Project Nationale Veiligheid

Transcriptie

1 Project Nationale Veiligheid Geïntegreerde rapportage interdepartemtale zelfevaluatie Toemde verwevheid tuss onder- bovwereld Intern werkdocumt Tja, nationale Veiligheid Wat is dat tegwoordig eiglijk? Datum:

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord Inleiding Omschrijving incidtcategorie Toemde verwevheid onder- bovwereld Opmerking vooraf Beleidsproces beleidsinhoud op hoofdlijn Beleidsnetwerk (proces) op hoofdlijn Beleidsactiviteit op hoofdlijn Aanwezigheid interdepartemtaal beleid Knelpunt, blinde vlekk behoeft Knelpunt in het beleidsproces Blinde vlekk in het beleid Ambities/behoeft van de betrokk ministeries Conclusies Beleid interdepartemtale samwerking Kans mogelijkhed Prioritering Bijlag Bijlage 1: betrokk ministeries Bijlage 2: overzicht van activiteit ministeries... 32

3 Voorwoord De status van deze rapportage is e intern werkdocumt. De rapportage beschrijft de resultat van e invtariserd onderzoek naar 1. blinde vlekk in het beleid gericht op het inperk /of voorkom van toemde verwevheid tuss de onder- bovwereld 2. knelpunt in het interdepartemtale beleidsproces dat t behoeve hiervan wordt ingezet. De resultat gev e overzicht van de visies van de betrokk departemt m.b.t. de blinde vlekk knelpunt. Nadrukkelijk dit hierbij vermeld te word dat de resultat soms gebaseerd zijn op de visie van één departemt nog ge gemeschappelijk beeld weergev. De rapportage bevat daarom kans mogelijkhed voor het versterk van het proactieve beleid. De komde periode zal in het kader van het project geïnvtariseerd word welke kans mogelijkhed voor het versterk van het proactieve beleid opgepakt gaan word, door wie hoe. Daarnaast word de resultat van het onderzoek gebruikt als bouwst bij de ontwikkeling van e strategie voor de Nationale Veiligheid. De geïntegreerde rapportage is opgesteld op basis van e aantal departemtale zelfevaluaties collegiale toets. In bijlage 1 treft u e overzicht welke departemt hebb bijgedrag aan het onderzoek. De rapportage wordt niet gepubliceerd. Wel kan deze als intern werkdocumt word aangevraagd door de medewerkers van de departemt die betrokk zijn bij dit vervolgtraject /of hebb bijgedrag aan het onderzoek. Aanvrag kunt u stur aan het secretariaat van het Project Nationale Veiligheid. Meer informatie over het onderzoek is opgom in e informatiebrochure met als titel: Project Nationale Veiligheid: Achtergrondinformatie bij de interdepartemtale zelfevaluatie collegiale toets. Ook deze brochure kunt u aanvrag bij het secretariaat van het Project Nationale Veiligheid. Secretariaat Project Nationale Veiligheid Mw. A. de Jong-Tokman Fluwel Burgwal 56 Postbus EA D Haag Anna.Jong@minbzk.nl

4 1. Inleiding Tot e paar jaar geled war binnlandse buitlandse veiligheid twee heel verschillde dimsies van hetzelfde thema. 1 In de afgelop periode is ons land echter geconfronteerd met e aantal dreiging, dat duidelijk heeft gemaakt dat sprake is van e toemde verwevheid tuss binn- buitlandse veiligheid. Hierbij kan word gedacht aan de opkomst van het internationale terrorisme, de verspreiding van CBRNwaps, pandemieën, klimaatverandering afnemde ergievoorziingszekerheid. Globalisering onder andere in de vorm van op grz vervaging van de betekis van plaats tijd heeft ertoe geleid dat buitlands veiligheidsbeleid meer dan ooit van invloed is op de binnlandse veiligheid, terwijl het omgekeerde ook het geval is. Teg deze achtergrond is de begripsvorming rondom nationale veiligheid op gang gekom. Naar aanleiding van kele vooronderzoek waaruit is geblek dat het beleid op het gebied van nationale veiligheid te repressief, ad hoc gefragmteerd is, heeft e stuurgroep Nationale Veiligheid beslot e vervolgonderzoek in te stell waarbij interdepartemtaal proactief beleid ctraal staan. Als uitgangspunt voor dit onderzoek (het aggregatiiveau) geld neg dreiging met daaraan gekoppelde incidtcategorieën. Hieronder volgt e overzicht van deze dreiging met bijbehorde incidtcategorieën. Klassieke dreiging Incidtcategorieën 1. Aantasting van de internationale vrede Falde stat veiligheid Risicoland 2. CBRN Verspreiding van CBRN-waps (proliferatie) 3. Terrorisme Catastrofaal terrorisme Radicalisering 4. Internationaal georganiseerde criminaliteit Toemde verwevheid onder- bovwereld Wereldwijde handel in drugs Sociaal-economische dreiging Incidtcategorieën 5. Sociale kwetsbaarheid Toemde (interetnische) spanning afnemd burgerschap 6. Digitale onveiligheid Digitale verlamming 7. Economische onveiligheid Aantasting van de sociale zekerheid Extreme schaarste van ergiedragers grondstoff Natuurlijke dreiging Incidtcategorieën 8. Klimaatverandering natuurramp Toemd overstromingsrisico Toemde kans op extreme droogte/hitte Plaagorganism 9. Pandemieën Pandemieën van reeds bekde ziekt Zoönos 1 Zie ook de Wijk & Toxopeus, Hoe binn- buitlandse veiligheid verwev zijn, in: Internationale Spectator,

5 Het onderzoek heeft het karakter van e zelfevaluatie met daarop volgd e collegiale toets. Het onderzoek is concreet gericht op: 1. idtificer van blinde vlekk in het op proactie gerichte beleid t aanzi van de gekoz incidtcategorieën 2. achterhal van knelpunt in het interdepartemtale beleidsproces dat t behoeve hiervan wordt ingezet 3. creër van inzicht in de wijze waarop met deze blinde vlekk knelpunt kan word omgegaan. De voorliggde geïntegreerde rapportage heeft betrekking op de incidtcategorie toemde verwevheid onder- bovwereld (verder: verwevheid onder- bovwereld ) is het resultaat van vier departemtale zelfanalyses vier collegiale toets. De zelfanalyses zijn verricht door de Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM. De tot nu toe verrichte collegiale toets zijn van de Ministeries van LNV, V&W, SZW EZ (zie bijlage 1 voor e totaaloverzicht). Van de zelfanalyses zijn separaat rapportages beschikbaar, van de collegiale toets zijn (interne) verslag opgesteld. Leeswijzer De voorliggde rapportage is als volgt opgebouwd: in hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de omschrijving van de incidtcategorie in hoofdstuk 3 wordt uitegezet wat de hoofdlijn van het beleid zijn, welke beleidsactiviteit word uitgevoerd welke interdepartemtale samwerkingsrelaties aanwezig zijn in hoofdstuk 4 wordt op basis van de huidige gegevs beschrev welke blinde vlekk in het beleid aanwezig zijn, welke knelpunt zich in het beleidsproces voordo welke ambities de betrokk ministeries hebb als het gaat om deze incidtcategorie in hoofdstuk 5 word de conclusies gepresteerd. In de bijlag staan opgom: e overzicht van de betrokk ministeries de aard van hun bijdrage aan dit onderzoek (bijalge 1) e overzicht van de activiteit van de ministeries die e zelfevaluatie hebb verricht (bijlage 2). 5

