Focus op Neospora. Praktische handleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Focus op Neospora. Praktische handleiding"

Transcriptie

1 Focus op Neospora Praktische handleiding

2 Met de steun van Focus op Neospora

3 Voorwoord Beste veehouder, Beste dierenarts, Neospora caninum is een parasiet die wereldwijd voorkomt. Neospora is vooral gekend als belangrijke oorzaak van abortus bij het rund. Sinds het abortusprotocol van het FAVV eind 2009 werd ingevoerd, is ook in Vlaanderen duidelijk geworden dat Neospora oorzaak nummer 1 van abortus bij het rund is. Ongeveer 10 à 15% van alle abortussen is vermoedelijk het gevolg van een Neospora-besmetting. Het belang van Neospora wordt ook nog eens onderstreept door het feit dat een vijfde van alle verwerpers in Vlaanderen antistoffen vertoont en dus besmet is. De financiële verliezen die abortus met zich meebrengt kunnen bijzonder hoog oplopen. Wanneer men weet dat een met Neospora besmette koe 3 tot 7 keer meer kans maakt op een verwerping, is het vanzelfsprekend dat Neospora terdege moet worden aangepakt. Aangezien er momenteel geen goede behandeling bestaat en vaccinatie in Europa niet mogelijk is, blijft vooral een goede preventie van groot belang in de bestrijding van Neospora. Gesterkt door het onmisbare advies van hun bedrijfsdierenarts, zijn veehouders een belangrijke schakel om Neospora te voorkomen of gericht aan te pakken. Deze brochure kan hierbij zowel voor dierenartsen als veehouders een praktische leidraad vormen. Dit boekje is geschreven in de vorm van vragen en antwoorden. Wij hopen alvast dat het u de nodige informatie biedt. DGZ staat te uwer beschikking voor alle verdere vragen. Wij wensen u veel leerzaam leesplezier toe. In naam van het team Gezondheidszorg Herkauwers, Hans Van Loo Dierenarts Veepeiler Koen De Bleecker Teamleider Gezondheidszorg Herkauwers

4 Inhoudsopgave De ziekte in het algemeen... 4 Wat is Neospora? Wat zijn de symptomen? De ziekte bij het rund... 5 Is Neospora vaak de oorzaak van abortus? Treedt abortus altijd op wanneer een koe besmet is met Neospora? De overdracht... 6 Hoe worden runderen besmet met Neospora? Wat is het belang van de hond in het kader van Neospora? Zijn alle honden gevaarlijk voor mijn weides en de omgeving? Is de vos een mogelijke bron van besmetting voor mijn runderen? Wordt Neospora overgedragen door de stier? De levenscyclus van Neospora caninum Neospora en abortus... 8 Wanneer is Neospora de oorzaak van een abortus? Wat moet ik doen wanneer een abortus (vermoedelijk) het gevolg is van Neospora? De diagnose Wat zijn de verschillende methodes om Neospora op mijn bedrijf vast te stellen? Heeft het zin om de vaarskalveren bij de geboorte te laten testen voordat ze biest hebben gedronken? Heeft het zin om mijn hond te laten testen op Neospora? De risico s beperken Hoe kan ik de besmetting van mijn veestapel onder controle houden? Is aankoop een risicofactor? Is Neospora aankoopvernietigend? De ziekte uitschakelen Na een screening zijn er een aantal positieve dieren gevonden op mijn bedrijf. Moet ik alle dieren met een positieve bloedtest nu opruimen? Geneesmiddelen tegen Neospora Hoe kan ik Neospora behandelen? Is er een vaccin tegen Neospora? Plan van aanpak van Neospora op het bedrijf Neospora bestrijdingsprogramma... 19

5 De ziekte in het algemeen Wat is Neospora? Neospora caninum is een eencellige parasiet die in de jaren 80 werd ontdekt. Deze parasiet behoort tot de familie van de coccidiën en kent verschillende eind- en tussengastheren. De belangrijkste tussengastheer is het rund, hoewel ook andere diersoorten (schapen, geiten, lama s, ) als tussengastheer kunnen fungeren. De belangrijkste eindgastheer van Neospora is de hond. Neospora caninum is gekend als één van de belangrijkste oorzaken van abortus bij het rund. Het staat immers vast dat besmette runderen 3 tot 7 keer meer kans hebben om te verwerpen ten opzichte van niet-besmette runderen. Maar gelukkig is het wel zo dat niet elk besmet dier verwerpt en zijn er veel infecties zonder (duidelijke) symptomen. Wat zijn de symptomen? Bij de tussengastheer = runderen Vaak zijn er geen symptomen waar te nemen. De voornaamste symptomen van een Neospora-besmetting zijn: abortus, vooral tussen de 6de en 8ste maand van de dracht, maar abortus gedurende de volledige drachtduur is mogelijk; andere vruchtbaarheidsproblemen (steenvruchten, terugkeerders). Andere eerder zeldzame symptomen zijn: zenuwsymptomen bij pasgeboren kalveren (moeilijk of niet recht kunnen, evenwichtsstoornissen); laag geboortegewicht; aangeboren afwijkingen; doodgeboortes. Bij de eindgastheer = honden Vaak zijn geen symptomen te zien bij de eindgastheer. Volgende (eerder zeldzame) symptomen kunnen optreden bij de hond: zenuwsymptomen; ontstekingen van de hartspier, de longen, de lever of de huid. 4 Focus op Neospora

6 De ziekte bij het rund Is Neospora vaak de oorzaak van abortus? Neospora wordt beschouwd als één van de belangrijkste oorzaken van abortus bij runderen. Uit gegevens van het abortusprotocol van het FAVV blijkt dat 10 à 15% van alle verwerpingen vermoedelijk het gevolg is van een Neospora-infectie. Treedt abortus altijd op wanneer een koe besmet is met Neospora? NEEN, in ongeveer 80 % van de gevallen verloopt de dracht bij een besmette koe zonder problemen, dus zonder verwerping. Zoals hoger vermeld is het zo dat een besmette koe 3 tot 7 keer meer kans maakt op een abortus. Bij een oude besmetting is de kans op verwerpen kleiner geworden (2 tot 3 maal hoger ten opzichte van niet-besmette dieren). Verschillende factoren bepalen echter of een koe al dan niet zal verwerpen, maar vooral de algemene weerstand van het dier is hierbij van groot belang. Het is gekend dat een gedaalde weerstand vooral ten gevolge van een BVD-infectie op het bedrijf de kans op abortus door Neospora sterk vergroot. Andere mogelijke oorzaken van een onderdrukte afweer zijn bepaalde infecties (viraal, bacterieel, parasitair), de langdurige aanwezigheid van schimmels in het voeder, slecht management, chronische stress, Bijkomende factoren die bepalen of een rund zal verwerpen ten gevolge van Neospora zijn het moment van infectie, de infectiedosis en vermoedelijk ook de Neospora-stam. Abortus door Neospora kan zich onder verschillende vormen voordoen. Meestal gaat het om een sporadische abortus, maar soms kan het probleem uitgroeien tot een chronisch verhoogd abortuspercentage (meer dan 5% op jaarbasis). In de minderheid van de gevallen uit Neospora zich als een ware abortusstorm. Focus op Neospora 5

7 De overdracht Hoe worden runderen besmet met Neospora? De belangrijkste besmettingsroute is de verticale overdracht. Dit betekent dat een besmette drachtige koe de infectie doorgeeft aan haar nakomelingen. Zo wordt 80% van de kalveren geboren uit een besmette koe eveneens besmet geboren. Daarnaast kan een rund zich besmetten via de hond, wat dan de horizontale besmettingsweg wordt genoemd. Wanneer een hond besmet materiaal opeet (nageboortes, verworpen kalveren, vruchtwater, rauw vlees) zal hij ongeveer 10 tot 14 dagen later gedurende 2 tot 3 weken besmettelijke eitjes van Neospora uitscheiden in zijn uitwerpselen. Indien deze eitjes in het voeder of drinkwater terechtkomen, kunnen runderen zich besmetten. Dit kan op bepaalde bedrijven een echte abortusstorm veroorzaken. Maar, zoals hoger vermeld, is dit gelukkig eerder zeldzaam. Wat is het belang van de hond in het kader van Neospora? Honden kunnen besmet worden via opname van abortus- en geboorterestanten (nageboortes, geaborteerde foetussen, vruchtwater) van herkauwers. Ook opname van rauw vlees van besmette runderen zou in principe de hond kunnen besmetten. Ook bij de hond bestaat een verticale besmettingsroute waarbij puppy s zich besmetten vóór de geboorte in de baarmoeder van de teef. Hoewel de uitscheiding dan vaak minder lang en minder intens is, kan een hond bij een herbesmetting opnieuw Neospora uitscheiden. Zijn alle honden gevaarlijk voor mijn weides en de omgeving? Vooral honden die nageboortes opeten zijn risicovol. Aangezien stadshonden zo goed als geen contact hebben met besmette materialen, is het gevaar dan ook zeer minimaal. 6 Focus op Neospora

