BACK TO THE FUTURE OF NAT- LAB

Transcriptie

1 BACK TO THE FUTURE OF NAT- LAB

2 Back to the Future of NatLab Baltan Laboratories Jaarverslag 2013 Inhoud pag 3 Baltan Laboratories pag 4 Baltan in in vogelvlucht pag 4 Baltan goes Back to the Future of NatLab pag 9 Highlights programma 2013 pag 23 Overzicht 2013 pag 31 Communicatie Bijlage Statistieken Persknipsels 1 Baltan laboratories

3 Neon artwork by Munne 2 Baltan laboratories

4 Baltan Laboratories Baltan Laboratories speelt een actieve rol in het initiëren, ontwikkelen, bevorderen en voltooien van projecten op het snijvlak van kunst en wetenschap. Door middel van concrete projecten promoot en ontwikkelt Baltan nieuwe manieren van werken en stimuleert kansen voor talentontwikkeling en creatieve innovatie. Baltan wil de integratie tussen de culturele, industriële en educatieve sector bevorderen door als aanjager te fungeren binnen een groot netwerk van partners uit de kunst, wetenschap, educatie en bedrijfsleven. Hiervoor werken we productief samen met strategische partners om nieuwe concepten verder te ontwikkelen en te promoten. We zien het als onze taak om te netwerken en als spin in het web te fungeren. Het is van essentieel belang dat Baltan relaties met anderen aangaat via toepassingen en de verspreiding van kunst, design, wetenschap en technologie. Baltan realiseert dit door: Verbinden: Ontwikkelen: Baltan maakt gebruik van de sterke punten in de regio en haar eigen ervaring en fungeert als een spin in het web, die nieuwe relaties laat ontstaan op het snijvlak van kunst, wetenschap, techniek, bedrijfsleven en onderwijs. Baltan promoot en ontwikkelt nieuwe manieren van werken en stimuleert kansen voor talentontwikkeling en creatieve innovatie door middel van projecten. Het ontwikkelt projecten die zich richten op onderzoek naar nieuwe methoden voor het verbeteren van onze werkwijzen. Lokaal naar (inter)nationaal: Delen: Samenwerken: Onze samenwerkingen met lokale en internationale partners zijn uitermate belangrijk voor het tot stand brengen van een duurzame band in ons netwerk en voor de verbinding van Eindhoven met de rest van de wereld. Baltan legt via de projecten die zij initieert relaties tussen lokale en de (inter)nationale spelers, nodigt internationale deskundigen uit om te delen en fungeert als een bron op het gebied van innovatie en onderzoek op het snijvlak van kunst en wetenschap. Baltan gebruikt haar eigen ervaring in projecten en samenwerkingen als bron van onderzoek, ontwikkelt kennis en bestudeert werkmodellen. Die worden vervolgens vrijelijk met de rest van de wereld gedeeld via conferenties, workshops, publicaties, online documenten en openbare events. Door personen en organisaties, bedrijven, onderzoeksinstituten, onderwijsinstellingen en culturele organisaties met elkaar in contact te brengen bieden we een bijzonder curriculum op het snijvlak van de werkgebieden. We werken samen met andere labs, culturele organisaties en professionals en ontwikkelen met hen creatieve onderzoeksmethodes en nieuwe vormen van samenwerking met kunstenaars. 3 Baltan laboratories

