Besluitenlijst d.d. d.d. d.d. [ ]Akkoordstukken -- [X]Openbaar [ ]Besloten --

Transcriptie

1 Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Bijzondere bijstand Beschermingsbewind 1- Notagegevens Notanummer Datum Programma: 08 Meedoen Portefeuillehouder Weth. Kolkman Team DEV-BLD 2- Bestuursorgaan [X]B & W [ ]Raad -- [ ]Burgemeester -- College van B & W - Burgemeester - Weth. Kolkman - Weth. Grijsen - Weth. Rorink Besluitenlijst d.d. d.d. d.d. [ ]Akkoordstukken -- [X]Openbaar [ ]Besloten -- Routing d.d. Wethouder Regiemanager Programmamanager par. [X]adj.secr [X]gem.secr BIS Openbaar Status Bijlagen Beleidsregels beoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind - def memo proefprocessen behorend bij beleidsregels Tarievenlijst beschermingsbewind BAD 2017 B & W d.d.: Besloten wordt: 1 Akkoord gaan met starten van pilot omtrent de bijzondere bijstand voor beschermingsbewind; 2 De beleidsregel "herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind" vast te stellen; 3 Te bepalen dat de onder besluitnummer 2 vermelde beleidsregel direct na bekendmaking in werking treedt; 4 De nota en het besluit openbaar te maken. Financiële aspecten: Financiële gevolgen voor de gemeente? Begrotingswijziging Nee Nee Voorstel openbaarmaking conform Wet Openbaarheid Bestuur (Wob) [X] De nota en het besluit openbaar te maken [ ] De nota en het besluit openbaar te maken vergezeld van bijgaand persbericht [ ] De nota en het besluit openbaar te maken nadat [ ] De nota en het besluit openbaar te maken, behalve [ ] Het besluit openbaar te maken, maar niet de nota, gelet op artikel: [ ] De nota en het besluit niet openbaar te maken, gelet op artikel: Kennisgeving/ Bekendmaking Awb

2 Kennisgeving (publicatie) conform Awb Bekendmaking conform Awb Nee Nee ADVIESRADEN: Moet een van de adviesraden gehoord worden of op de hoogte gesteld? Nee Toelichting Inleiding Op 9 november 2016 heeft de gemeenteraad, bij de vaststelling van de begroting 2017, het nieuwe gemeentelijk beleid met betrekking tot de toekenning van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind vastgesteld. Dit beleid is tot stand gekomen om de toenemende kosten van de bijzondere bijstand proberen te beperken. In het beleid wordt beschermingsbewind uitgevoerd door het Budget Adviesbureau Deventer (BAD) als voorliggende voorziening aangemerkt. Op het moment dat een klant er voor kiest het bewind door een andere partij dan het BAD uit te laten voeren, worden de kosten hiervoor niet meer (of niet meer volledig) vanuit de bijzondere bijstand vergoed. In eerste instantie is er vanuit gegaan dat de Participatiewet in combinatie met de bestaande beleidsregels voldoende mogelijkheden gaf om het nieuwe beleid in te kunnen voeren. Echter, na de invoering is er door meerdere klanten bezwaar ingediend tegen het besluit van de gemeente om de aanvraag bijzondere bijstand af te wijzen. De bezwarencommissie heeft de bezwaren gegrond verklaard, omdat de huidige bestaande beleidsregels toch niet toereikend waren. Vervolgens zijn alle beschikkingen die in 2017 zijn afgegeven ambsthalve herzien en de bijzondere bijstand is alsnog toegekend. Het college is echter van mening, dat de uitvoering van het ingezette beleid juridisch mogelijk is. Om dat te kunnen toetsen zijn er specifieke beleidsregels voor de herbeoordeling van de bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind opgesteld. Deze worden met deze nota ter goedkeuring voorgelegd aan het College. Op basis van deze beleidsregels starten we met een pilot van 6 zaken, waarin de samenwerking met 2 private beschermingsbewindvoerders is gezocht. Middels een pilot wil de gemeente onderzoeken in hoeverre deze beleidsregels juridisch houdbaar zijn. Beoogd resultaat Na besluitvorming op deze nota zijn de beleidsregels "herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind", vastgesteld. Het doel van de pilot is onderzoeken of het beleid/standpunt van de gemeente Deventer wordt bekrachtigd door de rechtbank en Centale Raad van Beroep. Daarom is er bewust voor gekozen deze zaken niet eerst door de bezwarencommisie te laten behandelen, maar direct voor te leggen aan de rechtbank. Op deze manier krijgt het College op een zo kort mogelijke termijn een uitspraak. Kader Artikel 15 Participatiewet - Voorliggende voorziening Artikel 35 Participatiewet - Bijzondere bijstand BW1 titel 19 artikel 432 lid 2 en artikel 449 lid 2 - Mogelijkheden voor college om beschermingsbewind op basis van verkwisting aan te vragen op te laten heffen. Beleidsplan "minimabeleid en schuldhulpverlening in Deventer " In de discussie rond de programmabegroting 2017 en de meerjarenbegroting is op 9 november ook een motie aangenomen waarmee de raad het college heeft opgedragen om met een plan van aanpak te komen voor de invoering van deze maatregel. Dat plan van aanpak is op 20 december 2016 in het College geweest en vervolgens met een raadsmededeling naar de raad doorgestuurd. Op 21 december 2016 is in de raad een motie over dit onderwerp besproken waarin ook dit plan van aanpak aan de orde is geweest. Beleidsregels "Herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind". Argumenten voor en tegen Het aantal mensen dat niet in staat is zelf op een verantwoorde wijze met financiën om te gaan en in verband daarmee onder beschermingsbewind wordt geplaatst, stijgt al jaren. De kosten voor de uitvoering van beschermingsbewind worden bij de onder bewind gestelde in rekening gebracht. Wanneer mensen niet over

