Workshop 2. Welke activiteiten helpen mensen vooruit? Werkzame bestanddelen van participatie aanbod

Transcriptie

1 Workshop 2. Welke activiteiten helpen mensen vooruit? Werkzame bestanddelen van participatie aanbod

2 Programma Evaluatie trajecten Meedoen Werkt Amsterdam (2015/16) (Gemeente Amsterdam) MKBA Meedoen Werkt (LPBL, gemeente Amsterdam) Meer Mankracht (Gemeente Amsterdam) Maatschappelijke participatie van (O)GGZ cliënten (TNO, OJZ) Evaluatie Meedoen Werkt Amsterdam, Focus Experimenten (2017) (Gemeente Amsterdam) Reactie zaal: Wat is er al? Wat kan beter? Hoe komen we daar?

3 Evaluatie trajecten Meedoen Werkt Ellen Lindeman (OIS), Bouwine Carlier & Annelies van Loon (GGD) 6 juli 2017

4 Onderzoeksvragen, o.a. Wat benoemen de deelnemers en professionals als: -de verschillende werkzame elementen van het aanbod, -succesfactoren en verbeterpunten.

5 Onderzoek met mixed methods Kwalitatief (11 experimenten): Interviews met deelnemers (bij aanvang en na 6-9 maanden) en uitvoerders, klantmanagers en projectleiders Observaties bij trajecten Kwantitatief: Veranderingen in zelfredzaamheid, ZRM-data (bij aanvang en na 6-9 maanden) Combinatie van beide: welke elementen hangen samen met vooruitgang in ZRM

6 Stadsdelen Extra inzet Meedoen werkt (Centrum) Activeringsprogramma (Zuidoost) Kans op Werk 2.0 (West) Interventie Doorlopende Leerlijn (Nieuw West) Bewegen naar werk (Zuid) Talentcoach (Noord) Happy in Oost (Oost) Regenbooggroep, Wmo Streetcornerwork, Bloem door st. Landzijde, Maak Werk van je toekomst Roads

7 Kenmerken en profielen van deelnemers aan trajecten (op basis van ZRM) 60% vrouwen 33% heeft moeite met Nederlands 30% alleen basisonderwijs Bij de Impulstrajecten vaak 50-plussers, Bij de Wmo-doorstroomtrajecten vaak jongeren.

8 Vooruitgang algemeen en op de participatie domeinen 80 % vooruitgegaan op

9 Ervaringen deelnemers Meedoen Werkt, doelen en bereikte resultaten Het is gelukt een stukje dichterbij mijn wens te komen, mijn droombaan. Het was wel een heel leuk traject, je komt onder de mensen. Maar ik heb niet het idee dat ik iets heb geleerd en dat ik daar dan verder mee kan in de toekomst.

10 Ervaringen deelnemers Meedoen werkt, doelen en bereikte resultaten

11 Werkzame elementen, toeleiding: Doordat we vooraf al veel gesprekken en assessments doen weten we ook goed op welke plek de mensen meer tot hun recht komen en wat goed bij de mogelijkheden past. (aanbieder) Ik vind het heel fijn dat ik deze keer zelf de afweging kon maken waar ik het best heen kon, wat goed bij me past (deelnemer) We zetten we extra in om hen te motiveren de stap richting werk te maken Het is voor mensen erg spannend om zo n stap te maken als ze in een soort stabiele uitkeringssituatie zitten, angstig weer opnieuw te proberen richting werk te gaan na slechte ervaring met regels. (aanbieder)

12 Werkzame elementen, toeleiding: Veel aandacht voor selectie en uitgebreide assessment vooraf toeleiding. Uitgebreide kennis van situatie van deelnemers nodig. Deelname vanuit keuze deelnemer Aansluiten bij wensen, behoefte en mogelijkheden deelnemers Extra inzet om deelnemers te overtuigen van de meerwaarde van traject

13 Werkzame elementen, samenwerking: We investeren veel in ons netwerk met partnerorganisaties om zo meer passende plekken te vinden. Vooral voor administratie zijn we nu druk aan het zoeken (aanbieder) Het was een prettig gesprek met klantmanager en begeleider van het traject, voelde goed zo voor de start.(deelnemer) Ook tijdens het traject is het belangrijk goed terug te koppelen met de klantmanager, duidelijke rollen af te spreken anders kan het goed fout gaan (aanbieder)

