Impact van de vergrijzing op de uitgaven van de verzekering voor geneeskundige verzorging

Transcriptie

1 Expertise & COOPAMI Impact van de vergrijzing op de uitgaven van de verzekering voor geneeskundige verzorging in de specifieke domeinen van de orthopedietraumatologie en de cardiologie van de sector van de implantaten Analyse du secteur des IMPLANTS Januari 2013 SYNTHESE 1

2 Leden van het Begeleidingscomité die aan de vergaderingen hebben deelgenomen : De h. Johan De Cock (Administrateur-generaal van het RIZIV) Federaal Planbureau : Mevr. Joanna Geerts - De h. Peter Willemé Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid : De h. Herman Van Oyen Dienst voor Geneeskundige Verzorging (RIZIV) : Directie Onderzoek, Ontwikkeling en Kwaliteitspromotie : Mevr. Lut DePrins - De h. Rodrigo Ruz Torres Medische directie : De dames Antonine Wyffels en Ulla Cahay Dienst voor Geneeskundige Evaluatie en Controle (RIZIV) : Mevr. Sabine Schepens Uitvoering van de studie : Cel Expertise&COOPAMI (RIZIV) : Dorien De Brabanter (gegevensanalist), John Keisen (gegevensbeheerder), Michel Vigneul (projectmanager). 2

3 INHOUDSOPGAVE Pagina Inhoudsopgave van de grafieken en tabellen 4 I. Inleiding 5 1. Specifieke context van dit onderzoek over de vergrijzing 5 CONCLUSIE De nomenclatuur van de implantaten die in dit onderzoek is bestudeerd 9 3. Gegevensbanken die in dit onderzoek zijn gebruikt 11 II. Invloed van de parameters geslacht, leeftijd en woonplaats van de patiënt op de ZIV-uitgaven Geslacht Geslacht en leeftijd 14 CONCLUSIE Woonplaats 15 CONCLUSIE 3 16 III. Analyse van de consumptie en van de kosten van de verstrekkingen in het kader van een 17 ziekenhuisopname 1. Consumptie 18 CONCLUSIE Kosten 21 CONCLUSIE 5 25 IV. Analyse van de consumptie van de ambulante verstrekkingen voor de patiënten die een klassieke 26 ziekenhuisopname hebben genoten voor één van de zes groepen van verstrekkingen implantaten CONCLUSIE 6 27 V. Kostenraming van de ZIV-uitgaven als gevolg van de vergrijzing van de bevolking 28 CONCLUSIE 7 29 VI. Algemene conclusie 31 3

4 Inhoudsopgave van de grafieken en tabellen : Pagina 1.Inleiding 5 TABEL 1 : Uitsplitsing van de ZIV-uitgaven van de sector van de implantaten volgens deelsectoren en 5 leeftijdsklassen GRAFIEK 1 : Evolutie van de leeftijdspiramide tussen 2010 en TABEL 2 : Evolutie van de bevolking volgens geslacht en leeftijdsklasse over de periode 2000 tot TABEL 3 : Evolutie van de ZIV-uitgaven van de sector van de implantaten 9 GRAFIEK 2 : Evolutie van de uitsplitsing van de ZIV-uitgaven volgens de 3 artikelen van de 9 nomenclatuur II. Invloed van de parameters geslacht, leeftijd en woonplaats van de patiënt op de ZIVuitgaven 13 GRAFIEK 3 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven 13 van de nomenclatuur Orthopedie-traumatologie GRAFIEK 4 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven 13 van de nomenclatuur Cardiologie GRAFIEK 5 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven 14 per verzekerden van alle nomenclatuurcodenummers Orthopedie-traumatologie GRAFIEK 6 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven 14 per verzekerden van alle nomenclatuurcodenummers Cardiologie Tabel 4 : Regionale uitsplitsing van het aantal verzekerden en van de gepresteerde uitgaven voor de 16 groepen van verstrekkingen Hart & coronair en Vasculair buiten coronair Tabel 5 : Regionale uitsplitsing van het aantal verzekerden volgens leeftijd 16 III. Analyse van de consumptie en van de kosten van de verstrekkingen in het kader van 17 een ziekenhuisopname Tabel 6 : Voornaamste diagnosen van de ziekenhuisopname 17 Tabel 7 : Uitsplitsing voor 2009 van de SHA- en ADH-uitgaven volgens leeftijdsklassen en geslacht 17 Tabel 8 : Uitsplitsing voor 2009 van de patiënten en de duur van de ziekenhuisverblijven volgens 18 leeftijdsklassen en geslacht voor de zes bestudeerde groepen van verstrekkingen [SHA] Tabel 9 : Kosten van de hospitalisatiedag Duur ziekenhuisverblijf - Kosten per patiënt [SHA] 21 Tabel 10 : Specificatie van de kosten voor het ziekenhuisverblijf volgens leeftijdsklassen [SHA] 22 Tabel 11 : Specificatie van de kosten voor de medische prestaties in de loop van het 24 ziekenhuisverblijf volgens leeftijdsklassen IV. Analyse van de consumptie van de ambulante verstrekkingen voor de patiënten die 26 een klassieke ziekenhuisopname hebben genoten voor één van de zes groepen van verstrekkingen Tabel 12 : Specificatie implantaten van de geneesmiddelenconsumptie volgens ATC-code voor de verschillende 27 types van patiënten V. Raming van de kosten van de ZIV-uitgaven als gevolg van de vergrijzing van de 28 bevolking Tabel 13 : Samenvatting van de resultaten van de raming van de kosten als gevolg van de vergrijzing 29 van de bevolking VI. Algemene conclusie 31 4

5 I. Inleiding 1. Specifieke context van dit onderzoek over de vergrijzing In dit verslag worden de belangrijkste resultaten samengevat van twee studies die door de stafcel Expertise&COOPAMI van de Algemene Ondersteunende Diensten van het RIZIV zijn uitgevoerd in het kader van artikel 13 van de bestuursovereenkomst van het RIZIV Impact van de vergrijzing op de uitgaven van de verzekering voor geneeskundige verzorging. Het algemene kader van deze studies leidt tot een aantal specificiteiten : - De studies betreffen uitsluitend de impact op de uitgaven van de verzekering voor geneeskundige verzorging die door het RIZIV worden geboekt; de raming van de andere verwante uitgaven die door de staat of de patiënt zijn aangegaan (remgeld, supplement, aanvullende of privéverzekering) is in die studies geen prioritaire doelstelling. - In deze studies spitst men zich toe op de doelsectoren van de geneeskundige verzorging die in het kader van de bestuursovereenkomst van het RIZIV zijn vastgesteld. De eerste sector die in dat kader wordt bestudeerd, is de sector van de implantaten. Die sector bestaat uit verschillende deelsectoren waarvoor de verdeling van de gepresteerde uitgaven 1 voor 2010 volgens leeftijdsklassen wordt uitgesplitst en in de hieronder vermelde tabel 1 is opgenomen : TABEL 1 : Uitsplitsing van de ZIV-uitgaven van de sector van de implantaten volgens deelsectoren en leeftijdsklassen 1 Gepresteerde gegevens : gegevens die in de loop van het jaar x zijn gepresteerd en in de loop van de jaren x en (x+1) zijn geboekt. 5

