Miniseminar Gebiedsmodellen. 19 mei 2016

Transcriptie

1 Miniseminar Gebiedsmodellen 19 mei

2 Miniseminar Gebiedsmodellen Voorstellen 2

3 CORSTENS informatie-architectuur Onafhankelijk adviseur voor: Visie-ontwikkeling Analyse Modellering Ontwerp en specificatie Planning en programmering Supervisie en testen Specialismen: Informatie-architectuur Semantische modellering Ruimtelijke informatie (BIM, GIS) v/h URBIDATA Veel ervaring bij overheid (Informatieplanning, Datawarehousing, BAG, BIM, (I)ENC) Partnerships 3

4 4

5 Miniseminar Gebiedsmodellen Problemen/verwachtingen/noties rond Gebieden in relatie tot Systems Engineering en Asset Management 5

6 Systems Engineering Asset Management GebiedsModellen Hein Corstens, 19 mei

7 Miniseminar Gebiedsmodellen 1. Asset Management en Systems Engineering 2. Gebiedsmodel: wat was het ook alweer? 3. Gebied: complex systeem 4. Kansen door de Omgevingswet 5. Afsluiting 7

8 1. Asset Management en Systems Engineering 8

9 Asset Management 9

10 10

11 Asset Management Landscape 11

12 12

13 NEN 2767 Doel: conditiemeting Opbouw: hiërarchie: Beheerobject (bijv. Brug beweegbaar) Element (bijv. Fundering) Bouwdeel (bijv. Balk) 13

14 14

15 Systems Engineering Interdisciplinair afbakening vanuit het gebruiksdoel optimalisatie gebruiksdoel over de GEHELE levenscyclus iteratieve werkwijze bij de ontwikkeling; er wordt iteratief gespecificeerd (functies eisen oplossingen) top-down ontwikkeling en bottom-up realisatie expliciete informatie-overdracht tussen de fasen BIM, Gebiedsmodel gestructureerde registratie van eisen, objecten en activiteiten. 15

16 Systems Engineering 16

17 XM-SE-NL - Basis FUNCTION REQUIREMENT PHYSICAL OBJECT VERIFICATION/ VALIDATION 17

18 Toepassing InfoModel SE 18

19 19

20 Toepassing InfoModel SE 20

21 Levenscyclus Buitengebruikstelling Specificatie Ontwerp Gebruik, onderhoud, beheer Physical Object Evaluatie Realisatie Implementatie 21

22 Samenvattend: AM en SE Buitengebruikstelling Specificatie AM Ontwerp Gebruik, onderhoud, beheer Physical Object Evaluatie SE Realisatie Implementatie 22

23 2. Gebiedsmodel Wat was dat ook alweer? 23

24 Wat is een gebied? 24

25 Gebied 25

26 Wat is een gebied? Tijdruimte Die aardoppervlak snijdt Oppervlakte om de gedachten te bepalen - van 1 à ha of (veel) meer Levensduur 50 à 200 jaar of (veel) meer (multi)functioneel gedefinieerd: productie, onderwijs, research, e.d. een campus, een (lucht)haven, een wijk, e.d.; een stad? 26

27 Wat is een model? Bijvoorbeeld een BIM 27

28 Wat is een model? Systeem class SluisSysteem Model Sluis (Fysiek Object) SluisConstructie SluisSysteem 1 1 Sluisterrein SluisBouwwerk Besturing systeem Bediening systeem Voorhav en/ Uitv aargebied Constructie 2 1..* Sluishoofd Veiligheid systeem 1 0..* Communicatie systeem 1..* Beweegbaar Keermiddel Energie systeem Informatie systeem 1 1..* Geleidewerk Profiel bescherming 0..* 1..* 0..* Waterbeheer Voorziening 0..* Scheepv aart v oorziening 0..* 0..* 0..* Sluiskolk Constructie Sluis Plateau Technische Ruimte 0..* 1 Transmissie Installatie 0..* 0..* Onderhouds Voorziening 0..* 1 Sluisfundering 28

29 Wat is een model? Systeem, dat een (ander) systeem representeert Van gelijke structuur (isomorf) Doel: kennis, operationalisering, besturing, enz. 29

