PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWONINGEN

Transcriptie

1 Concept PERMANENTE BEWONING VAN RECREATIEWONINGEN BELEIDSNOTITIE VAN GEDEPUTEERDE STATEN DECEMBER 2004

2 1. Doel en Aanleiding In haar brief van 11 november 2003 aan de Tweede Kamer heeft de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu haar beleid gepresenteerd met betrekking tot de onrechtmatige bewoning van recreatiewoningen. Permanente bewoning van een recreatiewoning is onrechtmatig wanr dit op grond van het bestemmingsplan verboden is. In Noord-Holland liggen ongeveer recreatiewoningen; voor het grootste deel in de regio s Kop van Noord-Holland en Texel en Westfriesland. Het is niet exact bekend hoeveel recreatiewoningen permanent bewoond worden. Uit een landelijke inventarisatie is een percentage van 11 % permanente bewoning gebleken. Op basis hiervan zou het in onze provincie gaan om ongeveer 1600 woningen. De minister heeft zowel aan de gemeenten als aan de provincies gevraagd om vóór 31 december 2004 duidelijkheid te geven over de wijze waarop zij de problematiek van het onrechtmatig bewonen van deze recreatiewoningen willen aanpakken. In grote lijnen zijn er drie opties voor de aanpak van het permanent bewonen van recreatiewoningen: Het herzien van bestemmingsplannen waarbij aan de recreatiewoningen een bestemming woondoeleinden wordt gegeven; Het tijdelijk accepteren van de permanente bewoning door het verlenen van persoonsgebonden beschikkingen; Het actief handhaven voor alle overige situaties van onrechtmatige bewoning; Wij zijn als provincie vooral betrokken bij de eerste optie omdat wij de bestemmingsplanwijzigingen moeten toetsen aan ons ruimtelijk beleid. De minister heeft aangegeven dat er in bepaalde, nog nader uit te werken, gevallen medewerking verleend kan worden aan het omzetten van de recreatiebestemming in een bestemming woondoeleinden. In deze beleidsnotitie geven wij daarom aan wanr en onder welke voorwaarden wij mee willen werken aan het legaliseren van permanente bewoning van recreatiewoningen door de bestemming verblijfsrecreatie te wijzigen in de bestemming wonen. Deze beleidsregels zijn opgenomen in paragraaf 3

3 2. Het planologisch beleidskader Rijkskader Het legaliseren van permanente bewoning van een recreatiewoning door het wijzigen van de bestemming is volgens het rijk in beginsel alleen toelaatbaar als: De recreatiewoning al vóór 31 oktober 2003 permanent bewoond was. Na die datum kon het een ieder bekend zijn dat permanent bewonen niet was toegestaan en de overheid dit verbod ook ging handhaven De recreatiewoning voldoet aan de bouwtechnische eisen voor woningen uit het Bouwbesluit De recreatiewoning voldoet aan de relevante milieuwetgeving De recreatiewoning niet staat in de kwetsbare gebieden zoals in de Nota Ruimte is aangegeven: de ecologische hoofdstructuur, Vogel-en Habitatrichtlijngebieden, Natuurbeschermingswetgebieden, De recreatiewoning niet staat in de door de provincies nader te bepalen delen van de Nationale Landschappen. Provinciaal Beleidskader Permanente bewoning van recreatiewoningen zal tot gevolg hebben dat er elders in het buitengebied een extra vraag naar recreatiewoningen ontstaat. Dit kan op den duur leiden tot een ongewenste verstening van het landelijk gebied. Natuurgebieden en recreatiegebieden moeten in principe voor iedereen openbaar toegankelijk zijn. In deze optiek past het niet om op grote schaal over te gaan tot het vrijgeven van recreatiewoningen voor permanente bewoning. Aan de andere zijde is er de praktijk dat de overheid -en dan met name de gemeenten- soms al lange tijd niet is opgetreden tegen het permanent bewonen van recreatiewoningen. Veel gemeenten hebben het permanent bewonen geruime tijd passief dan wel actief gedoogd. Wij menen dat hierdoor bij de bewoners zekere verwachtingen zijn gewekt waardoor het in veel gevallen niet meer wenselijk en ook niet meer mogelijk is om over te gaan tot handhaving van het bestemmingsplan. De huidige scheefgegroeide situatie moet echter waar mogelijk opgelost worden en nieuwe permanent bewoning dient voorkómen te worden. Net als het rijk vinden wij, dat een bestemmingswijziging in gebieden waar geen bijzondere natuurlijke en landschappelijke waarden aanwezig zijn kan bijdragen aan het oplossen van de problematiek van het permanent bewonen. Het gaat hier in grote lijnen om gebieden waar volgens de streekplannen Noord-Holland Noord en Noord-Holland Zuid recreatiewoningen en ook gewone woningen gebouwd zouden mogen worden. In de volgende paragraaf werken wij dit nader uit. Dit provinciaal beleid wordt opgenomen in onze Leidraad Provinciaal Ruimtelijk Beleid en vormt dan -aanvullend op de streekplannen- een toetsingskader voor het beoordelen van gemeentelijke plannen.

