PRAKTISCH FELINE LEUKEMIE VIRUS (FeLV)
|
|
- Bram Michiels
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PRAKTISCH FELINE LEUKEMIE VIRUS (FeLV) l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren
2 Het Feline Leukemie Virus (FeLV) is een virus dat wereldwijd voorkomt bij katten. FeLV is een belangrijke oorzaak van ziekte en overlijden bij katten. Een kat die blijvend (persistent) geïnfecteerd is met dit virus heeft een grote kans op het krijgen van allerlei ernstige ziekten zoals bloedarmoede, aantasting van het afweersysteem en het ontwikkelen van kanker. Er wordt geschat dat 70 tot 90 procent van alle blijvend geïnfecteerde katten overlijdt binnen twee à drie jaar nadat de infectie ontdekt is. Wat is het Feline Leukemievirus (FeLV)? FeLV behoort tot dezelfde virusfamilie als het kattenaidsvirus (FIV), namelijk de familie der Retroviridae. Het virus heeft de mogelijkheid om tumoren te laten ontstaan. Daarnaast kan een FeLV infectie leiden tot bloedarmoede en kan FeLV het afweersysteem aantasten. Het virus tast dan de bloedcellen van het afweersysteem aan waardoor deze afsterven of beschadigd raken. Hierdoor wordt een kat gevoeliger voor andere aandoeningen en infecties. Veel katten overlijden aan complicaties door een verminderd afweersysteem, en niet aan tumoren. Het totale aantal katten dat besmet is met FeLV is in de meeste Europese landen laag (rond of onder de 1%), hoewel het in sommige gebieden meer dan 20% kan zijn. 70 tot 90 procent van de blijvend besmette katten sterft binnen twee tot drie jaar na het stellen van de diagnose FeLV. Tegenwoordig is het mogelijk om te testen of een kat geïnfecteerd is, en zijn er bovendien effectieve vaccins. Daardoor komt een FeLV infectie gelukkig minder vaak voor dan vroeger, hoewel het nog steeds een belangrijke ziekte is. Hoe raakt een kat met FeLV geïnfecteerd? De belangrijkste bron van infectie wordt gevormd door het speeksel van een geïnfecteerde kat. Het virus wordt verspreid wanneer er speekseluitwisseling tussen katten plaatsvindt, zoals bij het elkaar wassen, het delen van een voerbak, of door kattenbeten. FeLV kan ook worden overgedragen naar andere katten door contact met urine of ontlasting, bijvoorbeeld in de kattenbak. Het virus kan bovendien door een poes worden overgedragen op haar ongeboren kittens in de baarmoeder, of na de geboorte via de besmette moedermelk. Het komt echter zelden voor dat een met FeLV geïnfecteerde poes kittens krijgt, omdat FeLV in de meeste gevallen leidt tot sterfte van de ongeboren kittens, die vervolgens geresorbeerd (opgenomen in het lichaam) worden of geaborteerd. Het grootste deel van de katten raakt besmet met het virus door opname via mond of neus. Het virus vermeerdert zich vervolgens op deze plaats voordat het zich verder gaat verspreiden via de bloedbaan naar de rest van het lichaam en vooral naar het beenmerg. Niet alle katten die blootgesteld worden aan FeLV raken blijvend geïnfecteerd. Zo kan de hoeveelheid virus waaraan de kat werd blootgesteld niet hoog genoeg zijn geweest of het afweersysteem heeft de infectie succesvol bestreden. In zeldzame gevallen beperkt een FeLV infectie zich tot bepaalde lichaamsdelen zoals het melkklierweefsel. Dit wordt een gelokaliseerde infectie genoemd. 2
3 Als de kat in staat is het virus te bestrijden, dan gebeurt dit in de eerste stadia (vier tot twaalf weken) van de infectie. Wanneer het beenmerg eenmaal geïnfecteerd is, dan blijven de meeste katten levenslang besmet. Katten die continu virus aanmaken en uitscheiden in o.a. het speeksel noemen we blijvend (persistent) besmet. Deze katten zijn positief in de FeLV testen. Een deel van de katten (30-40% in een populatie) is in staat om ook na infectie van het beenmerg de virusvermeerdering te onderdrukken. Dit noemen we latent geïnfecteerd. Deze dieren zijn negatief in de test op virus in het bloed, scheiden geen virus uit en zijn dus niet besmettelijk voor andere katten. Bij een sterke onderdrukking van de afweer, bijvoorbeeld door stress, zou een latent geïnfecteerde kat opnieuw virus kunnen aanmaken en uitscheiden Dit is echter zeldzaam. Welke katten lopen het meeste risico? FeLV is een gevoelig virus dat niet lang in de omgeving kan overleven. De verspreiding tussen katten is afhankelijk van langdurig en intensief contact. Daarom wordt FeLV meestal gezien op plaatsen waar veel katten met elkaar samenleven. Hoe vaak een infectie voorkomt is afhankelijk van de dichtheid van de kattenpopulatie en afhankelijk van onderling contact tussen de dieren. Over het algemeen is minder dan 1% van de gezonde huiskatten geïnfecteerd met FeLV. De kans dat een kat FeLV geïnfecteerd is, is groter bij zieke katten en katten die buiten leven. Er zullen meer positieve katten zijn in steden, waar katten dicht op elkaar leven en onderling veel contact hebben, in vergelijking met katten die ver van elkaar op het platteland leven. In groepen katten waar het virus continu