J DATVLI 3 0 PEP. 2010

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten J DATVLI 3 0 PEP s RI11lI 1111 DOC.NR ~j4fiik NB. i A PROVINCIE ZEELAND AFD. ZGR AMBT. AFD. TERMIJN k~75~ u ~ c I I l I I I I I I bericht op brief van: uw kenmerk: ons kenmerk: afdeling: bijlage(n): - behandelddoor: dg Ruimte P.C.M.Bi0ekhui~ doorkiesnummer: (01 1 8) onderwerp: Huisvesting Arbeidsmigranten S L I Voorzitter Provinciale Staten Provincie Zeeland verzonden: 29 5 ~ p, 2 o ~ ~ Middelburg, 21 september Geachte voorzitter, Mede naar aanleiding van de door Provinciale Staten aangenomen motie met nummer 65, over de huisvesting van arbeidsmigranten in onze provincie, willen wij u met deze brief informeren over de stand van zaken met betrekking tot dit onderwerp. Voorgeschiedenis Medio 2005 vind er voor het eerst overleg plaats tussen gemeenten en provincie over hoe de opvang van seizoensarbeiders het beste kan worden geregeld. Als resultaat van deze gesprekken wordt in het omgevingsplan een passage opgenomen over de tijdelijke opvang van seizoensgebonden arbeid. In mei 2008 wordt in het portefeuillehoudersoverleg Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting (VZG) geconstateerd dat huisvesting van arbeidsmigranten in meerdere Zeeuwse gemeenten in toenemende mate tot illegale situaties en overlast leidt. Naar aanleiding van deze constatering is destijds een Taskforce Huisvesting Arbeidsmigranten in het leven geroepen, waarin de gemeenten Terneuzen, Vlissingen en Reimerswaal het initiatief hebben genomen om te komen tot een breed toepasbaar Zeeuws beleid. In maart 2009 hebben de inspanningen van deze Taskforce geleid tot de notitie "Huisvesting arbeidsmigranten in Zeeland", waarin een visie wordt geformuleerd op de huisvesting van arbeidsmigranten in Zeeland en concrete handvatten worden geboden voor afstemming van het gemeentelijk beleid. De hierin geschetste beleidskaders zijn door het college van Gedeputeerde Staten onderschreven en diverse gemeenten in Zeeland hebben deze kaders nader uitgewerkt in eigen gemeentelijk beleid. Ondanks de inspanningen van eerdergenoemde Taskforce werd in september 2009 de problematiek van de huisvesting van arbeidsmigranten opnieuw in het portefeuillehoudersoverleg Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting (VZG) aan de orde gesteld. Daarbij werd ditmaal ook nadrukkelijk verzocht om betrokkenheid en aandacht voor het onderwerp vanuit de provincie. j! g Hoewel de provincie niet direct een taak heeft in de huisvesting van arbeidsmigranten is dit verzoek de directe aanleiding geweest om als provincie naar de provinciale beleidskaders met betrekking tot dit onderwerp te kijken en hebben we als provincie tevens het initiatief genomen om met alle betrokken partijen (werkgevers, arbeidsbemiddelingsbureaus, rijk, gemeenten en woningcorporaties) in gesprek te geraken, zodat gezamenlijk stappen kunnen worden gezet naar een Zeeuwse oplossing van de problematiek. Hiertoe is in januari 2010 een 'open-haardgesprek' georganiseerd, waaraan vertegenwoordigers van alle genoemde partijen hebben deelgenomen.

