Inhoudsopgave. Inhoudsopgave Argus Opname. Juridische Status. Argus Episode. StartDatumOpname en EindDatumOpname Exclusie Argusopnames

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Argus Opname StartDatumOpname en EindDatumOpname Exclusie Argusopnames Juridische Status StartDatumJuridischeStatus en EindDatumJuridischeStatus JuridischeStatusCode Inbewaringstelling (IBS) Rechtelijke machtiging (RM) Terbeschikkingstelling (TBS) Strafrechtelijke machtiging (artikel 7 Sr). Vrijwillige opname Argus Episode startdatumtijdepisode en einddatumtijdepisode Locatiecode TypeMaatregel Separatie Afzondering Insluiting Fixatie Dwangmedicatie Vocht Voeding Overig (nno, geen insluiting) Overig (ECT) MateVerzet JuridischKader

2 Argus Opname StartDatumOpname en EindDatumOpname StartDatumOpname is de exacte datum waarop een patiënt wordt opgenomen op een bepaalde afdeling. EindDatumOpname is de datum waarop de patiënt naar een andere afdeling of met ontslag gaat. Opnamenr. Afdeling Startdatum Einddatum 1 Afdeling A Afdeling B Afdeling A Let op! Het aanleveren van meerdere opnames met dezelfde StartDatumOpname levert een invalide bestand op. Wanneer een patiënt binnen één dag op twee verschillende afdelingen is opgenomen, dient u alleen de meest recente opname aan te leveren. Bij het element Argus Opname dienen alle klinische opnames aangeleverd te worden. SBG definieert opname van een patiënt binnen de Argusset als volgt: het verblijf van meer dan een dag op één afdeling. Deze definitie wijkt af van een volledige klinische opname. Die is doorgaans opgebouwd uit één of meerdere losse opnames op verschillende afdelingen. Een opname in SBGtermen wordt ook wel een kamerplaatsing genoemd. Met dit onderscheid per afdeling is onderzoek naar deze afdelingen mogelijk. Onderzoek (Van der Schaaf et al., 201) toont namelijk aan dat verschillende afdelingen een ander risico op vrijheidsbeperkende interventies laten zien. Exclusie Argusopnames De opnamegegevens betreffen uitsluitend de klinische GGZ, dus opname in: een GGZ-instelling, een kinder- en jeugdpsychiatrische instelling, een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ), een psychiatrische universiteitskliniek (PUK), een forensisch psychiatrische kliniek (FPK), of een forensisch psychiatrisch centrum (FPC). Opname in een beschermde woonvorm of verpleeghuis en ambulante behandeling zijn uitgesloten van Argus.

3 Juridische Status StartDatumJuridischeStatus en EindDatumJuridischeStatus Bij dit attribuut moet u de exacte datum aanleveren waarop de juridische status respectievelijk start of eindigt. De juridische status heeft te maken met de verschillende wetten waarbinnen een onvrijwillige opname kan worden gerealiseerd. De wet BOPZ kent op hoofdlijnen twee procedures die een onvrijwillige opname regelen: een inbewaringstelling (IBS) en een rechterlijke machtiging (RM). Hiernaast kan een gedwongen opname opgelegd zijn door middel van een terbeschikkingstelling (TBS). JuridischeStatusCode In de SBG ARGUS CODELIJSTEN (Documenten / Handleidingen) staat beschreven hoe u de verschillende juridische statussen kunt aanleveren. Hieronder volgt voor de meest voorkomende juridische statussen een uitleg: Inbewaringstelling (IBS) Een inbewaringstelling (IBS) is een spoedprocedure om een patiënt, tegen zijn wil, in een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg op te nemen. De burgemeester beslist direct op een aanvraag van een verantwoordelijk geneesheer. Een onvrijwillige opname met een IBS kan alleen in de volgende situatie: 1. Patiënt veroorzaakt een gevaar voor uzelf of voor anderen; 2. Er bestaat een ernstig vermoeden dat het gevaar door een psychiatrische aandoening wordt veroorzaakt;. De dreiging van gevaar is zo dringend dat een uitspraak van de rechter niet kan worden afgewacht; 4. Een opname in een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg is de enige manier om het gevaar af te wenden en patiënt toont geen bereidheid zich te laten opnemen. De rechter beslist binnen drie