6 GROEPEN VAN AANDOENINGEN Otorinolaryngologie Heelkunde op het thorax & Cardiologie, Bloedvatenheelkunde en Defibrillatoren Orthopedie en traumatologie Heelkunde op het abdomen en pathologie van het spijsverteringsstelsel Neurochirurgie Urologie en nefrologie Oftalmologie Gynaecologie, plastische en reconstructieve heelkunde Plastische en reconstructieve heelkunde Pneumologie en ademhalingsstelsel TOTAAL in EUR GROEPEN VAN AANDOENINGEN Otorinolaryngologie 29,50% 3,90% 2,18% 1,96% 2,03% 1,46% 1,08% 0,78% 0,41% 0,12% Heelkunde op het thorax & Cardiologie, Bloedvatenheelkunde en Defibrillatoren 27,75% 24,38% 37,18% 44,71% 47,70% 48,42% 50,75% 52,96% 56,58% 56,10% Orthopedie en traumatologie 21,59% 27,27% 30,55% 30,89% 31,19% 31,71% 31,57% 29,89% 27,22% 31,04% Heelkunde op het abdomen en pathologie van het spijsverteringsstelsel 11,56% 28,12% 14,14% 9,76% 8,10% 6,85% 5,56% 5,21% 5,83% 6,53% Neurochirurgie 6,63% 7,69% 8,52% 6,20% 3,92% 3,50% 2,58% 2,05% 1,05% 0,28% Urologie en nefrologie 1,41% 3,53% 3,53% 3,20% 3,09% 2,84% 2,14% 1,44% 0,99% 0,66% Oftalmologie 0,77% 0,70% 1,22% 2,22% 3,23% 4,67% 5,96% 7,44% 7,79% 5,20% Gynaecologie, plastische en reconstructieve heelkunde 0,59% 3,95% 2,31% 0,80% 0,51% 0,41% 0,27% 0,17% 0,08% 0,06% Plastische en reconstructieve heelkunde 0,20% 0,40% 0,29% 0,16% 0,12% 0,06% 0,01% 0,01% 0,00% 0,00% Pneumologie en ademhalingsstelsel 0,00% 0,06% 0,08% 0,10% 0,11% 0,09% 0,08% 0,05% 0,05% 0,01% % van TOTAAL 2,37% 6,16% 16,10% 8,67% 10,74% 10,97% 13,18% 14,06% 16,15% 1,60% Deze sector wordt onderzocht in twee afzonderlijke studies op basis van de twee deelsectoren die het belangrijkst zijn in de ZIV-uitgaven 2, namelijk : - De orthopedie-traumatologie (verslag gepubliceerd in december pagina s); - De cardiologie 3 (verslag gepubliceerd in september pagina s). De lezer wordt uitgenodigd om de gedetailleerde verslagen te raadplegen aangezien alle aspecten die daarin worden behandeld, niet zijn opgenomen in deze samenvatting; dit bevat alleen de belangrijkste conclusies op basis van het enige referentiejaar o o In die studies is voor de gegevensanalyse de periode van 2002 tot 2010 in aanmerking genomen, voor zover de gegevens op het ogenblik van de analyse beschikbaar waren; De verwachtingen die in deze studies worden voorgesteld, betreffen de periode 2011 tot De tweede sector die wordt bestudeerd, is de sector van de thuiszorg, namelijk de verpleegkundige verzorging, de kinesitherapie en de logopedie. - Deze studies zijn gebaseerd op de talrijke gegevensbanken betreffende de hele Belgische bevolking waarover het RIZIV beschikt; door die gegevensbanken kan een micro-economische benadering worden ontwikkeld in de plaats van de traditionele macro-economische benadering. - In deze studies wordt de problematiek van de vergrijzing noch in haar globaliteit, noch voor de totaliteit van de uitgaven voor geneeskundige verzorging onderzocht; de studies hebben evenmin betrekking op de kosten in verband met het levenseinde. Deze fase zou later moeten worden ingevoerd in een proces van consolidatie en vergelijking met de verwachtingen die in die zin al voor België zijn gerealiseerd. 2 ZIV : ziekte- en InvaliditeitsVerzekering 3 Cardiologie bevat de volgende deelsectoren : Heelkunde op de Thorax & Cardiologie, Vasculaire Chirurgie en Defibrillatoren 6

7 In deze studies zullen we als definitie nemen dat de vergrijzing : voor een individu gelijk is aan de stijging van het aantal levensjaren; voor de bevolking gelijk is aan de stijging van het percentage van personen die ouder zijn dan een bepaalde leeftijdsgrens (over het algemeen 65+). Grafiek 1 en tabel 2 geven een overzicht van de evolutie van de vergrijzing bij de bevolking. GRAFIEK 1 : Evolutie van de leeftijdspiramide tussen 2010 en 2030 TABEL 2 : Evolutie van de bevolking volgens geslacht en leeftijdsklasse over de periode 2000 tot

8 BEVOLKING Eenheden % Eenheden % Eenheden % Eenheden % TOTAAL ,64% ,80% ,80% ,48% [5-14] ,99% ,10% ,55% ,39% [15-34] ,40% ,92% ,88% ,33% [35-54] ,06% ,83% ,34% ,08% [55-69] ,25% ,49% ,74% ,55% [70-79] ,18% ,94% ,12% ,81% > ,48% ,92% ,58% ,35% Totaal Evolutie 5,87% 6,94% 5,28% MANNEN ,89% ,06% ,06% ,72% [5-14] ,56% ,57% ,04% ,88% [15-34] ,40% ,60% ,43% ,96% [35-54] ,02% ,68% ,99% ,53% [55-69] ,02% ,52% ,74% ,62% [70-79] ,00% ,15% ,61% ,27% > ,12% ,41% ,14% ,03% Totaal Evolutie 6,12% 7,51% 5,57% VROUWEN ,40% ,55% ,54% ,26% [5-14] ,45% ,65% ,06% ,91% [15-34] ,44% ,26% ,34% ,73% [35-54] ,15% ,01% ,72% ,65% [55-69] ,48% ,46% ,75% ,48% [70-79] ,30% ,70% ,62% ,34% > ,78% ,37% ,97% ,64% Totaal Evolutie 5,63% 6,40% 4,98% Aandeel Vrouwen 51,11% 50,99% 50,73% 50,59% CONCLUSIE 1 : In tabel 1 wordt aangetoond dat het volume van de ZIV-uitgaven met betrekking tot de implantaten twee pieken bereikt die gelijk zijn aan 16 % van het totaal van de uitgaven voor de leeftijdsklassen [40-54] en [80-89]. Dat volume van uitgaven wordt voor de leeftijdsklasse [40-54] voornamelijk gerealiseerd in de deelsectoren Cardiologie + Orthopedie en traumatologie + Heelkunde op het abdomen en pathologie van het spijsverteringsstelsel + Neurochirurgie. De uitgaven in de laatste twee genoemde deelsectoren zullen geleidelijk afnemen in functie van de stijging van de leeftijd op zo n manier dat het volume van de uitgaven voor de leeftijdsklasse [80-89] hoofdzakelijk in de deelsectoren Cardiologie + Orthopedie en traumatologie wordt gerealiseerd. Dankzij die vaststelling kan de evolutie van het consumptieprofiel van de implantaten op basis van de leeftijd worden gemeten en kan het gewicht van de twee deelsectoren Cardiologie + Orthopedie en traumatologie worden bepaald op 87 % van het totaal van de uitgaven voor de 90-plussers. In tabel 2 wordt de nadruk gelegd op de stijging van het percentage 70-plussers in de bevolking tussen 2020 en Zelfs als de stijging van het globale volume van de bevolking mettertijd licht afneemt, zal er niettemin geleidelijk slechts één piek zijn voor het volume van de uitgaven voor de leeftijdsklasse [80-89]. 8

