Statenvoorstel project Roode Vaart. Commissie REW van 27 september S. de Visser I / s. de. visser ze~lang. nl

Transcriptie

1 .. Griffier van de Staten Geleidebrief Kaderstellend Provincie Zeeland Naam voorstel BLD-113 Te verzenden aan Statenvoorstel project Roode Vaart Commissie REW van 27 september 2013 I ~ P.$ ~n 1 nqvember: 2013 Statenbreed Verzenddatum 19 september 2013 Commissiegriffier A.C. van Wallenburg I ac. v. wallenburg@zeeland. nl Statenadviseur Inhoudelijk ambtenaar Verantwoordelijk bestuurder S. de Visser I / s. de. visser ze~lang. nl V.A. Klap I I va.klaq zeeland.nl C.M.M. Schönknecht-Vermeulen i ' Inhoudelijk Naam voorstel Aanlelding Bevoegdheid Wat stellen GS voor? Argumenten Doelen en effecten Controleren Statenvoorstel project Roede Vaart. Verzoek vanuit Noord-Brabant om te participeren in het project Roede Vaart. Het herstel van de oude loop van de Roode Vaart door Zevenbergen voorziet West-Brabant van een extra zoetwateraanvoer waarmee ook de landbouw op Tholen en Sint Philipsland op termijn van zoet water kan worden voorzien wanneer het Volkerak-Zoommeer zout wordt. PS. De gevraagde provinciale bijdrage is niet geregeld in een door PS vastgesteld beleidsplan en er is nog geen dekking aangegeven. Besluit is dus een bevoegdheld van PS. Samenwerkingsovereenkomst aangaan met de Brabantse partners; Instemmen met een 'Zeeuwse' bijdrage van en een mogelijke aanvullende bijdrage van maximaal in extra kosten; Dekking van de basisbijdrage van aangeven in Najaarsnota. In het voorstel zijn de volgende argumenten opgenomen: Vanwege het risicodragende karakter van de investering een duidelijk signaal richting Rijk dat de provincie een zout Volkerak-Zoommeer ambieert. Tevens een blijk van goede regionale samenwerking met cofinanciering in regionale projecten; Project Roede Vaart is de eerste serieuze invulling van de gezamenlijke ambitie naar een nieuwe delta in het kader van het uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta; Voor Tholen en Sint Philipsland ontstaat een perspectief op een verbeterde betrouwbare toekomstige zoetwateraanvoer ingeval van een zout Volkerak- Zoom meer. Realisatie van het project Roede Vaart in 2017 met het perspectief op een goede en betrouwbare zoetwateraanvoer naar de provincie Zeeland. Bij rapportages en bij de jaarstukken. I

2 Uitvoering Informeren Kosten en dekking Overige informatie Resultaat na commissiebehandeling Gemeente Moerdijk is opdrachtgever en projectleider. Vla rapportages en de jaarstukken over de voortgang van het project. Dekking wordt aanqegeven in de komende Najaarsnota.