2 Omvang problematiek Hoewel uit bovenstaande kan worden afgeleid dat de huisvesting van arbeidsmigranten een onderwerp vormt dat al langere tijd de gemoederen bezig houdt, is het niet zo dat de problematiek ook daadwerkelijk overal als zodanig wordt ervaren. Er is sprake van een duidelijk regionaal onderscheid. In met name de Bevelandse gemeenten (voortvloeiend uit de agrarische sector) en de gemeenten Vlissingen en Terneuzen (gerelateerd aan de haven) wordt aangegeven dat betreffende gemeenten te maken hebben met problemen die samenhangen met de huisvesting van arbeidsmigranten. In de overige gemeenten vormt het onderwerp (vooralsnog) in mindere mate een issue. Dat betekent overigens niet dat in deze gemeenten geen arbeidsrnigranten zijn of dat er geen problemen met (de huisvesting van) arbeidsmigranten zijn. Er bestaat in ieder geval minder zicht op de situatie in vergelijking tot de eerder genoemde gemeenten. Dit in combinatie met het feit dat het via de gebruikelijke instanties (zoals CBS, belastingsdienst, etc.) niet mogelijk blijkt te zijn om gegevens te achterhalen over het aantal in Zeeland werkzame arbeidsmigranten maakt het bijzonder lastig om een inschatting te maken van de exacte omvang van deze problematiek in Zeeland. In een eerste voorzichtige schatting van de Vereniging van Zeeuwse Gemeenten (begin 2009) werd gesproken over arbeidsmigranten die structureel werkzaam zijn in de agrarische sector, de bouw en de industrie. Onlangs gaf de gemeente Vlissingen te kennen dat zij, mede vanwege een actiever handhavingsbeleid, meer zicht hebben verkregen op de situatie en dat alleen al binnen de eigen gemeentegrens sprake is van een dergelijk aantal. Ook de Bevelandse gemeenten krijgen steeds beter zicht op het aantal arbeidsmigranten in hun gemeenten. Een ruwe schatting van het aantal arbeidsplaatsen dat op de Bevelanden wordt ingevuld door arbeidsmigranten komt uit op een totaal dat ligt tussen de 1500 en Daarmee is, ondanks dat informatie over de exacte aantallen niet voorhanden is, de noodzaak aangetoond om als provincie, gemeenten, werkgevers, bemiddelingsbureaus en (woning)corporaties gezamenlijk te zoeken naar goede oplossingen. A rbeidsmigranten als 'doelgroep ' Het feit dat mensen migreren voor arbeid is niet alleen een gevolg van het openstellen van de 'arbeidsgrenzen' binnen de Europese Unie. Sommige bronnen zijn van mening dat de Nederlandse economie niet zonder de inzet van arbeidsmigranten kan. De eerste inzet dateert al uit de tijd van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, die toen al emplooi bood aan bijna een half miljoen buitenlanders. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw leverden arbeidsmigranten uit Spanje, Italië en het toenmalige Joegoslavië hun bijdrage aan onze economie. Gevolgd door Turken en Marokkanen in de periode erna. Nu komen ze voornamelijk uit Polen en Roemenië en de verwachting is dat, wanneer de economie weer aantrekt, ook de toestroom uit andere Oost-Europese landen verder zal toenemen. De conclusie die hieraan in ieder geval verbonden kan worden is dat het bij de huisvesting van arbeidsmigranten niet zomaar om een tijdelijk probleem gaat. Er is sprake van een structurele vraag die hooguit fluctueert op de economische conjunctuur of als gevolg van arbeidspieken in het seizoen. De huisvesting van arbeidsrnigranten lijkt daarmee feitelijk niet anders dan elke andere 'doelgroep' die gehuisvest dient te worden. In praktische zin valt het zelfs te vergelijken met de huisvesting van studenten. Ook bij deze doelgroep is sprake van een andere leefstijl, drankgebruik, huisjesmelkers en illegale woonsituaties die tot problemen en overlast kunnen leiden. En ook hier