BALTAN laboratories. Jaarverslag 2012

Transcriptie

1 BALTAN laboratories Jaarverslag

2 2

3 Jaarverslag 2012 Inhoud p. 4 Baltan Laboratories p. 5 Baltan in vogelvlucht p : Een jaar van vernieuwde ambities en samenwerkingsvormen p. 7 Highlights programma 2012 p. 17 Overzicht 2012 p. 20 Communicatie p. 22 STATISTIEKEN p. 23 Persknipsels 3

4 Baltan Laboratories Baltan Laboratories initieert, bemiddelt en deelt vernieuwende research en ontwikkeling op het snijvlak van kunst, vormgeving en technologische cultuur. Baltan ziet het laboratorium als een manier van werken. Het laboratorium is zowel een netwerk als een methodologie voor het creëren en delen van nieuwe concepten, tools en kennis. Baltan is een flexibel, op samenwerking gericht platform voor reflectie op de toekomst, met als kernactiviteit onderzoek op het gebied van kunst en vormgeving.. Haar ambitie is de culturele synergie tussen de domeinen kunst, wetenschap, design en technologie te stimuleren. Baltan doet dit door: // ontwikkeling van researchprojecten en openbare activiteiten waarbij kunst, wetenschap en technologische cultuur elkaar ontmoeten; // strategische samenwerking met lokale, landelijke en internationale organisaties die nieuwe manieren van werken bevorderen en mogelijk- // heden scheppen voor de ontwikkeling van talent en creatieve vernieuwing; // verspreiding van en discussie over kunst, technologie en kennis die op deze wijze ontwikkeld is; // onderzoek naar en verdere ontwikkeling van het laboratorium-concept via de eigen praktijk van het Baltan Lab. 4

5 Baltan in vogelvlucht Het is en blijft de ambitie van Baltan om de synergie tussen lokale en internationale spelers te bevorderen. Tijdens de eerste vier jaar van Baltans bestaan heeft voormalig directeur Angela Plohman duurzame samenwerkingsverbanden in Nederland en in het buitenland opgebouwd. Dit heeft zij gedaan door zowel samen te werken met lokale organisaties als de naam Baltan te verbinden aan een hecht Europees netwerk. Baltan Laboratories bestaat inmiddels vier jaar en heeft op succesvolle wijze verbindingen gemaakt door innovatieve kunstprojecten te koppelen met het onderzoek dat plaatsvindt in de Brainport regio in zuid-nederland. De unieke kracht van Baltan Laboratories ligt in haar gevestigde internationale netwerk en haar samenwerking met academische, educatieve, industriële en culturele partners. De activiteiten van Baltan zijn gestructureerd rond de ontwikkeling van een visie op internationale medialabs en rond de vraag hoe deze eruit zouden kunnen zien. De zoektocht naar een duurzaam model voor samenwerkingen tussen kunst en technologie is hierbij leidend. Gebaseerd op wat we geleerd hebben in de verschillende projecten, workshops en expert-panels, heeft Baltan haar Blueprint for a lab of the Future gepubliceerd. Dit heeft de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van Baltans business model. Baltan Laboratories is één van de toekomstige nieuwe bewoners en sleutelfiguren in de herontwikkeling van het Natlab. Dit voormalig, wereldwijd erkende Philips natuurkundig laboratorium is een regionaal icoon van synergie tussen kunst en technologie. Het Natlab is gelegen op Strijp-S, waar ook het STRP festival voor kunst en technologie en de jaarlijkse Dutch Design Week plaatsvinden. Hiermee bevindt Natlab zich in het hart van de creatieve gemeenschap van Eindhoven. 5

6 2012: een jaar van vernieuwde ambities in de samenwerking 2012 was een jaar van nieuwe en duurzame samenwerkingsverbanden, bekrachtigd door de komst van een nieuwe directeur. Baltan heeft het afgelopen jaar de lijn voortgezet om bestaande samenwerkingen en nieuwe connecties verder uit te bouwen, door korte of langere tijd aan te haken bij verschillende organisaties uit de culturele, educatieve en technologische sector. Dit deed Baltan via samenwerkings projecten maar ook via het zogenaamde plug-in principe, waarbij zij activiteiten in samenwerking met andere organisaties initieert en, al dan niet tijdelijk, in-plugt op hun bestaande infrastructuur, verbindingen met publiek, stakeholders en communicatie. De samenwerking met het Van Abbemuseum heeft Baltan sterker en duurzamer gemaakt. Met de plug-in die Baltan in het Van Abbemuseum vormt, zijn flexibele organisatiestructuren voor de toekomst onderzocht. Daarnaast heeft de samenwerking het mogelijk gemaakt om Baltans toekomst in het nieuwe Natlab te verkennen. Hierbij heeft Baltan de ervaring en het netwerk die voortvloeien uit het samenwerkingsverband met het Van Abbemuseum, actief ingezet. Baltan heeft het afgelopen jaar actief samengewerkt met organisaties in educatie en technologie. Baltan is officieel Partner in Education van Fontys Hogeschool ICT, dit samenwerkingsverband uit zich in de minor Art & Technology die Baltan verzorgt. De samenwerking met Holst Centre op de High Tech Campus heeft de uitwisseling van kennis en expertise tussen high tech- en artistic research bevorderd. Hierdoor zijn deze twee domeinen zichtbaarder gemaakt voor een breder publiek, ook door middel van samenwerking met organisaties als STRP en MU. 6