8 Is de vos een mogelijke bron van besmetting voor mijn runderen? NEEN, in verschillende wetenschappelijke studies werd nagegaan of de vos een rol speelt bij de overdracht van Neospora. Daaruit blijkt dat de vos zich effectief kan besmetten, maar in tegenstelling tot de hond konden nog nooit besmettelijke eitjes teruggevonden worden in zijn uitwerpselen. Er wordt dus aangenomen dat de vos geen bron van besmetting is. Wordt Neospora overgedragen door de stier? Een stier kan op dezelfde manier als koeien besmet raken. Aangezien er tot nu toe nog nooit levensvatbare parasieten in het sperma van besmette stieren teruggevonden konden worden, is het dan ook meer dan waarschijnlijk uit te sluiten dat de stier Neospora overbrengt. Om die reden geldt de aankoopvernietiging van Neospora dan ook niet voor stieren. De levenscyclus van Neospora caninum Focus op Neospora 7

9 Neospora en abortus Wanneer is Neospora de oorzaak van een abortus? Het is onmogelijk om bij een verwerping met 100% zekerheid te zeggen dat deze het gevolg is van Neospora. Indien volgende zaken gelijktijdig teruggevonden worden, kan men echter wel stellen dat Neospora de vermoedelijke oorzaak is van de abortus: Het moederdier vertoont antistoffen tegen Neospora; De foetus vertoont antistoffen tegen Neospora; MENS De foetus vertoont typische weefselschade in de hersenen en de hartspier (histologie); De parasiet kan aangetoond worden met PCR of immunohistochemie in de foetus; Er is geen andere oorzaak van de abortus aan te duiden. Uit economische overwegingen wordt vaak gekozen om enkel bloedonderzoek van het moederdier te combineren met histologie of PCR op de foetus. Wat moet ik doen wanneer een abortus (vermoedelijk) het gevolg is van Neospora? Indien het om een sporadische Neospora-abortus gaat: Bij elke verwerping waarbij het moederdier antistoffen vertoont tegen Neospora, is het aangeraden om alle vrouwelijke familieleden van dit rund te laten analyseren op een besmetting. Op die manier kan een eventuele positieve familielijn blootgelegd worden. Om de besmettingsgraad van een bedrijf in te schatten, kan een tankmelkmonster onderzocht worden op antistoffen (wanneer 15% van de in de tank gemolken dieren besmet is, zal deze positief tekenen). Op vleesveebedrijven kan hiervoor een bedrijfssteekproef genomen worden (10-tal risicodieren onderzoeken op antistoffen; risicodieren zijn dieren die verworpen hebben en waarvan de Neospora-status niet gekend is, dieren die moeilijk drachtig geraken, dieren die zwakke of kleine kalveren hebben gegeven). 8 Focus op Neospora

10 Indien het om een reeks/storm van Neospora-abortussen gaat: Een abortusstorm ten gevolge van Neospora kan twee oorzaken hebben: Een acute besmetting vanuit de omgeving (dus via opname van besmettelijke eitjes) van een aantal dieren die kort nadien verwerpen; Een chronische infectie op het bedrijf die plots tot uiting komt door een daling van de algemene weerstand. In beide gevallen wordt best eerst ingeschat wat de besmettingsgraad is op het bedrijf aan de hand van een tankmelkmonster of bedrijfssteekproef. Indien meer dan 15% van de veestapel besmet is, wordt geadviseerd alle dieren vanaf 6 maanden leeftijd te screenen aan de hand van antistoffenonderzoek. Bij een acute besmetting uit de omgeving zal de besmetting zich meestal grotendeels lokaliseren bij een bepaalde groep (bijvoorbeeld enkel bij de vaarzen of enkel bij de lacterende dieren). Bij een chronische infectie daarentegen zal duidelijk te zien zijn dat bepaalde families volledig positief tekenen over de generaties heen. Indien de besmettingsgraad lager is dan 15%, dient de focus te liggen op de verwanten van de positieve verwerpers om zo na te gaan of het om een acute dan wel een chronische infectie gaat. Focus Focus op Neospora op Neospora 9

11 De diagnose Wat zijn de verschillende methodes om Neospora op mijn bedrijf vast te stellen? Beschikbare analyses bij verschillende monsters TEST Tankmelk Serum Individueel melkstaal Abortusweefsels Principe ELISA Onderzoek naar antistoffen tegen Neospora ELISA Onderzoek naar antistoffen tegen Neospora Indirecte diagnose door aantonen van antistoffen Tankmelkonderzoek: PCR Onderzoek naar DNA van Neospora Histologie Onderzoek naar letsels tgv Neospora Positief resultaat: wanneer minstens 15% van de dieren (waarvan melk in de tankmelk zit) besmet is, tekent de tankmelk positief. Aangezien het vanaf een besmettingsgraad van 15% verantwoord is om een bedrijfsscreening uit te voeren, is dit voor melkveebedrijven dus een goede manier om na te gaan wat de status van het bedrijf is. Echter, vals positieve resultaten zijn mogelijk, en daarom wordt geadviseerd om bij een positieve tankmelk het onderzoek te herhalen alvorens over te gaan tot volledige screening. Negatief resultaat: dit betekent NIET dat het bedrijf Neospora-vrij is. Er kan echter wel op basis van een negatief tankmelkonderzoek geconcludeerd worden dat de besmettingsgraad laag is (lager dan 15%). Een volledige screening is niet noodzakelijk, maar men dient zich wel te richten op de bloedlijnen waarvan men weet dat er bepaalde dieren besmet zijn (bijvoorbeeld vanuit het abortusprotocol) (zie stamboomonderzoek p 19). Aangezien een tankmelkonderzoek slechts een momentopname is, wordt geadviseerd dit tweemaal per jaar te herhalen om zo kort op bal te spelen. 10 Focus op Neospora

12 Individueel bloed- of melkonderzoek: Positief resultaat: dit betekent ALTIJD dat het dier besmet is. Omdat Neospora meestal wordt overgedragen van moeder op kalf, dient men in dit geval na te gaan of er van het positieve dier nog vrouwelijke verwanten op het bedrijf aanwezig zijn. Aan de hand van bloed- of melkonderzoek van deze verwanten kan dan in kaart worden gebrac ht of het om een alleenstaand geval gaat of om een hele positieve familielijn. Negatief resultaat: dit betekent MEESTAL dat het dier NIET besmet is. De hoeveelheid antistoffen kan bij sommige dieren echter wisselen in de tijd waardoor deze runderen op bepaalde momenten in hun leven vals-negatief tekenen (hoewel ze dus wel besmet zijn). Ook bij besmette dieren van ongeveer 15 maanden leeftijd worden regelmatig te weinig antistoffen aangetroffen om de test positief te laten tekenen. Indien in een bepaalde besmette familie een negatief dier opduikt, kan dit dier eveneens als besmet beschouwd worden. Wanneer men toch zekerheid wil, worden dergelijke dieren best hertest gedurende de laatste 3 maanden van de dracht of rond de kalving omdat dan de antistoffen in voldoende hoeveelheden aanwezig zijn. Directe diagnose door middel van PCR of histologie op abortusweefsels Positief resultaat: Histologisch weefselonderzoek van de foetus kan een sterk vermoeden van een Neospora-besmetting geven wanneer de typische letsels worden teruggevonden in het hart- en hersenweefsel. Via PCRonderzoek kan het genetisch materiaal worden opgespoord, wat dus de aanwezigheid van de parasiet zelf bevestigt. Negatief resultaat: Men kan de mogelijkheid van een infectie niet definitief uitsluiten, omdat de parasiet en de letsels die hij mogelijk heeft veroorzaakt niet altijd duidelijk terug te vinden zijn. Focus op Neospora 11

