doelgroepen FOOD VILLAGE (II) Secundair: wie werkt en leert er mee in het proces Studenten: Interactief leren over verschillende elementen van voedselproductie en de voedselketen voor toegevoegde waarde voor hun studie/interesses Werkzoekenden: Arbeid plekken voorzien in de vele aangeboden activiteiten en diensten Jongeren: Leren en werken in de voedselketen geeft hun inzicht in de mogelijkheden en creëert kansen om breder in de voedselketen aan de slag te gaan Zorg cliënten: Dagbesteding bieden en mogelijkheid tot leren Ouderen: Rustige groene omgeving voor ontmoeting, genieten en eventueel tuinieren

16 De kernfuncties van FOOD VILLAGE Kernfuncties Productietuin in open grond en kas Bloemen pluktuin Productie expositie plekken Horeca in de kas Kook IJ land; workshopruimtes/vergaderlocatie en conferenties (incl. keuken) Eet alage: Locaties voor verwerking, oude ambachten (en verkoopruimte) Speeltuin Moestuin Ondersteunende functies: Podium event, verkooppunten, Verblijven (B&B WWOOF) Randvoorwaardelijke functies: Bedrijfswoning en kantoor, opslag gereedschap en materiaal

17 Productietuin in open grond en kas > Kernfunctie Doen en beleven Zien en inspireren Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / Inkomsten Doelgroepen Randvoorwaarden Leren en Telen van bijzondere, vergeten en gewone Werken groenten het jaar rond. Bewoners kopen een seizoensaandeel en nemen wekelijks verse groenten af; horeca ondernemers bestellen kruiden, vergeten groenten rechtstreeks bij de tuinder en halen deze dagelijks op. Klanten waaronder horeca hebben inspraak in wat er verbouwd wordt. Leerlingen en stagiaires helpen de tuinder in de productietuin. Deelnemers krijgen les in composteren, tuinieren, biodiversiteit etc via workshops (jaarrond) in de kas en de open grond Verkorten van de voedselketen: meer betrokken bij de productieproces en meer vers, lekker, lokaal, en duurzaam voedsel. Horeca kan kan zijn eigen menu samenstellen. Jaarrond telen en workshops geven in de kas. Studenten en werkzoekenden opleiden tot stadse boer en tuinder. Genereert beperkt inkomsten d.m.v. productieverkoop Primair: afnemers: nieuwe noordeling, gezinnen, horeca ondernemers Secundair: studenten, zorgcliënten, werkelozen Productie oppervlakte in open grond: 1 ha Productie oppervlakte in kas: 1000 m 2 Bijzondere en vergeten groenten, kruiden en dagverse gewassen

18 Productietuin in open grond en kas Verse groenten Stages en werkgelegenheid Workshops: permacultuur, moestuinieren, composteren, ecologie, biodiversiteit, bemesting, biologische controle van plagen

19 Bloemen pluktuin > Kernfunctie Doen en beleven Zien en inspireren Genieten en spelen Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / Inkomsten Bezoekers kunnen in de geurige en kleurige bloemstroken eigen boeketten plukken. Hier groeien klaprozen, lupine, dahlia's, tulpen, etc. Bloemen plukken heeft recreatieve functie voor bezoekers, die tegelijkertijd ook leren over de bijtjes die de bloemen en ook de nabije gewassen bestuiven. Bloemen stroken versieren de stadsboerderij. Kostendekkend maar leidt nauwelijks tot inkomsten Doelgroepen Primair: nieuwe noordeling, jonge gezinnen, directe omwonenden, afnemers; de horeca Randvoorwaarden Bloemstroken langs paden: 400m 2 Bijenkasten geplaatst op een luwe, rustige plek, bloemen geschikt voor plukken/boeketten