3 Provinciale Staten 1\\ Provincie Zeeland Financi!!le consequenties externe inhuur: Kostensoort: Bedrag: Gedeputeerde belast met behandeling: Schönknecht-Vermeulen, C.M.M. Vergadering PS: Nr: Agenèla nr: Vergadering GS: Nr: 1 november 2013 BLD september Onderwerp: Project Roede Vaart VOORSTEL Aan de Provinciale Staten van Zeeland Samenvatting: -. Vooruitlopend op het rijksbesluit over de toekomst van het Volkarak-Zoommeer (als onderdeel van het besluit over de rijksstructuurvisie Grevelingen-Volkerak-Zoommeer) wordt door de voorgenomen aanleg van de Roede Vaart door Zevenbergen een beperkte aanvoer van water uit het Hollandsch Diep naar het regionale West-Brabantse watersysteem verzorgd. Hoewel de aanvoer via dit te realiseren waterstaatswerk in eerste instantie beperkt blijft tot het Brabantse watersysteem, wordt de dlmensionering ervan geënt op de ook door Zeeland nadrukkelijk geambieerde toekomst met een zout Volkerak-Zoommeer. Tholen en Sint Philipsland zullen in dat geval via de Roode Vaart van zoet water worden voorzien. Uit dat oogpunt is de aanleg van Roede Vaart ook in het belang van Zeeland en hebben de betrokken Brabantse partijen (provincie Noord-Brabant, waterschap Brabantse Delta en gemeente Moerdijk) de provincie Zeeland gevraagd een bijdrage aan het projectbudget ten behoeve van de Roode Vaart te leveren. Die bijdrage is bepaald op plus een extra buffer van maximaal voor het geval de kosten boven het projectbudget uitstijgen. Het project Roode Vaart, dat door de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta is aangemerkt als altijdgoed-maatregel, is het eerste grote project binnen de zuidwestelijke delta sinds de oprichting van de (voorloper van de) Stuurgroep Zuidwestelijke d~lta in Dat is een belangrijke mijlpaal en stimuleert de verdere regionale samenwerking, die voor Zeeland van evident belang is. Mede in het licht van de motie die uw Staten op 20 april 2012 hebben aangenomen over de wenselijkheid van een zout Volkerak-Zoommeer, achten wij het belang van de signaalwerking vóór een zout Volkarak-Zoommeer dat uitgaat van onze bijdrage zwaarwegender dan de onzekerheid over de toekomstige doorvoer van zoet water naar Tholen en Sint Philipsland. Een derde argument is dat de gereserveerde 2,9 m 3 /s zoet water voor Tholen en Sint Philipsland bij realisatie van een zout Volkarak-Zoommeer een zoetwatervoorziening creëert die beter ls dan de huidige. Op basis van voorgaande overwegingen stellen wij u voor in te stemmen met het sluiten van de samenwerkingsovereenkomst met de Brabantse partners en daarmee de genoemde financiële reservering op te nemen in de najaarsnota. Wat willen we bereiken? De zoetwatervoorziening in de gebieden rondom het Volkarak-Zoommeer vindt grotendeels plaats vanuit dit meer. Voor de Zeeuwse eilanden Tholen en Sint Philipsland is het Volkarak Zoommeer zelfs de enige extra waterbron in aanvulling op de natuurlijke neerslag. Ingeval het Volkerak-Zoommeer, volgens wens en voornemen, zout wordt, moet een minstens gelijkwaardige alternatieve zoetwatervoorziening worden geboden aan de gebieden die nu zoet water vanuit het meer betrekken. Voor West-Brabant en Tholen en Sint Philipsland is aanvoer via de Roede Vaart het meest logische en technisch realiseerbare alternatief. Probleem is echter dat de Roede Vaart beginjaren '70 in de kern Zevenbergen werd gedempt. Om de vaart weer als kanaal te kunnen gebruiken, moet hij over een traject van ongeveer 600 meter opnieuw worden '

4 Onderwerp: Voorstel tot financiële bijdrage aan de aanleg van de Roede Vaart door Zevenbergen gegraven en zodanig gedimensioneerd worden dat er op termijn 10 kubieke meter per seconde (m 3 /s) doorgevoerd kan worden. Het besluit over het herstel van de Roede Vaart zou normaliter onderdeel zijn van het (rijks)besluit tot het zout maken van het Volkerak-Zoommeer, maar in dit geval is er reden het los te koppelen en in de tijd naar voren te halen. Die reden is dat het huidige stadscentrum van Zevenbergen hard toe is aan een grondige facelift. De gemeente Moerdijk, waar Zevenbergen deel van uitmaakt, heeft deze herinrichting enkele jaren geleden als prioriteit aangeduld met een voorkeur voor herstel van de oude situatie met de Roede Vaart. Deze zogenaamde blauwe variant is voor de gemeente zelf echter te duur. Wanneer het centrum wordt ingericht volgens een groene variant (plantsoen), ontstaat voor de regionale partners die belang