aanwezig is, kan tot wel 30% van de katten blijvend besmet zijn. Vooral jonge katten, jonger dan 6 maanden leeftijd, lopen extra gevaar om blijvend geïnfecteerd te raken. De weerstand tegen de infectie neemt namelijk toe met de leeftijd. Een oudere kat heeft dus een betere kans om de infectie succesvol te bestrijden. Ziektebeeld en symptomen Er kan zich een groot aantal chronische of terugkerende ziekten ontwikkelen bij een kat met FeLV. Er wordt een geleidelijke achteruitgang in de algemene conditie gezien, naarmate de tijd verstrijkt. Dit komt onder andere doordat het afweersysteem van de zieke kat steeds minder goed werkt. Ongeveer de helft van alle FeLV geïnfecteerde katten krijgt last van aandoeningen en infecties die samenhangen met een slechter werkend afweersysteem. Ongeveer een kwart van de geïnfecteerde katten ontwikkelt bloedarmoede. FeLV kan de cellen in het beenmerg infecteren, waardoor onder andere het aantal rode bloedcellen afneemt of waardoor er afwijkende rode bloedcellen geproduceerd worden die niet goed functioneren. Ook kan FeLV ertoe leiden dat het eigen afweersysteem de rode bloedcellen aanvalt en vernietigt. Een kat met bloedarmoede is zwak en lusteloos. Ongeveer 15% van de katten met FeLV ontwikkelt tumoren. De meest voorkomende vormen van kanker zijn lymfoom en leukemie. De tumoren kunnen op allerlei plaatsen in het lichaam voorkomen, zoals in de darmen, de nieren, de ogen en / of de neusholten. 3
4 De klinische symptomen van een kat met FeLV variëren enorm, maar omvatten koorts, lusteloosheid, een gebrek aan eetlust en gewichtsverlies. Ademhalingsproblemen, huidproblemen en maagdarmproblemen komen ook veelvuldig voor. Een kat kan meerdere aandoeningen tegelijk hebben. Testen op een besmetting met FeLV Uw dierenarts kan gebruik maken van een test die één van de viruseiwitten aantoont in de bloedbaan van FeLV-positieve katten. Deze test is snel uit te voeren, relatief goedkoop en behoorlijk betrouwbaar bij zieke katten met een verdenking van een FeLV infectie. Als de test wordt uitgevoerd op bloed van een gezonde kat (voor screening) is er echter een aanzienlijke kans dat een uitslag vals-positief is. Het is dan belangrijk om een bevestigende test uit te laten voeren. Dit is ook belangrijk als het testresultaat niet overeenkomt met de verwachting. Tijdens het wachten op de uitslag van een bevestigende test, moet de kat geïsoleerd worden om elk risico op overdracht van FeLV naar andere katten uit te sluiten. Vaak wordt een kat tegelijkertijd getest op het kattenaidsvirus (FIV), omdat veel van de klinische symptomen van FIV overeenkomen met die van FeLV. De behandeling van een kat met FeLV Er is op dit moment geen behandeling die een FeLV infectie volledig bestrijdt. De behandeling richt zich daarom op het behouden van een goede levenskwaliteit. Ook wordt geprobeerd de gevolgen van de infectie, zoals een verminderd afweersysteem, bloedarmoede en kanker, zoveel mogelijk tegen te gaan. Het is belangrijk om meteen te beginnen met effectieve ondersteunende zorg en de aanpak van andere (secundaire) infecties bij een zieke kat met FeLV. Omdat deze katten een onderdrukt afweersysteem hebben, is bij aanwezigheid van secundaire bacteriële infecties meestal een veel langere antibioticumkuur nodig. De reactie op de behandeling is bovendien vaak veel langzamer en niet altijd succesvol. Soms worden antivirale middelen ingezet bij de behandeling van een kat met FeLV. Niet alle antivirale middelen hebben echter effect. De effecten die gezien worden zijn bovendien vaak beperkt. Daarbij kunnen er behoorlijk negatieve bijeffecten ontstaan. Het antivirale middel AZT lijkt in experimenten een gunstige werking te hebben, het verhoogt de kwaliteit van leven en verlengt de levensduur bij FeLV geïnfecteerde katten. Ook hier kunnen weer negatieve bijeffecten ontstaan. Een behandeling met katteninterferon-ω lijkt ook positieve effecten te hebben. Katten die hiermee behandeld worden hebben minder gezondheidsklachten en leven langer. Sommige katten met lymfoom vertonen tijdelijk verbetering door het gebruik van chemotherapie. Het gaat dan meestal om meerdere middelen die via de bek en via injectie toegediend worden. Symptomen kunnen vaak bestreden worden met een algemene therapie zoals de inzet van anabole steroïden en multivitaminen (deze verhogen de eetlust). Het gebruik van corticosteroïden of andere 4