werkdagen na de gedwongen opname of de IBS voortgezet moet worden. Een verzoek bij de rechter loopt via de officier van justitie. De rechter beslist mede op basis van een door een onafhankelijk arts geschreven geneeskundige verklaring. De rechter neemt de beslissing pas nadat hij heeft gesproken met de patiënt, zijn advocaat, de behandelend arts en eventuele andere personen, bijvoorbeeld de partner of de ouders van de patiënt. Dit gebeurt tijdens een zitting die plaatsvindt in de GGZ-instelling waar de patiënt verblijft. Vanaf het besluit tot voortzetting is de IBS drie weken geldig. Rechtelijke machtiging (RM) Een rechterlijke machtiging (RM) is een maatregel van de rechter, waarmee een patiënt tegen zijn wil wordt opgenomen in een organisatie voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ-instelling). De volgende personen kunnen via de officier van justitie een verzoek tot RM indienen: een echtgenoot of levenspartner, ouders (tenzij uit de ouderlijke macht gezet), meerderjarige familieleden tot en met de tweede graad (grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers en zussen), een voogd, een curator en patiënt zelf. Een patiënt kan alleen onvrijwillig opgenomen worden met een machtiging in de volgende situaties: 1. De patiënt veroorzaakt gevaar voor zichzelf en voor anderen; 2. Het gevaar wordt veroorzaakt door een psychiatrische aandoening;. Opname in een ggz-instelling de enige manier is om het gevaar af te wenden en patiënt toont geen bereidheid om u te laten opnemen. Voor het aanvragen van een RM moet een recente geneeskundige verklaring aanwezig zijn. Deze verklaring wordt opgesteld door een onafhankelijk psychiater, dat wil zeggen: een psychiater bij wie de patiënt ten minste een jaar daarvoor niet onder behandeling is (geweest). De rechter beslist of de patiënt een RM krijgt. Hij neemt deze beslissing pas nadat hij heeft gesproken met de patiënt, zijn advocaat, de behandelend arts en eventuele andere personen, zoals partner of ouders. Terbeschikkingstelling (TBS) Terbeschikkingstelling, afgekort TBS is in het Nederlandse strafrecht een maatregel die de rechter kan opleggen aan een verdachte van een misdrijf, waar minimaal vier jaar gevangenisstraf op staat of van enkele specifiek genoemde delicten (bijvoorbeeld bedreiging of stalking). Voorwaarde is dat de rechter ervan overtuigd is dat de verdachte ten tijde van het delict lijdende was aan een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens. Een regulier TBS wordt binnen de daartoe aangewezen instellingen ten uitvoer gebracht. In de regel worden binnen een reguliere GGZ-instelling TBS onder voorwaarden, het proefverlof TBS, en een voorwaardelijke beëindiging van TBS dwangverpleging, vooral binnen de forensisch psychiatrische afdelingen uitgevoerd.. Strafrechtelijke machtiging (artikel 7 Sr).

4 Er bestaat ook de mogelijkheid van een strafrechtelijke machtiging tot opneming in een psychiatrische inrichting. Dit is op grond van artikel 7 van het wetboek van Strafrecht. Deze maatregel kan worden opgelegd indien de pleger van een strafbaar feit op grond van een psychische stoornis als volledig ontoerekeningsvatbaar wordt aangemerkt. Anders dan bij de tbs hoeft geen gevaar voor de samenleving aannemelijk te zijn. De strafrechtelijke machtiging kan voor maximaal één jaar gelden en kan, net als bij een machtiging in het kader van de BOPZ, op elk moment op gezag van de geneesheer-directeur worden beëindigd. In geval van ernstige delinquentie biedt deze strafrechtelijke maatregel dus nauwelijks justitiële waarborgen voor beveiliging van de maatschappij Vrijwillige opname De meest voorkomende opname vorm is de vrijwillige opname. De patiënt verzoekt zelf tot opname. In het kader van een vrijwillige opname zijn vrijheid beperkende interventies niet toegestaan. Indien deze wel noodzakelijk zijn en de patiënt verzet zich tegen de maatregel zal, ook tijdens een opname een juridische status in het kader van de BOPZ (RM of IBS) gerealiseerd moeten worden.