13 Heeft het zin om de vaarskalveren bij de geboorte te laten testen voordat ze biest hebben gedronken? JA, vaak is het zo dat kalveren uit een besmette koe reeds bij de geboorte en voordat ze biest hebben gehad, antistoffen vertonen in het bloed (en dus besmet zijn). Af en toe worden echter niet-besmette kalveren geboren uit besmette koeien, en dus kan het zinvol zijn om na te gaan of nakomelingen uit een positieve familie toch nog geschikt kunnen zijn voor verdere fokkerij. Indien een kalf afkomstig uit een besmette koe bij de geboorte negatief tekent, kan het dus zijn dat dit dier ook werkelijk vrij is. Het kan echter ook zijn dat de besmetting pas laat in de dracht heeft plaatsgevonden, waardoor het kalf nog geen of onvoldoende antistoffen heeft aangemaakt op het moment van de geboorte. Daarom luidt het advies dat een negatief kalf uit een positieve koe best wordt hertest na 6 maanden (wanneer de biestantistoffen verdwenen zijn). Indien het dan opnieuw negatief tekent wordt best nog een derde maal hertest op het moment dat het dier zelf moet kalven. Indien dan nog steeds negatief, kan men met zekerheid stellen dat het dier vrij is van Neospora. Heeft het zin om mijn hond te laten testen op Neospora? NEEN, op het moment van problemen (verwerpingen, slechte vruchtbaarheid) bij de runderen zijn normaal gezien geen besmettelijke eitjes meer terug te vinden in de uitwerpselen van de hond. De uitscheiding is dan immers al lang gestopt. Bovendien geeft bloedonderzoek van de hond bij slechts een deel van de besmette honden een positieve uitslag. Ook honden zonder antistoffen kunnen dus besmet zijn. Wanneer de hond positief tekent, wil dit enkel zeggen dat hij in contact is geweest met Neospora. Men kan dan echter niet zeggen of hij nog effectief eitjes uitscheidt. 12 Focus op Neospora

14 De risico s beperken Aangezien er geen behandeling voor Neospora bestaat, moeten maatregelen worden genomen op het bedrijf om de ziekte onder controle te krijgen en het risico op overdracht of nieuwe besmettingen te beperken. Wanneer geen maatregelen worden genomen, kan door herhaaldelijk fokken met positieve dieren de besmettingsgraad van het bedrijf steeds groter worden. Een hoge besmettingsgraad verhoogt uiteraard sterk het risico op een abortusprobleem door Neospora. Hoe kan ik de besmetting van mijn veestapel onder controle houden? (1) Gerichte fokkerij is aangewezen om op termijn het aantal positieve dieren te verminderen Spoor de positieve familielijnen op via bloedonderzoek. Op die manier kan op termijn met een gerichte fokkerij het aantal besmette nakomelingen teruggedrongen worden. Neospora-positief wordt een opruimcriterium. Best geen dure KI toepassen op positieve dieren. Vaak wordt in dit kader (op melkveebedrijven) gebruik gemaakt van goedkopere kruisingsstieren, zodat de nakomelingen als vleeskalveren verkocht kunnen worden. Kalveren afkomstig uit positieve familielijnen worden best verkocht voor afmest of toch zeker geweerd uit de verdere fokkerij. Indien het om genetisch waardevolle moeders gaat die besmet zijn, is het toepassen van embryotransfer een alternatief. Plant men het embryo van een positieve moeder in bij een negatieve draagster, dan gebeurt er geen besmetting in de baarmoeder en wordt het kalf als negatief geboren. (2) Voorkom insleep van Neospora van buitenaf Via aankooponderzoek kan nagegaan worden of een dier al dan niet besmet is. Neospora is aankoopvernietigend voor vrouwelijke dieren. (3) Zorg ervoor dat geen nieuwe runderen vanuit de omgeving besmet geraken Vermijd contact van runderen met hondenuitwerpselen. Zorg ervoor dat de hond geen toegang heeft tot de stal, maar ook niet tot de voederopslagplaatsen. Focus op Neospora 13

15 Vermijd dat honden zich (her)besmetten en (opnieuw) gaan uitscheiden. Zorg er daarom voor dat honden geen nageboortes of andere abortus- en geboorterestanten kunnen opeten. Leer honden van jongs af aan om hun uitwerpselen op een bepaalde plaats, ver van het rundvee en ver van het voeder, achter te laten. Voorkom versleep van besmettelijke eitjes en hou daarom ongedierte en pluimvee weg van de runderen en hun voeder. Koop pas een nieuwe/jonge hond als de oude hond reeds weg is, zo kan de nieuwe hond niet besmet worden door de oudere. Is aankoop een risicofactor? Het kopen van een rund houdt altijd het risico in dat een ziekte in een veestapel wordt gebracht. Om de gezondheidstoestand van een aangekocht dier te kennen, is het absoluut noodzakelijk dit via bloedonderzoek te laten testen. Een positieve serologie (het aantonen van afweerstoffen) betekent dat het dier besmet is. Wanneer een dier negatief tekent, kan het echter zijn dat het toch besmet is. Dit is te verklaren doordat het antistoffengehalte tegen Neospora in het bloed kan schommelen. Dergelijke dieren worden best hertest worden de laatste 3 maanden van de dracht of rond de kalving omdat dan meer antistoffen te vinden zijn. Is Neospora aankoopvernietigend? Neospora is aankoopvernietigend voor vrouwelijke runderen als een besmetting binnen de maand na aankoop aangetoond kan worden aan de hand van een ELISA-bloedtest. Aangezien Neospora bij stieren vermoedelijk niet van belang is, geldt deze aankoopvernietiging enkel voor vrouwelijke runderen. 14 Focus op Neospora

16 De ziekte uitschakelen Na screening is er een aantal positieve dieren gevonden op mijn bedrijf. Moet ik alle dieren met een positieve bloedtest nu opruimen? NEE, het is immers zo dat Neospora niet besmettelijk is van rund op rund. Enkel de overdracht van moeder op kalf tijdens de dracht is gekend. Dit betekent dus dat het aanhouden van positieve dieren geen direct gevaar op verspreiding betekent. Natuurlijk is het wel zo dat positieve dieren uit de fokkerij geweerd moeten worden omdat anders het aantal besmette dieren zal toenemen ten gevolge van de verticale overdracht. Hoewel er bedrijven zijn waar ondanks een hoge besmettingsgraad geen abnormaal abortuspercentage optreedt, is het toch van groot belang dat er aan actieve bestrijding wordt gedaan. Bedrijven met een groot aantal besmette koeien zijn immers tijdbommen waar, bij de geringste weerstandsdaling, plots erge abortusproblemen kunnen optreden. In de bestrijding is het vooral van belang dat men weet welke de positieve familielijnen zijn. Op die manier kan via een gericht fokbeleid de besmettingsgraad over de jaren heen verminderd worden en dooft de besmetting uit. Focus op Neospora 15

17 Geneesmiddelen tegen Neospora Hoe kan ik Neospora behandelen? Momenteel bestaat er geen behandeling voor Neospora. Dieren die vóór de geboorte besmet zijn, blijven dan ook levenslang besmet. Hoewel eerder zeldzaam, is het wel zo dat een dier dat zich na de geboorte besmet heeft, in sommige gevallen terug vrij van Neospora kan geraken. Is er een vaccin tegen Neospora? Tot voor kort was er nog een Amerikaanse vaccin. De werkzaamheid ervan was echter eerder twijfelachtig. Zo zou de overdracht van koe naar kalf niet geremd worden, waardoor de verticale besmetting gewoon blijft doorgaan. Door de tegenvallende resultaten, is dit vaccin begin 2014 van de markt genomen. Momenteel wordt er in Europa wel aan nieuwe vaccins gewerkt. 16 Focus op Neospora