5 Baltan in vogelvlucht Baltan Laboratories werd in 2013 één van de bewoners en sleutelfiguren in de herontwikkeling van het Natlab. Dit voormalig, wereldwijd erkende Philips natuurkundig laboratorium is een regionaal icoon van synergie tussen kunst en technologie. Het Natlab is gelegen op Strijp-S, waar ook het STRP festival voor kunst en technologie en de jaarlijkse Dutch Design Week plaatsvinden. Hiermee bevinden Natlab en Baltan zich in het hart van de creatieve gemeenschap van Eindhoven. Baltan bestond dit jaar precies vijf jaar. In de afgelopen periode heeft zij meerwaarde weten te creëren door nieuwe verbindingen te maken en innovatieve kunstprojecten te koppelen met het onderzoek dat plaatsvindt in de Brainport regio. Ze heeft haar kennis weten te gebruiken en met anderen gedeeld door haar sterktes toe te passen en haar gevestigde internationale netwerk en de samenwerking met academische, educatieve, industriële en culturele partners te koppelen aan nieuwe ideeen en strategieen. Na de initiële onderzoeksfase over het lab van de toekomst en opeenvolgend de overgangsperiode die gekenmerkt wordt door de komst van de nieuwe directeur Olga Mink en de verhuizing, is Baltan in haar volgende fase beland. Hernieuwde ambities zijn uitgesproken om het lab van de toekomst tot uitvoering te brengen. Het theoretische model maakt plaats voor de praktische uitvoering van het lab concept waarmee Baltan het lokale en internationale ecosysteem actief wil betrekken. Gesprekken met communicatie manager Koen Snoeckx om de samenwerking met Holst Centre te versterken resulteerden in nieuwe strategische plannen en ambities voor de toekomst. Baltan goes Back to the Future of NatLab The lab of the future is not about facilities or hardware but rather about networks, knowledge sharing, creation, mediation and new ways of working. Baltan is zowel een netwerk als een methode voor het creëren van nieuwe tools en kennis op basis van betekenisvolle relaties tussen mensen en ideeën. Baltan wil nieuwe verbindingen laten ontstaan tussen bestaande en nieuwe ideeen, disciplines en organisaties. Haar focus ligt op dat wat nog komen gaat, het speculatieve en onwerkelijke. Door deze proactieve houding wil zij onbekende paden begaanbaar maken voor een nieuwe en betekenisvolle toekomst. In 2013 hebben we gewerkt aan het verbeteren van onze competenties, waaronder het bevorderen van innovatieve artistieke experimenten, de verbinding binnen het lokale ecosysteem, de ontwikkeling van nieuwe tools en methodes en het actief netwerken met (inter)nationale relaties. Tegelijkertijd hebben we hard gewerkt aan het verbeteren van ons bedrijfsplan en het onderzoeken van nieuwe manieren voor het verspreiden van onze kennis. Bijgestaan door het bestuur bestaande uit Cees-jan Mol, Ulrike Erbslöh en Koen Snoeckx, en onze zakelijke en artistieke adviseurs Jo de Boeck (imec) en Joe Davis (MIT), hebben 4 Baltan laboratories

6 we onze doelstellingen voor een groei- en netwerkbeleid nauwkeuriger kunnen formuleren. Ook in 2013 stond de lokale verbinding en verankering van Baltan centraal. Een belangrijke gebeurtenis was de opening van het Natlab 2.0. Baltan is onderdeel geworden van het iconische Natlab, het voormalige Philips onderzoekslab dat een centrale hub is in de creatieve sector in en om Eindhoven. Projecten Baltan heeft het afgelopen jaar een aantal projecten uit 2012 voortgezet en als case study gebruikt voor haar lange termijn visie. Voortbordurend op deze projecten gingen we overeenkomsten aan met strategisch gekozen culturele en niet-culturele partners ter versterking van onze positie. In onze visie en de daarbij behorende projecten werd de nadruk gelegd op wetenschap als integraal onderdeel van onze kernactiviteiten, op het snijvlak van kunst, educatie en bedrijfsleven. Door deze term in onze beschrijvingen toe te voegen, benadrukten we het onderzoek en het experiment die zo essentieel zijn voor Baltan. Steeds vaker zien wij vruchtbare samenwerkingen ontstaan tussen kunstenaars en wetenschappers. Beiden treden de wereld met eenzelfde open houding tegemoet. In onze projecten delen zij actief referentiekaders en komen zij tot nieuwe oplossingen en ideeën. Samen met (soms praktische en resultaatgerichte) technologen en deelnemers uit het bedrijfsleven en educatieve instellingen, werd het speelveld gevormd waarin Baltan haar verbindende rol waar kon maken. Thema s We werkten met een aantal themalijnen om een zo breed mogelijk scala aan toekomstgerichte ideeën te onderzoeken op gebied van: Technologie en duurzaamheid. Digitale kunst in het museum. De interdisciplinaire samenwerking op het grensgebied van kunst en wetenschap (Art-Science). De vraagstukken rondom duurzaamheid uitten zich in projecten en strategische denkoefeningen rondom alternatieve vormen van samenwerking, en de maatschappelijke en ecologische problematiek. Duurzaamheid in relatie tot de zich voortschrijdende technologische ontwikkelingen loopt als een rode draad binnen het project Techno- Ecologies. Hiervoor werd de samenwerking aangegaan met de Belgische kunstenaar Bartaku tijdens de STRP Biënnale en met RIX-C tijdens de Dutch Technology Week. Het thema bleek een terugkerende factor te zijn in ingegeven door de voortdurende globale ecologische en economische crisis en het groeiende besef dat we op een kantelpunt staan. Het tweejarige project in samenwerking met het Van Abbe Museum over de rol en betekenis van digitale kunst in het museum onder de noemer Collecting and presenting born-digital art, a matter of translation and (historical) knowledge was afgelopen jaar het tweede onderzoeksthema. Digitale kunst stelt andere vragen en eisen aan de 5 Baltan laboratories