5 Argus Episode Een episode is een aaneengesloten periode dat iemand een vrijheidsbeperkende maatregel ondergaat. Bijvoorbeeld: een separatie start om 10:00 uur en eindigt om 11:00 uur, dan is er één episode van één uur gesepareerd. Een interventie kan één of meerdere episoden bevatten. Interventies kunnen maximaal 24 uur onderbroken worden. Indien de hervatting van de maatregel plaatsvindt binnen 24 uur geldt dit als een nieuwe episode binnen dezelfde interventie. Indien de onderbreking langer dan 24 uur duurt, start een nieuwe interventie. U hoeft geen interventies aan te leveren, deze berekenen wij voor u. Deze interventies kunt u terugvinden in de BRaM-rapportages. Hieronder ter verduidelijking een schematische weergave van drie episodes die samen één interventie vormen. startdatumtijdepisode en einddatumtijdepisode Bij deze attributen moet u de exacte datum én tijd aanleveren waarop de episode respectievelijk start of eindigt. In het XML bestand moet dit op de volgend manier aangeleverd worden: startdatumtijdepisode=" t09:0:00" einddatumtijdepisode=" t11:0:00" Bij dwangmedicatie, vocht of voeding hoeft geen einddatum en tijd worden aangeleverd. Hier laat u het attribuut einddatumtijdepisode leeg. Let op: Het aanleveren van meerdere episodes onder dezelfde Opname met exact dezelfde startdatumtijdepisode levert een invalide XML op. De waarde van dit veld moet namelijk uniek zijn om eenduidig de episode te kunnen herkennen. Het komt in de praktijk voor dat er gelijktijdig een combinatie van dwangmedicatie en separatie wordt geregistreerd. Dit is feitelijk niet juist omdat het toedienen van medicatie en het sluiten van de celdeur niet op hetzelfde tijdstip plaats kan vinden. In dit geval moet de zorgaanbieder de huidige registratie corrigeren voor het tijdstip van de dwangmedicatie, waarbij de correctie dan aansluit op de werkelijkheid. SBG adviseert voor nieuwe registraties de begin- en eindtijd nauwkeurig vast te leggen zodat de data de realiteit goed weergeeft en u een valide XML aanlevert. Locatiecode Per episode wordt er een afdeling aangeleverd door middel van het attribuut Locatiecode. Dit is de afdeling waarop de episode heeft plaatsgevonden. Dit kan dus een andere afdeling zijn dan waar de patiënt is opgenomen. Meer informatie over het inrichten van locaties in BRaM vindt u hier. TypeMaatregel In Argus zijn de verschillende vormen van vrijheidsbeperkingen gedefinieerd. In de SBG ARGUS CODELIJSTEN (Documenten / Handleidingen) ziet u met welke codes u deze vormen kunt aanleveren. Hieronder zijn de verschillende toepassingen omschreven. Separatie Separatie staat gedefinieerd in artikel 2b van Besluit middelen en maatregelen BOPZ. Separatie is het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in een speciaal daarvoor bestemde en door Onze minister als separeerverblijf goedgekeurde afzonderlijke ruimte. Als uitgangspunt bij de beoordeling gelden de maatstaven van het voormalig College bouw ziekenhuisvoorzieningen voor nieuwbouw (Bouwmaatstaven ten behoeve van nieuwbouwplannen voor separeervoorzieningen en afzonderingsvoorzieningen, 200). Afzondering Afzondering staat gedefinieerd in artikel 2a van Besluit middelen en maatregelen BOPZ. Afzondering is voor verzorging, verpleging

