Programma Samenwerking eerstelijnszorg en wijkteams

Transcriptie

1 Programma Samenwerking eerstelijnszorg en wijkteams 4 oktober 2018 Galgenwaard Utrecht 08:30 Ontvangst en inschrijving 09:15 Opening door dagvoorzitter Guus Schrijvers Guus Schrijvers Oud-hoogleraar Public Health UMC Utrecht Guus Schrijvers Academie 09:30 Samenwerking sociaal- en medisch domein in de praktijk in Leeuwarden Henry de Boer ontwierp een streefmodel voor de sociale wijkteams in Leeuwarden en hun aansluiting op de eerste lijn: Coöperatie Amaryllis. Op dit congres kijkt hij terug op dit project en geeft zijn visie op de ideale vormgeving van de samenwerking van eerste lijn met sociaal domein. Henry de Boer Algemeen directeur MAS Outreach 10:00 Wat is het verschil tussen welzijn en zorg? En wat zijn de gevolgen hiervan? Jaap van der Stel gaat in op de basiscompetenties die hulpverleners nodig hebben om cliënten te activeren en de verschillen en overeenkomsten tussen welzijn en zorg hierbij. Zorg en welzijn worden vaak in één adem genoemd, maar er zijn goede redenen ze uit elkaar te trekken. Bij zorgverlening gaat het in essentie om objectieve problemen in de gezondheid en het sociaal functioneren van mensen. De problemen kunnen objectief worden

2 vastgesteld en gemeten. Dat geldt ook voor progressie in termen van fysiek en sociaal herstel. Maar we hebben te maken met mensen, en voor hen telt in het bijzonder hoe ze hun situatie zelf waarderen en hoe ze zich voelen. Hun subjectief welzijn dus. Mensen die objectief gezien nauwelijks ernstige problemen hebben (niet ziek zijn, weinig symptomen hebben, sociaal op orde zijn) kunnen toch een verkommerend leven lijden. Anderzijds kunnen mensen met chronische aandoeningen veerkracht ontwikkelen en zich ondanks alles gelukkig voelen. De hoofdvraag is dus: hoe kunnen we bereiken dat er meer mensen zich veerkrachtig ontwikkelen en een bloeiend bestaan genieten? Wat betekent dit voor zorgverleners en het beleid van gemeenten? Jaap van der Stel Lector GGZ Hogeschool Leiden 10:30 Koffiepauze Gelegenheid om met sprekers van gedachten te wisselen. 11:00 Workshop ronde A Van tot uur kunt u kiezen uit een van de vier onderstaande workshops. De workshops hebben een verschillend thema: jeugd, GGz-volwassenen, ouderen en samenwerking. Elke workshop heeft ook een flitspresentatie over het betreffende thema. Er is veel gelegenheid voor discussie en om vragen te stellen. Aanmelden kan bij binnenkomst vanaf 8.30 uur. Thema Jeugd: De inzet en het effect van jeugdhulp bij de huisarts Op verschillende plekken in Nederland voeren gemeenten en zorgaanbieders pilots uit met jeugdhulp bij de huisarts. Bijvoorbeeld in de vorm van een Praktijk Ondersteuner Huisarts en Jeugd (POH Jeugd), een Ondersteuner Jeugd en Gezin (OJG) of een Specialistisch Ondersteuner Huisartsen (SOH). Er zijn verschillen in achtergrond kennis, ervaring, organisatie en inbedding van de functie. Doelen van deze vorm van hulp zijn over het algemeen: (1) bieden van laagdrempelige jeugdhulp bij de huisarts, (2) het voorkomen van (onterechte) verwijzingen naar de specialistische jeugdhulp en (3) het verbeteren van de verbinding met het lokale veld (zoals wijkteams). Accare, Molendrift en Karakter zijn in oktober 2016 gestart met een onderzoek naar jeugdhulp in de huisartsenpraktijk. In dit onderzoek worden de werkzaamheden van een grote groep ondersteuners bij de huisarts gevolgd en ervaringen verzameld. Tijdens deze workshop presenteren Marieke de Jonge en Marike Serra de resultaten en beantwoorden vragen als: Welke mogelijkheden zijn er in de inrichting van de functie (bijvoorbeeld in opleidingsniveau of het wel of niet positioneren in een CJG/wijk- of gebiedsteam)? Wat zijn de gevolgen van keuzes die je hierin maakt voor de geboden zorg (bijvoorbeeld zelf oplossen versus verwijzen)? Wat zijn de grootste successen en wat zijn mogelijke struikelblokken? Wat betekent jeugdhulp bij de huisarts voor de verbinding tussen huisartsen en CJG/wijk- of gebiedsteam? In deze workshop zit ook een flitspresentatie: Implementatie in de eerste lijn van digitale besluitvormingsondersteuning voor psychiatrische problematiek bij jeugdigen Naast de komst van nieuwe medewerkers in de jeugdhulp, blijft de besluitvorming van de huisarts t.a.v. (mogelijke) psychiatrie bij kinderen en jongeren een belangrijk sleutelmoment in het hulptraject dat ze doorlopen. Zou de Development And Well-Being