20 Bloemen pluktuin Bloemen plukken Workshop: bijenhouden

21 Productie expositie plekken > Kernfunctie Zien en inspireren Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doelgroepen Randvoorwaarden Een tastbare en inspirerende expositie van verschillende vormen van voedsel productie zoals buiten gewone varkens, oesterzwammen gekweekt op koffiedik, bijenkasten, kaasmakerij, vissen uit een aquaponics systeem, etc. Elk onderdeel is een beleving op zich. Men kan meedoen aan workshops. De voedseltour leidt bezoekers rond langs allerlei vormen van productie op de stadsboerderij. Via het zien en doen (workshops), wordt men bewust van de voedselketen. De expositie productie plekken bieden werkgelegenheid voor werkzoekenden en zorgcliënten. Met name inkomsten uit verhuur van locaties Leren en werken Primair: direct omwonenden, nieuwe noordeling, jonge gezinnen Secundair: studenten, werkzoekenden, zorgcliënten Zowel (bijzondere varkens) open grond als opstallen (Rondeel) de expositie moet zichtbaar en toegankelijk zijn voor elke bezoeker, plattegrond en info pakket van de expositie plekken en workshopleiders

22 Productie expositie Voedseltour Workshops: Oesterzwammen, aquaponics, bijenkasten, bijzondere groenten, bonte bentheimer varkens, kippen

23 Horeca in de kas > kernfunctie Zien en inspireren Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doelgroepen Rand-voorwaarden Een restaurant in een strandtent in de kas met uitzicht op de groenten in de kas en over het land. Producten worden vers van het land geserveerd die de kok zelf heeft uitgezocht. Genieten in het restaurant van de producten vers van het land. Al vroeg in het jaar kan men in de kas het binnen buiten gevoel beleven terwijl men van de lunch geniet. Workshops over tuinieren, composteren, biodiversiteit etc. worden gegeven in de kas gecombineerd met vergaderruimte in het restaurant. Scholieren, kansarme jongeren en werkzoekenden worden opgeleid voor het horeca vak, om te serveren of als hippe duurzame kok. Genereert inkomsten voor andere belangrijke functies van Food Village die niet kostendekkend zijn Primair: direct omwonenden, nieuwe noorderling, jonge gezinnen, professionals Secundair: studenten, werkzoekenden, zorgcliënten Exploitatieduur van 10 jaar Oppervlakte in de kas 200 m 2 ; terras 100 m 2 Ontmoeten en verbinden

24 Horeca in de kas Lunchcafé Restaurant Vergaderruimte

25 Workshopruimtes, vergaderen en conferenties > Kernfunctie Omschrijving Kookworkshops, vergadering en conferenties in het Kook IJ land op de centrale locatie van Food Village; de voormalige voetbalkantine met uitzicht over de velden. Cateraars kunnen de keuken ook huren en proeverijen horen bij deze plek. Er kunnen conferenties gegeven worden als de rollende keuken aan de kant geschoven is. Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doen en beleven Leren en werken Zien en inspireren Op een inspirerende, educatieve en recreatieve manier leren over Voedselbereiding. Tevens een centrale locatie voor proeverijen vergaderingen en conferenties. Is een inkomstenbron, hoewel de markt voor workshop wankelt Ontmoeten en verbinden Doelgroepen Randvoorwaarden Primair: direct omwonenden; nieuwe noorderling; afnemers; professionals; Secundair: werkzoekenden Exploitatieduur min. 10 jaar Verplaatsbare keukens om de ruimte om te kunnen bouwen

26 Workshopruimtes, vergaderen, conferenties Workshops: koken, honing maken, wekken, oesterzwammen telen, zaden veredelen; Vergaderzalen Conferentiezaal Eet alage

27 Locaties voor de verwerking en oude ambachten, workshops & verkoop > kernfunctie en ondersteunende functie (verkoop) Omschrijving In de plint van het Kook IJ land kan men in de Doen en beleven Leren en werken Eet alage van alles leren en beleven over voedselproductie en - verwerking. Ook kan men hier producten of gereedschap kopen. Tevens verhuur van productie locaties in het voormalige asielzoekers centrum voor opstartende bedrijven in de verwerkings sector: zoals kaasmakerij; bierbrouwerij; worstenmaker, oesterzwamkroketten Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doelgroepen Rand-voorwaarden Leren en beleven over oude ambachten en verschillende vormen van voedselverwerking. De verschillende lokale schakels in de voedselketen inzichtelijk bij elkaar. Leer-, werkplekken voor scholieren en werkzoekenden. Inkomsten uit verhuur van locaties Primair: afnemers: horeca, particulieren, direct omwonenden, professionals Secundair: werkzoekenden, studenten, zorg clienten, ouderen Locaties voor de verhuur Varieteit van producten

