Bijlagendocument. Evaluatie en analyse KRW Visstandmonitoring Bachelorscriptie Y.M. Quist ( ) Milieukunde deeltijd Januari 2015

Transcriptie

1 Bijlagendocument Evaluatie en analyse KRW Visstandmonitoring 7 Bachelorscriptie Y.M. Quist (78) Milieukunde deeltijd Januari Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7

2 Inhoudsopgave Bijlage I Matrix Watertypen... ii Bijlage II Bestandschattingen... v II A Bestandschatting Matslootgebied... v II B Bestandschatting Damsterdiep Nieuwediep 8... vi II C Bestandschatting Damsterdiep Nieuwediep... vii II D Bestandschatting Boterdiep Winsumerdiep... viii II E Bestandschatting Boterdiep Winsumerdiep... ix II F Bestandschatting Kanalen Hellend gestuwd 7... x II G Bestandschatting Kanalen Hellend gestuwd... xi II H Bestandschatting Leekstermeer 8... xii II I Bestandschatting Leekstermeer... xiii II J Bestandschatting Maren Fivelingo 8... xiv II K Bestandschatting Maren Fivelingo... xv II L Bestandschatting Maren DG Reitdiep 9... xvi II M Bestandschatting Maren DG Reitdiep... xvii II N Bestandschatting Paterswoldse meer 8... xviii II O Bestandschatting Paterswoldse meer... xix II P Bestandschatting Lauwersmeer... xx II Q Bestandschatting Noordoostelijke kustpolders 8... xxi II R Bestandschatting Noordoostelijke kustpolders... xxii Bijlage III Lengte frequentieverdelingen van aangetroffen soorten... xxiii Bijlage IV Belangrijkste waterlopen binnen de waterlichamen... lxv Bijlage V Verloop van de visstand... lxvi Bijlage VI Multicollineariteit tussen chem parameters... lxix Bijlage VII Controle op normaliteit... lxx Bijlage VIII Controle op normaliteit na datatransformatie... lxxi Bijlage IX Significantie onafhankelijke variabelen... lxxii IX A Bepalen significantie van onafhankelijke variabelen... lxxii IX B Resultaten bepaling significantie onafhankelijke variabelen... lxxv Bijlage X Bepalen invloed variabelen op visstand... lxxviii X A Run... lxxviii X B Run ph_t verwijderd... lxxx X C Run Totaal N verwijderd... lxxxii X D Run zicht verwijderd (estimates bijgevoegd).... lxxxiv X E Conclusie... lxxxv Bijlage XI Conclusie beschrijving visstand... lxxxvi XI A Conclusie M type waterlichaam Matslootgebied... lxxxvi XI B Conclusie M type waterlichamen... lxxxvi XI C Conclusie M7 type waterlichaam Paterswoldse meer... xcii XI D Conclusie M type waterlichamen... xciii Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7

3 Bijlage I Matrix Watertypen Waterlichaam Watertype Matslootgebied M Onderdeel Electraboezem Hydromorfologie Externe invloeden Overige maatregelen gerealiseerd De oevers zijn meestal voorzien van kades/beschoeiingen Damsterdiep Nieuwdiep M Veel oeverbescherming; dit belemmert ontwikkeling oevervegetatie 9 riooloverstorten Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Inlaat gebiedsvreemd water Recreatievaart 6 riooloverstorten Inlaat gebiedsvreemd water (IJsselmeer) Zoutintreding bij gemaal Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Recreatievaart Damsterdiep Boterdiep Winsumerdiep M Onderdeel Electraboezem Lozing RWZI s Kanalen Hellend gestuwd M Het waterlichaam is onderdeel van het gestuwd gebied Eelder en Peizerdiep, het Reitdiep en het Leeksterhoofddiep evenals de inliggende watergangen industrielozingen (koelwater + afvalwater viskweker) riooloverstorten Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Recreatievaart grondwateronttrekking Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Lozing RWZI 8 riooloverstorten Beperkte waterinlaat Recreatievaart Aanleg IBA s ( ) Baggeren watergangen Sanering deel damsterdiep (9) Aanleg randvoorzieningen overstorten (+) Plaatsen IBA s Baggeren diverse watergangen (afgelopen jaren) Bij riooloverstorten randvoorzieningen aangelegd (BBB en BBL) ( 6) RWZI Winsum verbetering effluent kwaliteit ( ) Plaatsen 7 IBA s ( ) Baggeren diverse watergangen ( ) Meerdere IBA s geplaatst Herinrichting diverse watergangen KRW maatregelen gerealiseerd/in uitvoering Realisatie NVO Zuidwending Natuurvriendelijk schonen gedifferentieerd onderhoud Afkoppelopgave gem. Delfzijl Vispassage De Drie Delfzijlen (in en uitstroom) Aanleg,6 km NVO s (Groote Heekt, Verbindingskanaal, Uitwierdermnaar). Aanleg NVO gebied Woltersum ( km) Aanleg km NVO Damsterdiep Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Afkoppelopgave gem. Bedum Inrichtingsmaatregelen Waterstructuurplan Noorddijk (gem. Groningen) Afkoppelopgave gemeente Noordenveld Aanleg Natuurvriendelijke oevers Installeren inzamelstation haven Leek Aanpassen RWZI Leek KRW maatregelen 9 nog te realiseren Afkoppelopgave gem. Ten Boer Aanbrengen vispassages Aanleg km natuurvriendelijke oevers 8 km Natuurvriendelijk schonen Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Aanleg vispassage KRW maatregelen 6 Reductie bodembelasting meststoffen Aanleg km natuurvriendelijke oevers km Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Reductie bodembelasting meststoffen km Natuurvriendelijk onderhoud volgens beheer en onderhoudsplan Baggeren Reductie bodembelasting meststoffen Handhaving erfafspoeling Inrichting natuurvriendelijke oevers Aanpassingen x RWZI Natuurvriendelijk schonen/gedifferentieerd onderhoud Aanleg natuurvriendelijke oevers Ecologische nazuivering RWZI Leek Handhaving grondontsmettingsactiviteiten (HB) Onderzoek herkomst zware metalen (zink) Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 ii