3 financiële draagkracht beschikken voor deze kosten, kunnen zij een beroep doen op bijzondere bijstand. De gemeente wordt daarmee verplicht deze kosten vanuit de bijzondere bijstand te vergoeden, waardoor deze uitgaven vanuit de bijzondere bijstand al jaren stijgen. De keuze om het beleid uit te voeren zoals hierboven beschreven is in 2016 al door de gemeenteraad gemaakt en staat niet ter discussie. In de aangeboden beleidsregel wordt de gemaakte keuze verder uitgewerkt, zodat voor bewindvoerders, cliënten en uitvoering duidelijk wordt welke praktische consequenties het beleid heeft. De beleidsregel biedt voldoende ruimte om het maatwerk te bieden waar de gemeenteraad in de behandeling van het voorstel om te komen tot dit beleid om heeft gevraagd. De gemeente Deventer wil de bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind beperken en beschouwt het beschermingsbewind via het Budget Adviesbureau Deventer (BAD) daarbij als voorliggende voorziening. De dienstverlening van BAD is passend en adequaat en de tarieven die het BAD in rekening brengt zijn lager dat die van private bewindvoerders (een enkele uitzondering daargelaten). Middels een pilot wil de gemeente onderzoeken in hoeverre dit beleid en de bijbehorende beleidsregels juridisch houdbaar zijn. Omdat het slechts een aantal klanten betreft wordt tevens voorkomen dat de gemeente geconfronteerd wordt met hoge proceskosten. In de pilot wordt een drietal opties onderzocht (voor elke optie, twee dossiers) Optie 1. Cliënten die een nieuwe aanvraag indienen voor de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Zij kunnen gebruik maken van een goedkopere voorliggende voorziening (beschermingsbewind bij het BAD). Indien zij daar niet voor kiezen krijgen zij geen bijzondere bijstand meer voor de kosten van de private beschermingsbewindvoerder. Optie 2. Cliënten die een nieuwe aanvraag indienen voor de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Zij kunnen gebruik maken van een goedkopere voorliggende voorziening (beschermingsbewind bij het BAD). Indien zij daar niet voor kiezen krijgen zij de kosten van een private beschermingsbewindvoerder nog maar vergoed tot maximaal het tarief van het BAD. Voor een alleenstaande is dit tarief 74 per maand en voor een echtpaar 88,- per maand. Wanneer er sprake is van problematische schulden zijn de maandelijkse kosten resp. 92,- en 110,-. Optie 1 en 2 kunnen uitgevoerd worden op basis van de wet; artikel 15 van de Participatiewet (voorliggende voorziening). Optie 3. Herbeoordelingen beschermingsbewind bij 'verkwisting/schuldenproblematiek' Een van de grondslagen waarop iemand door de rechtbank onder beschermingsbewind gesteld kan worden is 'verkwisting/schuldenproblematiek'. Het uitgangspunt van dit zogenoemde 'schuldenbewind' is dat het altijd tijdelijk is. Wanneer de schulden zijn opgelost is de grond waarop het bewind is uitgesproken namelijk niet meer van toepassing; beschermingsbewind kan dan opgeheven worden. De wetgeving maakt het voor het college mogelijk om, wanneer er sprake is van verkwisting of problematische schulden, beschermingsbewind aan te vragen of op te laten heffen. Daarom wordt er in de pilot gekozen om bij twee van deze klanten een herbeoordeling uit te voeren. Middels deze herbeoordeling wordt bezien of en voor hoe lang het recht op bijzondere bijstand nog bestaat. Indien het recht op bijzondere bijstand nog bestaat en de klant kan gebruik maken van de voorliggende voorziening via het BAD, dan worden de kosten bij de private bewindvoerder beperkt tot het tarief van de voorliggende voorziening ( 92,- of 110,- per maand). Indien het recht op bijzondere bijstand niet meer bestaat, wordt deze stopgezet. Eventueel kan (wanneer de grondslag voor bewindvoering niet meer aanwezig is) een verzoek tot opheffing van beschermingsbewind gedaan worden bij de rechtbank. Optie 3 kan worden uitgevoerd op basis van de beleidsregels herbeoordeling bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind.

