Monitoring Vectoren. Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Monitoring Vectoren. Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren."

Transcriptie

1 Monitoring Vectoren Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren.

2 Het Centrum Monitoring Vectoren (CMV) voert sinds 2010 in heel Nederland meerjarige monitoring uit naar vectoren. Vectoren zijn bloedzuigende insecten en teken die ziekteverwekkers kunnen overbrengen op mensen en/of dieren. Voorbeelden van vectoren zijn steekmuggen en teken. Diverse in Nederland voorkomende (inheemse) soorten steekmuggen en teken kunnen virussen, bacteriën en/of parasieten overdragen, waar mensen en/of dieren ziek van kunnen worden. Een bekend voorbeeld hiervan in Nederland is de ziekte van Lyme bij mensen, overgebracht door teken. Naast inheemse vectoren, zijn er ook vectoren die door menselijk toedoen buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied terecht zijn gekomen. Dit zijn zogenaamde exotische vectoren. Een bekend voorbeeld hiervan is de tijgermug. Ook in Nederland worden exotische vectoren waargenomen. Door monitoring wil het CMV in beeld brengen welke inheemse vectorsoorten in Nederland waar voorkomen en welke exotische vectoren waar in Nederland binnenkomen. 2 Monitoring Vectoren

3 Steekmug (Aedes rusticus) neemt een bloedmaaltijd. Monitoring inheemse steekmuggen In Nederland komen van nature ongeveer 35 soorten steekmuggen voor. Het is echter niet exact bekend welke soorten in welke type gebieden voorkomen en hoe dit ruimtelijk en in de tijd varieert in Nederland. Nationale monitoring In 2010 heeft het CMV op 250 punten muggen verzameld en in 2011 wordt dit herhaald op 225 nieuwe punten. Hiervoor worden muggenvallen (Mosquito Magnet Liberty Plus) geplaatst op willekeurig gekozen punten in urbane-, landbouw- en natuurgebieden in de periode april t/m oktober Op elk punt worden gedurende 1 week muggen gevangen met behulp van deze val. Wanneer de val geplaatst wordt zal een inspecteur in overleg met de eigenaar van het terrein, de val op een geschikte plek neerzetten. De uiteindelijke resultaten van meerdere jaren monitoring gebruikt het CMV om verspreidingskaarten van de Nederlandse muggensoorten te maken. Deze gegevens geven inzicht in eventuele risico s op de verspreiding van ziekten door bepaalde muggen. Muggenval bij een particulier in de tuin Monitoring Vectoren 3

4 Monitoring exotische steekmuggen Exotische muggen komen buiten hun natuurlijk verspreidingsgebied voor, doordat ze bijvoorbeeld meeliften in vliegtuigen, wegverkeer of schepen. De Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) is een mug waarvan bekend is dat hij meelift en zich gemakkelijk op nieuwe plaatsen vestigt. Daarnaast is het een vector van diverse ziekteverwekkers. In 2009 en 2010 zijn in Nederland exotische muggen aangetroffen bij importeurs van gebruikte banden, namelijk de Aziatische tijgermug, de gele koortsmug (Aedes aegypti) en de Amerikaanse rotspoelmug (Aedes atropalpus). Tijgermuggen zijn ook aangetroffen bij bedrijven die handelen in Lucky bamboo planten. Een andere exotische steekmug die op meerdere plekken in Europa al is gevestigd, is bijvoorbeeld Aedes japonicus. Op de hier genoemde en andere locaties monitort het CMV om de eventuele import van deze steekmuggen op een locatie in een zo vroeg mogelijk stadium waar te nemen om vervolgens passende maatregelen te kunnen nemen. Gebruikte banden bedrijven Gebruikte banden worden wereldwijd verhandeld. Sommige muggensoorten leggen eitjes in deze banden. Deze eitjes kunnen een droogteperiode van maanden overleven en zich door de handel (over de wereld) verspreiden. Wanneer er (regen)water in de banden komt kunnen eieren uitkomen en als er voldoende organisch materiaal in de band aanwezig is ontwikkelen de muggenlarven zich tot volwassen mug. Sinds 2010 worden ongeveer 35 bedrijven door het CMV gemonitord op de aanwezigheid van exotische steekmuggen door het CMV. Hiervoor wordt het water in de banden gecontroleerd op aanwezigheid van muggenlarven. Alle aangetroffen larven worden op het laboratorium onderzocht. Als er exotische steekmuggen worden gevangen, plaatst de inspecteur muggenvallen in de omgeving van het bedrijf om te bepalen of de muggen zich verspreiden. Dit betreft BG-Sentinel vallen voor het vangen van volwassen muggen en ovipositievallen om te onderzoeken of er muggeneieren in de omgeving van het bedrijf worden afgezet. De gevangen exotische muggen worden door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzocht op de aanwezigheid van ziekteverwekkers. Indien nodig, worden de exotische muggen ook bestreden. Voorbeeld van een terrein waar gebruikte banden buiten liggen opgeslagen.