18 Plan van aanpak van Neospora op het bedrijf a. Indien er regelmatig verwerpingen met Neospora als vermoedelijke oorzaak op het bedrijf voorkomen: Stap 1a BVD jongveevenster (bloed van 10 dieren tussen 8-14 maanden leeftijd onderzoeken op antistoffen tegen BVD) o o Indien negatief: OK Indien positief: BVD bestrijden (zie website DGZ voor meer info omtrent BVD-bestrijding) Stap 2a Tankmelkonderzoek = TMO (melkvee) of bedrijfssteekproef = BSP (vleesvee: bloed van 10 risicodieren) onderzoek op antistoffen tegen Neospora o o Indien > 15% besmetting (= positief TMO of > 1/10 positieve stalen in BSP) ga naar stap 3a Indien < 15% besmetting (= negatief TMO of 1/10 positieve stalen in BSP) ga naar stap 2b (zie p. 19) Stap 3a Bedrijfsscreening: bloed- of melkonderzoek op antistoffen van alle vrouwelijke dieren vanaf 6 maanden leeftijd Fictieve opsplitsing van het bedrijf in positieve en negatieve families aan de hand van stamboomonderzoek (zie p. 19) o o Negatieve families opwaarderen Duurdere KI toepassen Eventueel gesekst sperma inzetten om zo snel mogelijk meerdere niet besmette vrouwelijke kalveren te hebben Positieve dieren en families Op termijn opruimen Gebruik van kruisingsstieren op melkveebedrijven Kalveren niet meer gebruiken in de fokkerij Raadpleeg steeds uw dierenarts om Neospora aan te pakken Focus op Neospora 17

19 b. Indien geen of sporadisch verwerpingen met Neospora als vermoedelijke oorzaak op het bedrijf voorkomen Stap 1b Tankmelkonderzoek = TMO (melkvee) of bedrijfssteekproef = BSP (vleesvee: bloed van 10 risicodieren) onderzoek op antistoffen tegen Neospora o Indien > 15% besmetting (= positief TMO of > 1/10 positieve stalen in BSP) ga naar stap 3a (zie p. 18) o Indien < 15% besmetting (= negatief TMO of 1/10 positieve stalen in BSP) ga naar stap 2b Stap 2b Bloed- of melkonderzoek van alle vrouwelijke dieren vanaf 6 maanden leeftijd die verwant zijn aan dieren waarvan gekend is dat ze Neosporapositief zijn (stamboomonderzoek). Start hierbij met de voorouders en (half)zusters en, indien deze positief zijn, dienen ook de nakomelingen getest te worden. o Positieve dieren en families: Op termijn opruimen Gebruik van kruisingsstieren op melkveebedrijven Kalveren niet meer gebruiken in de fokkerij Herhaal het TMO of BSP elke 6 maanden Raadpleeg steeds uw dierenarts om Neospora aan te pakken STAMBOOMONDERZOEK (half)zuster Groen = getest negatief moeder Eerst gevonden besmette koe kleindochters Rood = getest positief Oranje = dubbelzinnig resultaat (half)zuster dochters 18 Focus op Neospora

20 Neospora bestrijdingsprogramma Het vrijwillige Neospora-bestrijdingsprogramma is erop gericht rundveehouders te begeleiden en te ondersteunen in de aanpak en preventie van Neospora. Neospora Basisabonnement (= inschatten besmettingsgraad én monitoring besmettingsgraad) Melkveebedrijven: Voor een jaarlijks te betalen tarief van 30 euro zal tweemaal per jaar een tankmelkonderzoek gebeuren. Concreet geeft DGZ aan MCC de opdracht om in oktober en april een Neospora-analyse uit te voeren op een tankmelkmonster. Focus op Neospora 19

21 Vleesveebedrijven: Voor een jaarlijks te betalen tarief van 60 euro kan men jaarlijks één bedrijfssteekproef laten analyseren op antistoffen tegen Neospora. Hiervoor dient een bloedmonster van 10 (risico)dieren bij DGZ aangeboden te worden. Neospora Abonnement+ Voor een jaarlijks te betalen tarief van 65 euro zijn volgende zaken mogelijk: Neospora-analyses (op bloed, melk, MPR-stalen) laten uitvoeren bij DGZ met 10% korting op standaardtarief. Geen aanrekening van basisdossierkosten bij Neospora-analyses. De mogelijkheid om een stamboomanalyse aan te vragen. Op die manier kunnen positieve en negatieve familielijnen heel snel en visueel in beeld gebracht worden zodat gerichte fokkerij mogelijk wordt. Bovendien krijgt u ook een handige werklijst met de dieren gerangschikt volgens geboortedatum en kort de info van de stamboom erbij vermeld. Veehouders met een Neospora+-abonnement kunnen ook een bedrijfsbezoek door een dierenarts van DGZ aanvragen om samen met de bedrijfsdierenarts de stamboomanalyse en de aanpak van Neospora op het bedrijf te bespreken. Dit bedrijfsbezoek is niet inbegrepen in de abonnementsprijs. U geniet wel van een voordeeltarief van 60 euro voor dit bedrijfsbezoek (buiten het abonnement betaalt u hiervoor 92 euro per uur). Rapportering De analyseresultaten (van TMO, BSP, screenings) worden via een beproevingsverslag gerapporteerd aan de verantwoordelijke veehouder en zijn bedrijfsdierenarts. De stamboomanalyses zullen doorgestuurd worden naar de verantwoordelijke veehouder op aanvraag. Jaarlijks wordt bovendien een rapport opgesteld met een overzicht van alle uitgevoerde Neospora-analyses voor alle abonnees. Hoe inschrijven voor het neosporaprogramma? Rundveehouders kunnen zich inschrijven voor het vrijwillige Neosporabestrijdingsprogramma met het inschrijvingsformulier, te vinden op de website van DGZ ( Gelieve het formulier in te vullen en te bezorgen aan DGZ. Focus op Neospora 19 Focus op Neospora 20

22 Deze brochure is een uitgave van Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Verantwoordelijk Uitgever - Denis Volckaert Alle informatie in dit document werd geacht correct te zijn op het moment van publicatie. DGZ kan niet aansprakelijk gesteld worden voor fouten of onvolledigheden.

23 Focus op Neospora Info & contact:

Focus op Neospora. Praktische handleiding

Focus op Neospora. Praktische handleiding Focus op Neospora Praktische handleiding Met de steun van Focus op Neospora Voorwoord Beste veehouder, Beste dierenarts, Neospora caninum is een parasiet die wereldwijd voorkomt. Neospora is vooral gekend

Nadere informatie

Op het diagram hieronder is schematisch weergegeven hoe de besmettingsroute van Neospora loopt. Bron: GD Diergezondheid

Op het diagram hieronder is schematisch weergegeven hoe de besmettingsroute van Neospora loopt. Bron: GD Diergezondheid Neospora Neospora caninum is een van de belangrijkste besmettelijke oorzaken van verwerpen bij koeien. Een infectie met Neospora leidt niet tot ziekteverschijnselen bij de koeien. Wel kan de parasiet door

Nadere informatie

Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak

Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Auteur: Steven Sarrazin Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Veelal wordt de bestrijding van het Boviene Virale Diarree-virus (BVD) enkel geassocieerd met vaccinatie. Echter, met vaccinatie

Nadere informatie

Focus op BVD. Praktische handleiding

Focus op BVD. Praktische handleiding Focus op BVD Praktische handleiding Met de steun van Voorwoord Beste veehouder, Beste dierenarts, Boviene virale diarree, kortweg BVD, is veruit de belangrijkste infectieziekte bij het rund. Goed de helft

Nadere informatie

toch ziektetekens opwekken. Anderzijds kunnen om dezelfde reden de symptomen van een ziekte erger worden dan ze zouden zijn zonder de bijkomende

toch ziektetekens opwekken. Anderzijds kunnen om dezelfde reden de symptomen van een ziekte erger worden dan ze zouden zijn zonder de bijkomende De BVD Boviene virale diarree of BVD is een aandoening bij runderen die zwaar onderschat wordt.de besmetting brengt veel meer schade toe aan de veestapel dan men over het algemeen aanneemt, maar komt ook

Nadere informatie

BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen.

BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen. Auteur: Steven Sarrazin BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen. Nu IBR een verplichte nationale aanpak kent bij rundvee, komt ook een bestrijding van BVD (Boviene Virale Diarree)

Nadere informatie

Besmet met IBR. Congres Gezonde melkveehouderij 10-11-2015. En hoe nu verder? copyright Gezondheidsdienst voor Dieren 1. Inhoud presentatie IBR

Besmet met IBR. Congres Gezonde melkveehouderij 10-11-2015. En hoe nu verder? copyright Gezondheidsdienst voor Dieren 1. Inhoud presentatie IBR Besmet met IBR En hoe nu verder? Drs. Frederik Waldeck, dierenarts Congres Gezonde melkveeh Zwolle, 10 november 2015 Inhoud presentatie IBR Stand van zaken Besmet: hoe komt het, wat is het? Aanpak Boerderij,

Nadere informatie

Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf

Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf Moeilijk te ontdekken infectieuze ziekten bij runderen Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf vooraleer ze ontdekt en aangepakt worden. Het gaat om besmettelijke

Nadere informatie

Voorkomen en bestrijden van IBR en BVD

Voorkomen en bestrijden van IBR en BVD Voorkomen en bestrijden van IR en VD IR en VD zijn twee belangrijke infectieuze rundveeziekten die heel wat schade kunnen veroorzaken op het rundveebedrijf. Hoewel deze ziekten vaak in één adem worden

Nadere informatie

Trend aankoopprotocol

Trend aankoopprotocol aantal protocols Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw PERSARTIKEL Drongen, Torhout, 19 februari 2013 Auteur: Koen De Bleecker, Teamleider gezondheidszorg herkauwers, DGZ 2 jaar aankoopprotocol: resultaten

Nadere informatie

BVD aanpak in de praktijk. Pauline Athmer DAP Nijkerk-Wellensiek

BVD aanpak in de praktijk. Pauline Athmer DAP Nijkerk-Wellensiek BVD aanpak in de praktijk Pauline Athmer DAP Nijkerk-Wellensiek Inhoud presentatie Even voorstellen Waarom BVD? De BVD drager Hoe kom je aan BVD? Hoe kom je er weer vanaf? BVD aanpak in onze praktijk Enkele

Nadere informatie

Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen

Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen Rendement verbeteren door samen te werken aan optimalisatie van de technische kengetallen Landelijke aanpak IBR en BVD Per 1-4-2018 verplicht alle melkveehouders een status voor BVD en IBR (door sector)

Nadere informatie

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 Voorstellen Monique Driesse Rundveedierenarts 7 jaar praktijk, 5 jaar in Canada Sinds 2007 bij Boehringer Ingelheim Ruben Tolboom

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. DGZ Drive-In

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. DGZ Drive-In Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw DGZ Drive-In Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw BEDRIJFSPROBLEEM Benadering: hoe? Inleiding Spreken over afweer spreken over ziekte infectiedruk immuniteit 3 Inleiding

Nadere informatie

Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan

Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan Auteur: Steven Sarrazin Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan Boviene Virale Diarree (BVD) is een aandoening met een veel ruimer ziektebeeld dan de naam laat vermoeden. Daarom is

Nadere informatie

Klik om stijl te bewerken

Klik om stijl te bewerken Klik om stijl te bewerken Coxevac vaccinatie bij geiten 20-2-2019 1 Inhoud Voorstelling Ceva + mezelf Q-koorts: Wat is het? Q-koorts: Symptomen (mens + dier) Q-koorts: Diagnostiek Q-koorts: Preventie Q-Koorts:

Nadere informatie

Focus op Q-koorts. Praktische handleiding. Met steun van:

Focus op Q-koorts. Praktische handleiding. Met steun van: Focus op Q-koorts Praktische handleiding Met steun van: Met de steun van Focus op Q-koorts Voorwoord Beste veehouder, Beste dierenarts, Q-koorts is een ziekte die wereldwijd voorkomt. Het is een bacteriële

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Actua DGZ. Dienstvergaderingen Gezondheidszorg herkauwers

Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Actua DGZ. Dienstvergaderingen Gezondheidszorg herkauwers Dierengezondheidszorg Vlaanderen Actua DGZ Dienstvergaderingen 2015 Gezondheidszorg herkauwers Dierengezondheidszorg Vlaanderen Nieuwe fase IBR Besmettingsgraad IBR-bestrijding werkt 45.0% 17.8% Ongeveer

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Villa IBR & café BVD. Gezondheidszorg Herkauwers

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Villa IBR & café BVD. Gezondheidszorg Herkauwers Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Villa IBR & café BVD Gezondheidszorg Herkauwers SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST! De SECTOR wil IBR & BVD uitroeien gezien veel SCHADE voor elke veehouder Besmettelijk

Nadere informatie

Team Gezondheidszorg Herkauwers. Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Enkele actualiteiten rond dierziekten bestrijding.

Team Gezondheidszorg Herkauwers. Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Enkele actualiteiten rond dierziekten bestrijding. Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Enkele actualiteiten rond dierziekten bestrijding Dr. Koen De Bleecker 1 Onze missie DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder om met gezonde dieren op

Nadere informatie

Gezondheidsprogramma s en monitoring ten dienste van een duurzame en gezonde melkveestapel in Vlaanderen Algemene vergadering MCC - 3 april 2019

Gezondheidsprogramma s en monitoring ten dienste van een duurzame en gezonde melkveestapel in Vlaanderen Algemene vergadering MCC - 3 april 2019 Dierengezondheidszorg Vlaanderen Gezondheidsprogramma s en monitoring ten dienste van een duurzame en gezonde melkveestapel in Vlaanderen Algemene vergadering MCC - 3 april 2019 Overzicht 1. Stand van

Nadere informatie

BVD; doe er wat mee! Anita ten Wolthuis 26 september 2011

BVD; doe er wat mee! Anita ten Wolthuis 26 september 2011 BVD; doe er wat mee! Anita ten Wolthuis 26 september 2011 BVD en GD Monitoring Bekende en nieuwe ziekten Voor overheid en zuivel Vrijwillige programma s Wettelijke dierziekteprogramma s Ondersteuning

Nadere informatie

BVD, het aanpakken waard! Ruben Tolboom Intervisie 2014

BVD, het aanpakken waard! Ruben Tolboom Intervisie 2014 BVD, het aanpakken waard! Ruben Tolboom Intervisie 2014 Voorstellen Ruben Tolboom Tot 1 mei 2014: rundveedierenarts Vanaf heden: Field Technical Service Manager Technische achtergrond produkten-dierziekten

Nadere informatie

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012

DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 Beste paardeneigenaar, Op het moment is het rhinopneumonievirus volop in het nieuws. Het virus is vastgesteld op verschillende plaatsen in Nederland. Aangezien

Nadere informatie

Serologische testen en interpretatie van testresultaten

Serologische testen en interpretatie van testresultaten Serologische testen en interpretatie van testresultaten Serologische testen Serologie is de leer van de stoffen die zich bevinden in het bloedserum. Bloedserum is het vocht dat verkregen is nadat bloed

Nadere informatie

BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken

BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BRUCELLOSE 2012 Stand van zaken Luc Vanholme 19/04/2012 Inhoud 1. Brucellose: de ziekte 2. Historisch overzicht runderbrucellose in België 3.

