Trainershandleiding Koele Bikkels. Inkijkexemplaar

Transcriptie

1 Trainershandleiding Koele Bikkels versie 2015

2 Inhoudsopgave Introductie 5 Organiseer je training 6 Praktische tips 8 De werkmap 13 Powerpoint presentatie 14 Ouderbrieven 15 Draaiboek 16 Deel 1 17 Deel 2 27 Deel 3 35 Deel 4 43

3 Introductie Beste Bikkeltrainer, Voor je ligt de handleiding van de training Koele Bikkels. Leuk dat je deze training gaat geven! We hopen natuurlijk dat je enthousiast bent over de training en veel kinderen en jongeren met faalangst kunt gaan helpen. Deze handleiding biedt een leidraad voor de Bikkeltraining Koele Bikkels. Je vindt hier 4 bijeenkomsten van 90 minuten stap-voor-stap uitgewerkt. Daarnaast een alternatief draaiboek met 8 bijeenkomsten van 50 minuten per keer. Het staat je echter geheel vrij om de lengte en het aantal bijeenkomsten aan te passen naar wat passend is binnen je praktijk, school of instelling. In principe geldt; hoe meer tijd je kunt besteden aan de inhoud, hoe meer je bereikt met de kinderen. Echter, aan alles hangt een prijskaartje en ook wij hebben vanwege het kostenplaatje moeten beknibbelen op het aantal bijeenkomsten en de duur ervan. Maar mocht je meer ruimte hebben: bij iedere bijeenkomst vind je aanvullende oefeningen om een bijeenkomst uit te breiden of bouw extra herhaling in! Bij deze handleiding horen de volgende aanvullende materialen: Het boek Koele Bikkels, geschreven door Inke Brugman, uitgever Garant* Document werkmap Koele Bikkels Powerpoint presentaties Koele Bikkels Bijeenkomst 1 t/m 4 Certificaten * Op het moment dat je deze handleiding ontvangt, is het boek Koele Bikkels nog niet verschenen. Het boek is grotendeels in manuscriptvorm gepubliceerd in de werkmap. Zodra het boek is verschenen, ontvang je een aangepaste werkmap en handleiding. Het is vanaf dat moment natuurlijk niet meer geoorloofd de oude werkmap te gebruiken, dit in verband met auteurs- en publicatierechten. Nog vragen? Opmerkingen of feedback? Word lid van onze besloten facebook-groep Bikkeltrainers: Wij horen ook graag van je via info@bikkeltrainingen.nl. Veel succes met de training, Groetjes Inke

4 De werkmap Zodra het boek Koele Bikkels in de boekhandels ligt, schaf je voor iedere deelnemer een boek aan (of laat ouders het boek kopen). Deelnemers nemen elke bijeenkomst het boek mee en een aanvullend werkmapje met huiswerk. Op dit moment is het boek nog niet uitgegeven en vind je de benodigde teksten in de werkmap. Je vindt de teksten en werkbladen in het word-document werkmap Koele Bikkels. Kopieer of print het materiaal behorend bij iedere bijeenkomst voor elke deelnemer en stop ze in een snelhechter of mapje. Deelnemers nemen het mapje mee naar huis en worden eraan herinnerd dit elke bijeenkomst mee terug te brengen. Je kunt zelf het huiswerk aanpassen aan het niveau van je groep en de tijd die tussen twee bijeenkomsten zit. Ook voor ouders is de werkmap van belang; wat heeft mijn kind geleerd, wat moeten ze lezen en welke opdrachten moeten worden gemaakt. Onderdeel van het huiswerk is dan ook steeds dat de deelnemer de werkmap aan ouders laat lezen. Je kunt ouders aanvullend de informati sturen. Let op: het is niet aan te bevelen alle werkbladen van alle bijeenkomsten vooraf uit te printen en in een snelhechter mee te geven. Beter is het om dit per keer mee te geven zodat er niet vooruit wordt gekeken en de focus verschuift. Laat de deelnemers op het eind van de bijeenkomst de nieuwe werkbladen in hun mapje stoppen of vraag een eventuele assistent dit tijdens de bijeenkomst / pauze in orde te maken. Werkmap van: Koele Bikkels versie jongeren 2014