5 Twee typen muggenvallen op een bedrijf waar Lucky bamboo planten staan. Lucky bamboo import In 2005 werden exotische tijgermuggen (Aedes albopictus) voor het eerst aangetroffen op enkele bedrijven die Lucky bamboo planten (Dracaena sanderiana) importeerden uit China. Sinds 2006 wordt structureel en continu door het CMV gemonitord op alle bedrijven die Lucky bamboo importeren. Er is regelgeving opgesteld die deze bedrijven verplicht tot (preventieve) bestrijding van de tijgermug. Het CMV voert monitoring uit op deze bedrijven naar de aan/afwezigheid van tijgermuggen en controleert of de bedrijven zich houden aan de regelgeving. Monitoring teken Sinds 1994 groeit het aantal meldingen van de ziekte van Lyme in Nederland enorm. Van deze ziekte, waarvan de ziekteverwekkers worden overgebracht door schapenteken (Ixodes ricinus), waren in 1994 nog 6000 meldingen, in 2009 waren dat er Onderzoek naar het voorkomen van teken is belangrijk om risico s op tekenbeten en het krijgen van de ziekte van Lyme, in kaart te brengen. Zo kan gezocht worden naar manieren om besmetting zoveel mogelijk te beperken. Een schapenteek (Ixodes ricinus) wacht in de vegetatie op een passerende gastheer. Nationale monitoring Het CMV voert monitoring uit op diverse locaties in Nederland. Deze monitoring is erop gericht om variatie in tekendichtheden in beeld te brengen. Dat betekent dat er ook op locaties bemonsterd wordt waar weinig of geen teken worden gevangen. Deze punten zijn minstens zo belangrijk om risicokaarten van Nederland te maken omdat in dat type gebieden de kans kleiner is dat er een tekenbeet wordt opgelopen. Naast tekendichtheden worden ook de besmettingen van de teken onderzocht. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoekt deze teken op de aanwezigheid van ziekteverwekkers, waaronder de Borrelia bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Monitoring Vectoren 5

6 Welke vallen/methoden worden er gebruikt? Liberty Plus val De Liberty Plus val trekt vrouwtjes muggen aan met CO 2, warmte en vocht. Dit ontstaat bij de verbranding van propaangas. Zodra muggen bij invliegopening van de val komen worden ze met een luchtstroom naar binnen gezogen in een vangnetje. Deze val vangt een breed spectrum aan muggensoorten en kan 3 weken onafgebroken draaien. Oorspronkelijk is hij ontwikkeld tegen muggenoverlast. Het CMV gebruikt deze val voornamelijk voor de monitoring van inheemse muggen. BG-Sentinel val De BG-Sentinel val is ontworpen om specifiek muggen van het geslacht Aedes te vangen (zoals de tijgermug) al worden ook andere muggen gevangen. De val werkt op basis van geuren en kleurcontrast. Muggen worden naar binnen gezogen met een luchtstroom. Wereldwijd is dit de meest gebruikte val voor het vangen van volwassen tijgermuggen. Het CMV gebruikt deze val voor de monitoring van exotische muggen. Ovipositieval Ovipositievallen worden gebruikt om muggeneitjes van Aedes muggen (zoals de tijgermug) te verzamelen. De afgezette eieren geven een beeld van de verspreiding van deze muggen. De vallen bestaan uit een potje met een laagje water en een stukje piepschuim. Het water wordt extra aantrekkelijk gemaakt voor vrouwtjesmuggen door er hooi aan toe te voegen en te laten inwerken. De geur die van het water afkomt wijst op voldoende voedsel voor de toekomstige muggenlarven. Het CMV gebruikt deze val voor de monitoring van exotische muggen. Monitoring Vectoren 6

7 Tekendoek Tekendoeken worden door een inspecteur door de lage vegetatie gesleept. Het doek is 1m 2, waardoor over vaste oppervlaktes teken kunnen worden verzameld over 100 m 2. Teken bevinden zich in grassen en lage struikjes. Wanneer het doek langskomt klampen ze zich eraan vast omdat het op de vacht van een mogelijke gastheer lijkt. Met behulp van een pincet worden de teken van het doek verwijderd. Centrum Monitoring Vectoren Het CMV is een expertisecentrum van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nvwa) en heeft als missie om een bijdrage te leveren aan het minimaliseren van de impact van vectoren op volks- en diergezondheid. Dit wordt o.a. gedaan door het uitvoeren van vectorsurveys. Contactgegevens E cmv@minlnv.nl T Voor meer informatie en voor resultaten van de monitoring, kijk op: Voor meer informatie over vectoroverdraagbare ziektes, kijk op: Monitoring Vectoren 7

8 AID, PD en VWA bouwen aan één nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit De Algemene Inspectiedienst (AID), Plantenziektenkundige Dienst (PD) en Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) fuseren op 1 januari Als voorbereiding op de fusie werken de organisaties nu in een tijdelijke werkorganisatie: de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nvwa). Dit is een uitgave van: Dit is een uitgave van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit mei 2011

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2016 Betreft Kamervragen uitbraak Zikavirus

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 februari 2016 Betreft Kamervragen uitbraak Zikavirus > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

De mug achter de olifant

De mug achter de olifant Dutch Good Safety Authorithy De mug achter de olifant Marieta Braks Centrum Infectieziektenbestrijding RIVM Marieta.braks@rivm.nl Arjan Stroo Centrum Monitoring Vectoren, NVWA c.j.stroo@nvwa.nl 3 Vector

Nadere informatie

Overzicht. Exotische muggen en bestrijding. 2. Steekmuggen en infectieziekten CRISISBEHEERSING BIJ VWS