Nadere informatie

Voorwoord. Geachte lezer, Beste schapenliefhebber,

Voorwoord. Geachte lezer, Beste schapenliefhebber, Nieuwsbrief 4 C O L O F O N Het schaap, partner op het platteland voor landschaps- en natuurbeheer Verantwoordelijke uitgever Vlaamse Schapenhouderij vzw Ieperseweg 87 8800 Rumbeke/Beitem T 051 27 32 28

Nadere informatie

Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent

Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent PRAKTIJKDIERENARTS-MVBB02-2013 Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent Sommige vlees- en melkveebedrijven hebben de voorbije jaren te maken gehad

Nadere informatie

Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree

Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree Auteur: Vanessa Meganck Inleiding Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree Voor het vermijden van diarree bij de jongste kalfjes dient er een evenwicht gevonden te worden

Nadere informatie

IBR- EN BVD-BESTRIJDING ABORTUSPROTOCOL

IBR- EN BVD-BESTRIJDING ABORTUSPROTOCOL Dierengezondheidszorg Vlaanderen IBR- EN BVD-BESTRIJDING ABORTUSPROTOCOL LOKAAL NETWERK DIERENGEZONDHEID OKTOBER 2018 Maar eerst Evolutie dierenarts: van louter curatieve clinicus naar partner die veehouder

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012

Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Is er mogelijk gevaar voor omwonenden/mensen? Op basis van de beschikbare informatie concluderen experts van het RIVM dat overdracht

Nadere informatie

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen

Nadere informatie

15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant

15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant 15-07-2008 Kamervragen aan de ministers van VWS en LNV over de explosieve stijging van het aantal Q-koorts gevallen in Brabant Kamervragen van het lid Thieme aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn

Nadere informatie

Samen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving. Classificatie: intern

Samen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving. Classificatie: intern Samen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving Classificatie: intern Nieuwe BVD routes Linda van Duijn voorlichtingsbijeenkomsten IBR/BVD, januari/februari 2018 Actuele

Nadere informatie

Niet technische samenvatting. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet technische samenvatting. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niettechnische samenvatting 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Respiratoir Syncytieel Virus (RSV) in kalveren 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) Oktober 2015 oktober 2020

Nadere informatie

Elke koe verdient bescherming. Eénmalige BVD vaccinatie, 1 jaar bescherming

Elke koe verdient bescherming. Eénmalige BVD vaccinatie, 1 jaar bescherming Elke koe verdient bescherming Eénmalige BVD vaccinatie, jaar bescherming BVD-vrij en beschermd Ondanks dat er jarenlang maatregelen zijn genomen, blijft BVD een belangrijk probleem in Europa met grote

Nadere informatie

Spoelwormen leven in de darmen van honden en katten.

Spoelwormen leven in de darmen van honden en katten. Darmparasieten komen zowel bij honden als bij katten zeer regelmatig voor. De vaakst voorkomende besmettingen zijn die met spoelwormen en lintwormen. Af en toe zien we ook infecties met giardia. Ook aan

Nadere informatie

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven Auteur: Vanessa Meganck Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne rundveebedrijven Een kalf wordt zonder antistoffen geboren door de specifieke bouw van de placenta (moederkoek) van het rund.

Nadere informatie

Stap 3. Inventarisatieformulier

Stap 3. Inventarisatieformulier Stap 3. Inventarisatieformulier Voor bedrijven met meer dan vijf procent verwerpers op jaarbasis of een abortusstorm. Algemeen Aantal melkkoeien: Geslotenheid bedrijf (aanvoer, o.a. stier, keuringen, samen

Nadere informatie

STAND VAN ZAKEN BRUCELLOSE 2012

STAND VAN ZAKEN BRUCELLOSE 2012 Federaal agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen STAND VAN ZAKEN BRUCELLOSE 2012 18-04-2012 Inhoud Historisch overzicht runderbrucellose in België Haarden Epidemiologische enquête Contactbeslagen

Nadere informatie

Hoe zal het BVD programma in België er uit zien?

Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Hoe zal het BVD programma in België er uit zien? Dr. Stefaan Ribbens 1 Onze missie DGZ is dé betrouwbare partner van de Vlaamse veehouder om met gezonde dieren op duurzame

Nadere informatie

Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee

Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee Pieter Passchyn AMCRA seminarie: Vaccinatie, bioveiligheid en management als tools voor een verminderd antibacterieel gebruik, Brussel, 10-11 oktober 2013

Nadere informatie

KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR?

KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR? VAKGROEP VOORTPLANTING, VERLOSKUNDE, BEDRIJFSDIERGENEESKUNDE KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR? Da. Hans Van Loo DOEL ZOOGKOEIENHOUDERIJ Zo snel mogelijk Zo veel mogelijk Vlees

Nadere informatie

Voor een goed. Voor een goed ontwormadvies. ontwormadvies. Wormen: niet te zien, wel te bestrijden!

Voor een goed. Voor een goed ontwormadvies. ontwormadvies. Wormen: niet te zien, wel te bestrijden! Voor een goed ontwormadvies. Voor een goed ontwormadvies Wormen: niet te zien, wel te bestrijden! w w w. s t e r k l i n i e k. n l 05/2012 Deze brochure wordt u aangeboden door uw Sterkliniek in samenwerking

Nadere informatie

TOESTAND BETREFFENDE Q-KOORTS

TOESTAND BETREFFENDE Q-KOORTS Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen TOESTAND BETREFFENDE Q-KOORTS Gemeenschappelijke vergadering van het Wetenschappelijk comité en het Raadgevend comité 22 januari 2010 OVERZICHT

Nadere informatie

Activiteitenverslag Diergeneeskundige begeleiding PLUIMVEE

Activiteitenverslag Diergeneeskundige begeleiding PLUIMVEE Dierengezondheidszorg Vlaanderen Activiteitenverslag 2014 Diergeneeskundige begeleiding PLUIMVEE In het kader van subovereenkomst 5, gefinancierd door het FAVV, houdt DGZ de vinger aan de pols van de diergezondheidssituatie

Nadere informatie

PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND

PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND over houden van huisdieren Vaccinatie is een belangrijke en effectieve manier om ziekten

Nadere informatie

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route oorbiopten) Versie 1.1 (juli 2018)

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route oorbiopten) Versie 1.1 (juli 2018) Protocol statusbeheer BVD-vrij (route oorbiopten) Versie 1.1 (juli 2018) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 start de landelijke aanpak van BVD onder verantwoordelijkheid van de Themagroep Rundergezondheid

Nadere informatie

Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven. Samenvattend rapport

Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven. Samenvattend rapport Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven Samenvattend rapport 1 ENQUÊTE 1.1 Opstellen van de enquête In kader van het demo-project verantwoord gebruik van antibiotica in de

Nadere informatie

Vaccinatie Q-fever leidt niet tot positieve (tank)melk. 11 mei 2010 Zaal Verploegen, Wijchen Piet Vellema, Hendrik-Jan Roest

Vaccinatie Q-fever leidt niet tot positieve (tank)melk. 11 mei 2010 Zaal Verploegen, Wijchen Piet Vellema, Hendrik-Jan Roest Vaccinatie Q-fever leidt niet tot positieve (tank)melk 11 mei 2010 Zaal Verploegen, Wijchen Piet Vellema, Hendrik-Jan Roest Vaccinatie Q-fever leidt niet tot positieve (tank)melk 11 mei 2010 Zaal Verploegen,

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen PRRS: de aanpak begint bij monitoring. Dr. Ellen de Jong

Dierengezondheidszorg Vlaanderen PRRS: de aanpak begint bij monitoring. Dr. Ellen de Jong Dierengezondheidszorg Vlaanderen PRRS: de aanpak begint bij monitoring Dr. Ellen de Jong Varkensacademie, 27 november 2015 Dierengezondheidszorg Vlaanderen Monitoring Algemene inleiding Biggenbatterij

Nadere informatie

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln B06 Bijlage I Rubella en zwangerschap, richtlijnen voor de praktijk Beleid naar aanleiding van een (mogelijk) contact (zie toelichting 1) Inventariseer

Nadere informatie

Inzet van salmonellatesten in het plan van aanpak

Inzet van salmonellatesten in het plan van aanpak Inzet van salmonellatesten in het plan van aanpak Salmonella beheersen vergt een gerichte aanpak met voor dat doel gevalideerde testen. Een deel van de melkveebedrijven in Nederland is langdurig besmet

Nadere informatie

Een BVDV-bestrijdingsplan voor België. Jef Laureyns

Een BVDV-bestrijdingsplan voor België. Jef Laureyns Een BVDV-bestrijdingsplan voor België Jef Laureyns Inhoud Noodzakelijke elementen van BVD-controle Vereisten voor een nationaal BVD-programma Het Belgisch BVD-programma: huidig voorstel commentaar Conclusie

