Marktpraktijken. anno 2010

Transcriptie

1 Marktpraktijken anno 2010 Herman DE BAUW Advocaat, Eubelius 1

2 De wet marktpraktijken en consumentenbescherming 6. Vordering tot staking 1. Definities en algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 7. Procedures inzake benamingen van oorsprong 8. Waarschuwingsprocedures 9. Strafsancties 10. Opsporing en vaststelling van inbreuken 11. Wijzigings-, opheffings- en overgangsbepalingen 12. Slotbepalingen 2

3 Van verkoper naar onderneming Definities Alle natuurlijke of rechtspersonen die op duurzame wijze een economisch doel nastreven Al wie goederen of diensten op een bepaalde markt aanbiedt Ongeacht de wijze waarop gefinancierd Ongeacht de rechtsvorm Met inbegrip van verenigingen van dergelijke personen 3

4 Definities Ondernemingen: onder meer VZW s Kunstenaars die hun werken exploiteren Auteursverenigingen Overheidsinstellingen : voor hun activiteiten die buiten hun wettelijke taak van algemeen belang vallen Ziekenfondsen en andere sociale organismen: voor hun activiteiten die niet de loutere uitvoering zijn van wettelijke of reglementaire bepalingen Private onderwijsinstellingen 4

5 Definities Consument Uitsluitend natuurlijke personen Verwerving of gebruik voor uitsluitend niet-professionele doeleinden 5

6 Definities Diensten van handelsdaad of ambachtsactiviteit naar elke prestatie verricht door een onderneming in het kader van haar professionele activiteit of in uitvoering van statutair doel 6

7 Van producten naar goederen Definities Alle lichamelijke roerende zaken 7

8 Definities Producten Goederen Diensten Onroerende goederen Rechten en verplichtingen 8

9 Toepassingsgebied Uitsluiting van vrije beroepen Ondernemingen die geen koopman zijn in de zin van art. 1.Kh. én onderworpen zijn aan een bij wet opgericht tuchtorgaan Uitsluiting van tandartsen Uitsluiting van kinesisten 9

10 Toepassingsgebied Voorz. Koophandel Antwerpen - 15 juli 2010 Is de uitsluiting van de vrije beroepen uit het toepassingsgebied van de WMPC verenigbaar met het nietdiscriminatieverbod van de Grondwet? Is de uitsluiting van de tandartsen en kinesisten uit het toepassingsgebied van de WMPC verenigbaar met het nietdiscriminatieverbod van de Grondwet? 10

11 Toepassingsgebied Uitsluiting van effecten en andere financiële instrumenten KB 5 december 2005 blijft van toepassing 11

12 Informatie van de markt 1. Algemene verplichting tot informatie van de consument 2. Prijsaanduiding 3. Benaming, samenstelling en etikettering van producten en diensten 12

13 Benaming, samenstelling, etikettering Taal van de verplichte etikettering, de gebruiksaanwijzingen en garantiebewijzen begrijpelijke taal volstaat verplichting geldt enkel voor de detailhandelaars 13

14 Benaming, samenstelling, etikettering Taalgebruik Verzoek bij het Grondwettelijk Hof tot nietigverklaring van artikel 10, 1 ste lid, WMPC wegens schending van het non-discriminatiebeginsel (discriminatie van de Vlamingen in Brussel) 14

15 Informatie van de markt 1. Algemene verplichting tot informatie van de consument 2. Prijsaanduiding 3. Benaming, samenstelling en etikettering van producten en diensten 4. Aanduiding van de hoeveelheid 5. Vergelijkende reclame 6. Promoties inzake prijzen 15

16 Promoties inzake prijzen B2C: specifieke reglementering van 3 praktijken Verwijzing naar de eigen voorheen toegepaste prijs Uitverkoop Solden B2B + B2C : Titels die recht geven op terugbetaling of prijsvermindering 16

17 Promoties inzake prijzen Afschaffing van de regel dat uitsluitend mag worden verwezen naar eigen historische prijzen gereglementeerde prijzen prijzen van concurrenten Enig criterium: verbod van misleiding omtrent het prijsvoordeel Bv: verwijzing naar aanbevolen prijzen die in de praktijk niet of nauwelijks worden toegepast = misleidende handelspraktijk 17