Overzicht. Exotische muggen en bestrijding. 2. Steekmuggen en infectieziekten CRISISBEHEERSING BIJ VWS Overzicht Exotische muggen en bestrijding Yvonne de Nas, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, directie Publieke Gezondheid 9 juni 2016 1. Introductie 2. Steekmuggen en infectieziekten 3. Exotische

Nadere informatie

Vossen en Lyme. Invloed van de vos op de verspreiding van teken

Vossen en Lyme. Invloed van de vos op de verspreiding van teken Vossen en Lyme Invloed van de vos op de verspreiding van teken Tim Hofmeester Dierecoloog, Wageningen Universiteit Vaak wordt gesteld dat vossen een belangrijke rol zouden spelen bij de verspreiding van

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 augustus 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 augustus 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N).

Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N). Vrijstelling op grond van artikel 65, inzake het middel Dimilin Spuitpoeder 25% (6774N). IENM/BSK-2013/233700 De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris

Nadere informatie

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1]

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1] Gepubliceerd op sciensano.be (https://www.sciensano.be) Home > Surveillance van tekenbeten in België: gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld

Nadere informatie

Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM

Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM Laat je niet steken door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM 1 Laat je niet bijten door muggen of teken: Marieta Braks, Medisch Entomoloog RIVM 2 Inhoud 1. Plaagdieren 2. Vector-overdraagbare

Nadere informatie

Het Scalibor teken-abc

Het Scalibor teken-abc Scalibor Protectorband De doodsteek voor teken Beschermt ook tegen zandvliegen en de hartwormmug (Culex pp) Het Scalibor teken-abc Teken kunnen levensbedreigende ziekten overbrengen. Teken zijn spinachtige

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 14901 23 maart 2018 Vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden inzake

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 104 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 21 oktober 2013 In de vaste commissie voor Volksgezondheid,

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2011 196 Besluit van 11 april 2011, houdende regels met betrekking tot productvoorschriften voor Lucky Bamboo (Warenwetbesluit Lucky Bamboo) 0 Wij

Nadere informatie

Bestrijding van de Aziatische bosmug,

Bestrijding van de Aziatische bosmug, Plan van Aanpak Ten behoeve van overleg gemeente Lelystad Bestrijding van de Aziatische bosmug, Aedes japonicus, in Lelystad. NVWA CMV Arjan Stroo Versie 14082015 1 Inhoud: Even voorstellen: Aedes japonicus,

Nadere informatie

Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Economische Zaken;

Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Economische Zaken; Vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden inzake de biociden VectoBacWG, VectoMax en Aqua-K-Othrine (Vrijstelling biociden exotische muggen 2014) IENM/BSK-2014/103462

Nadere informatie

Teek some time for. De teek - Verspreiding. De teek - Stamboom. Teken en de ziekte van Lyme. De schapenteek Ixodes ricinus 06/06/2011

Teek some time for. De teek - Verspreiding. De teek - Stamboom. Teken en de ziekte van Lyme. De schapenteek Ixodes ricinus 06/06/2011 Teken en de ziekte van Lyme Teek some time for De ecologie van de ziekte van Lyme De ziekte van Lyme in Nederland Algemeen publiek Groensector Preventie Fedor Gassner Stichting voor duurzame ontwikkeling

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2013D34445 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er bij enkele fracties behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 42 Maart - April 2008 DE WEEK VAN DE TEEK

Nieuwsbrief 42 Maart - April 2008 DE WEEK VAN DE TEEK Nieuwsbrief 42 Maart - April 2008 DE WEEK VAN DE TEEK Naar aanleiding van de internationale week van de teek (30 maart tot en met 6 april) is het interessant om de gevaren van teken op landbouwgebied even

Nadere informatie

Informatiebrief tekenbeten en Lyme

Informatiebrief tekenbeten en Lyme Informatiebrief tekenbeten en Lyme Teken Wat zijn teken? Teken lijken op kleine platte spinnetjes. Ze komen in het hele land voor in bossen, duinen, heidegebieden, beschutte weilanden, parken en tuinen.

Nadere informatie

Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen

Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen Winters in Nederland zijn niet te koud voor overleving van diapauze-competente Aziatische tijgermuggen RIVM Briefrapport 330341001/2008, bijlage bij briefnummer 044/08/ LZO/CR. K. Takumi, M. Braks, E.J.

Nadere informatie

Teek I: Teken in de bebouwde kom?

Teek I: Teken in de bebouwde kom? Teek I: Teken in de bebouwde kom? Zoönosen seminar, Utrecht Wineke Pronk (Verpleegkundige, GGDrU) Ans van Lier (Arts M&G, GGDrU) Diederik Brandwagt (Arts IZB, GGDrU) Fedor Gassner (Gassner Biologisch Risico

Nadere informatie

Schoolkamp en Teken Beatrixschool Haarlem

Schoolkamp en Teken Beatrixschool Haarlem Schoolkamp en Teken Beatrixschool Haarlem Voorwoord Kamperen is voor de Beatrixschool al ruim 30 jaar een traditie. Een prachtige traditie vergeleken met de schoolreisjes van deze tijd. Een pretpark is

Nadere informatie

Waar zit het probleem?