7 (museale) ruimte, aan het publiek, aan de makers en aan de curator. Door middel van de publicatie het afgelopen jaar genaamd Speculative Scenario s, or what will happen to digital art in the future, in samenwerking met Annet Dekker, werden deze vragen onderzocht en met een internationaal (online) publiek gedeeld. Het snijvlak tussen kunst, wetenschap en technologie werd uitgediept door nieuwe onderzoekstrajecten te initiëren en het wetenschappelijk (denk)kader in relatie tot artistiek onderzoek opnieuw te definiëren en breder te trekken. De vermenging van de harde wetenschap met de zogenaamde zachte wetenschappen vormt hierin een belangrijke factor. Zo speelde in het project met Tez, Marije Baalman en Chris Salter, het gebruik van technologie en antropologie als onderzoek domein op, om tot nieuwe inzichten en vraagstukken te komen, waarin het verschil tussen objectieve en subjectieve data, beleving en statistiek gebruikt wordt voor verder onderzoek. Verhuizing naar het Natlab Een van de belangrijkste activiteiten van afgelopen jaar was de verhuizing naar de nieuwe locatie Natlab op Strijp-S. Drie organisaties zijn per september 2013 de bewoners van het Natlab: Plaza Futura, Broet! en Baltan Laboratories. Was het lab in voorgaande jaren voornamelijk een plug-in organisatie die haar backoffice deelde in het van Abbemuseum, het afgelopen jaar is zij een publiekelijk toegankelijke ruimte geworden waar ze haar programmering en jaarplanning op kan aanpassen. Desalniettemin hebben we onze plug-in methodologie behouden en werken we nog altijd binnen een groot netwerk van partners, inclusief het Natlab. Het najaar van 2013 stond voor een groot deel in het teken van de verhuizing en feestelijke openingsweken in het Natlab. Na een periode van ruim twee jaar waarin Baltan met veel plezier vanuit het Van Abbemuseum heeft geopereerd, hebben we een eigen kantoor, werkruimte om bijvoorbeeld workshops te organiseren en een expositieruimte om tentoonstellingen en/of de resultaten van onze projecten te tonen. Hierdoor is Baltan als organisatie meer zichtbaar geworden en de kans op betekenisvolle ontmoetingen (exponentieel) gegroeid. Olga Mink, Directeur Baltan Laboratories: We zijn ontzettend enthousiast over de periode die voor ons ligt. Dankzij de fantastische ruimtes die in het NatLab ter beschikking staan, kunnen we eindelijk onze stempel gaan drukken op het creatieve potentieel wat aanwezig is, maar nog te vaak verborgen blijft. We geloven daarbij in de kracht van samenwerking, dus zijn al volop gesprekken aan het voeren met lokale, nationale en internationale partners uit de culturele en industriële sector om dit ambitieuze verhaal verder vorm te geven. We leggen de lat bewust hoog, omdat we ervan overtuigd zijn dat we vanuit deze regio een rol van betekenis kunnen spelen op het internationale veld. Rol organisatie Om de verbindende rol van Baltan beter vorm te geven en nieuwe strategische partners aan ons te binden heeft Baltan twee strategische 6 Baltan laboratories