18 Verwijzing naar eigen vroegere prijzen Behoud van de verplichting een hogere prijs gedurende minimum 1 maand onmiddellijk voorafgaand aan de prijsverlaging te hebben toegepast Behoud van het verbod om de prijsvermindering langer dan 1 maand aan te kondigen Behoud van de verplichting om de datum vanaf dewelke de prijs werd verlaagd, aan te duiden gedurende de ganse periode van aankondiging 18

19 Verwijzing naar eigen vroegere prijzen Schrapping van de verplichting om tijdens de voorafgaande maand steeds dezelfde prijs te hebben toegepast geen noodzaak meer om een maand te wachten alvorens opnieuw een prijsvermindering te mogen aankondigen Referentieprijs: laagste prijs toegepast in de afgelopen periode van 1 maand in hetzelfde verkooppunt of via dezelfde verkooptechniek 19

20 Verwijzing naar eigen vroegere prijzen Verplichting om de referentieprijs te vermelden of toelaten dat die prijs gemakkelijk en onmiddellijk kan worden berekend 20

21 Verwijzing naar eigen vroegere prijzen Mogelijkheid om te verwijzen naar kortingspercentages en bedragen van toepassing op categorieën van goederen en diensten zonder de nieuwe prijs te moeten vermelden op het goed of bij de dienst Bewijslast van de realiteit van de prijsvermindering ligt bij de onderneming 21

22 Uitverkoop Geen wezenlijke inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van de huidige reglementering Ook uitverkoop via andere verkooptechnieken dan in fysieke lokalen Regels inzake aankondigingen van prijsvermindering van toepassing 22

23 Solden Behoud van de huidige soldenperiodes Doel van de solden: verkoop van moeilijk verkoopbare voorraden en versterking van de financiële middelen Solden mogelijk voor alle goederen Geen beperking tot fysieke lokalen (internetverkoop) 23

24 Solden Goederen die minstens 30 dagen te koop werden aangeboden (niet noodzakelijk ononderbroken) en in bezit zijn van de onderneming bij de aanvang van de soldenperiode Behoud van de regel dat enkel bestaande voorraden als solden mogen worden verkocht (verbod van herbevoorrading) 24

25 Solden Schrapping van het verbod van opeenvolgende aankondigingen van prijsvermindering tijdens de soldenperiode voor dezelfde goederen gevolg van de schrapping van het verbod om tijdens de voorafgaande maand steeds dezelfde hogere prijs te moeten hebben toegepast 25

26 Solden Mogelijkheid om ook producten te verkopen die de onderneming niet de maand tevoren heeft te koop aangeboden opruiming van kelder- en zoldervoorraden Schrapping van de verplichting om de goederen in solden te verkopen in dezelfde plaats waar ze voorheen te koop werden aangeboden mogelijkheid om tijdens de soldenverkoop goederen te verplaatsen van de ene inrichting naar de andere Probleem van de referentieprijs 26

27 Solden Referentieprijs 1. de onderneming heeft het goed tijdens de voorbije maand te koop aangeboden (a) in hetzelfde lokaal of via dezelfde verkooptechniek: laagste prijs toegepast in dat lokaal of via die verkooptechniek gedurende de voorbije maand 27

28 Solden Referentieprijs 1. de onderneming heeft het goed tijdens de voorbije maand te koop aangeboden (b) in ander lokaal of via andere verkooptechniek: laagste prijs die de onderneming voor dat product in de voorbije maand heeft toegepast, ongeacht waar of hoe 28

29 Solden Referentieprijs 2. de onderneming heeft het goed niet tijdens de voorbije maand te koop aangeboden laagste prijs ooit voor het goed toegepast door de onderneming, ongeacht plaats of verkooptechniek 29

30 Sperperiode Verkorting van de periodes: van 6 juni tot 30 juni van 6 december tot 31 december Beperkt tot kleding, schoenen en lederwaren Afschaffing van het verbod om tijdens de sperperiode de komende solden aan te kondigen 30