5 afweer onderdrukkende middelen moet worden beperkt tot katten met door FeLV veroorzaakte lymfomen of door de afweer veroorzaakte verschijnselen. Een kat met FeLV infectie moet gevoerd worden met kwalitatief hoogwaardige voeding. Het voeren van rauw voedsel moet vermeden worden, omdat daarbij grotere risico s zijn op de aanwezigheid van ziekteverwekkers, bijvoorbeeld Toxoplasma gondii. Een FeLV geïnfecteerde kat moet regelmatig preventief worden behandeld tegen vlooien en wormen. Ook wordt er geadviseerd om minimaal tweemaal per jaar bij de dierenarts langs te gaan voor een uitgebreide gezondheidscontrole. Vaccinatie, vooral tegen niesziekte en kattenziekte, is ook belangrijk. Toepassing van dode vaccins wordt daarbij sterk aanbevolen. Preventie van FeLV: vaccinatie Er zijn verschillende vaccins op de markt die bescherming bieden tegen FeLV. Het doel van deze vaccins is katten te beschermen die in aanraking komen met het virus en te verhinderen dat deze dieren geïnfecteerd geraken. Al deze vaccins hebben als doel het afweersysteem van het dier te stimuleren. Op die manier wordt het virus verhinderd het lichaam binnen te dringen. Helaas is geen enkel vaccin 100% effectief in de bescherming tegen infectie. Vaccinatie wordt aanbevolen voor katten die in een risicovolle omgeving leven. Hieronder vallen katten die veel vrij buiten rondlopen in een omgeving met FeLV geïnfecteerde katten of op andere manieren met mogelijk geïnfecteerde katten in contact komen. Omdat kittens gevoeliger zijn voor een FeLV infectie is het aan te raden om kittens met een verhoogd risico op infectie tegen FeLV te vaccineren. Ook als vooraf niet duidelijk is of het kitten in een risicovolle woonsituatie terecht komt is dit aan te bevelen. Deze vaccinatie kan tegelijkertijd met de andere reguliere vaccinaties gegeven worden. De noodzaak van eventuele herhalingsvaccinaties kan overwogen worden op basis van het infectierisico (onder andere de nieuwe woonsituatie). Als de kat later bijvoorbeeld in zijn eentje binnenshuis gehouden wordt, zal de kans op een infectie daar minimaal zijn en is een vervolgvaccinatie niet nodig. Er mag niet vanuit gegaan worden dat een gevaccineerde kat per definitie vrij is van infectie. In gevallen waarbij het belangrijk is de FeLV status van een kat te kennen (bijvoorbeeld voordat er een nieuwe kat in een groep katten wordt geïntroduceerd), is een vaccinatiebewijs niet afdoend. Men kan dan beter de nieuwe kat laten testen en pas aan de groep toevoegen indien er wordt aangetoond dat er inderdaad geen FeLV infectie is. De vaccinatiestatus van een kat heeft geen invloed op de uitslag van de bloedtest voor FeLV. Bij gebrek aan een vaccin met 100% effectiviteit is het onverstandig om bewust een FeLVbesmette kat samen te huisvesten met een gevaccineerde FeLV-vrije kat. Preventie van FeLV: algemene maatregelen FeLV is zeer besmettelijk en wordt eenvoudig overgebracht tussen katten die langere tijd met elkaar samenleven. Katten die in hetzelfde huis wonen lopen een groot risico besmet te raken tijdens het elkaar wassen of het delen van voerbakjes. Niet-besmette katten zouden daarom, waar mogelijk, apart gehouden moeten worden van blijvend geïnfecteerde katten. 5
6 Daarnaast moeten FeLV-positieve katten binnenshuis gehouden worden om verspreiding naar andere katten in de buurt te voorkomen. Dit is lastig voor katten die zich niet continu binnen laten opsluiten. Het is belangrijk om alle risico s af te wegen (voor uw eigen kat en andere katten) tegen het welzijn van uw kat. Een oplossing kan bijvoorbeeld zijn om uw tuin te omheinen of een kattenren aan te leggen. Op die manier kan uw kat veilig naar buiten. Hij loopt dan zelf geen gevaar en vormt ook geen gevaar voor andere katten. Daarnaast geldt voor de kat die alleen woont en alleen binnenshuis blijft, dat hij geen risico loopt op een infectie met FeLV. Een volwassen kat kan echter FeLV ontwikkelen, ondanks dat hij zijn hele leven, vanaf de kittenperiode, geïsoleerd heeft geleefd van andere katten. De verklaring hiervoor ligt in het feit dat een FeLV infectie heel geleidelijk kan verlopen: als de kat als kitten besmet is geraakt door zijn/haar moeder, kunnen de symptomen van een FeLV infectie maanden tot jaren later pas tot uiting komen, als hij dan allang in een nieuw huis woont. Het risico van de verspreiding van FeLV tussen katten op een show is minimaal. FeLV voorkomen en bestrijden in een cattery In een cattery met fokdieren is het test en verwijder systeem zeer succesvol gebleken bij het uitbannen van FeLV infecties. Dit systeem is gebaseerd op het testen van alle katten op FeLV en het scheiden van positieve katten van de rest. Na een periode van 12 tot 16 weken worden alle katten opnieuw getest. Sommige katten, die aanvankelijk negatief waren, zullen dan positief testen omdat ze zich nog in de incubatieperiode van de test (tijd tussen besmetting en positieve test) bevonden en andere katten, die aanvankelijk positief waren, blijken negatief, omdat ze slechts kortdurend virus in hun bloed hadden en de infectie zelf overwonnen hebben. Alle katten die herhaaldelijk positief testen moeten als blijvend besmet beschouwd worden en moeten verwijderd worden uit de cattery. Katten met twee achtereenvolgende negatieve resultaten mogen blijven. Alle nieuwe katten, gevaccineerd of niet, moeten getest worden op FeLV alvorens ze de cattery in mogen. Alle katten waarmee gefokt wordt, moeten elke 6 tot 12 maanden getest worden, om de negatieve status van de groep te waarborgen. Met FeLV geïnfecteerde dieren moet niet gefokt worden. Het testen van katten in een asiel of opvangcentrum In het ideale geval zouden alle katten die binnen worden gebracht gecontroleerd moeten worden op FeLV, maar dit is vanuit kostenoogpunt onhaalbaar. Het is verstandig om te vragen of een kat getest is voordat u besluit het dier in huis te nemen, met name als u zelf al meerdere FeLV negatief geteste katten heeft. Een kat die positief getest is op FeLV zou alleen herplaatst mogen worden nadat de nieuwe eigenaar volledig op de hoogte is gebracht van alle risico s. 6