8 adviseurs aangesteld, ieder vanuit hun eigen specialistische werkveld. Voldoende affiniteit met de doelstellingen van Baltan en de bereidheid om mee te werken en te denken over de rol van Baltan en de bereidheid om zijn/haar netwerk in te zetten, waren belangrijke selectie criteria. Baltan versterkte haar samenwerking met het bedrijfsleven door de aanstelling van een zakelijk adviseur. Na een afgewogen selectie zijn de gesprekken voortgezet met Jo De Boeck, CTO bij Imec, Leuven en voormalig directeur Holst Centre. Een belangrijke motivatie voor het aanstellen van deze zakelijke adviseur is om meer inzicht te vinden op de vraag hoe Baltan waarde kan creëren en definiëren voor het bedrijfsleven (en kennisinstellingen). Als artistiek adviseur voor Baltan zijn gesprekken aangegaan met de uit Boston afkomstige kunstenaar-wetenschapper (en biokunstenaar) Joe Davis. Joe Davis is iemand met gedegen kennis van de interdisciplinaire kunst en de artistieke onderzoekspraktijk. Zijn achtergrond over kunst en wetenschap en unieke aanstelling bij topinstituten als MIT en Harvard, waren voldoende motivaties om met Joe Davis verder te gaan. Met de aanstelling van deze adviseurs versterkt Baltan de toekomstige samenwerkingstrajecten en kunnen wij ons in de toekomst sterker profileren naar de buitenwereld. Naast de twee adviseurs staat Baltan in nauw contact met een uitgebreid netwerk van kunstenaars, vormgevers, managers, onderzoekers, onderwijsmensen en conservatoren, die graag onze ambassadeurs zijn en een belangrijk aandeel vormen in de structuur van onze instelling. Een belangrijke manier om te groeien als organisatie is door (inter)nationale studenten, onderzoekers en kunstenaars aan te trekken die hun kennis delen in samenwerking met Baltan en andere betrokkenen. Baltan richtte zich daarom het afgelopen jaar naar versterking op gebied van (co-) productie en werden er stageplekken voor studenten aangeboden. The Electric Kiss re-enacted tijdens de officiële opening van het Natlab Arthur Elsenaar 7 Baltan laboratories

9 Pre-opening. SKRIJF, Gijs van Bon 8 Baltan laboratories

10 Highlights programma 2013: Wil je wetenschappers met kunstenaars laten samenwerken, dan moet er sprake zijn van gemeenschappelijke vragen. En: [coöperatie is mogelijk], mits gezamen lijke doelstellingen, problemen en uitdagingen worden gevonden Joep Huiskamp, Haalbaarheidsonderzoek ASE: Arts & Sciences Eindhoven, In 2013 lag de inhoudelijke focus van Baltan op het initiëren van nieuwe samenwerkingen, het vergroten van haar lokale en (inter)nationale netwerk en de ontwikkeling van nieuwe voorwaarden voor toekomstgericht denken over een opbloeiende cultuur die ontstaat door de vermenging van disciplines. Techno Ecologies Het project Techno-Ecologies is een samenwerkings project ondersteund met Europees geld verspreid over meerdere jaren (7e Kaderprogramma). Baltan organiseerde in dit kader het afgelopen jaar een aantal verschillende workshops, artist residenties, bijeenkomsten, exposities en publieke events. Een deel van het onderzoek in samenwerking met kunstenaar Bartaku, dat plaats vond in het kader van Techno Ecologies, werd ondersteund door het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie. Het doel van het project Techno-Ecologies is om tot een nieuwe benadering van maatschappelijke en ecologische duurzaamheid te komen door middel van artistiek onderzoek en culturele innovatie. De onderliggende gedachte is dat duurzame toekomstscenario s alleen werkelijkheid kunnen worden als we ons openstellen voor nieuwe ideeën en vormen van samenwerking. Diversiteit, maatschappelijke en ecologische duurzaamheid in combinatie met meer kennis van technologie als verlengstuk van onze verlangens, vormen de bouwstenen om een nieuw perspectief te ontwikkelen. Een ander doel was om uit te zoeken hoe we kunnen komen tot een nieuwe benadering van urgente sociale, ecologische en culturele duurzaamheidskwesties en samen te werken aan de ontwikkeling van levensvatbare alternatieven, creatieve strategieën en innovatieve modellen die ons kunnen helpen minder gevaarlijke wegen naar de toekomst uit te zetten dan we nu bewandelen. Techno Ecologies werd ontwikkeld en uitgevoerd door de culturele organisaties RIXC (Letland), Baltan Laboratories (Nederland), Napon (Servië), Ars Longa (Frankrijk), Nida Art Colony van de Litouwse kunstacademie, de Finnish BioArt Association (Finland), de Finse kunstacademie, en MPLab (Art Research Lab) van Liepaja University (Letland), in samenwerking met hun partnerinstituten. De volgende projecten zijn onderdeel van Techno Ecologies: The undisclosed poésis of the photovoltaic effect SansessoLalia Bacteria Battery HOOPGAS TestLLLab. 9 Baltan laboratories

