Succescriteria bij de activering van anderstalige nieuwkomers

Transcriptie

1 Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Succescriteria bij de activering van anderstalige nieuwkomers Dr. Hanne Vandermeerschen Peter De Cuyper Gent, 13 juni 2018

2 Potentiële beroepsbevolking in Vlaanderen, in % 9 % 10 % 82% Bron: Djait, 2015 Belgisch EU niet-eu 2

3 Opbouw 1. Arbeidsmarktintegratie van personen van buitenlandse herkomst in cijfers 2. Verklaringen voor de moeilijke arbeidsmarktintegratie 3. Op zoek naar interventiestrategieën: bevindingen uit eigen onderzoek 4. Conclusie 3

4 Werkzaamheidsgraad, naar herkomst, in % Belgisch EU niet-eu Bron: Djait,

5 Werkloosheid, naar herkomst, in % Belgisch EU niet-eu Bron: Djait,

6 Aan het werk, 12 maanden na instroom bij VDAB, naar herkomstgroep, in % Belg 60 Buitenlandse herkomst 41 EU 2de gen niet-eu 1ste gen oudkomer 1ste gen nieuwkomer Percentage Bron: Vandermeerschen, De Cuyper, De Blander & Groenez,

7 Aan het werk, 12 maanden na instroom bij VDAB, naar herkomstgroep, in % Belg 60 Buitenlandse herkomst 41 EU 48 2de gen niet-eu 1ste gen oudkomer 1ste gen nieuwkomer Percentage Bron: Vandermeerschen, De Cuyper, De Blander & Groenez,

8 Verklaringsmechanismen voor de moeilijke toegang tot de arbeidsmarkt Bron: De Cuyper,

9 Grote diversiteit binnen de doelgroep Van laaggeletterd tot hooggeschoold Motieven voor migratie (vluchteling, gezinshereniging, ) Grootte van cultuurverschil Verblijfsduur Enz. 9

10 Vaststelling Praktijk toont: nood aan oplossingen of succesvolle instrumenten in de activering van personen van buitenlandse herkomst Ook in de wetenschappelijke literatuur: veel informatie over oorzaken, weinig over oplossingen 2 onderzoeksprojecten:» Activeringsmaatregelen van VDAB» Rendement van opleiding NT2 10

11 ONDERZOEK 1 Kritische succesfactoren in het activeringsbeleid naar mensen met een buitenlandse herkomst 11

12 Onderzoeksvragen 1. Welke instrumenten of maatregelen zijn het meest effectief met betrekking tot de arbeidsmarktintegratie van personen van vreemde herkomst? = wat werkt? 2. Zijn er verschillen naar effectiviteit naargelang het profiel van de personen van vreemde herkomst? = wat werkt voor wie? 3. Welke verklaringen zijn er voor het al dan niet effectief zijn van bepaalde maatregelen? = en waarom? 12

13 Data: koppeling VDAB & KSZ VDAB Traject bij VDAB (instroom, uitstroom, gevolgde acties) Achtergrondkenmerken Opleiding Europees diploma Talenkennis (bij aanmelding) Rijbewijs KSZ herkomst verblijfsduur proxy voor vluchteling demografische variabelen 13

14 Populatie & steekproef Werkzoekenden van Belgische en buitenlandse herkomst Ingestroomd in VDAB tussen 2008 en 2012 Steekproef: unieke personen, waarvan van buitenlandse herkomst 14

15 Deelname van ingeschreven werkzoekenden aan het VDAB-aanbod, naar herkomstgroep Belg Buitenlandse herkomst 30% 48% 36% 34% 23% 30% Geen deelname Enkel begeleiding Opleiding/stage Geen deelname Enkel begeleiding Opleiding/stage 15

16 Instapstage alterneringsstage sollicitatietraining Nederlands op de werkvloer IBO tweedelijnsbegeleiding begeleidingstraject Nederlands voor anderstaligen beroepsopleiding Algemene arbeidsmarktcompetenties Beroepsgerichte doorstroomopleiding BIO Oriënterende opleiding Beroepsverkennende stage 16

17 Focus op: Beroepsopleiding Competentieversterkende stage IBO (gebaseerd op literatuuronderzoek & focusgroepen met VDAB-bemiddelaars) 18

18 7 trajecten 1. Enkel andere acties 2. Enkel contact 3. Beroepsopleiding 4. Competentieversterkende stage 5. IBO 6. Beroepsopleiding en competentieversterkende stage 7. Beroepsopleiding en IBO 19

19 2 controlegroepen Geen interventie Enkel begeleiding 20

20 5 herkomstgroepen Belg EU (1 ste of 2 de generatie) 2 de generatie niet-eu 1 ste generatie oudkomer (5j of meer) 1 ste generatie nieuwkomer (minder dan 5j) 21

21 Percentage Uitstroom 6 maanden na beëindigen traject beroep & IBO 5 - IBO 6 - beroep & stage 3 - beroep 4 - stage 2 - enkel contact 1 - enkel andere acties Belg Buitenlandse herkomst 24

22 Duurzaamheid van de tewerkstelling Aantal gewerkte maanden op periode van 36 maanden na einde traject 1 - enkel andere acties enkel contact stage beroepsopl beroepsopl & stage IBO beroepsopl & IBO