14 Werkzame elementen, samenwerking: Netwerk benutten van (buurt)organisaties die deelnemers (kunnen) leveren en die werkervaringsplekken creëren Intake in driegesprek Nauwe samenwerking WPI/klantmanagers en begeleiders van trajecten Contact houden met klantmanager (vooraf, tijdens en na traject)

15 Werkzame elementen, aanbod: Steunende groepsbegeleiding in hechte groep én individuele begeleiding Vooropgezet plan voor het groepsproces en vaste periode Buurtnetwerk inzetten Persoonlijke aandacht, vertrouwensband Aansluiten bij waar deelnemer verandering wil, stapsgewijs Team met variatie in deskundigheid (GGZ, participatie, WPI, welzijn), ervaringsdeskundigen inzetten

16 Specifiek voor Wmo-trajecten, aanbod: Verschillende fases (werknemersvaardigheden opbouwen, kiezen begeleide werkplek en zoeken naar betaald werk) Intensieve begeleiding op de werkplek Vorderingen bijhouden Veelzijdig aanbod werkplekken/ goede samenwerking Pantar, Stichting Mantelzorg

17 Verbeterpunten vanuit professionals - deelnemers Nog te weinig bekendheid trajecten Vooraf inhoud en doel niet duidelijk Nog te weinig werkplekken Weinig begeleiding op werkplek, geen perspectief op betaald werk of niet duidelijk Kosten zijn nu niet dekkend Reiskosten en kinderopvang niet vergoed Aantrekkelijker maken voor deelnemers om te participeren via regelgeving

18 Combinatie werkzame elementen en vooruitgang ZRM (%) Vooruitgang in zelfredzaamheid naar elementen van de 11 trajecten (procenten, tussen haakjes staat het percentage wanneer het element niet aanwezig is) Elementen vooruitgang op vooruitgang op domein vooruitgang op domein sociaal netwerk maatschappelijke domein werk en participatie opleiding keuzevrijheid (n*=227) 25 (19) 48 (38) 29 (30) groot belang (vrijwilligers)werkplek (n=254) 20 (25) 40 (49) 31 (26) groepsaanbod (n=349) 23 (20) 47 (27) 29 (30) beweegaanbod (n=273) 18 (30) 40 (49) 28 (33) team met variatie in deskundigheid (n=269) 25 (17) 50 (33) 32 (25) nauwe samenwerking WPI en aanbieder (n=274) 24 (14) 48 (32) 33 (19) belang van buurtnetwerken (n=271) 21 (24) 48 (35) 29 (30) totaal kwalitatief geëvalueerde trajecten (n=418)

19 Aanbevelingen t.a.v. instroom: Via klantmanagers meer A dammers bereiken met lage zelfredzaamheid. Meer bekendheid geven aan trajecten bij mensen die werken met de doelgroepen, buurtnetwerken en bedrijven. Nauwkeurige selectie en intake met aandacht mogelijkheden en wensen klanten. Expertise inzetten om belemmeringen voor deelname aan te pakken. Deelname op vrijwillige basis, wel stimuleren. Nauwe samenwerking (bijv. in intake driegesprek, warme overdracht km).

20 Aanbevelingen t.a.v. aanbod: Veelzijdig aanbod, deelnemer keuze geven wat bij hem/haar past. In één aanpak stap voor stap naar meer participatie (empowerment, netwerk, cursussen, sociale act, naar vrijwilligerswerk). Variatie aan methoden (bijv. passende! groep en individueel, informatie, sport). Maatwerk voor niveau en intensiteit van traject (wat kan deelnemer aan) Goede samenwerking bedrijven en buurtnetwerken en met klantmanager. Goede begeleiding op de werkvloer. Bied duidelijkheid, vertrouwen, (onderlinge) steun, concrete hulp. Deelname op vrijwillige basis (vrijwillig, maar niet vrijblijvend). Bied hulp bij stagnatie, terugval en voor vervolg (continuering participatie).