7 Per 1 augustus heeft Olga Mink de leiding overgenomen van voormalig directeur Angela Plohman, die terugkeerde naar haar geboorteland Canada. Olga Mink haalde haar Master Fine Art aan het Sandberg Instituut in Amsterdam, werkte als consulent mediakunst en heeft uitgebreide ervaring als onafhankelijk curator. Mink was jarenlang actief in digitale media en interactieve kunst. Baltan is tevens versterkt met de komst van Carmin Karasic, werkzaam als online docent Art & technology in Education aan de Lesley universiteit in Boston (USA). Zij heeft jarenlange ervaring bij culturele organisaties en zal in nauwe samenwerking met de directeur toekomstige projecten van Baltan vormgeven. Met de komst van Mink als directeur, focust Baltan zich op het verder verbinden en samenwerken met sterke spelers in de regio, het doorontwikkelen van nieuwe manieren van werken en het initiëren van nieuwe relaties tussen lokale en internationale makers om de lokale embedding van het lab nog meer te ontplooien. Ook wordt de waarde van kunst op het snijvlak van technologie en wetenschap in een maatschappelijk context bevraagd. Highlights programma 2012 In Eindhoven bestaat een unieke keten van culturele organisaties, onderwijsinstellingen, industriële bedrijven en researchlaboratoria. Zij spelen elk een zeer specifieke rol, maar hebben ook veel gemeen. Baltan verbindt deze verschillende gebieden van lokale expertise en zet Eindhoven als landelijk voorbeeld op de kaart. De samenwerkingsverbanden tonen aan dat samenwerking door de verschillende sectoren impact kan hebben en zij accentueren de fundamentele noodzaak daartoe bij alle schakels in de keten. Het programma van Baltan in 2012 had een sterke focus op dit (inter)nationale netwerk. Baltan ontwikkelde met haar programma nieuwe 7

8 voorwaarden voor toekomst gericht denken over een opbloeiende cultuur die ontstaat door de vermenging en het snijvlak van kunst, design, technologie en wetenschap. Kunst en technologie in het museum Born Digital Art. A matter of translation and (historical) knowledge Why is it still easier to get an entire museum collection on the Internet than to get a single work of Internet-based Art in a museum space? Deze vraag was leidend voor het organiseren van de internationale conferentie Born Digital Art. Voormalig directeur Angela Plohman en Annet Dekker (curator en onderzoeker) initieerden het idee om de relatie tussen digitale mediakunst en hedendaagse kunst verder te onderzoeken. Baltans aanwezigheid in het Van Abbemuseum wakkerde het verlangen en de noodzaak aan om te onderzoeken of een organisatie, gericht op media kunst, en een museum voor hedendaagse kunst een gebouw kunnen delen en tegelijkertijd op productieve wijze de dialoog aan kunnen gaan. Dit heeft geresulteerd in de succesvolle tweedaagse conferentie Born Digital Art, A matter of translation and (historical) knowledge, die plaatsvond in het Van Abbemuseum op 14 en 15 december Toonaangevende internationale curatoren, onderzoekers, kunstenaars en schrijvers uit de hedendaagse beeldende kunst en de media kunst bediscussieerden vijf centrale thema s: Writing histories, Aesthetics, Exhibiting, Collecting en Collaboration. Een ander overkoepelend thema tijdens de conferentie was de constatering dat digitale kunst bestaande strategieën op het gebied van conservatie en presentatie op losse schroeven zet. Daarbij dwingt een nieuwe strategie musea en archieven om hun publiek op een nieuwe manier te benaderen, wat een voordeel kan zijn voor het (opnieuw) tonen van hun gehele collectie. Door te reflecteren en kennis en ideeën met elkaar te bespreken, werd de afstand tussen de wereld van hedendaagse kunst en Born Digital Art verkleind. Nieuwe criteria en normen over het gebruik en de mogelijkheden van technologie zouden door curatoren, onderzoekers, kunstenaars en critici met regelmaat onder de loep moeten worden genomen. Musea en het publiek moeten leren inzien wat het volledige bereik is van digital-born art en waarom het vandaag de dag steeds relevanter en belangrijker is geworden. Bovendien zal de focus van het museum zich van het object naar het idee moeten bewegen: het museum is namelijk niet alleen een plaats voor objecten, maar ook voor ideeën, het museum is een plaats waar relaties bevorderd worden. Tijdens dit symposium werd een begin gemaakt van de ontwikkeling van dit idee en is het begrip van elkaars esthetiek, kunst historische verbanden, econo- 8