28 Locaties voor ambachten, verwerking en verkoop

29 Speeltuin > kernfunctie Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doelgroepen Rand-voorwaarden Een avontuurlijke natuurspeeltuin met ruimte voor recreatie en educatie in de vorm van workshops, leerzame en leuke verjaardagspartijtjes en schooluitjes. Kinderen kunnen hier op avontuur en zelf aan de slag door bv vlotten te bouwen over het water, hutten te maken in de bomen, het maken van uitkijktorens van pallets, in het werken in eigen kleine moestuintjes. Kinderen en jonge gezinnen betrekken bij FOOD VILLAGE. Kinderen (en hun ouders) kunnen op een leuke en interactieve manier leren over de natuur en voedsel. De speeltuin is een kostenpost, de initiële investering is hoog, echter daarvoor kan men subsidies vinden. Daarnaast zin de beheerskosten van de speeltuin aanzienlijk en vragen die ook om een structurele inkomstenpost Primair: jonge gezinnen en kinderen Secundair: studenten Horeca voor ouders, sanitaire voorzieningen en workshopmogelijkheden; Investeringen(subsidies) om speeltuin op te starten. Speeltuinleiders en workshopleiders Genieten en spelen Ontmoeten en verbinden

30 Speeltuin Speeltoestellen Wilgenbos Water Hutten bouwplaats Moestuintjes Voetbalveldje

31 Moestuin > Kernfunctie Doen en beleven Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Kleine tuintjes (25 m 2 ) waar geen eigen huisjes op gezet mogen worden. Wel is er een gezamenlijk ruimte voor gereedschap en eventueel verblijf. Particulieren kunnen zelf groenten en kruiden te telen, onderling ervaringen delen en bij de tuinder van de productie tuin terecht voor toegepaste kennis. Kleine schaal en opzet bevordert onderling contact en sociale cohesie en maakt het starten met een moestuin makkelijker. Bezoekers worden geïnspireerd door de mensen die bezig zijn in hun tuin. Omwonenden worden via hun moestuin direct betrokken bij Food Village. Lage inkomsten aan verhuur van tuintjes (weinig investering) Ontmoeten en verbinden Doelgroepen Primair: direct omwonenden, nieuwe noordeling, jonge gezinnen Secundair: zorg cliënten (zie o.a. Fase 1 samenwerking Leger des Heils) Randvoorwaarden Oppervlakte: 25 m 2 x tuinen = m 2 Verhuur en beheer van moestuinen Opslag voor materiaal en gereedschap

32 Moestuin Moestuinen voor de buurt Ontmoetingsplek Workshop: tuinieren

33 Events Podium > ondersteunende functie Genieten en spelen Omschrijving Toegevoegde waarde Kosten / inkomsten Doelgroepen Een ontmoetingsplek waar van alles gebeurt zoals Over t IJ festival, kampvuur- festival, oogstfeesten, zaaifeesten. Vanaf de tribune kan je de activiteiten aanschouwen en op een zwoele zomeravond van een openluchtfilm genieten. Het podium kan wekelijks opgebouwd worden tot een nieuwe tentoonstelling, festival of ontmoetingsplek. Het is een trekker van de locatie. Buurtbewoners, professionals en studenten ontmoeten elkaar. Buurtbewoners kunnen de plek gebruiken voor buurtfeesten. Creatievelingen kunnen hun ontwerpen presenteren. Als er geen event is kan er gekampeerd of gevoetbald worden. Opbrengst via kaart verkoop en gebruik horeca. Kosten zijn projectmatig en afhankelijk van het event zijn er organisatie-, personeel- en materiaalkosten Primair: jonge gezinnen, nieuwe noordeling, direct omwonenden Secundair: studenten, professionals Ontmoeten en verbinden Randvoorwaarden Oppervlakte: minimaal 1000m 2 Podium, sanitaire voorzieningen