31 Sperperiode Voorz. Koophandel Dendermonde 2 juni 2010: prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie naar de verenigbaarheid van de sperperiode (regeling WHPC) met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (2005/29/EG) Voorz. Koophandel Brussel 28 juni 2010: Sperperiode (regeling WMPC) is strijdig met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (2005/29/EG) Brussel 4 januari 2011: opschorting van uitspraak tot arrest Hof van Justitie ( arrest 12 mei 2009) 31

32 Titels Titels die recht geven op een latere (gedeeltelijke of volledige) terugbetaling van de prijs Loskoppeling van de regels inzake gezamenlijk aanbod Verplichting om gegevens te vermelden die de houder toelaten terugbetaling te vragen en te bekomen» Identiteit van de uitgever» Bedrag dat wordt terugbetaald» Eventuele geldigheidsduur (tenzij onbeperkt)» Terugbetalingsmodaliteiten en voorwaarden (mag ook in afzonderlijk document dat met de titel wordt meegegeven) 32

33 Titels Titels die recht geven op een latere (gedeeltelijke of volledige) terugbetaling van de prijs Geen verplichte voorafgaandelijke inschrijving bij de FOD Economie Solvabiliteitswaarborgen bij KB 33

34 Titels Titels die recht geven op een onmiddellijke korting op de prijs (waardebonnen) Loskoppeling van de regels inzake aankondigingen van prijsvermindering Eenzelfde titel kan betrekking hebben op verschillende goederen en diensten 34

35 Titels Titels die recht geven op een onmiddellijke korting op de prijs (waardebonnen) Verplichting om andermans titels te aanvaarden mits de titels gegevens vermelden die toelaten terugbetaling te bekomen: Identiteit van de uitgever Bedrag van de korting Goederen of diensten waarvoor de titel kan worden gebruikt Verkooppunten waar de titel kan worden gebruikt (tenzij in alle verkooppunten waar de goederen of diensten worden aangeboden) 35

36 Titels Titels die recht geven op een onmiddellijke korting op de prijs (waardebonnen) Verplichting voor de uitgever om binnen een redelijke termijn terug te betalen Solvabiliteitswaarborgen bij KB 36

37 Informatie van de markt 1. Algemene verplichting tot informatie van de consument 2. Prijsaanduiding 3. Benaming, samenstelling en etikettering van producten en diensten 4. Aanduiding van de hoeveelheid 5. Vergelijkende reclame 6. Promoties inzake prijzen 7. Diverse bepalingen 37

38 Diverse bepalingen Bij reclame voor beperkte tijd met vermelding van een prijs en onvoldoende voorraad: Verplichting om de consument een titel te geven in geval van onvoldoende voorraad van goederen van meer dan EUR 25 Ongeacht of er sprake is van lokvogelpraktijken 38

39 Diverse bepalingen Bij reclame voor beperkte tijd met vermelding van een prijs en onvoldoende voorraad Uitbreiding van de bestaande regels Bij elke reclame voor een goed waarbij een prijs wordt vermeld (niet alleen bij reclame voor prijsvermindering) 39

40 Diverse bepalingen Bij reclame voor beperkte tijd met vermelding van een prijs en onvoldoende voorraad Verplichting geldt niet wanneer de onderneming de goederen niet meer aan dezelfde voorwaarden kan aankopen de goederen niet meer in zijn gamma wenst te behouden (mits dit duidelijk wordt gemaakt in de reclame) in de reclame vermeldt hoeveel stuks er per verkoopinrichting aanwezig zijn 40

41 Algemene bepalingen Groepering van een aantal algemene regels Verplichting om schriftelijke bedingen in duidelijke en begrijpelijke wijze op te stellen Bij interpretatieproblemen: uitlegging ten gunste van de consument interpretatie van de overeenkomst aan de hand van de handelspraktijken die er rechtstreeks verband mee houden 41

42 Algemene bepalingen Groepering van een aantal algemene regels Regels inzake terugbetaling aan de consument van de prijs in geval van bepaalde oneerlijke handelspraktijken Geen verplichting om te betalen bij afgedwongen aankoop Verbod van gebruik van speciale (betalende) telefoonnummers voor post-contractuele gesprekken Nieuw: algemeen verbod van opt-out opties bij verkoop via internet 42

43 Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene bepalingen 2. Overeenkomsten op afstand 43

