Beleidsnota huisvesting seizoenarbeiders

Transcriptie

1 Beleidsnota huisvesting seizoenarbeiders Inleiding. In de agrarische sector is de vraag naar seizoenarbeiders groot. Omdat er in Nederland geen personeel is te vinden dat dit werk wil verrichten, komen door het openstellen van de grenzen agrarische werknemers uit midden en oost Europa, voornamelijk veel Polen, naar Nederland om te werken. Voor de agrariërs een welkome oplossing voor de voortzetting van hun bedrijf, maar het brengt wel problemen met zich mee, namelijk de huisvesting. Huidige situatie Tegenwoordig is er op de agrarische bedrijven met volle grond teelt een permanente behoefte aan tijdelijke agrarische werknemers. Tevens vinden ook in deze sector de activiteiten nagenoeg het jaarrond plaats. Uiteindelijk gaat het in het buitengebied om een permanente behoefte aan agrarische werknemers die nodig zijn voor de agrarische activiteiten. Er is een steeds groter wordende instroom van buitenlandse werknemers uit de MOElanden. Uit de gegevens van het Centrum voor Werk en Inkomen blijkt dat in het eerste kwartaal van 2007 er werkvergunningen zijn verstrekt aan deze werknemers (landelijke cijfers). Dit is ruim drie keer zo veel als de vergunningen in de eerste drie maanden van Per 1 mei 2007 is een tewerkstellingvergunning niet meer nodig. Mede hierdoor is niet duidelijk hoeveel werknemers in de provincie Noord-Holland werkzaam zijn. In juli 2007 is het aantal mensen uit deze groep dat in Nederland werkt geschat op Het overgrote deel is via een gespecialiseerd uitzendbureau aan het werk. Voor de provincie Noord-Holland worden er verschillende cijfers genoemd. Volgens informanten uit de regio West-Friesland gaat het om meer dan mensen voor de regio s West-Friesland en de Kop van Noord-Holland (bron: door GS vastgestelde Notitie Huisvesting Tijdelijk Werknemers uit de MOE-landen in Noord-Holland d.d. 4 december 2007). Uit een agrarische structuuronderzoek uit 2008 van Stivas blijkt dat er in deze gemeente in 2005 sprake is van 580 vreemde arbeidskrachten en dat daarin nog een groei is te verwachten. Tot nu toe werd meegewerkt aan verzoeken voor het plaatsen van tijdelijke eenheden voor seizoenarbeiders. Op 30 oktober 2007 is daar aanvullend op besloten om het tijdelijk bewoonbaar maken van bestaande objecten, niet zijnde een woning, in de toekomst niet meer toe te staan en het alleen in die gevallen toe te staan als de noodzaak hiervan kan worden aangetoond en gebruik gemaakt wordt van wegneembare units c.q. stacaravans. De praktijk wijst uit, dat er weinig verzoeken worden ingediend voor het plaatsen van tijdelijke woonunits op hun eigen agrarische bouwperceel ten behoeve van seizoenarbeiders. Dit heeft als neveneffect dat huisvesting elders wordt gezocht en gevonden (woonhuizen, recreatiewoningen) met alle nadelige gevolgen van dien. Ongewenste ontwikkelingen Huisvesting in woonhuizen, op campings en recreatiewoningen. Huisvesting van seizoensarbeiders in woonhuizen, op campings en in recreatiewoningen is niet wenselijk. De ervaring heeft ons geleerd dat de huisvesting van werknemers in die situaties voor overlast kan zorgen; Rondhangen in de woonkernen Overlast door overmatig drankgebruik Teveel mensen in één woning, waardoor de veiligheid in het geding komt.