34 Events Podium Festivals Openluchtfilm Theater Eat-in Proeverij Boerenmarkt Fair Buurtfeest Zaaifeest Oogstfeest Kampvuren

35 Verblijven B&B, Farmers in Residence en WWOOFen > ondersteunende functie Omschrijving Toegevoegde waarde Doen en beleven Leren en werken Zien en inspireren Ontmoeten en verbinden WWOOFen; reizen, werken en verblijven (kost en inwoning) bij de boer in de creatieve hotspot Amsterdam. Ecotoerisme; wakker worden door het gekakel van een haan in het centrum van Amsterdam. Internationaal leertraject; een tijdje verblijven bij de Farmers in Residence om alles te leren over stadslandbouw en permacultuur. Interne stages voor studenten die in de breedte willen leren over stadslandbouw en de voedselketen. Goedkope arbeidskrachten. Opleiding en leer werk plekken in de totale voedselketen, van stadse boer en hippe duurzame kok. Internationale kennis wordt gedeeld op één locatie. Agrotoerisme B&B in Amsterdam Kosten / inkomsten Doelgroepen Randvoorwaarden Bescheiden inkomstenbron uit B&B, levert bijdrage aan arbeid op aan de productietuinen Primair: studenten, stagaires, professionals Secundair: jonge gezinnen Opstallen nu in gebruik door de Coentunnel Company behouden Tijdelijke verblijven; in de lente, zomer, vroege herfst 30 slaapplaatsen en pipowagens & sanitaire voorzieningen aanwezig

36 Verblijven (B&B WWOOFen Farmers in Residence) Slapen bij de Boer WWOOF Stages Pipowagens Slapen in CCY opstallen

37 FOOD VILLAGE RUIMTELIJK ONTWERP EN DE KERNFUNCTIES

38

39 Productie & pluktuin Restaurant in de Kas De Speeltuin Podium Het Kook IJ land Eet alage B&B WWOOF De Moestuin

40 FOOD VILLAGE RUIMTELIJK ONTWERP PRODUCTIE & OVERIGE FUNCTIES

41 Pluktuin/Bee-lease Oesterzwammen Moestuinieren Kantoor Kaas maken Buitengewone Varkens Rondeel Worst maken Bedrijfswoning Workshops I shops Productie expositie Verblijven Kantoor

42 De PRODUCTIE TUIN en de PLUKTUIN > Jaar rond voedselproductie, van groente tot honing

43 Restaurant in de KAS, met buitenterras > Jaar rond binnen en buiten genieten van groen uitzicht en verse producten direct op je bord

44

45 De EET ALAGE en het KOOK IJ LAND > Kookworkshops, voedsel verwerking en oude ambachten; zien, leren en directe verkoop

46 Het PODIUM en de SPEELTUIN > Oude tribune hergebruiken voor speciale events en dagelijks genieten van spelende kinderen

47 MOESTUINIEREN voor de buurt > Buurtbewoners zelf aan de slag, tijdelijk verblijven is ook hier een optie

48 BOER & Breakfast en de WWOOFER s > Internationale toeristen I WWooffers I stagiaires die helpen op het land. Agrotoerisme in hartje Amsterdam

49 FOOD VILLAGE EEN DUURZAAM STADSLANDBOUW INITIATIEF

50 Duurzame ambities van FOOD VILLAGE >Zo optimaal mogelijk duurzaam; van voedselproductie tot energiewinning en lokale kringlopen CO2 reductie Zelf composteren met lokale GFT Lokaal leveren; minder Food Miles Energie-winning Eigen zonne-energie Compost-warmte gebruiken Verantwoorde voedselteelt Transparantie Geen chemische inputs Dier- en Bijen- vriendelijk Zo duurzaam mogelijk produceren Lokale voedselketen en partijen Lokale voedselkringloop; afval = voedsel

51 De grond van Melkweg AZC moet verbeterd worden > De grond karakteristieken 1. Verschraling: nutrientarme grond 2. Toplaag van gras & zand 1. Zand houdt weinig nutrienten vast -> run-off 2. Gras is hardnekkig, frezen is niet voldoende 3. Onderlaag klei 4. ph-neutraal 5. Hoge waterstand => drainage systeem Watertolerante gewassen: rucola, munt, peterselie etc.