4 Extern draagvlak (partners) Voor de uitvoering van deze pilot zijn 2 private beschermingsbewindvoerders (welke lid zijn van branchevereniging PBI) benaderd voor hun medewerking. Hen is gevraagd met de gemeente mee te kijken wat er mogelijk is. Met hen worden nadere afspraken gemaakt over de vergoeding van de bijzondere bijstand in de periode tot de uitspraak van de rechtbank. Deze afspraken worden in een apart document vastgelegd. Financiële consequenties Indien de rechtbank en/of de Centrale Raad van Beroep het standpunt/beleid van de gemeente Deventer niet bekrachtigd, kan de gemeente veroordeeld worden tot betaling van de proceskosten. Deze kosten zijn ca ,- per zaak. Door in de pilot maximaal 6 zaken voor te leggen bij de rechtbank, worden deze eventuele kosten zoveel mogelijk beperkt. Aanpak/uitvoering Voor deze pilot is de medewerking gezocht van 2 private beschermingsbewindvoerders welke aangesloten zijn bij branchevereniging BPI. Zowel medewerkers in de uitvoering (BAD, Werk en Inkomen, Bezwaar & Beroep en Publiekszaken) als de genoemde private beschermingsbewindvoerders zijn geïnformeerd over deze pilot.

5 RAADSMEDEDELING Onderwerp Bijzondere bijstand Beschermingsbewind Mededelingennr Portef.houder Weth. Kolkman Team DEV-BLD BenW-besluit d.d.: 5 december Inleiding: waarom deze mededeling Op 9 november 2016 heeft de gemeenteraad, bij de vaststelling van de begroting 2017, het nieuwe gemeentelijk beleid met betrekking tot de toekenning van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind vastgesteld. Dit beleid is tot stand gekomen om de toenemende kosten van de bijzondere bijstand proberen te beperken. In het beleid wordt beschermingsbewind door het Budget Adviesbureau Deventer (BAD) als voorliggende voorziening aangemerkt. Naar aanleiding van recente ontwikkelingen informeren wij u met deze raadsmededeling over de stand van zaken. 2. Kader Artikel 15 Participatiewet - Voorliggende voorziening Artikel 35 Participatiewet - Bijzondere bijstand BW1 titel 19 artikel 432 lid 2 en artikel 449 lid 2 - Mogelijkheden voor college om beschermingsbewind op basis van verkwisting aan te vragen op te laten heffen. Beleidsplan "minimabeleid en schuldhulpverlening in Deventer " Beleidsregels "herbeoordeling bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind" Meerjarenbegroting Kern van de boodschap Het nieuwe beleid rondom beschermingsbewind dat eind 2016 is vastgesteld, heeft geleid tot vragen van en onrust bij private bewindvoerders. Op basis van gesprekken met hen en een uitspraak van de ACM over het gemeentelijke beleid, stelt het college voor om een pilot te houden. Hierin wil de gemeente met enkele private bewindvoerders met een zestal cases in een pilot rechtstreeks naar de rechter, om zo het juridische kader voor de uitvoering helder te krijgen. 4. Nadere toelichting Aanpassing beleidsregels herbeoordeling De beleidsregels voor herbeoordeling bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind zijn inmiddels vastgesteld in B&W. De nieuwe beleidsregel houdt in dat de gemeente bestaande cases bij schuldenbewind opnieuw bekijkt, en beoordeelt of de aanspraak op de bijzondere bijstand nog nodig is. De gemeente kan, als de noodzaak van beschermingsbewind nog bestaat, verwijzen naar het BAD als voorliggende voorziening. De cliënt kan er ook voor kiezen om het beschermingsbewind uit te laten voeren door een private bewindvoerder. De vergoeding uit de bijzondere bijstand is dan maximaal gelijk aan de kosten die het BAD door zou berekenen. Pilot bij de rechter De gemeente wil met enkele private bewindvoerders enkele cases voorleggen aan de rechtbank en de centrale raad voor beroep. De werkwijze die de gemeente wil hanteren, is zo nieuw in Nederland, dat er nog geen juridisch kader voor bestaat. Inmiddels heeft een aantal bewindvoerders al aangegeven mee te willen werken aan de pilot. Het doel van deze pilot is onderzoeken of het beleid/standpunt van de gemeente Deventer stand houdt bij de rechtbank en Centrale Raad van Beroep. Hierbij is het streven zo snel mogelijk een bindende uitspraak van de Centrale Raad van Beroep te krijgen. Door zelf met een pilot te starten, raken niet te veel inwoners betrokken bij de juridische procedures. Bij de pilot zijn 6 inwoners betrokken, die tijdens de procedure ontlast worden. Hierover maken we afspraken met de bewindvoerders. Hierbij valt met name te denken aan het financiële aspect; hoe zorgen we er voor dat de kosten van bewindvoering in de periode van aanvraag/herbeoordeling tot uitspraak rechtbank wel betaald worden.

