Tobacco ringspot virus (TRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI)

Transcriptie

1 Tobacco ringspot virus (TRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI) Categorie: Viruses & viroids (vector: Nematoda) Naam waaronder gereguleerd: - Tobacco ringspot virus, - Xiphinema americanum Cobb sensu lato (niet-europese populaties), - Xiphinema californicum Lamberti et Bleve-Zacheo Korte risicobeoordeling, laatste update maart 2015 Aanwezig in de EU TRSV in een aantal EU-lidstaten lokaal aanwezig, maar zover bekend niet in associatie met de vector Xiphinema americanum s.l. (EPPO Global Database). Xiphinema americanum s.l.: Xiphinema americanum s.l. of Xiphinema americanum - groep is een complexe groep van nematodensoorten. Soorten binnen dit complex komen wereldwijd voor, ook in de EU. X. americanum is zelf weinig schadelijk maar heeft vooral impact doordat het een aantal virussen kan overdragen. Binnen het X. americanum - complex komen soorten voor die in staat zijn de nepovirussen Tomato ringspot nepovirus (ToRSV, IAI), Tobacco ringspot nepovirus (TRSV, IAI), Cherry rasp leaf nepovirus (CRLV, IAI) en Peach rosette mosaic nepovirus (PRMV, IAI) over te dragen, maar de meeste soorten binnen de X. americanum groep kunnen het niet. Niet-Europese populaties van Xiphinema americanum s.l. zijn gereguleerd vanwege het risico van overdracht van deze virussen In Europa komen echter ook (lokaal) X. americanum populaties voor die deze virussen kunnen overdragen (X. rivesi). Zover bekend zijn de Europese populaties niet besmet met deze nepovirussen, maar introductie van deze populaties vergroot wel het risico van deze virussen (Van der Gaag et al., 2010). Daarom wordt hieronder zowel de kans op introductie van Europese als niet-europese vectorsoorten ingeschat. Zover bekend is de vector niet aanwezig in Nederland. Belangrijkste waardplanten en gewassen t.b.v. inschatting impact Vaccinium corymbosum L. (blauwe bes) Diverse sierteeltgewassen (zie tekst hieronder) TRSV heeft een brede waardplantenreeks. In de Verenigde Staten (VS) is TRSV alleen in blauwe bes een economisch belangrijk pathogeen (Van der Gaag et al., 2010). In Nederland is TRSV meerdere keren in bloembollen vaste planten en perkgoed gevonden. Het virus werd tussen 1956 en 1974 enkele malen door het Laboratorium voor Bloembollenonderzoek (LBO) aangetroffen in de teelt van bolgewassen. De vondsten betroffen krokus (1956), gladiool (1970), hyacint (1974), narcis (1968, 1971 en 1972) en tulp (1972 en 1973) (Bergman, 1983; informatie NVWA). In de winter van 2006/2007 is door China melding gemaakt van een TRSV-vondst in Nederlandse tulpen. In perkplanten is TRSV aangetroffen in Lobelia in 1997, in Portulaca in 2000, 2001, 2006 en 2007, in Bacopa in 2000 en 2006 en in Celosia in TRSV is in 2006 ook gevonden in de vaste planten Hemerocallis en Iris. Vermoedelijk is het virus bij al deze vondsten via import Nederland binnen gekomen en vervolgens in stand gehouden via vegetatieve vermeerdering. NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 1 van 9