zie je dat de overlast groter wordt wanneer betrokken partijen (gemeenten, corporaties en onderwijsinstellingen) in mindere mate hun verantwoordelijkheid nemen. Hier zie je echter ook dat wanneer betrokken partijen deze verantwoordelijkheid wel nemen er niet of nauwelijks sprake is van overlast. De huisvesting van arbeidsrnigranten vraagt om een soortgelijke aanpak, waarin de eerder genoemde partijen op structurele wijze samenwerken om te komen tot structurele oplossingen passend binnen de (ruimtelijke) beleidskaders. Onze verwachting is dat wanneer betrokken partijen (provincie, gemeenten, corporaties) in onderlinge overleggen de arbeidsmigrant meer als doelgroep beschouwen er een eerste stap is gezet naar een structurele aanpak van de problematiek. Mede om die reden hebben wij als provincie het initiatief genomen tot het reeds eerder genoemde 'openhaard gesprek', waarvoor vertegenwoordigers van al deze partijen waren uitgenodigd. Conclusies open-haardgesprek Belangrijkste verschil tussen de huisvesting van studenten en arbeidsmigranten vormt het feit dat een groot deel van de arbeidsrnigranten slechts tijdelijk op een bepaalde locatie verblijft. Eén van de conclusies die zijn getrokken tijdens het open-haardgesprek aan het begin van dit jaar is dan ook dat voor de huisvesting van arbeidsmigranten er in principe drie categorieën kunnen worden onderscheiden. Behoort bij brief d d. 21 september met ons kenmerk: dg van de afdeling Ruimte

3 Categorie l: Permanent Arbeidsmigranten die zich blijvend in Zeeland willen vestigen. Deze categorie is voor huisvesting aangewezen op de reguliere arbeidsmarkt en maakt géén deel uit van de discussie omtrent de huisvestingsproblematiek. Categorie 2: Semi-permanent Arbeidsmigranten die zich veelal voor een korte aaneengesloten periode van 3 tot 6 maanden op een bepaalde locatie willen vestigen. Deze categorie komt voor huisvesting op de reguliere woningmarkt niet in aanmerking en is mede vanwege de duur van zijn verblijf op zoek naar pensionvoorzieningen. Categorie 3: Seizoensarbeider Arbeidsmigranten die voor slecht een paar weken per jaar (voornamelijk de oogstperiode) over goede en goedkope huisvesting wil beschikken. Daarnaast is door alle partijen tijdens de bijeenkomst geconcludeerd dat samenwerking noodzakelijk is om tot oplossingen te komen. Daarbij is tevens stilgestaan bij de verantwoordelijkheden van de afzonderlijke partijen. In onderstaand overzicht worden deze kort samengevat: De werkgever: De gemeente: De provincie: De particuliere huisvester, de corporatie: De rijksdiensten: - zorgt voor huisvesting, tijdelijk of structureel (al dan niet via professionele partijen: corporaties of particulier) - regelt zo nodig de benodigde bouw- en gebruiksvergunningen - geeft de gemeente inzicht in de aantallen en de huisvesting van zijn werknemers - communiceert met de gemeente én met de omgeving -zorgt voor een goed beheer, ook buiten de werkuren - stelt een beleidskader op -voert de regie om te komen tot voldoende huisvesting - treft voorzieningen in het bestemmingsplan en APV - stelt een nachtregister in - oordeelt over bouw- en gebruiksvergunningen - communiceert met ondernemers in de omgeving - ondersteunt de communicatie van werkgevers in de omgevinglwijk - stemt regionaal beleid en handhaving af en werkt hierin samen - handhaaft haar beleid - werkt bij handhavingoverleg en -acties samen met andere partijen - stelt een provinciaal ruimtelijk beleid op - spreekt zich uit over toestaanlgebruik van agrarische (mini)campings, reguliere campings, recreatieparken en -woningen en andere tijdelijke huisvesting - geeft aan waar vrijstellingsmogelijkheden zijn - biedt aan huisvesting te ontwikkelen, te