6 In de pilot worden drie opties onderzocht (voor elke optie, twee dossiers). Optie 1 Een nieuwe klant kan gebruik maken van de voorliggende voorziening, namelijk bewindvoering door het BAD. Wanneer de inwoner er voor kiest om hier geen gebruik van te maken, verstrekt de gemeente geen bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind. Optie 2 Een nieuwe klant wordt voor beschermingsbewind verwezen naar het BAD, als voorliggende voorziening. Wanneer de klant er voor kiest geen gebruik te maken van de voorliggende voorziening, verstrekt de gemeente aan bijzondere bijstand maximaal het tarief wat het BAD in rekening brengt. Optie 3 Deze optie lijkt op optie 2, maar dan voor bestaande klanten voor wie bewind is uitgesproken op grond van problematische schulden of verkwisting. Met een herbeoordeling wordt bekeken of het recht op bijzondere bijstand nog bestaat. Indien het recht op bijzondere bijstand nog bestaat kan de klant gebruik maken van de voorliggende voorziening via het BAD. Als de klant er toch voor kiest om de bewindvoering uit te laten voeren door een private bewindvoerder, wordt de vergoeding beperkt tot het tarief van de voorliggende voorziening. Indien het recht op bijzondere bijstand niet meer bestaat, wordt deze stopgezet. Eventueel kan (wanneer de grondslag voor bewindvoering niet meer aanwezig is) een verzoek tot opheffing van beschermingsbewind gedaan worden bij de rechtbank. Tot slot Er is veel onduidelijkheid over de status van het beleid van de gemeente rondom de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Om die reden hechten we er aan om een aantal dingen op een rij te zetten. Er is in 2017 uiteindelijk geen enkele aanvraag voor bekostiging van beschermingsbewind uit de bijzondere bijstand afgewezen, ongeacht de uitvoerder. Omdat we te maken hebben met een kwetsbare doelgroep is het belangrijk om de invoering van het beleid goed voor te bereiden. Om deze reden is er voor gekozen de uitspraak van de ACM af te wachten en met een pilot (en medewerking van externe kantoren) te onderzoeken of de Centrale Raad van Beroep het beleid van de gemeente bekrachtigt. De gemeente heeft in 2017 ruim 1 miljoen euro aan bijzondere bijstand aan private bewindvoerders uitgekeerd. Dat is een stijging van 27% ten opzichte van Het maximeren van de vergoeding tot aan het tarief dat door het BAD in rekening zou worden gebracht, is een voornemen. Dit is in 2017 nog niet in de praktijk gebracht. Uw raad zal op de hoogte gehouden worden van de vorderingen van het vervolgproces. Dit wordt gedaan door uw raad regelmatig een raadsmededeling te sturen met de stand van zaken. De eerste raadsmededeling volgt naar verwachting in maart 2018.

7 1. Aanleiding Uitgangspunt van het beleid Ingangsdatum en communicatie Stapsgewijze invoering Inhoudelijke uitwerking van het beleid Herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind Volgorde van herbeoordelingen Proces Het vaststellen van het recht op bijzondere bijstand Mogelijke uitkomsten van de herbeoordeling Er is op basis van inkomsten (draagkracht) en/of vermogen geen recht meer op bijzondere bijstand Bewind blijft noodzakelijk, overstap naar een goedkopere voorliggende voorziening is mogelijk Bewind kan (op termijn) worden opgeheven College verzoekt om opheffing bewind (alleen bij schuldenbewind) Gemeente doet alternatief aanbod Kosten blijven noodzakelijk, huidig bewindvoerder blijft aan Stukken worden niet of niet volledig aangeleverd Maatwerk blijft mogelijk Vergoeding... 6 Lijst met begrippen... 6 Schuldenbewind... 6 Herbeoordeling... 6

8 Beleidsregels herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind 1. Aanleiding Op 9 november 2016 heeft de gemeenteraad van Deventer de Voorjaarsnota 2016 en het minimabeleidsplan vastgesteld. Met de vaststelling is ook besloten dat het beleid met betrekking tot de verstrekking van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind per 1 januari 2017 wordt gewijzigd. Deze beleidsregels zijn een nadere uitwerking van dit besluit. 2. Uitgangspunt van het beleid De gemeente Deventer biedt via het Budget Adviesbureau Deventer (BAD) beschermingsbewind aan tegen een tarief dat lager ligt dan het maximumtarief zoals dat is vastgesteld in de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. Het beschermingsbewind zoals door het BAD wordt uitgevoerd is een passende en toereikende voorliggende voorziening als bedoeld in artikel 15 van de Participatiewet. Het gemeentelijk beleid is per 1 januari 2017 zo gewijzigd, dat de kosten van beschermingsbewind worden vergoed tot maximaal het tarief dat voor de voorliggende voorziening in rekening wordt gebracht. 3. Ingangsdatum en communicatie De formele ingangsdatum van het nieuwe beleid is 1 januari In maart 2017 zijn alle (ruim 100) bewindvoerderskantoren waarvan op dat moment bekend was dat zij cliënten uit Deventer in behandeling hebben op de hoogte gesteld van dit nieuwe beleid. Aan hen is kenbaar gemaakt dat zij het risico lopen dat bewindvoeringskosten niet meer (volledig) uit bijzondere bijstand worden vergoed, wanneer zij cliënten aannemen die ook gebruik kunnen maken van een goedkopere voorliggende voorziening. Daarnaast zijn 2 bijeenkomsten georganiseerd waarin het nieuwe beleid is toegelicht. Organisaties in het netwerk van het armoedebeleid zijn eind maart per brief geïnformeerd. Ook voor hen zijn 2 bijeenkomsten georganiseerd. Een aantal bewindvoerderskantoren heeft, na de vaststelling van het beleid, de mogelijkheid gehad input te leveren op de beleidsregels. Om hen moverende redenen hebben ze van die mogelijkheid nog geen gebruik willen maken. Die mogelijkheid staat voor een later tijdstip echter nog open. Om voldoende voorbereidingstijd te geven, is de materiële ingangsdatum van het nieuwe beleid 1 december Stapsgewijze invoering Het nieuwe gemeentelijke beleid wordt stapsgewijs ingevoerd. Op die manier kan optimaal rekening worden gehouden met de uitkomst van eventuele juridische procedures en kan het beleid, indien nodig, tijdig worden bijgesteld. We starten met het herbeoordelen van de lopende schuldenbewinden op: het recht op de bijzondere bijstand voor de kosten van het beschermingsbewind de duur van dat recht en de mogelijkheid voor het College tot een verzoek tot opheffing van het bewind o.g.v.bw1 titel 19 artikel 449 lid 2. Daarnaast geldt het volgende voor cliënten die een nieuwe aanvraag indienen voor de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Deze cliënten kunnen gebruik maken van een goedkopere voorliggende voorziening (beschermingsbewind bij het BAD) als bedoeld

