ARREST Het Hof van Beroep te BRUSSEL., achtste kamer, na beraadslaging, spreekt volgend arrest uit : A.R. nr. 2011/AR/2331 INZAKEVAN:

Transcriptie

1 L ARREST Het Hof van Beroep te BRUSSEL., achtste kamer, na beraadslaging, spreekt volgend arrest uit : A.R. nr. 2011/AR/2331 INZAKEVAN: Bste kamer STERNCO B.V.B.A., met maatschappelijke zetel te 1200 BRUSSEL, Slegerslaan, 176, appellante, vertegenwoordigd door Mr. MO$ZYNSKI Roger, advocaat te 1060 BRUSSEL., Berckmansstraat 7; TEGEN: ISO-PROTEGT B.V.B.A" met maatschappelijke zetel te 9031 DRONGEN, Booiebos 8, ge'intlmeerde, vertegenwoordigd door Mr. DE PAEPE Olivler loco Mr. DE PAEPE Rudy, advocaat te 9850 VOSSELARE, Damstraat 9. Gelet op het volujis dat, na tegenspraak, op 15 april 2001 werd uitgesproken door de rechtbank van koophandel te B1ussel, beslissing waarvan geen akte van betekening wordt overgelegd. Gelet op het verloekschrift tot hoger beroep dat, tijdig en regelmatig naar de vorm, op 9 september 201 I werd neergelegd op de griffie van het hof.

2 I Nr 5Q}J 2011/AR/2331 Sste Kamer p. 2 Gehoord de raadslieden van de partijen in hun mondelinge uiteenzetting op de openbare terechtzitting van 10 september PROCEDUREVOORGAANDEN EN VOORWERP VAN HET HOGER BEROEP 1. Op 22 oktober 2008 liet appellante geïntimeerde dagvaarden voor de eerste rechter. In haar laatste conclusie vorderde zij: dat geïntimeerde zou worden veroordeeld tot het betalen aan haar van de som van ,17 euro uit hoofde van de onbetaald gebleven facturen 08007, en.08010, te vermeerderen met een bedrag van 3.845,88 euro ten titel van. verhogingsbeding en te venneerderen met de conventionele en de gerechtelijke interesten aan 10 % te rekenen op ,79 euro vanaf21 augustus 2008, te verineerderen met de interesten op grond van de wet van2 augustus 2002, tot de dag der integrale betaling, op 6.436,84 euro vanaf 1 oktober 2008 tot de dag van de integrale betaling, en op 450,54 euro vanaf 14 november 2008 tot de dag van de integrale betaling, onder aftrek van de twee betalingen van euro ontvangen van geïntimeerde op 21 augustus en 21 oktober 2008 bij toepassing van artikel 1254 van het Burgerlijk Wetboek, dat voor recht zou worden gezegd dat de betaling van ,63 euro, verricht door ge'intimeerde onder voorbehoud van alle rechten op 19 februari 2010, op definitieve wijze door appellante wordt verworven en aldus in mindering dient te worden gebracht van bovenvermelde bedragen bij toepassing van artikel 1254 B.W.,

3 I Nr :kt~ 2011/AR/ Bste Kamer -----~ p. 3 - dat de op 19 mei 2008 tussen partijen gesloten agentuurovereenkomst zou worden verbroken lastens geïntimeerde en dat deze zou worden veroordeeld tot het betalen aan appellante van een vergoeding op grond van onder meer artikel 1184 B.W. en artikel 18 van de Agentuurwet van 13 april1995 van euro, meer de gerechtelijke interest, - dat geïntimeerde op grond van artikel 20 van de Agentuurwet van 13 april 1995 zou worden veroordeeld tot het betalen aan appellante van een uitwinningsvergoeding van drie maanden, zijnde euro, - dat de tegeneis van gel'ntimeerde zou worden afgewezen als onontvankelijk wegens verjaling en minstens als ongegrond, en - dat geïntimeerde zou worden veroordeeld in de kosten. 2. Geïntimeerde vroeg in hoofdorde dat de eis van appellante ongegrond zou worden verklaard en dat deze laatste zou worden veroordeeld in de _ kosten, In ondergeschikte orde vroeg zij dat deze eis slechts zou worden ingewilligd tot beloop van de som van10.188,63 euro, dat haar tegeneis ter waarde van 9.102,33 euro gegrond zou worden verklaard en dit bedrag zou worden gecompenseerd met voormelde som van ,63 euro, zodat appellante nog recht heeft op 1.066,30 euro, dat er geen verbrekings- of uitwinningsvergoeding zou worden toegekend aan appellante, dat aan geïntin1eerde een verbrekingsvergoeding zou worden toegekend van 6.369,01 euro en dat appellante zou worden veroordeeld in de kosten. In uiterst ondergeschikte orde vroeg zij dat de eis van appellante slechts zou worden ingewilligd tot beloop van de som van ,63 euro, dat