7 Prognose voor de kat met FeLV De prognose voor een zieke kat met FeLV is slecht en de bijkomende ziekteproblemen meestal zeer ernstig. Voor een kat die positief is getest voor FeLV, maar gezond is op het moment dat de diagnose gesteld wordt, is een prognose lastig te geven. De meeste katten (70-90%) ontwikkelen uiteindelijk een fataal aflopend probleem, gerelateerd aan FeLV. Het kan echter maanden tot jaren duren voordat deze problemen optreden. Het is van groot belang om katten met FeLV apart te houden van andere katten om verdere overdracht van FeLV te voorkomen. Bovendien verkleint het apart houden de kans dat de FeLV besmette kat een secundaire infectie oploopt, aangezien zijn afweersysteem minder goed werkt. Als het apart houden van een FeLV besmette kat niet gegarandeerd kan worden, moet euthanasie overwogen worden. Het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren biedt onafhankelijke en betrouwbare informatie over het houden van huisdieren. Versie: augustus 2018 LICG Kijk voor de meest recente informatie op
PRAKTISCH KATTENAIDS (FIV)
PRAKTISCH KATTENAIDS (FIV) l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Het kattenaidsvirus (Feline Immunodeficiëntie Virus - FIV) is
Nadere informatieDierenkliniek Goeree Overflakkee
Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie
Nadere informatieNieuwsbrief Maart 2014
Nieuwsbrief Maart 2014 Beste Klant, Eerst graag uw aandacht voor het volgende: In Zoetermeer en Ypenburg zijn de afgelopen week, eind februari, verschillende honden ziek geworden door het Canine Distemper
Nadere informatiePRAKTISCH Toxoplasmose
PRAKTISCH Toxoplasmose l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Toxoplasmose is een belangrijke zoönose. Dat betekent dat deze ziekte
Nadere informatieDierenkliniek Goeree Overflakkee
Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie
Nadere informatieBetrouwbare bescherming. Vaccinatiegids voor de katteneigenaar
Betrouwbare bescherming Vaccinatiegids voor de katteneigenaar 2 Goede bescherming Inleiding Katten worden als zeer gewaardeerde huisgenoten gezien. Geen wonder dus dat het aantal katten de laatste tientallen
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team zondag, 31 oktober 2010 00:00 - Laatst aangepast zondag, 31 oktober 2010 14:56
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Rhinitis is een ontsteking van de slijmvliezen van de neus. Sinusitis is een ontsteking van de sinussen (de bijholten) of de
Nadere informatieVaccinatie schema kat door: Dierenarts van Kessel
Vaccinatie schema kat door: Dierenarts van Kessel De vaccinatieprotocollen in de praktijk voor katten worden gehanteerd zijn gebaseerd op de Europese richtlijnen die door het ABCD zijn opgesteld. Hieronder
Nadere informatieSpoelwormen leven in de darmen van honden en katten.
Darmparasieten komen zowel bij honden als bij katten zeer regelmatig voor. De vaakst voorkomende besmettingen zijn die met spoelwormen en lintwormen. Af en toe zien we ook infecties met giardia. Ook aan
Nadere informatieFeline infectieuze peritonitis (FIP), Besmettelijke buikvliesontsteking bij katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Feline infectieuze peritonitis (FIP) is een virale ziekte die schade toebrengt aan verschillende lichaamsweefsels. Twee vormen
Nadere informatiel s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e www.licg.nl over houden van huisdieren
PRAKTISCH ZOÖNOSEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Zoönosen: ziekten bij dieren die overgedragen kunnen worden op mensen
Nadere informatieInfecties : Er is een verschil tussen virusziektes en bacteriã«le ziektes. Bij de hond
Infecties : Er is een verschil tussen virusziektes en bacteriã«le ziektes. Bij de hond A virus: Hondenziekte ; HCC ; Parvo ; Aujeszky ; Rabiës ; Corona B bacterie: Ziekte van Weil ; TBC ; Tetanus ; Salmonella
Nadere informatiePRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND over houden van huisdieren Vaccinatie is een belangrijke en effectieve manier om ziekten
Nadere informatieVaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen!
INFORMATIE Vaccineren van honden Voorkomen is beter dan genezen! Vaccineren Als eigenaar verzorgt u uw hond natuurlijk zo goed mogelijk. Immers, een goede voeding en de juiste verzorging houden uw dier
Nadere informatieVaccinatie van uw kat Praat erover!