9 2. De nomenclatuur van de implantaten die in dit onderzoek is bestudeerd In tabel 3 wordt de evolutie van de ZIV-uitgaven met betrekking tot de nomenclatuur van de sector van de implantaten samengevat. TABEL 3 : Evolutie van de ZIV-uitgaven van de sector van de implantaten boekhoudkundige gegevens evolutie (%) 1,44% 5,18% 10,54% 4,72% 6,23% totale gepresteerde gegevens evolutie (%) 3,49% 4,69% 10,14% 5,37% 5,37% Boekhoudkundige gegevens : het betreft gegevens die in de loop van het jaar zijn geboekt zonder rekening te houden met het ogenblik waarop ze zijn gepresteerd. De nomenclatuur van de implantaten bestaat uit 3 artikelen : 28, 35 en 35bis, waarvan in grafiek 2 de evolutie van de uitsplitsing van de totale gepresteerde uitgaven van de sector van de implantaten wordt benadrukt. GRAFIEK 2 : Evolutie van de uitsplitsing van de ZIV-uitgaven volgens de 3 artikelen van de nomenclatuur 35bis Verdeling (%) Uitgaven 100% 90% 17,01 20,67 16,59 19,34 21,51 22,08 23,93 25,08 27,34 80% 70% 60% 50% 40% 47,15 47,98 52,04 51,13 50,34 51,34 53,59 60,60 62,47 30% 20% 10% 0% 35,84 33,35 31,37 29,52 28,14 26,58 22,48 14,32 10, Artikel 35 : "Koninklijk Besluit van " (in werking vanaf ) 9

10 Met het oog op de toepassing van dit artikel dient onder de term implantaat te worden verstaan : elk instrument, apparaat, hulpmiddel, elke stof of elk ander artikel alleen of in combinatie gebruikt, met inbegrip van het toebehoren en de software, nodig voor de goede werking ervan, en door de fabrikant bestemd om uitsluitend bij de mens en hoofdzakelijk voor de volgende doeleinden te worden aangewend : - diagnose, preventie, bewaking, behandeling of verlichting van een ziekte, verwonding of handicap; - onderzoek, vervanging of wijziging van de anatomie of van een fysiologisch proces, waarbij de belangrijkste beoogde werking op het menselijk lichaam niet met farmacologische, chemische of immunologische middelen of door het metabolisme wordt bereikt, maar wel door dergelijke middelen kan worden ondersteund. Het implantaat wordt op operatieve of medische wijze in het menselijk lichaam of in een natuurlijke opening geheel of gedeeltelijk geïmplanteerd of het vervangt een deel van het epitheelweefsel; het is bestemd om er na de ingreep gedurende tenminste 30 dagen te blijven; het implantaat is enkel te verwijderen door een chirurgische of medische ingreep. De categorieën van implantaten : - Categorie 1 : Actief implantaat. Elk implantaat dat voor zijn werking afhankelijk is van een elektrische energiebron of van een andere dan rechtstreeks door het menselijk lichaam of de zwaartekracht opgewekte energiebron. - Categorie 2 : Implantaat van hoog risico. Elk implantaat dat bestemd is om een voor de mens essentiële anatomisch-biologische functie of een vitaal fysiologisch proces te vervangen, te wijzigen of te ondersteunen. - Categorie 3 : Implantaat van relatief hoog of laag risico. Elk implantaat niet beoogd door de definities van de andere categorieën. - Categorie 4 : Implantaat naar maat (custom-made). Elk implantaat dat speciaal is vervaardigd volgens het voorschrift van een geneesheer-specialist. - Categorie 5 : Implantaat voor beperkte klinische toepassing. Artikel 35 bis : "Koninklijk Besluit van " (in werking vanaf ) Met het oog op de toepassing van dit artikel dient onder de termen invasief medisch hulpmiddel te worden verstaan : elk instrument, toestel of apparaat, elke stof of elk ander artikel alleen of in combinatie gebruikt, met inbegrip van de software nodig voor de goede werking ervan, en door de fabrikant bestemd om uitsluitend bij de mens voor de volgende doeleinden te worden aangewend : - diagnose, preventie, bewaking, behandeling of verlichting van ziekten, - diagnose, bewaking, behandeling, verlichting of compensatie van verwondingen of een handicap, - onderzoek naar of vervanging of wijziging van de anatomie of van een fysiologisch proces, waarbij de belangrijkste beoogde werking in of aan het menselijk lichaam niet met farmacologische of immunologische middelen of door metabolisme wordt bereikt, maar wel door dergelijke middelen kan worden ondersteund. 10

11 Het invasief medisch hulpmiddel dringt gedurende de beoogde tijdsduur gedeeltelijk of volledig in het lichaam binnen ofwel door een chirurgische ingreep ofwel door een natuurlijke lichaamsopening ofwel door het lichaamsoppervlak heen. Categorieën van invasieve medische hulpmiddelen : - Categorie 1a : Endoscopisch en/of viscerosynthesemateriaal. - Categorie 1b : Endoscopisch en/of viscerosynthesemateriaal met een beperkte terugbetaling. - Categorie 2a : Elk invasief medisch hulpmiddel dat niet onder de definitie van de andere categorieën valt. - Categorie 2b : Elk invasief medisch hulpmiddel dat niet onder de definitie van de andere categorieën valt en dat beperkt wordt terugbetaald. - Categorie 3 : Invasief medisch hulpmiddel voor beperkte klinische toepassingen. N.B. In dit onderzoek zullen de twee deelsectoren in hun globaliteit worden bestudeerd en niet op basis van het feit dat ze deel uitmaken van verschillende artikelen van de nomenclatuur. De inhoud van artikel 28 wordt geleidelijk naar de artikelen 35 en 35 bis overgeheveld, zoals aangetoond in grafiek Gegevensbanken die in dit onderzoek zijn gebruikt De medische prestaties die behoren tot de sector van de implantaten vereisen een heelkundige ingreep en worden dus in het ziekenhuis uitgevoerd. In deze studie zal dus de voorkeur worden gegeven aan het gebruik van de SHA- en ADHgegevensbanken. Het gaat om geanonimiseerde uitvoerige gegevensbanken met betrekking tot de verstrekkingen van de nomenclatuur die in het kader van een ziekenhuisopname worden uitgevoerd voor de hele Belgische bevolking met de notie van patiënt (één ziekenhuisregistratienummer per patiënt voor eenzelfde jaar). «SHA» gegevens (Anoniem ZiekenhuisVerblijf) : gegevensbanken van gepresteerde gegevens die over een periode van 24 maanden zijn geboekt voor de gepresteerde nomenclatuurcodenummers in de loop van een klassiek anoniem ziekenhuisverblijf (frequentie : jaarlijks). De SHA gegevens die aan de Minimale Ziekenhuisgegevens (RHM) van de Federale OverheidsDienst Volksgezondheid zijn gekoppeld, zullen ook worden gebruikt. 11