9 in artikel 15 van de Participatiewet. Indien zij daar niet voor kiezen worden de kosten van een private beschermingsbewindvoerder nog maar vergoed tot maximaal het tarief dat het BAD in die situatie in rekening zou brengen.. 5. Inhoudelijke uitwerking van het beleid 5.1 Herbeoordeling van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind Volgorde van herbeoordelingen Voor het uitvoeren van de herbeoordelingen is een periode van 4 jaar uitgetrokken ( ). Doel van het inzetten van de voorliggende voorziening die door de gemeente wordt aangeboden, is onder anderen een besparing op de kosten. Daarom wordt de volgorde bepaald aan de hand van de hoogte van de maandelijks betaalde kosten vanuit de bijzondere bijstand. Om die reden starten we met de herbeoordeling van schuldenbewinden. Daar heeft de gemeente ook daadwerkelijk invloed op de duur van de bewindvoering. In de praktijk zal de volgorde van herbeoordeling er (ongeveer) zo uitzien: 1. Schuldenbewinden, volgens het principe dat de oudste het eerst gaat. Uitgangspunt bij de herbeoordeling is, dat een schuldenbewind altijd tijdelijk is (tot de schulden zijn opgelost, dan is de grond waarop het bewind is uitgesproken niet meer van toepassing). 2. Eigen verzoeken van rechthebbenden. Wanneer een rechthebbende zelf verzoekt om een herbeoordeling (omdat hij/zij zelf wil overstappen naar het BAD), dan wordt dit verzoek direct opgepakt. 3. Overige bewinden. Deze worden op alfabetische volgorde opgepakt Proces Wanneer er een herbeoordeling wordt uitgevoerd wordt de rechthebbende daar (via zijn bewindvoerder) van op de hoogte gesteld. In de brief wordt aangegeven waarop wordt herbeoordeeld: het recht op de bijzondere bijstand voor de kosten van het beschermingsbewind de duur van dat recht en de mogelijkheid voor het College tot een verzoek tot opheffing van het bewind o.g.v.bw1 titel 19 artikel 449 lid 2. Voor een herbeoordeling wordt gevraagd om de volgende stukken: Voor de bepaling van het recht: Afschriften van de bank- en spaarrekeningen over de laatste 2 maanden Betaalbewijzen vaste lasten indien op andere wijze dan via de bank wordt betaald Inkomstengegevens van de laatste 2 maanden Bewijsstukken van al het vermogen Bewijzen nota s gemaakte / verwachte kosten Gegevens over loonbeslag (gelet op nieuwe jurisprudentie kan bij toekenning van BB worden gekeken naar het werkelijk inkomen, niet naar het inkomen na inhouding van het loonbeslag) Voor de bepaling van de duur van het recht en/of de mogelijkheid voor het College tot een verzoek tot opheffing van het bewind o.g.v.bw1 titel 19 artikel 449 lid 2 Verslag van de stand van zaken omtrent de schulden Prognose over de mate van zelfredzaamheid Verzoekschrift onderbewindstelling Plan van Aanpak en indien van toepassing Aanvullend plan van Aanpak Voortgangsrapportage plan van aanpak bewind en wanneer van toepassing aanvullend plan van aanpak Het vaststellen van het recht op bijzondere bijstand Iedere herbeoordeling start met het vaststellen van het recht op bijzondere bijstand. Hiervoor gelden een aantal criteria. er is onvoldoende draagkracht om de kosten zelf te dragen; en de aanvrager valt niet onder de uitsluitingsgronden van artikel 13 Participatiewet; en de kosten kunnen niet worden voldaan uit de bijstandsnorm;