6 2. Omschrijving incidtcategorie In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de omschrijving van de incidtcategorie verwevheid onder bovwereld. 2 Verder word kele opmerking vooraf gemaakt in paragraaf 1.2. Beide paragraf kunn word gezi als de achtergrond waarteg de resultat van het onderzoek moet word beschouwd. 2.1 Toemde verwevheid onder- bovwereld Georganiseerde criminaliteit beweegt zich niet alle in de onderwereld, e deel heeft belang wellicht machtsposities binn de legale bovwereld. De verwevheid van de onder- bovwereld heeft betrekking op vermging van de criminele, illegale wereld met de legale wereld. Deze vermging stelt betrokk in staat om het normale economische functioner van de maatschappij distbaar te stell aan hun criminele activiteit. Legale economische machtsposities stell criminel in staat prijz te manipuler, onroerd goed te gebruik voor hun criminele doeleind, hun criminele activiteit e legale façade te gev het witwass van crimineel geld te verevoudig. Sector die voor vermging of verweving vatbaar zijn, zijn bijvoorbeeld vastgoed, horeca, transportbedrijv (groot)handelsonderneming. Er is in Nederland sprake van e aantal (criminele) topfigur dat e min of meer respectabele positie bekleedt in de bovwereld. Het bestaan van deze relatief stabiele top van criminel in Nederland die onkwetsbaar lijkt voor politie justitie, bergt het gevaar in zich van imagoverlies voor opsporingsinstanties afname van het vertrouw in de overheid (bron: KLPD/DNRI). In het Nationaal Dreigingsbeeld uit 2004 zijn de belangrijkste invalshoek gegev voor verwevheid onder bovwereld 3 : het gaat om e zekere bestdigheid het innem van machtsposities. Deze kmerk word daar gevond waar sprake is van samwerking met of zeggschap over onderneming instanties er is e onderscheid gemaakt tuss samwerking met bedrijfslev, overheid vrije beroepsoefar zeggschap over rechtsperson is onderscheid van bezit van onroerd goed. De proactieve aanpak van de verwevheid onder- bovwereld kan zich richt op: het voorkom dat rechtsperson word opgericht om het uitvoer van criminele activiteit te faciliter het voorkom dat bestuursorgan criminaliteit faciliter door het afgev van bijvoorbeeld vergunning het stimuler/monitor van de integriteit van financiële markt het uitoef van bestuurlijk toezicht. 2 Deze tekst is zowel gebaseerd op het voortraject dat in het kader van het project Nationale Veiligheid is doorlop als op de sessies (zelfevaluaties) die in het kader van ronde 1 hebb plaatsgevond. 3 Nationaal Dreigingsbeeld: zware of georganiseerde criminaliteit, Dist Recherche Informatie, KLPD, juli 2004, pagina 45. 6

7 2.2 Opmerking vooraf De incidtcategorie verwevheid onder bovwereld valt naast de incidtcategorie wereldwijde handel in drugs onder de dreiging (internationale) georganiseerde criminaliteit. Uit de zelfanalyses bij de diverse departemt is geblek dat beide incidtcategorieën op punt sterke overlap verton. Dit heeft ertoe geleid dat bijvoorbeeld het Ministerie van Financiën de zelfanalyse heeft verricht vanuit de invalshoek van de dreiging niet per incidtcategorie. De overige ministeries badrukk dat er e sterke samhang is tuss beide categorieën die met name tot uitdrukking komt bij de aanpak van het witwass van drugsgeld. Het is dan ook in het kader van de proactieve aanpak van internationaal georganiseerde criminaliteit aan te bevel beide eindrapportages naast elkaar te legg. Voor wat betreft de proactieve aanpak van de verwevheid onder bovwereld wordt voorts opgemerkt dat hoewel georganiseerde criminaliteit e internationaal karakter heeft, uitsluitd is gekek naar de verwevheid onder bovwereld in Nederland. Het (gedeeltelijke) zicht dat ministeries met name het Ministerie van BZ hebb op verwevheid onder- bovwereld in andere land, moet dan ook vanuit dit perspectief word bezi: het is relevant voor zover het uistralde werking richting Nederland heeft. T aanzi van verwevheid onder bovwereld is door diverse ministeries opgemerkt dat dit lastig te definiër is, met name de vraag wanneer iets kan word gekwalificeerd als verwevheid. Voorbeeld: is bij grootschalige fraude bij gebiedsontwikkeling slechts sprake van fraude of van verwevheid onder bovwereld of is dit afhankelijk van de vorm van fraude? En hoe wordt in dit licht aangekek teg witteboordcriminaliteit? Tot slot wordt opgemerkt dat de zelfanalyses hebb plaatsgevond in e periode waarin de discussie over de mate van rijkssturing- monitoring op geldstrom wordt gevoerd. Met name bij het teggaan van verwevheid onder bovwereld is dit van belang. Vrag die daarbij aan de orde kom, zijn: in hoeverre is het vanuit het oogpunt van fraude noodzakelijk voor het Rijk om scherp te blijv monitor op de besteding van subsidies op lokaal niveau? in hoeverre is het de taak van het rijk om op lokaal niveau kwesties als integriteit scre van rechtsperson hoger op de agda te krijg? Deze eindrapportage dit gelez te word in het licht van bovstaande opmerking. 7