21 Conclusies werkzame elementen Figuur 2: Werkzame elementen van trajecten op het continuüm van dagbesteding tot betaald werk * *De dikte van de balken, geeft het belang aan van het werkzame element, afhankelijk van plek binnen het continuüm. Links is met name van belang bij trajecten die dichter bij dagbesteding te plaatsen zijn, terwijl rechts de elementen staan van trajecten die zich richten op het vinden van betaald werk.

22 Rode Draad Aanbod o o o o o o o o o o Samenwerking tussen klantmanager en trajectbegeleider en duidelijke onderlinge rolverdeling Veel contact tussen deelnemer en klantmanager Begeleidingsteam met variatie in deskundigheid Trajecten waarbij het doel en de inhoud helder zijn Trajecten die aansluiten bij persoonlijke doelen, motivatie, interesses en mogelijkheden Trajecten met een goed contact tussen groepsdeelnemers en onderlinge steun Keuzevrijheid (vrijwilligers)werkplek Trajecten gericht op verbeteren vaardigheden door oefeningen en individuele coaching Trajecten met een duidelijke week- en dagstructuur

23 MKBA Meedoen Werkt Beppechien Bruinsslot (RVE OJZ)

24 Via Invoegen Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen

25 In kaart: Gegevens over effectiviteit van de aanpak (hoeveelheid) Informatie over de waarde (prijs) Waardering van de effecten Productiviteit (uitstroom naar regulier werk en productiewaarde) Uitstroom naar vervolgtraject, school, voorziening, vrijwilligerswerk Voorkomen maatschappelijke (zorg)kosten Kwaliteit van leven Via Invoegen Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen 25

26 Sleutels tot succes Individueel maatwerk Werkervaring opdoen bij echte werkgevers Betrokken en gemotiveerde begeleiders ( die uitstralen dat ervoor iedereen een plek is en die ook weten te vinden) Investeren in doelgroep met hoge potentiele maatschappelijke baten: schooluitval, dak en thuisloze- en criminele jongeren, doelgroepen met hoge kosten (EPA) Via Invoegen Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen

27 Conclusies: Alle trajecten in potentie maatschappelijk positief Verdeling van de baten verschilt wel per doelgroep De potentiele meerwaarde van Meedoen werkt als programma of het continuüm zit m niet in het stimuleren van nieuwe interventies maar vooral in het leggen van verbindingen ( organisatorische en financieel tussen de domeinen werk en zorg werk, zorg en onderwijs Via Invoegen Activering/ Koptekst en voettekst welzijn kunt u de tekst stadsdelen wijzigen en werk

28 aanbevelingen Deel instrumenten niet in naarmate de afstand tot de arbeidsmarkt (treden) Vanuit maatschappelijk rendement is het logischer ze in te zetten op maatschappelijke baat: oplossingen op maat die aansluiten bij de individuele capaciteiten en wensen van een Amsterdammer Via Invoegen Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen

29 OJZ - WPI - GGD - Stadsdeel Oost Meer Mankracht! Onderzoek ter bevordering van sociaal kapitaal van baanloze mannen (in oud oost) Tjerk Kamann Onderzoeker & Projectleider tkamann@ggd.amsterdam.nl Mankracht! Onderzoek voor en door alleenstaande mannen in de bijstand : T0 472 mannen 2012: T1 274 mannen Meer mankracht! (2017- ) 1. Analyses: proces van sociale inclusie 2. Interviews ondersteuningsaanbod 3. Implementatie van aanbevelingen

30 Realiteit: bijna geen perspectief op werk Hoeveel mannen hebben na 8 jaar werk gevonden? Uitstroom na 8 jaar (n=251) Nog in bijstand 57% Uit bijstand 43% Reden uitstroom Reden onbekend Overig Verhuizing/ migratie Overlijde n Werk AOWleeftijd 5% 6% 17%

31 Maatschappelijke participatie is geen garantie voor sociale verbondenheid 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% % klein netwerk % eenzaam Particpeert NIET in vrijwilligerswerk, verenigingen, mantelzorg verlenen Ook in ZRM: twee verschillende domeinen participeert, maar is eenzaam % klein netwerk % eenzaam Particpeert WEL in vrijwilligerswerk, verenigingen, mantelzorg verlenen

32 Het is moeilijk in onze werk georiënteerde samenleving een bevredigende rol in te nemen als baanloze. Ziekterol (medisch afgekeurd) biedt bescherming tegen druk te werken: je hoeft niet (kan niet ) Maar vertellen dat je een psychiatrische aandoening hebt, is ook De rol van de rol: dubbel stigma Hypothese dubbel stigma Baanloos Psychiatrische aandoening Wat doe jij?