Waar zit het probleem? Waar zit het probleem? Ontwikkeling van lokale risicokaarten voor teken. Aart Claassens en Fay Haverkort MSc s Laboratorium voor Entomologie WUR RIVM Stage januari -september Onder begeleiding van Marieta

Nadere informatie

Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken?

Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken? Als u een hond was, hoe zou u vlooien en teken aanpakken? Vlooien - en tekenb esmettingen kunnen effectief w orden aangepakt. Vlooien Alleen van het woord al krijgt u misschien direct jeuk. Maar hoe zou

Nadere informatie

FEITEN OVER DE TIJGERMUG, VRAGEN VAN KAMERLEDEN, DE ANTWOORDEN VAN HET KABINET EN COMMENTAAR OP DIE ANTWOORDEN

FEITEN OVER DE TIJGERMUG, VRAGEN VAN KAMERLEDEN, DE ANTWOORDEN VAN HET KABINET EN COMMENTAAR OP DIE ANTWOORDEN FEITEN OVER DE TIJGERMUG, VRAGEN VAN KAMERLEDEN, DE ANTWOORDEN VAN HET KABINET EN COMMENTAAR OP DIE ANTWOORDEN Betreft de antwoorden van de Ministers van VWS, LNV en VROM op schriftelijke vragen van de

Nadere informatie

Scalibor Protectorband. De doodsteek voor teken. Het Scalibor teken-abc

Scalibor Protectorband. De doodsteek voor teken. Het Scalibor teken-abc Scalibor Protectorband De doodsteek voor teken Beschermt ook tegen zandvliegen en de hartwormmug (Culex pp) Het Scalibor teken-abc Met bloed volgezogen teek. Waarom zijn teken gevaarlijk? Teken zuigen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 22465 20 april 2018 Vrijstelling op grond van artikel 46, eerste lid, Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden inzake

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1547 Vragen van het lid

Nadere informatie

Lees eerst informatie 1 tot en met 4 en beantwoord dan vraag 36 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.

Lees eerst informatie 1 tot en met 4 en beantwoord dan vraag 36 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Ziek van de natuur Lees eerst informatie 1 tot en met 4 en beantwoord dan vraag 36 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Informatie 1 Malaria 1.1 De levensloop

Nadere informatie

Wat zou u tegen vlooien en teken doen als u een hond was?

Wat zou u tegen vlooien en teken doen als u een hond was? Wat zou u tegen vlooien en teken doen als u een hond was? In deze brochure vindt u informatie over vlooien- en tekenbestrijding bij de hond Belangrijke tips voor een goede bescherming binnen- en buitenshuis!

Nadere informatie

Teken. Dit is de april nieuwsbrief van de Dierenkliniek Europawijk. Inhoud van deze nieuwsbrief

Teken. Dit is de april nieuwsbrief van de Dierenkliniek Europawijk. Inhoud van deze nieuwsbrief Dit is de april nieuwsbrief van de Dierenkliniek Europawijk. We doen ons best om elke maand een nieuwsbrief met interessante onderwerpen (voor elk wat wils) te creëren. We wensen u veel leesplezier. En

Nadere informatie

Het Scalibor teken-abc

Het Scalibor teken-abc Scalibor Protectorband De doodsteek voor teken Beschermt ook langdurig tegen zandvliegen en hartwormmuggen Het Scalibor teken-abc Teken kunnen levensbedreigende ziekten overbrengen. Teken zijn spinachtige

Nadere informatie

De beste band tussen baas en hond

De beste band tussen baas en hond De beste band tussen baas en hond Scalibor Protectorband; Teken-ABC Dermacentor reticularis Deze teek komt oorspronkelijk in Zuid-Europa voor, maar is via vakantieverkeer nu ook in Nederland terecht gekomen.

Nadere informatie

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel).

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). 1. Samenleven Afb. 1 Ossenpikker op de kop van een buffel. In de basisstoffen heb je geleerd dat de verschillende populaties in een ecosysteem op veel manieren met elkaar te maken hebben. Ze leven immers

Nadere informatie

Exotische muggen in België en. verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine

Exotische muggen in België en. verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine Exotische muggen in België en Europa: verhoogd risico door een steeds kleiner wordende wereld? V. Versteirt Institute of Tropical Medicine Introductie een beetje historiek Belangrijkste muggen overdraagbare

Nadere informatie

Papegaaienziekte. (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren

Papegaaienziekte. (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren Papegaaienziekte (Psittacose) Informatie over de ziekte en de procedures van de NVWA voor vogelhouders en -handelaren Papegaaienziekte bij dieren De bacterie Chlamydia psittaci veroorzaakt papegaaienziekte

Nadere informatie

Een teek? Pak m beet!

Een teek? Pak m beet! Een teek? Pak m beet! Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek lang vastgebeten in uw huid zit. Geef de teek dus geen kans. Een

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. 800045-2-617b Ziek van de natuur Lees eerst informatie 1 tot en met 4 en beantwoord dan vraag 36 tot en met 52.

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie. 800045-2-739b

Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie. 800045-2-739b Bijlage VMBO-KB 2008 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. 800045-2-739b Ziek van de natuur Lees eerst informatie 1 tot en met 4 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 49. Bij het beantwoorden

Nadere informatie

Teken kunnen levensbedreigende. overbrengen. Wat brengen teken precies over? Welke teken komen in Nederland voor?