Nadere informatie

Nieuwe IBR routes. Frederik Waldeck Voorlichtingsbijeenkomsten IBR/BVD, januari/februari 2018

Nieuwe IBR routes. Frederik Waldeck Voorlichtingsbijeenkomsten IBR/BVD, januari/februari 2018 Nieuwe IBR routes Frederik Waldeck Voorlichtingsbijeenkomsten IBR/BVD, januari/februari 2018 Actuele stand IBR-programma s melkveebedrijven Programma Status #MV %MV IBR-vrij Certificering in onderzoek

Nadere informatie

PRAKTISCH Toxoplasmose

PRAKTISCH Toxoplasmose PRAKTISCH Toxoplasmose l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Toxoplasmose is een belangrijke zoönose. Dat betekent dat deze ziekte

Nadere informatie

Dierenkliniek Goeree Overflakkee

Dierenkliniek Goeree Overflakkee Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie

Nadere informatie

Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose. Omschrijving

Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose. Omschrijving Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Onvruchtbaarheid is het onvermogen om drachtig te worden. Onvruchtbaarheid bij vrouwelijke honden (teven) en katten (poezen)

Nadere informatie

OPVOLGING BRUCELLOSE NAMEN

OPVOLGING BRUCELLOSE NAMEN Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de voedselketen OPVOLGING BRUCELLOSE NAMEN Raadgevend comité 28-03-2012 Historiek: Landbouwbedrijf te Franc Warêt, provincie NAMEN. Na kalving via keizersnede

Nadere informatie

BVD Expertpanel 7 mei 2014

BVD Expertpanel 7 mei 2014 BVD Expertpanel 7 mei 2014 Hoe ga ik om met monitoring van BVD binnen de praktijk? Mark van der Heijden Voorstellen 2003 afgestudeerd Werkzaam in de ULP sinds 2009 Dierenarts herkauwers - 70 % Rundvee

Nadere informatie

Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen.

Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen. Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen. Waarom ontwormen? Honden maken deel uit van ons gezin. We aaien, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd

Nadere informatie

VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR HOUDERS VAN HERKAUWERS (klik op de vraag om naar het antwoord te gaan <ctrl+home> om terug te keren)

VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR HOUDERS VAN HERKAUWERS (klik op de vraag om naar het antwoord te gaan <ctrl+home> om terug te keren) FAQ S VERSIE 21 OP DATUM VAN 31 OKTOBER 2007 (geldig vanaf 2 november 2007) Wijzigingen t.o.v. de vorige versie zijn aangeduid in het rood. VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR HOUDERS VAN HERKAUWERS (klik op de

Nadere informatie

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen!

Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! INFORMATIE Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! Vaccineren Als eigenaar verzorgt u uw hond natuurlijk zo goed mogelijk. Immers, een goede voeding en de juiste verzorging houden uw dier

Nadere informatie

Tips & Tricks. Biosecurity. Bart, Geert & Maude s. Wat is bioveiligheid? Wat betekent dit concreet? Wordt bioveiligheid toegepast op rundveebedrijven?

Tips & Tricks. Biosecurity. Bart, Geert & Maude s. Wat is bioveiligheid? Wat betekent dit concreet? Wordt bioveiligheid toegepast op rundveebedrijven? Bart, Geert & Maude s Tips & Tricks Biosecurity Wat is bioveiligheid? Bioveiligheid bij rundvee is het geheel van maatregelen die genomen worden om een runderpopulatie te beschermen tegen schadelijke biologische

Nadere informatie

Bescherm uw huisdier en uw gezin

Bescherm uw huisdier en uw gezin Ontwormen van honden en katten Bescherm uw huisdier en uw gezin Waarom ontwormen? Honden en katten maken deel uit van ons gezin. We aaien ze, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd zonder

Nadere informatie

Preventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker,

Preventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker, Preventie van baarmoederhalskanker Wat u moet weten over baarmoederhalskanker Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker, een ziekte die kan voorkomen worden. Spreek er over met uw arts,

Nadere informatie

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route jongvee antistoffen) Versie 1.2 (januari 2019)

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route jongvee antistoffen) Versie 1.2 (januari 2019) Protocol statusbeheer BVD-vrij (route jongvee antistoffen) Versie 1.2 (januari 2019) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 start de landelijke aanpak van BVD onder verantwoordelijkheid van de Themagroep

Nadere informatie

Schmallenbergziekte. DG Controlebeleid 9 maart Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire

Schmallenbergziekte. DG Controlebeleid 9 maart Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Schmallenbergziekte DG Controlebeleid 9 maart 2012 Historiek Eerste symptomen van deze ziekte : einde zomer 2011 in Duitsland en Nederland (en

Nadere informatie

Op een modern melkveebedrijf horen BVD en IBR niet thuis!

Op een modern melkveebedrijf horen BVD en IBR niet thuis! Op een modern melkveebedrijf horen BVD en IBR niet thuis! Bedrijfsinfectie BVD Bedrijfsinfectie Op dit bedrijf loopt een pink van ca. 9 maanden die drager is van het BVD-virus. Deze pink is drager geworden

Nadere informatie

Droes-certificering werkwijze

Droes-certificering werkwijze Droes-certificering werkwijze Wat houdt het programma in? 1. Een vrijwillig programma voor paardenbedrijven, gebaseerd op serologische screening om eventuele besmetting met de bacterie Streptococcus equi

Nadere informatie

Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar)

Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar) 246 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar) KORTE VERSIE VOOR MEER INFORMATIE ZIE ANDERE ZIJDE Beste ouder(s), Een medeleerling van uw dochter of zoon heeft dikoor (bof).

Nadere informatie

Nieuwsbrief Rundvee Januari 2018

Nieuwsbrief Rundvee Januari 2018 Nieuwsbrief Rundvee Januari 2018 Inhoud: Nieuwe producten Cryptosporidium Salmonellose Aanpak IBR en BVD Voorwoord Allereerst willen we jullie als praktijk en herkauwerteam een gelukkig en voorspoedig

Nadere informatie

Nieuwsbrief februari Boerenavond donderdagavond 25 februari Studiegroep Voorstellen nieuwe dierenarts Sanne Journee

Nieuwsbrief februari Boerenavond donderdagavond 25 februari Studiegroep Voorstellen nieuwe dierenarts Sanne Journee Nieuwsbrief februari Beste veehouder, In deze nieuwsbrief zal een gevarieerd aantal onderwerpen worden besproken. Deze betreffen: Boerenavond 25 februari 2010 Door ons verzorgde studiegroep Voorstellen

Nadere informatie

Paratuberculose. in (melk)geiten. Nieuwe inzichten en praktische handvatten

Paratuberculose. in (melk)geiten. Nieuwe inzichten en praktische handvatten Paratuberculose in (melk)geiten Nieuwe inzichten en praktische handvatten Paratuberculose in geiten Introductie Paratuberculose is een langzaam voortschrijdende, infectieuze ontsteking van de dunne darm

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter, Directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 10 september 2008 08-LNV-107

Nadere informatie

Het belang van een hoge veterinaire status voor het fokprogramma. Inhoud

Het belang van een hoge veterinaire status voor het fokprogramma. Inhoud Het belang van een hoge veterinaire status voor het fokprogramma De nieuwe Danno wordt bij u op het bedrijf geboren!.en daar moeten we zuinig op zijn. Jakomien Schouten-Noordman Hoofd Embryo Productie&Stierlocaties

Nadere informatie

Protocol statusbeheer IBR-vrij (route intake bloed, bewaking tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018)

Protocol statusbeheer IBR-vrij (route intake bloed, bewaking tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018) Protocol statusbeheer IBR-vrij (route intake bloed, bewaking tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 is de landelijke aanpak van IBR gestart onder verantwoordelijkheid van

Nadere informatie

Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van LNV en de minister van VWS

Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van LNV en de minister van VWS Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling Aan de minister van LNV en de minister van VWS onderwerp Advies inzake risico s van introductie van dieren uit een koppel met Q-koorts in een andere koppel