9 mieën, technische uitdagingen en organisatorische structuren versterkt. Digitale kunst is zichtbaar, heeft haar eigen geschiedenis en is inmiddels volwassen genoeg om mee te werken aan de constructie van het museum van de toekomst. De bijeenkomst werd als zeer positief en inspirerend ervaren door de deelnemers. Het vergde, door de verschillende achtergronden en wat complexe materie, soms enige tijd om tot een constructieve communicatie te komen. Juist hieruit blijkt de urgentie en noodzaak om meer met elkaar te praten en vaker bijeen komen. De tweedaagse conferentie wordt momenteel als bron genomen voor de te publiceren uitgave onder leiding van Annet Dekker en ondersteuning van Virtueel Platform. Drie evenementen zijn verbonden aan het symposium: de artist in residence met Jonas Lund, in samenwerking met Eyebeam (NYC); de workshop CD-ROM Hackathon door Ben Fido-Radin van Rhizome; en de lezingenavond Museums of the Future die plaatsvond in Plaza Futura. Artist in residence Jonas Lund. In samenwerking met Eyebeam (NYC) Aan het begin van het symposium presenteerde artist in residence Jonas Lund zijn project Cultural Economies. Na een eerste artist-residency bij Eyebeam in New York, zette Jonas Lund van 19 november tot 19 december zijn project voort in het Van Abbemuseum in Eindhoven. Lund onderzocht duurzame alternatieve verdienmodellen voor internetkunstenaars en keek naar de verkoop en financiering van internetkunst. Tijdens de residency van Lund zijn ook schilderijen uit zijn project The Paintshop.biz vertoond en verkocht in het Van Abbemuseum. The Paintshop.biz is een online tekenprogramma, waarbij collectief wordt gewerkt aan een digitaal kunstwerk. Aan het programma is een online ratingsysteem gekoppeld. Jonas Lund presenteerde later de resultaten in Eyebeam. Baltan sessions: the tools series. CD-ROM Hackathon Op 12 en 13 december organiseerde Baltan CD-ROM Hackathon in het Van Abbemuseum. Ben Fino-Radin toonde tijdens deze workshop strategieën voor het behoud en het vastleggen van inhoud van CD-ROMs. Deelnemers leerden de vaardigheden die nodig zijn om verouderde hardware te emuleren, zodat de inhoud ervan gebruikt kan worden. Veel Born Digital Art kunstenaars hebben problemen vanwege de hardware die zij gebruiken. Tijdens de workshop werd gekeken naar de vraag hoe we inhoud die op CD-ROMs staat, kunnen bewaren en documenteren zodat deze van waarde blijft voor organisaties die dit materiaal willen archiveren en presenteren. 9

10 Tijdens deze workshop hebben deelnemers inzicht gekregen in de praktische problematiek van CD-ROMs. De deelnemers hadden verschillende achtergronden, sommigen leerden hoe een disk geëmuleerd kan worden en anderen waren meer gevorderd in het zoeken naar antwoorden op de vragen die besproken zijn. Een compilatie van de workshop is online te bekijken via com/ Museums of the Future Dit publieke evenement, georganiseerd in Plaza Futura, was een avondprogramma met als thema Het Museum van de Toekomst. Christiane Paul (Whitney Museum New York), Sarah Cook (onafhankelijk curator en researcher) en Layna White (SF Moma) presenteerden hun ideeën over mogelijke toekomstscenario s. Hoe gaan musea om met digitale apparaten die we vandaag de dag gebruiken, zoals computers, het internet en mobiele telefoons? Christiane Paul vertelde in haar presentatie over de verbouwing van het nieuwe Whitney museum. Anderen bediscussieerden de rol en mogelijkheden van Augmented reality in het museum en de mogelijkheid van het gebruik van apps..sarah Cook sprak over het kunstwerk Great Wall of 1984 van de Canadese kunstenaar Glenn Lewis. Dit kunstwerk is voor Cook een voorbeeld van Het Museum van de Toekomst. Layna White vertelde over de visie van museumpersoneel op het museum van de toekomst. Zij stelt dat hun visie is dat een leidinggevende van het museum rent en niet loopt, actie onderneemt en niet wacht, probeert en faalt, probeert en slaagt. Haar visie is dat het museum van de toekomst gericht zal zijn op actie. Na de lezingen werd voor het eerst in Nederland de volledige versie van de film Museum Futures: Distributed vertoond. Deze film geeft een futuristisch utopisch/distopisch beeld van het museum. De film bestaat uit een interview met Ayan Lindquist (bestuurslid Moderna Museet) dat plaatsvindt in Lindquist praat in dit interview over de ontwikkelingen die het museum de laatste 50 jaar heeft doorgemaakt. De avond werd afgesloten met een levendige discussie over de (on)waarschijnlijkheid van het geschetste toekomstscenario in deze film. De film en de presentaties zijn online te bekijken via Baltan Sessions: the Tools Series Als we terugkijken op de eerste jaren van fotografie, video- en (nieuwe) mediakunst, zien we dat kunstenaars een pioniersrol hebben gespeeld bij het verkennen van de grenzen en mogelijkheden van nieuwe tools die uiteindelijk zijn opgeslokt door de 10