Teken kunnen levensbedreigende. overbrengen. Wat brengen teken precies over? Welke teken komen in Nederland voor? Scalibor Teken-ABC Dermacentor reticularis Deze teek komt oorspronkelijk in Zuid-Europa voor, maar is via vakantieverkeer nu ook in Nederland terecht gekomen. Deze teek brengt ook de bloedparasiet Babesia

Nadere informatie

O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N

O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N EPIDEMIOLOGIE V AN IN FECTIEZIEKTEN O N D E R Z O E K N A A R Z I E K T E K I E M E N I N T E K E N Tekeninzameling april-oktober 2017 1 W IE WE Z I J N SCIENSANO telt meer dan 700 medewerkers die zich

Nadere informatie

l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e www.licg.nl over houden van huisdieren

l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e www.licg.nl over houden van huisdieren PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Zoönosen: ziekten bij dieren die overgedragen kunnen worden op mensen

Nadere informatie

Werkstuk Biologie De lymneziekte en teken

Werkstuk Biologie De lymneziekte en teken Werkstuk Biologie De lymneziekte en teken Werkstuk door een scholier 1833 woorden 14 mei 2003 6,3 12 keer beoordeeld Vak Biologie De Lymeziekte Wat is een teek? Teken zijn kleine, geleedpotige (spinachtige)

Nadere informatie

Een tekenbeet, altijd vervelend, soms ook gevaarlijk, maar eenvoudig te voorkomen.

Een tekenbeet, altijd vervelend, soms ook gevaarlijk, maar eenvoudig te voorkomen. Een tekenbeet, altijd vervelend, soms ook gevaarlijk, maar eenvoudig te voorkomen. Teken kunnen levensbedreigende ziekten overbrengen. Teken zijn spinachtige beestjes die zich vanuit de struiken op uw

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Ziekte van Lyme

Spreekbeurt Nederlands Ziekte van Lyme Spreekbeurt Nederlands Ziekte van Lyme Spreekbeurt door een scholier 2614 woorden 19 maart 2006 6,8 116 keer beoordeeld Vak Nederlands De geschiedenis van de ziekte Veel mensen denken dat de ziekte van

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 49045 19 september 2016 Wijziging van 13 september 2016 van de vrijstelling biociden VectoBac WG en Aqua-K-Othrine exotische

Nadere informatie

Reizen door Europa, ongevaarlijk?

Reizen door Europa, ongevaarlijk? Reizen door Europa, ongevaarlijk? Dr Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten 25 november 2016 Epidemiological triad PATHOGEN VECTOR HOST ENVIRONMENT Mug Zandvlieg

Nadere informatie

Help, mijn hond heeft een teek!

Help, mijn hond heeft een teek! Help, mijn hond heeft een teek! In dit artikel Het zal toch geen teek zijn?! Wat is een teek? Waar komen teken voor? In welke periode zijn teken actief? Ziektes De ziekte van Lyme Babesiose Erhlichiose

Nadere informatie

Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over nieuwe gevallen van Q-koorts besmettingen bij mensen in Brabant

Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over nieuwe gevallen van Q-koorts besmettingen bij mensen in Brabant 08-05-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over nieuwe gevallen van Q-koorts besmettingen bij mensen in Brabant Vragen van het lid Thieme aan de ministers van Volksgezondheid Welzijn en Sport

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Betreft beantwoording

Nadere informatie

Welkom. Heleen Prinsen. Specialist Diergezondheid en paardenhouderij

Welkom. Heleen Prinsen. Specialist Diergezondheid en paardenhouderij Welkom Heleen Prinsen Specialist Diergezondheid en paardenhouderij Het Paard van Troje Griekse mythe Het paard was een geschenk van de Grieken aan de Trojanen. Maar toen zij het paard binnen hun stadsmuren

Nadere informatie

bètavakken, VMBO Economie, VMBO Groen, VMBO Techniek, VMBO Zorg, zaakvakken. VO

bètavakken, VMBO Economie, VMBO Groen, VMBO Techniek, VMBO Zorg, zaakvakken. VO TekenQuiz Vakgebied: Leerniveau: bètavakken, VMO conomie, VMO Groen, VMO Techniek, VMO Zorg, zaakvakken. VO antal items: 15 Max. aantal punten: 44 ls je de bronnen uit het artikel op Onderwijsvanmorgen.nl

Nadere informatie

De teek. Weetje! vrouwtje. mannetje. eitjes. Bijna mensen worden jaarlijks besmet met de borrelia (Lyme) bacterie

De teek. Weetje! vrouwtje. mannetje. eitjes. Bijna mensen worden jaarlijks besmet met de borrelia (Lyme) bacterie Ziekte van Lyme Ziektes die overgebracht worden door een teek, waarvan de ziekte van Lyme de bekendste is, komen steeds vaker voor in Nederland. Alleen al in Nederland worden jaarlijks ruim 1 miljoen mensen

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012

Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Is er mogelijk gevaar voor omwonenden/mensen? Op basis van de beschikbare informatie concluderen experts van het RIVM dat overdracht

Nadere informatie

Het effect van bosomvorming op het voorkomen van de ziekte van Lyme

Het effect van bosomvorming op het voorkomen van de ziekte van Lyme SR6 Starters in het natuur- en bosonderzoek 28 maart 2014 Het effect van bosomvorming op het voorkomen van de ziekte van Lyme Sanne Ruyts Achtergrond Tekenstudie 1.0 Doctoraat Wesley Tack: Impact van bosomvorming