6 Afzondering staat gedefinieerd in artikel 2a van Besluit middelen en maatregelen BOPZ. Afzondering is voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in een speciaal daarvoor bestemde eenpersoonskamer. Sinds 200 gelden ook voor afzonderingsruimten de Bouwmaatstaven ten behoeve van nieuwbouwplannen voor separeervoorzieningen en afzonderingsvoorzieningen, 200. Insluiting Onder insluiting wordt verstaan het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in een ander kamer dan een separeerverblijf of een afzonderingskamer. Er is alleen sprake van insluiting wanneer de deur op slot is. Bij SBG zijn er drie categorieën insluiting: Fixatie Insluiting in eigen kamer: het voor verzorging, verpleging en behandeling insluiten van een patiënt in de eigen slaapkamer. Als maatregel wordt deze interventie door de inspectie als niet wenselijk omschreven, vooral omdat de privésfeer van de patiënt geassocieerd kan worden met een maatregel tegen de wil van de patiënt. Binnen forensische psychiatrische afdelingen en klinieken komt deze maatregel veel voor, de ruimtes binnen die klinieken zijn er echter ook op toegerust. Insluiting in een extra beveiligde kamer (EBK). Deze nieuwe vorm van insluiting is nog niet in de wet beschreven. Voor de definitie van een EBK wordt daarom verwezen naar het TNO-rapport Vrijheidsbeperking in de GGZ: veldnorm insluiting, 201. Insluiting in deze ruimte wordt niet als separatie, maar als insluiting in een EBK aangemerkt, omdat het o.a. meer mogelijkheden tot toezicht biedt. Insluiting (overig). Mocht een patiënt worden ingesloten in een ruimte anders dan een separeer, afzonderingsruimte, eigen kamer of EBK, dan wordt dit aangeleverd als insluiting (overig). Er is enkel sprake van een insluiting als de deur van de ruimte op slot zit. Hieronder wordt verstaan: het beperken van een patiënt in zijn bewegingsmogelijkheden, ofwel door toepassing van mechanische hulpmiddelen, ofwel door het fysiek vasthouden (ook wel holding genoemd). Indien een instelling mechanisch of fysiek niet van elkaar onderscheidt kan fixatie (nno) worden aangeleverd, maar het verdient de voorkeur om fixatie te onderscheiden naar mechanisch of fysiek. Fixatie (mechanisch): het beperken van een patiënt in zijn bewegingsmogelijkheden, door toepassing van mechanische hulpmiddelen om de patiënt vast te binden of vast te zetten in een stoel of een bed, middelen zoals riemen, banden, gordels, door middel van hekken, transparante schotten, verpleegdeken of tentbed. Fixatie (fysiek)/holding: het vasthouden van een patiënt door één of meerdere verpleegkundigen of hulpverleners. Het gaat dan om fysieke fixatie niet in het kader van een andere maatregel. Fysieke fixatie ten behoeve van een andere maatregel, zoals het gaan toepassen van dwangmedicatie of het gaan inzetten van een separatie wordt niet gerekend tot fysieke fixatie. Dwangmedicatie Dwangmedicatie (parenteraal met fysiek verzet): het onder dwang of in een noodsituatie toedienen van intramusculaire medicatie, waar de patiënt zich tegen verzet. Dwangmedicatie (oraal onder dwang onder 18 jaar): het onder dwang of in een noodsituatie toedienen van orale opgedrongen medicatie, waar de patiënt (onder 18 jaar) weinig of geen mogelijkheden heeft om deze niet te nemen, ofwel omdat er sprake is van overmacht, ofwel omdat de patiënt anders intramusculaire medicatie krijgt toegediend. Vocht Indien vocht oraal of parenteraal onder fysiek verzet wordt toegediend, dient dit in alle gevallen in argus te worden vastgelegd met het tijdstip waarop de toediening geschiedt. Voeding Indien voeding oraal of parenteraal onder fysiek verzet wordt toegediend, dient dit in alle gevallen in argus te worden vastgelegd met het tijdstip waarop de toediening geschiedt. Overig (nno, geen insluiting) Het gaat hierbij om niet nader omschreven en geen insluiting betreffende (zeldzaam voorkomende) vrijheid beperkende interventies, die niet onder bovenstaande items zijn vervat. Overig (ECT) Elektroshock behandeling tegen de wens van de patiënt als onderdeel van dwangbehandeling is een uiterst zeldzame interventie, die