4 Waterlichaam Watertype Leekstermeer M Het Leekstermeer maakt onderdeel uit van de Electraboezem en het beslaat circa % van de totale boezemoppervlakte (circa. ha). Hydromorfologie Externe invloeden Overige maatregelen gerealiseerd Oever is grotendeels onbeschoeid en natuurlijk Leekstermeer behoort tot de EHS Maren Fivelingo M De waterlopen dragen bij aan de aan en afvoer en berging van het water. Het waterlichaam is onderdeel van het deelstroomgebied Fivelingo. Bestaat uit watertypen: grote ondiepe kanalen en langzaam stromend riviertje op zand/klei Maren DG Reitdiep M Maren DG Reitdiep ligt in de ste, de en de schil van de Electraboezem en in de bemalingsgebieden Tilbrug, de Delthe, Sichterman en Innersdijken riooloverstorten Verontreiniging t.g.v. jachthaven Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Recreatievaart Aanvoer gebiedsvreemd water 8 riooloverstorten Inlaat zoet water tegen brakke kwel Brakke kwel onder de zeedijk door Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw recreatievaart Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw huishoudens lozen mogelijk ongezuiverd RWZI s industrielozing 6 riooloverstorten Recreatievaart Inlaat gebiedsvreemd water Renovatie RWZI Leek Plaatsen > IBA s ( ) Baggeren diverse watergangen (afgelopen jaren) Bij 9 riooloverstorten randvoorzieningen aangelegd (BBB en BBL) Opheffen riooloverstort Enkele tientallen IBA s gerealiseerd Baggeren diverse kleinere watergangen ( ) Aanleg km NVO Bij 8 riooloverstorten randvoorzieningen aangelegd (BBB en BBL) ( 8) Aanleg gescheiden stelsel in Zuidhorn Kwaliteit effluent RWZI verbeterd ( ), km natuurvriendelijke oever gerealiseerd in de Pieterbuurstermaar Aanleg tientallen IBA s ( ) Baggeren diverse kleinere watergangen (afgelopen jaren) keersluis Wachter en zoetewateropvoergemaal Oudendijk Warffum zijn voorzien van een vispassage () KRW maatregelen gerealiseerd/in uitvoering Afkoppelopgave gemeente Noordenveld Waterberging Leekstermeer Aanleg vispassages Afkoppelopgave gemeente Eemsmond Verwijderen stuwen Aanleg km natuurvriendelijke oever (incl. paaiplaatsen) Afkoppelopgave gemeente Eemsmond Vispasseerbaar maken gemaal Noordpolderzijl (in en uitstroom) Vervanging RWZI Uithuizen KRW maatregelen 9 nog te realiseren Aanleg vispassages Natuurvriendelijk schonen Afkoppelopgave gemeente Zuidhorn Realisatie 7 vispassage / vispasseerbaarheid Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Aanleg natuurvriendelijke oevers incl. paaigebieden Inrichting brakwatergebied Deikum KRW maatregelen 6 Uitwerking Beekdalenvisie Drenthe Verkorten verblijftijd in van het water het meer Verminderen effect riooloverstort rioolgemaal Rodervaart Vermindering emissie nutriënten naar oppervlakteen grondwater. Natuurvriendelijk schonen/onderhoud Aanleg 6 km natuurvriendelijke oever incl. paaiplaatsen binnen EHS Aanleg natuurvriendelijke oever buiten EHS ( km verdeeld over Maren DG Reitdiep en Reitdiep Kommerzijl) Helofytenfilter achter RWZI Ulrum en RWZI Wehe den Hoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 iii

5 Waterlichaam Watertype Paterswoldsemeer M7 De genoemde watergangen maken deel uit van de polder De Verbetering Hydromorfologie Externe invloeden Overige maatregelen gerealiseerd Watergangen dragen bij aan de aan, afvoer en berging van water Lauwersmeer M Het waterlichaam draagt bij aan de afvoer en berging van water en maakt onderdeel uit van de Electraboezem Noordoostelijke kustpolders Gehele gebied valt onder Nat/EHS M De in de geclusterde waterlichamen opgenomen watergangen in het Noordoostelijk kustgebied liggen in de bemalingsgebieden Spijksterpompen en de Noordpolder (tijdelijke) riooloverstort Recreatievaart Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Inlaat gebiedsvreemd water (incidenteel) Het Paterswoldsemeer wordt gevoed door kwel Inlaat zoet water ter verlaging zoutgehalte Verontreiniging t.g.v. jachthavens Afspoeling nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit landbouw Beroepsscheepvaart Enkele riooloverstorten Recreatievaart Zoute kwel Lozing huishoudens ongezuiverd (meest via septic tank) riooloverstorten Inlaat gebiedsvreemd water tegen brakke kwel Brakke kwel Recent zijn enkele huishoudens aangesloten op riool () Baggeren diverse watergangen (afgelopen jaren) Aanleg IBA s Baggeren watergangen ( ) KRW maatregelen gerealiseerd/in uitvoering Gemeente Haren Structuurvisie Meerweg, deelplan oost Vispassage Piccardthofplas / Paterswoldsemeer Afkoppelopgave gemeente Eemsmond Vispasseerbaar maken gemaal Spijksterpompen (in en uittrek) KRW maatregelen 9 nog te realiseren KRW maatregelen 6 Instellen dynamisch peilbeheer Verbeteren waterafvoer Beperking inlaat gebiedsvreemd water Inrichting ha moeraszones Baggeren ha Beperken effecten recreatie Afkoppelen polderwater Onderzoek naar mogelijkheden vermindering overlast blauwalg Aanleg vispassages Uitvoeren onderzoek dempen/verdiepen sloten t.b.v. verdrogingsbestrijding Aanleg,7 km NVO s inclusief paaiplaatsen, km Natuurvriendelijk schonen/gedifferentieerd onderhoud Onderzoek naar mogelijkheden vermindering overlast blauwalg Reductie bodembelasting nutriënten Verminderen erfafspoeling, km Natuurvriendelijk schonen / gedifferentieerd onderhoud Optimalisatie vispassage Spijksterpompen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 iv

6 Bijlage II Bestandschattingen II A Bestandschatting Matslootgebied Tabel A Bestandschatting (kg/ha) in Matslootgebied Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,,,,6, Brasem E 96,7,,,, 9, Blankvoorn E,, 6, 8,7, Kolblei E,7,,,, Aal/Paling E,,, Pos E,,, Riviergrondel n/i,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,, Snoekbaars E,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Vetje P,, Zeelt PT 7,8,,,7,, 6 6 <= Snoek EP,,,,9,7 6, Totaal,8, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel A Bestandschatting (n/ha) in Matslootgebied Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Kolblei E 7 9 Aal/Paling E Pos E 9 Riviergrondel n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Vetje P Zeelt PT <= Snoek EP Totaal = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 v