3 Assessment (DAWBA) meerwaarde kunnen hebben voor de triage van bovengenoemde problematiek door huisartsen ter ondersteuning voor de besluitvorming in de eerste lijn? Lennard van Venrooij geeft antwoord. Hij behandelt onder meer het Besluitvormingsmodel huisartsen voor psychosociale problematiek bij kinderen en jongeren. Marieke de Jonge Onderzoeker en promovendus Accare en IQ healthcare Marike Serra Adviseur Accare Lennard van Venrooij Arts-onderzoeker Curium-LUMC Thema GGz-volwassenen: Samenwerking wijkteam, eerste lijn en GGz in Utrecht en Oss Samenwerking tussen wijkteam, eerste lijn en de geestelijke gezondheidszorg in de wijken De Ruwaard te Oss en Lunetten te Utrecht. Oss In de wijk De Ruwaard in Oss werken wijkbewoners en organisaties samen aan oplossingen om tot een vitale wijk te komen waar mensen tegen lagere kosten een betere (positieve) gezondheid ervaren. Het realiseren van deze ambitie vraagt om anders denken, doen en organiseren van alle betrokkenen. In de Proeftuin is gekozen voor actie-leren als verandermethodiek. De leefwereld van wijkbewoners staat centraal, niet de organisaties. Binnen de Proeftuin beantwoorden wijkbewoners drie vragen: wat wil je, wat kun je en wat heb je nodig. Op basis van de antwoorden wordt naar de juiste professionals gezocht om tot een oplossing te komen. Niet de diagnose, of indicatie is leidend, maar de eigen kracht van mensen en wat ze daarbij nodig hebben. Uiteindelijk gaat het er om dat iemand zich in zijn eigen omgeving zo gezond mogelijk voelt, en daardoor minder vaak met klachten naar een behandelaar gaat. In de workshop neemt De Loos de deelnemers mee in de werkwijze en de resultaten van deze aanpak in Oss. Op basis van goede praktijkvoorbeelden gaat ze in op de samenwerking tussen verschillende organisaties, zoals sociale wijkteams, eerstelijnsorganisaties en GGZ, woningcorporatie en gemeente. Ben je nieuwsgierig naar de lessen vanuit Proeftuin Ruwaard, dan kun je deze nalezen in de leergeschiedenis van 2016 en Utrecht Met de komst van het Gebiedsteam ggz in Overvecht-Zuid en Lunetten (Utrecht) heeft de zorg voor mensen met een psychische aandoening een steviger basis gekregen. Het Gebiedsteam ggz, het buurtteam en de huisartsen voelen een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor hun cliënten. In plaats van een cliënt door te verwijzen kijken ze nu samen naar wat nodig is. De belangrijkste succesfactoren zijn: Visie: huisartsen, buurtteams, Lister en Altrecht hebben een gezamenlijke visie ontwikkeld, met als belangrijke punten: Inzetten op herstel, daar waar de vraag ligt (op alle levensterreinen). Praten mét in plaats van over de cliënt en met diens netwerk en familie. Zoveel mogelijk aansluiten bij het gewone leven. Gebruik maken van elkaars expertise. Een overzichtelijke schaal: doordat het Gebiedsteam ggz voor een afgebakend, niet al te groot gebied werkt, ontstaan korte lijnen. Zorgverleners en anderen (woningcorporaties, wijkagenten) komen elkaar tegen en kunnen elkaar steeds makkelijker vinden. Benutten van elkaars expertise: de specialistische GGZ adviseert huisartsen en buurtteams. Deze durven vaker zelf de cliënt in zorg te houden, omdat ze weten dat ze kunnen opschalen als dit nodig is. Omgekeerd kunnen de buurtteams het werk van de specialist ondersteunen door hun expertise in te zetten, bijvoorbeeld op het gebied van financiën. De ervaringen die de afgelopen twee jaar zijn opgedaan in de Utrechtse proeftuinen staan beschreven in het recent verschenen evaluatieverslag.