Vaccinatie van uw kat Praat erover! Wat is een vaccinatie? Een vaccinatie zorgt voor de opbouw van bescherming (via antistoffen en afweercellen) tegenover een bepaalde ziekteverwekker. De volgende keer
Nadere informatieInentingen bij huisdieren deel 2: honden
Inentingen bij huisdieren deel 2: honden Door Marije Blok Het is verstandig uw huisdier(en) te laten inenten tegen verschillende dierziekten. Maar waartegen worden ze nu eigenlijk ingeënt? En waarom is
Nadere informatieBescherm uw huisdier en uw gezin
Ontwormen van honden en katten Bescherm uw huisdier en uw gezin Waarom ontwormen? Honden en katten maken deel uit van ons gezin. We aaien ze, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd zonder
Nadere informatiePRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VACCINATIE VAN DE HOND over houden van huisdieren Vaccinatie is een belangrijke en effectieve manier om besmettelijke
Nadere informatieRedenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan
Auteur: Steven Sarrazin Redenen genoeg om de BVDV-situatie op uw bedrijf na te gaan Boviene Virale Diarree (BVD) is een aandoening met een veel ruimer ziektebeeld dan de naam laat vermoeden. Daarom is
Nadere informatieLoopt mijn kat risico om niesziekte te krijgen?
Loopt mijn kat risico om niesziekte te krijgen? Wat is niesziekte? Niesziekte (een soort verkoudheid bij katten) is een aandoening waarbij sprake is van een ontsteking van de voorste luchtwegen. Naast
Nadere informatieAllereerst wensen wij iedereen natuurlijk een beestachtig en gelukkig 2014 toe!
Nieuwsbrief Januari 2014 Allereerst wensen wij iedereen natuurlijk een beestachtig en gelukkig 2014 toe! Wij staan in het nieuwe jaar weer voor u en uw huisdieren klaar! Ik wilde het over het nut en het
Nadere informatiePRAKTISCH Hondsdolheid (rabiës)
PRAKTISCH Hondsdolheid (rabiës) l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Rabiës oftewel hondsdolheid is één van de bekendste zoönosen
Nadere informatieGEZONDHEIDSINFORMATIE
GEZONDHEIDSINFORMATIE voor risicovolle beroepsgroepen vaccinatie DTP en Hepatitis A/B www.vggm.nl GEZONDHEIDSINFORMATIE VOOR RISICOVOLLE BEROEPSGROEPEN Als medewerker kunt u via uw werk risico lopen op
Nadere informatieBVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015
BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 Voorstellen Monique Driesse Rundveedierenarts 7 jaar praktijk, 5 jaar in Canada Sinds 2007 bij Boehringer Ingelheim Ruben Tolboom
Nadere informatieToolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput
Toolbox-meeting Het gevaar van naalden (van junks) in de liftput Inleiding Monteurs van vooral de service en reparatie&renovatie lopen een kans geïnfecteerd te raken met een virus, tengevolge van het (per
Nadere informatieAFSPRAKEN KETENPARTNERS OVER WATERPOKKEN EN RODEHOND BIJ ASIELZOEKERS I. ACHTERGROND
AFSPRAKEN KETENPARTNERS OVER WATERPOKKEN EN RODEHOND BIJ ASIELZOEKERS Onderstaande ketenafspraken zijn tot stand gekomen in samenwerking met COA, GC A, GGD GHOR Nederland, KNOV, NVOG en LCI, en zijn bedoeld
Nadere informatieSpeed FeLV TM. Virbac Nederland B.V., Postbus 313, 3770 AH Barneveld Tel
Speed FeLV TM www.speedrange.nl Virbac Nederland B.V., Postbus 313, 3770 AH Barneveld Tel. 0342 427 127 E-mail: info@virbac.nl ALLEEN VOOR IN VITRO GEBRUIK NEDERLANDS KLINISCHE TOEPASSING Het Feline Leukemie
Nadere informatieDierenkliniek Goeree Overflakkee
Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie
Nadere informatieKENNIS TITEREN BIJ HOND EN KAT
KENNIS TITEREN BIJ HOND EN KAT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Titerbepalingen kunnen gebruikt worden om na te gaan of een
Nadere informatieAzathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran). In deze folder krijgt u informatie
Nadere informatieZiekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:
IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.
Nadere informatieRegelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen.
Regelmatig ontwormen is belangrijk om uw gezin en uw hond te beschermen tegen wormen. Waarom ontwormen? Honden maken deel uit van ons gezin. We aaien, knuffelen en spelen met ze. Maar dit is niet altijd
Nadere informatiePRRS in vraag? en antwoord!
KENNISDOCUMENT Met kennis vooruit: PRRS in vraag? en antwoord! Veel varkenshouders en dierenartsen hebben vragen over PRRS. Daarom geven we in dit kennisdocument antwoord op de vier meestgestelde vragen
Nadere informatieDemodex mijt (puppyschurft) bij de hond
Demodex mijt (puppyschurft) bij de hond Bij uw hond is aangetoond dat er Demodex mijten aanwezig zijn in/op de huid. Hoe komt uw hond hieraan en hoe komt uw hond er weer vanaf? Kunt u zelf verschijnselen
Nadere informatieGeschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Een infectie met parvovirus is een acute (plotselinge en hevige) generaliseerde (systemische) ziekte bij honden. De aandoening
Nadere informatieRABIËS VIRUSKENNER. Onderzoeksverslag 29 MAART 2017
RABIËS VIRUSKENNER Onderzoeksverslag 29 MAART 2017 CHRISTELIJK LYCEUM DELFT HT3k, Groep 2 Stijn van der Kolk, Thomas Vlug, Nanne Kluivingh en Oscar Wishaupt INHOUD INLEIDING... 2 OPDRACHT 1 ORIËNTATIE
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus
Nederlandse samenvatting Baarmoederhalskanker en het humaan papillomavirus Baarmoederhalskanker is de op een na meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen wereldwijd ongeveer 500.000
Nadere informatiedirect contact indirect contact
Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke leeftijd en elk ras. Het meeste risico lopen:
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van
Nadere informatieVaccinatie van uw hond Praat erover!