11 e-tapas tijdens STRP Biënnale Bartaku 10 Baltan laboratories

12 The undisclosed poésis of the photovoltaic effect Bartaku s TPeD worklab (in de volksmond ook wel E-tapas of eetbare zonnecellen genoemd) is een project in samenwerking met Carole Collet en André Amaro dat werd gepresenteerd tijdens STRP Biënnale. Het project is onderdeel van Techno Ecologies en werd georganiseerd in samenwerking met Holst Centre en het Ketelhuis. De Temporary Photo-electric Dygestopians sessie, afgekort T-PeD, was een open laboratorium en een proefsessie op het snijvlak van voedsel en textiel, fotosynthese en biomimicry. Onder leiding van de kunstenaars en een groep vrijwillgers, hebben meer dan tachtig nieuwsgierige deelnemers hun eigen E-tapa met veel zorg en aandacht samengesteld en opgegeten. Wanneer de zonnecellen gereed zijn werden ze getest. Door ze op de tong onder het licht te houden ging de cel werken en produceerde een kleine hoeveelheid elektrische spanning, te voelen als een prikkeling. Met een meter werd vastgesteld hoeveel Volt de zonnecel produceerde en werd het testmoment vereeuwigd met een foto. Deelnemers mochten daarnaast genieten van bijzondere wijnen gemaakt van de Aronia bes en een bijzonder chocolade dessert, persoonlijk klaargemaakt en geserveerd door Andre Amaro. De e-tapas proeverij was een succes en nieuw fenomeen voor de bezoekers van STRP. De uitleg over de werking van energie, lichaam en voedsel, in combinatie met het actief bereiden van de op nanotechnologie gebaseerde e-tapas, resulteerde in een ongedwongen sfeer waarbij het publiek spelenderwijs werden geïnformeerd over alternatieve en duurzame methoden over (de productie van) voedsel en het denken over energie. Met zijn onderzoek wil Bart Vandeput onze houding ten opzichte van energie bevragen. De industrie doet dat niet, die praat in termen van efficiency, rendement, economie. Heeft weinig oog voor onze fundamentele relatie met de wereld om ons heen, de verbondenheid van alles met alles, het grote en het kleine. Wij zijn energie, zegt hij. Energie kan niet verdwijnen, alleen transformeren. Die transformatie, daar gaat het om. Het dwingt inderdaad tot nadenken, al gebeurt dat niet direct. Direct is er vooral spektakel. Voordat je de cel doorslikt, dus voordat deze letterlijk voedsel wordt, ervaar je een elektrische prikkeling op de tong. Zou het niet geweldig zijn als de electroden die Carole Collet prepareerde direct op de hersens ingeplugd konden worden, fantaseert Vandeput. Welke fantastische beelden, welke stimulering van bewustzijn, zou dat tot gevolg hebben? uit Essay Irma Driessen The Undisclosed Poésis of the Photovolaic Effect SansessoLalia Een vervolg op deze sessies in het kader van Techno Ecologies, was de presentatie en interne workshop in samenwerking met Holst Centre op de High Tech Campus, onder leiding van Bartaku en Greg Saul. In de introductie workshop werd, door middel van een interne sessie, nagedacht over de Sanseveria, de noordelijke variant van de Agave. Deze plantensoort fungeerde als een platform voor het artistieke onderzoek naar hoe de plant haar relatie met de omgeving kan uiten. 11 Baltan laboratories

13 Bacteria Battery no. 5 & Biotricity workshop Rasa Smite, Raitis Smits, Martins Ratniks, Voldemars Johansons van RIXC Hoopgas TestLLLab Bartaku 12 Baltan laboratories