12 «ADH» gegevens (Anonieme DagHospitalisatie) : gegevensbanken van gepresteerde gegevens die over een periode van 18 maanden zijn geboekt voor de gepresteerde nomenclatuurcodenummers in de loop van een daghospitalisatie (frequentie : jaarlijks). Die exploitatie van uitgebreide gegevens waarin de notie van patiënt is opgenomen en die betrekking hebben op de verstrekkingen van de nomenclatuur die uitsluitend in het kader van een ziekenhuisopname zijn verricht, wordt gelinkt met die van de geanonimiseerde uitgebreide gegevens betreffende de verstrekkingen van de nomenclatuur die zowel in het kader van een ziekenhuisopname als ambulant worden verricht voor de hele Belgische bevolking, maar met verlies van de notie van patiënt, het betreft de gegevensbank «DocN». «DocN» gegevens : gegevensbanken van geboekte gegevens voor de nomenclatuurcodenummers die ambulant en in het ziekenhuis worden gebruikt (maandelijkse frequentie : registratie van de boekhoudkundige maand en de maand van verstrekking). Het verband per patiënt tussen de geanonimiseerde gegevens betreffende de verstrekkingen van de nomenclatuur die zowel in het kader van een ziekenhuisopname als ambulant zijn verricht, kan worden gelegd door de gegevens van de permanente steekproef «EPS» te gebruiken, maar dan gaat de volledigheid van de gegevens verloren. «EPS» gegevens (Permanente Steekproef) : gegevensbanken van de gepresteerde geboekte gegevens per geanonimiseerde patiënt (representativiteit van 1/40e) over een periode van 21 maanden voor de nomenclatuurcodenummers die ambulant en in het ziekenhuis worden gebruikt (registratie van de boekhoudkundige maand en de maand van verstrekking) (frequentie : jaarlijks). De conclusies zijn getrokken door de exploitatie van de informatie uit die verschillende gegevensbanken te combineren. 12

13 II. Invloed van de parameters geslacht, leeftijd en woonplaats van de patiënt op de ZIV-uitgaven 1. Geslacht GRAFIEK 3 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIV-uitgaven van de nomenclatuur Orthopedie-traumatologie [DocN] GRAFIEK 4 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIV-uitgaven van de nomenclatuur Cardiologie [DocN] 13

14 2. Geslacht en leeftijd GRAFIEK 5 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven per verzekerden van alle nomenclatuurcodenummers Orthopedie-traumatologie [DocN] GRAFIEK 6 : Evolutie, volgens geslacht, over de periode 2005 tot 2010 van de gepresteerde ZIVuitgaven per verzekerden van alle nomenclatuurcodenummers Cardiologie [DocN] 14

15 CONCLUSIE 2 : Het volume van de uitgaven voor de orthopedie-traumatologie (grafiek 3) wordt hoofdzakelijk door de uitgaven van de vrouwen beïnvloed; het volume van de uitgaven voor de cardiologie wordt daarentegen hoofdzakelijk door de uitgaven van de mannen beïnvloed (grafiek 4); de trend van de orthopedie-traumatologie is gerelateerd aan de structuur van de leeftijdspiramide als gevolg van de vergrijzing van de bevolking; er zijn meer vrouwen dan mannen ouder dan 70 jaar, de trend van de cardiologie is gerelateerd aan hartaandoeningen die vanaf 50 jaar meer bij mannen dan bij vrouwen worden waargenomen. Er is een verschil tussen de groei van het volume van de uitgaven van de vrouwen en die van de mannen over de periode De groei is telkens kleiner voor het geslacht met de minste invloed op de uitgaven. De neutralisatie van het aspect volume, dit wil zeggen door de analyse op het niveau te brengen van het bedrag van de uitgaven voor 1000 verzekerden, leidt tot de volgende vaststellingen : vanaf 50 jaar hebben vrouwen hogere uitgaven dan de mannen, ongeacht de beschouwde leeftijd, met betrekking tot de orthopedie-traumatologie (grafiek 5); vanaf 40 jaar hebben mannen echter hogere uitgaven dan vrouwen, ongeacht de beschouwde leeftijd, met betrekking tot de cardiologie (grafiek 6). De hoogste bedragen (onafhankelijk van het geslacht) treft men aan rond de leeftijd van 77 jaar voor de orthopedie-traumatologie en boven de leeftijd van 80 jaar voor de cardiologie. In deel III van dit verslag worden de consumptie en de kosten van de verstrekkingen op basis van leeftijd bestudeerd. Een hoger bedrag van de uitgaven voor 1000 verzekerden van een bepaalde leeftijdsklasse voor een specifieke categorie van verstrekkingen betekent niet noodzakelijk dat de kosten van die verstrekkingen voor die leeftijdsklasse hoger zijn dan voor de andere leeftijdsklassen, maar dat zou erop kunnen wijzen dat meer verzekerden van die leeftijdsklasse een beroep doen op de categorie van onderzochte verstrekkingen. 3. De woonplaats De studie van de orthopedie-traumatologie is uitgevoerd volgens vier groepen van verstrekkingen : de knie, de heup, de schouder en de wervelkolom. De studie van de cardiologie is daarentegen uitgevoerd volgens de hergroeperingen van de nomenclatuurcodenummers hart & coronair [hart] en vasculair buiten coronair [vasculair]. In de factoranalyses die op het niveau van de globaliteit van de sector van de implantaten zijn uitgevoerd, wordt de woonplaats van de patiënt niet in aanmerking genomen als een factor die de ZIVuitgaven beïnvloedt. Die parameter blijkt niettemin een invloed te hebben op de groep van verstrekkingen vasculair buiten coronair, zoals vermeld in tabel 4. 15