2 Belangrijkste pathways: Zover bekend komen er geen vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. voor in Nederland (soorten die TRSV kunnen overdragen). Zonder de vector kan het virus (vrijwel) alleen via vegetatieve vermeerdering worden verspreid. In het huidige document worden verschillende situaties onderscheiden en beoordeeld: INTRODUCTIE VAN PATHOGEEN ZONDER VECTOR De kans wordt hier ingeschat dat het virus zonder vector binnenkomt en zich vestigt. Tevens wordt de impact van het virus ingeschat mocht het zich in Nederland vestigen in afwezigheid van een vector. De belangrijkste pathways zijn: 1. Planten bestemd voor opplant van sierteeltgewassen. 2. Planten bestemd voor opplant van Vaccinium corymbosum L. (blauwe bes). Tobacco ringspot virus (TRSV) heeft een brede waardplantenreeks waaronder sierteelt- en fruitgewassen. Overdracht van TRSV via zaad is gerapporteerd voor een aantal waardplanten en zou met name in soja een belangrijke pathway zijn (EPPO-datasheet). Voor de meeste waardplantgewassen is echter weinig of niets bekend over zaadoverdracht. Vooralsnog is de inschatting dat TRSV met name kan binnenkomen via vegetatief vermeerderde planten gezien de vondsten in het verleden in Nederland (zie verderop). INTRODUCTIE VAN VECTOR ZONDER PATHOGEEN De kans wordt hier ingeschat dat de vector binnenkomt en zich vestigt. De impact van de vector wordt niet ingeschat omdat deze zelf weinig schade veroorzaakt (Van der Gaag et al., 2010). De belangrijkste pathways zijn: 1. Planten bestemd voor opplant met aanhangende grond bestemd voor teelt in potten besmet met een vectorsoort van X. americanum s.l. 2. Planten bestemd voor opplant van planten (met name fruitgewassen: Malus, Vaccinium, Rubus, Vitis, Prunus,..) met aanhangende grond bestemd voor teelt in de volle grond. Planten die met aanhangende grond worden geïmporteerd uit derde landen zijn veelal (prefinished) potplanten of bonsais. INTRODUCTIE VAN PATHOGEEN MET VECTOR De kans wordt ingeschat dat het virus en de vector binnenkomen en zich vestigen. Tevens wordt de impact ingeschat van het virus in associatie met de vector. De belangrijkste pathways zijn: 1. Planten bestemd voor opplant van sierteelt-potplanten met aanhangende grond besmet met een vectorsoort van X. americanum s.l.; de vector of de plant is bij introductie besmet met het virus. 2. Planten bestemd voor opplant in de volle grond met aanhangende grond besmet met een vectorsoort van X. americanum s.l.; de vector of de plant is bij introductie besmet met het virus. 3. Pathogeen en vector worden apart geïntroduceerd via bovengenoemde pathways en vector raakt vervolgens in Nederland besmet met het pathogeen. TRSV komt op alle continenten voor behalve Antarctica (EPPO Global Database). Vectorpopulaties van X. americanum s.l. komen voor in Azië (zeldzaam), Europa (lokaal), Latijns Amerika (wijd verspreid) en Noord-Amerika (wijd verspreid) (Lamberti et al., 2000). NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 2 van 9

3 Risicoscores INTRODUCTIE VAN PATHOGEEN ZONDER VECTOR P1 (associatie met pathway): 4 (pathway 1: sierteelt) [1-5] 1 In de periode 2005 t/m 2014 is TRSV 5 maal vastgesteld in sierteeltplanten in Nederland (4x in 2006 en 1x in 2008) en vervolgens geëlimineerd. TRSV was hoogstwaarschijnlijk via import van planten geïntroduceerd. Het is onzeker is of alle besmette partijen worden ontdekt, het virus kan symptoomloos aanwezig zijn, en mogelijk zijn meer besmette partijen gedurende die periode binnengekomen. In de jaren daarvoor is het virus ook regelmatig in sierteeltgewassen aangetroffen. De link met import is vaak niet onomstotelijk omdat infecties in de regel zijn gevonden in reguliere teelten en niet tijdens importinspecties. Het virus is vaak symptoomloos aanwezig, hetgeen de kans sterk vermindert om geïnfecteerde planten bij importinspecties te onderscheppen op basis van visuele inspectie (score 4). P1 (associatie met pathway): 2 (pathway 2: blauwe bessenplanten) [1-5] Via import van planten van blauwe