33 Interventies buurtniveau Bevestiging van verwachtte dubbele stigma: Ziekterol biedt (beperkte) bescherming Maar minder voor mannen met PSYCH problemen Interventie ontwikkeling buurtdialoog transvaalbuurt Interventies gericht op: -Amsterdammers -Buurtgenoten -naaste familie/vrienden /partner Treat the normal Treat the individual o.a. cognitieve gedragstherapie

34 Evaluatie Focus experimenten Addi van Bergen/ Petra Jellema(GGD)

35 PARTICIPATIE EN ZELFREDZAAMHEID EFFECTIVITEIT INTERVENTIES DIE PARTICIPATIE BEVORDEREN (O)GGZ DOELGROEP PARTICIPATIE SYMPOSIUM AMSTERDAM, 6 JULI 2017 TNO Joost van Genabeek

36 ONDERZOEK 8 TYPEN INTERVENTIES Typen interventies Symposium Participatie Amsterdam, 6 juli 2017 Aanbieders 1. Inloop Inloophuis Blaka-Watra / Bilderdijkstraat Oud-West 2. Dagbesteding bruishuis Cordaan: centrum Kijkduinstraat 3. Participatie open omgeving Ingeest/Actenz - Actenz activiteiten 4. Clubhuismodel De Waterheuvel / DAC Wingerdweg 5. Dagbesteding arbeidsmatige omg. Repro / Restaurant Freud / Boekbinderij Derde Schinkelstraat 6. Dagbesteding sociale firma Amsterdam Underground / Rederij Kees / Stichting Kringloopbedrijf de Locatie 7. Betaald werk aangepaste omgeving Milieuwerk Ecocolleg / Swink 8. Maatjescontact Vonk Amsterdam / Amsterdamse Vriendendiensten

37 OPZET ONDERZOEK Doel: Inzicht in effectiviteit van interventies die maatschappelijke participatie bevorderen van (O)GGZ cliënten. Methoden: kwantitatief vragenlijstonderzoek (respons 66 personen) Verklarend onderzoek o.b.v. interviews cliënten en hun begeleiders Twee meetmomenten: baseline (T0) en vervolg na 6 maanden (T1) Geen controlegroep. Effectmaten: ZelfredzaamheidZelfredzaamheidsmatrix (ZRM) Participatie Gezondheid: Algemene gezondheid, Psychische gezondheid, Kwaliteit van leven Symposium Participatie Amsterdam, 6 juli 2017

38 RESULTATEN Zelfredzaamheid: Significant verbeterd (somscore) Effect op Dagbesteding, Lichamelijk en Psychisch welzijn, ADL, Sociaal netwerk, Maatschappelijke Participatie, Justitie Geen effect op Inkomen, Huisvesting, Huiselijke / gezinsrelaties, Verslaving Participatie: Effect op niet betaalde activiteiten: arbeidsmatige dagbesteding, vrijwilligerswerk, vrijetijdsbesteding (uit eten, bezoek aan een café, bioscoop, concert). Geen effect op betaald werk en opleiding. Doorstroming naar betaalde arbeid minimaal, ook als sociale vaardigheden en competenties verbeteren Gezondheid Geen effect op algemene gezondheid Geen effect op psychische gezondheid Geen effect op kwaliteit van leven Symposium Participatie Amsterdam, 6 juli 2017

39 THEORETISCH KADER PARTICIPATIE

40 WERKZAME BESTANDDELEN: DO S Inzetten op de gedragsintentie / motivatie client: factoren m.b.t. attitude, sociale druk en waargenomen controle Wenkend perspectief vaststellen. Voor veel cliënten is dit betaalde arbeid Doelen stellen met de client en planmatig werken: kleine stapjes richting doel Evidence based practice: toepassen in de praktijk van wetenschappelijk bewezen aanpakken Trajectbegeleding door één professional die activiteiten afstemt met multidisciplinair team Werkgeversbenadering op basis van shared value creation: SROI, Sociaal ondermerschap bedrijven (PSO certificering; functieherschikking), stigma / discriminatie aan de kaak stellen Symposium Participatie Amsterdam, 6 juli 2017