8 3. Beleidsproces beleidsinhoud op hoofdlijn In dit hoofdstuk wordt e overzicht gegev van de interdepartemtale samwerking in het kader van het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld. Daarnaast wordt ingegaan op de beleidsactiviteit die e proactieve uitwerking hebb op het inperk /of voorkom van verwevheid onder bovwereld op de mate waarin deze activiteit voortvloei uit vastgesteld interdepartemtaal beleid. De zelfanalyses van de Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM hebb voor deze drie onderdel als input gedid, aangevuld met de collegiale toets bij de Ministeries van V&W, LNV, SZW EZ. Het hoofdstuk is als volgt opgebouwd: in paragraaf 1 wordt e overzicht gegev van het interdepartemtale beleidsnetwerk dat bij het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld betrokk is in paragraaf 2 wordt op hoofdlijn ingegaan op de beleidsactiviteit die proactief uitwerk op het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld in paragraaf 3 wordt aangegev in welke mate er vastgesteld interdepartemtaal beleid aanwezig is dat richting geeft aan de beleidactiviteit de samwerking Beleidsnetwerk (proces) op hoofdlijn Het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld is ge opgave die door één Ministerie succesvol kan word volbracht. Er werk daarom verschillde ministeries vanuit uitelopde roll sam aan het proactieve beleid. In deze paragraaf wordt in beeld gebracht hoe deze samwerking er uitziet (nogmaals, voornamelijk vanuit het perspectief van de Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM). Het gaat dan om de vraag welke ministeries vanuit welke rol betrokk zijn bij het inperk/voorkom van verwevheid onder- bovwereld. Nogmaals wordt badrukt dat het Ministerie van Financiën heeft gekek naar samwerkingsrelaties in het kader van wereldwijde handel in drugs én toemde verwevheid onder- bovwereld. Dit betekt dat sommige samwerkingsrelaties wellicht meer in het kader van de bestrijding van de wereldwijde handel in drugs zoud kunn geld. In figuur 1 (volgde pagina) word de interdepartemtale samwerkingsrelaties schematisch weergegev waarbij tevs de intsiteit van de samwerkingsrelatie is gevisualiseerd. 8

9 Figuur 1. Interdepartemtale samwerking in het kader van het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld Bevorder van integer bestuur i.h.a. AID is verantwoordelijk voor van de achterban in het bijzonder fraude-onderzoek in de voedselket Verantwoordelijk voor Kmar Sturde invloed (ook als heeft rol bij handhaving Bevorder internationale stabiliteit Defsie LNV opdrachtgever) op de bouwnijverheid milieubeleid Rol bij integriteit bouw- RO-beleid door normstelling, subsidieverling, Medeverantwoordelijk voor beleid controle toezicht t.a.v. daling gebruik groeihormon Rol ikv integriteit bij o.a. onteigings / vergunningbeleid Verantwoordelijk voor transportsector Rol Inspectie bij controles in transportsector i.h.k.v. Wet Bibob Samwerking i.h.k.v. VOGrechtsperson, bijvoorbeeld taxibranche V&W VROM SZW Rol van Inspectie bij handhavingsbeleid Verantwoordelijkheid ikv bestrijding o.a. arbeidsmarkt subsidie) fraude Indirecte verantwoordelijkheid via buitlands beleid: bevorder stabiliteit, armoedebestrijding, staatsversterking, e.a. Bijdrage aan internationale besluitvorming over o.a. politiesamwerking BZ Justitie Systeemverantwoordelijkheid voor opsporing vervolging Doorlichting kwetsbaarheid van bepaalde sector Faciliter van bepaalde prevtieve maatregel i.h.k.v. Wet Bibob Verantwoordelijkheid t aanzi van het bevorder integriteit financiële sector (o.a. toezicht) Verantwoordelijk voor Douane Belastingdist Financiën BZK VWS Verantwoordelijkheid ikv bestrijding (medicijn)fraude Rol bij controle op illegale handel in (namaak)medcijn Verantwoordeiljk voor de IGZ Rol bij uitvoer beleid voorkom misbruik rechtsperson Aansturing NMa Inbrg expertise i.h.k.v. kartelvorming, exportbeleid wetgeving (zoals mededingingswet) EZ Verantwoordelijkheid voor beheer politie Rol bij signaler fraude (registratiebeleid, GBA s) Bijdrage prevtief toezicht op bedrijv (Bibob, MOT) (faciliter) Prevtieve maatregel Ontwikkel integriteitsbeleid AZ Algeme coordinerde (politieke) verantwoordelijkheid Rol bij beeldvorming NL in buitland Lever inbrg Krijg inbrg Sterke betrokkheid Gemiddelde betrokkheid Zwakke betrokkheid 9

10 Beschrijving samwerkingsrelaties Om aan te gev dat Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM door het uitvoer van de zelfevaluatie de (uitgebreide) mogelijkheid hebb gehad de interdepartemtale samwerking te beschrijv, zijn deze in de figuur gekleurd. De aanvulling uit de collegiale toets geld met name voor de rolomschrijving. Dit betekt dat de door middel van lijn aangegev samwerkingsrelaties (nog) niet staan weergegev. T aanzi van de (intsiteit van de) samwerkingsrelaties is e aantal verschill waar te nem: relatie tuss de Ministeries van BZ Justitie: het Ministerie van BZ geeft aan dat het meest intsief wordt samgewerkt met het Ministerie van Justitie terwijl dit Ministerie de samwerking als minst intsief kwalificeert (net als de samwerking met de Ministeries van AZ LNV) relatie tuss de Ministeries van Financiën SZW: het Ministerie van SZW geeft aan dat (gemiddeld) wordt samgewerkt met het Ministerie van Financiën in het kader van de fraudebestrijding terwijl dit Ministerie ge samwerkingsrelatie met het Ministerie van SZW formuleert. Wanneer puur wordt afgegaan op het aantal in de bovstaande figuur weergegev samwerkingsrelaties, kunn de Ministeries van VROM, Justitie BZ spin in het web word goemd. Het Ministerie van BZ heeft hierbij echter badrukt dat het weliswaar veel samwerkingsrelaties onderhoudt met andere departemt, maar dat het zichzelf niet als spin in het web ziet. Temeer daar de bestrijding van verwevheid in Néderland meer op het terrein ligt van andere vakdepartemt. In de praktijk vervult het Ministerie dan ook meer e faciliterde rol: het ondersteun van andere departemt bij het legg van internationale contact of het belang van (internationale) samwerking uitdrag. De Ministeries van BZK, EZ Financiën hebb vanuit specifieke verantwoordelijkhed tevs e belangrijke rol bij het inperk van de verwevheid onder bovwereld. Vooral het Ministerie van BZK is esstieel met het oog op bevorder personele organisationele integriteit het voorkom van facilitering van criminaliteit door bestuursorgan (Bibob). Van het totale beleidsnetwerk spel de Ministeries van V&W, SZW, LNV, Defsie AZ e belangrijke, maar minder prominte rol. Zij kom voornamelijk in beeld ofwel bij zeer specifieke onderdel van het beleid (SZW/LNV) danwel e specifieke verantwoordelijkheid (Defsie) /of expertise t behoeve hiervan (V&W/AZ). De verantwoordelijkhed van deze ministeries t aanzi van het inperk /of voorkom van verwevheid onder bovwereld lijk dan ook op basis van figuur 1, beperkter. 3.2 Beleidsactiviteit op hoofdlijn Waar in de vorige paragraaf de roll/verantwoordelijkhed van de bij het proactieve beleid betrokk ministeries ctraal hebb gestaan, gaat deze paragraaf in op de hoofdlijn van de beleidsactiviteit waarmee invulling wordt gegev aan deze roll/verantwoordelijkhed. Allereerst wordt aandacht besteed aan de verhouding tuss internationaal nationaal beleid (paragraaf 3.2.1). 10