11 consumentenmarkt. Zij maakten apparaten open om ze van binnen te bekijken en vroegen zich af hoe ze gemaakt en gebruikt werden, en wat voor effect ze hadden op de manier waarop we de wereld ervaren en bekijken. In de loop der tijd zijn deze media meer en meer geïntegreerd geraakt in ons dagelijks leven en de artistieke praktijk. Maar de noodzaak om de ruggengraat van de media die we gebruiken te bestuderen en zo te begrijpen, is niet minder dringend geworden. Mede omdat nieuwe media zo n razendsnelle ontwikkeling doormaken en vormen aannemen waar we niet van hadden kunnen dromen. Om te ontroeren, verandering te brengen en te innoveren met onze gereedschapskist moeten we de vrijheid hebben dingen te veranderen, er iets aan toe te voegen of uit te halen. De keuzes die kunstenaars en vormgevers daarin maken en wat ze weten over hun gereedschapskist, hebben belangrijke gevolgen. In 2011 heeft Baltan een aantal initiatieven ontplooid voor een reeks Baltan Sessions die draait om de verhouding die kunstenaars en vormgevers hebben met de tools die ze gebruiken en maken. In deze reeks wordt gekeken naar de praktische en esthetische consequenties van de keuzes die kunstenaars omtrent hun gereedschap maken. In 2012 is deze serie voortgezet. De Tools Series bestond in 2012 uit een aantal verschillende sessies. Digital Natives, een project door Irma Földényi In maart vond de workshop Digital Natives plaats, waarin Iram Földényi de deelnemers in het TAC (Temporary Art Centre) meeneemt in de ontwikkeling van haar eigen methode, die zij gebruikt tijdens haar ontwerpproces. Deze methode is tijdens de workshop opengesteld voor nieuw gebruik en interpretatie. In deze sessie lag de focus op het conceptualiseren van creatieve oplossingen die ons helpen omgaan met het groeiende verschil tussen digital natives en analog people, waarvan voorspeld wordt dat zij moeilijkheden hebben met de digitale wereld. Deelnemers hebben snelle prototypes ontworpen die met de confrontatie tussen deze twee manieren van denken omgaan. Door dit proces werden sluimerende betekenissen zichtbaar, die vervolgens zijn geanalyseerd. Facesponge, David Griffiths en Aymeric Mansoux De tweede sessie Facesponge vond ook plaats in TAC en werd geleid door David Griffiths en Aymeric Mansoux. Deelnemers namen een kijkje achter de schermen bij sociale netwerken, zoals Facebook, en onderzochten de manier waarop sociale data bekeken wordt door het bedrijf achter het sociale net werk en andere partijen die toegang tot de data hebben. Daarnaast hebben de deelnemers kleine programma s ontworpen, waarmee ze hun eigen online informatie verzameld en gemanipuleerd hebben. 11

12 The Remixed Book, Alessandro Ludovico The Remixed Book, de derde tool sessie is georganiseerd in samenwerking met Onomatopee. Onder leiding van Alessandro Ludovico is gewerkt aan een geprinte publicatie van een samenvoeging van een remixed book en een digital scrapbook. Daarnaast is er gereflecteerd op het hybride karakter van het geprinte medium en haar relatie tot de digitale wereld. CD-ROM Hackathon, Ben Fino-Radin De vierde en laatste sessie van 2012 was de workshop CD-ROM Hackathon die tevens onderdeel is van het Born Digital Art project. Informal Academy Neither the design industry nor education is taking advantage of what integrating media discourse and practice can achieve, and I d even say it seems to have missed the whole e-culture phenomenon, he says. For example, the Design Academy Eindhoven appears to be a media-free zone. (Frans Vogelaar quoted in Gabrielle Kennedy, Funding Cuts Creep Closer, Design.nl, 5 May 2011.) Een van Baltans grootste doelgroepen in Eindhoven bestaat uit studenten ICT en (industrieel) design. In 2012 is Baltan de samenwerking aangegaan met de universiteit en alle hogescholen in de stad. Bovendien hebben we een aantal individuele gesprekken gehad met studenten die bachelor- en master-opleidingen volgen. Na overleg met, en observatie van, de drie educatieve instellingen in Eindhoven, kwamen we tot de conclusie dat de studenten van de verschillende instellingen geïsoleerd waren van elkaar. Er was behoefte aan meer samenwerking en verbondenheid. De studenten van de Design Academy hadden bijvoorbeeld weinig technische training, terwijl zij wel een interesse hebben in het gebruik van techniek in hun werk. Daarbij waren verschillende studenten van de Fontys Hogeschool die ICT & Media Design studeerden, geïnteresseerd in de ontmoeting van kunst, design en technologie. Zij wisten alleen niet waar zij steun konden vinden voor deze interesse. Om de verbinding van studenten aan verschillende educatieve instellingen te bevorderen, heeft Baltan de Informal Academy opgezet. De Informal Academy biedt studenten een platform voor het delen van research en projecten 12