Nadere informatie

Informatieblad. Veilig en gezond werken. Lyme-ziekte. bron: website RIVM

Informatieblad. Veilig en gezond werken. Lyme-ziekte. bron: website RIVM Informatieblad Lyme-ziekte Veilig en gezond werken bron: website RIVM Wat u moet weten van tekenbeten en Lyme- ziekte Iedereen die op de één of andere manier met de natuur in aanraking komt, moet rekening

Nadere informatie

Bekijk deze Nieuwsbrief in uw browser

Bekijk deze Nieuwsbrief in uw browser Bekijk deze Nieuwsbrief in uw browser Deze speciale nieuwsbrief is geheel gewijd aan een 3-tal Informatie Avonden. Deze Avonden worden op korte termijn gehouden. Daardoor is de inhoud wat korter dan u

Nadere informatie

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). Soort 1 Soort 2 Mutualisme

Vul het schema in. Gebruik hierbij: + (voordeel), (nadeel), 0 (geen voor- en geen nadeel). Soort 1 Soort 2 Mutualisme 1. Samenleven Afb. 1 Ossenpikker op de kop van een buffel. In de basisstoffen heb je geleerd dat de verschillende populaties in een ecosysteem op veel manieren met elkaar te maken hebben. Ze leven immers

Nadere informatie

Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum

Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum Vervolg verslag Blad 1 Verslag PWN Lymebijeenkomst donderdag 9 november 2017 in De Hoep, Castricum Aanwezig; PWN Jolanda ten Cate Secretariaatsmedewerker Vrijwilligers PWN Paul Duynstee KAMS coördinator

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2014 278 Besluit van 4 juli 2014, houdende aanpassing van het Besluit publieke gezondheid vanwege een meldingsplicht voor chikungunya 0 Wij Willem-Alexander,

Nadere informatie

PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN. www.licg.nl over houden van huisdieren

PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN. www.licg.nl over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH TEKEN EN DOOR TEKEN OVERGEDRAGEN ZIEKTEN over houden van huisdieren Teken zijn kleine, spinachtige parasieten

Nadere informatie

8 maanden bescherming* tegen

8 maanden bescherming* tegen Aanhoudende doeltreffendheid Gegarandeerde gemoedsrust voor uzelf! 8 maanden bescherming* tegen Biedt hun tot zijn spinachtigen, die zich vasthaken bij honden en katten (en soms ook bij de mens!) om hun

Nadere informatie

Voor een goed parasietenbestrijdingsadvies. Informatie over vlooien, teken & maden

Voor een goed parasietenbestrijdingsadvies. Informatie over vlooien, teken & maden Voor een goed parasietenbestrijdingsadvies Informatie over vlooien, teken & maden Vlooien bij hond en kat Een vlooieninfectie is voor een volwassen dier al hinderlijk, maar is voor een jong dier nog veel

Nadere informatie

Preventie en bestrijding van exotische muggen in Nederland. Oktober 2012

Preventie en bestrijding van exotische muggen in Nederland. Oktober 2012 Preventie en bestrijding van exotische muggen in Nederland Oktober 2012 Dit advies is opgesteld door het RIVM-Centrum Infectieziektebestrijding in opdracht van het Ministerie van VWS. Aan dit advies hebben

Nadere informatie

Teken. September 2015. Inhoud

Teken. September 2015. Inhoud Teken September 2015 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Wat is een teek?... 3 3 Hoe ziet een teek eruit?... 3 4 Waar komen teken voor?... 4 5 Hoe komt een teek bij de mens?... 4 6 Hoe voorkom je een tekenbeet?...

Nadere informatie

Help, mijn hond heeft een teek!

Help, mijn hond heeft een teek! Help, mijn hond heeft een teek! In dit artikel Het zal toch geen teek zijn?! Wat is een teek? Waar komen teken voor? In welke periode zijn teken actief? Ziektes De ziekte van Lyme Babesiose Erhlichiose

Nadere informatie

Vraag 2 Wat vindt u van het feit dat het aantal meldingen van rattenoverlast in Nederland nog nooit zo hoog is geweest?

Vraag 2 Wat vindt u van het feit dat het aantal meldingen van rattenoverlast in Nederland nog nooit zo hoog is geweest? > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Een tekenbeet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Een tekenbeet. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Een tekenbeet U bent op de Spoedeisende Hulp (SEH) geweest in verband met een tekenbeet. De arts heeft de teek verwijderd. Noteer de datum in uw agenda en controleer de volgende weken de plaats van de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 374 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken. 22 oktober 2014. Arjan Stroo

Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken. 22 oktober 2014. Arjan Stroo Centrum Monitoring Vectoren (CMV, NRC, NVWA) : Muggen, Knutten en Teken 22 oktober 2014 Arjan Stroo 2 Afdeling Nationaal Referentie Centrum (NRC) Afdelingshoofd Mariëtte Edema Team Diagnostische methoden

Nadere informatie

Hoofdluisinformatie voor werkgroep ouders op school.