4 Joost Coffeng Proeftuinleider Lister Sanne Wullems Proeftuinleider Lister Sandra de Loos Kennismanager Robuust Thema Samenwerking: Samenwerkingsprogramma's tussen gemeenten en zorgverzekeraars. Wie heeft er verbetersuggesties? In tien zorgregio s zijn samenwerkingsprogramma s waarbij gemeenten en zorgverzekeraars het medisch en sociaal domein met elkaar verbinden. Aan de hand van verschillende thema s werken zij aan het beter toegankelijk maken van de juiste zorg en ondersteuning. De Vereniging Nederlandse Gemeenten helpt gemeenten in de regio s om de samenwerking met hun grootste zorgverzekeraar(s) op één specifiek thema een stap verder te brengen. Hoe verlopen deze samenwerkingsprogramma s? Wat gaat goed er goed? En wat kan beter? Guus Schrijvers verzamelt in deze sessie tips voor de VNG. Deze worden doorgestuurd naar Nynke van Zorge, projectleider bij de VNG van deze samenwerkingsprogramma s. Zij is vanwege persoonlijke omstandigheden vandaag afwezig. Martien Bouwmans Beleidsadviseur Guus Schrijvers Oud-hoogleraar Public Health UMC Utrecht Guus Schrijvers Academie Thema Ouderen: Integrale ouderenzorg Drenthe Ook in Drenthe zijn organisaties bezig om de ouderenzorg zo optimaal mogelijk en toekomstbestendig te organiseren. Hiervoor is het zorgprogramma Integrale Ouderenzorg Drenthe ontwikkeld, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek (SamenOud, UMCG), uitkomsten van het Nationaal Programma Ouderenzorg en ervaringen in pilots in Emmen en Hoogeveen. Het doel van dit programma is om de eigen regie van ouderen te versterken zodat ze lang mogelijk plezierig thuis kunnen blijven wonen. Om dit te realiseren moeten zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten optimaal samenwerken. Voor het programma Integrale Ouderenzorg Drenthe zijn zogenaamde bepalende kenmerken geformuleerd, bestaande uit een samenwerkingsverband van welzijn, zorg en medische zorg 24/7 beschikbaar, preventieve en proactieve kernteams in de huisartspraktijk, besluitvormingondersteunende middelen, persoonsgehouden dossier in VIPLive, een zelfmanagementsupport- en preventieprogramma, gefaseerd in beeld brengen van alle 75-plussers d.m.v. casefinding en screening, en het realiseren van zorg en begeleiding passend bij het profiel van de oudere. Hoogeveen is een van de koplopers in Drenthe op het gebied van integrale ouderenzorg. Lokaal is er een beleidsgroep opgericht die de integrale aanpak coördineert en vormgeeft aan de inhoud. Zo worden in de beleidsgroep innovaties en werkprocessen verbonden met de gemeentelijke preventieaanpak, de tweede lijn, spoedzorg SEH en inzet van ELV. In deze workshop nemen Jaap te Velde en Marja van den Berg je mee in de zoektocht van Hoogeveen naar goede samenwerking tussen welzijn en zorg. Ook presenteren zij de opzet en evaluatie van het integrale ouderenzorgprogramma in Hoogeveen.