13 waaraan zij werken met studenten van verwante opleidingen in Eindhoven. In 2012 heeft Baltan zes bijeenkomsten georganiseerd waarbij studenten van de Fontys Hogeschool ICT & Media Design, TU/e Industrial Design en Design Academy met elkaar in contact zijn gebracht. Tijdens deze bijeenkomsten hebben zij de kans gekregen hun netwerk uit te breiden in een informele omgeving en extra kennis op te doen en feedback te ontvangen van gelijkgestemde deelnemers van andere scholen. De Informal Academy was een succes. Baltan heeft hier gefungeerd als een onafhankelijk platform dat de manier waarop jong talent in de stad Eindhoven met elkaar verbonden is en gesteund wordt, verbetert en uitbreidt. Behalve met de drie educatieve instellingen is er ook samengewerkt met Holst Centre. De 51 leden van de Facebook groep waar studenten informatie met elkaar uitwisselen wordt actief gebruikt. De bijeenkomsten hebben studenten in staat gesteld hun interesses voor kunst, design en technologie met elkaar te delen. Minor Art & Technology Baltan heeft in samenwerking met Fontys ICT de minor Art & Technology ontwikkeld. Een zestigtal studenten kreeg de keuze uit twee opdrachten onder leiding van Lazlo Kiss van Kitchen Budapest. De onderwerpen waren ten eerste de omgang met subtiele veranderingen en ten tweede de impact van onzichtbare signalen, golven en elektromagnetische velden die ons omringen. De studenten presen teerden de resultaten afgelopen zomer in het TAC. Daarnaast is Baltan voor het eerst actief gaan samen werken met de ontwerper en Fontys leraar Lucas Maassen, voor het wekelijkse theorie onderdeel van de minor. Tijdens de minor hebben studenten in groepjes aan de ontwikkeling van nieuwe installaties gewerkt. Ze hebben hun mentor van Baltan ongeveer elke 3 tot 5 weken ontmoet. Ze gebruikten kunst als methodologie om hun kennis van conceptontwikkeling te vergroten en hun technische vaardigheden toe te passen op ervaringen in plaats van commerciële producten. Het proces van de studenten is gedocumenteerd op de Baltan website. 13

14 Internationaal programma In 2012 heeft Baltan voortgebouwd op de ontwikkeling van een internationaal programma, door verschillende projecten te initiëren met bekende kunstenaars. Onder hen Aram Bartholl en David Darts, Alessandro Ludovico en Myriel Milicevic en Hanspeter Kadel. The Future of Offline Filesharing, met David Darts en Aram Bartholl Baltan organiseerde in juni een driedaagse masterclass onder de titel The Future of Offline Filesharing in samenwerking met STRP. De kunstenaars Aram Bartholl en David Darts leidden deze masterclass. De resultaten waren te zien in de openbare ruimte op Strijp-S en in de stad. Baltan genereerde hiermee lokale en internationale aandacht voor een bijzonder gebied met een rijke historie dat volop in ontwikkeling is. De masterclass was een succesvolle incubator voor nieuwe toekomstscenario s, die menig deelnemer een nieuwe blik gaf op de toekomst van internet, privacy en het gebruik van technologie. Darts en Bartholl presenteerden tijdens de eerste dag hun projecten en ideeën. De PirateBox van David Darts gaat in op het idee dat het internet open en vrij moet zijn. Darts liet zien dat deze vrijheid nu niet bestaat. De PirateBox stelt gebruikers in staat om anoniem bestanden te delen, zonder online te gaan. Het project van Aram Bartholl, Dead Drops is, net als de PirateBox, een anoniem, offline, peer-topeer project, waarop bestanden kunnen worden uitgewisseld op fysieke locaties. Aram Bartholl begon dit project in 2010 met het inmetselen van USB-sticks in muren en gebouwen in New York. De Dead Drops die de deelnemers op plekken in Eindhoven plaatsten, zijn een herinnering aan deze masterclass. De deelnemers ontwikkelden zelf een aantal concepten en nieuwe manieren van het delen van informatie. Op een aantal lokaties werden de doe-het-zelf piratebox routers geïnstalleerd, zoals in de MU, Area 51 en het Van Abbemuseum. Zijn we bereid om onze privacy zomaar weg te geven aan bedrijven als Apple, Google en Facebook? Een essay over de masterclass, geschreven door Irma Driessen, is gepubliceerd in Baltan Quarterly en op onze website. Een bijzondere videodocumentaire werd geproduceerd door Oddone en is online te bekijken via Bookscanner en Post Digital Print, Alessandro Ludovico In mei en juni heeft Baltan samen met Onomatopee een residency van Alessandro Ludovico mogelijk ge maakt. Tijdens zijn verblijf onderzocht Ludovico het archief en gereedschappen voor post-digitale 14