11 Vervolgs wordt ingegaan op de beleidsactiviteit die door de verschillde ministeries word verricht in het kader van het inperk /of voorkom van verwevheid onder bovwereld (paragraaf 3.2.2) Verhouding internationaal - nationaal De dreiging georganiseerde criminaliteit is bij uitstek e internationale aangelegheid hoewel het onderzoek zich richt op de verwevheid van onder- bovwereld in Nederland, is de internationale dimsie net als voor de wereldwijde handel in drugs niet weg te vlakk. Voorbeeld: politieke instabiliteit schept meer kans ( wellicht noodzaak) voor het ontplooi van criminele activiteit die vaak plaatsvind in internationale netwerk. Ook uit het Nationaal Dreigingsbeeld van het KLPD blijkt dat met name politieke bestuurlijke omstandighed van belang zijn voor de mogelijkhed tot corruptie verwevheid 4 het ontbrek van (financieel) toezicht in het buitland maakt verwevheid onder bovwereld makkelijker, omdat het malafide (rechts)person onvoldode zichtbaar maakt risicogevoelige sector zoals transport, (legale) waphandel, voedingsbranche, et cetera zijn veelal niet gebond aan landsgrz. Bovstaande voorbeeld mak duidelijk dat wil de proactieve aanpak van verwevheid onder - bovwereld ook in Nederland succesvol zijn het esstieel is, dat Nederland e bijdrage levert aan zowel het ontwikkel als uitvoer van internationaal beleid. De (beleids)netwerk strekk zich dan ook uit over diverse land waarbij vooral het ontwikkel van internationale wet- regelgeving hoog op de agda staat. Naast het ontwikkel uitvoer op nationaal niveau van wet regelgeving (onder meer over financieel toezicht) word zowel in Europees als mondiaal verband afsprak gemaakt over politiële justitiële samwerking. Verder wordt op specifieke terrein internationaal beleid ontwikkeld zoals op het gebied van transportbeleid wapexportbeleid. De transportsector is bij uitstek e terrein waarop verwevheid zich kan manifester, maar ook in het kader van de waphandel is er e risico op verwevheid. Tot slot wordt door Nederland e bijdrage geleverd aan de proactieve aanpak van verwevheid onder- bovwereld (met name de Ministeries van BZ Defsie) door het bevorder van internationale politieke stabiliteit. In e land waar politieke rust stabiliteit heerst, kunn criminele activiteit georganiseerde misdaad minder goed florer. In dit verband wordt gewerkt aan het actief uitdrag van principes van goed bestuur waartoe ook het (financieel) toezicht op bepaalde sector hoort. Het transparant zichtbaar mak van mogelijk malafide (rechts)person is zowel in nationaal als internationaal verband e belangrijk onderdeel van het beleid. 4 Nationaal Dreigingsbeeld: zware of georganiseerde criminaliteit, Dist Recherche Informatie, KLPD, juli 2004, pagina 35 11

12 Beleidsactiviteit Om de beleidsactiviteit inzichtelijk te mak, is e indeling gemaakt in verschillde fas van het beleidsproces: 5 beleidsvoorbereiding: verzamel in kaart brg van knis informatie over de achtergrond bij aard omvang van verwevheid onder bovwereld (onderzoek risicoanalyses) beleidsontwikkeling: gericht op het ontwikkel van acties, standpunt, e.a. die bijdrag aan het inperk van verwevheid onder bovwereld beleidsuitvoering: uitvoering van zowel beleid als wet- regelgeving gericht op het inperk /of voorkom van verwevheid onder bovwereld beleidsevaluatie: gericht op inzicht in resultat effect van wetgeving beleid Beleidsvoorbereiding: onderzoek risicoanalyses Voor de beleidsvorming in nationaal verband, maar ook de standpuntbepaling in internationaal verband is informatie esstieel. De relevante informatie in het kader van het inperk /of voorkom van de verwevheid onder bovwereld wordt in esstie langs twee kanal verkreg. In de eerste plaats wordt er (wetschappelijk) onderzoek verricht naar achtergrond van verwevheid onder - bovwereld. Belangrijker nog is het tweede kanaal, te wet risico- of dreigingsanalyses. Dit vormt e esstiële bron van informatie voor te wijzig of nieuw te bepal beleid. Onderzoek wordt voornamelijk verricht door (wetschappelijke) onderzoeksinstelling, risicoanalyses kunn ook plaatsvind door bijvoorbeeld inlichtingdist /of ehed. Onderzoek risicoanalyses word vanuit verschillde ministeries verricht waarbij ieder Ministerie zich conctreert op specifieke aspect. Enkele voorbeeld: het Ministerie van Justitie richt zich op (internationaal) onderzoek met e juridisch karakter, maar daarnaast vooral ook op onderzoek risicoanalyses naar de gevoeligheid voor infiltratie van bepaalde sector. E voorbeeld is het onderzoek prevtief toezicht waarbij is gekek naar financiële strom voorkomde delictvorm in organisaties die wijz op mogelijke vermging onder- bovwereld: het Ministerie van BZ laat zich door middel van onderzoek risicoanalyses (bijvoorbeeld criminaliteitsbeeldanalyses) adviser over de politieke situatie criminaliteitsontwikkeling in andere land met mogelijke uitstralde werking naar ons land. het Ministerie van Financiën richt zich voor wat betreft onderzoek vooral op onderzoek naar criminele geld in sector zoals de vastgoed transportsector. Verder word method techniek van witwass (ook in internationaal verband) in kaart gebracht het Ministerie van BZK richt zich erzijds op onderzoek met betrekking tot het integriteitsbeleid, maar heeft daarnaast e belangrijke sturde rol bij de onderzoek die aan het Nationaal Dreigings Beeld (NDB) t grondslag hebb geleg 5 In bijlage 2 vindt u e opsomming van de beleidsactiviteit die door de ministeries die e uitgebreide zelfevaluatie hebb uitgevoerd (De Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM), word verricht in het kader van het inperk /of voorkom van verwevheid onder bovwereld. 12