23 Duurzaamheid van de tewerkstelling Aantal gewerkte maanden op periode van 36 maanden na einde traject 1 - enkel andere acties 2 - enkel contact 4 - stage 3 - beroepsopleiding 6 - beroepsopl & stage 5 - IBO 7 - beroepsopl & IBO Belg EU 2de gen., niet EU 1ste gen., oudkomer 1ste gen, nieuwkomer 26

24 Kans op onmiddellijke uitstroom na traject 50% 45% Belg EU 2de gen niet-eu 1ste gen oudkomers 1 ste gen nieuwkomers 40% 35% 30% 25% 28% 31% 32% 31% 31% 29% 28% 26% 26% 24% 40% 33% 32% 30% 29% 28% 27% 26% 26% 25% 39% 36% 35% 35% 30% 20% 15% 10% 10% 18% 14% 14% 13% 5% 0% A - geen interventie 1 - enkel andere acties 2 - enkel contact 3 - beroepsopl 4 - stage 5 - IBO 6 - beroepsopl + stage 7 - beroepsopl + IBO 28

25 Conclusie (1): effectiviteit van trajecten Volgen van een traject werkt : verhoogt de kans op uitstroom vs niet volgen van een traject; Dit is het geval voor elke herkomstgroep; Verschillen in effectiviteit naar herkomstgroep elke groep heeft ander profiel 29

26 Conclusie (2): Score van de verschillende interventies IBO zoals verwacht de topper - duurzaamheid tewerkstelling! Erg effectief, maar relatief weinig instroom van eerste generatie ; Daarna trajecten 3 en 6, dwz beroepsopleiding Beroepsopleiding weegt sterker door dan (enkel) stage Stage minder goed resultaat dan verwacht werkervaring in gastland ; Diplomagerichte cultuur in Vlaanderen als oorzaak? Belang van kwaliteitsvolle stages Belang van maatwerk : niet iedereen zo snel mogelijk naar werk(ervaring) 30

27 Conclusie (3): verschillen naar herkomstgroep Nieuwkomers profileren zich als sterke groep Nemen vaker deel aan acties Beroepsopleiding opvallend effectief, grotere kans op uitstroom na deelname (zelfs in vgl met Belgische werkzoekenden) Dit geldt na controle voor taalkennis, opleiding, bruto uitstroomcijfers wel lager voor nieuwkomers 31

28 Maar In totaal relatief beperkte groep van nieuwkomers die doorstroomt naar beroepsopleiding Doorstroom OHB-VDAB beroepsopleiding: +/- 8% Indicaties van afroming-selectieve instroom: wat met lager opgeleide nieuwkomers (met en zonder leervermogen)? Wat met werk op niveau? 32

29 ONDERZOEK 2 Helpt bijkomende taalopleiding inburgeraars op de arbeidsmarkt? 33

30 Doelstelling Rendement van bijkomende NT2 opleidingen voor nieuwkomers in kaart brengen voor arbeidsmarktparticipatie en inkomen = wat levert een extra taalniveau op? Kans op werk? Inkomen? 34

31 Taalopleiding Controlevariabelen: Geslacht Leeftijd Gezinssituatie Herkomst Reden van migratie Regio Jaartal waarin taaltraject stopt Arbeidsmarktpositie 35

32 Moderatoren: Perspectief / werk tijdens opleiding/ schakelprogramma / beroepsopleiding / opleidingsniveau Taalopleiding Controlevariabelen: Geslacht Leeftijd Gezinssituatie Herkomst Reden van migratie Regio Jaartal waarin taaltraject stopt Arbeidsmarktpositie 36

33 Kans op werk na twee jaar (P) Resultaten CVO tewerkstelling na 2 j Visuele weergave van het effect van taalopleiding op tewerkstelling na 2 jaar voor CVO (uitgedrukt in de kans op tewerkstelling) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hoogst gestart taalniveau 37

34 Kans op werk na twee jaar (P) Resultaten CBE tewerkstelling na 2 j Visuele weergave van het interactie-effect van taalopleiding en werkstatus tijdens de opleiding op tewerkstelling na 2 jaar voor CBE (uitgedrukt in de kans op tewerkstelling) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Geen werk Interimwerk Werk 20% 10% 0% Hoogst gestart taalniveau 38

35 Resultaten CBE & CVO: inkomen Geen significante samenhang tussen hoogst gestarte taalniveau en dagloonklasse 39

36 SLOTREFLECTIE 41

37 Slotreflectie - Taalcursus alleen is onvoldoende - Interventies werken, maar soms minder dan verwacht - Doorstroom naar interventies? - Laag midden - hoog opgeleiden? - Duurzaam werk op niveau? - Monitoring? - Andere kapitaalsvormen? - Maatregelen op niveau van werkgever? 42

38 HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT Vragen? Opmerkingen? 43

39 Meer lezen? - Vandermeerschen, H., De Cuyper, P., De Blander, R. & Groenez, S. (2017). Kritische succesfactoren in het activeringsbeleid naar mensen met een buitenlandse herkomst. Leuven: HIVA/KU Leuven - De Cuyper, P. & Vandermeerschen, H. (2016). Helpt bijkomende taalopleiding inburgeraars op de arbeidsmarkt? Het rendement van opeenvolgende NT2-opleidingen in kaart gebracht. Leuven: HIVA-KU Leuven/Steunpunt Inburgering & Integratie - Contact: Hanne.vandermeerschen@kuleuven.be 44