16 Tabel 4 : Regionale uitsplitsing van het aantal verzekerden en van de gepresteerde uitgaven voor de groepen van verstrekkingen Hart & coronair en Vasculair buiten coronair [Doc N] Hart & coronair Vlaanderen Brussel Wallonië Vlaanderen Brussel Wallonië 2005 Aantal verzekerden ,76% 9,29% 31,95% 2005 Totale uitgaven , , ,31 59,42% 6,54% 34,04% 2006 Aantal verzekerden ,77% 9,31% 31,92% 2006 Totale uitgaven , , ,22 59,87% 6,14% 33,99% 2007 Aantal verzekerden ,80% 9,37% 31,83% 2007 Totale uitgaven , , ,84 60,46% 6,01% 33,53% 2008 Aantal verzekerden ,83% 9,43% 31,74% 2008 Totale uitgaven , , ,54 61,39% 6,16% 32,45% 2009 Aantal verzekerden ,80% 9,54% 31,67% 2009 Totale uitgaven , , ,23 61,16% 6,52% 32,32% 2010 Aantal verzekerden ,76% 9,63% 31,61% 2010 Totale uitgaven , , ,65 61,41% 6,66% 31,93% Vasculair buiten coronair Vlaanderen Brussel Wallonië Vlaanderen Brussel Wallonië % > %Bevolking 2005 Aantal verzekerden ,76% 9,29% 31,95% 2005 Totale uitgaven , , ,89 65,00% 7,35% 27,65% 6,24% 2006 Aantal verzekerden ,77% 9,31% 31,92% 2006 Totale uitgaven , , ,87 67,16% 6,53% 26,31% 8,39% 2007 Aantal verzekerden ,80% 9,37% 31,83% 2007 Totale uitgaven , , ,08 66,70% 6,10% 27,21% 7,89% 2008 Aantal verzekerden ,83% 9,43% 31,74% 2008 Totale uitgaven , , ,01 68,89% 5,16% 25,95% 10,06% 2009 Aantal verzekerden ,80% 9,54% 31,67% 2009 Totale uitgaven , , ,89 67,05% 6,02% 26,93% 8,26% 2010 Aantal verzekerden ,76% 9,63% 31,61% 2010 Totale uitgaven , , ,05 67,26% 5,98% 26,76% 8,50% % > %Bevolking : berekent voor Vlaanderen het verschil tussen het % van de verdeling van de uitgaven op nationaal niveau en het % van de verdeling van de verzekerden op nationaal niveau. Tabel 5 : Regionale uitsplitsing van het aantal verzekerden volgens leeftijd jaartal 2010 Vlaanderen Brussel Wallonië 0 tot 39 jaar 46,83 % 56,68 % 48,92 % 40 tot 64 jaar 34,82 % 29,07 % 34,32 % 65 tot 89 jaar 17,73 % 13,51 % 16,14 % ouder dan 90 jaar 0,62 % 0,74 % 0,62 % CONCLUSIE 3 : Op basis van de gegevens van tabel 4 kan worden vastgesteld dat indien voor de groep van verstrekkingen Hart & coronair de uitgaven van de regio s globaal dezelfde trend vertonen met hun aantal verzekerden (zelfde percentage), dat niet het geval is voor de groep van verstrekkingen Vasculair buiten coronair. Het regionale verschil Vlaanderen blijkt significant over de periode ; de uitgaven van Vlaanderen zijn ongeveer 8% hoger (in het oranje vermeld) dan het gewicht van zijn aantal verzekerden in de totaliteit van de populatie van de Belgische verzekerden. De analyse van de patiëntengegevens van de permanente steekproef [EPS] verduidelijkt het verschil dat uit tabel 4 blijkt, zowel door een factor hoger aantal patiënten (voor 54,46 %) als door een factor hogere gemiddelde kosten per patiënt (voor 45,54 %) dan in de andere regio s. Gelet op de limitatieve lijsten van materiaal met betrekking tot de nomenclatuurcodenummers, pleit dat regionale verschil eerder voor een gebruik van meer materiaal per patiënt dan voor het gebruik van duurder materiaal; globaal gezien betreft het dus een verschil van medische praktijkvoering en een oudere populatie (tabel 5). 16

17 III. Analyse van de consumptie en van de kosten van de verstrekkingen in het kader van een ziekenhuisopname Het inbrengen van een implantaat vereist een heelkundige ingreep in het kader van een daghospitalisatie [ADH-databank] voor de zogenaamde ambulante verstrekkingen of een heelkundige ingreep in het kader van een klassieke ziekenhuisopname [SHA-databank] voor de verstrekkingen die tijdens een ziekenhuisopname worden verricht. De voornaamste diagnosen die tot een ziekenhuisopname leiden, zijn in tabel 6 samengevat. Tabel 6 : Voornaamste diagnosen voor de ziekenhuisopname [SHA + RHM] Voornaamste diagnose van de ziekenhuisopname KNIE HEUP SCHOUDER WERVELKOLOM HART VASCULAIR Botartrose 94,0% 64,0% 39,0% 12,0% Alle breuken 30,5% 38,5% 5,5 % Aandoeningen en scheur van pezen 10, % Discushernia en discopathie 59,0% Aandoeningen van de rug 7,0% Cardiale ischemie/arteriosclerose 47,0% Andere hartaandoeningen 32,0% Inbrengen en afstellen van de hartstimulator 6,0% Arteriopathie/artheriosclerose 63,5% Cerebrovasculaire aandoeningen 11,0% N.B. 92 % van de heupbreuken doet zich voor bij 65-plussers. Tabel 7 : Uitsplitsing voor het jaar 2009 van de SHA- en ADH-uitgaven volgens leeftijdsklassen en geslacht Gegevens AZV Gegevens ADH Gegevens AZV Gegevens ADH Jaartal 2009 Orthopedie Orthopedie Cardiologie Cardiologie Traumatologie Traumatologie uitgaven uitgaven TOTAAL % uitgaven uitgaven TOTAAL % Mannen minder dan 1 jaar 3.435,11 0, ,11 0,01% , , ,01 0,18% 1 to 5 jaar 15,00 496,60 511,60 0,00% , , ,54 0,05% 6 tot 15 jaar , , ,20 0,54% , , ,23 0,42% 16 tot 35 jaar , , ,47 6,88% , , ,62 2,06% 36 tot 55 jaar , , ,10 26,08% , , ,78 15,85% 56 tot 69 jaar , , ,69 31,91% , , ,57 33,45% 70 tot 79 jaar , , ,05 23,83% , , ,38 30,95% 80 jaar en meer , , ,49 10,75% , , ,66 17,05% Totaal , , ,71 1,17% , , ,79 3,96% Vrouwen minder dan 1 jaar 2.495,45 0, ,45 0,00% , , ,60 0,25% 1 to 5 jaar ,85 612, ,15 0,02% , , ,74 0,47% 6 tot 15 jaar , , ,60 0,66% , , ,33 0,47% 16 tot 35 jaar , , ,59 2,99% , , ,36 2,72% 36 tot 55 jaar , , ,87 16,50% , , ,90 13,18% 56 tot 69 jaar , , ,36 28,13% , , ,34 22,48% 70 tot 79 jaar , , ,34 32,04% , , ,97 31,19% 80 jaar en meer , , ,35 19,65% , , ,69 29,24% Totaal , , ,71 0,86% , , ,93 5,24% %: berekent voor elke leeftijdsklasse het percentage ADH-uitgaven in het geheel van de uitgaven van de groep van verstrekkingen 17