bouwen of te verbouwen voor de werkgever - realiseert op eigen initiatief of op verzoek van de gemeente huisvesting voor ZZP-ers en anderen - beheert huisvesting voor derden - voert of ondersteunt de communicatie met de omgevinglwoonwijk - stellen op verzoek van gemeente(n) informatie over huisvestingslocaties ter beschikking (CWI, Belastingdienst) - informeren op verzoek gemeenten over aangetroffen, mogelijk inadequate, huisvesting (Al) Tijdens het openhaard-gesprek zijn deze verantwoordelijkheden door de vertegenwoordigers van de aanwezige partijen onderschreven. Tevens zijn alle partijen het er over eens dat de 'eindgebruiker' verantwoordelijkheid dient te nemen voor de kwaliteit van de huisvesting. Om die reden zou er alleen gewerkt moeten worden met gecertificeerde instellingen. Provinciale beleidskaders Daarnaast is het van belang dat we als provincie duidelijkheid bieden over de kaders waarbinnen huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten kunnen worden geboden. Met deze brief willen wij deze duidelijkheid bieden, waarbij wordt aangesloten op de mogelijkheden die worden geboden in het omgevingsplan , de VZG-notitie "Huisvesting arbeidsmigranten in Zeeland en de in de omgevingsbalans 2009 aangekondigde wijzigingen van het omgevingsbeleid op dit punt. Behoort bij brief d.d. 21 september 2010 met ons kenmerk: dg van de afdeling Ruimte

4 In onderstaand overzicht worden de provinciale beleidskaders met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten samengevat. Voor aanvullende randvoorwaardenlcriteria behorende bij de geschetste mogelijkheden wordt verwezen naar bovenstaande documenten: Huisvesting binnen de bebouwde kom Pensions Hergebruik van bestaande (leegstaande) panden voor huisvesting arbeidsmigranten. Gemeente en huisvester bepalen gezamenlijk de mogelijkheden van het complex Nieuwbouw van logiesgebouwen Woonhuizen Voor kleinschalige huisvesting binnen de bebouwde kom kunnen (voormalige) woonhuizen worden ingezet, mits hiervoor een ontheffing van het bestemmingsplan is verleend of een ontrekkingsvergunning is afgegeven Huisvesting buiten de bebouwde kom Regeling NED's Kleinschalige logiesvoorziening tot maximaal 10 personen in vrijkomende agrarische bebouwing, dan wel logiesvoorziening in vrijkomende agrarische bebouwing waarbij het maximale aantal overnachtingsmogelijkheden wordt bepaald door de structurele arbeidsbehoefte op het desbetreffende agrarisch bedrijf Géén uitbreidingsmogelijkheden van bestaande bebouwinglnieuwbouw ten behoeve van logiesvoorziening arbeidsmigranten op agrarisch bedrijf. Agrarische camping Maximaal 10 kampeermiddelen in de periode van 15 maart tot en met 31 oktober enlof het plaatsen van 5 extra kampeermiddelen gedurende 6 weken per jaar De kampeermiddelen dienen na bovengenoemde periode verwijderd te worden Karnpeermiddelen dienen geplaatst te worden binnen het agrarisch bouwvlak Tijdelijke oplossingen Aangezien het realiseren van structurele oplossingen binnen de bovengenoemde kaders tijd zal vergen, is het noodzakelijk dat er voor de korte termijn ook medewerking wordt verleend aan een aantal tijdelijke oplossingen. Onder voorwaarden kan daarbij worden gedacht aan de opvang op verblijfsrecreatieve complexen en de opvang in permanente woonunits op basis van een voorlopige bestemming (zoals bij Gresnigt). Vervolg Wij zijn van mening dat met hetgeen in deze brief is verwoord, zowel voor de korte als voor de langere termijn, voldoende mogelijkheden worden geboden om oplossingen te realiseren voor de problematiek van de huisvesting van arbeidsmigranten. Voor werkgevers, bemiddelingsbureaus, corporaties en gemeenten is het nu zaak om geschikte huisvestingsmogelijkheden te