4 I Nr Y/1~ 2011/AR/2331 8ste Kamer p.4 haar tegeneis ter waarde van 9.102,33 euro gegrond zou worden verklaard en dit bedrag zou worden gecompenseerd met voormelde som van ,63 euro, zodat appellante nog recht heeft op 1.066,30 euro, dat het bedrag van de aan appellante toegekende verbreklngsvergoeding en uitwinningsvergoediug zou worden beperkt tot respectievelijk 6.369,01 euro en 250 euro én dat appellante zou worden veroordeeld in de kosten. 3. In het bestreden vonnis wordt geïntimeerde veroordeeld tot het betalen aan appellante van de som van 1.066,30 euro, meer de verwijlinterest daarop aan 10 % vanaf 1 oktober 2008 tot de datum van de dagvaarding, waarna de gerechtelijke interest aan dezelfde rentevoet. De tegeneis van geïntimeerde wordt onontvankelijk verkla ard en zij wordt veroordeeld in de kosten van de dagvaarding en tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding van 300 euro aan appellante. 4. Appellante vraagt dat het bestreden vonnis teniet zou worden gedaan en dat: geïntimeerde zou worden veroordeeld tot het betalen aan haar van de som van ,63 euro uit hoofde van de onbetaald gebleven fact11ren en 08009, onder aftrek van het op 19 febmarl 2010 betaalde bedrag van ,63 euro, en van de som van 3.778,30 euro ten titel van verhogingsbeding, te vem1eerderen met de conventionele en de gerechtelijke interesten aan 10 % te rekenen op ,79 euro vanaf 21 augustus 2008, alleszins te vermeerderen met de interesten op grond van de wet van 2 augustus 2002, tot de dag der integrale betaling en op 6.436,84 euro vanaf 1 oktober 2008, tot de dag van de integrale betaling,

5 I Nr ~2o 2011/AR/2331-8ste Kamer p. 5 - dat de op 19 mei 2008 tussen partijen gesloten agentuurovereenkomst zou worden verbroken lastens geültimeerde en dat deze zou worden veroordeeld tot het betalen aan appellante van een vergoeding op grond vtmonder meer attikel1184 B.W. en mtikel18 van de Agentuurwet van 13 april 1995 van euro, meer de gerechtelijke interest, - dat geïntimeerde op grond van artikel 20 van de Agentuurwet van 13 april 1995 zou worden veroordeeld tot het betalen aan appellante van een uitwinningsvergoeding van drie maanden, zijnde euro, - dat de tegeneis van geïntimeerde zou worden afgewezen als onontvankelijk wegens verjaring en minstens als ongegrond, en - dat geïntimeerde zou worden veroordeeld in de kosten van beide aanleggen, met inbegrip van een rechtsplegingsvergoeding van euro per aanleg. 5. Geïntimeerde vraagt dat het hoger beroep zou worden verworpen en dat het bestreden vonnis zou worden bevestigd. Zij vraagt wel dat appellante zou worden veroordeeld in de kosten van beide aanleggen - zij vordert voor de procedure in eerste aanleg en voor de procedure in hoger beroep een rechtsplegingsvergoeding van respectievelijk 300 euro en euro - en vraagt dat zou worden gesteld dat de betaling d.d. 18 februati 2010 onder voorbehoud van alle rechten ter waarde van ,63 euro aan de raadsman van appellante ruimschoots de hoofdeis van appellante dekt na compensatie met de tegeneis en dat bijgevolg een groot deel van deze som dient te worden temgbetaald.

6 20111AR/2331-8ste l<amer p.6 In uiterst ondergeschikte orde vraagt zij dat de aan appellante toegekende verbrekingsvergoeding en uitwinningsvergoeding zou worden beperkt tot respectievelijk 6.369,01 euro en 250 euro. BESPREKING 6. Partijen zijn het eens dat zij een overeenkomst van handelsagentuur hebben gesloten op grond waarvan appellante als agent klanten aanbracht voor geïntimeerde en hiervoor aanspraak mocht maken op commissies. Dat de overgelegde schriftelijke overeenkomst van handelsagentuur enkel door geïntimeerde werd ondertekend en niet door appellante, staat hieraan niet in de weg. 7. Krachtens artikel 10, 1 o van de wet van 13 apdl 1995 betreffende de handelsagentuurovereenkomst (de Agentuurwet) heeft de handelsagent voor een tijdens de duur van de agentuurovereenkomst afgesloten zaak recht op een commissie, indien de zaak is afgesloten dankzij zijn optreden. Artikel 13 van deze wet bepaalt het volgende: "De commissie Is opeisbaar zodra en voor zover een wm d,e volgende omstandigheden zich voordoet: 1 de principaal heeft de overeenkomst uitgevoerd of had, krachtens de overeenkomst met de derde, zfjn contractuele vmplichtingen moeten nakomen; 2 de derde is zijn contractuele velplichtingen nagekomen. De commissie is uiterlijk opeisbaar wanneer de derde zijn deel van de