41 DON TS Onderschatting van cliënten in hun mogelijkheden om te participeren Discontinuïteit ondersteuning: een mislukt traject vergroot de afstand tot werk! Bezuinigen op trajectbegeleiding Perspectief op betaalde arbeid loslaten Discriminatie en stigmatisering door werkgevers of begeleiders Symposium Participatie Amsterdam, 6 juli 2017

42 BEDANKT VOOR UW AANDACHT INFO:

43 Evaluatie Meedoen Werkt Amsterdam 2017 Focusexperimenten Addi van Bergen, Petra Jellema & Annelies van Loon (GGD) 6 juli 2017

44 Focusexperimenten 1. Eén regisseur: Ontdubbelen Intern & Meerdoen in Zuid 2. Leren en participeren in de community 3. Makersnetwerken de Pijp & Wildemansbuurt 4. Move your World WPI & SOOZ De Volksbond Combiwell & LucasCommunity 5. Upcycle Family Milieuwerk 6. Werk is dichterbij dan je denkt Arkin Stichting Samenwonen Samenleven 7. Team Dwars De Regenboog Groep 8. Bondgenoot 9. Participatiewinkel Civic 10. Groene Golf Werk & Begeleiding Philadelphia De Omslag

45 Onderzoek: opzet en eerste resultaten Onderzoeksopzet vergelijkbaar met onderzoek Lindeman, Carlier & van Loon Op dit moment: resultaten 1 e ronde interviews (N=28) en aanmeldingen in RAAK klaar 2 e ronde interviews en procesevaluaties gestart Deelnemers (half maart 2017) kenmerken vergelijkbaar met onderzoek Lindeman, Carlier & van Loon Werkzame elementen : over de Experimenten kunnen we nog niet veel zeggen wél iets over eerdere ervaringen deelnemers: participatie geschiedenis.

46 Van plek naar plek, van baantje naar baantje Dit is mijn 43 ste baantje. Ik heb een hele brede CV, dat ik nu zelf de volgorde niet meer weet. Betreft 6 van de 28 geïnterviewde deelnemers

47 Fase consolidatie/bestendiging : het vasthouden van de participatieplek Attitude Sociale druk Zelfeffectiviteit Intentie Zoeken Participatie plek Uitval

48 Redenen genoemd door deelnemers (n=6!): Werk hield op Ontslagen want niet echt gemotiveerd Ontslagen ivm ziekteverzuim Contract niet verlengd ivm ziekte Wegbezuinigd Men stopt er zelf mee Sluit niet aan bij interesse Voelt zich niet thuis (doelgroep) Voelt zich uitgebuit (vrijwilligerswerk) Ik heb juist een omgeving nodig waar ik een beetje vrolijk wordt, weet je. Ik was nogal een type die alle kantjes er van af liep. Eerlijk gezegd..

49 Risico of kans? Risico : motivatie verlies. Dit speelt bij de geïnterviewde deelnemers niet echt. Hij snapt dat bedrijven hem niet konden houden, het is hun goed recht. Kans: onderdeel van leerproces IPS : Voor de meeste mensen geldt immers dat ze pas na een aantal banen geprobeerd te hebben, een geschikte baan vinden.

50 Rode draad werkzame elementen activiteiten Onderlinge samenwerking tussen professionals (geen schotten tussen de leefdomeinen) Maatwerk, aansluiten bij de behoeften en mogelijkheden van de burger gebaseerd op een realistisch zelfbeeld Geen verplichting, keuzevrijheid Activiteiten waarmee je ertoe doet (o.a. bij echte werkgevers) Inzet ervaringsdeskundigheid

51 Vragen aan de deelnemers Welke elementen worden al voldoende toegepast? Overleg met buurman/vrouw onderstaande vragen: Welke 2 moeten beter? Hoe komen we daar? Maar ook: Wat mis je? Wat moeten we zeker niet doen?