5 Jaap te Velde Coördinator Integrale Ouderenzorg Huisartsenzorg Drenthe Marja van den Berg Accountmanager St. Welzijnswerk Hoogeveen 12:00 Workshop ronde B Van tot uur kunt u kiezen uit een van de vier onderstaande workshops. De workshops hebben een verschillend thema: jeugd, GGz-volwassenen, ouderen en samenwerking. Elke workshop heeft ook een flitspresentatie over het betreffende thema. Er is veel gelegenheid voor discussie en om vragen te stellen. Aanmelden kan bij binnenkomst vanaf 8.30 uur. Thema Jeugd: Goede voorbeelden van samenwerking tussen jeugdgezondheidszorg en sociale wijkteams Een goede samenwerking is belangrijk in het jeugddomein. Door de transitie heb je vaak te maken met nieuwe partners waarmee je gaat samenwerken. Hoe pak je dat slim aan? Wat weten we uit de literatuur over samenwerken? Welke factoren zijn belangrijk? En hoe vertaal je die naar de praktijk? Samenwerken is niet nieuw; we doen het al eeuwen. In deze workshop staan we kort stil bij wat we weten over samenwerken, laten we ons inspireren door goede voorbeelden uit de praktijk en gaan we in gesprek over knelpunten die we ervaren. Marga Beckers Adviseur Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) Marlies Kraaijeveld Adviseur Kwaliteit en Innovatie Centrum voor Jeugd en Gezin Thema volwassenen: De gecombineerde leefstijlinterventie voor volwassenen met overgewicht Het programma Cool (Coaching op de Leefstijl) in drie pilots in Zuid Nederland. Het CooL-programma richt zich op volwassenen met een hoog risico op een leefstijl-gerelateerde chronische aandoening. De eindrapportage van het Coaching op leefstijl-programma kan je hier bekijken. De effectstudie van het programma vind je hier. Madelon Johannesma Programmamanager Zorginnovatie CZ

6 Thema volwassenen: Signaleren van financiële problemen bij patiënten en doorverwijzen door huisartsen Huisartsenpraktijk zijn een belangrijke vindplaats van financiële problemen. Want die problemen leiden bij patiënten regelmatig tot vage somatische klachten, stress, opgroeiproblemen bij kinderen en soms zelfs tot huiselijk geweld. Om die reden zijn het Almeerse college van Burgemeester en Wethouders gestart met een project in twee gezondheidscentra. Huisartsen vragen daar door naar financiële problemen. Zijn die er, dan volgt een gerichte verwijzing naar een professional in het sociale domein. Deze eerste proef heeft geleid tot een onderzoeksaanvraag om meer kennis te vergaren wat huisartsen nodig hebben, om vragen te kunnen en durven stellen over financiële problemen. En om een interventiepakket te ontwikkelen die huisartsen hierbij gaat helpen. In deze sessie komen de eerste ervaringen met het vragen naar schulden aan de orde en wordt de opzet van dit onderzoek besproken. Huisarts Kampschöer en onderzoeker Vivian den Hartogh vertellen hierover. Ze eindigen de sessie met drie tips aan deelnemers die een vergelijkbaar project willen starten. Vera Kampschöer Manager huisartsenzorg Zorggroep Almere Vivian den Hartogh Senior onderzoeker Lectoraat Schulden en Incasso Hogeschool Utrecht Thema samenwerking: Het Cappuccinomodel voor de toekomstige geïntegreerde eerstelijn in Vlaanderen Zorg- en welzijnswerkers moeten meer gaan samenwerken in de eerste lijn. Maar welke financiële incentives zijn daarvoor nodig? Deze workshop geeft een kijk op hoe Vlaanderen geïntegreerde eerstelijnszones vormt, en de voorkeuren van verschillende zorgaanbieders en welzijnswerkers voor vergoedingsmechanismen die samenwerking en zorgkwaliteit stimuleren. Betaling per prestatie krijgt nu al gezelschap van vergoedingen volgens een vastgestelde norm. Maar hoe ziet een volledig geïntegreerd, doelbewust vergoedingsmodel eruit? Het kersverse onderzoek van de Katholieke Universiteit Leuven licht een tip van de sluier op en geeft je de conceptuele en methodologische tools om zelf verder op zoek te gaan naar een antwoord. Sam Pless Onderzoeker Katholieke Universiteit Leuven 13:00 Lunchpauze Gelegenheid om met sprekers van gedachten te wisselen. 13:45