7 II B Bestandschatting Damsterdiep Nieuwediep 8 Tabel B Bestandschatting (kg/ha) in het Damsterdiep Nieuwediep in 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 6,,,, Bot n/i,, Brasem E 7,7,,,9,8 8,9 Blankvoorn E 8,8,,,, Karper E,7,7 Kolblei E,,,9,, Aal/Paling E 8,,,8,, Pos E,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,, Snoekbaars E,,,, Zeelt PT 6,,,,,6, 6 6 <= Snoek EP,,,,8,9 8, Totaal,8, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel B Bestandschatting (n/ha) in het Damsterdiep Nieuwediep in 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 6 8 Bot n/i Brasem E Blankvoorn E 7 Karper E Kolblei E 8 8 Aal/Paling E Pos E Rietvoorn/Ruisvoorn P 7 6 Snoekbaars E Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP 7 6 Totaal 96 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 vi

8 II C Bestandschatting Damsterdiep Nieuwediep Tabel C Bestandschatting (kg/ha) in het Damsterdiep Nieuwediep in Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,,8,6,9 Brasem E 9,6,, 6,, 7,9 Blankvoorn E,8,7 9,7,, Driedoornige Stekelbaars E,,, Kolblei E,,,9,, Aal/Paling E 7,,8,, Pos E,8,8 Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,8,, Snoekbaars E,,,,,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Winde n/i,,, Zeelt PT,,,,, 6 6 <= Snoek EP 9,,,,6 6, Totaal 8,7, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel C Bestandschatting (n/ha) in het Damsterdiep Nieuwediep in Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 7 7 Kolblei E Aal/Paling E Pos E Rietvoorn/Ruisvoorn P 69 6 Snoekbaars E 6 Tiendoornige Stekelbaars P Winde n/i Zeelt PT <= Snoek EP Totaal 69 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 vii

9 II D Bestandschatting Boterdiep Winsumerdiep Tabel D Bestandschatting (kg/ha) Boterdiep Winsumerdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Alver E,, Baars E 9,,,,, Brasem E,8, 6,6 6,,9 66,9 Blankvoorn E,,,7 7,, Driedoornige Stekelbaars E,,, Giebel EP,7,,6 Graskarper Ex,, Karper E,9,9 Kolblei E,6,,,,6 Kleine Modderkruiper EP,, Aal/Paling E 7,6,, 6, Pos E,,, Rivierdonderpad n/i,, Riviergrondel n/i,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,, Snoekbaars E,9,,,,6, Tiendoornige Stekelbaars P,, Winde n/i,,,,, Zeelt PT,,,,,,7 6 6 <= Snoek EP,9,,,, 7, Totaal 6,9, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel D Bestandschatting (n/ha) Boterdiep Winsumerdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Alver E Baars E Brasem E Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 8 7 Giebel EP Graskarper Ex Karper E Kolblei E Kleine Modderkruiper EP Aal/Paling E 8 7 Pos E Rivierdonderpad n/i Riviergrondel n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Winde n/i 7 Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP 6 Totaal 6 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 viii

10 II E Bestandschatting Boterdiep Winsumerdiep Tabel E Bestandschatting (kg/ha) Boterdiep Winsumerdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 9,,7,,6, Brasem E 7,8,,9,9,, Blankvoorn E,,,8 6,, Driedoornige Stekelbaars E,,, Giebel EP,, Karper E,,, Kolblei E,,,,7 Kleine Modderkruiper EP,, Spiegelkarper n/i,, Aal/Paling E,7,, 8,6 Pos E,, Riviergrondel n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,6,,,9, Snoekbaars E,,,,,,7 Tiendoornige Stekelbaars P,, Vetje P,, Winde n/i,,, Zeelt PT,7,,8, 7,7 6 6 <= Snoek EP,7,,,,6 Totaal,9, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel E Bestandschatting (n/ha) Boterdiep Winsumerdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E 6 6 Driedoornige Stekelbaars E 8 6 Giebel EP Karper E Kolblei E 6 88 Kleine Modderkruiper EP Spiegelkarper n/i Aal/Paling E 67 7 Pos E Riviergrondel n/i 9 Rietvoorn/Ruisvoorn P 8 Snoekbaars E 6 Tiendoornige Stekelbaars P Vetje P Winde n/i Zeelt PT <= Snoek EP Totaal = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 ix

11 II F Bestandschatting Kanalen Hellend gestuwd 7 Tabel F Bestandschatting (kg/ha) in Kanalen Hellend gestuwd 7 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 9,, 6,,,9 Brasem E,8,8,,,6 Blankvoorn E,,,9,9 Kolblei E,7,6, Kroeskarper PT,, Aal/Paling E 8,7, 8,6 Pos E,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,7,,8,9 Snoekbaars E 9,9 9,9 Vetje P,, Winde n/i,, Zeelt PT 6,9,,, 9,, 6 6 <= Snoek EP 8,9,,6,9,7 7,7 Totaal,6, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel F Bestandschatting (n/ha) in Kanalen Hellend gestuwd 7 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Kolblei E 6 Kroeskarper PT Aal/Paling E 9 8 Pos E 8 6 Rietvoorn/Ruisvoorn P 89 Snoekbaars E Vetje P Winde n/i Zeelt PT <= Snoek EP Totaal = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 x

12 II G Bestandschatting Kanalen Hellend gestuwd Tabel G Bestandschatting (kg/ha) in Kanalen Hellend gestuwd Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,, 6,9,8 Brasem E 8,,,,, 9,8 Blankvoorn E,9, 8,,, Giebel EP,, Graskarper Ex,9,9 Kolblei E,,9,6, Kroeskarper PT,, Aal/Paling E 9,, 9, Pos E,6,,6, Riviergrondel n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,7,, Snoekbaars E,,,9 Tiendoornige Stekelbaars P,,, Zeelt PT,,,9,8 8,6, 6 6 <= Snoek EP 7,,,,7, 9, Totaal,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel G Bestandschatting (n/ha) in Kanalen Hellend gestuwd Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Giebel EP Graskarper Ex Kolblei E Kroeskarper PT Aal/Paling E 7 Pos E Riviergrondel n/i 9 Rietvoorn/Ruisvoorn P 6 Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Zeelt PT <= Snoek EP Totaal 89 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xi

13 II H Bestandschatting Leekstermeer 8 Tabel H Bestandschatting (kg/ha) in het Leekstermeer 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,7,,, Brasem E 7,,, 7,6 9,, Blankvoorn E,,,,7 Karper E 6, 6, Kolblei E,6,,, Aal/Paling E,7,,,8,8 Pos E,, Riviergrondel n/i,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,, Snoekbaars E,9,,,9 Winde n/i,,,, Zeelt PT,6,, 6 6 <= Snoek EP 6,9,,, 6,7 Totaal 7,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel H Bestandschatting (n/ha) in het Leekstermeer 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 89 8 Brasem E 8 9 Blankvoorn E 8 Karper E Kolblei E 9 7 Aal/Paling E Pos E Riviergrondel n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Winde n/i Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP Totaal = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xii