hebben bij de toekomstige zoetwateraanvoer (i.c. provincie Noord-Brabant, waterschap Brabantse Delta en provincie Zeeland) een lastige situatie. Ingeval van het realiseren van een zout Volkerak-Zoommeer zou dan immers een alternatieve route voor de wateraanvoer moeten worden aangelegd, waarvan is becijferd dat hij veel duurder is dan het herstel van de oude vaart door Zevenbergen. Tegen die achtergrond is gekeken of het realistisch is het herstel van de RoodeVaart als apart project te ontwikkelen en in de tijd naar voren te halen. Uitgangspunt daarbij is dat andere partijen dan de gemeente de aanlegkosten van de "kale" vaart voor hun rekening nemen en de gemeente de bekostiging van de verdere aankleding rondom de vaart verzorgt. De middenraming van de totale kosten voor de aanleg van de vaart komt uit op Om te voorzien in een voorlopig aanvoerdebiet van 3,5 m 3 /s waarmee het regionale zoetwaterbeheer in West-Brabant direct is gebaat, is een tijdelijke pompvoorziening nodig. Daarvoor is een bedrag van e begroot. Vanwege de combinatie van het belang voor het West-Brabantse watersysteem en de impuls voor Zevenbergen is het project tot altijd-goed-maatregel bestempeld, wat wil zeggen dat het zowel bij een zoet als zout Volkerak-Zoommeer meerwaarde oplevert. Omdat het rijk ook belang stelt ln deze ontwikkeling, draagt ze ere aan bij. In zijn huidige vorm verbetert het project alleen de zoetwatersituatie in West-Brabant. Om Tholen en Sint Philips Iend te laten profiteren is als aanvullende technische maatregel doorvoer van het water onderdoor de Eendracht nodig. Deze extra stap is zo duur in relatie tot de meerwaarde ervan, dat hij pas aan de orde is wanneer het Volkerak-Zoommeer daadwerkelijk zout wordt gemaakt. Echter, omdat de aanleg van de Roede Vaart voor de door Zeeland geambieerde zoute toekomst van het Volkerak-Zoommeer een noodzakelijke en cruciale randvoorwaarde is voor een adequate Thoolse zoetwateraanvoer, hebben de Brabantse regionale partijen Zeeland gevraagd bij te dragen aan dit project. De dimensienering van de vaart wordt afgestemd op de toekomstige regionale watervraag van 10 m 3 /s, al zal er voorlopig slechts 3,5 m 3 /s worden doorgevoerd. Kortom, Zeeland is gevraagd bij te dragen aan een project dat het perspectief op een zout Volkerak-Zoommeer intact houdt, of zelfs versterkt, terwijl het besluit over een zout Volkerak-Zoommeer pas later door het rijk genomen zal worden. Met de Brabantse partners is nu een samenwerkingsovereenkomst uitgewerkt die het project beschrijft, het tijdpad, de verantwoordelijkheden, de respectievelijke financiële bijdragen en uiteraard regels over de omgang met onvoorziene zaken. Onderstaand overzicht geeft de afspraken kort weer. De samenwerkingsovereenkomst zelf is als bijlage aan dit Statenvoorstel toegevoegd. Gemeente Moerdijk wordt opdrachtgever en projectleider van het werk en vervolgens eigenaar van de vaart. De overeenkomst voorziet in informatie- en overlegbepalingen tussen de betrokken partners. Gemeente Moerdijk en waterschap Brabantse Delta nemen het onderhoud van de Roode Vaart voor hun rekening. Qua planning is de start van het project voor dit najaar voorzien, waarna in 2014 het inrichtingsplan kan worden opgesteld en de bestemmingsplanwijziging kan worden opgestart. In 2015 volgt de uitwerking van het projectplan en in 2016 zal de aanbesteding plaatsvinden, waarna in 2017 het werk daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Volgens planning is de vaart dus vanaf 2018 beschikbaar voor de waterdoorvoer. Vier partijen brengen samen een projectbudget in van e Aldus is er sprake van een positieve marge van e ten opzichte van de hierboven vermelde middenraming van e De respectievelijke bijdragen van de partijen zijn: het rijk e ; provincie Noord-Brabant ; waterschap Brabantse Delta en provincie Zeeland Indien de kosten beneden dit bedrag blijven, zullen de bijdragen van de partijen proportioneel verlaagd worden. Bovenop het projectbudget voor de aanleg van de vaart is een bedrag van e begroot voor de huur van een pompvoorziening. Deze post komt voor rekening van waterschap Brabantse Delta. Voor het geval de kosten hoger blijken te zijn dan het beschikbare budget van e , is een buffer gereserveerd. Deze buffer bedraagt e waarvan de eerste e gelijkelijk gedragen wordt door de gemeente Moerdijk en provincie Zeeland en de resterende volledig voor rekening komt van gemeente Moerdijk.