Hoofdluisinformatie voor werkgroep ouders op school. Hoofdluisinformatie voor werkgroep ouders op school. Vragen en fabels. Hoe ontdek je hoofdluis bij iemand? Hoofdluis begint vaak met jeuk, maar niet altijd. Als u controleert kijk dan goed tussen de haren,

Nadere informatie

Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder

Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder Teken en Tekenziekten in Limburg 27 april 2017 Ecologie van teken en Lyme en opties tot risicobeperking voor de (bos-)beheerder Kris Verheyen Sanne Ruyts Wesley Tack Overzicht presentatie Ecologie van

Nadere informatie

DIE LASTIGE BEESTJES IN DE VACHT VAN JE KAT

DIE LASTIGE BEESTJES IN DE VACHT VAN JE KAT DIE LASTIGE BEESTJES IN DE VACHT VAN JE KAT DOOR ADA VAN DER MOLEN Vlooien Vlooien zijn waarschijnlijk de meest voorkomende uitwendige parasieten bij een kat. Jonge, oude en ernstig verzwakte katten lopen

Nadere informatie

Teken zijn klein Gassneradvies.nl. Ziekte van Lyme (kans ~ 3%) Vaak 1e signaal: Erythema migrans (~75%)

Teken zijn klein Gassneradvies.nl. Ziekte van Lyme (kans ~ 3%) Vaak 1e signaal: Erythema migrans (~75%) Preventie van - en omgaan met tekenbeten en de ziekte van Lyme 7 November 2015 Studiedag Oranje Kruis EHBO instructeurs Fedor Gassner Gassner Biologisch Risico Advies www.gassneradvies.nl fedorgassner@gmail.com

Nadere informatie

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN. ProtectionBox

Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN. ProtectionBox Preventiebox OMGEVING WORMEN VLOOIEN ProtectionBox 1 P02 Vets Place Preventiebox P03 Vets Place dierenarts P05 Vectra Felis P06 Waarom wachten tot ze bijten? P07 Tips voor toediening Vectra Felis P08 Ectoparasieten

Nadere informatie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Het centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie (Z&O) doet onderzoek naar microbiële risico s veroorzaakt door besmet voedsel, door pathogenen (ziekteverwekkers)

Nadere informatie

Zorg bij insectensteken en tekenbeten

Zorg bij insectensteken en tekenbeten Zorg bij insectensteken en tekenbeten Inhoud Insectensteken 3 Klachten en symptomen 3 Wanneer moet je een arts raadplegen 4 Voorkomen van insectenbeten 4 Wat kun je er zelf aan doen 5 Geneesmiddelen 5

Nadere informatie

Colofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid

Colofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)

Nadere informatie

Consultancy: inventarisatie Diaphania perspectalis

Consultancy: inventarisatie Diaphania perspectalis Consultancy: inventarisatie Diaphania perspectalis Aanwezigheid en schade door Diaphania perspectalis in de Nederlandse boomkwekerij Jerre de Blok Praktijkonderzoek Plant en Omgeving Sector bloembollen,

Nadere informatie

Quiz over tekenbeten. 1. Tot welke dierensoort behoort de Teek? A. Spinachtigen B. Insecten C. Krabben

Quiz over tekenbeten. 1. Tot welke dierensoort behoort de Teek? A. Spinachtigen B. Insecten C. Krabben Quiz over tekenbeten 1. Tot welke dierensoort behoort de Teek? A. Spinachtigen B. Insecten C. Krabben 2. Waar leven de teken? A. Op de stenen B. In gras en in bosjes C. Hoog in de bomen 3. Wat doet de

Nadere informatie

Vlooien. levenscyclus van de vlo

Vlooien. levenscyclus van de vlo Vlooien Vlooien zijn de meest voorkomende parasieten bij hond en kat. Ze komen gedurende het hele jaar voor. Ze voeden zich met het bloed van hun gastheer en veroorzaken huidirritatie door injectie van

Nadere informatie

Vogelmijt kwis. Wat is niet waar: De vogelmijt zit in dezelfde taxonomische klasse als. A. De luis B. De spin C. De schorpioen D.

Vogelmijt kwis. Wat is niet waar: De vogelmijt zit in dezelfde taxonomische klasse als. A. De luis B. De spin C. De schorpioen D. 1 Wat is niet waar: De vogelmijt zit in dezelfde taxonomische klasse als A. De luis B. De spin C. De schorpioen D. De teek 2 Wat is niet waar: De vogelmijt zit in dezelfde taxonomische klasse als A. De

Nadere informatie

Dierziekten en plantenziekten

Dierziekten en plantenziekten Dierziekten en plantenziekten dierziekten maatregelen bij milieu-incidenten, zie het schema milieu maatregel instantie wettelijke basis toelichting 1. informatie 1a. informatie aan overheid 1a1. melding

Nadere informatie

Lumnia De nieuwe norm in vliegenbestrijding

Lumnia De nieuwe norm in vliegenbestrijding Lumnia De nieuwe norm in vliegenbestrijding Vliegenbestrijding: een must voor uw bedrijf Wereldwijd zijn er 120.000 soorten vliegen. Vliegen worden beschouwd als ongedierte, want ze vormen een gezondheidsrisico

Nadere informatie

Teken en de ziekte van Lyme Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme

Teken en de ziekte van Lyme Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme Teken en de ziekte van Lyme Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek langer dan 24 uur op uw huid zit. Geef