14 II I Bestandschatting Leekstermeer Tabel I Bestandschatting (kg/ha) in het Leekstermeer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,,,,, Brasem E 8,7,9, 8, 6,6 6,8 Blankvoorn E,,,,9, Driedoornige Stekelbaars E,, Karper E,, Kolblei E,,,7, Aal/Paling E,,, Pos E,6,,6 Rivierdonderpad n/i,, Riviergrondel n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,, Snoekbaars E,,,,6 9,7 Spiering n/i,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Winde n/i,, Zeelt PT,, 6 6 <= Snoek EP,,,,,, Totaal, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel I Bestandschatting (n/ha) in het Leekstermeer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E 8 99 Driedoornige Stekelbaars E Karper E Kolblei E Aal/Paling E Pos E 6 6 Rivierdonderpad n/i Riviergrondel n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E 9 6 Spiering n/i 7 7 Tiendoornige Stekelbaars P Winde n/i Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP Totaal 69 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xiii

15 II J Bestandschatting Maren Fivelingo 8 Tabel J Bestandschatting (kg/ha) in Maren Fivelingo 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 7,,9,, Brasem E,,,9,,, Blankvoorn E 9,7, 8,, Driedoornige Stekelbaars E,,, Kolblei E,,,,7 Aal/Paling E 8,6,, 7,9, Pos E,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,6,,7,8 Snoekbaars E,,,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Zeelt PT,7,,, 6,6, 6 6 <= Snoek EP,, 6,,, 9 Totaal 8,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel J Bestandschatting (n/ha) in Maren Fivelingo 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 7 Kolblei E 68 6 Aal/Paling E 7 8 Pos E 8 8 Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Zeelt PT <= Snoek EP Totaal 8 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xiv

16 II K Bestandschatting Maren Fivelingo Tabel K Bestandschatting (kg/ha) in Maren Fivelingo Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,8, 7,,, Brasem E 8,,,,,9 7, Blankvoorn E 6,,,,,7 Driedoornige Stekelbaars E,,, Giebel EP,, Karper E,, Kolblei E,9, 8,, Aal/Paling E 9,,,7 7,7 Pos E,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,,8 Snoekbaars E,9,,,,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Zeelt PT 7,,,,,,7 6 6 <= Snoek EP 9,6,,, 7, 8, Totaal 9,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel K Bestandschatting (n/ha) in Maren Fivelingo Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 76 7 Giebel EP Karper E Kolblei E Aal/Paling E Pos E Rietvoorn/Ruisvoorn P 66 Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Zeelt PT <= Snoek EP Totaal 897 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xv

17 II L Bestandschatting Maren DG Reitdiep 9 Tabel L Bestandschatting (kg/ha) in Maren DG Reitdiep 9 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Alver E,, Baars E 9,,7 7,7,9 Brasem E,,,6,, 7, Blankvoorn E 8,6,,,9, Driedoornige Stekelbaars E,,, Giebel EP,9,9 Karper E,, Kolblei E,,,9,, Kroeskarper PT,, Kleine Modderkruiper EP,, Aal/Paling E,7,, 8,,8 Pos E,,, Rivierdonderpad n/i,, Riviergrondel n/i,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,8,,,, Snoekbaars E,,,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Vetje P,,, Zeelt PT,7,,,, 6 6 <= Snoek EP,,,,,,9 Totaal 96,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel L Bestandschatting (n/ha) in Maren DG Reitdiep 9 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Alver E Baars E Brasem E Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 9 Giebel EP Karper E Kolblei E Kroeskarper PT Kleine Modderkruiper EP 9 9 Aal/Paling E Pos E Rivierdonderpad n/i Riviergrondel n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P 6 Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Vetje P 9 Zeelt PT <= Snoek EP 9 9 Totaal 9 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xvi

18 II M Bestandschatting Maren DG Reitdiep Tabel M Bestandschatting (kg/ha) in Maren DG Reitdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,,,9,, Brasem E,8,, 9,, 8,6 Blankvoorn E,7,,8,, Driedoornige Stekelbaars E,,, Giebel EP 6,6,,,, Karper E,,, Kolblei E 7,7,,,7,9 Kroeskarper PT,, Kleine Modderkruiper EP,, Aal/Paling E,,,6 8,8 Pos E,,, Rivierdonderpad n/i,,, Riviergrondel n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,7,6 Snoekbaars E,7,,,,, Tiendoornige Stekelbaars P,, Vetje P,,, Winde n/i,6,,, Zeelt PT,,,,9 6,7, 6 6 <= Snoek EP,8,,7,, 7, Totaal 78,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel M Bestandschatting (n/ha) in Maren DG Reitdiep Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E 6 Blankvoorn E Driedoornige Stekelbaars E 7 Giebel EP 7 Karper E Kolblei E 88 Kroeskarper PT Kleine Modderkruiper EP Aal/Paling E 66 Pos E Rivierdonderpad n/i Riviergrondel n/i 6 Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Tiendoornige Stekelbaars P Vetje P Winde n/i Zeelt PT <= Snoek EP 8 Totaal = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xvii

19 II N Bestandschatting Paterswoldse meer 8 Tabel N Bestandschatting (kg/ha) Paterswoldse meer 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 6,,,8, Brasem E 8,7,,,, 8, Blankvoorn E,,,,, Kolblei E,,, Aal/Paling E,, Pos E,,, Rivierdonderpad n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,, Zeelt PT,9,,,,9 6 6 <= Snoek EP 6,,,,, Totaal,, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel N Bestandschatting (n/ha) Paterswoldse meer 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E Brasem E 9 Blankvoorn E Kolblei E Aal/Paling E Pos E 9 9 Rivierdonderpad n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP Totaal 76 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xviii

20 II O Bestandschatting Paterswoldse meer Tabel O Bestandschatting (kg/ha) Paterswoldse meer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E,,,, Brasem E 6,,,,,9,9 Blankvoorn E,,,6, Karper E,, Kolblei E,, Aal/Paling E,,, Pos E,,, Rivierdonderpad n/i,,, Rietvoorn/Ruisvoorn P,,,, Snoekbaars E,,,, Zeelt PT,,, 6 6 <= Snoek EP,9,,,8 Totaal,9, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel O Bestandschatting (n/ha) Paterswoldse meer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars E 7 Brasem E Blankvoorn E Karper E Kolblei E Aal/Paling E Pos E 6 6 Rivierdonderpad n/i Rietvoorn/Ruisvoorn P Snoekbaars E Zeelt PT 6 6 <= Snoek EP Totaal 89 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xix