5 Onderwerp: Voorstel tot financiële bijdrage aan de aanleg van de Roode Vaart door Zevenbergen Nadat het aanbestedingsresultaat bekend is, zal een definitief besluit over de doorgang en uitvoeringswijze worden genomen. Dit definitieve besluit heeft vooral tot doel gezamenlijk te bepalen of het plafond van realistisch is. Indien op dat moment de kans op kostenoverschrijding hoog geacht wordt, kan dat reden zijn het project alsnog voortijdig te beëindigen. Indien pas tijdens de uitvoering de kosten boven het plafond van dreigen uit te stijgen, zal een bestuurlijk overleg worden belegd om afspraken te maken hoe in redelijkheid met de ontstane situatie om te gaan. Als college menen wij dat het feit dat op voorhand niet zeker is dat onze deelname aan het project Roede Vaart zal resulteren in een toekomstige waterdoorvoer naar Tholen en Sint Philipsland niet opweegt tegen de positieve implicaties van onze deelname. Ons positieve oordeel stoelt op drie overwegingen die we hieronder volgordelijk beschouwen. 1. De eerste en belangrijkste reden voor onze bijdrage is dat hiermee een ondubbelzinnig signaal richting het rijk wordt gegeven dat de provincie Zeeland een zout Volkerak-Zoommeer ambieert. Hiermee geven wij tevens invulling aan de motie die uw Staten op 20 april 2012 hebben aangenomen en waarin u Gedeputeerde Staten opdraagt een zout Volkerak-Zoommeer, inclusief alle daarbij behorende werken, met kracht te bepleiten bij het rijk. Momenteel onderzoekt het rijk verschillende opties voor de gecombineerde bekkens Gravelingen en Volkerak-Zoommeer op hun inhoudelijke merites in het kader van de rijksstructuurvisie Grevelingen Volkerak-Zoommeer. Een regionaal project dat nadrukkelijk vooruitloopt op een zoute toekomst van het Volkerak-Zoommeer en waarin één van de partners zelfs nadrukkelijk risicodragend investeert, is niet voor misinterpretatie vatbaar en zal het rijk hopelijk overtuigen van de regionale voorkeur. Dit geldt des te sterker omdat het rijk bij het toekennen van haar bijdrage nadrukkelijk heeft gewezen op het belang dat zij hecht aan goede regionale samenwerking en cofinanciering in regionale projecten. 2. Met de Zeeuwse bijdrage wordt, samen met regionale partners, een eenduidige en strategische stap gezet op weg naar een nieuwe delta waarop in het kader van het uitvoeringsprogramma zuidwestelijke delta al jaren is gestudeerd. De lijn van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta richting een veilige, ecologisch veerkrachtige en economisch vitale delta wordt weliswaar breed gesteund, maar het eerste grote project wacht nog op uitvoering. Het project Roede Vaart is te beschouwen als een eerste serieuze invulling van deze gezamenlijke ambitie en versterkt daarmee de banden met in dit geval vooral de Brabantse partners. Voor Zeeland als centrale provincie binnen die zuidwestelijke delta is dat onmiskenbaar van belang in het kader van het langetermijnperspectief. 