13 het Ministerie van VROM richt zich voornamelijk op onderzoek waarbij de relatie tuss beleidsterrein integriteit in kaart wordt gebracht. Risicoanalyses die word verricht betreff onder meer toekomstscario s op het terrein van fraude, maar ook doorlichting op fraudegevoeligheid van sector zoals corporaties of afvalverwerkingsbedrijv. het Ministerie van VWS richt zich in dit verband bijvoorbeeld op het in kaart (lat) brg van de aard omvang van de illegale handel in geesmiddel Door de onderzoek risicoanalyses vanuit verschillde departemtale invalshoek te verricht, wordt e breed beeld gekreg van zowel de trds ontwikkeling op het gebied van verwevheid onder bovwereld als van de risico s binn bepaalde sector. Het biedt voor de departemt afzonderlijk, maar vooral ook in de interdepartemtale internationale samwerkingsrelaties, e belangrijke basis voor beleidsontwikkeling Beleidsontwikkeling De activiteit die door de verschillde ministeries word ontplooid in het kader van nationale beleidsontwikkeling, lat zich als volgt samvatt: stell van kaders, het verhog van zichtbaarheid verlag van anonimiteit van malafide (rechts)person, systematisch toezicht consequte handhaving. Het bevorder van integriteit loopt als rode draad door de beleidsontwikkeling he. Hieronder de belangrijkste activiteit. Stell van norm, regels kaders als basis voor beleid Met name het Ministerie van Justitie, maar ook bijvoorbeeld de Ministeries van Financiën, VROM BZK hebb e belangrijke rol op het terrein van het ontwikkel van wet- regelgeving. Voorbeeld: strafbaarstelling witwass, opstell richtlijn voor het opricht van rechtsperson, Wet Bibob, regelgeving op het terrein van aanbesteding de Wet Melding Ongebruikelijke Transacties. Naast wet- regelgeving word op andere wijz norm kaders gesteld in het kader van de proactieve aanpak van verwevheid onder bovwereld. Als voorbeeld kan de normstellde taak van het Ministerie van VROM word goemd (zoals certificering in het kader van vergunningbeleid registratiebeleid). Ontwikkel beleid op bevorder integriteit teggaan fraude Het bevorder van integer (rijks)bestuur vormt e zwaartepunt bij de proactieve aanpak van verwevheid onder bovwereld. Ieder departemt draagt hier op zijn manier aan bij. Zo ontwikkelt het Ministerie van VROM beleid op vastgoed integriteit, integriteit subsidieverling teggaan van fraude in het ruimtelijk ordingsbeleid. Het Ministerie van Financiën neemt e belangrijke rol in bij het bevorder van integriteit van de financiële sector, e voor verwevheid gevoelige sector gezi de bodigde specialistische knis bij bijvoorbeeld witwaspraktijk. Het Ministerie van BZK neemt e belangrijke rol in bij het bevorder van integriteit op lokaal niveau. Gezi de grote hoeveelhed (subsidie)geldstrom is dit onontbeerlijk. 13

14 Ontwikkel gezamlijk opsporings- handhavingsbeleid E aantal departemt heeft e specifieke taak in opsporing handhaving (bijvoorbeeld de Ministeries van SZW VROM vanwege de verantwoordelijkheid voor bijzondere opsporingsdist, maar ook het Ministerie van BZK gezi de beheersverantwoordelijkheid voor de politie). In het Platform BOD wordt gezamlijke beleid ontwikkeld op (de prioriteit in de) handhaving. Met name de verrichte risicoanalyses vorm daarvoor e belangrijke basis. Daarnaast word randvoorwaard geformuleerd t behoeve van e adequate implemtatie van beleid. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het Ministerie van Justitie langs de lijn van het Nationaal Dreigingsbeeld waarin tevs e analyse is gemaakt van de dreiging van verwevheid onder bovwereld. In internationaal verband draagt het Ministerie van BZ bij aan beleidsontwikkeling op bijvoorbeeld het terrein van transportbeleid wapexportbeleid. Ontwikkel instrumt op gebied van toezicht prevtie Op basis van het uitgangspunt dat van toezicht e sterk signalerde functie uitgaat, ontwikkel verschillde departemt instrumt. Het werkt proactief aangezi transparantie wordt vergroot anonimiteit zoveel mogelijk wordt verlaagd. Zo ontwikkelt het Ministerie van Justitie monitoringinstrumt, maar ook de activiteit van de Belastingdist (het Ministerie van Financiën) bied inzicht in mogelijke verwevheid (zie ook bij evaluatie). In samwerking met het bedrijfslev wordt in het kader van het verhog van het risicobewustzijn van burgers voorlichting gegev aan burgers organisaties over bijvoorbeeld onroerd goed transacties faillissemt. Als uitvloeisel van het hiervoor beschrijv beleid om integriteit te verhog fraude teg te gaan, word tevs instrumt ontwikkeld door het Ministerie van VROM. Als voorbeeld kan de zogaamde bonafiditeitstoets bij de aan- verkoop van grond word goemd Beleidsuitvoering De activiteit die door de verschillde ministeries word ontplooid in het kader van beleidsuitvoering, hang uiteraard sterk sam met de hiervoor beschrev activiteit op het terrein van beleidsontwikkeling. Zowel de prevtieve kant als de meer repressieve kant (in de zin van controle opsporing) wordt hierin teruggezi. Hoewel repressie ge proactie, word vanwege de afschrikwekkde werking van controle/opsporingsactiviteit deze hieronder ook vermeld (vooral door het vergrot van de zichtbaarheid van financiële strom transacties, maar ook door bijvoorbeeld zwarte lijst ). Op hoofdlijn laat het zich als volgt samvatt: voor wat betreft beleidsuitvoering op internationaal niveau gaat het om bijdrag aan internationale afsprak over (politie)samwerking de Joint Investigations Teams. Daarnaast wordt uitvoering gegev aan de internationale verdrag afsprak over wapexportbeleid, transportbeleid vooral ook de security sector reform vanuit het uitgangspunt dat het bevorder van internationale rust stabiliteit bijdraagt aan het voorkom van georganiseerde misdaad in nationaal verband gaat het voornamelijk om het uitvoer van beleidsnota s zoals de Nota Misbruik & Oneiglijk gebruik Overheidsgeld, het Actieplan teg Geweld (gericht op teggehoud van georganiseerde misdaad), Nota Integriteitsbeleid 14