7 Hoe kan je de samenwerking tussen sociaal domein en medisch domein sneller implementeren? De afgelopen maanden kwam er kritiek vanuit de Raad voor het Openbaar Bestuur, Transitie Autoriteit Jeugd en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op de trage verwezenlijking van doelstellingen zoals samenhangende zorg, zorg dicht bij huis en integrale benadering van mensen met sociale en medische problemen. Martin Hagen bespreekt de adviezen die Transitie Autoriteit Jeugd de afgelopen jaren gegeven heeft. Daarnaast geeft hij tips voor een snellere implementatie van de genoemde doelstellingen. Martin Hagen Hoofd Transitie Autoriteit Jeugd Ministerie van VWS 14:15 Workshop ronde C Van tot uur kunt u kiezen uit een van de vier onderstaande workshops. De workshops hebben een verschillend thema: jeugd, GGz-volwassenen, ouderen en samenwerking. Elke workshop heeft ook een flitspresentatie over het betreffende thema. Er is veel gelegenheid voor discussie en om vragen te stellen. Aanmelden kan bij binnenkomst vanaf 8.30 uur. Thema Jeugd: Samenwerking Ouder- en Kindteams en huisartsen in Amsterdam Vanuit de 22 Ouder- en Kindteams in Amsterdam wordt actief de samenwerking gezocht met de ruim 500 huisartsen. Dit vraagt wat als het gaat om communicatie, bereikbaarheid, werkprocessen en monitoring. Weten hoe ze dat doen? Bezoek dan deze workshop. Na een korte kennismaking vertellen Karin Visser en Mirre Govaart iets over de ontstaansgeschiedenis van de samenwerking tussen OKT s en huisartsen in Amsterdam. Vervolgens komen de huidige stand van zaken en de sterke en zwakke punten in de samenwerking aan bod. Aan het eind krijgen de deelnemers een aantal praktische tips om de samenwerking tussen huisartsen en jeugdteams te versterken. In deze workshop zit ook een flitspresentatie: Pilots Jeugdhulp bij huisartspraktijken In deze presentatie wordt kort een beeld geschetst van enkele voorbeelden rondom het inzetten van een POH-Jeugd binnen huisartspraktijken. De omgeving waarin deze projecten spelen zijn divers, de belangen ook, maar de visie en daaruit afgeleide doelstellingen veel minder. Henk-Jan de Winter gaat nader in op de aanpak binnen diverse pilots in verschillende gebieden, en bespreekt enkele uitkomsten en effecten die deze projecten tot een succes maken. Karin Visser Projectleider samenwerking huisartsen Ouder- en Kindteams Amsterdam Mirre Govaart Teamleider Ouder- en Kindteams Amsterdam Henk-Jan de Winter Adviseur Toekomstzorg Thema GGz-volwassenen: Gedragsactivatie als eerstelijnsbehandeling voor depressie Gedragsactivatie is een therapievorm die de patiënt met depressie leert om een koppeling te maken tussen diens gedrag en