realiseren binnen de geschetste kaders. Van de Zeeuwse gemeenten verwachten wij dat zij hiertoe het initiatief nemen en de problematiek van huisvesting van arbeidsmigranten op een gestructureerde wijze zullen aanpakken, waarbij uitwerking wordt gegeven aan de geschetste verantwoordelijkheden. Op gemeentelijk niveau zijn hiervoor reeds diverse stappen gezet. Goede voorbeelden hiervan vormen het plan van aanpak van de Bevelandse gemeenten en de Vlissingse 'hotelboot'. Een exemplaar van het plan van aanpak van de Bevelandse gemeenten zal u (zodra beschikbaar) worden toegestuurd. Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. fl-'\ Hoogach ged uteerde staten, I Behoort bij brief d.d. 21 september 2010 met ons kenmerk: dg van de afdeling Ruimte

5 de :. - evelanden Huisvesting Arbeidsmigranten op de Bevelanden Inleiding Nederland heeft een lange traditie van arbeidskrachten uit het buitenland die tekorten opvangen op de arbeidsmarkt. Het soort werk dat deze arbeidsmigranten verrichten is zeer divers, van seizoensarbeid tot het jaar rond; van de agrarische sector tot de industrie, bouw, logistiek en dienstverlening. De laatste jaren komt de instroom van arbeidsmigranten vooral uit Midden- en Oost-Europa. De bijdrage van de arbeidsrnigranten aan de economie is onmisbaar. Het is van groot belang deze nieuwkomers een plek te geven in de samenleving. Voor de arbeidsmigranten zelf, maar ook voor hun omgeving is het belangrijk dat hun huisvesting goed wordt geregeld. De vijf gemeenten in regio de Bevelanden; Borsele, Goes, Noord-Beveland, Kapelle en Reimerswaal onderkennen het belang van een goede huisvesting van arbeidsrnigranten en willen zich daarom samen sterk maken om te komen tot structurele oplossingen. Deze nota is de eerste aanzet om te komen tot een goed beleid voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Doelstelling Het streven is om te komen tot adequaat huisvestingsbeleid voor arbeidsmigranten in de Bevelanden. Hierbij zullen twee sporen worden bewandeld. Er zal in beeld worden gebracht welke structurele voorzieningen noodzakelijk zijn om de in de regio werkzame arbeidsmigranten te huisvesten. Omdat het opstellen van dit beleid en het realiseren van deze voorzieningen de nodige tijd vergen, zal gewerkt worden aan het realiseren van een aantal tijdelijke voorzieningen verspreid over de regio. Problematiek Huisvesting Op dit moment zijn de arbeidsmigranten, al dan niet in strijdt met de regelgeving, gehuisvest in particuliere woningen, pensions, recreatieparken en studentenhuisvesting. In een aantal gevallen leidt dit tot ongewenste situaties. De in de regio werkzame arbeidsrnigranten zijn in een groter gebied dan de regio gehuisvest. Zo zijn er arbeidsmigranten woonachtig in Vlissingen en Hoogerheide. Huidige omvang De exacte omvang van de noodzaak van huisvesting van arbeidsrnigranten in regio de Bevelanden is niet te achterhalen. Het wordt ook niet zinvol geacht de behoefte 'tot achter de komma' in beeld te brengen. In deze nota is door de gemeenten een globale inschatting van het aantal gemaakt. In het vervolg op deze nota zal de inventarisatie verder worden uitgediept. Landelijk lopen de schattingen voor 2009 sterk uiteen van tot In de VZG-notitie van maart 2009 wordt gesproken over 5000 arbeidsmigranten voor Zeeland tijdens de piekperiode in de oogsttijd. Uit een inventarisatie bleek dat in het centrum van de gemeente Vlissingen al 5000 arbeidsmigranten gehuisvest zijn. VIA (vereniging van experts in de Internationale Arbeidsbemiddeling) geeft voor Nederland de volgende onderverdeling naar sector: 10% land- en tuinbouw, 30% logistiek, 35% ongeschoolde productiearbeid, 10% vakkrachten (met name in de metaal).