Nadere informatie

De toekomst tegemoet met of zonder CAE Is er leven na een uitbraak? Studieclub zuid Karianne Lievaart-Peterson Datum: 10 november 2016

De toekomst tegemoet met of zonder CAE Is er leven na een uitbraak? Studieclub zuid Karianne Lievaart-Peterson Datum: 10 november 2016 De toekomst tegemoet met of zonder CAE Is er leven na een uitbraak? Studieclub zuid Karianne Lievaart-Peterson Datum: 10 november 2016 Verwachting van vanavond Onderwerpen CAE (enkele relevante details)

Nadere informatie

Er valt veel te winnen met een langere levensduur. Henk Hogeveen

Er valt veel te winnen met een langere levensduur. Henk Hogeveen Er valt veel te winnen met een langere levensduur Henk Hogeveen Lange levensduur is goed...... gevolg van betere gezondheid... gevolg van betere vruchtbaarheid... minder jongvee nodig minder kosten minder

Nadere informatie

GD Tankmelk Worminfecties

GD Tankmelk Worminfecties De Gezondheidsdienst voor Dieren GD Tankmelk Worminfecties Toelichting op de uitslag van Maagdarmworm-, Leverbot- en Longworm onderzoek 1 De Gezondheidsdienst voor Dieren Inhoudsopgave Tankmelkuitslag

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw OVERZICHT AUTOPSIES RUNDVEE 2008 In onderstaande tabellen wordt het aantal diagnoses weergegeven op dierniveau. FOETI/DOODGEBOREN KW 1 KW2 KW3 KW4 TOTAAL aantal inzendingen

Nadere informatie

De aanpak van rotkreupel in België Tussentijds verslag

De aanpak van rotkreupel in België Tussentijds verslag De aanpak van rotkreupel in België Tussentijds verslag 1. Inleiding en duiding Rotkreupel is een zeer besmettelijke en uiterst pijnlijke ontsteking van de tussenklauwhuid bij schapen. Ze wordt veroorzaakt

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Deel 1: Waar staan we met IBR-bestrijding in Vlaanderen? Een nieuwe fase start binnenkort!

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Deel 1: Waar staan we met IBR-bestrijding in Vlaanderen? Een nieuwe fase start binnenkort! PERSARTIKEL Drongen, 25/09/2015 Auteur: Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Deel 1: Waar staan we met IBR-bestrijding in Vlaanderen? Een nieuwe fase start binnenkort! Rundveehouders en dierenartsen maken

Nadere informatie

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route intake virus, bewaking jongvee antistoffen) Versie 1.1 (juli 2018)

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route intake virus, bewaking jongvee antistoffen) Versie 1.1 (juli 2018) Protocol statusbeheer BVD-vrij (route intake virus, bewaking jongvee antistoffen) Versie 1.1 (juli 2018) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 start de landelijke aanpak van BVD onder verantwoordelijkheid

Nadere informatie

BOE! SPECIAL VOOR RUNDVEEHOUDERS

BOE! SPECIAL VOOR RUNDVEEHOUDERS beter BOE! SPECIAL VOOR RUNDVEEHOUDERS THEMA: - Alles over het gebruik van teatsealers - Expert consensus statement EXTRA AANDACHT: - BVD-vaccinatie combineren met BVD vrij-routes Column: Arjon Velthoen

Nadere informatie

Resultaten Q-koorts onderzoek (Q-VIVE) melkgeitensector 2009-2010

Resultaten Q-koorts onderzoek (Q-VIVE) melkgeitensector 2009-2010 8 maart 2012 Resultaten Q-koorts onderzoek (Q-VIVE) melkgeitensector 2009-2010 Beste deelnemer aan het Q-koorts onderzoek Q-VIVE, Van maart 2009 tot medio 2010 heeft er onder de naam Q-VIVE een landelijk

Nadere informatie

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Inleiding Sinds 1989 wordt op basis van geboortegegevens van koeien de index geboortegemak berekend. Deze

Nadere informatie

Bedrijfsbezoeken in de praktijk

Bedrijfsbezoeken in de praktijk Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Bedrijfsbezoeken in de praktijk Tamara Vandersmissen Studienamiddagen Veepeiler Varken Woensdag 19 maart 2014 Beveren Woensdag 26 maart 2014 Zedelgem Woensdag 2 april

Nadere informatie

Hoe krijg je hepatitis B?

Hoe krijg je hepatitis B? Hepatitis B Hepatitis B is een infectie van de lever, veroorzaakt door het hepatitis B-virus. In Nederland wordt dit virus vooral overgedragen door seksueel contact. Het dringt via de slijmvliezen van

Nadere informatie

Insemineren, de praktijk

Insemineren, de praktijk Hoofdstuk 6 Insemineren, de praktijk Het bronstig zien van de koe Bronst waarnemen is een vak. Koeien geven veel verschillende signalen af bij bronst. Daarbij verschilt de bronst van koe tot koe. Gemiddeld

Nadere informatie

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inteelt in kleine populaties Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inhoud Inteelt Populatiegrootte Fokbeleid Wat is inteelt? Inteelt: paren van verwanten samenbrengen van genetisch identiek materiaal

Nadere informatie

Nieuwsbrief Rundvee December 2016

Nieuwsbrief Rundvee December 2016 Nieuwsbrief Rundvee December 2016 Inhoud: 1. IBR en BVD vrij worden na tankmelkonderzoek 2. Aanpassingen BGP en BBP 3. BVD- virus-sneltest 4. Procapen in plaats van Penstrep-ject bij operaties 5. Nieuwe

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Autopsie rundvee 2016: bijzonderste bevindingen

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Autopsie rundvee 2016: bijzonderste bevindingen Autopsie rundvee 2016: bijzonderste bevindingen Versie 1.0 November 2017 Auteur: Afdeling autopsie In 2016 werden ongeveer 798 dossiers en meer dan 850 dieren verwerkt betreffende autopsie bij runderen.

Nadere informatie

1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne

1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne VRAAG EN ANTWOORD Hepatitis B aandachtscampagne: Zeg Nee!...Tegen hepatitis B 1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne Q. Wat is het doel van de campagne? A. We willen Chinezen woonachtig in Rotterdam

Nadere informatie

Reglement Nakomelingenonderzoek Vleesvee

Reglement Nakomelingenonderzoek Vleesvee Reglement Nakomelingenonderzoek Vleesvee CRV Vlaanderen vzw, april 2016 G/AZ/CRVVLvzw/Reglement Nakomelingenonderzoek Vleesvee.160428 Inhoud Begrippenlijst... 2 1. Activiteiten... 3 1.1. Beschrijving...

Nadere informatie

Protocol statusbeheer IBR-vrij (route tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018)

Protocol statusbeheer IBR-vrij (route tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018) Protocol statusbeheer IBR-vrij (route tankmelk) Versie 1.0 (juli 2018) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 is de landelijke aanpak van IBR gestart onder verantwoordelijkheid van de Themagroep Rundergezondheid

Nadere informatie

Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee. De ziekte van Weil (leptospirose).

Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee. De ziekte van Weil (leptospirose). Nieuwsbrief november 2014 Dierenkliniek Goeree Overflakkee De ziekte van Weil (leptospirose). In het Westland is eind augustus een hond overleden aan de gevolgen van de infectieziekte leptospirose, ook

Nadere informatie

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route tankmelk) Versie 1.1 (juli 2018)

Protocol statusbeheer BVD-vrij (route tankmelk) Versie 1.1 (juli 2018) Protocol statusbeheer BVD-vrij (route tankmelk) Versie 1.1 (juli 2018) 1. Kader Met ingang van 1 april 2018 start de landelijke aanpak van BVD onder verantwoordelijkheid van de Themagroep Rundergezondheid

Nadere informatie

De opfok. Hoofdstuk 2. De eerste levensmaanden. Beslissen van kalf tot koe

De opfok. Hoofdstuk 2. De eerste levensmaanden. Beslissen van kalf tot koe Hoofdstuk 2 De opfok De eerste levensmaanden Het fokken van een duurzame en lang producerende koe begint met een goede opfok. Het jonge kalf verdient veel aandacht. Na de geboorte luidt het advies bij

Nadere informatie