52 Doel: grond voor verscheidenheid groente en kruiden > Wat moet er gebeuren; de activiteiten 1) Toplaag kapot frezen (5 cm) + Mengploegen (20-30 cm.) 2) Eerste toegift bemesting (50 N per ha.) 3) Inzaaien Wintergerst/Winterrogge en dekvrucht voor groenbemesting 4) Oogsten + dekvrucht en oogstrestant onderploegen 5) Bodemonderzoek (Chemische samenstelling, macro-elementen) 6) Twee toegift bemesting: - Zelf geproduceerde compost - Eigen mest (varkens) externe organische mest 7) Jaarlijks natuurlijk en duurzaam verrijken (met eigen compost)

53 CO2 reductie; GFT is een kansrijke reststroom > Zowel voor vergisten als voor composteren GFT potentie Bron voor energie (gas/electriteit) -> vergisting Bron voor grondverbeteraar -> (na-)composteren Bron voor warmte Bron voor CO 2 Landelijke trends Afname scheiding GFT-afval van restafval 36% procent van het restafval bestaat uit GFT-afval Landelijke overcapaciteit aan compostering- en vergistingsinstallaties Ontwikkeling van compostering naar vergisting met na-composteren. GFT als energiebron Afweging voor stadslandbouw initiatief: vergisting of composteren?

54 GFT kansen in Amsterdam Noord > Aanbod en interesse, echter nog geen gft ingezameld Status en kansen Amsterdam-Noord: GFT gaat in dezelfde container als restafval Mogelijkheid om grof tuinafval in te leveren bij het afvalpunt op de Papaverweg of ophaaldagen voor grofvuil Is kostenbesparing op afvalheffing voor ondernemers en instellingen GFT aanbod: inwoners in Tuindorp Oostzaan Landelijk gemiddelde (hoogstedelijk): 18 kg/inwoner Landelijk doel (grootstedelijk): 35 kg/inwoner Rotterdam: 24 kg/inwoner (in 2005) Geïntereseerde horeca-ondernemers: Noorderlicht, Pllek, Il Pecorino Geïntereseerde instellingen: Praktijkschool De Kolom

55 Onderzoek stadslandboerderij als aanjager van inzameling duurzaam gebruik GFT > Een pilot samen met AEB en bewoners Afvalpunt of Inzamelen GFT van bewoners voor stadslandbouw Interessant om te onderzoeken: bewoners leveren gft in - in ruil voor groente Pilot met AEB: Gemeente Amsterdam Afval Energie Bedrijf: AEB is erg nieuwsgierig naar dit soort initiatieven en willen graag onderzoeken wat onze rol hierbij kan zijn

56 Afweging vergisting versus composteren > Composteren lijkt geschikter dan vergisten Energie Grondverbetering Anaerobe vergisting Energie-winning 1m³ biogas 2 kwh Stuctuurloze slurry (nutrientrijk, carbon-arm) Composteren Energie-neutraal / Energie nodig voor roeren compost Nutriëntrijke humus en carbonrijke compost voor gezonde bodem Warmte Warmte nodig voor proces Produceert warmte Samenstelling GFT Kennis & Beheer Samenstelling is erg belangrijk Hoge beheerskosten en vereiste kennis Een verscheidenheid aan samenstellingen geschikt Lage beheerkosten en benodigde kennis snel vergaard Kosten Hoge investering, alleen grootschalig rendabel Relatief lage investering en eerder rendabel, organisatie en kosten GFT inzameling is cruciaal