2 Parkeerproblemen. De werknemers beschikken privé over eigen vervoermiddelen maar worden door werkgevers gehaald en gebracht met busjes. Deze busjes worden er vaak ook bij geparkeerd. Verwaarloosde tuinen Bewoners krijgen, zeker in kleine dorpen, vanwege de instroom van grote aantallen seizoenarbeiders, het gevoel overspoeld te worden Recreatieterreinen dreigen hun functie en/of karakter te verliezen als er teveel seizoenarbeiders verblijven. De bestaande situatie is niet bekend. Wel bereiken ons signalen van dat bovenstaande problemen zich op bepaalde recreatieparken voordoen. Bovenstaande situaties komen niet overal voor. De gerenommeerde uitzendbureaus proberen de overlast op diverse manieren te beperken. Wat willen wij bereiken Met deze notitie worden alternatieven aangereikt betreffende seizoenhuisvesting van agrarische medewerkers op vooral het agrarisch bouwperceel zelf. Door gebruik te maken van de aangereikte alternatieven dienen de agrariërs zelf te voorzien in seizoenhuisvesting welke voldoet aan de eisen zoals gesteld in de bouwverordening, het bouwbesluit en het besluit brandveilig gebruik bouwwerken. Indien dit niet het geval is zal de gemeente Harenkarspel hierop handhavend optreden. Ook dienen de alternatieven financieel haalbaar te zijn. Bij het verlenen van een tijdelijke vergunning (artikel 3.22 Wro-procedure) mogen de woonunits maximaal vijf jaar blijven staan. Binnen vijf jaar is het niet mogelijk om de woonunits die voldoen aan het bouwbesluit inclusief alle bijbehorende nutsvoorzieningen en wegverharding financieel af te schrijven. Door het toestaan van permanente bebouwing is de afschrijvingstermijn niet gebonden aan deze vijf jaar. Bij een langere afschrijvingstermijn is het voor de agrarische werkgever financieel aantrekkelijk om de huisvesting op het eigen terrein te realiseren. Seizoenhuisvesting op het agrarisch bouwperceel in het buitengebied Om in te spelen op die permanente behoefte aan seizoenhuisvesting, is het noodzakelijk dat de mogelijkheid nu ook geboden wordt aan agrariërs om permanente voorzieningen op hun erf te kunnen realiseren. Deze huisvesting kan dan plaatsvinden in verbouwde leegstaande schuren, maar kan ook gerealiseerd worden d.m.v. de bouw van nieuwe bedrijfsgebouwen (bebouwingsvoorschriften vigerend bestemmingsplan voor agrarische bouwpercelen). Deze huisvesting mag ook worden gebruikt door agrarische seizoensarbeiders, die niet werkzaam zijn bij de eigenaar van het agrarisch bouwperceel. Dit levert ruimtelijk gezien ook voordelen op, daar permanente gebouwen aan de bestemmingsplan- en welstandseisen dienen te voldoen. Ook vanuit veiligheidsoogpunt is winst te boeken, in die zin dat permanente bebouwing aan meer eisen van het Bouwbesluit en de Bouwverordening en besluit brandveiligheid gebouwen dient te voldoen. Door de mogelijkheid te bieden bestaande en/of nieuw te bouwen bedrijfsgebouwen te benutten voor permanente huisvesting van seizoensarbeiders, vindt geen verrommeling van het buitengebied plaats. Wij willen vooral meewerken aan permanente oplossingen. De plaatsing van tijdelijke woonunits levert over het algemeen een minder fraai beeld op. We willen dat echter niet geheel onmogelijk maken. Daarom blijft een bouwvergunning voor maximaal 5 jaar mogelijk. Dan moet wel de tijdelijke behoefte aangetoond worden. Dus is de verwachting dat voor langere periode behoefte is aan huisvesting bij een bedrijf, dan zal niet aan een tijdelijke oplossing medegewerkt worden en de aanvrager gestimuleerd worden een permanente oplossing te organiseren. Wij zullen van de bevoegdheid om tijdelijk ontheffing te verlenen voorts alleen gebruiken indien het tijdelijk onderkomen aan de eisen zal voldoen. Geen medewerking zal worden verleend aan een stacaravan oid. Om de druk op de plek zelf en de omgeving beperkt te houden is het voorstel om maximaal 25 woonplekken mogelijk te maken. Met een maximum van 25 plekken sluiten we ook aan bij 2