15 print, gebaseerd op onderzoek dat gepresenteerd wordt in zijn boek. In samenwerking met studenten heeft hij een doe het zelf boekscanner gebouwd en sociale experimenten uitgevoerd. Centraal in Ludovico s werk staat de vraag: hoe kunnen analoog en digitaal naast elkaar bestaan in de post-digitale tijd van uitgeven? Tijdens zijn residency heeft Ludovico zijn boek gelanceerd en de workshop The Remixed Book in het kader van The Tools Series gegeven. Neighbourhood Satellites Energy Harvest, Myriel Milicevic en Hanspeter Kadel In de stad worden we omgeven door energie-afval van onze infrastructuur - hitte van airconditioners, licht van etalages, vibratie van het verkeer en het geluid van sirenes. Deze structurele lekkages zijn, in zekere zin, gratis stopcontacten voor iedereen die het afval wil verzamelen. Licht, geluid, vibratie en hitte kunnen namelijk allemaal omgevormd worden in bruikbare energie. Tijdens Shaking Science in MU organiseerde Baltan in samenwerking met Holst Centre de workshop Neighbourhood Satellites Energy Harvest, waarin de mogelijkheden van restlicht werd onderzocht. De workshop was gericht op vragen als Hoe kunnen we het overschot aan energie (her)gebruiken en hoe zouden lokale micro-elektriciteit-netwerken, waar gratis energie verzameld wordt, eruit zien? Onder leiding van Myriel Milicevic en Hanspeter Kadel maakten deelnemers kleine draagbare machines voor het oogsten van lichtafval. Na het bouwen namen de deelnemers hun energyharvest machines mee op een (speur) tocht door Eindhoven, lichtstad, om overtollig licht te oogsten en de batterijen op te laden. De workshop liet een mogelijkheid zien om een (kleine) verandering teweeg te brengen in onze maatschappij. Met deze aanpak wordt de complexiteit van de vraag hoe we efficiënt met energie om kunnen gaan en hoe we een overschot aan energie kunnen gebruiken, (be) grijpbaar. Een video van de workshop is online te bekijken via: Baltan Quarterly in samenwerking met Eric de Haas Als manier om een nieuw en ander publiek aan te boren en onze uitgebreide online documen tatie en discussies in een ander jasje te steken en breder te verspreiden, is Baltan een kwartaaluitgave gestart: de Baltan Quarterly. Met behulp van de Baltan Tool die in 2011 is ontwikkeld door Eric de Haas 15

16 en Jonathan Puckey, hebben we voor onze output verschillende lagen van toegankelijkheid ont wikkeld. Baltan Quarterly is niet bedoeld als marketing tool, eerder als een soort experiment met uiteenlopende manieren waarop onze verschillende publieksgroepen lezen en voeling houden met ons werk en de kennis die we produceren. Baltan heeft tijdens de Dutch Design Week 2012 de eerste uitgave van de Baltan Quarterly uitgebracht in samenwerking met vormgever Eric de Haas. Hiermee heeft Baltan zichzelf op een andere manier gepresenteerd en een lokaal en internationaal publiek weten te bereiken. Baltan is het experiment aangegaan om informatie in de vorm van een papieren krant aan de man te brengen. Zo hebben we meer inzicht gegeven in de projecten die Baltan initieert aan een voor Baltan divers en deels nieuw publiek. In deze eerste uitgave staan een uitgebreid inter view met Angelique Spaninks, nieuwe directeur van het STRP Festival, een interview met Lindsay Howard als onderdeel van het symposium Collecting and Presenting Born Digital Art en een verslag van Alessandra Saviotii over de boekpresentatie van Digital Print van Alessandro Ludovico. Beyond Data boekpublicatie Een van de laatste projecten waar Angela Plohman aan werkte was de publicatie van Beyond Data in samenwerking met Kitchen Budapest. Beyond Data is een onderzoek naar het tastbaar maken van (virtuele) data, dat op procesmatige wijze interactieve processen in de publieke ruimte onderzocht. Het boek geeft een kijkje in verschillende fases van het project. Met foto s, schetsen en indrukken van de deelnemers geeft het inzicht in het creatieve proces. Met dit boek werden de ervaringen gedeeld over verschillende vormen van productie en samenwerking. Ook werd het project in een bredere context geplaatst door te reflecteren op de gelaagdheid: 16

17 // De samenwerking tussen de twee laboratoria; // Het format/de methodologie van het tijdelijke lab, waarmee we de bovengenoemde samenwerking onderzocht hebben; // Het thema dat we onderzochten in de tijdelijke laboratoria: Beyond Data / data embodiment/ beyond visualisation. Het boek bevat essays van Amanda McDonald Crowley, Attila Nemes en anderen, die in opdracht van Baltan reflecteerden op het thema over het open lab model. De samenwerking met Kitchen Budapest was voor beide organisaties een groot succes. Kennis werd gedeeld en resulteerde in nieuwe inzichten tijdens de samenwerking. Er is (inter)nationaal veel interesse en de resultaten werden ook online gedeeld. Baltan gaf een workshop tijdens de Lift12 conferentie in Genève en een presentatie van het project tijdens de tentoonstelling Make it Work in het kader van het Nationaal Congres Open Data in het stadhuis in Eindhoven. Tijdens het DEAF Dutch Electronic Art Festival in Rotterdam werd de publicatie gepresenteerd. Overzicht 2012 JANUARI januari Evaluatie- en publicatieworkshop over het project Beyond Data in Kitchen Budapest, Hongarije. I.s.m. Jop Japenga, Eric de Haas, Angela de Weijer en Kitchen Budapest. FEBRUARI februari Bezoek aan het Transmediale Festival (inclusief meetings met Kitchen Budapest, Alessandro Ludovico en Christopher Salter) februari Kick-off workshop met 60 studenten voor de minor Art & Technology van Fontys Hogeschool ICT. 15 februari Lezing over Art & Technology bij Fontys Hogeschool ICT februari Presentatie van de nieuwe instal latieversie van het kunstwerk Naked on Pluto (van Aymeric Mansoux, Dave Griffiths en Marloes de Valk) op ARCO Madrid. naked-on-pluto-news/ default_i.html 23 februari Beyond Data workshop tijdens de Lift12 conferentie in Genève, Zwitserland. I.s.m. Kitchen Budapest februari Deelname aan de Libre Graphics Research Unit meeting in Brussel. Angela Plohman was moderator tijdens de afsluitende discussie over de resultaten van de meeting februari Informal Academy #1. Bij Lucid, de studentenvereniging van TU/e Industrial Design. 17