10 Is er op basis van deze criteria geen recht op bijzondere bijstand, dan kan de vergoeding per direct worden beëindigd. Bestaat op basis van deze criteria nog steeds recht, dan wordt een gesprek gevoerd met de rechthebbende (en eventueel diens bewindvoerder) om de andere criteria te kunnen beoordelen. Hierbij komen de volgende onderwerpen aan de orde: Zijn er bijzondere omstandigheden in de individuele situatie; en Kan er gebruik worden gemaakt van een voorliggende voorziening; en Is sprake van noodzakelijke kosten. In principe maakt een gesprek onderdeel van de herbeoordeling. Hiervoor wordt de rechthebbende (samen met de bewindvoerder) schriftelijk uitgenodigd. Geen gesprek wordt gevoerd in de volgende gevallen: o De rechthebbende is op het moment van uitnodigen ouder dan 80 jaar o Het is bij voorbaat al duidelijk dat rechthebbende geen gebruik kan maken van de o voorliggende voorziening De maandelijkse kosten van het bewind zijn lager dan het tarief dat voor de voorliggende voorziening in rekening wordt gebracht (tarieven 2017 zijn opgenomen in bijlage 1) Wanneer er op basis van draagkracht en vermogen nog recht is op bijzondere bijstand, dan kan in deze gevallen de vergoeding van de kosten worden voortgezet. De vergoeding is bij de situatie als genoemd bij de eerste en tweede bullit gelijk aan het tarief dat op het moment van de beoordeling door de bewindvoerder in rekening wordt gebracht, maar nooit hoger dan het maximumtarief zoals dat is vastgesteld in de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. De vergoeding is bij de situatie als genoemd bij de derde bullit gelijk aan het tarief dat op het moment van de beoordeling door de bewindvoerder in rekening wordt gebracht Mogelijke uitkomsten van de herbeoordeling Er is op basis van inkomsten (draagkracht) en/of vermogen geen recht meer op bijzondere bijstand Wanneer de rechthebbende voldoende inkomsten (voldoende draagkracht) heeft om de kosten van bewind zelf te dragen, of wanneer het vermogen boven de vermogensgrens uitkomt, wordt de bijzondere bijstand beëindigd. Wordt geconstateerd dat het recht al eerder is vervallen, dan kan eventueel teveel uitbetaalde vergoeding worden teruggevorderd Bewind blijft noodzakelijk, overstap naar een goedkopere voorliggende voorziening is mogelijk Wanneer de noodzaak van de kosten is vastgesteld en er een passende en toereikende alternatieve (voorliggende) voorziening is waarvoor een lager tarief in rekening wordt gebracht en er geen gegronde inhoudelijke redenen zijn waardoor geen gebruik kan worden gemaakt van de voorliggende voorziening wordt vastgesteld dat de vergoeding van de kosten voor beschermingsbewind uit de bijzondere bijstand wordt gemaximeerd op het tarief van de voorliggende voorziening. De rechthebbende ontvangt een beschikking waarin is vastgelegd tot welk bedrag wordt vergoed. Besluit de rechthebbende om over te stappen naar de goedkopere voorliggende voorziening, dan wordt nog maximaal 1 maand het oude tarief vergoed. Deze periode kan worden verlengd met 6 maanden indien binnen deze maand een verzoek tot wijziging van bewindvoerder bij de Rechtbank is ingediend Bewind kan (op termijn) worden opgeheven Wanneer de noodzaak van het bewind (direct of op termijn) niet meer aanwezig is en zowel bewindvoerder als rechthebbende van mening zijn dat het bewind (op termijn) beëindigd kan worden en er overeenstemming is tussen rechthebbende, gemeente en bewindvoerder over de termijn waarop het bewind kan worden opgeheven