3 het aantal werknemers, dat grotere (agrarische) bedrijven in deze gemeente (willen) huisvesten. Om ongewenst (recreatief) gebruik te voorkomen wordt registratie van de tijdelijke seizoenarbeiders verplicht gesteld (nachtregister).ook willen wij een minimale oppervlakte per medewerker vastleggen. Om voor de toekomst ongewenste ontwikkelingen te voorkomen, zal de seizoenhuisvesting als nevenfunctie worden gekoppeld aan de agrarische bestemming. Bij het verdwijnen van de agrarische bestemming vervalt automatisch de nevenfunctie seizoenhuisvesting. Hiermee wordt permanente bewoning voorkomen en wordt de bedrijfsvoering van een naast gelegen agrarisch bedrijf niet beperkt in haar bestaande uitbreidingsmogelijkheden. In verband hiermee wordt aan een ontheffing om seizoenarbeiders te mogen huisvesten de voorwaarde verbonden, dat indien dat huisvesten wordt gestaakt, dan wel het agrarisch bedrijf stopt de getroffen voorzieningen moeten worden verwijderd en het pand moet worden gebruikt voor agrarische doeleinden. Is het gebouw niet meer noodzakelijk voor agrarische doeleinden dan kan het VAB beleid afgewogen worden. Realisatie beleid Herziening bestemmingsplan Buitengebied Harenkarspel. De bouwmogelijkheden kunnen mogelijk gemaakt worden door het bestemmingsplan Buitengebied Harenkarspel te wijzigen. In de eerstkomende herziening van dit plan zullen na vaststelling van dit beleid regels terzake meegenomen worden. De huidige planning is dat deze herziening in 2011 vastgesteld is. Tijdelijke woonunits kunnen met artikel 3.22 Wet ruimtelijke ordening worden toegestaan. Communicatie Het is belangrijk dat de belanghebbenden, bijvoorbeeld de agrariërs, de bewoners en de Land- en Tuinbouw Organisatie op de hoogte zijn van dit beleid op het gebied van huisvesting seizoenarbeiders. De belanghebbenden worden door middel van berichtgeving in kranten, weekbladen en de website geïnformeerd betreffende het nieuwe beleid en worden na herziening van het bestemmingsplan uitgenodigd om aanvragen in te dienen teneinde dit goed te regelen. Bouwvergunning In de meest voorkomende gevallen van seizoenhuisvesting dient op grond van de Woningwet een bouwvergunning te worden aangevraagd. Bouwvergunningen kunnen voor permanente gebouwen verleend worden nadat de partiele herziening van het bestemmingsplan is vastgesteld. Aanvragen om tijdelijke woonunits kunnen reeds na vaststelling van het beleid worden ingediend. Gebruiksvergunning Bij logiesverstrekking aan 4 of meer personen dient een melding te worden gedaan op basis van het besluit brandveilig gebruik bouwwerken. Bij meer dan 10 personen is een vergunning op basis van datzelfde besluit vereist. Doelstelling is om brandgevaarlijke situaties te vermijden, brand te voorkomen en de kans op ongevallen door brand te verkleinen. Algemene Plaatselijke Verordening Om overlast in de woonomgeving van seizoenhuisvesting te voorkomen, zijn op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening artikelen opgenomen die een handvat bieden om handhavend op te kunnen treden. Vanuit de APV kan middels de artikelen (geluidshinder), (hinderlijk gedrag) en (hinderlijk drankgebruik) door de politie voldoende handhavend worden opgetreden. Voorts is de houder van een inrichting, zoals beschreven in artikel 438 van het Wetboek van strafrecht, verplicht een nachtregister bij te houden. Deze bepaling is reeds opgenomen in de APV van de gemeente Harenkarspel. Ook in de nieuwe (concept) APV Harenkarspel 2009 zal voorgaande materie geregeld zijn. 3

4 Handhaving 1. handhaving na vaststellen nieuw beleid. Om het beleidsvoorstel te doen slagen is de controle op seizoenhuisvesting een belangrijk aspect. Er zal, met name in het begin, met een zekere regelmaat een toezichtbezoek moeten plaatsvinden. Door de medewerkers handhaving zal jaarlijks eventueel samen met de politie gecontroleerd worden bij de agrarische bedrijven of er volgens vergunning, bestemming en regels gehandeld wordt. Wat houdt een controle in? De controles zullen jaarlijks plaatsvinden op het agrarisch perceel. Medewerkers Handhaving zal zich richten op onder andere de illegale huisvesting. Is er een vergunning verleend? Voldoet de huisvesting aan hetgeen is vergund? Is een nachtregister aanwezig en is deze bijgehouden? Medewerkers pro-actie & preventie zal onder meer controleren op de veiligheid van de inrichting. Voldoet de inrichting aan de technische eisen zoals gesteld in het besluit brandveilig gebruik bouwwerken? De (vreemdelingen) Politie zal zich voornamelijk richten op de opsporing van (criminele)illegalen. Naast deze jaarlijkse controles vinden ook controles plaats naar aanleiding van een handhavingverzoek. Het taakveld Handhaving kan ook hier worden bijgestaan door het medewerkers pro-actie & preventie. Indien de veiligheid in het geding is dan zal de zaak de hoogste prioriteit krijgen