6 Een ruwe schatting van het aantal arbeidsplaatsen die in de Bevelanden door arbeidsmigranten worden ingevuld komt op een totaal van 1500 tot Borsele: Goes: Kapelle: Noord-Beveland: 25 Reimerswaal: In de gemeente Noord-Beveland zijn nauwelijks arbeidsmigranten werkzaam. In deze gemeente zijn relatief weinig bedrijven met vragen naar deze arbeidskrachten. In de gemeente Goes zijn weinig productiebedrijven en hitteeltbedrijven. Met name de productiebedrijven in Kapelle en Borsele doen periodiek, vaak afhankelijk van het oogstseizoen, een beroep op arbeidsmigranten. In Reimerswaal, Kapelle en Borsele zijn in de oogstperiode veel arbeidsmigranten werkzaam in de hitteelt. Hierbij gaat het om een periode van circa tien weken. De vraag uit de arbeidsmarkt, buiten de hitteelt, is zeer divers. Bij een groot aantal bedrijven is de vraag naar arbeidsmigranten per periode verschillend maar er is behoefte aan invulling van fulltime arbeidsplaatsen. Wel is duidelijk dat er een structurele behoefte is aan arbeidsrnigranten. In de meeste gevallen wordt door de bedrijven een uitzendorganisatie ingeschakeld. Deze levert het gewenste aantal arbeidskrachten voor de periode die nodig is. De huisvesting van deze persoenen wordt verzorgd door het uitzendbureau. Verwachte ontwikkeling Over de te verwachten ontwikkeling in de vraag naar arbeidsrnigranten in Nederland bestaat nog veel onduidelijkheid. De voorspellingen zijn dat de stroom van arbeidsmigranten zeker op de korte termijn verder zal toenemen. Onduidelijk is of deze trend zich op de middellange termijn (5 tot 10 jaar) en de lange termijn (> l0 jaar) zal doorzetten. Signalen uit de sectoren waar de arbeidsmigranten werkzaam zijn geven aan dat de behoefte zal blijven bestaan omdat de meeste arbeidsplaatsen niet kunnen worden ingevuld door autochtone bewoners. Arbeidsmigranten Binnen de totale groep arbeidsmigranten kan nader onderscheid worden gemaakt in 3 groepen, waarbij bovendien verschil in de vraag naar huisvesting bestaat. Het gaat achtereenvolgens om: l. Seizoensgebonden arbeidsrnigrant Deze arbeidskrachten hebben een verblijfsduur korter dan drie maanden, zijn meestal werkzaam in de oogstperiode in de agrarische sector en verblijven vaak in niet permanente voorzieningen. 2. Tijdelijke arbeidsrnigrant Deze arbeidkracht verblijft tussen de 3 en 6 maanden in Zeeland maar gaat vaak tussendoor naar het land van herkomst. 3. Structurele arbeidsrnigranten Deze hebben de intentie zich permanent te vestigen of in ieder geval langer dan 6 maanden in Zeeland te blijven. Het onderscheid tussen de tijdelijke- en de structurele arbeidsmigrant is vaak diffuus. Het kan zijn dat de arbeidsmigrant langer dan 6 maanden in Zeeland verblijft, maar zich niet structureel vestigt.

7 Maatschappelijke inbedding Het verdient aanbeveling bij de huisvesting van seizoensgebonden en tijdelijke arbeidsrnigranten aandacht te besteden aan het feit dat ze vanuit een andere cultuur en zonder kennis van de taal naar Nederland komen. Ze werken vaak lang en op onregelmatige tijden en hebben daardoor weinig contact met de lokale bevolking. De verblijfstijd in Nederland is te kort om onderdeel te kunnen vormen van de sociale structuren in de dorpen of wijken. Voorlichting aan en begeleiding van arbeidsmigranten is dan ook van wezenlijk belang voor een zo aangenaam mogelijk verblijf in Nederland. Bij het maatschappelijk inbedden van de arbeidsmigranten hebben naast de bemiddelings- en uitzendbureaus ook de gemeenten en de corporaties een rol. Huisvestingsvormen Hoewel bij de arbeidsmigrant bovenstaand onderscheid kan worden gemaakt, is het voor de huisvestingsvraag minder eenvoudig per onderscheiden arbeidsmigrant een huisvestingsvorm te definiëren. l. Seizoensgebonden arbeidsmigrant Voor de seizoensgebonden arbeidsmigrant geldt dat de vraag naar arbeid sterk gerelateerd is aan de oogstperiode in de agrarische sector. Vanwege het tijdelijk verblijf van deze groep kan in de huisvesting van deze groep worden voorzien op afzonderlijke gedeelten van campings en door de realisatie van tijdelijke (niet permanente) voorzieningen zoals een agrarische camping. Ook is het mogelijk de arbeidsmigranten werkzaam op het eigen agrarisch bedrijf in een inpandige voorziening op het bedrijfsvlak te huisvesten. 