bessenplanten uit met name Noord-Amerika zou het virus binnen kunnen komen en mogelijk is het virus in het verleden via import geïntroduceerd in Polen (Van der Gaag et al., 2012). In Nederland is het virus nog niet aangetroffen in blauwe bes (score 2). P2 (transfer): 5 (pathways 1 en 2) [1-5] De pathway is planten bestemd voor opplant. P3 (kans op vestiging na transfer): 4 [1-5] De kans is groot dat het virus zich handhaaft in besmette partijen via vegetatieve vermeerdering. Bij splitsing van partijen kan het virus naar verschillende locaties worden verspreid. Omdat in NL de bekende vector van het virus (Xiphinema americanum s.l.) niet aanwezig is, is de kans op natuurlijke verspreiding gering of nul. In de teelt van blauwe bes is de kans op vestiging mogelijk kleiner dan in de sierteelt omdat sinds enkele jaren gecertificeerd materiaal op de markt wordt gebracht, waarbij het oorspronkelijke materiaal getoetst wordt op o.a. TRSV. P4 (kans overleven uitroeiactie): 2 [1-4] De diverse vondsten in sierteelt in het verleden (zie hierboven) zijn zover bekend uitgeroeid. Ook voor blauwe bes wordt de kans op succes bij uitroeiacties als groot ingeschat. Het virus kan echter symptoomloos aanwezig zijn in veel siergewassen, waarbij de kans dus bestaat dat besmetting pas laat worden ontdekt en bij een vondst mogelijk niet alle geïnfecteerde planten worden opgespoord en vernietigd (score 2). Effect op perceelsniveau: 2 (sierteelt) [1-5] Het effect wordt hier ingeschat in afwezigheid van de vector (het effect in aanwezigheid van de vector wordt verderop ingeschat onder Introductie van pathogeen en vector ). Sierteelt: in sierteeltgewassen kunnen symptomen optreden, maar over het algemeen komt het virus symptoomloos voor en zal de schade minimaal zijn (score 1-2). Blauwe bes: in afwezigheid van de vector, zal het effect zal sterk afhangen van het percentage planten dat besmet is bij aanplant van het perceel. Het effect is daarnaast rasafhankelijk. Door verwijderen van de besmette planten kan het virus eenvoudig 1 Tussen [ ] de minimaal en maximaal mogelijke score NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 3 van 9

4 worden bestreden, maar de schade kan groot schijn wanneer veel planten moeten worden verwijderd. Bij heraanplant met niet-besmette planten is het probleem wel opgelost (score 3). Mate van verspreiding: 1 [1-4] In Nederland produceren sinds enkele jaren enkele grote bedrijven gecertificeerd plantmateriaal waarbij ook getoetst wordt op TRSV. Mede door de afwezigheid van X americanum is de verwachting dan ook dat TRSV zich weinig zal verspreiden (score 1). Productiewaarde-teelt: 6 (sierteelt), 3 (blauwe bes) [1-6] De totale waarde van sierteeltgewassen, die waardplant zijn, is meer dan 250 miljoen euro (score 6). In 2014 was de (gestandaardiseerde) productiewaarde van tulpenbollen al ca. 210 miljoen euro. De (gestandaardiseerde)productiewaarde van blauwe bes (vruchten) was in 2014 ca miljoen euro (score 3). Impact op de groene ruimte: 1 [1-5] Particulieren kunnen te maken krijgen met schade bij aankoop van met TRSVgeïnfecteerde planten. Deze schade zal echter beperkt zijn bij sierteeltgewassen (zie onder Effect ) en blauwe bessenstruiken komen beperkt voor in particulier tuinen. In natuurgebieden wordt blauwe bes als invasieve exoot gezien. Export-maatregelenniveau: 3 [1-4] Zolang het virus zonder vector aanwezig is, kunnen besmettingen relatief eenvoudig worden geëlimineerd en garanties kunnen in principe worden afgegeven op partij- of perceelsniveau. Productiewaarde-export: 6 (sierteelt), 3 (fruitteelt) [1-6] TRSV heeft een zeer brede waardplantenreeks waaronder diverse bloembollensoorten met een totale productiewaarde van meer dan 250 miljoen euro. Behalve Vaccinium (blauwe bes) zijn ook soorten van Prunus, Malus, Rubus en Vitis bekend als waardplant (EPPO-datasheet). De productiewaarden van struiken en bomen van deze plantengenera wordt geschat tussen de 20 en 50 miljoen euro (score 3). Samenvatting risicoscores Tobacco ringspot virus zonder vector - sierteelt Parameter(combinaties) Score Schaal Kans op een besmetting (binnenkomen en transfer) (P1-P2) Kans op introductie (binnenkomen, transfer en vestigen) (P1-P3) Kans dat het organisme officiële uitroeimaatregelen overleeft (P4) Kans op introductie (binnenkomen en vestigen) ondanks officiële uitroeimaatregelen (P1-P3, P4) Directe impact voor de teelt op perceelsniveau Directe impact voor de teelt nationaal Potentiële impact voor de export nationaal Directe impact voor de groene ruimte NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 4 van 9

5 Samenvatting risicoscores Tobacco ringspot virus zonder vector blauwe bes/fruitteelt Parameter(combinaties) Score Schaal Kans op een besmetting (binnenkomen en transfer) (P1-P2) Kans op introductie (binnenkomen, transfer en vestigen) (P1-P3) Kans dat het organisme officiële uitroeimaatregelen overleeft (P4) Kans op introductie (binnenkomen en vestigen) ondanks officiële uitroeimaatregelen (P1-P3, P4) Directe impact voor de teelt op perceelsniveau Directe impact voor de teelt nationaal Potentiële impact voor de export nationaal Directe impact voor de groene ruimte INTRODUCTIE VAN VECTOR ZONDER PATHOGEEN P1 (associatie met pathway): 2 (pathway 1: prefinished potplanten, bonsais) [1-5] Transmissie van TRSV en andere nepovirussen (Tomato ringspot virus en Cherry rasp leaf virus) door X. americanum s.l. is vooral bekend in fruitgewassen in Noord-Amerika, maar vectorpopulaties van X. americanum s.l. komen voor op vrijwel alle continenten (Van der Gaag et al., 2010). In de afgelopen 10 jaar zijn verschillende intercepties en vondsten gedaan van X. americanum s.l. in geïmporteerde zendingen met name bij planten afkomstig uit Azië, maar ten minste ook één maal in planten uit Midden-Amerika (Honduras) (Van der Gaag et al., 2010). Niet bekend is of het hierbij ging om vectorsoorten. In Azië komen niet-vectorsoorten uit de X. americanum groep algemeen voor, maar zijn, zover bekend, vectorsoorten zeldzaam. In Latijns-Amerika komen vectorsoorten meer algemeen voor en uit Latijns-Amerika (met name Midden-Amerika) worden veel planten geïmporteerd. De meeste van deze plantensoorten zijn niet bekend als waardplant van het virus en onbekend is of vectorsoorten aanwezig zijn op bedrijven die planten produceren voor export naar de EU. Er is weinig informatie over de verspreiding van vectorpopulaties (Xiphinema rivesi) in de EU en daarmee de kans op introductie van het organisme via EU-interne handel; vermoedelijk komen alleen lokaal vectorpopulaties voor (Van der Gaag et al., 2010). Zoals hierboven aangegeven is er veel onzekerheid wat betreft de kans dat vectorsoorten van X. americanum s.l. meekomen met import van planten. De meeste onderscheppingen zijn bij planten uit landen/gebieden waar vectorsoorten, zover bekend, zeldzaam zijn. Daarom wordt de kans dat een vectorsoort binnenkomt met import van sierteeltgewassen als klein ingeschat (score 2). De onzekerheid is echter groot, met name omdat niet bekend is of planten met kluit worden geïmporteerd uit delen van de EU waar