14 De sessie werd afgesloten met een interne presentatie en workshop van Greg Saul van Diatom Studio over de Piccolo printer. Een piccolo is een kleine printer, een pocket formaat computergestuurd (CNC) platform. Piccolo s kunnen heel nauwkeurig metaal, kunststof of hout bewerken in zowel 2D als 3D. Het is eenvoudig zelf te monteren en te programmeren waardoor je vrij gemakkelijk een eigen printer-robot kunt bouwen. De energie voor de piccolo wordt geleverd door kleine zonnecellen gemaakt van plantwaardige en natuurlijke materialen. Zo wordt een close-loop gecreëerd, waarbij energie zo veel mogelijk wordt bespaard en hergebruikt. Ook in dit project blijkt de fascinatie van Bartaku voor de energie die uit de natuur wordt geproduceerd en hoe we deze kunnen inzetten. Bacteria Battery Tijdens de Dutch Technology Week in de Schellensfabriek presenteerde Baltan de installatie en workshop van Rasa Smite, Raitis Smits, Martins Ratniks, Voldemars Johansons van RIXC. De installatie Bacteria Battery was onderdeel van de expositie STRP meets DTW. In dit project werd geëxperimenteerd met next-generation biotechnologie (zogenaamde microbiële brandstofcellen / MFC) en hoe deze kan worden benaderd en geïnterpreteerd vanuit een artistiek perspectief en culturele innovatie. De installatie Bacteria Battery No.5 is een innovatief kunst- en wetenschapsproject van Rasa Smite, Raitis Smits en Martins Ratniks in samenwerking met geluidskunstenaar en componist Voldemars Johansons en jonge biologen van de Universiteit van Letland. De installatie bestaat uit een cellennetwerk dat een bacteriebatterij creëert. Hiervandaan komt een live stream binnen op de monitoren van de expositieruimte, terwijl een andere monitor microscopische beelden van de bacteriële omgeving laat zien, waardoor de toeschouwer inzicht krijgt in deze onzichtbare wereld. Dit bacteriebrandstofproces wordt vertaald in geluidsstructuren die een esthetisch perspectief bieden op de wederzijdse relaties tussen natuur en technologie, biologische systemen en elektronische netwerken. De Biotricity workshop was onderdeel van dit project. Deelnemers leerden hoe ze een cel konden maken van in water levende bacteriën en een systeem werkend op een bacteriebatterij. Ze experimenteren met verschillende energiebronnen (aarde, afvalwater), waardoor ze kennis maakten met wetenschappelijke visies op en artistieke benaderingen van deze opkomende technologieën. De ontwikkeling van conceptuele ideeën voor het toekomstig ontwerp van de bacteriebatterij, hulpmiddelen voor meting en modulatie die gebruikt konden worden voor artistieke interpretaties, sonificaties en visualisaties was hierin een belangrijk onderdeel.. Tijdens de workshop werden cellen gecreëerd die elk ongeveer 0,6 V elektriciteit produceren. De cellen werden in serie met elkaar verbonden en vormden de bacteriebatterij. HOOPGAS TestLLLab. De samenwerking tussen wetenschappers en design is in dit project bijzonder nauw. Beide experimenteren aan hetzelfde object, maar 13 Baltan laboratories

15 The Tools Series #1 Processing and Generative Art Marius Watz The Tools Series #2 Build your own Piccolo, the tiny CNC bot. Diatom 14 Baltan laboratories