44 Overeenkomsten op afstand Terminologische wijziging: herroepingsrecht in plaats van verzakingsrecht Afschaffing van het verbod om betaling te vragen vóór de afloop van de bedenktermijn Afschaffing van de verplichting om een gratis aanbod gescheiden te houden van een bestelbon (valt eventueel onder misleidende handelspraktijken) Uitbreiding van de bedenktermijn van 7 werkdagen tot 14 kalenderdagen 44

45 Overeenkomsten op afstand Kennisgeving: schriftelijk of op een andere duurzame drager Verduidelijking dat de herroepingstermijn gerespecteerd is indien het herroepingsbericht verzonden is vóór de verstrijking van de termijn 45

46 Overeenkomsten op afstand Geen automatische ontbinding van de overeenkomst bij laattijdige uitvoering Mogelijkheid om te ontbinden door eenvoudige kennisgeving daarvan Uitzondering: indien de bestelde goederen op dat ogenblik reeds waren verzonden of indien reeds met de prestatie van de dienst een aanvang werd genomen (problematiek van de afgedwongen aankoop) 46

47 Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene bepalingen 2. Overeenkomsten op afstand 3. Overeenkomsten gesloten buiten de lokalen van de onderneming 47

48 Overeenkomsten buiten de lokalen van de onderneming Behoud van de bestaande regels (inclusief herroepingstermijn van 7 werkdagen) In bepaalde omstandigheden: Stakingsvordering tegen principaal voor oneerlijke handelspraktijken van de agent Bevoegdheid van de Koning om de reglementering uit te breiden tot overeenkomsten gesloten op andere plaatsen 48

49 Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene bepalingen 2. Overeenkomsten op afstand 3. Overeenkomsten gesloten buiten de lokalen van de onderneming 4. Openbare verkoop 49

50 Openbare verkoop Vooral behoud van de bestaande regels Openbare verkoop op het internet Mogelijkheid om bij KB te reglementeren 50

51 Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene bepalingen 2. Overeenkomsten op afstand 3. Overeenkomsten gesloten buiten de lokalen van de onderneming 4. Openbare verkoop 5. Gezamenlijk aanbod 51

52 Gezamenlijk aanbod Arresten VTB-VAB, Plus en Mediaprint Verbod van gezamenlijk aanbod is strijdig met Richtlijn 2008/29/EG 52

53 Gezamenlijk aanbod Afschaffing van het verbod Onderworpen aan de regels inzake oneerlijke handelspraktijken Onderworpen aan het verbod van verkoop met verlies Behoud van het verbod van gezamenlijk aanbod van / met financiële diensten 53

54 Gezamenlijk aanbod Gezamenlijk aanbod financiële diensten Uitzonderingen: Financiële diensten die een geheel vormen Financiële diensten + kleine door de handelsgebruiken aanvaarde goederen en diensten Financiële diensten + titels tot deelneming aan wettig toegestane loterijen Financiële diensten + reclamevoorwerpen (tot 5% van de waarde van de financiële dienst of 10 ) Financiële diensten + chromo s, vignetten, beelden, Klantenkaart voor gelijkaardige financiële diensten 54

55 Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene bepalingen 2. Overeenkomsten op afstand 3. Overeenkomsten gesloten buiten de lokalen van de onderneming 4. Openbare verkoop 5. Gezamenlijk aanbod 6. Onrechtmatige bedingen 55

56 Onrechtmatige bedingen Onrechtmatige bedingen Grotendeels herneming van de huidige regels Lijst van 33 onrechtmatige bedingen Vooral verduidelijking van een aantal bedingen Ongeacht van de consument een tegenprestatie wordt gevraagd (bv. deelnemingsreglement voor gratis wedstrijden) 56

57 Onrechtmatige bedingen Nieuw: voor de beoordeling van het onrechtmatig karakter van een beding moet rekening worden gehouden met het vereiste van duidelijkheid en begrijpelijkheid van het beding 57

58 Overeenkomsten met consumenten Bestelbon Overname van de huidige regels Bewijsstukken inzake transactie met consumenten Overname van de huidige regels Verlenging van dienstenovereenkomsten voor bepaalde termijn Maximum opzegtermijn voor de consument van 1 naar 2 maanden 58