57 Composteren > is schaalbaar, eenvoudig en rendabel Voedselkringloop sluiten Bodemverzorging zonder chemische inputs Afvalreductie & CO 2 reductie Weinig beheerkosten / beperkte kennis voor nodig Systeem Compost 900l. Compost 1800l. Rocket A 500 Capaciteit 450 kg GFT 900 kg GFT 7500 kg GFT 13 bewoners 26 bewoners 215 bewoners Compost 0,05 m³ 0,1 m² 0,8 m³ Tijd 6 maanden 6 maanden 2 weken Kosten

58 Modellen composteersystemen Compostvat Automatisch compostsysteem Warmte oogsten Biomeiler

59 Win-win: Duurzame energie en kostenbesparing > Via het boer zoekt buur concept Concept: Buurtbewoners/Amsterdammers investeren in zonnepanelen; 250 per aandeel in ruil daarvoor 300 aan stadslandbouwpakketten. Betrokken aandeelhouders van een duurzame stadsboerderij. Uitgangspunten Melkweg: Potentie zonnepanelen: 250 m 2 plat dak 90 % bedekking Mogelijkheid tot uitbreiding capaciteit op terrein CCC AZC met. M2

60 Boer zoekt buur zorg voor een aanzienlijke besparing > Afhankelijk vd energiebehoefte is uitbreiding mogelijk Kengetallen Investering door burgers = Benodigde burgers = 250 Kosten SLB- pakketten = Kostenbesp/jr (0,22ct/kWh) = Kosten verwarmen kas/jaar = +/ Kosten electriciteit horeca/jaar = +/ Na 10 jaar zijn alle stadsboerderijpakketten terugverdient en is ruim aan energiekosten bespaard met zonne-energie Zie bijlage: begroting Boer zoekt Buur

61 DE PLANNING EEN GEFASEERDE AANPAK

62 Verloop >Gefaseerde aanpak Fase 1: Start met partijen die nu kunnen beginnen obv afspraken die passen bij fase 2 Voorbereiding coalitiepartners (business plan schrijven en beoordelen, samenwerking concretiseren, financiering organiseren) Fase 2: Opbouw fase Food Village met gekozen coalitie partner Fase 3: Volledige concept live, uitbreidingen mogelijk

63 EEN OVERZICHT VAN DE KOSTEN EN BATEN VAN ALLE KERNFUNCTIES

64 Productietuin, pluktuin en restaurant in de kas > Productietuin voor het volume, Pluktuin als toegift Aannames Productietuin: Teeltplan en productie is afhankelijk van de afnemers In de begroting is uitgegaan van horeca en huishoudens als afnemers Producten worden verspreid via: bezorgen, afhalen, marktkraam Er is behoefte aan een kas om jaar rond te kunnen telen. Kas wordt multifunctioneel ingezet; restaurant ook in de kas aanwezig. Kosten baten van het restaurant zijn in de begroting opgenomen 1 Tuinder / teler op de loonlijst. Overige arbeid via stagiaires, leer/werk plekken, dagbesteding, Leger des Heils, vrijwilligers: WWOOFers, etc. Aannames PLUKTUIN: Niet rendabel, maar toegevoegde waaarde voor de uitstraling en plukbelevenis voor o.a. restaurantgasten: tussen de gangen door om zelf bloemen te plukken Inzaaien en beheer in handen van de productietuin Verkoop is handen van de horecapartij, i.v.m. de brede openingstijden van het restaurant

65 Detail: restaurant in de kas >Restaurant in de kas Aannames RESTAURANT: Startbouw 2014, eerste opbrengst 2015 Gebruikte normen begroting gebaseerd op gesprekken met horecaondernemers administratiebureau voor horecagelegenheden en kerncijfers horeca: Kenniscentrum Horeca, Passie voor Horeca Stoelbezetting in de jaren 2015, 2016, 2017: 35%, 50%, 50% Standaard stoelbezetting horeca voor 1e 2 jaar = 50% Ons restaurant heeft langere aanloopfase nodig doordat aanloop naar de locatie pas op gang komt bij realisatie overige activiteiten, waaronder de natuur speeltuin die voor publiek moet zorgen Stoelbezetting vanaf 2018: 70% Standaard stoelbezetting horeca vanaf 3e openingsjaar 75-80% Gemiddelde uitgave gast: 30 Standaard uitgave gast restaurant: 35-40