30 Green Village 30

31 Gebiedsmodel: wat? Model van een gebied Ofwel een isomorfe representatie van een gebied Een BIM op gebiedsniveau Doel: virtueel ontwikkelen en beheren 31

32 Gebiedsmodel: waarom? Virtueel ontwikkelen en beheren Gebiedsmodel Gebied Tijd 32

33 Gebiedsmodel: hoe? Logisch: Vastlegging van de structuur van een gebied door identificatie en definitie van de objecten en relaties daartussen. Technisch: Referentie naar/koppeling met: gegevens over kenmerken (IST én SOLL), gedrag, documenten (content), processen, ruimtelijke modellen én: functionaliteiten: visualisatie, import/export, raadplegen, presenteren, rapporteren, koppelen. 33

34 GebiedsModel: hoe (logisch)? een partonomie ( decompositie ) Gebied bestaat uit Gebouw G1 Gebouw G2 G3 Weg W1 Terrein T1 Water W1 enz. 34

35 Gebied bestaat uit Gebouw G1 Gebouw G2 Weg W1 Terrein T1 Water W1 Bouwdeel B1 Ruimte R1 Wegvak V1 Wegvak V2 Bouwdeel B2 Ruimte R2 Install I1 Strookvak S1 Strookvak S2 Straatmeubel M1 Bevindt zich in Staat op enz. 35

36 Basis: ontologie Oorspronkelijk: de tak van filosofie, die op zoek gaat naar het wezen van de werkelijkheid en wat haar constitueert <Aristoteles> Later: de studie van alle mogelijke algemene ordeningen van de wereld In info: strikt conceptueel schema over een bepaald domein In semantisch web: hulpmiddel voor machineleesbaarheid van termen 36

37 Taxonomie Basis: ontologie Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Cetacea (Walvissen) Onderorde: Odontoceti (Tandwalvissen) Familie: Delphinidae (Dolfijnen) Partonomie 37

38 Taxonomie (CB_NL) 38

39 GebiedsInformatieModel Gebieds Informatie Model (GIM) FUNCTIE/ EIS GIM GEBIEDS- OBJECT ACTIVITEIT/ ZAAK 39

40 GebiedsInformatieModel Geometrie NEN3610 CityGML IFC 40

41 41

42 GEBIED 42

43 Gebiedsmodel Model van één gebied op basis van een GebiedsInformatieModel Instantie van een GebiedsInformatieModel 43

44 Gebiedsmodel: technisch 44

45 BIM en GIS Verschillen: Schaal, toepassingsgebied, technieken, standaarden Overeenkomsten: Ruimtelijke informatiesystemen (met ontmoeting op gebiedsniveau) 45

46 BIM GIS LOD 000 LOD 100 LOD 200 LOD 300 LOD 400 LOD

47 BIM en GIS Steeds meer uitwisseling Steeds meer overlap Integratie door afstemming van standaarden 47

48 Gebiedsmodel GIS Gebied bestaat uit Gebouw G1 Gebouw G2 Weg W1 Terrein T1 Water W1 Bouwdeel B1 Bouwdeel B2 Ruimte R1 Ruimte R2 Installatiemodel Install I1 Wegvak V1 Strookvak S1 Wegvak V2 Strookvak S2 Straatmeubel M1 BIM Bevindt zich in BIM Staat op enz. 48

49 AM -systemen Beheer Openbare Ruimte 49

50 AM -systemen Kernregistratie Beheer Openbare Ruimte 50

51 Product Lifecycle Management Geïntegreerd beheer van de volledige levenscyclus van producten, inclusief hun ontwikkeling, toelevering, productie, distributie, afzet en onderhoud. Voorbeelden: Teamcenter (Siemens) Enovia Smarteam (Dassault) Windchill (PTC) AutoDesk PLM

52 52

53 Gebiedsmodel: hoe (technisch)? BIMx GISy AMz PLM Gebieds-Model FMq Web

54 3. Gebied: een complex systeem 54

55 Smart City - voorbeelden Zongestuurde laadpalen Registreren en verspreiden vrije parkeerplekken (voor auto s en fietsen) Fietsen die informatie doorgeven over snelheid, luchtvervuiling en gaten in de weg Slimme lantaarnpalen Regenradar, gekoppeld aan rioolstelsel Publieksbeïnvloeding m.b.v. licht (experiment Ehv.) Enz. enz. 55