18 N.B. Gelet op het geringe percentage ADH-uitgaven in het totaal van de uitgaven, zal dat deel van de studie in deze samenvatting niet verder worden uitgewerkt. De volgende analyses en resultaten zijn gebaseerd op een studie van de ziekenhuisverblijven, waarbij voor de duur van het hospitalisatie en het totaalbedrag van de uitgaven implantaten enkel inliers worden weerhouden voor slechts één type van implantaat. Elk ziekenhuisverblijf stemt overeen met een andere patiënt. De inliers worden op basis van de klassieke statistische methodes vastgesteld : Q3-2 * (Q3 Q1) < INLIER < Q3 + 2 * (Q3 Q1), waarbij Q1 en Q3 respectievelijk met het eerste en het derde kwartiel overeenstemmen. 1. Consumptie Tabel 8 : Uitsplitsing voor het jaar 2009 van het aantal patiënten en de duur van ziekenhuisverblijven volgens leeftijdsklasse en geslacht voor de zes bestudeerde groepen van verstrekkingen [SHA] KNIE aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuis opname HEUP aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuis opname leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C [0-10[ [0-10[ [10-15[ ,00% 0,01% 9,0 8,0 8,5 [10-15[ ,00% 0,02% 8,0 6,0 7,5 [15-20[ ,00% 0,01% 3,0 8,0 5,5 [15-20[ ,33% 0,10% 6,8 6,2 6,4 [20-25[ ,00% 0,01% 13,5 13,5 [20-25[ ,62% 0,11% 7,3 7,5 7,4 [25-30[ ,00% 0,13% 6,5 9,2 7,7 [25-30[ ,50% 0,21% 7,7 8,0 7,8 [30-35[ ,44% 0,42% 7,9 7,2 7,5 [30-35[ ,05% 0,46% 7,9 6,7 7,1 [35-40[ ,41% 0,90% 7,2 7,7 7,4 [35-40[ ,11% 0,99% 6,7 6,9 6,9 [40-45[ ,09% 2,49% 7,9 8,1 8,0 [40-45[ ,84% 1,81% 7,7 7,7 7,7 [45-50[ ,54% 5,47% 8,3 7,9 8,1 [45-50[ ,67% 3,32% 7,9 7,2 7,4 [50-55[ ,36% 9,65% 8,5 7,9 8,2 [50-55[ ,01% 5,10% 8,0 7,4 7,7 [55-60[ ,18% 14,51% 8,9 8,0 8,5 [55-60[ ,68% 8,02% 8,5 7,7 8,1 [60-65[ ,43% 16,51% 9,2 8,2 8,9 [60-65[ ,36% 11,42% 9,5 8,0 8,8 [65-70[ ,77% 19,75% 9,5 8,7 9,3 [65-70[ ,81% 11,67% 9,8 8,7 9,3 [70-75[ ,03% 18,21% 10,2 9,0 9,8 [70-75[ ,32% 15,41% 11,1 9,6 10,6 [75-80[ ,20% 9,61% 10,7 9,8 10,5 [75-80[ ,72% 17,15% 12,1 11,1 11,8 [80-85[ ,73% 2,21% 11,5 10,2 11,2 [80-85[ ,58% 12,85% 13,8 13,0 13,6 [85-90[ ,00% 0,11% 10,8 10,8 [85-90[ ,03% 8,32% 14,3 14,6 14,4 [90-95[ [90-95[ ,75% 2,23% 13,8 14,2 13,9 [95-100[ [95-100[ ,29% 0,74% 13,0 14,7 13, ,62% 0,07% 12,5 16,5 13,1 TOTAAL ,69% 100,00% 9,5 8,5 9,1 TOTAAL ,97% 100,00% 11,4 9,4 10, ,91% ,88% 18

19 SCHOUDER aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuis opname WERVELKOLOM aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuis opname leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C [0-10[ [0-10[ [10-15[ [10-15[ ,50% 0,07% 7,2 8,7 7,8 [15-20[ ,33% 0,15% 5,0 6,5 6,0 [15-20[ ,10% 0,26% 9,2 8,0 9,1 [20-25[ ,00% 0,05% 3,0 3,0 [20-25[ ,76% 0,79% 7,7 9,3 8,4 [25-30[ [25-30[ ,06% 1,14% [30-35[ ,33% 0,15% 1,0 4,0 3,0 [30-35[ ,89% 2,42% 5,5 5,8 5,6 [35-40[ ,50% 0,40% 3,7 4,8 4,4 [35-40[ ,81% 4,97% 5,6 5,2 5,4 [40-45[ ,33% 0,74% 4,8 7,1 5,9 [40-45[ ,08% 9,50% 5,3 4,9 5,1 [45-50[ ,06% 1,68% 6,0 5,4 5,7 [45-50[ ,07% 14,16% 4,8 5,0 4,9 [50-55[ ,94% 3,36% 5,7 6,3 6,0 [50-55[ ,11% 16,83% 5,1 4,9 5,0 [55-60[ ,00% 5,94% 6,4 5,4 6,0 [55-60[ ,19% 15,87% 5,3 5,1 5,2 [60-65[ ,18% 9,95% 5,9 6,1 6,0 [60-65[ ,61% 11,27% 5,8 5,2 5,5 [65-70[ ,50% 12,32% 6,4 5,6 6,2 [65-70[ ,64% 8,18% 6,4 6,0 6,2 [70-75[ ,39% 20,44% 7,4 6,3 7,2 [70-75[ ,87% 5,29% 7,2 6,5 6,9 [75-80[ ,71% 25,14% 7,6 6,9 7,4 [75-80[ ,68% 4,76% 7,7 6,6 7,3 [80-85[ ,52% 13,21% 9,3 8,2 9,2 [80-85[ ,57% 3,12% 8,5 7,1 8,0 [85-90[ ,49% 5,49% 9,9 9,9 9,9 [85-90[ ,26% 1,06% 8,0 7,8 7,9 [90-95[ ,25% 0,79% 11,7 19,3 13,1 [90-95[ ,33% 0,26% 10,9 8,3 9,7 [95-100[ ,00% 0,20% 12,7 12,0 12,5 [95-100[ ,00% 0,04% 5,8 15,0 7, ,7 12,0 12, TOTAAL ,66% 100,00% 7,6 6,5 7,3 TOTAAL ,60% 100,00% 5,8 5,4 5, ,47% ,85% HART aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuisopname VASCULAIR aantal patiënten berekeningen % duur ziekenhuisopname leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C leeftijd Vrouwen Mannen Totaal A B Vrouwen Mannen C [0-10[ ,15% 0,44% 2,5 2,5 2,5 [0-10[ ,61% 0,17% 4,9 5,4 5,142 [10-15[ ,15% 0,16% 2,3 2,6 2,5 [10-15[ ,86% 0,08% 4,5 5,6 5,1 [15-20[ ,13% 0,48% 1,9 2,0 2,0 [15-20[ ,47% 0,24% 4,9 4,2 4,6 [20-25[ ,38% 0,48% 2,5 2,7 2,6 [20-25[ ,86% 0,28% 5,2 5,0 5,1 [25-30[ ,34% 0,55% 2,3 2,8 2,5 [25-30[ ,75% 0,41% 4,8 4,9 4,8 [30-35[ ,75% 0,72% 2,5 3,0 2,7 [30-35[ ,35% 0,58% 5,0 4,7 4,9 [35-40[ ,96% 1,24% 2,8 3,2 3,0 [35-40[ ,49% 0,88% 3,9 5,5 4,5 [40-45[ ,16% 2,58% 2,7 3,3 3,1 [40-45[ ,50% 1,55% 4,9 4,9 4,9 [45-50[ ,44% 4,36% 3,0 3,1 3,1 [45-50[ ,45% 3,42% 5,0 4,9 4,9 [50-55[ ,23% 6,76% 3,0 3,1 3,1 [50-55[ ,61% 6,06% 4,6 4,6 4,6 [55-60[ ,28% 9,16% 3,5 3,2 3,3 [55-60[ ,14% 9,96% 4,9 5,6 5,4 [60-65[ ,52% 11,44% 3,3 3,1 3,2 [60-65[ ,03% 12,39% 5,3 5,6 5,5 [65-70[ ,87% 11,35% 3,5 3,2 3,3 [65-70[ ,17% 13,17% 5,9 5,8 5,8 [70-75[ ,98% 14,33% 3,6 3,5 3,5 [70-75[ ,71% 15,40% 5,8 6,0 5,9 [75-80[ ,27% 15,84% 4,1 3,8 3,9 [75-80[ ,07% 16,78% 6,4 6,2 6,3 [80-85[ ,20% 11,98% 4,6 4,2 4,4 [80-85[ ,45% 11,35% 7,3 6,8 7,0 [85-90[ ,10% 6,52% 5,1 4,4 4,8 [85-90[ ,25% 5,92% 8,0 7,4 7,7 [90-95[ ,08% 1,29% 5,2 4,6 4,9 [90-95[ ,78% 1,03% 9,1 7,7 8,6 [95-100[ ,31% 0,28% 5,0 5,3 5,1 [95-100[ ,93% 0,30% 9,0 9,5 9, ,43% 0,02% 3,8 3,0 3, ,50% 0,04% 12,4 7,0 11,7 TOTAAL ,91% 100,00% 3,9 3,5 3,6 TOTAAL ,93% 100,00% 6,2 5,9 6, ,22% ,34% Kolom A: berekent voor elke leeftijdsklasse het percentage vrouwen in het patiëntentotaal Kolom B: berekent het relatieve gewicht van elke leeftijdsklasse in het patiëntentotaal Kolom C: berekent voor elke leeftijdsklasse en volgens geslacht de gemiddelde duur van het ziekenhuisverblijf 55+: berekent het percentage 55-plussers in het patiëntentotaal CONCLUSIE 4 : De analyse van de voornaamste diagnosen die tot een ziekenhuisopname leiden (tabel 6), toont twee belangrijke aandoeningen gelieerd aan de veroudering van de verzekerde : - botartrose voor de groepen van aandoeningen gerelateerd aan knie en heup in orthopedie-traumatologie, - arteriosclerose voor de groep vasculaire aandoeningen in cardiologie. 19