5 Powerpoint presentatie Bij de training horen 4 powerpoint-presentaties, voor elke bijeenkomst één. Indien je hebt gekozen voor 8 bijeenkomsten, vind je in het draaiboek welke dia s per bijeenkomst worden getoond. Als je werkt met een klein groepje, kun je ervoor kiezen samen op je laptop of computer mee te kijken naar het ondersteunende beeldmateriaal. Het fijnst werkt het natuurlijk met een beamer geprojecteerd op een scherm of witte muur. Mocht dit allemaal niet lukken, dan kun je er ook nog altijd voor kiezen om de dia s uit te printen en aan elke deelnemer mee te geven, bv. door de dia s aan de werkmap toe te voegen. Fa alangst = overdreven bang zijn om te mislukken

6 Ouderbrieven In de werkmap vind je bij elke bijeenkomst een ouderbrief. Om de betrokkenheid van ouders nog meer te vergroten, kun je ervoor kiezen de ouderbrief te kopiëren in een mail en direct na iedere bijeenkomst te versturen. Eventueel samen met een reminder om de werkmap van hun kind te bekijken. De brief is naar eigen inzicht aan te passen. Brief voor je ouders Beste ouders en verzorgers, Vandaag heeft uw zoon of dochter de eerste bijeenkomst van de training Koele Bikkels gevolgd. We hebben kennisgemaakt met elkaar en meer geleerd over wat faalangst precies inhoudt. Lees dit werkboek maar eens door zodat u weet waar het vandaag over ging. De volgende onderwerpen stonden vandaag centraal: Deelnemers leren elkaar kennen Deelnemers voelen zich veilig en kennen de groepsafspraken Deelnemers weten wat faalangst is en kennen de soorten Deelnemers onderkennen de eigen soort faalangst Deelnemers hebben eigen doelstellingen geformuleerd Deelnemers hebben kennisgemaakt met de stressmeter Deelnemers begrijpen het Bikkeldenken Zou u uw zoon of dochter willen herinneren aan het huiswerk en willen helpen? TIP: Wat denk je? Het zou fijn zijn als u de komende tijd extra let op momenten die als spannend worden ervaren door uw zoon of dochter. Een deel van het huiswerk gaat hier ook over. Samen kunnen jullie bekijken welke score op de stressmeter daarbij hoort. Vooral heel belangrijk is om de gedachte te achterhalen die de spanningen opriepen. Dit is best heel lastig. Vaak denken we dat de gebeurtenis direct voor de stress zorgt, maar dat is niet zo. De stress of je gevoel wordt veroorzaakt door de gedachte die je hebt over een gebeurtenis! Stressmeter De stressmeter op de volgende pagina kan opgehangen worden op een zichtbare plaats zoals de keuken. Een handig hulpmiddeltje én reminder om bewust stil te staan bij spannende situaties, stressgevoelens en vooral: welke gedachte zorgde voor de stress? 23

7 Deel 4 Doelstellingen Deelnemers leren hun stemming te beïnvloeden met hun houding Deelnemers maken een eigen Bikkelprotocol Deelnemers hebben een eigen plan van aanpak voor spannende taken Benodigdheden Presentielijst met contactgegevens Drinken en koekjes voor in de pauze Werkbladen voor elke deelnemer Powerpoint deel 4 met beamer en laptop Papier + schrijfmateriaal voor alle deelnemers Kopie protocol per deelnemer Kopie proefexamen(s) per deelnemer Pepermuntjes en frisse snoepjes voor iedere deelnemer Eventueel flap-over + stiften (2 kleuren) Afscheidscadeautje voor iedere deelnemer Certificaat voor iedere deelnemer