11 wordt vastgesteld dat de vergoeding van de kosten voor beschermingsbewind uit de bijzondere bijstand direct of op termijn kan worden beëindigd. De rechthebbende wordt op de hoogte gesteld van de te ondernemen stappen. De rechthebbende ontvangt een beschikking waarin is vastgelegd voor welke termijn de bijzondere bijstand nog doorloopt en onder welke voorwaarden dit gebeurt. De vergoeding is maximaal het tarief dat op het moment van de beoordeling door de bewindvoerder in rekening wordt gebracht, maar nooit hoger dan het maximumtarief zoals dat is vastgesteld in de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren College verzoekt om opheffing bewind (alleen bij schuldenbewind) Wanneer naar inschatting van de gemeente de noodzaak van het bewind (direct of op termijn) niet meer aanwezig is en bewindvoerder en/of rechthebbende van mening zijn dat het bewind niet beëindigd kan worden en er geen overeenstemming kan worden bereikt tussen rechthebbende, gemeente en bewindvoerder over de termijn waarop het bewind kan worden opgeheven wordt door de gemeente (i.c. het College van B&W) een onderbouwd verzoek o.g.v.bw1 titel 19 artikel 449 lid 2 bij de rechtbank ingediend om te komen tot opheffing van het bewind. Het besluit op de herbeoordeling wordt opgeschort tot na het moment van de uitspraak op dit verzoek. Wordt het verzoek gehonoreerd en wordt het bewind opgeheven, dan vervalt het recht op bijzondere bijstand omdat de kosten waarvoor de bijzondere bijstand wordt verstrekt komen te vervallen. Wordt het verzoek tot opheffing van het bewind afgewezen, dan worden de kosten vergoed tot maximaal het tarief dat voor de voorliggende voorziening in rekening wordt gebracht. Besluit de rechthebbende om over te stappen naar de goedkopere voorliggende voorziening, dan wordt nog maximaal 1 maand het oude tarief vergoed. Deze periode kan worden verlengd met 6 maanden indien binnen deze maand een verzoek tot wijziging van bewindvoerder bij de Rechtbank is ingediend Gemeente doet alternatief aanbod In aansluiting op punt en : budgetbeheer of budgetcoaching kunnen een lichter alternatief zijn voor beschermingsbewind of worden ingezet als ondersteuning bij de uitstroom. Door deze instrumenten in te zetten kan de zelfredzaamheid van de rechthebbende worden vergroot, waardoor de rechthebbende op termijn wellicht zelfstandig zijn financiën kan beheren. Voor deze instrumenten wordt echter geen bijzondere bijstand verstrekt. Wanneer de huidige bewindvoerder budgetbeheer of budgetcoaching wil aanbieden, dan zijn de kosten daarvoor voor de rechthebbende zelf. De rechthebbende kan voor deze alternatieven ook (tegen een kleine eigen bijdrage) bij het BAD terecht Kosten blijven noodzakelijk, huidig bewindvoerder blijft aan Wanneer de noodzaak van de kosten is vastgesteld en rechthebbende, bewindvoerder en gemeente gezamenlijk tot de conclusie komen dat het niet mogelijk of wenselijk is gebruik te maken van de voorliggende voorziening wordt vastgesteld dat de vergoeding van de kosten voor beschermingsbewind uit de bijzondere bijstand kan worden voortgezet. De vergoeding is maximaal het tarief dat op het moment van de beoordeling door de bewindvoerder in rekening wordt gebracht, maar nooit hoger dan het maximumtarief zoals dat is vastgesteld in de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. Voorbeelden van gevallen waarin dit aan de orde kan zijn: - De betreffende rechthebbende heeft een bewindvoerder buiten de regio (op afstand) wegens ernstige gedragsproblemen - De betreffende rechthebbende is in het verleden klant geweest bij het BAD of de gemeente en heeft zich daar ernstig misdragen;

12 - De huidige bewindvoerder is een familielid, die vanuit die positie als bewindvoerder is aangewezen voor de rechthebbende (voor een familielid als bewindvoerder geldt ook een lager tarief). - De rechthebbende heeft objectief vast te stellen slechte ervaringen opgedaan in een eerder traject bij het BAD en er is geen vertrouwen bij de rechthebbende dat er samenwerking mogelijk is. (nog uitgewerkt wordt hoe dit objectief vast te stellen is, wanneer er geen overeenstemming is tussen rechthebbende, bewindvoerder en gemeente. Mogelijk kan een gesprek worden gevoerd met een onafhankelijk beoordelaar, zoals ook in de gemeentelijke klachtenprocedure gebeurt) Stukken worden niet of niet volledig aangeleverd Wanneer de documenten die noodzakelijk zijn om het recht op bijzondere bijstand te beoordelen niet of niet volledig worden aangeleverd binnen de gestelde termijn van 2 weken, dan wordt gerappelleerd. Worden de stukken ook na de hersteltermijn van 2 weken niet of niet volledig aangeleverd, dan wordt de bijzondere bijstand beëindigd op grond van artikel 54 van de Participatiewet. 5.2 Maatwerk blijft mogelijk Uiteraard kan ook bij de beoordeling van verzoeken tot het toekennen van bijzondere bijstand voor beschermingsbewind op basis van individuele omstandigheden maatwerk worden geleverd. 5.3 Vergoeding Vergoeding van kosten vindt uitsluitend plaats op basis van ingediende facturen. Lijst met begrippen Schuldenbewind Beschermingsbewind waarbij in de beschikking is opgenomen dat het bewind is uitgesproken op grond van een schuldsituatie. Herbeoordeling Waar wordt gesproken van een herbeoordeling van de bijzondere bijstand wordt de procedure bedoeld waarin de gemeente, na een eerdere toekenning van bijzondere bijstand een actuele beoordeling maakt van: het recht op de bijzondere bijstand voor de kosten van het beschermingsbewind de duur van dat recht en de mogelijkheid voor het College tot een verzoek tot opheffing van het bewind o.g.v.bw1 titel 19 artikel 449 lid 2.