20 Uit de vergelijking van de tabellen 2 en 7 blijkt dat 74,87 % van de uitgaven voor orthopedietraumatologie en 81,98 % van de uitgaven voor cardiologie worden gerealiseerd door 56-plussers, die 27,08 % van de totale populatie vertegenwoordigen. Op basis van het huidige schema van de zorgconsumptie zal het volume van die uitgaven dus toenemen door de vergrijzing; die tendens kan worden gestabiliseerd als we evolueren naar een vergrijzende bevolking die in goede gezondheid verkeert. De gegevens van tabel 7 bevestigen het verschillende globale consumptieprofiel tussen vrouwen en mannen : - meer uitgaven orthopedie-traumatologie bij vrouwen dan bij mannen (gevolg van de leeftijdspiramide), - meer uitgaven cardiologie bij mannen dan bij vrouwen (gevolg van een vergevorderde aandoening), - de leeftijdsklasse die het meest bijdraagt aan het volume van uitgaven voor de twee bestudeerde deelsectoren is [56-69] voor mannen en [70-79] voor vrouwen. Tabel 8 geeft de gegevens weer van patiënten gehospitaliseerd voor één van de zes bestudeerde groepen verstrekkingen, en preciseert dit consumptieprofiel verder : het percentage gehospitaliseerde vrouwen vertegenwoordigd in het totaal aantal gehospitaliseerde patiënten, wordt als volgt uitgesplitst : groepen % Vrouwen klasse % 55+ KNIE 66,69 [65-70[ 80,91 HEUP 60,97 [75-80[ 87,88 SCHOUDER 75,66 [75-80[ 93,47 WERVELKOLOM 55,60 [50-55[ 49,85 HART 35,91 [75-80[ 82,22 VASCULAIR 34,93 [75-80[ 86,34 klasse: vermeldt de leeftijdsklasse van patiënten die het meest in het patiëntentotaal voorkomt % 55+: vermeldt het percentage 55-plussers in het patiëntentotaal Dit bevestigt enerzijds het feit dat cardiovasculaire aandoeningen voornamelijk bij mannen voorkomen. Anderzijds wordt opgemerkt dat ziekenhuisopnames voor aandoeningen aan de wervelkolom niet specifiek in verband kunnen worden gebracht met oudere personen. De leeftijdsklasse [75-80[ blijkt een sleutelrol in te nemen in de beheersing van de uitgaven gerelateerd aan de vergrijzing van de bevolking (grafiek 2 en tabel 2). 20

21 het aantal dagen van ziekenhuisopname volgens geslacht wordt als volgt uitgesplitst : groepen duur (dagen) Vrouwen duur (dagen) Mannen duur (dagen) Gemiddeld % 70- plussers (V) % 70- plussers (M) KNIE 9,5 8,5 9,1 53,05 43,56 HEUP 11,4 9,4 10,6 76,58 55,73 SCHOUDER 7,6 6,5 7,3 82,73 61,59 WERVELKOLOM 5,8 5,4 5,6 23,66 21,52 HART 3,9 3,5 3,6 69,87 57,01 VASCULAIR 6,2 5,9 6,0 68,47 61,59 % 70 -plussers (V): percentage 70-plussers bij vrouwelijke patiënten % 70-plussers (M): percentage 70-plussers bij mannelijke patiënten Algemeen wordt vastgesteld dat de duur van een ziekenhuisverblijf : 1. ongeacht de groep van verstrekkingen en de leeftijdsklasse, langer is bij vrouwen dan bij mannen, 2. toeneemt met de leeftijd van de patiënt, vooral voor heup- en schouderaandoeningen, 3. een grotere duurtijd heeft voor orthopedie-traumatologie dan voor cardiologie, ongeacht de leeftijdsklasse. De proportie van oudere personen van meer dan 70 jaar is belangrijker bij vrouwen dan bij mannen, wat de duurtijd van de ziekenhuisopname beïnvloedt. 2. Kosten In tabel 9 worden voor 2009 voor elk van de bestudeerde groepen van verstrekkingen in het kader van een klassieke ziekenhuisopname, de gemiddelde kosten van een hospitalisatiedag en de gemiddelde kosten van een ziekenhuisverblijf per patiënt meegedeeld. Die kosten worden in drie rubrieken ingedeeld : kosten van implantaten kosten van medische prestaties kosten van hospitalisatiedagen. De rubriek medische prestaties omvat alle prestaties die tijdens het ziekenhuisverblijf van de patiënt zijn gegeven in navolging van de heelkundige ingreep die met de implantatie gepaard gaat. Tabel 9 : Kosten van de hospitalisatiedag kosten per patiënt [SHA] 21