8 Lesplan deel 4 Onderstaande lesplannen geven een samenvatting van de inhoud van de bijeenkomst. De dia-nummers verwijzen naar de bijbehorende powerpointpresentatie. Lesplan op basis van 4 bijeenkomsten van 90 minuten Dia-nr Inhoud Duur Werkmap Werkvorm en hulpmiddelen 1 Welkom en huiswerk 10 min - Groepsgesprek 2 Goede voorbereiding 5 min p. 87 Uitleg 3 Top 5 kiezen 10 min Werkblad 10 Opdracht 4 Bikkelverhaal 10 min Werkblad 11 Opdracht 5 Faken 10 min p Uitleg en groepsdiscussie 6 Pauze 10 min - 7 Bikkelprotocol 10 min p Uitleg en schrijfopdracht 8 Proefexamen 10 min Bijlage Opdracht handleiding 9-10 Afsluiting 15 min - Groepsgesprek Totaal 90 min

9 Lesplannen op basis van 8 bijeenkomsten van 50 minuten Bijeenkomst 4A: Dia-nr Inhoud Duur Werkmap Werkvorm en hulpmiddelen 1 Welkom en huiswerk 10 min - Groepsgesprek 2 Goede voorbereiding 5 min p. 87 Uitleg 3 Top 5 kiezen 10 min Werkblad 10 Opdracht 4 Bikkelverhaal 15 min Werkblad 11 Opdracht 9-10 Afsluiting 10 min - Groepsgesprek Totaal 50 min Bijeenkomst 4B: Dia-nr Inhoud Duur Werkmap Werkvorm en hulpmiddelen 1 Welkom en huiswerk 5 min - Groepsgesprek 5 Faken 10 min p Uitleg en groepsdiscussie 7 Bikkelprotocol 10 min p Uitleg en schrijfopdracht 8 Proefexamen 10 min Bijlage Opdracht handleiding 9-10 Afsluiting 15 min - Groepsgesprek Totaal 50 min

10 Uitwerking deel 4 Welkom terug en huiswerk (10 minuten) Hoe kijk je terug op de vorige bijeenkomst? Wat vind je ervan dat dit al weer de laatste bijeenkomst is? Bespreek het huiswerk. Besteed ruim aandacht aan de uitgedaagde gedachten en de nieuwe Bikkelgedachten. Deze huiswerkopdracht sluit aan op het onderdeel: kiezen van je top 5. Goede voorbereiding (5 minuten) Ga kort in op het belang van een goede voorbereiding, met name wanneer de faalangst schoolgerelateerd is. Maar ook bij andere vormen van faalangst geldt, dat wanneer je iets niet kunt, te hoog gegrepen is of je niet op voorbereidt hebt, dat spanningen heel normaal zijn en ook terecht. Je kunt je gedachten dan wel uitdagen, maar aangezien ze waar zijn, is het lastig nieuwe Bikkelgedachten echt te geloven Top 5 kiezen (10 minuten) Deelnemers maken ieder voor zich een top 5 van Bikkelgedachten. De eerste opdracht is om individueel een top 3 te kiezen en in te vullen in werkblad 10. Als iedereen daarmee klaar is mag iedereen bij elkaar spieken. Schuif bijvoorbeeld de werkbladen steeds eentje door of laat iedereen rondlopen en elkaars werkbladen bekijken. Tot slot vult iedereen, geïnspireerd door elkaars top 3, de laatste twee Bikkelgedachten in. Bikkelverhaal (10 minuten) Laat 1 deelnemer (of om de beurt een stukje) het Bikkelverhaal voorlezen. Deelnemers schrijven een eigen Bikkelverhaal, met hulp van de eigen top 5 en aangevuld met ideeën uit het voorbeeld Bikkelverhaal. Bij onvoldoende tijd maken de deelnemers het eigen verhaal thuis af. Faken (10 minuten) Geef uitleg conform het werkboek over hoe faken werkt. Voer de opdracht met het potlood uit en bekijk of er verschil gevoeld wordt. Vervolgens door naar de dominante houdingen. Maak hier een (lacherige) opdracht van door flink te overdrijven: neem de houdingen van een typische fitness-kampioen aan en de houdingen van een overdreven dominante directeur. Loop met zijn allen door de ruimte of stel je voor wat je op het toilet kunt doen. Bespreek vervolgens hoe je dit kunt doen voorafgaand aan een spannende taak (op het toilet of minder uitvergroot)