vectorpopulaties voorkomen. P1 (associatie met pathway): 1 (pathway 2: vnl. planten bestemd voor teelt in de volle grond) [1-5] Overdracht van nepovirussen via X. americanum s.l. is vooral bekend in fruitgewassen in de Verenigde Staten. Er is een beperkt importvolume van planten van fruitgewassen uit de VS en deze planten worden geïmporteerd zonder aanhangende grond. Er zijn geen intercepties bekend op planten uit de VS. Om deze redenen wordt de kans op associatie als zeer klein ingeschat (score 1). NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 5 van 9

6 P2 (transfer): 4 (pathway 1) [1-5] De pathway is planten bestemd voor opplant in potten (zie rating guidance). P2 (transfer): 5 (pathway 2) [1-5] De pathway is planten bestemd voor opplant (in de volle grond). P3 (kans op vestiging na transfer): 4 [1-5] De kans op vestiging is zeer groot: brede waardplantenreeks en X. americanum vermeerdert zich parthenogenetisch. P4 (kans overleven uitroeiactie): 4 [1-4] X. americanum s.l. is zelf weinig schadelijk en de kans is daarom heel groot dat voordat het gedetecteerd wordt het organisme al is verspreid via menselijk handelen. Bovendien zijn alleen niet-europese populaties gereguleerd en zodra het organisme is gevestigd, is het organisme volgens Richtlijn 2000/29/EG dus niet meer gereguleerd. In het verleden is tevergeefs geprobeerd om een uitbraak van de Europese soort Xiphinema diversicaudatum in Californië (VS) uit te roeien (GERDA, 2016). Samenvatting risicoscores vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (soorten die het Tobacco ringspot virus kunnen overdragen) Parameter(combinaties) Score Schaal Kans op een besmetting (binnenkomen en transfer) (P1-P2) Kans op introductie (binnenkomen, transfer en vestigen) (P1-P3) Kans dat het organisme officiële uitroeimaatregelen overleeft (P4) Kans op introductie (binnenkomen en vestigen) ondanks officiële uitroeimaatregelen (P1-P3, P4) Directe impact voor de teelt op perceelsniveau NB Directe impact voor de teelt nationaal NB 1-9 Potentiële impact voor de export nationaal NB 1-9 Directe impact voor de groene ruimte NB NB: niet bepaald; alleen de kans op introductie van vectorsoorten is hier ingeschat. INTRODUCTIE VAN PATHOGEEN MET VECTOR P1 (associatie met pathway): 1 (pathway 1: sierteelt) [1-5] Zoals boven aangegeven is er veel onzekerheid wat betreft de kans dat vectorsoorten van X. americanum s.l. meekomen met import van planten en nog meer onzekerheid dat deze vectorsoorten bij import besmet zijn het TRSV. De kans lijkt klein en kleiner dan de kans op aanwezigheid van alleen een vectorsoort zonder TRSV (zie hierboven). De onzekerheid is groot. P1 (associatie met pathway): 1 (pathway 2: blauwe bessenplanten) [1-5] Het importvolume is klein en planten worden (normaliter) zonder grond geïmporteerd (zie hierboven). P2 (transfer): 4 (pathway 1) [1-5] De pathway is planten bestemd voor opplant in potten (zie rating guidance). NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 6 van 9

7 P2 (transfer): 5 (pathway 2) [1-5] De pathway is planten bestemd voor opplant (in de volle grond). P3 (kans op vestiging na transfer): 5 (een virusdragende vector) [1-5] De kans op vestiging wordt als zeer groot ingeschat (brede waardplantenreeks voor zowel het pathogeen als de vector; X. americanum vermeerdert zich bovendien parthenogenetisch). P3 pxv (vector en pathogeen worden apart geïntroduceerd en vector raakt daarna besmet met het pathogeen): 1 De kans dat de populatie van een vectorsoort na vestiging besmet raakt met TRSV lijkt zeer klein (score 1), zo lang officiële maatregelen blijven gelden tegen TRSV. TRSV is incidenteel in Nederland gevonden op enkele sierplanten en vervolgens uitgeroeid. In de commerciële teelt van fruitgewassen wordt meestal gebruik gemaakt van gecertificeerd plantmateriaal waarbij op virussen wordt getoetst. Dit reduceert de kans dat TRSV zich via vegetatieve vermeerdering in de fruitteelt verspreid. P4 (kans overleven uitroeiactie): 4 (vector), 3 (virus) [1-4] De kans dat de vector (polyfaag) kan worden uitgeroeid wordt ingeschat als nihil (zie ook Introductie vector zonder pathogeen ; score 4). Wanneer een vectorpopulatie drager is van TRSV is de kans beduidend kleiner dat het virus nog kan worden uitgeroeid. Zover bekend wordt het virus in de vectornematode niet overgedragen aan de nakomelingen en zou in principe het virus kunnen worden geëlimineerd door alle geïnfecteerde planten te verwijderen en gedurende enige tijd geen viruswaardplanten op het perceel te planten. Het virus heeft echter een zeer brede waardplantenreeks en daarom zouden ook alle onkruiden op het perceel moeten worden bestreden. Dit lijkt alleen haalbaar indien het aantal besmette percelen (percelen besmet met vector en virus) nog beperkt is. Effect op perceelsniveau: 2 (sierteelt), 4 (blauwe bes) [1-5] Zie ook INTRODUCTIE PATHOGEEN ZONDER VECTOR. In aanwezigheid van de vector zal de schade groter zijn omdat het pathogeen op natuurlijke wijze kan worden verspreid en veel lastiger zal zijn te bestrijden. Dit zal met name gelden voor de teelt van blauwe bes omdat gewassen meerdere decennia staan voordat ze worden vervangen. Over het algemeen wordt geen schade gerapporteerd bij sierteeltgewassen en daarom blijft de gemiddelde score voor alle vatbare sierteeltgewassen score 2. Mate van verspreiding: 1 [1-4] Zie ook INTRODUCTIE PATHOGEEN ZONDER VECTOR. In aanwezigheid van de vector zal de mate van verspreiding groter zijn, maar de verwachting is niet dat vector en pathogeen zich over een groot deel van het areaal zal verspreiden doordat de vector zich op natuurlijk wijze zeer langzaam verspreidt en bedrijven naar verwachting maatregelen zullen nemen om verspreiding van het virus tegen te gaan indien sprake is van significante schade. Daarom is de inschatting dat de verspreiding beperkt zal blijven tot maximaal 10% van de percelen bij blauwe bes vanwege gebruik van gecertificeerd teeltmateriaal (score 1). De verwachting is dat ook telers van sierteelgewassen maatregelen zullen nemen om verspreiding tegen te gaan, o.a. vanwege eisen die derde landen zullen stellen en dat gerekend voor alle vatbare sierteeltgewassen minder dan 10% van de partijen jaarlijks zal zijn (score 1). NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 7 van 9

8 Productiewaarde-teelt: 6 (sierteelt), 3 (blauwe bes) [1-6] De totale waarde van sierteeltgewassen, die waardplant zijn, is meer dan 250 miljoen euro (score 6). In 2014 was de (gestandaardiseerde) productiewaarde van tulpenbollen al ca. 210 miljoen euro. De (gestandaardiseerde)productiewaarde van blauwe bes (vruchten) was in 2014 ca miljoen euro (score 3). Impact op de groene ruimte: 1 [1-5] Particulieren kunnen te maken krijgen met schade bij aankoop van net TRSVgeïnfecteerde planten. Deze schade zal echter beperkt zijn bij sierteeltgewassen (zie onder Effect ) en blauwe bessenstruiken komen beperkt voor in particulier tuinen. In natuurgebieden wordt blauwe bes als invasieve exoot gezien Export-maatregelenniveau: 3 [1-4] De vector verspreidt zich op natuurlijk wijze alleen over zeer kleine