Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan

Transcriptie

1 Auteur: Steven Sarrazin Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan Boviene Virale Diarree (BVD) is een aandoening met een veel ruimer ziektebeeld dan de naam laat vermoeden. Daarom is het niet altijd eenvoudig de ziekte op te merken. In een vorig nummer* werd dieper ingegaan op het feit dat het BVD-virus (BVDV) vaak reeds lange tijd aanwezig is op het bedrijf vooraleer problemen de kop op steken. Daarom is het beter preventief te werk te gaan en regelmatig de BVDV-status te controleren. Daarnaast zijn er nog tal van bijkomende argumenten om de aanwezigheid van deze complexe ziekte op uw bedrijf na te gaan. Deze zullen in dit artikel verder worden besproken. BVDV is wijd verspreid Reeds geruime tijd wordt veel aandacht geschonken aan de bestrijding van BVDV. Men kan zich daarom afvragen of BVDV eigenlijk nog veel voorkomt. Het antwoord hierop is overduidelijk ja! Een recente studie heeft immers aangetoond dat BVDV op ongeveer de helft van de Belgische rundveebedrijven circuleert en dat één derde van de runderen reeds op jonge leeftijd in contact is gekomen met het virus. Door jongvee te testen werden enkel recente infecties in beeld gebracht. Mochten ook oudere runderen zijn getest, dan zou de besmettingsgraad nog hoger hebben gelegen. Dit toont aan dat het virus inderdaad sterk verspreid is en actief circuleert. Een hoge runderdichtheid

2 De verspreiding van het virus wordt in de hand gewerkt door de hoge dichtheid van runderen en rundveebedrijven. Zo zijn er in België per km² ongeveer 86 runderen en 1 rundveebedrijf. Ter vergelijking: Denemarken, eveneens een belangrijk land op vlak van rundvee, telt ongeveer 37 runderen per km². BVDV-dragers worden niet snel genoeg opgeruimd BVDV-dragers zijn dieren die met het virus worden geboren, het levenslang in grote hoeveelheden verspreiden en zo de grootste bron van besmetting voor andere runderen vormen. Ze ontstaan doordat het moederdier zelf een BVDV-drager is of tijdens de dracht besmet wordt met het virus. BVDV-dragers zien er meestal gezond uit, maar sterven veelal voor de leeftijd van 2 jaar en dus nog voor ze ten volle winst opleveren. Uit onderzoek van Dierengezondheidszorg Vlaanderen blijkt dat, eenmaal een BVDV-drager wordt ontdekt op het bedrijf, het gemiddeld 3 à 4 maanden duurt vooraleer deze wordt verwijderd van het bedrijf. Ondertussen blijven deze BVDV-dragers virus verspreiden en dus andere dieren besmetten. Bovendien worden 22% van de gedetecteerde BVDV-dragers doorverkocht aan andere veehouders. Sommige komen wel op meer dan 5 verschillende bedrijven terecht! U ziet het niet, maar het is er wel Ondanks het feit dat BVDV op een groot aantal bedrijven circuleert, geeft slechts een minderheid van de veehouders aan BVDV-gerelateerde problemen te ervaren. Dit is niet onlogisch aangezien het bij de meeste runderen niet te merken is dat ze een BVDV-besmetting doormaken. Niettegenstaande het dus niet opvalt, zorgen

3 deze besmettingen er wel voor dat deze dieren niet optimaal produceren. Bovendien zijn deze dieren tegelijkertijd ook gevoeliger voor andere aandoeningen. Zo worden op bedrijven waar BVDV wordt vastgesteld vaak andere problemen gemeld zoals mastitis, een te hoog celgetal, griep. Vaak opnieuw besmet Rundveehouders worden aangeraden om minstens jaarlijks de BVDV-status van hun bedrijf te controleren, ook al is men reeds geruime tijd vrij of heeft men BVDV recent van het bedrijf verwijderd. Het blijkt immers dat bijna één op vijf bedrijven die als vrij worden beschouwd opnieuw besmet worden met het virus. Toch wordt vastgesteld dat slechts weinig bedrijven een dergelijke jaarlijkse controle toepassen. Nochtans kan er zo kort op de bal gespeeld worden indien er opnieuw viruscirculatie blijkt te zijn op het bedrijf. Eenvoudig te testen Er zijn reeds verschillende betrouwbare testen voorhanden die het mogelijk maken om op elke leeftijd na te gaan of een rund in contact gekomen is met het virus en of het een BVDV-drager is. Dankzij deze testen moeten niet alle dieren op het bedrijf getest worden. Men kan de aanwezigheid reeds controleren aan de hand van een tankmelkstaal en/of bloed van een aantal jonge runderen. Doordat BVDV-dragers nog vaak worden doorverkocht, is het van uitermate belang runderen bij aankoop te laten testen. Aan de hand van het aankoopprotocol kan via één enkele bloedname het rund gecontroleerd worden op de aanwezigheid van paratuberculose, neosporose, IBR en BVD.