11 Werkmap van: Koele Bikkels versie 2015

12 Werkblad 3 Vul de schema s op 4 dagen in over de meest spannende gebeurtenis van die dag. Denk bijvoorbeeld aan momenten in de klas, omgaan met klasgenoten of vrienden, schoolwerk, sport, thuis, Kreeg je in de klas een vervelende opdracht? Hoe ging het in de pauze op school? Heb je iets afgesproken na school? Hoe ging het thuis, met broer of zussen, met je vader of moeder? Hoe zat het met huiswerk of toetsen vandaag? Heb je nog nieuwe mensen ontmoet? Moest je vandaag iemand bellen? Ben je ergens op bezoek geweest? Hoe ging het bij de sportclub? Ben je nog een groepje kinderen of oudere pubers ergens tegengekomen? Helemaal niks spannends gebeurd? Denk dan aan een momentje waarop je geïrriteerd of boos was, dat is ook een vorm van stress. Kwam je zusje ongevraagd je kamer binnen? Moest je van je moeder het gras maaien? Maakte die lawaaierige klasgenoot vandaag weer een suffe opmerking? Heb je je hoofd gestoten tegen de boekenplank? Snapte je helemaal niks van de nieuwe sommen? Heeft je vader je favoriete spijkerbroek weggegooid? Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 8

13 Gebeurtenis: Dit is wat er gebeurde. Gedachten: Ik dacht toen bij mezelf Kruis aan en/of vul zelf in: Ik kan dit niet Ze zullen mij uitlachen Ik heb altijd pech Ze moeten mij altijd hebben Het maakt niet uit hoe hard ik ook probeer, het lukt toch niet Ik ben dom Het ligt altijd aan mij Ik haat Dit gaat zeker mislukken Ik heb altijd pech Ik ben waardeloos Ze gaan mij vast pesten Dingen worden alleen maar erger en erger Ik word natuurlijk weer overgeslagen Ik weet straks vast en zeker helemaal niks meer Ik ben niet zo goed als... O jee. Gevoel: Mijn stressmeter sloeg uit naar (kleur in) Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 9

14 Samenvatting deel 2 We hebben vandaag de tweede bijeenkomst gehad. We hebben gewerkt en veel geleerd over de invloed van onze gedachten. Dit hebben we vandaag gedaan: De begrippen Piepgedachte en Bikkelgedachte Je gedachten en de invloed van je gedachten Bikkeldenken en het GGGGG-schema Huiswerk Het huiswerk na deze bijeenkomst is: o Lees de tekst uit het werkboek behorend bij het 2 e deel. o Kruis alle Piepmiep-gedachten en Bikkelgedachten die je bij jezelf herkent in het werkboek aan o Vul 2 keer het G-schema in over een stressvolle gebeurtenis; één keer met Piepmiep-gedachten en één keer met Bikkelgedachten (werkblad 6). o Laat je ouders de brief behorend bij deze bijeenkomst lezen (en lees hem zelf ook even!) Vink elk onderdeel af! Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 17

15 Werkblad 5 Gevoelens bij gedachten Vul de lijst in; welk gevoel krijg jij bij een gedachte en welke gedachte zorgt voor het gevoel? Ter inspiratie een lijstje met gevoelens waar je uit kunt kiezen. Je mag ook meerdere gevoelens aan een gedachte koppelen. Blij-bang-boos-verdrietig-bezorgd-gespannen-hoopvol-teleurgesteldonzeker-relaxed-vol vertrouwen-jaloers-onzeker-schuldig-enthousiast Gedachte Het maakt niet uit als ik een foutje maak. Ik moet altijd goed presteren. Ik wil er niet naar toe, het wordt toch vreselijk. Ik verheug me er nu al op. Dit kan ik niet alleen, iemand moet me helpen. Het lijkt me een leuke spreekbeurt om te geven. Ik ga het gewoon proberen. Als ik niet win ben ik een loser. Gestrest Teleurgesteld Hoopvol Bezorgd Enthousiast Gevoel Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 18