22 Jaartal 2009 implantaten medische prestaties hospitalisatiedagen KNIE totale kost , , , ,38 aandeel totaal % 35,25% 33,59% 31,15% gemiddelde kost patiënt 2.608, , , ,52 gemiddelde kost dag 806,94 HEUP totale kost , , , ,39 aandeel totaal % 25,00% 36,18% 38,83% gemiddelde kost patiënt 1.667, , , ,70 gemiddelde kost dag 629,53 SCHOUDER totale kost , , , ,64 aandeel totaal % 30,62% 35,15% 34,22% gemiddelde kost patiënt 1.817, , , ,78 gemiddelde kost dag 814,41 KOLOM totale kost , , , ,45 aandeel totaal % 30,60% 38,33% 31,07% gemiddelde kost patiënt 1.764, , , ,90 gemiddelde kost dag 1.026,96 HART totale kost , , , ,43 aandeel totaal % 45,86% 22,01% 32,12% gemiddelde kost patiënt 2.549, , , ,31 gemiddelde kost dag 1.535,93 VASCULAIR totale kost , , , ,57 aandeel totaal % 24,13% 34,92% 40,94% gemiddelde kost patiënt 1.199, , , ,30 gemiddelde kost dag 831,24 Tabel 10 geeft, voor het jaartal 2009 en voor elke bestudeerde groep verstrekkingen, een uitsplitsing weer volgens leeftijd van de drie compenten van de kost van een ziekenhuisverblijf : kosten implantaten kosten medische prestaties kosten hospitalisatiedagen. Tabel 10 : Specificatie van de kosten voor het ziekenhuisverblijf volgens de leeftijdsklassen 22

23 KNIE implantaten medische hospitalisatie HEUP implantaten medische hospitalisatie prestaties dagen prestaties dagen [15-20[ [15-20[ 1.740, , ,40 [20-25[ [20-25[ 1.720, , ,12 [25-30[ [25-30[ 1.730, , ,55 [30-35[ 2.587, , ,28 [30-35[ 1.708, , ,70 [35-40[ 2.547, , ,40 [35-40[ 1.652, , ,50 [40-45[ 2.562, , ,30 [40-45[ 1.681, , ,02 [45-50[ 2.534, , ,95 [45-50[ 1.671, , ,38 [50-55[ 2.580, , ,03 [50-55[ 1.692, , ,61 [55-60[ 2.588, , ,43 [55-60[ 1.704, , ,75 [60-65[ 2.602, , ,07 [60-65[ 1.720, , ,08 [65-70[ 2.608, , ,81 [65-70[ 1.715, , ,19 [70-75[ 2.611, , ,81 [70-75[ 1.698, , ,75 [75-80[ 2.609, , ,63 [75-80[ 1.672, , ,20 [80-85[ 2.605, , ,11 [80-85[ 1.621, , ,58 [85-90[ 2.595, , ,24 [85-90[ 1.574, , ,39 [90-95[ 2.661, , ,36 [90-95[ 1.531, , ,14 [95-100[ [95-100[ 1.502, , ,63 SCHOUDER implantaten medische hospitalisatie WERVELKOLOM implantaten medische hospitalisatie prestaties dagen prestaties dagen [10-15[ [10-15[ 3.083, , ,11 [15-20[ [15-20[ 2.889, , ,19 [20-25[ 1.600, , ,17 [20-25[ 1.927, , ,72 [25-30[ [25-30[ 1.766, , ,60 [30-35[ 2.109, , ,21 [30-35[ 1.703, , ,82 [35-40[ 1.574, , ,29 [35-40[ 1.666, , ,00 [40-45[ 1.648, , ,97 [40-45[ 1.601, , ,42 [45-50[ 1.593, , ,67 [45-50[ 1.611, , ,96 [50-55[ 1.545, , ,93 [50-55[ 1.640, , ,82 [55-60[ 1.743, , ,32 [55-60[ 1.770, , ,96 [60-65[ 1.742, , ,73 [60-65[ 1.945, , ,62 [65-70[ 1.791, , ,60 [65-70[ 1.993, , ,23 [70-75[ 1.838, , ,61 [70-75[ 2.106, , ,15 [75-80[ 1.864, , ,92 [75-80[ 2.116, , ,20 [80-85[ 1.812, , ,91 [80-85[ 1.946, , ,09 [85-90[ 1.815, , ,73 [85-90[ 2.342, , ,46 [90-95[ 1.739, , ,63 [90-95[ [95-100[ 1.543, , ,96 [95-100[ 23

24 HART implantaten medische hospitalisatie VASCULAIR implantaten medische hospitalisatie prestaties dagen prestaties dagen [0-10[ 1969, , , [0-10[ 580, , ,75 [10-15[ 2280, , ,7128 [10-15[ 965, , ,93 [15-20[ 1502, , , [15-20[ 790, , ,90 [20-25[ 1.321, , ,46 [20-25[ 775, , ,14 [25-30[ 1.517, , ,42 [25-30[ 902, , ,41 [30-35[ 1.705, , ,00 [30-35[ 925, , ,18 [35-40[ 1.886, , ,33 [35-40[ 945, , ,37 [40-45[ 2.062, , ,06 [40-45[ 1.054, , ,83 [45-50[ 2.099, , ,09 [45-50[ 1.300, , ,30 [50-55[ 2.112, , ,59 [50-55[ 1.360, , ,49 [55-60[ 2.175, , ,42 [55-60[ 1.306, , ,71 [60-65[ 2.236, , ,96 [60-65[ 1.246, , ,14 [65-70[ 2.378, , ,36 [65-70[ 1.230, , ,46 [70-75[ 2.509, , ,38 [70-75[ 1.211, , ,15 [75-80[ 2.746, , ,47 [75-80[ 1.155, , ,83 [80-85[ 3.173, , ,28 [80-85[ 1.142, , ,53 [85-90[ 3.521, , ,42 [85-90[ 1.056, , ,76 Tabel 11 geeft, voor het jaartal 2009 en voor elk van de bestudeerde groepen verstrekkingen, de uitsplitsing weer van de medische prestaties, verleend in de loop van een ziekenhuisverblijf, voor de leeftijdsklassen [35-65[ en [65-95[. Tabel 11 : Specificatie van de kosten medische prestaties verleend in de loop van een ziekenhuisverblijf volgens de leeftijdsklassen Jaartal 2009 leeftijd H KB KF GM S TOTAAL % H KNIE [35-65[ 1.430,30 365,54 194,72 180,16 184, ,10 60,73% [65-95[ 1.441,53 416,05 233,37 178,14 238, ,37 57,49% evolutie % 0,78% 13,82% 19,85% -1,12% 29,25% 6,47% HEUP [35-65[ 1.370,32 364,86 159,70 183,78 215, ,02 59,73% [65-95[ 1.227,43 497,71 248,26 196,82 389, ,53 47,96% evolutie % -10,43% 36,41% 55,46% 7,09% 80,77% 11,57% SCHOUDER [35-65[ 1.227,75 330,71 69,37 177,91 176, ,55 61,93% [65-95[ 1.230,75 411,27 85,97 179,15 292, ,25 55,96% evolutie % 0,24% 24,36% 23,93% 0,69% 65,22% 10,93% WERVELKOLOM [35-65[ 874,07 223,51 267,62 14,49 776, ,75 40,55% [65-95[ 804,13 252,13 330,61 27,39 917, ,71 34,49% evolutie % -8,00% 12,81% 23,54% 89,06% 18,22% 8,16% HART [35-65[ 217,07 637,36 2,57 241,19 180, ,41 16,98% [65-95[ 271,25 567,71 6,58 209,35 207, ,73 21,48% evolutie % 24,96% -10,93% 156,14% -13,20% 15,33% -1,23% VASCULAIR [35-65[ 744,76 381,41 13,93 268,59 180, ,91 46,87% [65-95[ 880,72 415,86 27,22 249,07 207, ,71 49,46% evolutie % 18,26% 9,03% 95,35% -7,27% 15,33% 12,07% 24