en dan zal onmiddellijk het handhavend traject worden ingezet. Enkele voorbeelden zijn: blokkeren van (nood)uitgangen, defect aan nood- en /of transparantverlichting, gebreken aan blusmiddelen, brandmeld- en/of ontruimingsalarminstallatie. Middels een vooraanschrijving wordt de overtreder in de gelegenheid gesteld om binnen de genoemde termijn de onveilige situatie ongedaan te maken. Indien van deze mogelijkheid geen gebruik wordt gemaakt, dan zal worden overgegaan tot bestuursdwang of een dwangsom, dit is afhankelijk van de situatie. Indien de veiligheid echter aanzienlijk in het geding is zal direct worden overgegaan tot bestuursdwang. In enkele gevallen kan worden overgegaan tot sluiting of ontruiming van de inrichting. Als een overtreding wordt geconstateerd door de (vreemdelingen) politie dan zal een strafrechtelijke procedure worden ingezet. 2. handhaving bestaande situaties Onder de kop ongewenste ontwikkelingen is geconstateerd, dat de huidige huisvestingsituatie tot de nodige problemen leidt. Hoe de huidige situatie is, is niet geheel bekend. Wel is bekend dat op enkele recreatieterreinen seizoenarbeiders gehuisvest zijn. De recreatieve functie van die terreinen staat op het spel met het toenemen van het aantal seizoenarbeiders. Deze beleidsnota biedt nu randvoorwaarden om huisvesting te realiseren. Het tweede spoor kan zijn om te bewerkstelligen dat de bestaande niet gewenste situatie zich niet uitbreidt en wordt afgebouwd. Daarvoor dient een inventarisatie plaats te vinden en een juridisch onderzoek naar de mogelijkheden te worden gedaan. Vervolgens dienen aanschrijvingen te worden verzonden. In deze aanschrijvingen zal een overgangsperiode (bijvoorbeeld 5 jaar) dan wel uitsterfregeling (alleen deze bewoners nog) gegeven moeten worden. Ook dient 4

5 gecontroleerd te worden, of op recreatieparken het gebruik voor huisvesting seizoenarbeiders niet uitbreidt maar afneemt. Er is in de organisatie onvoldoende capaciteit om dit op te pakken. Een extra budget van euro is daarvoor nodig. Onderzocht kan worden of in het bestemmingsplan voor de recreatieterreinen de gebruiksregels voor recreatiewoningen kunnen worden aangescherpt op dit punt. Beleidsrichtlijnen voor huisvesting seizoenarbeiders. 1. benutting van bedrijfsbebouwing ( bestaand en nieuw) als nevenfunctie op het agrarisch bouwperceel, met de volgende randvoorwaarden: a. maximaal 25 seizoenarbeiders. b. Tenminste 5 m2 verblijfsplaats per seizoenarbeider (excl. sanitair, keuken en recreatieruimte) c. Seizoenarbeiders zijn noodzakelijk voor het betreffende bedrijf, niet alle gehuisveste seizoenarbeiders behoeven voor dat bedrijf te zijn, zie amendement. d. Binnen de bebouwingsregels van het bestemmingsplan e. Parkeren op eigen erf (1pp per slaapplaats) f. Aanwezigheid van recreatie/woonkamer en keuken g. Landschappelijke inpassing h. Nachtregister verplicht i. Voldoen aan Besluit brandveilig gebruik bouwwerken. j. Er kunnen nadere eisen gesteld worden aan de situering en uiterlijk met het oog op landschappelijke inpassing, bescherming belangen omwonenden en omliggende bedrijven, passende en veilige situering ten opzichte van elkaar of andere aanwezige bebouwing. k. aan een ontheffing om seizoenarbeiders te mogen huisvesten wordt de voorwaarde verbonden, dat -indien dat huisvesten wordt gestaakt de getroffen voorzieningen moeten worden verwijderd en het pand moet worden gebruikt voor agrarische doeleinden -indien het agrarisch bedrijf wordt beëindigd moet het huisvesten worden gestaakt en de getroffen voorzieningen worden verwijderd. -de agrariër ter voorkoming van overlast huisregels vaststelt en toezicht houdt op de naleving daarvan. 2. Tijdelijk toestaan met artikel 3.22 Wro van plaatsing woonunits als nevenfunctie op het agrarische bouwperceel onder dezelfde voorwaarden als bij 1, mits de tijdelijke behoefte voldoende is aangetoond en het gebouw aan alle eisen voldoet (geen stacaravan). 3. Eventueel een combinatie van 1 en 2 onder dezelfde voorwaarden. 4. huisvesting in reguliere woningen, op recreatieparken/campings en niet agrarische bedrijfsgebouwen is niet toegestaan. 4. Handhavingactie opstarten ten aanzien van de bestaande op basis daarvan niet wenselijke situatie. Bij deze handhavingactie zal ook de juridische mogelijkheden tav het handhaven op punt 4 worden onderzocht. Gemeente Harenkarspel. Beleidsnota huisvesting seizoenarbeiders. 2 februari