8 stemming door de eigen activiteiten te registreren. Deze sessie start met een interactief gesprek over de praktijkervaringen met gedragsactivatie. Vervolgens staat Katelijne Robbertz stil bij wat de sterke punten en aandachtspunten zijn van deze behandelvorm. Daarna gaat zij in op de ontwikkeling van de module gedragsactivatie op de afdeling psychiatrie van het Radboud ziekenhuis Nijmegen: Wat zijn de geleerde lessen tot nu toe? Hoe verder? Tenslotte gaan de deelnemers nader onderzoeken (ook bij zichzelf ) wat de balans is tussen moeten en plezier/ontspanning en wat de invloed daarvan is op je stemming. Katelijne Robbertz Klinische psycholoog, psychotherapeut en praktijkopleider UMC Radboud Thema ouderen: Samenwerkingsprogramma voor thuiswonende kwetsbare ouderen in Zuidkennemerland In de regio Zuid Kennemerland is 1 januari 2016 gestart met een samenwerkingsprogramma voor thuiswonende kwetsbare ouderen: de Kcoetz Wijkgerichte Zorg. Aan dit programma doen 120 huisartsen en 12 thuiszorgorganisaties mee. Ze hebben een nieuwe rol in de wijk ontwikkeld: de verpleegkundige ouderenzorg. Dit is een wijkverpleegkundige met extra kennis over kwetsbare ouderen. Er is een informatiepunt voor patiënten en mantelzorgers met al hun vragen. Professionals kunnen het informatiepunt bellen als centraal bemiddelingspunt voor noodbedden en eerstelijnsverblijf. Daarnaast heeft het samenwerkingsprogramma een Interventie- en Expertteam opgezet, bestaand uit specialisten ouderengeneeskunde, GZ psychologen en verpleegkundig specialisten die allen extramuraal actief zijn. Gezamenlijk maken zij hun eigen kwaliteitssysteem onder leiding van Kcoetz en worden daar ook op getoetst. In 2017 heeft een pilot plaatsgevonden met een digitaal platform, om gegevens uit te wisselen tussen huisartsendossier, verpleegkundige ouderenzorg en specialist ouderengeneeskunde. In 2018 zal een vervolgpilot digitaal platform starten. Marieke Verlaan Medisch Directeur Kcoetz Wijkgerichte Zorg Thema Samenwerking: Elektronisch berichtenverkeer tussen sociaal domein en huisartsen Sinds 2017 is ZorgDomein gestart met de verwijsapplicatie voor gemeenten. Het initiatief om de gemeente op het zorgcommunicatie platform te krijgen kwam vanuit de huisartsen uit Valkenswaard. Het doel was om de samenwerking tussen de huisartsen en gemeente te versterken bij de uitvoering van de jeugdwet. ZorgDomein is een slim platform met digitale oplossingen voor verwijzen en overleggen. Meer dan 91% van alle huisartsen in Nederland gebruiken ZorgDomein voor: Veilig berichtenverkeer tussen zorgverleners en huisartsen Veilige informatieoverdracht Terugrapportage richting huisartsen bij een verwijzing Regieoverzicht Sturing en monitoring (in de jeugdzorgkosten).

9 Tijdens deze workshop wordt vooral gekeken naar de ervaringen bij de gemeenten en de behoeften van de huisartsen bij deze samenwerking. Waar lopen gemeenten en huisarts tegenaan? Wat kunnen beide partijen van elkaar leren? En waar heeft men het meest behoefte aan? Aan het eind van de workshop krijg je een aantal praktische tips voor de samenwerking tussen het sociaal- en het medisch domein. Ayse Caliskan Senior Accountmanager ZorgDomein Nederland 15:15 Theepauze Gelegenheid om met sprekers van gedachten te wisselen. 15:40 Slotdebat Afsluitend debat over de vraag: Hoe krijgen wij de Colleges van B&W, gemeenteraden, zorgverzekeraars, zorgaanbieders, professionals en burgers mee bij het verspreiden van de goede voorbeelden die zijn gepresenteerd op deze dag? Leo Kliphuis Onafhankelijk consultant Adiantar Guus Schrijvers Oud-hoogleraar Public Health UMC Utrecht Guus Schrijvers Academie 16:20 Afsluiting met een drankje en een hapje Gelegenheid om sprekers en collega s te ontmoeten. 17:00 Einde congres Tweet

10 Contact Prof. R. Boslaan CL Utrecht KvK: NL70INGB Zoeken De Guus Schrijvers Academie maakt gebruik van functionele en analytische cookies. De daarmee verzamelde gegevens gebruik wij niet om activiteiten van individuele gebruikers te volgen. Door op accepteren te klikken geeft u toestemming voor het plaats van cookies bij bezoek aan deze website. Klikt u op weigeren dan kunt u wellicht geen gebruik maken van alle mogelijkheden va de website. Accepteren Weigeren