4 3. Beleidsregels voor het wijzigen van de bestemming Indien gemeentebesturen de bestemming van permanent bewoonde recreatiewoningen willen wijzigen in de bestemming woondoeleinden, toetsen wij dit voornemen aan de hand van de volgende regels: Bestemmingswijziging naar wonen voor permanent bewoonde recreatiewoningen is in beginsel alleen mogelijk: - binnen de niet kwetsbare gebieden zoals aangegeven op het bijgaande kaartje, - binnen de rode contouren van het streekplan Noord-Holland Zuid dan wel binnen de bebouwde kommen van het streekplangebied Noord-Holland Noord Een bestemmingswijziging wordt slechts goedgekeurd indien de permanente bewoning reeds vóór is begonnen. Een bestemmingswijziging kan slechts worden goedgekeurd indien de woning voldoet aan de bouwtechnische eisen voor woningen uit het Bouwbesluit en als aangetoond is dat aan alle relevante milieuregelgeving kan worden voldaan. Een bestemmingswijziging naar wonen voor recreatiewoningen die niet permanent bewoond zijn, is alleen mogelijk voor recreatiewoningen binnen de rode contouren van het streekplan Noord-Holland Zuid dan wel binnen de bebouwde kommen van het streekplangebied Noord-Holland Noord In andere gevallen zal het gemeentebestuur een persoonsgebonden beschikking moeten afgeven of actief moeten handhaven om nieuwe probleemsituaties te voorkómen. Het verband tussen handhaving, persoonsgebonden beschikkingen en bestemmingswijzigingen kan toegelicht worden aan de hand van het volgende stroomschema:

5 Stroomschema beoordeling legalisering permanente bewoning van recreatiewoningen Is de permanente bewoning ontstaan na ? handhaven Is er een handhavingstraject ingezet? handhaven Voldoet de woning aan het bouwbesluit en aan de relevante milieuregelgeving? Handhaven of persoonsgebonden beschikking Ligt de woning in de op de kaart aangegeven kwetsbare gebieden? Handhaven of persoonsgebonden beschikking Vanuit provinciaal beleid geen bezwaar tegen legalisering. Heeft de gemeente bezwaar tegen legalisering? Handhaven of persoonsgebonden beschikking Wijziging bestemming in woondoeleinden of recreatiewoning, permanent wonen toegestaan Bestemmingsplan opstellen