Vaccinatie van uw hond Praat erover! Wat is een vaccinatie? Een vaccinatie zorgt voor de opbouw van bescherming (via antistoffen en afweercellen) tegenover een bepaalde ziekteverwekker. De volgende keer
Nadere informatiePraktisch De kitten-checklist Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de KITTEN-CHECKLIST Kitten-checklist
Waar moet ik bij de aanschaf op letten: de KITTEN-CHECKLIST Waar u een kitten ook koopt, u moet altijd op een aantal zaken letten. Als deze niet in orde zijn, kunt u het kitten beter niet kopen, zelfs
Nadere informatieSerologische testen en interpretatie van testresultaten
Serologische testen en interpretatie van testresultaten Serologische testen Serologie is de leer van de stoffen die zich bevinden in het bloedserum. Bloedserum is het vocht dat verkregen is nadat bloed
Nadere informatieEen kitten in huis. een volwassen vlo
Een kitten in huis Een kitten in huis is erg leuk, maar heeft ook veel verzorging en aandacht nodig. In deze informatiebrief behandelen we enkele onderwerpen die van belang zijn bij de gezondheid van uw
Nadere informatieAzathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Azathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran )
Nadere informatieNRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro NRLP-12 Gerelateerde Terugkerende Koorts Versie 2016 1. WAT IS NRLP-12 GERELATEERDE TERUGKERENDE KOORTS 1.1 Wat is het? NRLP-12 gerelateerde terugkerende
Nadere informatieVoor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen
Samenvatting Voor het eerst is er een vaccin dat baarmoederhalskanker kan voorkomen In Nederland bestaat al decennia een succesvol programma voor bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Daarmee
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP
NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren? 4.
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP
NVOG Voorlichtingsbrochure GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren? 4.
Nadere informatieAzathioprine (Imuran )
Azathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder AZA uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 1947 woorden 27 december keer beoordeeld. Verzorging 1. CHLAMYDIA-INFECTIE
Werkstuk door een scholier 1947 woorden 27 december 2001 7 106 keer beoordeeld Vak Verzorging 1. CHLAMYDIA-INFECTIE Chlamydia is de soa, die in Nederland het meest voorkomt. Vooral bij meisjes en jonge
Nadere informatieSamenvatting. Nederlandse samenvatting
Page 143 Samenvatting Onder normale omstandigheden inhaleert een volwassen menselijke long zo n 11.000 liter lucht per dag. Naast deze normale lucht worden er ook potentieel toxische stoffen en micro-organismen,
Nadere informatieHepatitis A.
Hepatitis A www.hepatitisinfo.nl Hepatitis A Epidemiologie Transmissie Virologie Symptomen van een infectie met hepatitis A Diagnostiek Behandeling Preventie Hepatitis A epidemiologie http://wwwnc.cdc.gov/travel/pdf/yellowbook-2012-map-03-03-estimated-prevalence-hepatitis-a.pdf
Nadere informatieSpeed Duo FeLV/FIV TM
Speed Duo FeLV/FIV TM Virbac Nederland BV 11 2015 www.speedrange.nl Shaping the future of animal health NL Speed Duo FeLV/FIV TM Veterinaire diagnostische kit Alleen voor in-vitro diagnostiek n KLINISCHE
Nadere informatieGroep B streptokokken en zwangerschap
Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie voor patiënten F0538-3415 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK
Nadere informatiewww.hup-ado.be Respect yourself. Protect yourself. 2 de editie Vaak gestelde vragen over baarmoederhalskanker en het Humaan Papillomavirus
www.hup-ado.be Respect yourself. Protect yourself. 2 de editie Vaak gestelde vragen over baarmoederhalskanker en het Humaan Papillomavirus 4 Check this out! Baarmoederhalskanker is een veel voorkomend
Nadere informatieAzathioprine (Imuran )
MDL Azathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inhoudsopgave Algemeen...4 Werking...4 Voorzorgsmaatregelen...5 Gebruik...6 Bijwerkingen...6 Interacties met andere geneesmiddelen...7
Nadere informatieSpeed Duo FeLV/FIV TM
Speed Duo FeLV/FIV TM www.speedrange.nl Virbac Nederland B.V., Postbus 313, 3770 AH Barneveld Tel. 0342 427 127 E-mail: info@virbac.nl ALLEEN VOOR IN VITRO GEBRUIK NEDERLANDS KLINISCHE TOEPASSING Het Feline
Nadere informatieVACCINEREN - DE TIJDEN ZIJN VERANDERD
VACCINEREN - DE TIJDEN ZIJN VERANDERD Dierenartsen hebben eind november 2006 een schrijven van Intervet ontvangen waarin vermeld staat dat naast de Rabiës enting nu ook de cocktail enting van het merk
Nadere informatieDeficiëntie van de IL-1-Receptorantagonist (DIRA)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Deficiëntie van de IL-1-Receptorantagonist (DIRA) Versie 2016 1. WAT IS DIRA 1.1 Wat is het? Deficiëntie van de IL-1-receptorantagonist (DIRA) is een zeldzame
Nadere informatieAzathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa informatiefolder NNIC folder AZA uitgave maart 2011 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen binnen het
Nadere informatieAzathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa formatiefolder Polikliniek Maag-Darm-Leverziekten 2 Uw behandelend arts en/of IBD verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik
Nadere informatieGroep B Streptokokken en Zwangerschap Gynaecologie
Groep B Streptokokken en Zwangerschap Gynaecologie Locatie Hoorn/Enkhuizen GROEP B STREPTOKOKKEN EN ZWANGERSCHAP 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangeren?