21 II P Bestandschatting Lauwersmeer Tabel P Bestandschatting (kg/ha) Lauwersmeer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z,,,,, Bot ER,,, Brasem Z+Z 9,8,,,6 7,,8 Blankvoorn Z+Z,,,6,,7 Driedoornige Stekelbaars CA,, Fint CA,,, Kolblei Z+Z,6,,,, Aal/Paling CA,,,,, Pos Z+Z,,, Rivierdonderpad Z,,, Rietvoorn/Ruisvoorn Z,,, Snoekbaars Z+Z,8,,,, Spiering CA,,, Winde Z,,,,, 6 6 <= Snoek Z,,,,9 Totaal,8, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel P Bestandschatting (n/ha) Lauwersmeer Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z 7 Bot ER Brasem Z+Z Blankvoorn Z+Z Driedoornige Stekelbaars CA Fint CA Kolblei Z+Z Aal/Paling CA 7 9 Pos Z+Z Rivierdonderpad Z 7 6 Rietvoorn/Ruisvoorn Z Snoekbaars Z+Z 6 Spiering CA Winde Z 6 6 <= Snoek Z Totaal 9 = <, stuks/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xx

22 II Q Bestandschatting Noordoostelijke kustpolders 8 Tabel Q Bestandschatting (kg/ha) Noordoostelijke kustpolders 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z,,,9 Brasem Z+Z,9,,,9, 9,8 Blankvoorn Z+Z,,,6 6, Kolblei Z+Z 8,9,,9,8, Aal/Paling CA 8,7,,,,8 Pos Z+Z,, Rietvoorn/Ruisvoorn Z,,, Snoekbaars Z+Z,,, Tiendoornige Stekelbaars Z+Z,,, Winde Z,,, 6 6 <= Snoek Z,,,,, Totaal 79,9, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel Q Bestandschatting (n/ha) Noordoostelijke kustpolders 8 Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z 6 6 Brasem Z+Z 7 Blankvoorn Z+Z Kolblei Z+Z 6 8 Aal/Paling CA 8 68 Pos Z+Z Rietvoorn/Ruisvoorn Z Snoekbaars Z+Z 6 6 Tiendoornige Stekelbaars Z+Z 9 7 Winde Z 6 6 <= Snoek Z 7 Totaal 97, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxi

23 II R Bestandschatting Noordoostelijke kustpolders Tabel R Bestandschatting (kg/ha) Noordoostelijke kustpolders Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z 7,,,,, Brasem Z+Z,,,,,,8 Blankvoorn Z+Z,,,8,6, Driedoornige Stekelbaars CA,,, Kolblei Z+Z,,,,, Kleine Modderkruiper Z,, Aal/Paling CA 8,7,,,8 7,8 Pos Z+Z,,, Rietvoorn/Ruisvoorn Z,,, Snoekbaars Z+Z,,,, Tiendoornige Stekelbaars Z+Z,, Zeelt Z,,, 6 6 <= Snoek Z+Z,,,,,8,6 Totaal, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Tabel R Bestandschatting (n/ha) Noordoostelijke kustpolders Soort Gilde Totaal + >+ 6 6 >= Baars Z+Z 69 6 Brasem Z+Z 9 Blankvoorn Z+Z 6 Driedoornige Stekelbaars CA 9 Kolblei Z+Z Kleine Modderkruiper Z Aal/Paling CA 9 9 Pos Z+Z Rietvoorn/Ruisvoorn Z 8 Snoekbaars Z+Z Tiendoornige Stekelbaars Z+Z 8 8 Zeelt Z 6 6 <= Snoek Z+Z 7 Totaal 79, = <, kg/ha; = niet aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxii

24 Bijlage III Lengte frequentieverdelingen van aangetroffen soorten Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxiii

25 Matsloot Baars Brasem Blankvoorn Kolblei 7 7 Aal/Paling Pos, Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxiv

26 Snoekbaars Snoek, Tiendoornige Stekelbaars Vetje, Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxv

27 Damsterdiep Nieuwediep 8 Baars Bot Brasem Blankvoorn Karper Kolblei, Aal/Paling Pos Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxvi

28 8 7 Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxvii

29 Damsterdiep Nieuwediep 7 Baars Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Kolblei Aal/Paling Pos Rietvoorn/Ruisvoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxviii

30 Snoekbaars 7 Snoek Stekelbaars Winde, Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxix

31 Boterdiep Winsumerdiep Alver 9 Baars Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Giebel, Graskarper Karper,, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxx

32 Kolblei Kleine Modderkruiper Aal/Paling Pos Rivierdonderpad Riviergrondel,, Rietvoorn/Ruisvoorn 9 Snoekbaars Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxi

33 Snoek Tiendoornige Stekelbaars Winde Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxii

34 Boterdiep Winsumerdiep 9 Baars Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Giebel Karper,, Kolblei Kleine Modderkruiper 8 7 6, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxiii

35 Spiegelkarper 9 8 Aal/Paling 7 6, Pos 6 Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Tiendoornige Stekelbaars 7 6, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxiv

36 Vetje Winde Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxv

37 Kanalen Hellend gestuwd 7 Baars Brasem Blankvoorn Kolblei Kroeskarper Aal/Paling,, Pos Rietvoorn/Ruisvoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxvi

38 Snoekbaars Snoek, Vetje Winde,, Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxvii

39 Kanalen Hellend gestuwd Baars Brasem Blankvoorn Giebel, Graskarper Kolblei, Kroeskarper Aal/Paling,, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxviii

40 Pos Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars, Snoek Tiendoornige Stekelbaars 8 7 6, Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xxxix

41 Leekstermeer 8 Baars Brasem Blankvoorn Karper Kolblei Aal/Paling Pos 7 Riviergrondel Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xl

42 Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Winde Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xli

43 Leekstermeer Baars 6 Brasem Blankvoorn 9 Driedoornige Stekelbaars Karper Kolblei, Aal/Paling 7 Pos Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlii

44 Rivierdonderpad Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn 8 Snoekbaars Snoek 8 Spiering Tiendoornige Stekelbaars Winde,, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xliii

45 Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xliv

46 Maren Fivelingo 8 Baars Brasem Blankvoorn 6 Driedoornige Stekelbaars Kolblei Aal/Paling Pos 6 Rietvoorn/Ruisvoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlv

47 Snoekbaars Snoek Tiendoornige Stekelbaars Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlvi

48 Maren Fivelingo 6 Baars 9 Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Giebel Karper,, Kolblei Aal/Paling Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlvii

49 Pos Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars 8 Snoek Tiendoornige Stekelbaars Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlviii

50 Maren DG Reitdiep 9 Alver 7 Baars 6, Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Giebel Karper Kolblei 7, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 xlix

51 Kroeskarper 7 Kleine Modderkruiper 6, Aal/Paling Pos Rivierdonderpad Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 l