66 Kook IJ land en Eet alage >Kookeiland: kookzaal voor workshops en verhuur >Eet alage: expositie-, workshopruimtes en verkoop Aannames KOOKEILAND: Op de bovenste verdieping voormalig sportkantine T.O.B. Startbouw 2014, eerste opbrengst 2015 Prijzen workshops en verhuur zalen gebaseerd op gelijkwarenonderzoek Aannames EET ALAGE: Op de begane grond voormalig sportkantine T.O.B. Startbouw 2014, eerste opbrengst 2015 Verhuuroppervlakte 120 m 2, 80m 2 over voor opslag gereedschap en koeling etc. Prijzen voedselworkshops gebaseerd op gelijkwarenonderzoek Prijzen verhuur winkelruimte gebaseerd op winkelgrondprijzen Amsterdam Noord van de Gemeente Amsterdam

67 Speeltuin >Voor 1 een dag lang plezier in de speeltuin Aannames SPEELTUIN: Het publiek van de speeltuin is zowel lokaal (Amsterdam Noord) als regionaal Er is nu uitgegaan van een laagdrempelige toegang om ook kinderen uit Adam Noord aan te trekken. De entrée is nu 1. Overweging is meer entrée te vragen en om kinderen in de directe omgeving een vrije toegangskaart te bieden De begroting is gebaseerd op vijf gesprekken met vertegenwoordigers van speelterreinen en tevens gesprekken met SPIN en Stichting MOVE Het beheer van de speeltuin kan geregeld worden via re-integratie bedrijven Er is uitgegaan van een deel eigen vermogen inbreng; ook dit zal grotendeels middels inzameling via crowdfunding, sponsoring van bedrijven in Noord etc. moeten worden opgehaald

68 Moestuin >Moestuin voor en door de buurt Aannames MOESTUIN: Kleine tuinen van 25m 2: drempel laag, sociale cohesie Lage prijzen voor de tuinen: toegankelijk voor meerdere inkomenslagen Veel zelf-organisatie: moestuiniers regelen zelf groenbeheer, grondbewerking, inventaris Geen huisjes, gezamenlijke opslagruimte schuur

69 Verblijven: WWOOFers en BOER&ONTBIJT >Overnachtingen op terrein mogelijk in de vorm van Bed&Breakfast en WWOOFen Aannames WWOOFers: 10 appartementen voor WWOOFers, vanaf 2016 Wwoofers helpen mee in FOOD VILLAGE, in ruil voor kost en inwoning Er is gerekend met een gemiddelde bezetting van 50%, omdat WWOOFers mogelijk niet jaar rond kunnen helpen. In de begroting vormen WWOOFers momenteel een kostenpost (kost&inwoning), omdat de besparing van inzet van WWOOFers moeilijk is te berekenen. Aannames BOER&ONTBIJT: 15 appartementen voor B&O, vanaf 2016 Prijs per appartement per nacht incl. ontbijt: 70 Bezetting eerste 2 jaar op 50%, daarna 75% De locatie aan de ring met parkeerplaats kan aantrekkelijk zijn voor overnachting

70 Productie expositie plekken >Verhuur van opstallen voor de expositie van voedselproductie Aannames PRODUCTIE EXPOSTIE PLEKKEN: Totaal oppervlakte opstallen te gebruiken: 1650 m 2 Eigen gebruik: kantoorruimte van 200 m 2 en bedrijfswoning 150 m 2 Eigen gebruik: opslagruimte van 320 m 2 Totaal te verhuren oppervlakte is 1000 m 2 * 80% vanwege onverhuurbare ruimten: trappenhuizen, etc. Verhuur opstallen vanaf 2016: voor workshopruimte en expositieruimte Prijzen en normen gebaseerd op gelijkwarenonderzoek en gesprek met bedrijfsverzamelgebouw New Energy Docks