3. Ook voor wat betreft de kwantitatieve en kwalitatieve aspecten scoort de toekomstige wateraanvoer via de Roede Vaart goed. Hiermee wordt goed voorgesorteerd op de gevolgen bij realisatie van een zout Volkerak Zoommeer. Als het Volkerak-Zoommeer zout wordt en de zoetwatervoorziening van Tholen en Sint Philipsland afhangt van de aanvoer door West-Brabant, is daarvoor 2,9 van het totaaldebiet 10 m 3 /s gereserveerd. Dat is meer dan tot nu toe wordt aangevoerd naar Tholen en Sint Philipsland en bovendien water met een lager zoutgehalte dan het water uit het Volkerak-Zoommeer, waardoor het minder snel te zeer met zout beladen raakt en vanuit landbouwkundig perspectief onbruikbaar wordt. De kans op blauwalgen in dit water is bovendien nihil. Kortom, de dimensienering van de Roede Vaart komt tegemoet aan de Zeeuwse wensen qua toekomstige zoetwateraanvoer. Voor Tholen en Sint Philipsland verbetert het perspectief op een goede en betrouwbare zoetwateraanvoer. Waaraan kunnen we zien of alles bereikt is? Door nu de samenwerking aan te gaan met onze Brabantse partners wordt een traject opgestart dat in principe in 2017 leidt tot de realisatie van de Roede Vaart met een doorspoeldebiet van 3,5 m 3 /s voor West-Brabant. Dat is dus ook het moment waarop het project finaal op zijn eindresultaat kan worden beoordeeld. Gedurende de looptijd van dit project zijn enkele bestuurlijke overlegmomenten voorzien om in te kunnen spelen op de dan geldende actualiteit. Wat doen we daarvoor? Samen met de Brabantse partners wordt een ambtelijke projectgroep gevormd die de voortgang van het project begeleidt. Daarnaast zal periodiek bestuurlijk overleg en begeleiding plaatsvinden over zaken die bestuurlijke goedkeuring van de deelnemende partijen vergen. Wat mag het kosten? De financiële consequentie van het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst is dat de prov1nc1e Zeeland zich committeert voor een bijdrage van aan het project Roede Vaart en een mogelijke aanvullende bijdrage van maximaal indien de projectkosten hoger uitvallen dan de som van de primaire partnerbijdragen (zie pagina 3 bij de bullets 4 en 5). De besteding van dit bedrag is pas in 2017 in concreto aan

6 Onderwerp: Voorstel tot financiële bijdrage aan de aanleg van de Roede Vaart door Zevenbergen de orde. Als reservering in de meerjarenraming voor het jaar 2017 wordt vooralsnog een bedrag van via de najaarsnota opgenomen. Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. Gedeputeerde Staten, Drs. J.M.M. Polman, voorzitter, A.W. Smit, secretaris. Ontwerpbesluit De Staten der provincie Zeeland, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van 17 september 2013, nr ; besluiten: Akkoord te gaan met ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst met de Brabantse partners provincie Noord-Brabant, waterschap Brabantse Delta en gemeente Moerdijk over de aanleg van de Roede Vaart; In te stemmen met een maximale financiële Zeeuwse bijdrage daaraan van en een mogelijke aanvullende bijdrage van maximaal bij overschrijding van het projectbudget; Een bedrag van via de najaarsnota op te nemen in de meerjarenraming als reservering voor het jaar In te stemmen dat, ter uitvoering van uw besluit, de Commissaris van de Koning de betrokken gedeputeerdeportefeuillehouder ingevolge de Provinciewet zal machtigen de samenwerkingsovereenkomst te ondertekenen en de provincie ter zake rechtsgeldig te vertegenwoordigen.