2. Tijdelijke arbeidsmigrant Deze groep komt in aanmerking voor reguliere huisvesting. Hoewel het hier gaat om een tijdelijke arbeidsmigrant is de vraag uit de arbeidsmarkt vaak structureel. Dit betekent dat er na het vertrek van de ene migrant er een andere terugkomt. Met andere woorden; de vraag naar deze arbeidsmigrant is permanent aanwezig. Voor de huisvesting van deze groep kan worden gedacht aan pensionvoorzieningen, al dan niet in bestaande gebouwen. Ook is het mogelijk een deel van deze groep onder te brengen in de bestaande woningvoorraad, op afwnderlijke gedeelten van campings of recreatieparken en in specifieke situaties, op het terrein van het bedrijf waar de arbeidsmigrant werkzaam is. 3. Structurele arbeidsmigranten Deze groep dient zich in te schrijven in het GBA en is als woningzoekende op zoek naar permanente huisvesting. Doorgaans is er sprake van een heel gezin dat zich voor een langere periode in de Bevelanden vestigt. De huisvesting van deze groep migranten loopt via de particuliere woningmarkt of is een zaak van de woningcorporaties. Gelet op het aantal werkzame arbeidsmigranten in de Bevelanden is het van belang te zoeken naar een totaal aanbod van huisvestingsmogelijkheden. Gedacht kan worden aan, verspreid in de regio, een aantal concentraties in pensionvoorzieningen of afzonderlijke gedeelten van campings of recreatieparken en de overige migranten te huisvesten in de bestaande woningvoorraad. Betrokkenen en hun rol Bedriiven Bedrijven kampen met een tekort aan (met name lager opgeleid) personeel. Om structureel of voor pieken aan voldoende werknemers te komen wordt een beroep gedaan op de arbeidsmigrant. Soms worden deze door de bedrijven zelf in dienst genomen. In de meeste gevallen worden bemiddeling- of uitzendbureaus ingeschakeld. Om beter grip te krijgen op de arbeid- en woonomstandigheden van de arbeidsmigrant dienen bedrijven die deze arbeidskrachten inschakelen, te worden aangespoord enkel samen te werken met gecertificeerde bemiddeling- en uitzendbureaus.

8 Bemiddeling- en uitzendbureaus Bemiddeling- en uitzendbureaus voorzien in een vraag naar (tijdelijke) werknemers. Als de werknemers van buiten Nederland komen, zijn zij de eerst aangewezen partij om de huisvesting te verzorgen. Deze huisvesting dient van voldoende kwaliteit te zijn. Door de grote vraag naar werknemers ontstaat een wildgroei aan bemiddeling- en uitzendbureaus, met het gevaar op onveilige en illegale arbeid- en woonomstandigheden. De bonafide bureaus hanteren een aantal criteria van onder andere Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU), Nederlandse Bond van Bemiddeling- en Uitzendondernemingen (NBBU) en de Vereniging Internationale Arbeidsbemiddelaars (VIA). Gemeente Het huisvesten van arbeidsmigranten is geen taak van de gemeente. De arbeidsmigrant zelf of de bemiddeling- of uitzendorganisatie is verantwoordelijk voor de huisvesting. De taak van de gemeente beperkt zich tot het faciliteren bij de totstandkoming van huisvesting, het stimuleren van gewenste huisvestingsvormen en het toetsen van de huisvesting. Daarnaast is het de taak van de gemeente om de van toepassing zijnde regelgeving te