Nadere informatie

BESTUUR MEDEDELINGEN

BESTUUR MEDEDELINGEN BESTUUR MEDEDELINGEN Het schiet al op, nog maar een paar dagen en dan is er weer een CaT show in Asperen. Hebben jullie al ingeschreven? Het kan nog tot 8 april, daarna is de show echt gesloten. Er worden

Nadere informatie

Insectensteken en tekenbeten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Insectensteken en tekenbeten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Insectensteken en tekenbeten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Insectensteken 3 Klachten en symptomen 3 Wanneer arts raadplegen 4 Voorkomen van

Nadere informatie

Vondst exotische mug: Wat nu? NVWA Draaiboek. Opgesteld door: Centrum Monitoring Vectoren en TO van L&N-NVWA

Vondst exotische mug: Wat nu? NVWA Draaiboek. Opgesteld door: Centrum Monitoring Vectoren en TO van L&N-NVWA Vondst exotische mug: Wat nu? NVWA Draaiboek Opgesteld door: Centrum Monitoring Vectoren en TO van L&N-NVWA Datum: 15 mei 2014 1 Lijst met afkortingen. BuRO CIb CMV Ctgb CVI DAD ECDC EMS EZ GGD GIS IDS

Nadere informatie

Teken-encefalitis: Een teken aan de wand?

Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? Marieta Braks Medisch Entomologe, Ph.D. Centrum voor Zoőnosen en Omgevingsmicrobiologie/ RIVM Teken-encefalitis: Een teken aan de wand? 29 november 2013 Disclosure

Nadere informatie

II Oriënterende inventarisatie Culicoides-muggen in Midden Brabant in het jaar 2005

II Oriënterende inventarisatie Culicoides-muggen in Midden Brabant in het jaar 2005 II Oriënterende inventarisatie Culicoides-muggen in Midden Brabant in het jaar 2005 Gea Boet en Corina van Middelaar studenten HAS en Ad Voeten (begeleider en coördinator). Inleiding De Culicoides-mug

Nadere informatie

Fruit vliegen in Suriname

Fruit vliegen in Suriname Er wordt voor de Carambola fruit vlieg er aan gewerkt om een geschikte parasiet te kweken, zodat ook voor deze soort een milieuvriendelijke, natuurlijke bestrijding beschikbaar is. MINISTERIE VAN LANDBOUW,

Nadere informatie

Werken in het groen (z)onder tekenbeten

Werken in het groen (z)onder tekenbeten Werken in het groen (z)onder tekenbeten 16 april 2019 Werkschuurbijeenkomst De Waterlely, Natuurpark Lelystad Fedor Gassner Gassner Biologisch Risico Advies www.gassneradvies.nl fedorgassner@gmail.com

Nadere informatie

Een teek? Pak m beet! Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme

Een teek? Pak m beet! Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een teek? Pak m beet! Vragen & Antwoorden Informatie over teken en de ziekte van Lyme Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek lang op uw huid zit. Geef de teek dus geen kans.

Nadere informatie

UGP-folders. Tekenbeten

UGP-folders. Tekenbeten UGP-folders Tekenbeten Controleer de huid, na verblijf in de natuur, dagelijks zorgvuldig op de aanwezigheid van teken. Bekijk met extra aandacht de oksels, liezen, bilspleet en knieholten. Verwijder teken

Nadere informatie

Regelmatig zijn muggen, zoals de tijgermug, in het

Regelmatig zijn muggen, zoals de tijgermug, in het Stand van zaken Muggenbestrijding in Nederland Risico's en bestrijding van exotische muggen Diederik A.H. Brandwagt, C.J. (Arjan) Stroo, Marieta A.H. Braks en Ewout B. Fanoy Steekmuggen spelen wereldwijd

Nadere informatie

Fruit vliegen in Suriname

Fruit vliegen in Suriname In onderstaande tent kan fruit dat fruitvliegen en parasieten bevat, geplaatst worden; de fruitvliegen kunnen niet ontsnappen, de parasieten wel, doordat het gaas van de tent te fijn is voor de vlieg,

Nadere informatie

Vlooien & Teken advies! Teken

Vlooien & Teken advies! Teken Teken Teken zien wij veel rond maart t/m november. Ze houden zich vaak op in struiken/bosjes/hoog gras, daar waar honden en katten graag komen. Zodra er een hond, kat of mens in de buurt is laat een teek

Nadere informatie

Exoten 2010 marien/estuarien. Ocinebrellus inornatus. Haliclystus salpinx. Synidotea laevidorsalis. Ocinebrellus - economie -06/12/2010

Exoten 2010 marien/estuarien. Ocinebrellus inornatus. Haliclystus salpinx. Synidotea laevidorsalis. Ocinebrellus - economie -06/12/2010 Exotenparade 2010 De presentaties zijn samengevoegd tot één print. De soorten die werden besproken staan hier per slide aangegeven; de nummering komt overeen met de slides. N.B. Dit is niet een lijst van

Nadere informatie

Teken: pak ze voor ze jou pakken!

Teken: pak ze voor ze jou pakken! Teken: pak ze voor ze jou pakken! Lesmateriaal voor het VMBO groen Basis Beroepsgericht een kennismaking met de teek en de ziekte van Lyme Dit lesmateriaal is tot stand gekomen met een WURKS subsidie van

Nadere informatie