52 Snoek Tiendoornige Stekelbaars Vetje Zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 li

53 Maren DG Reitdiep Baars Brasem Blankvoorn 6 Driedoornige Stekelbaars Giebel Karper, Kolblei Kroeskarper, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lii

54 Kleine Modderkruiper Aal/Paling Pos Rivierdonderpad 7 6, Riviergrondel Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 liii

55 Tiendoornige Stekelbaars Vetje, Winde Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 liv

56 Paterswoldse meer 8 Baars Brasem Blankvoorn 6 Kolblei Aal/Paling Pos Rivierdonderpad Rietvoorn/Ruisvoorn Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lv

57 6 Snoek Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lvi

58 Paterswoldse meer Baars Brasem Blankvoorn Karper 7 7, Kolblei Aal/Paling Pos Rivierdonderpad Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lvii

59 7 Rietvoorn/Ruisvoorn 9 Snoekbaars Snoek Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lviii

60 Lauwersmeer Baars Bot 6 Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars 8 Kolblei Fint Aal/Paling Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lix

61 Pos Rivierdonderpad Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Spiering, Winde Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lx

62 Kanalen Noordoostelijk Kustgebied 8 7 Baars Brasem Blankvoorn Kolblei Aal/Paling Pos , Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxi

63 Snoek Tiendoornige Stekelbaars Winde, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxii

64 Kanalen Noordoostelijk Kustgebied Baars Brasem Blankvoorn Driedoornige Stekelbaars Kolblei Kleine Modderkruiper 7 7, Aal/Paling Pos Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxiii

65 Rietvoorn/Ruisvoorn Snoekbaars Snoek Tiendoornige Stekelbaars Zeelt, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxiv

66 Bijlage IV Belangrijkste waterlopen binnen de waterlichamen In onderstaande tabel staan voor alle waterlichamen de belangrijkste watergangen genoemd. Deze informatie is overgenomen uit Achtergronddocumenten KRW (Waterschap Noorderzijlvest in prep, z.d.) Waterlichaam Waterlopen Lengte [km] Waterlichaam Waterlopen Lengte [km] Damsterdiep Nieuwediep, Maren DG Reitdiep 8,7 Damsterdiep, Boterdiep, Rollenkanaal, Broekstermaar,6 Nieuwe Diep, Delthe, Tuikwerderrak, Harm Westerskanaal, De Groeve Noord,6 Helwerdermaar, Groote Heekt (deels),8 Hoornsevaart 7, Verbindingskanaal,7 Hunsingokanaal 7, Uitwierdermaar (deels),6 Kanaal Baflo,7 Mensingeweer Boterdiep Winsumerdiep,7 Kardingermaar,8 Boterdiep (gedeeltelijk), Koksmaar, Winsumerdiep 9, Kromme Raken,7 Mensingeweersterloopdiep, Meedstermaar, Kanalen Hellend gestuwd 9, Noordpolderkanaal, Haspelwijk,6 Oldehoofsch kanaal,8 Zandwijk, Oude Ae, Jonkersvaart (deels),9 Pieterbuurstermnaar,8 Leeksterhoofddiep 6,* Rasquerdermaar,8 Zesde Wijk,8 Stitswerdermaar, Veenhuizerkanaal, Stistwerdertocht,7 Kolonievaart, Warffumermaar,9 Leiding naar Kolonievaart, Warfhuisterloopdiep, Leekstermeer 6,9 Weer,7 Leekstermeer. ha Westerwijtwerdermaar, Rodervaart. km Wetsingermaar, Bolmertse Gouwe. km Zijlriet,9 Omgelegde Matsloot.9 km Paterswoldsemeer,7 Lettelberterdiep. km Paterswoldsemeer 7 ha Maren Fivelingo 8,9 Leijenloop. Groote Heekt,7 Olveenstertocht. Godlinzermaar, Piccardttocht. Leimaar, Lauwersmeer 6, Kloosterlagemaar, Lauwersmeer. ha Oosterwijtwerdermaar,6 Zoutkamperril.8 km Leermenstermaar, Tocht van de Marnewaard. km Westeremdermaar, Noordoostelijke, kustpolders Lopster Wijmers, Eemspoldertocht, Zeerijpstermaar,9 Goliathriet, Eenrumermaar,6 Spijksterriet, Zandtstermaar, Tillenriet,6 Krewerdermaar,8 Oostpolderbermkanaal, Lopster Wijmers, Groote Heekt,8 Oude Wijmers,8 Garsthuizermaar, Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxv

67 Bijlage V Verloop van de visstand Damsterdiep Nieuwendiep 6 kg/ha 8 Boterdiep Winsumerdiep kg/ha 8 6 Kanalen Hellend Gestuwd kg/ha Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxvi

68 Leekstermeer kg/ha 8 Maren Fivelingo 7 6 kg/ha 8 Maren Reitdiep kg/ha 9 Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxvii

69 Paterswoldse meer kg/ha 8 Kanalen NO kustgebied kg/ha 8 Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxviii

70 Bijlage VI Multicollineariteit tussen chem parameters Tabel V a Correlatie tussen medianen van alle M watertypen. Correlations Med_Cl Med_Ntot Med_pH Med_Ptot Med_ZICHT Pearson Correlation -,67,8 **, **, * Med_Cl Med_Ntot Med_pH Med_Ptot Med_ZICHT Sig. (-tailed),,,, N Pearson Correlation -,67, *,67 ** -,8 ** Sig. (-tailed),,7,, N Pearson Correlation,8 **, *,6 * -,6 Sig. (-tailed),,7,, N Pearson Correlation, **,67 **,6 * -,6 Sig. (-tailed),,,,9 N Pearson Correlation, * -,8 ** -,6 -,6 Sig. (-tailed),,,,9 N **. Correlation is significant at the. level (-tailed). *. Correlation is significant at the. level (-tailed). Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxix

71 Bijlage VII Controle op normaliteit Hieronder zijn de resultaten weergegeven van de test op normaliteit voor de residuen van brasem biomassa totaal en chloride. Te zien is dat de significantie van Shapiro Wilks <, is, en dus niet normaal verdeeld. Tests of Normality Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Statistic df Sig. Statistic df Sig. Residuals,,,76, a. Lilliefors Significance Correction Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxx

72 Bijlage VIII Controle op normaliteit na datatransformatie In navolging op bijlage VII is datatransformatie (logaritme) toegepast, de hieruit volgende residuen van de afhankelijke variabele (biomassa totaal brasem) zijn opnieuw getoetst op normaliteit. Te zien is dat de significantie van de Shapiro Wilks toets nu (veel) groter is dan,, en dus normaal verdeeld. De grafiek laat dit mooi zien. Tests of Normality Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Statistic df Sig. Statistic df Sig. Residuals,87, *,98,99 *. This is a lower bound of the true significance. a. Lilliefors Significance Correction Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxi

73 Bijlage IX Significantie onafhankelijke variabelen IX A Bepalen significantie van onafhankelijke variabelen Hieronder volgen de toetsen op het bepalen van de significantie van de onafhankelijke variabelen voor log biomassa totaal brasem. De onafhankelijke vaiabele is significant als deze waarde (sig.) kleiner is dan,. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 8,7,, Chloride 9,7,8,79 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 9,96,9, Chloride_t 8,986,6,87 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 8,9,78, chloride_t 9,888,6, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 7,7,79,8 totaal_n 6,9,8,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 7,8,6,88 Totaal_N_t 6,,, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxii

74 Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 8,8,6, Totaal_N_t 7,6,,967 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 9,88,8,69 ph 9,8,6, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 9,97,88,7 ph_t 9,9,6,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 7,7,8,7 ph_t 7,,,9 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 6, 6,, Totaal_P 7,6,8,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 6,69,,7 Totaal_P_t 7,6,, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxiii

75 Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept,9 6,967, Totaal_P_t,,,97 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 9,8,6, zicht 9,,,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 7,6 9,696, zicht_t 6,8,,68 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept,,79,9 zicht_t 9,98,,9 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxiv

76 IX B Resultaten bepaling significantie onafhankelijke variabelen Tabel IX Overzicht significante variabelen voor brasem. Vissoort Lengteklasse Onafhankelijke variabele Significantie Chloride_t, Totaal_N,7 Totaal_N_t, Log biomassa totaal ph, ph_t,9 Zicht,7 Zicht_t,68 Chloride, Chloride_t, Chloride_t,9 Log biomassa + Totaal_N, ph_t,7 Zicht, Zicht_t, Chloride_t, Log biomassa Totaal_N,9 Brasem Totaal_P, Zicht,9 Chloride_t,67 Totaal_N,9 Totaal_N_t, Biomassa 6 ph,9 Totaal_P,7 Totaal_P_t,7 Zicht_t, Chloride_t,7 Log biomassa 6 Totaal_N, ph, Chloride_t,9 Totaal_N_t, Log biomassa + ph,6 ph_t,76 ph_t,68 Zicht_t,6 Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxv

77 Tabel IX Overzicht significante variabelen voor baars Vissoort Lengteklasse Onafhankelijke variabele Significantie Baars Biomassa_totaal (teveel onafhankelijke variabelen) Biomassa + (teveel onafhankelijke variabelen) Biomassa (teveel onafhankelijke variabelen) Biomassa 6 (teveel onafhankelijke variabelen) Log biomassa 6 Biomassa + Chloride, Chloride_t,87 Chloride_t,6 Totaal_N,8 Totaal_N_t, Totaal_N_t,6 Totaal_P_t, Zicht, Zicht_t, Zicht_t, Chloride,6 Chloride_t, Totaal_N,9 Totaal_N_t, Totaal_N_t, ph_t,8 Totaal_P_t, Totaal_P_t, Zicht_t,76 Zicht_t, Chloride, Chloride_t,68 Chloride_t, Totaal_N, Totaal_N_t,6 ph_t, Zicht, Zicht_t,6 Zicht_t,8 Chloride,9 Chloride_t,8 Totaal_N, Totaal_N_t, Totaal_N_t,9 ph,6 Totaal_P_t,9 Totaal_P_t,7 Zicht_t,9 Na datatransformatie blijven te weinig waarnemingen over om te kunnen toetsen Geen vissen in deze lengteklasse aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxvi

78 Tabel IX Overzicht significante variabelen voor blankvoorn Vissoort Lengteklasse Onafhankelijke variabele Significantie Blankvoorn Log_biomassa_totaal Log biomassa + Log biomassa Biomassa 6 Log biomassa 6 Biomassa + Chloride, Chloride_t, Totaal_N_t,9 Totaal_N_t,8 ph_t, ph_t, Zicht_t,7 Chloride_t,9 Totaal_N_t, Totaal_N_t,8 ph_t,86 Totaal_P_t, Totaal_P_t,6 Zicht_t, Chloride, Chloride_t, Totaal_N_t, Totaal_N_t,6 ph_t,9 ph_t, Zicht_t, Chloride, Chloride_t, Totaal_N, Totaal_N_t, Totaal_N_t, ph_t, ph_t, Zicht_t,88 Na datatransformatie blijven te weinig waarnemingen over om te kunnen toetsen Geen vissen in deze lengteklasse aangetroffen Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxvii

79 Bijlage X Bepalen invloed variabelen op visstand In deze bijlage staat een voorbeeld weergeven van het proces van de toetsing op invloed van variabelen op de visstand. In dit voorbeeld wordt het proces getoond voor log biomassa totaal van brasem. DE onafhankelijke variabelen zijn significant indien deze waarde (sig.) kleiner is dan,. X A Run Model Dimension a Number of Covariance Number of Subject Levels Structure Parameters Variables Intercept chloride_t totaal_n Fixed Effects Totaal_N_t ph ph_t zicht zicht_t Random Effects Intercept b Variance Components waterlichaam Residual Total 9 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. b. As of version., the syntax rules for the RANDOM subcommand have changed. Your command syntax may yield results that differ from those produced by prior versions. If you are using version syntax, please consult the current syntax reference guide for more information. Information Criteria a - Log Likelihood -,9 Akaike's Information Criterion (AIC),7 Hurvich and Tsai's Criterion,7 (AICC) Bozdogan's Criterion (CAIC) 8,896 Schwarz's Bayesian Criterion (BIC) 8,896 The information criteria are displayed in smalleris-better forms. a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxviii

80 Fixed Effects Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 7,77 6,6, chloride_t,6,, totaal_n,79,9,98 Totaal_N_t,6 6,97, ph, 6,9, ph_t,69,9,6 zicht,9,9,7 zicht_t,8,, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Covariance Parameters Estimates of Covariance Parameters a Parameter Estimate Std. Error Residual,76,9 Intercept [subject = Variance waterlichaam],,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxix

81 X B Run ph_t verwijderd Te zien is in run dat een aantal parameters (totaal_n, ph_t)een significantie hebben >, Allereerst wordt nu de parameter met de hoogste significantie (ph_t) verwijderd. Het resultaat is als volgt: Model Dimension a Number of Covariance Number of Subject Levels Structure Parameters Variables Intercept chloride_t totaal_n Fixed Effects Totaal_N_t ph zicht zicht_t Random Effects Intercept b Variance Components waterlichaam Residual Total 8 9 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. b. As of version., the syntax rules for the RANDOM subcommand have changed. Your command syntax may yield results that differ from those produced by prior versions. If you are using version syntax, please consult the current syntax reference guide for more information. Information Criteria a - Log Likelihood -,768 Akaike's Information Criterion (AIC), Hurvich and Tsai's Criterion 9, (AICC) Bozdogan's Criterion (CAIC),96 Schwarz's Bayesian Criterion (BIC) 6,96 The information criteria are displayed in smalleris-better forms. a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxx

82 Fixed Effects Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 8,779,, chloride_t 6,78 8,97, totaal_n,98,89,6 Totaal_N_t,87 9,789, ph 9,9 8,7, zicht 8,89 6,88,8 zicht_t,6 8,, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Covariance Parameters Estimates of Covariance Parameters a Parameter Estimate Std. Error Residual,6,79 Intercept [subject = Variance waterlichaam],69,8 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxi

83 X C Run Totaal N verwijderd Te zien is dat Totaal_N nog steeds een significantie heeft >,. Deze wordt in run niet meer meegenomen. Het resultaat is als volgt: Model Dimension a Number of Covariance Number of Subject Levels Structure Parameters Variables Intercept chloride_t Fixed Effects Totaal_N_t ph zicht zicht_t Random Effects Intercept b Variance Components waterlichaam Residual Total 7 8 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. b. As of version., the syntax rules for the RANDOM subcommand have changed. Your command syntax may yield results that differ from those produced by prior versions. If you are using version syntax, please consult the current syntax reference guide for more information. Information Criteria a - Log Likelihood -, Akaike's Information Criterion (AIC),9 Hurvich and Tsai's Criterion 8,9 (AICC) Bozdogan's Criterion (CAIC),7 Schwarz's Bayesian Criterion (BIC),7 The information criteria are displayed in smalleris-better forms. a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxii

84 Fixed Effects Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 8,7 7,79, chloride_t 6,7,778, Totaal_N_t,9,8, ph 7,88 79,78, zicht,9 7,, zicht_t,996,9, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Covariance Parameters Estimates of Covariance Parameters a Parameter Estimate Std. Error Residual,6,88 Intercept [subject = Variance waterlichaam],77,7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Alle significanties liggen nu onder de,. De AICC is ten opzicht van het vorige model eveneens sterk verbeterd, maar blijft aan de hoge kant. Ten slotte kan de parameter zicht (hoogste significantie) verwijderd worden: Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxiii

85 X D Run zicht verwijderd (estimates bijgevoegd). Te zien is dat Totaal_N een significantie heeft >,. Deze wordt in run niet meer meegenomen. Het resultaat is als volgt: Model Dimension a Number of Covariance Number of Subject Levels Structure Parameters Variables Intercept chloride_t Fixed Effects Totaal_N_t ph zicht_t Random Effects Intercept b Variance Components waterlichaam Residual Total 6 7 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. b. As of version., the syntax rules for the RANDOM subcommand have changed. Your command syntax may yield results that differ from those produced by prior versions. If you are using version syntax, please consult the current syntax reference guide for more information. Information Criteria a - Log Likelihood -,6 Akaike's Information Criterion (AIC),9 Hurvich and Tsai's Criterion,9 (AICC) Bozdogan's Criterion (CAIC),888 Schwarz's Bayesian Criterion (BIC),888 The information criteria are displayed in smalleris-better forms. a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxiv

86 Fixed Effects Type III Tests of Fixed Effects a Source Numerator df Denominator df F Sig. Intercept 9,78,8, chloride_t,7,66, Totaal_N_t 8,9,7, ph 9,66 6,8, zicht_t 8,,96, a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Estimates of Fixed Effects a Parameter Estimate Std. Error df t Sig. 9% Confidence Interval Lower Bound Upper Bound Intercept -,987,96 9,78-7,6, -8,797 -,8 chloride_t -,,98,7 -,6, -,6 -, Totaal_N_t,879,9 8,9 7,9,,67,8 ph,866,69 9,66 7,9,,89,87 zicht_t,66,769 8,,6,,77 6,787 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. Covariance Parameters Estimates of Covariance Parameters a Parameter Estimate Std. Error Residual,8,99 Intercept [subject = Variance waterlichaam],76,9 a. Dependent Variable: lg_biomass_tot. X E Conclusie Opnieuw is in run (bijlage IX D) de AICC sterk afgenomen. Bij het weglaten van andere variabele trad geen vermindering meer op van de AICC. Hiermee is deze toetsing afgerond, en blijkt uit bovenstaande analyse dat de parameters, totaal_n_t, ph en zicht_t een positief effect hebben op de ontwikkeling van de brasemstand in zijn totaliteit. Chloride_t heeft een geringe negatieve invloed op de brasemstand. Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxv

87 Bijlage XI Conclusie beschrijving visstand XI A Conclusie M type waterlichaam Matslootgebied Opbouw van de visstand Van het waterlichaam Matslootgebied is één monsterjaar beschikbaar. Hierdoor is het niet mogelijk om het verloop van de visstand te beschrijven. In de bestandschattingen is te zien dat brasem de hoogste abundantie heeft, gevolgd door snoek en blankvoorn. Samenstelling jaarklassen De visstandbemonstering in laat een sterke verjonging zien van baars. Cohort ( jarigen) is sterk verhoogd ten opzichte van de overige cohorten. Bij de brasem valt op dat veel exemplaren aanwezig zijn, welke ouder zijn dan jaar. KRW toetsing Van het waterlichaam Matslootgebied is één monsterjaar beschikbaar (tabel 8 ). De beoordeling is gedaan in, en werd met een EKR van, als goed beoordeeld. De score wordt positief beïnvloed door het geringe aandeel brasem en karper en het hoge aandeel plantenminnende vis. De score wordt negatief beïnvloed door het kleine aandeel migrerende soorten. In de factsheets opgesteld door Waterschap Noorderzijlvest () is te zien dat de overige biologische waterkwaliteitsparameters (macrofauna, macrofyten en fytoplankton) maximaal matig scoren. De matige scores op de maatlatten van de overige biologische kwaliteitsparameters hebben mogelijk invloed op de visstand in het algemeen en de leeftijdsopbouw in het bijzonder. De fysisch chemische kwaliteit is volgens de maatlatbeschrijving op orde (Waterschap Noorderzijlvest, ). XI B Conclusie M type waterlichamen XI B Damsterdiep Nieuwediep Opbouw van de visstand Het Damsterdiep Nieuwediep is bemonsterd in 8 en. Te zien is in bijlage V dat de volgende vissoorten in biomassa zijn toegenomen: baars blankvoorn kolblei snoek Er zijn ook soorten die in biomassa zijn afgenomen: brasem paling snoekbaars zeelt Bijlagendocument KRW Visstandmonitoring 7 lxxxvi