15 bij uitvoeringsactiviteit valt allereerst te dk aan de controle opsporing (door onder andere de verschillde BOD ), maar ook aan het verricht van bonafiditeitstoets, gev van voorlichting aan burgers ondernemers andere maatregel ter voorkoming van fraude. 6 Tevs word screingsprofiel VOG (Verklaring Omtrt Gedrag) opgesteld voor het bedrijfslev waaronder de taxibranche. Daarnaast geld voor de diverse departemt dat zij zich in de uitvoering richt op specifieke aspect. Hieronder kele voorbeeld: het Ministerie van Justitie: bevorder van zelfregulering door bepaalde beroepsgroep (gedragscodes) voorts het invulling gev aan afgeslot handhavingarrangemt waarmee de opsporing gericht wordt gestuurd het Ministerie van Financiën: uitvoer van gemaakte kwantitatieve kwalitatieve afsprak met het OM, de politie toezichthouders over onderzoek vervolging. Verder vooral controles door douane belastingdist het Ministerie van BZ: training in buitland over integriteit corruptie, gebruik van de door Transparancy International opgestelde ranglijst met land hun (vermede) gevoeligheid voor corruptie het actief uitdrag van principes van goed bestuur het Ministerie van VROM: verricht van bonafiditeitstoets bij aan- verkoop van grond, toets door toetsingscommissie Misbruik &Oneiglijk gebruik overheidsgeld van subsidieregeling, scre van rechtsperson opstell van ervaringslijst in de bouw Beleidsevaluatie Zoals in de voorgaande paragraf duidelijk is geword, staan veel activiteit van de departemt in het tek van toezicht, controle, opsporing vervolging. Daarnaast wordt de informatie die wordt verkreg uit onderzoek, risicoanalyses internationale netwerk, aangewd voor wijziging danwel uitvoering van bestaand beleid. Daarnaast bested ministeries aandacht aan evaluatie van beleid. Deze zijn als volgt in te del: Evaluatie van beleid beleidsinstrumt: periodieke evaluaties van nota s effectevaluaties bij onder meer milieubeleid evaluatie van het werk van de toetsingscommissie M & O, evaluatie van VOG-instrumt belicht van rdemt van handhavingsacties in term van ontdekte fraude etc. Wetsevaluaties: audit van wet- regelgeving. Zo zijn er vanuit opsporings- inspectiedist aanbeveling om wetgeving minder fraudegevoelig te mak periodieke evaluatie evtuele aanpassing van wet- regelgeving. Voorbeeld: ontnemingswetgeving de Mededingswet. 6 Het Nationaal Dreigingsbeeld vormt hierbij e richtinggevd kader. De opsporing vervolging word ingevuld langs de lijn van de speerpunt uit de reactie op het Nationaal Dreigingsbeeld 15

16 Evaluaties van specifieke project: es per vier jaar wordt het totale anti-witwas anti-terreurfinancieringsysteem geëvalueerd. Dit gebeurt zowel op basis van e zelfevaluatie als door derd, zoals het IMF de FATF (Financial Action Task Force). De resultat hiervan zijn opbaar; tekortkoming verbetering word aangepakt doorgevoerd verder word bepaalde prevtieve maatregel geëvalueerd vind evaluaties plaats van concrete project (zoals financieel-economische criminaliteit). Monitoring: hoewel ook voor e deel goemd bij beleidsontwikkeling heeft monitoring juist bij de aanpak van verwevheid onder bovwereld e evaluatief karakter: daarbij valt bijvoorbeeld te dk aan de fraudegevoeligheidstoets die het Ministerie van VROM uitvoert in het kader van het handhavingsbeleid monitor van basisadministraties om zicht te krijg op mogelijk malafide (rechts)person. Fraudemonitor: evaluatie van resultat van Bijzondere Opsporingsdist het OM monitor bedrijfslev: periodiek inzicht in mogelijkhed tot voorkom van criminaliteit bij het bedrijfslev. 3.3 Aanwezigheid interdepartemtaal beleid Volgs de ministeries die de zelfanalyse hebb uitgevoerd, is er ge vastgesteld rijksbreed beleid specifiek gericht op het teggaan van de verwevheid onder bovwereld. Er is echter wel degelijk e formele basis voor het beleid op de bestrijding van georganiseerde criminaliteit te vind in e aantal documt waaraan diverse departemt zich hebb gecommitteerd. Voor de aan deze rapportage meegewerkte ministeries, is dit beleid te typer als interdepartemtaal waarbij de verwevheid onder bovwereld als één van de speerpunt kan word boemd. Er is dan ook op dit momt ge behoefte aan nader vast te stell rijksbreed beleid specifiek op deze incidtcategorie. Voor e deel is het argumt hierin geleg dat er nu voldode beleidsbasis is, voor e ander deel is het argumt dat de verantwoordelijkheid van bepaalde ministerie té indirect is om rijksbreed beleid te rechtvaardig. De belangrijkste formele basis voor het beleid is te vind in: 1) Nationaal Dreigingsbeeld (2004) De Dist Nationale Recherche Informatie van het KLPD heeft in 2004 e eerste Nationaal Dreigingsbeeld opgesteld. Dit NDB wordt vanaf dat momt tweejaarlijks opgesteld is e landelijk criminaliteitsbeeld op het gebied van zware, georganiseerde criminaliteit dat mede bedoeld is voor het stell van beleidsprioriteit. Hoewel dus niet e beleidsdocumt, is het volgs de bevraagde departemt e belangrijke basis voor het beleid. Als e van de dreiging staat boemd bestrijding van financieel-economische criminaliteit witwass. Dit staat ook als speerpunt weergegev in de reactie van de Ministeries van BZK Justitie op het NDB. 16

17 Trds ontwikkeling die in het NDB word beschrev, vorm de basis voor nieuw te ontwikkel dan wel wijzig van beleid. Voorbeeld: in het NDB wordt de trd geschetst dat evoudige witwas- financieringsconstructies voor e belangrijk deel zijn geblokkeerd door wetgeving controle: Witwass vereist ook steeds complexere werkwijz. Zonder e grondige knis van de financiële wereld zijn grote bedrag nauwelijks meer te legaliser. De georganiseerde criminaliteit zal dan ook in toemde mate e beroep moet do op financieel deskundig. 7 Overigs wordt de reactie door de Ministeries van BZK Justitie gezi als interdepartemtaal beleid op de bestrijding van georganiseerde criminaliteit. Daarin staat onder meer het volgde opgemerkt het flexibele dynamische karakter van georganiseerde misdaad zal nog meer samhang, samwerking het del van informatie eis bij de aanpak. 8 2) Beleid, wet- regelgeving: transparantie omhoog anonimiteit omlaag Zoals uit het voorgaande hoofdstuk duidelijk is geword, vorm diverse vorm van wet regelgeving, norm eis, e esstiële basis voor beleidsvorming. Dit is bijvoorbeeld het te voer integriteitsbeleid. Zo is de Nota Misbruik & Oneiglijk gebruik overheidsgeld e belangrijk richtinggevd kader in de strijd teg fraude corruptie in relatie daarmee, verwevheid onder bovwereld. In het kader van het integriteitsbeleid valt te wijz op de Wet Bibob ( scre van de overheid) de Verklaring Omtrt Gedrag (VOG) voor het scre van het bedrijfslev. E belangrijke pijler van het beleid is het handhavingsbeleid, zowel vanuit de verantwoordelijkheid van Justitie als bezi vanuit de invalshoek van de vier bijzondere opsporingsdist (BOD) van de ministeries. De BOD mak gezamlijke afsprak over (prioriteit in de) handhaving in het Platform BOD. Relevante wet- regelgeving voor bovstaand beleid: Wet Melding Ongebruikelijke Transacties, Wetgeving op het Notarisambt, Handelsregisterwet, et cetera. Daarnaast geldt het handhavingsbeleid voor opgestelde norm kaders bijvoorbeeld vanuit het Ministerie van het Ministerie van VROM op het terrein van vergunning, onteiging, bouw de aan- verkoop van grond. Hoewel vanuit verschillde taakstelling, word alle bovgoemde activiteit door de ministeries ondernom met als doel om malafide (rechts)person fraudegevoelige sector bloot te legg. Het verhog van de transparantie (van bijvoorbeeld financiële strom), maar voornamelijk ook het verlag van de anonimiteit van malafide (rechts)person is e belangrijk uitgangspunt voor het stell van kaders, wet- regelgeving, toezicht, handhaving opsporing. 7 Nationaal Dreigingsbeeld: zware of georganiseerde criminaliteit, Dist Recherche Informatie, KLPD, juli 2004, pagina Tweede Kamer vergaderjaar ,