7 Nr 'J1L 2011/AR/ Sste Kamer p. 7 overeenkomst heef/ uitgevoerd of had moeten uitvoeren, indien de principaal zün deel had uitgevoerd. De commissie wordt uilerfük op de laatste dag van de maand volgend op het kwartaal waarin zü opeisbaar is geworden, betaald. Van het tweede en derde lid mag niet worden afgeweken tennadele van de handelsagent. " Artikel 14 bepaalt het volgende: "Alleen in de volgende gevallen kunnen de partüen overeenkomen dat het recht op een commissie, zoals bepaald in de artikelen JO en 11, vervalt: ] 0 indien en voor zover vaststaat dat de derde zün verbintenissen niet nakomt behalve wanneer de niet-uitvoering terug te voeren is op omstandigheden die aan de principaal te wüten zün; 2 indien de uitvoering onmogelük Is geworden zonder dat dit Ie wüten is aan de principaal; 3 indien de uitvoering van de verrichting redelükerwüze niet kan geëist worden van de principaal, vooral wanneer er door toedoen van de derde gewichtige redenen bestam1 die de niet-uitvoering door de principaal rechtvaardigen. In alle gevallen bedoeld in dit artikel wordt de commissie die de handelsagent reeds heef/ ontvangen, terugbetaald. " In atiikel 2 van de tussen partijen gesloten overeenkomst werd bedongen dat appellante recht zou hebben op een commissie voor iedere zaak die tijdens de duur van de agentuur zou worden afgesloten met een door haar aangebrachte klant (ondertekend contract), indien de zaak zou worden afgesloten dankzij en als gevolg van haar tussenkomst.

8 [Nr Zt> 2011/AR/2331 8ste Kamer p.8 In artikel 3 werd overeengekomen dat de commissies slechts opeisbaar zouden zijn na betaling van het gefactureerde voorschot door de klant of, indien dit niet van toepassing zou zijn, na betaling van het saldo van de factuur en dat de conunissies zouden betaald worden ten laatste de vijftiende van de daaropvolgende maand. In artikel 4 werd bedongen dat het recht op een conunissie zou vervallen in de hierboven (artikel14 van de Agentuurwet) vermelde gevallen. 8. Er wordt niet bewezen dat de partijen andere modaliteiten hebben bedongen met betrekking tot het recht op, de opeisbaarheid van en de betaling van de conunissies, zelfs indien gemtinleerde de door appellante ten titel van commissies opgestelde facturen niet onmiddellijk zou hebben geprotesteerd en betalingen heeft uitgevoerd. Dit bewijst niet dat zij em1ee heeft ingestemd deze commissies te betalen vooraleer zij contractueel en krachtens de Agentuurwet verschuldigd en opeisbaar waren. 9. Appellante legt enkel de facturen met de nrs , 08004, en voor, alsook een attest van haar boek110uder. Zlj legt geen enkel stuk voór ter staving van het bedrag en de datum van opeisbaarheid van de door haar gefactureerde conunissies. Uit hoofde van factuur nr wordt door appellante niets gevorderd en factuur m d.d. 15 juli 2008 ten bedrage van 9.389,72 euro werd op 22 juli 2008 betaald door geïntimeerde (zie blz. 8 van de beroepsconclusie van appellante).

9 2011/AR/2331-8ste Kamer p.9 Wat de facturen nrs d.d. 21 augustus 2008 en d.d. 1 oktober 2008 van respectievelijk ,79 euro en 6.436,84 euro betreft, heeft geïntimeerde euro betaald vooraleer de dagvaarding werd betekend en euro nadien (zie blz. 8 van de beroepsconclusie van appellante). Vervolgens heeft geïntimeerde op 19 februari 2010 via haar raadsman een bedrag betaald van ,63 euro, en dit onder alle voorbehoud en zonder nadelige erkenning. Wat factuur nr d.d. 14 november 2008 ten bedrage van 450,54 euro betreft, bewijst appellante niet dat de door. haar gevorderde commissies verschuldigd zijn en toont zij zelfs niet aan dat zij deze factuur heeft verzonden naar geïntimeerde. Gelet op de uitgevoerde betalingen en onder voorbehoud van hetgeen in het volgende randnummer zal worden vastgesteld en ovetwogen, blijft geïntimeerde een saldo verschuldigd van 10 euro. 10. Geïntinteerde beweett dat appellante, wat de facturen met de nrs , en respectievelijk 3.497,48 euro, 3.176,88 euro en 848,23 c\1ro teveel heeft gefactureerd, telkens meer de BTW, of 9.102,33 euro in het totaal, BTW inbegrepen. In zoverre het gaat om klanten die volgens geïntimeerde niet gekend zijn bij haar, bewijst appellante niet dat zij deze contracten heeft aangebracht. Zij vertegenwoordigen een totaal bedrag van 1.305,49 euro plus BTW, hetzij 1.579,64 euro.