18 MAART maart Presentaties en mentoring door Baltan Laboratories en gastmentor Laszlo Kiss (Kitchen Budapest) voor studenten van de Fontys Hogeschool, minor Art & Technology. 17 maart Presentatie van Baltan Laboratories op de Open Dag van Fontys Hogeschool (ICT & Lifestyle) april Presentatie van het project Beyond Data tijdens de tentoonstelling Make it Work in het kader van het Nationaal Congres Open Data in het Stadhuis in Eindhoven. beyond-data-at-open-data-exhibitionin-eindhoven/ MEI mei Baltan Session: the Tools Series #6. Distributed Archives, The Remixed Book. Onder leiding van Alessandro Ludovico. I.s.m. Onomatopee. baltan-session-the-tools-series-6/ Op 31 mei 2012 verlaat Angela Plohman, de huidige directeur van Baltan Laboratories, de organisatie maart Bezoek van Melinda Sipos van Kitchen Budapest aan Eindhoven in het kader van de Beyond Data publicatie. 28 maart Baltan Session: the Tools Series #4. Digital Natives. In het TAC in Eindhoven. Onder leiding van Irma Földényi (HU). baltan-session-the-tools-series-4/ APRIL april Presentaties en mentoring door Baltan Laboratories en gastmentor Laszlo Kiss (Kitchen Budapest) voor studenten van de Fontys Hogeschool, minor Art & Technology. 4 april Informal Academy #2. Bij Design Academy Eindhoven. 3 mei Baltan Session at Holst Centre: Hermitage 3.0. Danielle Roberts. baltan-session-at-holst-centrehermitage-3-0/ 8 mei Informal Academy #3 bij de Design Academy Eindhoven. 18 mei Boekpresentatie Beyond Data en paneldiscussie over labsamenwerking tijdens het Dutch Electronic Art Festival in Rotterdam mei - 3 juni Artist-in-residence: Alessandro Ludovico. i.s.m. Onomatopee. Bij TAC. post-digital-print/ 23 mei Baltan Session: the Tools Series #5. Facesponge. Onder leiding van Aymeric Mansoux en Dave Griffiths. baltan-session-the-tools-series-5/ JUNI juni The Future of Offline Filesharing. Masterclass met de kunstenaars Aram Bartholl en David Darts op Strijp-S. i.s.m. MU/STRP. the-future-of-offline-filesharing/ juni Eindpresentaties Fontys minor ICT Art & Technology in het TAC. final-presentation-fontys-art-technology-minor / 26 juni Informal Academy #4 bij Fontys Hogeschool. informal-academy/ JULI - AUGUSTUS 2012 Olga Mink begint per 1 augustus als nieuwe directeur van Baltan. 18

19 SEPTEMBER september Informal Academy #5 bij Holst Centre informal-academy-at-holst-center-2/ 30 augustus 2 september Bezoek aan Ars Electronica Linz en een ontmoeting met Futurelab s Christopher Lindinger september Baltan presenteert Irma Földényi s project DIGITALOQUE tijdens het Discovery Festival in Eindhoven. baltan-goes-discovery-festival/ NOVEMBER 2012 Joe Davis (MIT, Harvard) wordt Baltan s Artistic advisor voor november Joe Davis: The Mad Scientist of MIT i.s.m. Bioart Laboratories en Van Abbemuseum. baltan-sessions-mits-mad-artistscientist-joe-davies/ 19 november 19 december Jonas Lund, artist in residence met Eyebeam (NY). international-shared-residencybetween-baltan-laboratories-andeyebeam/ 14 december Museums of the Future. Bij Plaza Futura. museums-of-the-future/ december Collecting and Presenting Born- Digital Art. A matter of translation and (historical) knowledge. Conferentie in samenwerking met Van Abbemuseum. collecting-and-presenting-borndigital-art/ OKTOBER 2012 Baltan Quarterly 1, in samenwerking met ontwerper Eric de Haas. org/category/baltan-quarterly/ 27 november Neighbourhood Satellites Energy Harvests. Workshop door Myriel Milicevic en Hanspeter Kadel. Tijdens Shaking Science week. i.s.m. Holst Centre. workshop-neighbourhood-satellitesenergy-harvests/ 3 oktober Olga Mink geeft een presentatie over Baltan Laboratories op verzoek van het Stimuleringsfonds in Worm Rotterdam. In het kader van de nieuwe regeling E-cultuur. 29 november Informal Academy #6 bij Fontys Hogeschool. informal-academy-6/ 4 7 oktober Olga Mink bezoekt RIXC in Riga, de eerste kick off in het EU Techno-Ecologies project. DECEMBER december Baltan Session: The Tools Series #7. CD-ROM Hackathon. Onder leiding van Ben Fino-Radin. baltan-session-the-tools-series-7/ 19