18 3) Actieplan Veilig Ondernem Actieplan teg Geweld De Ministeries van BZK, JUS, EZ, OCW, SZW, V&W VWS hebb in 2005 het Actieplan teg Geweld vastgesteld. E aantal departemt die de zelfanalyse heeft verricht, is van ming dat hier met name bij de project onder de vlag aanpak risicofactor e relatie ligt met de proactieve aanpak van verwevheid onder bovwereld. Daarbij moet met name word gedacht aan illegaal wapbezit. Daarnaast is het Actieplan Veilig Ondernem vastgesteld waarbinn e project is boemd waarop verschillde departemt samwerk. Het gaat daarbij om het deelproject Teghoud georganiseerde criminaliteit 18

19 4. Knelpunt, blinde vlekk behoeft In de eerste ronde van de zelfanalyse is bij de Ministeries van Justitie, BZ, Financiën VROM geïnvtariseerd welke beleidsterrein kunn bijdrag aan het inperk van de verwevheid onder bovwereld. Deze beleidsterrein zijn vervolgs afgezet teg de beleidsterrein die in de praktijk ook daadwerkelijk bijdrag. Daarnaast is gekek naar de mate waarin op de beleidsterrein die daadwerkelijk bijdrag ook doelstelling zijn geformuleerd die zich expliciet op de proactieve bijdrage richt. Op deze manier is inzicht ontstaan in de blinde vlekk die in het op proactie gerichte beleid aanwezig zijn. In het vorige hoofdstuk is in kaart gebracht welke beleidsactiviteit de betrokk ministeries uitvoer hoe de interdepartemtale samwerking er vanuit hun perspectief uitziet. In dit hoofdstuk wordt dit inzicht als uitgangspunt gom om blinde vlekk, knelpunt behoeft te beschrijv. Het idtificer van deze onderdel maakt het mogelijk de proactieve kracht van het beleid te versterk. Het hoofdstuk is als volgt opgebouwd: in paragraaf 1 wordt ingegaan op de knelpunt die in de interdepartemtale samwerking kunn word geïdtificeerd in paragraaf 2 wordt beschrev welke blinde vlekk zich in de inhoud van het beleid voordo in paragraaf 3 wordt aangegev welke ambities de betrokk ministeries hebb t aanzi van het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld. 4.1 Knelpunt in het beleidsproces Uit het vorige hoofdstuk kan word afgeleid dat e omvangrijk interdepartemtaal beleidsnetwerk actief is rondom het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld. Vrijwel alle ministeries zijn op de e of andere manier betrokk bij dit onderwerp, waarbij in de zelfevaluaties van de ministeries van nam ministeries is vastgesteld dat de interdepartemtale samwerking in algeme zin goed verloopt. Uiteraard is op punt sprake van e gezonde belangtegstelling, maar van wezlijke knelpunt is ge sprake. Dit neemt niet weg dat er door iedere Ministerie verbetermogelijkhed zijn boemd. Deze word hieronder beschrev waarbij aan het eind van het hoofdstuk tevs de goemde knel c.q. verbeterpunt uit de collegiale toets van de Ministeries van EZ, LNV, V&W SZW is weergegev. Het Ministerie van Justitie: hokjesgeest dichtgetimmerde afsprak belemmer flexibiliteit Hoewel het Ministerie van Justitie de samwerking op hoofdlijn goed vindt verlop, vindt hij dat ieder departemt toch nog teveel op het eig beleidsterrein is gericht. Dit is begrijpelijk vanuit de diverse taakstelling, maar staat e optimale aanpak van georganiseerde criminaliteit soms nog teveel in de weg. Flexibiliteit in aanpak prioriteit is daardoor niet altijd mogelijk. Flexibiliteit ontbreekt soms ook bij de uitvoering van beleidsnota s convant: de mogelijkhed om in de interdepartemtale samwerkingsrelaties snel op actualiteit in te spel, zijn soms beperkt. 19

20 Het Ministerie van BZ: soms nog teveel onduidelijkheid over elkaars (on)mogelijkhed op dit dossier Over het algeme ziet het Ministerie van BZ weinig tot ge knelpunt. E punt waar verbetering mogelijk zou zijn, is in de communicatie tuss departemt over elkaars (on)mogelijkhed. Soms wordt het Ministerie overvraagd in de zin dat het verwachting niet kan waarmak. Zo kan het Ministerie van BZ bijdrag aan het veiliger mak van bepaalde internationale havs, maar slechts in de zin van (financiering van) knisoverdracht. Het Ministerie van Financiën: te weinig prioriteit voor witwass Het Ministerie van Financiën vindt dat er betere samwerking afstemming nodig is t aanzi van witwass. Hier wordt weliswaar in woord veel prioriteit aan gegev, maar de financiële middel capaciteit die hieraan word besteed, staan niet in verhouding. Hoewel het Ministerie zich realiseert dat er altijd e schaarste is aan opsporings- vervolgingscapaciteit, vindt hij dat er meer mogelijk is. Dit is voor e deel geleg in het sluitd mak van de anti-witwasket. De kans op vervolging is nu volgs het Ministerie te klein dit kan verbeterd word door verbeterde interdepartemtale afstemming samwerking. Het Ministerie VROM: te weinig e gezamlijke analyse van informatie t.b.v. handhavingsbeleid Ook het Ministerie van VROM vindt dat de interdepartemtale samwerking op hoofdlijn goed verloopt. Het verbeterpunt dat wordt goemd, is de informatie-uitwisseling. Daarbij wordt met name gedoeld op het gezamlijk stell van prioriteit in de handhaving op basis van gezamlijke analyse van informatie. Dit gebeurt nu nog onvoldode. Voor e deel komt dit doordat registratiesystem niet of te weinig zijn gekoppeld, doordat het belang van fraude niet bij ieder departemt op dezelfde manier tuss de or zit (bijvoorbeeld handhaving milieubeleid), maar ook nog e stap daarvoor: de mogelijkhed om fraude te signaler, word niet optimaal but. 4.2 Blinde vlekk in het beleid Bij de zelfanalyse die de vijf departemt hebb uitgevoerd, is niet alle aan de orde geweest of er verbetermogelijkhed zijn in het beleidsproces (interdepartemtale samwerking). E belangrijk onderdeel bij het beschrijv van het beleid de beleidsactiviteit, is geweest of er binn het beleid inhoudelijke punt voor verbetering zijn. In deze paragraaf wordt ingegaan op de mate waarin er zich blinde vlekk in dit beleid voordo die in dit kader ook kans kunn word goemd. Het Ministerie van Justitie: kans op verschillde (beleids)terrein In de zelfanalyse heeft het departemt t aanzi van de eig beleidsterrein aangegev op welke wijze e bijdrage zou kunn word geleverd bij de proactieve aanpak van verwevheid onder bovwereld. Twee terrein kom naar vor als mogelijke kans in beleid: terrorismebestrijding kan duidelijker gelinkt word aan activiteit om verwevheid aan te pakk. 20