10 J Nr 'Y)~< 2011/AR/2331-8ste Kamer p. 10 In zoverre het gaat om beweerde annulaties, toont geî'ntimeerde niet aan dat er sprake is van een verval van het recht op commissie, zoals bepaald in artikel 4 van de overeenkomst en in artikel 14 van de Agentuurwet, behoudens wat de zaken D. 's 2, N G ' I eng., H.. -~ Jetreft. Voor deze zaken, die een totaal bedrag van 3.526,08 euro plus BTW, hetzij 4.266,56 euro vertegenwoordigen, wordt een voldoende aannemelijke verklaring gegeven, gestaafd met stukken, die niet punctueel wordt tegengesproken door appellante. Deze eis, die betrekking heeft op een gedeeltelijke terugvordering van bedragen die, na de bel!indiging van de agentuur en onder alle voorbehoud en zonder nadelige erkenning werden betaald, is niet vetjaard. 11. Gelet op de overeenkomst die de partijen hebben gesloten, oordeelt het hof dat geî'ntimeerde niet heeft aanvaard dat de factuurvoonvaarden van appellante, die nadien zijn opgedoken, van toepassing zouden zijn. Bovendien blijkt uit de vaststellingen en overwegingen in het vorige randnununer dat niet alle gefactureerde bedragen verschuldigd zijn. Bijgevolg kan appellante geen betaling vorderen van een schadebeding, noch van conventionele interest. 12. Rekening houdend met de bedragen die partijen wederzijds verschuldigd zijn, dient appellante, na toepassing van de gerechtelijke schuldvergelijking tot beloop van het kleinste bedrag, te worden veroordeeld tot het betalen aan ge'intimeerde van de som van 5.836,20 emo.

11 ' ' I Nr }i;,2t, 2011/AR/ Bste Kamer p Gelet op hetgeen in de vorige randnummers werd vastgesteld en ovenvogen en meer bepaald het feit dat niet alle gefactureerde commissies verschuldigd blijken te zijn, alsook de omstandigheid dat uit de stukken niet blijkt vanaf welk ogenblik de gefactureerde en wel verschuldigde commissies opeisbaar zijn geworden en dienden betaald te worden, toont appellante niet aan dat gel'ntimeerde een ernstige contractuele wanprestatie heeft begaan die de ontbinding van de agentuur zou rechtvaardigen, noch dat geïntimeerde deze overeenkomst heeft verbroken. Zij heeft geïntimeerde bovendien niet aangemaand vooraleer zij heeft gedagvaard in "verbreking" van de overeenkomst. Appellante kan bijgevolg geen aanspraak maken op een vergoeding op grond van artikclll84 B.W. enlof artikel 18 van de Agentuunvet, noch op een uitwinningsvergoeding op grond van artikel 20 van deze wet. 14. Gelet op hetgeen werd gevorderd, de data van de betalingen en hetgeen door het hof wordt beslist, past het geïntimeerde te veroordelen in de kosten van de dagvaarding en de overige kosten ten laste te leggen van appellante. OM DEZE REDENEN : HET HOF, recht doende na tegenspraak, Gelet op artikel 24 van de wet van 15 junl1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken;

12 J Nr YD 2011/AR/2331-8ste Kamer p. 12 Verklaart het hoger beroep ontvankelijk doch ongegrond en willigt het incidenteel beroep van geïntimeerde deels in. Doet het vonnis teniet, behoudens in zoverre de hoofdeis van appellante ontvankelijk werd verklaard. Recht doende voor het overige, Wijst appellante af van al haar vorderingen, verklaart de tegeneis van geïntimeerde deels gegrond en vcroordeelt appellante, na compensatie, tot het betalen aan geïntimeerde van de som van 5.836,20 euro. Veroordeelt geïntimeerde in de kosten van de dagvaarding, vastgesteld op 238,06 euro, en veroordeelt appellante in alle overige kosten van beide aanleggen, vastgesteld op euro ( ). Aldus gevonnist en uitgesproken ter openbare terechtzitting van de burgerlijke achtste kamer van het hofvan beroep te Brussel, op waar aanwezig waren en zitting hielden : Alleenzetelend Raadsheer, Griffier.