4 Er wordt te weinig aandacht besteed aan bioveiligheid Bioveiligheid omvat alle maatregelen die de intrede van ziekteverwekkers en de verspreiding ervan op het bedrijf voorkomen. Het vormt de basis in de bestrijding en preventie van BVDV en van dierziekten in het algemeen. Hoewel maatregelen aangaande bioveiligheid relatief eenvoudig te nemen zijn en eigenlijk meer inspanning vragen op het vlak van management dan op financieel vlak, wordt hier echter nog steeds veel te weinig aandacht aan besteed. Zo beschikken veel veehouders wel over een ontsmettingsbak, maar wordt deze nooit gebruikt. Soms wordt bedrijfseigen kledij wel aangeboden aan de dierenarts, maar dan weer niet aan de inseminator. Vaak kennen veehouders de BVDV-status van de runderen op de naburige weide niet, maar contact tussen deze runderen en de eigen runderen over de weideafsluiting heen wordt niet verhinderd. Ook worden aangekochte runderen veel te vlug bij de eigen runderen geplaatst. De werking van het BVDV-vaccin komt ten volle tot uiting BVDV-vaccinatie heeft een dubbele functie: enerzijds moet het bij een besmetting voorkomen dat er ziekte uitbreekt en anderzijds moet het verhinderen dat er drachtige dieren worden besmet en hieruit nieuwe dragers worden geboren. De werking van het vaccin komt pas ten volle tot uiting als alle BVDV-dragers van het bedrijf worden verwijderd. Zij scheiden immers een enorme hoeveelheid virus uit die dieren waarbij het vaccin geen volledige bescherming biedt, toch kan besmetten. Zijn deze dieren drachtig, dan wordt hieruit mogelijk een nieuwe BVDVdrager geboren. Redenen waarom vaccinatie dieren geen

5 volledige bescherming biedt, kunnen zijn: slechte bewaring van het vaccin, te lage dosis, te veel tijd tussen vaccinaties. De diergezondheid gaat erop vooruit De kosten die gepaard gaan met het testen en eventueel verwijderen van BVDV van het bedrijf wegen niet op tegen de winst die het uiteindelijk oplevert. Deze winst zal zich vooral vertalen in een betere diergezondheid. Dit brengt een stijging van de productie en een daling van de kosten die gepaard gaan met de behandeling van zieke dieren (tijd, geneesmiddelen, dierenarts ) met zich mee. Daarnaast wordt een betere werking en bijgevolg betere bescherming van de vaccinatie bekomen. Andere landen ook bezig Ondertussen beseffen ook andere landen het belang van een BVDV-vrije runderpopulatie. Scandinavische landen zijn reeds geruime tijd vrij van BVDV, maar ook landen dichter bij huis zoals Duitsland en het G.H. Luxemburg zijn bestrijdingsprogramma s gestart. Mocht in België eveneens een controleprogramma worden gelanceerd, dan zullen minder ingrijpende maatregelen moeten genomen worden op bedrijven die nu reeds aandacht besteden aan BVDV. Uiteraard brengt een regelmatige controle van de BVDV-status kosten met zich mee. Het valt dan ook te begrijpen dat er niet graag geld aan wordt gespendeerd als keer op keer blijkt dat uw bedrijf nog steeds BVDV-vrij is of als er geen merkbare problemen zijn. Nochtans kunnen op deze manier veel (verborgen) kosten worden vermeden. Meten is immers weten!

6 Eigenlijk kan een controle van de BVDV-status vergeleken worden met het onderhoud van een wagen, wat voor velen dan weer wel vanzelfsprekend is. *BVD: vaak onzichtbaar aanwezig; toch eenvoudig op te sporen januari 2011