Nadere informatieHoesten, niezen en neus snuiten in papieren zakdoekje. Zakdoekje direct weggooien. Handen wassen met water en zeep. ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP
Hoesten, niezen en neus snuiten in papieren zakdoekje. Zakdoekje direct weggooien. Handen wassen met water en zeep. ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Lees deze brochure aandachtig. In deze brochure staat praktische
Nadere informatieHepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A
Naast deze infokaart over hepatitis zijn er ook infokaarten beschikbaar over: infectieziekten algemeen, tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, jeugd en onveilig vrijen en jeugd en vaccinatie.
Nadere informatieHet hepatitis B -virus is heel besmettelijk en wordt overgedragen door seksueel contact, door bloed-op-bloed contact of bij de geboorte.
Hepatitis B CWZ is één van de door de NVMDL erkende hepatitis behandelcentra in Nederland. Op de polikliniek Maag-, darm- en leverziekte (MDL) werken meerdere MDL-artsen en een verpleegkundige specialist
Nadere informatieImuran. bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Imuran bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran ) In deze folder krijgt u informatie over de
Nadere informatie6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
6-Mercaptopurine (Purinethol ) Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inleiding Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van 6-Mercaptopurine (Purinethol ).
Nadere informatieSamenvatting. Griepvaccinatie: wie wel en wie niet?
Samenvatting Griepvaccinatie: wie wel en wie niet? Griep (influenza) wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Omdat het virus steeds verandert, bouwen mensen geen weerstand op die hen een leven lang
Nadere informatieDierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012
DierenArtsenCentrum Noordwolde Voorjaar 2012 Beste paardeneigenaar, Op het moment is het rhinopneumonievirus volop in het nieuws. Het virus is vastgesteld op verschillende plaatsen in Nederland. Aangezien
Nadere informatieZwangerschap en rhesusfactoren Informatie over bloedgroepen en antistoffen
Zwangerschap en rhesusfactoren Informatie over bloedgroepen en antistoffen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. 1 Inleiding Uit bloedonderzoek is gebleken dat u bloedgroep
Nadere informatieWat u zou moeten weten over Rixathon
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Rixathon. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie
Nadere informatieVerkoudheid; virale infectie; respiratoir syncytieel virus; vaccins; antivirale middelen
Niet-technische samenvatting 2015107 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Dierstudies in het kader van ontwikkeling van medicijnen voor het behandelen en voorkomen van virale infecties aan de
Nadere informatieVerloskunde. Fret. Klas 43DP
Verloskunde Fret Klas 43DP Inhoudsopgave 1. De voortplanting bij de fret... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Pathologie van de voortplanting... 3 2 1. De voortplanting bij de fret 1.1 Algemeen Een vrouwtje is geslachtsrijp
Nadere informatieGroep-B-streptokokken en zwangerschap. Poli Gynaecologie
00 Groep-B-streptokokken en zwangerschap Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer
Nadere informatieNEWSLETTER N 12. Het PRO team- Royal Canin Belux. Coccidiose is een parasitaire ziekte die veroorzaakt wordt door een darmparasiet, de coccidia.
N NEWSLETTER N 12 Het PRO team- Royal Canin Belux et als alle andere plaatsen waar dieren samenleven zijn kattenfokkerijen plaatsen waar zich makkelijk bacteriën, virussen en parasieten ontwikkelen, waardoor
Nadere informatieGroep B streptokokken en zwangerschap
1/5 Verloskunde Groep B streptokokken en zwangerschap Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 3. Hoe vaak komen GBS voor bij zwangere vrouwen? 4. Hoeveel kans heeft een pasgeboren
Nadere informatieZwangerschap en rhesusfactoren. Informatie over bloedgroepen en antistoffen
Zwangerschap en rhesusfactoren Informatie over bloedgroepen en antistoffen 1 Inleiding Uit bloedonderzoek is gebleken dat u bloedgroep rhesus D-negatief of rhesus c-negatief heeft. Uw verloskundig zorgverlener
Nadere informatiePPP Algemene Vergadering 21 oktober 2006. Reumatoïde Artritis: een update R. Westhovens
PPP Algemene Vergadering 21 oktober 2006 Reumatoïde Artritis: een update R. Westhovens I. Infectierisico II. III. IV. Vaccinaties bij RA Comorbiditeit Meetinstrumenten: HAQ, DAS V. Systeemmanifestaties
Nadere informatieGroep-B streptokokken en zwangerschap
Groep-B streptokokken en zwangerschap De groep B streptokok is een bacterie. Zwangere vrouwen hebben deze bacterie soms in de vagina (schede). Dat kan meestal geen kwaad, maar een klein aantal baby s wordt
Nadere informatieNieuwsbrief. Het belang van regelmatig ontwormen. Actie: Juni is de chip maand. Gedurende de hele maand chippen incl. registratie voor E 21,-
D i e r e n k l i n i e k T e r G o u w e Actie: Juni is de chip maand Gedurende de hele maand chippen incl. registratie voor E 21,- Nieuwsbrief 1 7-5 - 2 0 1 3 Het belang van regelmatig ontwormen. Zoals
Nadere informatieWat zou u tegen vlooien en teken doen als u een hond was?