16 vanuit een ander perspectief en vanuit andere belangen. Er ontstaat een kruisbestuiving waarbij beide partijen uit hun comfortzone worden gehaald. Vaak zijn we gewend om in afgescheiden disciplines te denken: verticaal denken. Een niet vanzelfsprekende samenwerking haalt je uit deze verticale werkwijze en stimuleert tot meer transversaal en horizontaal denken. Uit interview met Olga en Bartaku voor het Stimuleringsfonds HOOPGAS is een op artistiek onderzoek gebaseerd biochemisch wetenschappelijk experiment waarbij de volgende stelling werd onderzocht: Ethyleen van banaan stimuleert de bloemvorming van de Sanseveria. In dit werk van Bartaku werd de Sanseveria onder invloed van een planthormoon aangezet om bloemen te maken. Een relatie die werd verbeeld door een organische lichtsculptuur. Ethyleen is een eenvoudige koolwaterstof verbinding en de meest geproduceerde petrochemische stof ter wereld omdat het makkelijk kan worden gebruikt als bouwstof voor energierijke gassen en olie. Ethyleen is ook een natuurlijk hormoon in planten, en speelt een rol in het bloei- en rijpingsproces. Het bewaren van ethyleenrijke producten zoals bananen in de buurt van onrijpe vruchten versnelt het rijpingsproces. Met deze achtergond informatie heeft kunstenaar en onderzoeker Bartaku zichzelf de vraag gesteld of dit gas ook de bloei van de Nederlandse agave op weg kon helpen en of het mogelijk was om deze energie te isoleren, op te slaan en gericht toe te passen. De opgewekte energie werd omgezet in elektrische stroom om het woord HOOPGAS te laten oplichten, dat met Electro Luminiscentie folie aan de installatie was aangebracht. Op geregelde tijdstippen was Bartaku publiek aan het werk in de Dick Raaijmakers zaal in het Natlab. Het publiek en een aantal basisscholen werden aangespoord om bananen te eten en de schillen te doneren ten tijden van dit artistieke onderzoeksproces. De ontmoeting van Bartaku met toevallige langslopende publiek was een belangrijk onderdeel in het proces en de totstandkoming van het project. Ter afronding van het onderzoekstraject HOOPGAS TestLLLAB werd een bijeenkomst over de relatie tussen planten en cognitie gepresenteerd met korte presentaties van Bartaku zelf, assistent professor Fred Keijzer van de facultulteit Philosophy aan de Universiteit Groningen, en technisch programmeur Patrick de Koning. HOOPGAS TestLLLab is onderdeel van Bartaku s artistiek onderzoek Sansessolalia dat werd opgestart in samenwerking met Holst Centre en mede mogelijk werd gemaakt danzkij het Stimuleringsfonds voor de Creatieve Industrie en steun van Stichting Innovatie en Creativiteit (NL). Tools Series Baltan sessions In 2013 wordt de reeks Baltan sessions gecontinueerd, voortbouwend op de formule die in 2012 is ontwikkeld. Deze serie is een belangrijk middel om in contact te blijven met de lokale scene en de ontwikkeling van kennis en inzicht te bevorderen. De sessies lagen niet vast en kwamen voort uit de gesprekken die we voerden met de kunstenaars, designers en andere deelnemers. Op deze 15 Baltan laboratories

17 wijze wilden wij het eigendom van de sessies met andere partijen in Eindhoven delen, waarmee het besef onstond dat we gezamenlijk een programma konden maken dat gebaseerd is op behoefte en urgentie vanuit de basis, de gemeenschap en het debat. Baltan s ambitie werd zo mede vormgegeven om de belangen van de gemeenschap te berhartigen en kennis te verspreiden binnen de creatieve community. The Tools Series #1: Processing and Generative Art In het TAC vond de workshop plaats onder leiding van Marius Watz (NYC). Tijdens deze tweedaagse workshop hebben deelnemers kennis gemaakt met de achtergrond van generatieve kunst. Watz heeft de deelnemers geïntroduceerd in het gebruik van open source programma s en in de opbouw en het ontwerp van een generatief systeem. Deelnemers waren erg enthousiast om van deze zeer bgedreven en doorgewinterde programmeur te leren.aansluitend aan de workshop vond de lezing plaats Computational Aeshtetics - Processuality As Material. Marius Watz nam de deelnemers mee in zijn eigen werk, de ontwikkeling van computer esthetiek, van de vroege pioniers tot de recente explosie van creatievelingen die werken met generatieve code. The Tools Series #2: Build your own Piccolo, the tiny CNC bot. In de Baltan kelder organiseerden we tijdens de Dutch Design Week The Tools Series #2: Build your own Piccolo, the tiny CNC bot. Een workshop onder leiding van de ontwerpers van Diatom. Alle deelnemers kregen hun eigen Piccolo kit, die zij tijdens deze middag in elkaar zetten en vervolgens geprogrammeerd hebben. De workshop was een groot succes en al ruime tijd van te voren uitverkocht. Het project werd mede mogelijk gemaakt danzij steun van het Stimuleringsfonds voor de Creative industrie. Friday Afternoon Lectures Een nieuw initiatief opgezet naar aanleiding van de verhuizing van Baltan naar het gerenoveerde Natlab was een serie van vier lezingen (waarvan twee in 2013) onder de noemer Friday Afternoon Lectures Back to the Future of Natlab. Gilles Holst, de eerste directeur van het beroemde Philips Natuurkundig Laboratorium, zei het al in een van zijn officiële onderzoeksrapporten: onderzoekers zijn het meest succesvol als ze voldoende vrijheid en een open geest hebben. Wij denken dat deze originele visie voor het Natlab snel vergeten wordt in het huidige klimaat van toenemende specialisatie. Om proactief met dit probleem om te gaan, organiseerden we een reeks lezingen die de originele Natlab visie nieuw leven in zou blazen. Een programma met name gericht op onderzoekers, kunstenaars, ontwerpers of andere creatieve enthousiastelingen die graag geïnspireerd raken door internationale sprekers en denkers van topniveau. 16 Baltan laboratories