59 Verboden praktijken 1. Oneerlijke handelspraktijken jegens consumenten Indeling Toepassingsgebied Oneerlijke handelspraktijken in het algemeen Misleidende handelspraktijken Agressieve handelspraktijken Geen inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van de huidige regels 59

60 Verboden praktijken 1. Oneerlijke handelspraktijken jegens consumenten 2. Oneerlijke marktpraktijken jegens andere personen dan consumenten 60

61 Oneerlijke marktpraktijken jegens andere dan consumenten 1. Verbod van misleidende reclame : schrapping van een aantal specifieke verbodsbepalingen die reeds onder het algemeen verbod vielen 2. Verbod van afbrekende reclame 3. reclame die het zonder gerechtvaardigde reden ( noodzaak) mogelijk maakt een andere onderneming te identificeren (versoepeling van de huidige regel) 61

62 Oneerlijke marktpraktijken jegens andere dan consumenten 4. reclame die een verboden daad in de hand werkt 5. reclame die de indruk geeft betaling te vragen voor iets dat men niet besteld heeft 6. reclame met verborgen of onduidelijke gevolgen voor de onderneming die er positief op reageert 62

63 Verboden praktijken 1. Oneerlijke handelspraktijken jegens consumenten 2. Oneerlijke handelspraktijken jegens andere personen dan consumenten 3. Ongewenste communicaties 4. Verkoop met verlies 63

64 Verkoop met verlies Definitie: verkoop onder de aankoopprijs / herbevoorradingsprijs rekening houdend met gekende en onvoorwaardelijke kortingen die betrekking hebben op de goederen zelf Geen rekening houden met kortingen die een tegenprestatie zijn voor een verbintenis andere dan de aankoop van de goederen Verbod niet van toepassing op producenten en dienstverleners 64

65 Verkoop met verlies Behoud van verbod in B2C en in alle stadia van de tussenhandel Uitbreiding van verbod tot alle ondernemingen Schrapping van verbod van verkoop met uiterst beperkte winstmarge Verkoop met verlies en gezamenlijk aanbod 65

66 Uitzonderingen: Verkoop met verlies Solden en uitverkoop : impact van uitbreiding van soldenverkoop tot alle goederen Goederen die niet langer bewaard kunnen worden Goederen waarvan de verkoopprijs, om dwingende redenen van mededinging, wordt afgestemd op de prijs die door de concurrentie voor hetzelfde of een concurrerend goed gevraagd wordt Goederen die, ten gevolge van externe omstandigheden, redelijkerwijze niet meer met winst kunnen worden verkocht 66

67 Verkoop met verlies In geval toestand van wettelijke uitzondering: contractuele bepalingen die verkoop met verlies verbieden : niet tegenstelbaar aan de leverancier afschaffing van vereiste om de leverancier eerst de kans te geven de goederen op te kopen 67

68 Verboden praktijken 1. Oneerlijke handelspraktijken jegens consumenten 2. Oneerlijke handelspraktijken jegens andere personen dan consumenten 3. Ongewenste communicaties 4. Verkoop met verlies 5. Bewijsregeling bij beweerdelijk misleidende praktijken Behoud van de bestaande regeling 68

69 Collectieve consumentenovereenkomsten Behoud van de huidige regeling Schrapping van de regel dat een inbreuk op een consumentenovereenkomst automatisch een oneerlijke handelspraktijk jegens consumenten oplevert 69

70 Vordering tot staking Mogelijkheid voor de rechter om de staking te bevelen van alle verboden handelspraktijken die op het punt staan te gebeuren Mogelijkheid voor de rechter om termijn toe te staan om zich in regel te stellen Nieuwe regel met betrekking tot publicatiemaatregelen (borgstelling) Afschaffing van de mogelijkheid om de vordering ook bij wijze van verzoekschrift in te stellen Geen vordering tot staking voor feiten die al langer dan één jaar beëindigd zijn 70

71 Behoud van regels inzake Andere regels waarschuwingsprocedure sancties (behalve voor de niet-naleving van een publicatiemaatregel) opsporing en vaststelling van inbreuken Bestaande uitvoeringsmaatregelen: blijven van kracht voor zover niet strijdig met de nieuwe wet 71

72 Dank voor uw aandacht 72