13 Memo: proefprocessen bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind Op 19 november 2016 heeft de gemeenteraad, bij de vaststelling van de MJPB besloten om het beleid met betrekking tot de toekenning van bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind te wijzigen. Kort gezegd wordt geen bijzondere bijstand meer verstrekt in gevallen waarin de cliënt gebruik kan maken van een goedkopere voorliggende voorziening (in dit geval beschermingsbewind door het BAD). Aan deze beleidswijziging zitten de nodige juridische haken en ogen. Over deze problematiek is de raad voorafgaand aan de besluitvorming geïnformeerd: de gemeente zoekt de randen op van wat mogelijk is met als doel de uitgaven vanuit de bijzondere bijstand te beperken. Er zijn tenminste 5 punten te benoemen waarop over dit beleid vragen kunnen worden gesteld: 1. Is er sprake van verstoring van de markt door het nieuwe gemeentelijke beleid. 2. Mag een goedkopere voorziening (ook al is die passend en adequaat) ook daadwerkelijk worden aangemerkt als voorliggende voorziening als bedoeld in artikel 15 van de Participatiewet 3. Mag een gemeente een lager bedrag aan bijzondere bijstand toekennen dan het maximaal tarief dat door een bewindvoerder in rekening mag worden gebracht 4. Ziet de kantonrechter een afwijzing van bijzondere bijstand voor vergoeding van (een deel van) de kosten van beschermingsbewind als zwaarwegende grond voor het wijzigen van bewindvoerder 5. Wordt met het besluit van de kantonrechter om iemand onder bewind te plaatsen alleen de noodzaak van het bewind is vastgesteld, of ook de noodzaak om het bewind door één specifieke bewindvoerder te laten uitvoeren. Voor wat betreft het eerste punt volgt op korte termijn duidelijkheid: inmiddels heeft één bewindvoerder een handhavingsverzoek ingediend bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM), omdat de gemeente Deventer de Wet Markt en Overheid zou overtreden. Op deze klacht volgt op binnenkort een definitief besluit. Om op de overige punten duidelijkheid te verkrijgen, zijn wij voornemens enkele proefprocessen te voeren. Inmiddels zijn 2 bewindvoerderskantoren benaderd om daaraan hun medewerking te verlenen. Het is de bedoeling om 6 zaken versneld bij de rechtbank voor te leggen, zodat snel jurisprudentie wordt opgebouwd. We kiezen voor deze weg, omdat het risico van het invoeren van het beleid voor alle cliënten tegelijk een te groot risico is. We hebben er vertrouwen in dat het beleid past binnen de juridische kaders, maar zijn wel van mening dat het onverstandig is om veel procedures tegelijk te voeren. Krijgt de gemeente in de procedures ongelijk, dan lopen de kosten snel op. Vandaar dat het beter is het beleid stapsgewijs in te voeren. We beginnen nu met 3 groepen cliënten waarvoor bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind wordt verstrekt: Cliënten die onder bewind zijn gesteld op basis van hun schuldenproblematiek ( schuldenbewind ) en die al langer bij een private bewindvoerder onder bewind staan. Voor deze cliënten wordt een herbeoordeling uitgevoerd, waarbij wordt bezien of het recht op bijzondere bijstand nog bestaat, hoe lang dit recht er nog is en of er een reden is om te verzoeken het bewind op te heffen. Is er nog recht op bijzondere bijstand en kan de cliënt gebruik maken van de goedkopere voorliggende voorziening, dan wordt de vergoeding van de kosten bij de private bewindvoerder beperkt tot het tarief van de voorliggende voorziening Cliënten die een nieuwe aanvraag indienen voor de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Deze cliënten kunnen gebruik maken van een goedkopere voorliggende voorziening (beschermingsbewind bij het BAD). Indien zij daar niet voor kiezen krijgen zij geen bijzondere bijstand meer voor de kosten van de private beschermingsbewindvoerder. Cliënten die een nieuwe aanvraag indienen voor de vergoeding van de kosten van beschermingsbewind vanuit de bijzondere bijstand. Deze cliënten kunnen gebruik maken van een goedkopere voorliggende voorziening (beschermingsbewind bij het BAD). Indien zij daar niet voor kiezen worden de kosten van een private beschermingsbewindvoerder nog maar vergoed tot maximaal het tarief van het BAD.

14 Tarieven beschermingsbewind Budget Adviesbureau Deventer 2017 Alleenstaanden (1 persoon) Bewindvoering Bewindvoering met problematische schulden Intakekosten nieuwe cliënt Intakekosten vanuit budgetbeheer overgenomen cliënt Verkoop of ontruiming woning of een verhuizing Beheren PGB Opmaken eindrekening 74,- per maand ( 888,- per jaar) 92,- per maand ( 1104,- per jaar) 416,- (eenmalig) 312,- (eenmalig) 260,- (eenmalig) 32,- per maand ( 384,- per jaar) 156,- (eenmalig) Echtparen (2 personen) Bewindvoering 88,- per maand ( 1056,- per jaar) Bewindvoering met één pers. problematische schulden 101,- per maand ( 1212,- per jaar) Bewindvoering, beide pers. problematische schulden 110,- per maand ( 1320,- per jaar) Intakekosten nieuwe cliënt 499,- (eenmalig) Intakekosten vanuit budgetbeheer overgenomen cliënt 374,- (eenmalig) Verkoop of ontruiming woning of een verhuizing 260,- (eenmalig) Beheren PGB 32,- per maand ( 384,- per jaar) Opmaken eindrekening 187,- (eenmalig)