20 Communicatie Communicatie is een integraal onderdeel van Baltan. De communicatiestrategie van Baltan is gebaseerd op: inspiratie waarom bestaat Baltan, waarin gelooft het, wat zijn de drijvende krachten achter de organisatie en de betrokken kunstenaars, wetenschappers en studenten informatie het documenteren en verspreiden van informatie over de onderzoeksprojecten, residencies, samenwerkingen en andere activiteiten van Baltan expertise het delen van de inhoud en de kennis die door Baltan wordt gegenereerd, waarbij diep en open wordt ingegaan op de inhoud en de context van de projecten Stakeholders / doelgroepen De stakeholders/doelgroepen van Baltan zijn de volgende (lokaal tot internationaal): // Creatieven (kunstenaars, designers, onderzoekers) // Educatieve instellingen (docenten, onderzoekers en studenten) // Algemeen publiek // Partners cultureel // Partners bedrijfsleven // Partners wetenschap // Pers met de vakgebieden: technisch, kunst, wetenschap en media art // Subsidiënten / overheden Baltan communiceert vooral met de andere 20% *. Baltan zoekt contact met HBO/WO-niveau mensen tussen de 14 en 99 jaar met een brede (internationale) interesse in kunst, cultuur en wetenschap, die graag willen meedenken over de toekomst van deze wereld en het experiment niet schuwen. Baltan zet in op echte conversaties, waarbij tweerichtingscommunicatie voorop staat. De communicatiemiddelen van Baltan zijn hierop ingericht. * Dit komt uit de zogenaamde 80/20-regel, waarin 80 staat voor de 80% van mensen die je altijd kan bereiken. 20

21 Communicatiedoelen // Baltan positioneren als een belangrijke speler (lokaal, nationaal en internationaal) op het snij vlak van kunst, design, wetenschap en technologie; // kennis en (positieve) perceptie rondom nieuwe vormen van kunst en wetenschap doen toenemen bij de doelgroepen van Baltan en de groepen die zij beïnvloeden; // het communiceren van de projecten en de inhoud ervan, bij de juiste doelgroepen en stakeholders; // het creëren van een olievlek in communicatie, waarbij het verspreiden van expertise, inspiratie en informatie voorop staat; // relaties bouwen en onderhouden met (nieuwe) stakeholders; // promotie van Eindhoven als stad van kunst, design, wetenschap, technologie en innovatie; // met partners samenwerken in communicatie om de doelgroepen te bereiken. Communicatie middelen Baltan maakt bij communicatie onderscheid tussen eigen middelen van Baltan, social media en PR. Eigen middelen // website // e-nieuwsbrief / e-invite (12 per jaar) // (e-)flyers & posters per project // inhoudelijk jaarverslag (jaarlijks) // publicaties // bijeenkomsten Social media Geïntegreerde social media met focus op conversaties en traffic naar website // twitter // facebook // LinkedIn (voor de link met partners bedrijfsleven) // vimeo (doorlopende verslaglegging projecten en events) // flickr (doorlopende verslaglegging projecten en events) PR Persberichten en -pitches per project Partners in communicatie Baltan werkt via het zogenaamde plug-in model, waarbij Baltan als organisatie flexibel aansluit bij bestaande initiatieven. Dit geldt ook voor communicatie. Baltan zal altijd zoveel mogelijk communiceren in samenwerking met de (project)partners. Op dit moment neemt het Van Abbemuseum, waar Baltan nog te gast is, een speciale plek in de partnercommunicatie in. Er wordt ruimhartig over en weer gebruik gemaakt van de inzet van communicatiemiddelen, waardoor Baltan nieuwe doelgroepen aanspreekt. Ditzelfde stramien zal gelden voor het NatLab, wanneer Baltan zich daar in 2013 vestigt. Content als communicatie Publicaties en Baltan Sessies zijn onderdeel van de (artistieke) programmering van Baltan (zie activiteiten van het basisprogramma) en worden niet gezien als communicatiemiddelen pur sang. Ze dragen wel sterk bij aan de communicatiedoelstellingen van Baltan, en zijn als zodanig onmisbaar voor de organisatie. 21

22 Statistieken Samenwerking met onderwijs minor Art & Technologie 60 Fontys studenten 1 Boekpublicatie 4 Tools serie bijeenkomsten 6 Informal Academy bijeenkomsten 1 Internationale conferentie 4 Workshops 2 Artist in residence 1 Baltan Quarterly Online unieke bezoekers op de website 510 volgers op Twitter 1118 vrienden op Facebook Deelnemers evenementen November en December bezoekers: Joe Davis: The Mad Scientist of MIT? 15 deelnemers: Neigbourhood Satellites Energy Harvests 68 deelnemers: Born Digital Art conference 25 bezoekers: Museums of the Future 15 deelnemers: CD-ROM Hackathon 22

23 BALTAN laboratories persknipsels

24 24

25 25 persknipsels: Born digital art

26 26 persknipsels: Neighbourhood Sattelites Energy Harvest

27 27 persknipsels: Neighbourhood Sattelites Energy Harvest

28 28 persknipsels: museums of the future

29 29 persknipsels: museums of the future

30 30 persknipsels: CD ROM Hackathon

31 31 persknipsels: CD ROM Hackathon

32 32 persknipsels: NATLAb 2.0

33 33 persknipsels: NATLAb 2.0

34 34 persknipsels: Beyond data

35 35

36 36