56 Smart City Gebruik van: Sensoren Camera s Snelle netwerkverbindingen Transponders, RFID E.a. Gericht op: Veiligheid Duurzaamheid Mobiliteit Gezelligheid Relevante ontwikkelingen: Hergebruik van materialen (C2C) Internet of Things 3D Printing Slimme voertuigen Systemen: Besturingssystemen Bedieningssystemen Veiligheidssystemen Communicatiesystemen Energiesystemen Informatiesystemen Transmissiesystemen 56

57 Smart City 57

58 Stad is een smartphone op palen 58

59 Functionele Ruimten Fysieke Objecten Systemen 59

60 Gebied: veelheid aan aspecten Ruimte Milieu Bouw en infra Mobiliteit Water Bodem Ondergrond Lucht Geluid Natuur Energie Cultureel erfgoed Veiligheid, handhaving Afval Rechtstoestand Gebruik, functionaliteit Kosten en baten Inrichting openbare ruimte Beheer Omgevingsrecht 60

61 Functionele Ruimten Fysieke Objecten Systemen Systeem 61

62 Gebied is een COMPLEX SYSTEEM niet-lineair (transities) onvoorspelbaar emergent homeostatisch (zelf-organiserend) 62

63 Stad als organisme 63

64 4. Verandering van het kader: de Omgevingswet 64

65 Bestaande wetgeving 65

66 Doelstellingen Omgevingswet Meer flexibiliteit Meer samenhang Decentralisatie verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid markt Ontwikkelingsplanologie i.p.v. toelatingsplanologie Structureel i.p.v. ad hoc Verkorting procedures 66

67 Zes kerninstrumenten 1. Omgevingsvisie 2. Programma 3. Één gebiedsdekkende regeling per decentrale overheid: Gemeenten: Omgevingsplan Waterschappen: waterschapsverordening Provincies: omgevingsverordening 4. Algemene rijksregels 5. Omgevingsvergunning 6. Projectbesluit 67

68 Beleidscyclus Omgevingswet 68

69 Beleidscyclus Omgevingswet 69

70 Omgevingswaarde Gewenste staat of kwaliteit Toelaatbare belasting door activiteiten Toelaatbare concentratie of depositie van stoffen Uit te drukken objectieve termen, in meetbare of berekenbare eenheden Basis voor SE en AM! 70

71 Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Moet BBB informatie leveren: Beschikbaar, Bruikbaar en Bestendig Drie hoofdonderdelen: 1. Gebruikerstoepassingen 2. Informatiehuizen Van ruwe data naar informatieproducten Tien informatiehuizen: Lucht, Water, Bodem & Ondergrond, Natuur, Externe Veiligheid, Geluid, Cultureel Erfgoed, Ruimte, Bouw en Afval. 3. Verbindingsinfrastructuur gebruiker-informatiehuizen 71

72 Informatiehuis Ruimte 72

73 Informatiehuis Bouw 73

74 5. Gebiedsmodellen, AM en SE 74

75 Een gebied is complex Aandacht voor systematisch beheer (Asset Management) Systematische ontwikkeling (Systems Engineering) 75

76 Levenscyclus Buitengebruikstelling Specificatie Ontwerp Gebruik, onderhoud, beheer Evaluatie Realisatie Implementatie 76

77 ABC LCM Area Life Cycle Management Building Life Cycle Management Construction Life Cycle Management 77

78 ABC LCM Specificatie Buitengebruikstelling Ontwerp Gebruik, onderhoud, beheer Evaluatie Realisatie Implementatie 78

79 Ter afsluiting Methoden SE en AM: geschikt voor gebiedsontwikkeling en beheer Toepassing Omgevingswet: kan daarvan leren (functies, eisen in relatie tot gebieden in de Gebiedsvisies en plannen) Aandachtspunt: complexiteit van gebieden 79

80 Miniseminar Gebiedsmodellen Terugkoppeling naar Problemen/verwachtingen/noties rond Gebieden in relatie tot Systems Engineering en Asset Management 80

81 Info Hein Corstens: GeoBuzz 25/