handhaven. Corporaties In de regio zijn twee corporaties werkzaam; R&B in Reimerswaal en Borsele, RWS in Noord- Beveland, Goes en Kapelle. De woningcorporaties zijn gericht op het huisvesten van gezinnen en alleenstaanden. Ook zouden de corporaties een rol kunnen krijgen bij de huisvesting van arbeidsmigranten en bij het exploiterenheheren van grootschaliger voorzieningen. Het huisvesten van arbeidsmigranten in de reguliere woningmarkt is afhankelijk van het beschikbaar zijn van deze woningen. Bekend is dat R&B doorgaans wel woningen beschikbaar heeft en dat er bij de woningen van RWS nauwelijks leegstand is. Provincie Initiatieven voor het huisvesten van arbeidsmigranten zullen moeten worden getoetst aan de aspecten van de ruimtelijke ordening. Wanneer voor de te realiseren voorziening het bestemmingsplan moet worden aangepast zal ook de provincie als overlegpartner bij dit proces moeten worden betrokken. Handhaving Misstanden in de huisvesting van arbeidsmigranten dienen te worden voorkomen. Gemeenten zullen vanuit de beginselplicht tot handhaven moeten optreden tegen onrechtmatige situaties. Juist wanneer een actueel huisvestingsbeleid dat in voldoende mate faciliteert in de huisvestingsmogelijkheden is vastgesteld, is handhaving van dit beleid van belang. De handhaving concentreert zich met name op overtredingen van de volgende wet- en regelgeving: - bestemmingsplan (is het betreffende gebruik toegestaan); - Besluit brandveilig gebruik bouwwerken; - bouwverordening (overbevolking, brandveilig gebruik, e.d.); - Bouwbesluit (veiligheid, zoals constructie, e.d.); - Algemene Plaatselijke Verordening (overlast, e.d.); - Woningwet.

9 Conclusie Het voorzien van voldoende huisvesting voor arbeidsmigranten in de Bevelanden vergt een gestructureerde aanpak. Hierbij dienen alle betrokken partijen als gemeenten, corporaties, bemiddeling- en uitzendbureaus, werkgevers en provincie een bijdrage te leveren. De volgende aanpak wordt voorgestaan. Inventarisatie. Inventarisatie van het aantal arbeidsmigranten bij de grootste werkgevers. Inventarisatie van het aantal door bemiddeling- en uitzendbureaus in de Bevelanden te werk gestelde arbeidsmigranten. Vaststellen van de, steeds wisselende, omvang van de arbeidsbehoefte. Het is van belang om in gesprek te gaan met de partijen die de arbeidsmigranten detacheren enerzijds en die de arbeidskrachten nodig hebben anderzijds. Deze partijen hebben op dit moment beter dan de overheid in beeld waar de behoefte ligt en wat de omvang is. Deze gesprekken zullen in het derde kwartaal van plaatsvinden. Structurele voorzieningen. Bepalen noodzaak, aantal, vorm en omgeving locaties voor huisvestingconcentraties. Bepalen omvang noodzakelijke huisvesting in reguliere woningmarkt. Opstellen van Bevelands beleidskader. Ook bij het bepalen van de structurele voorzieningen is het van belang dat de marktpartijen bij dit proces worden betrokken. Zij zijn het immers die vaak pensionvoorzieningen realiseren en beheren. Ook is het van belang de woningbouwverenigingen hierbij te betrekken. In het vierde kwartaal van 2010 zal het Bevelands beleid worden vastgesteld door het Bestuurlijk Platform. Tgdelijke voorzieningen. Vooruitlopend op structurele voorzieningen voor een aantal bedrijven maatwerk leveren bij grootschalige huisvesting. Hierbij wordt in eerst instantie gedacht aan Gresnigt (150 arbeidsmigranten), Vogelaar (1 00 arbeidsmigranten) en Scheldeoord (1 50 arbeidsmigranten). Omdat het realiseren van structurele voorzieningen een aantal jaren in beslag zal nemen, is het van belang om de grootste druk te verlichten door het realiseren van een aantal grootschalige tijdelijke voorzieningen. Kapelle, 17 juni Werkgroep volkshuisvesting de Bevelanden