7 Elektroshock behandeling tegen de wens van de patiënt als onderdeel van dwangbehandeling is een uiterst zeldzame interventie, die landelijk gezien enkele malen per jaar wordt toegepast en waarvoor de procedure om deze toe te passen zeer stringent is. Deze interventie dient in argus te worden vastgelegd indien het onder zichtbaar verzet wordt toegepast. MateVerzet Verzet is in Argus met drie begrippen omschreven. Deze begrippen hebben een toenemende mate van onvrijwilligheid. Verpleegkundigen leggen Argus vast als observatie-instrument. Het kan zo zijn dat men op het moment van vastleggen het precieze juridische kader (artikel 8c, 9 of 40 BOPZ) noch de juridische status (IBS, RM TBS,ISD of schorsing) weet. Mate van verzet is daarom opgedeeld in objectiveerbare categorieën. Aansluitend aan het inzetten van de maatregel kan de arts gebeld worden om het juridische kader te melden (artikel 8c of 9 BOPZ) aan de inspectie en eventueel een IBS bij de burgermeester aan te vragen. Bij alle episodes waarbij een interventie wordt toegepast dient de mate van verzet te worden ingevuld. Argus kent de volgende indeling: Verzet zichtbaar/merkbaar: Het initiatief voor de interventie gaat uit van de hulpverlener; de patiënt verzet zich fysiek, verbaal, of merkbaar dan wel zichtbaar non-verbaal tegen de interventie. Verzet niet zichtbaar/merkbaar; Het initiatief voor de interventie gaat uit van de hulpverlener; de patiënt stemt hiermee in of verzet zich niet zichtbaar dan wel merkbaar. Op eigen verzoek: Het initiatief voor de interventie gaat uit van de patiënt. Onbekend: het is niet bekend welk van de bovenstaande categorieën van toepassing is. JuridischKader Per episode wordt er een juridisch kader aangeleverd door middel van het attribuut JuridischKader. Onder welke codes deze aangeleverd kunnen worden vindt u in de SBG ARGUS CODELIJSTEN (Documenten / Handleidingen) De BOPZ kent drie grondslagen voor dwang c.q. behandeling tegen de wil van de patiënt. Ten eerste bij onvoorziene noodsituatie (artikel 9, ook wel M of M-Nood genoemd). Deze mag niet meer dan zeven dagen duren. Ten tweede als dwangbehandeling (artikel 8c). Een dwangbehandeling moet in het behandelplan zijn opgenomen en mag niet meer dan een half jaar duren. Ten derde beperkingen in rechten en bewegingsvrijheid (artikel 40). Als de maatregelen op verzoek van patiënt worden toegepast is er sprake van een Middel of Maatregel akkoord en is er geen (BOPZ-)kader, maar gelden de algemene regels uit de Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst (WGBO). Ook bij gevaar dat los staat van de psychische ziekte geldt de WGBO. Wanneer een patiënt zich bijvoorbeeld verzet tegen het gebruik van een infuus of een katheter kan de arts besluiten tot fixatie onder de WGBO. Dwangmaatregelen onder de WGBO, die plaatsvinden op een BOPZ aangemerkte afdeling, moeten ook geregistreerd en aangeleverd worden. WGBO maatregelen moeten aangeleverd worden met Juridisch kader: interventie akkoord.