Wat zou u tegen vlooien en teken doen als u een hond was? In deze brochure vindt u informatie over vlooien- en tekenbestrijding bij de hond Belangrijke tips voor een goede bescherming binnen- en buitenshuis!
Nadere informatietoch ziektetekens opwekken. Anderzijds kunnen om dezelfde reden de symptomen van een ziekte erger worden dan ze zouden zijn zonder de bijkomende
De BVD Boviene virale diarree of BVD is een aandoening bij runderen die zwaar onderschat wordt.de besmetting brengt veel meer schade toe aan de veestapel dan men over het algemeen aanneemt, maar komt ook
Nadere informatieVaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma
Vaccinatie tegen HPV voor meisjes Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen ongeveer
Nadere informatieHairy cell leukemie (HCL)
Interne geneeskunde Patiënteninformatie Hairy cell leukemie (HCL) U ontvangt deze informatie, omdat bij u hairy cell leukemie (HCL) is geconstateerd. Hairy cell leukemie (HCL) is een zeldzame aandoening,
Nadere informatieVlooien zijn parasieten die leven van het bloed van een groot aantal warmbloedige dieren.
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vlooien zijn insecten die zich voeden door bloed op te zuigen van een gastdier. Vlooien hebben geen vleugels, maar hebben sterke
Nadere informatieTesten op hiv tijdens de zwangerschap
Testen op hiv tijdens de zwangerschap Ziekenhuis Gelderse Vallei In deze brochure wordt informatie gegeven over HIV, de ziekte AIDS en mogelijke behandelingen. Er wordt besproken wat een HIV-test is en
Nadere informatieSchimmelinfectie van de huid ("ringworm," dermatofytose) bij honden en katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Dermatofytose is de medische term voor een schimmelinfectie van de oppervlakkige laag van de huid, nagels of haren. De infecties
Nadere informatie6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa)
6-Mercaptopurine (Purinethol) bij inflammatoire darmziekten (Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) Uw behandelend arts heeft met u ge sproken over het gebruik van 6-mercaptopurine (Puri-Nethol). In deze
Nadere informatieDe meest voorkomende bijverschijnselen zijn: Bijverschijnselen die weinig voorkomen: Bijverschijnselen die zelden voorkomen:
Methotrexaat Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u verteld dat u in aanmerking komt voor een onderhoudsbehandeling met Methotrexaat in verband met een chronische ontstekingsziekte van de darmen (ziekte
Nadere informatieKinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Congenitale toxoplasmose
Congenitale toxoplasmose Wat is congenitale toxoplasmose? Congenitale toxoplasmose is een aandoening waarbij kinderen een besmetting hebben opgelopen met de parasiet toxoplasmose tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieOverwegingen wel of geen nest fokken, wat komt er allemaal bij kijken.
NORMBLADEN PVH (GIDSEN VOOR GOEDE PRAKTIJKEN) Toepassingsgebied: KATTEN Overwegingen wel of geen nest fokken, wat komt er allemaal bij kijken. Algemeen In deze GGP wordt alles behandeld wat van belang
Nadere informatieIMMUNOSUPPRESSIVA BIJ IBD FRANCISCUS GASTHUIS
IMMUNOSUPPRESSIVA BIJ IBD FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw Maag-, Darm en leverarts (MDL-arts) heeft met u gesproken over het gebruik van medicijnen, zoals Imuran (azathioprine), Puri-Nethol (6-MP, 6-mercaptopurine)
Nadere informatieBescherm je kind tegen infectieziekten
Bescherm je kind tegen infectieziekten Bijna 95% van alle kinderen in Nederland is gevaccineerd tegen infectieziekten. Door betere hygiëne, een betere gezondheidszorg én door vaccinaties komt sterfte door
Nadere informatieBof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar)
246 DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB Bof Brief ouders (t.e.m. 4 de leerjaar) KORTE VERSIE VOOR MEER INFORMATIE ZIE ANDERE ZIJDE Beste ouder(s), Een medeleerling van uw dochter of zoon heeft dikoor (bof).
Nadere informatieHet belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak
Auteur: Steven Sarrazin Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Veelal wordt de bestrijding van het Boviene Virale Diarree-virus (BVD) enkel geassocieerd met vaccinatie. Echter, met vaccinatie
Nadere informatieHoe krijg je hepatitis B?
Hepatitis B Hepatitis B is een infectie van de lever, veroorzaakt door het hepatitis B-virus. In Nederland wordt dit virus vooral overgedragen door seksueel contact. Het dringt via de slijmvliezen van
Nadere informatieGroep B streptokokken en zwangerschap
Patiënteninformatie Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie over een infectie met groep B streptokokken bij zwangerschap Inhoudsopgave Pagina Wat zijn groep B streptokokken (GBS)? 4 Hoe vaak
Nadere informatieGRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden?
GRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden? WAT IS SEIZOENSGRIEP? WAT IS SEIZOENSGRIEP? > Een acute luchtweginfectie: Plots begin met koorts en rillingen Hoofdpijn Spierpijn Keelpijn
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld
Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april 2007 6,9 19 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud 1. Wat is AIDS? 2. Wat is HIV? 3. Hoe werkt het ziekteverloop van AIDS? 4. Wat doet het immuunsysteem
Nadere informatieOntwormen en mestonderzoek bij paarden
Nieuwsbrief Paard Maart Een aantal keer per jaar stellen we voor paardeneigenaren een korte nieuwsbrief samen. In deze eerste nieuwsbrief willen we een aantal vragen beantwoorden die er nog zijn omtrent
Nadere informatie