afstanden binnen een perceel en garanties kunnen in principe worden afgegeven op partij- of perceelsniveau. Productiewaarde-export: 6 (sierteelt), 3 (fruitteelt) [1-6] TRSV heeft een zeer brede waardplantenreeks waaronder diverse bloembollensoorten met een totale productiewaarde van meer dan 250 miljoen euro. Behalve Vaccinium (blauwe bes) zijn ook soorten van Prunus, Malus, Rubus en Vitis bekend als waardplant (EPPO-datasheet). De productiewaarden van struiken en bomen van deze plantengenera wordt geschat tussen de 20 en 50 miljoen euro (score 3). Referenties GERDA [Global eradication and response database] (2016) Pest incursion response, Xiphinema diversicaudatum. Lamberti F, Molinari S, Moens M, Brown DJF (2000) The Xiphinema americanum group. I. Putative species, their geographical occurrence and distribution, and regional polytomous identification keys for the group. Russian Journal of Nematology 8, Van der Gaag, Karssen G, Werkman A (2010) Pest risk analysis for Xiphinema americanum s.l. Plant Protection Service, the Netherlands. Available at: accessed 10 February Van der Gaag, Werkman A, Leeuwen G (2012) Pest risk analysis for Blueberry scorch virus, including an inventory of highbush blueberry pests and diseases present in North America and absent in the Netherlands. Netherlands Food and Consumer Product Safety Authority. Available at: accessed 10 February NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 8 van 9

9 Samenvatting risicoscores Tobacco ringspot virus met een vectorsoort van Xiphinema americanum s.l. Parameter(combinaties) Score Schaal Kans op een besmetting (binnenkomen en transfer) (P1-P2) Kans op introductie (binnenkomen, transfer en vestigen) (P1-P3) Kans dat het organisme officiële uitroeimaatregelen overleeft (P4) Kans op introductie (binnenkomen en vestigen) ondanks officiële uitroeimaatregelen (P1-P3, P4) Directe impact voor de teelt op perceelsniveau Directe impact voor de teelt nationaal Potentiële impact voor de export nationaal Directe impact voor de groene ruimte Alleen het virus, de kans op uitroeien van de vector wordt als nihil ingeschat. NB Dit is een korte risicobeoordeling om een indicatie te krijgen van het risico van het organisme voor Nederland. Er is geen uitvoerig literatuuronderzoek gedaan. Nieuwe informatie over bijvoorbeeld de biologie of het verspreidingsgebied van het organisme kan aanleiding zijn om de risicobeoordeling aan te passen. Daarnaast kunnen door aanpassing van wet- en regelgeving, handelsstromen e.d. risico s wijzigen in de tijd. De potentiële impact voor de export wordt voor een belangrijk deel bepaald door de biologie van het organisme (met name door de natuurlijke verspreidingscapaciteit van het organisme). De daadwerkelijke impact voor de export zal uiteindelijk afhangen van de eisen die importerende landen zullen stellen bij eventuele vestiging van het organisme in Nederland en de exportwaarde naar die landen. De daadwerkelijke impact kan dus (in sterke mate) afwijken van de potentiële impact. In de lijst van referenties staan alle gerefereerde bronnen met uitzondering van de standaardbronnen: EPPO-datasheet, EPPO Global Database, EPPO Reporting Service en de rapporten Fytosignalering van de NVWA. Deze bronnen zijn te vinden op de websites van EPPO (European and Mediterranean Plant Protection Organisation) en de NVWA. Een beschrijving van de risicobeoordelingsmethode (o.a. rating guidance ) kunt u ook vinden op de website van de NVWA. NVWA, Tobacco ringspot virus & Xiphinema americanum, maart 2015 Pagina 9 van 9