71 FOOD VILLAGE is haalbaar en creëert arbeidsplaatsen >Een commerciële organisatie met een sociale ambitie Het restaurant is de grootste inkomstenbron Het restaurant in de kas en de pluktuin zijn een belevenis De speeltuin is de publiekstrekker en de grootste kostenpost De productie en andere functies, creeeren het bijzondere verhaal; belangrijke toegevoegde waarde voor het initiatief en moeten vooral kosten dekkend zijn Er lijkt geld te worden verdiend, maar er zijn veel aannames en het opzetten en ontwikkelen van het totale initiatief kost organisatie en communicatie tijd geld De grootste toegevoegde waarde van het initiatief zit vooral in: Stijgend bewustzijn over meer gezond, vers, lekker en lokaal voedsel Genereren van werkgelegenheid 27 nieuwe werkplekken in totaal 8-10 fte Bieden van leer-, werkplekken en stages en zinvolle dagbesteding Ontwikkeling en placemaking van het gebied Het westen van Adam Noord krijgt noodzakelijke aandacht en een initiatief om trots op te zijn Het groen beheren van het terrein

72 WIE GAAT FOOD VILLAGE REALISEREN? DE TOEKOMSTIGE ONDERNEMER(S)

73 Kansrijke ondernemende trekkers coalities en partners Samenwerking tussen sociale partners Samenwerking complementaire commerciele partners Een bestaand concept toegepast in Amsterdam Samenwerking tussen voedselproductiepartners nog geen trekker! Wellicht i.s.m. één van bovenstaande partners

74 GEI PARTNERS voor PRODUCTIE EXPO > Een trekker & leidende organiserende partij ontbreekt Buitengewone Varkens Varkens lopen op braakliggende terreinen van boeren en gemeenten Gefinancierd door middel van crowdfunding, 1400 investeerders Wil varkens houden en gerst planten voor voedsel grondverrijking fase 1 Leger des Heils Dagbestedingsinstelling voor hulpbehoevenden Samenwerkingspartner om moestuin op te zetten en gebied te onderhouden / bewerken vanaf fase 1 Beelease Stichting die zich inzet voor bijen in NL, leidt imkers op Wil bloemenstroken planten in fase 1 FEBO Hoogwaardige snacks met hoge omzetsnelheid uit NL Kwaliteit en herkomst van voedsel is bepalend; m.n. productie uit Nederland Interesse in showcase stadslandbouw, duurzame snacks en gebruik oesterzwammen Green Recycled Organics (GRO), Marc van Langen Kringlopen sluiten: oesterzwammen kweken op koffiedik vanaf fase 2 Bij samenwerking met FEBO: interesse in plek voor voedselproductie Anderzins: interesse in productie-expo ruimte met afzet in restaurant

75 CRITERIA EN ADVIES KEUZE VAN ONDERNEMERS COALITIES

76 Keuze criteria voor selectie ondernemers coalities 1) Sluit aan bij ons concept 2) Enthousiasme en motivatie 3) Draagt bij aan totstandkoming icoonproject 4) Door en voor de buurt 5) Belangrijk netwerk 6) Ervaring en expertise 7) Financieel draagvlak, investeringsmogelijkheden 8) Samenwerking met andere partijen mogelijk 9) Ideeën sluiten aan bij ontwikkelingen in Amsterdam-Noord 10) Draagt bij aan placemaking en duurzame ontwikkeling van gebied

77 HOE NU VERDER FASE 1 PARTIJEN DIE NU MOGEN STARTEN ONDERSTEUNEN

78 Verloop >Gefaseerde aanpak Fase 1: Start met partijen die gelijk kunnen beginnen Voorbereiding coalitiepartners (business plan schrijven en beoordelen, samenwerking concretiseren, financiering organiseren) Fase 2: Opbouw fase Food Village Fase 3: Volledige concept live, uitbreidingen mogelijk

79 Beelease Bloemen & Bijen Leger des Heils De moestuin Buitengewone varkens FASE 1