21 Dit is ook gebaseerd op het NDB waarin staat dat niet wordt uitgeslot dat de financiering van terrorisme deels gebeurt door inzet van de bovwereld. Kortom, de kans in het beleid moet voornamelijk word gezi in de zin van verhog van het bewustzijn dat er e verband bestaat tuss terrorisme verwevheid onder- bovwereld. Daarnaast kunn er kans ligg in het kader van inburgering (etnische) minderhed. Bij dit laatste gaat het vooral om versterk van binding in de samleving waardoor de kans op betrokkheid bij criminele activiteit in het algeme wordt verkleind. Tot slot ziet het Ministerie van Financiën e kans in de aanpak van georganiseerde criminaliteit door naast ieder rechercheonderzoek dat gerelateerd is aan zware criminaliteit, tevs e financieel rechercheonderzoek te lat draai Het Ministerie van BZ: kans vanuit ontwikkelingssamwerking transportbeleid Door beleid activiteit in het kader van ontwikkelingssamwerking wordt (financiële) ondersteuning gebod voor het bied van alternatieve bronn van inkomst voor ms in ontwikkelingsland. In land waar corruptie hoogtij viert, zou ontwikkelingssamwerking tevs e bijdrage kunn lever aan het bied van e alternatief. Het gaat daarbij voornamelijk om het verhog van het bewustzijn dat financiële middel ook vanuit e ander perspectief kunn word ingezet dan alléén vanuit ontwikkelingssamwerking. De verschillde doel danwel invalshoek zoud parallel naast elkaar kunn bestaan. Ook in het kader van het transportbeleid is e discussie mogelijk over de rol van het Ministerie van BZ. Rederd vanuit het probleem van verwevheid onder bovwereld kan het Ministerie van BZ e belangrijke (diplomatieke) bijdrage lever aan bijvoorbeeld het verhog van het belang van het aanpakk voor deze voor verwevheid gevoelige sector. Het Ministerie van Financiën: versterk proactieve aanpak door meer repressie Het Ministerie van Financiën ziet vooral mogelijkhed om de anti-witwasket meer sluitd te mak. Het geeft aan dat juist consequte opsporing vervolging het belangrijkste signaal is in het kader van e proactieve aanpak. Dit betekt dat witwass interdepartemtaal nog hoger op de agda moet kom, ook met het oog op beschikbare middel capaciteit. Nu lijkt de private sector nog altijd meer geld in de bestrijding dan de overheid terwijl niets zo effectief werkt als dat criminel zich gevolgd gewaarschuwd wet. Het Ministerie van VROM: door gestructureerder registratiebeleid e betere proactieve aanpak Ook het Ministerie van VROM ziet e aantal kans in het beleid waarbij met name e verbeterde registratie van (rechts)person vereist is. Daarnaast dit de informatieuitwisseling op basis van deze administraties te word verbeterd moet het belang van fraude zowel interdepartemtaal als op lokaal niveau meer tuss de or kom. 21

22 In dit verband wijst het Ministerie op: de mogelijkheid om e meldingsplicht voor het Kadaster in te voer (analoog aan de ingestelde MOT-meldingsplicht voor bank) de mogelijkheid om op lokaal niveau het aspect fraude integriteit meer tuss de or te krijg, maar ook interdepartemtaal Ambities/behoeft van de betrokk ministeries Zoals in de inleiding van deze rapportage is aangegev, hebb de betrokk ministeries allemaal de kans gekreg hun behoeft/ambities t aanzi van het inperk /of voorkom van verwevheid onder- bovwereld aan te gev. Hierbij is e onderscheid gemaakt tuss behoeft of ambities die primair e departemtaal karakter hebb ambities die primair e interdepartemtaal karakter hebb. Hieronder word de uitkomst hiervan weergegev waarbij wordt opgemerkt dat er voor e gedeelte overlap kan zijn met de in paragraaf 4.2 goemde kans in het beleid Departemtale ambities/behoeft Het Ministerie van Justitie: aanpak crimineel vermog faillissemtsfraude Het Ministerie van Justitie is van ming dat voor de komde jar met name prioriteit moet word gegev aan de aanpak van crimineel vermog. Het heeft hier zelf e belangrijke rol bij, maar het gaat ook juist om de interdepartemtale aanpak van crimineel vermog. Daardoor wordt namelijk voorkom dat e klimaat ontstaat waarin criminel zich onaantastbaar wan. Verder is faillissemtsfraude e toemd probleem, bijvoorbeeld in de horeca. Hier moet e van de prioriteit van de komde jar ligg, niet alle vanwege het opsporingsbelang maar vooral ook vanwege het feit dat de integriteit van het Nederlands economische stelsel hiermee wordt aangetast. Het Minsiterie van BZ: meer prioriteit voor (Europees) integratiebeleid E beleidsterrein waaraan meer prioriteit zou kunn word toegekd, is het Europese integratiebeleid. Hier heeft het Ministerie van BZ e belangrijke (diplomatieke) rol in. Door te invester in Europees integratiebeleid word overhed wellicht weerbaarder (ook door verbetering van de regelgeving de rechtsstaat) kan de kans word verkleind dat ms in verschillde land gevoelig zijn voor danwel zich bezig gaan houd met (georganiseerde) criminaliteit. Verhoogde individuele weerbaarheid is weliswaar moeilijk aan te ton, maar het Ministerie vindt het e kans om het bewustzijn te vergrot van de mogelijkhed van het integratiebeleid in relatie tot het beperk van deze incidtcategorie. Het Ministerie van Financiën: meer aandacht voor financieel rechercher Bijna alle vorm van criminaliteit kn e vermogscompont die is aan te pakk via financieel rechercher. Intsivering van de aandacht hiervoor kan leid tot daling van het gevoel dat misdaad loont. Op dit punt is de overlap tuss de incidt categorieën wereldwijde handel in drugs de verwevheid onder- bovwereld groot. 22