18 Friday Afternoon Lectures Joe Davis Friday Afternoon Lectures Ivan Sutherland The Cello Box i.s.m Axesjazzpower 17 Baltan laboratories

19 Friday Afternoon Lectures Ivan Sutherland 18 Baltan laboratories

20 De eerste lezing in de reeks Friday Afternoon Lectures, werd georganiseerd in samenwerking met Bert-Jan Woertman van de High Tech Campus en Koen Snoeckx van Holst Centre in Eindhoven en was met de aanwezigheid meer dan 80 geïnteresseerden een groot succes. Deze editie geïnaugureerd door Joe Davis, ook wel de Mad scientist of MIT genoemd. Na de lezing was er een levendige netwerkborrel onder muzikale begeleiding van de Eindhovense Lady Aïda. Na de eerste editie werden we door meerdere organisaties benaderd die het initiatief wilden ondersteunen. Luces Asselbergs (Studium Generale TU Eindhoven) en Else Embregts (EIT ICT Labs) sloten zich aan bij de organisatie van de lezingen. Ook in Axessjazzpower vonden we een nieuwe bondgenoot. Ivan Sutherland, de uitvinder van de eerste grafische interface, presenteerde de tweede lezing, georganiseerd in het nog niet officieel geopende Natlab. Voorafgaand aan de lezing was er een muzikale live performance van The Cello Box in samenwerking met Axesjazzpower. Art-Republic In aanloop naar de verhuizing organiseerde Baltan Laboratories samen met haar toekomstige buren Plaza Futura en BROET, een serie activiteiten om het publiek bekend te maken met wat hen in de toekomst te wachten zou staan in het vernieuwde Natlab. Deze serie activiteiten werd mogelijk gemaakt dankzij de financiele steun van Samen naar Brabant Culturele Hoofdstad De insteek van deze activiteiten was meervoudig. Naast het doel om het algemene publiek actief te betrekken was voor Baltan de insteek om terug te blikken op de lijn van uitvindingen en experimenten in het oude Naltab. Daarbij werd gezocht hoe deze lijn van innovaties vertaald kon worden naar hedendaagse toepassingen en ideeën. Baltan als geestelijke erfgename van het oude Natlab heeft zich ingezet om dit concept zo open en praktisch mogelijk te vertalen en de rol van het publiek een centrale plek te geven. Door het vooruitstrevende gedachtegoed van Gilles Holst (be)grijpbaar te maken, werd het vrije experiment, en de geest van het oude Natlab in een nieuw daglicht gezet. De multidisciplinaire benadering die zo kenmerkend was voor onderzoek in het Natlab werd vrijelijk vertaald naar projecten waarin nieuwe manieren van (samen)werken en denken het uitgangspunt was. Een divers publiek kwam zo in aanraking met de bijzondere geschiedenis waarin door de combinatie van onderzoek en creativiteit, een belangrijke bijdrage werd geleverd aan Natlab s Internationale successen. Als onderdeel van Art Republic werden de volgende onderdelen georganiseerd: Solar Graffity Greeting Cultures Dick Raaijmakers. Solar Graffity De eerste workshop met de titel Solar Graffiti onder leiding van David Darts en Jason Eppink, stelde de vraag hoe licht, de stedelijke omgeving en duurzame technologie door middel van Do-It-Yourself 19 Baltan laboratories