6 4. Toelichting op de beleidsregels en het stroomschema Permanente bewoning ná 31 oktober 2003? De minister van VROM heeft in oktober 2003 aan de Tweede Kamer haar beleidsvoornemen om het permanent bewonen van recreatiewoningen niet langer toe te staan of te gedogen, bekend gemaakt. Vanaf die tijd kan het dus een ieder bekend zijn dat het in een bestemmingsplan opgenomen verbod tot het permanent bewonen van recreatiewoningen daadwerkelijk gehandhaafd zal worden. Deze peildatum wordt door alle provincies gebruikt. Ingezet handhavingstraject? Indien er in individuele gevallen in het kader van een handhavingstraject reeds gerechtelijke uitspraken zijn over het al dan niet toestaan van permanent wonen zullen deze uiteraard in acht genomen moeten worden. Handhaving De handhaving van een bestemmingsplan waarin permanent bewonen van recreatiewoningen is verboden, is een zaak van het gemeentebestuur. De provincie heeft hierin geen formele rol. De provincies zullen echter in overleg met VROM, IPO en VNG nog bepalen of en hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het handhavingsbeleid. De bewijsvoering voor permanent wonen kan lastig rond te krijgen zijn. Om nieuwe probleemsituaties te voorkómen voeren enkele gemeenten daarom het beleid om recreatieparken enkele maanden per ar te sluiten of een verhuurplicht in te stellen. Suggesties voor handhaving en het voorkómen van nieuwe probleemsituaties zijn voorts te vinden op de site dossier recreatiewoningen. Persoonsgebonden beschikking Mocht een bestemmingswijziging niet in ons beleid passen, of mocht de gemeente daartoe niet bereid zijn, dan bestaat de mogelijkheid om voor bestaande situaties persoonsgebonden beschikkingen af te geven aan de hoofdbewoner en zijn of haar partner. Deze beschikking geldt voor de desbetreffende recreatiewoning, is niet overdraagbaar en vervalt op het moment dat de bewoner verhuist of overlijdt. Wij adviseren om terughoudend om te gaan met het afgeven van persoonsgebonden beschikkingen omdat het hier in feite gaat om uitgestelde handhaving. Voldoen aan bouwbesluit en milieuregelgeving Een recreatiewoning mag alleen omgezet worden in een gewone woning, als deze woning voldoet aan het bouwbesluit of met eenvoudige maatregelen kan gaan voldoen aan dit bouwbesluit. Voorts zal aangetoond moeten worden dat de woning voldoet aan de relevante milieuregelgeving. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de bepalingen van de Wet geluidhinder en de regels met betrekking tot stankhinder en externe veiligheid. Ligt de recreatiewoning in een kwetsbaar gebied? Conform het rijksbeleid zoals opgenomen in de Nota Ruimte willen wij bestemmingswijzigingen voor het toestaan van permanente bewoning van recreatiewoningen in beginsel alleen toestaan buiten de zogenoemde kwetsbare gebieden. Dit zijn de Vogelrichtlijngebieden, Habitatrichtlijngebieden, Natuurbeschermingswetgebieden, Nationale Landschappen en de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur (PEHS). Dit zijn de met groene kleur aangegeven gebieden op het bijgaande kaartje. Wij vinden het belang dat deze gebieden voor iedereen vrij toegankelijk zijn om te recreëren. De grenzen van de kwetsbare gebieden zijn niet exact af te lezen van het kaartje; bij twijfel kunnen echter altijd de onderliggende kaartlagen (bijvoorbeeld van de PEHS) ingezien worden.

7 Als niet-kwetsbaar gebied beschouwen wij de overige, in gele kleur aangegeven, gebieden én alle gebieden binnen de rode contouren van het streekplan Noord-Holland Zuid en stedelijke gebieden gelegen binnen de bebouwde kommen van het streekplan Noord-Holland Noord. In kwetsbare gebieden zijn bestemmingswijzigingen ten behoeve van permanente bewoning in beginsel niet toegestaan. Met de term in beginsel bedoelen wij dat er ook in de kwetsbare gebieden uitzonderlijke situaties kunnen zijn waarin het evident onredelijk zou zijn om permanent wonen niet toe te staan (hardheidsclausule). Wij denken aan situaties waarover reeds bestuurlijke afspraken zijn gemaakt (bijvoorbeeld Kinselmeer) of permanent bewoonde recreatiewoningen op agrarische bouwpercelen of kleinschalige bedrijfsterreinen. Het gaat hier uitdrukkelijk om maatwerk in bijzondere situaties. Provincie heeft geen bezwaar, maar de uiteindelijke afweging blijft bij het gemeentebestuur In de niet kwetsbare gebieden hebben wij geen bezwaar tegen het wijzigen van de bestemming om permanent wonen toe te laten. Wij benadrukken echter, dat het hier niet gaat om een plicht tot het wijzigen van de bestemming, maar om een aan de gemeentebesturen geboden mogelijkheid. De uiteindelijke afweging om daadwerkelijk tot wijzigen van de bestemming over te gaan, blijft bij het gemeentebestuur. Er kunnen locale omstandigheden zijn ( bijvoorbeeld de kosten van aanleg van verlichting, infrastructuur en afvalverwijdering of bestuurlijke afspraken) die een bestemmingswijziging ongewenst maken. Bestemming woondoeleinden of recreatiewoning, permanent wonen toegestaan? De bestemming van een recreatiewoning, waar permanent wonen gezien het voorgaande beleid wenselijk en mogelijk is, kan gewijzigd worden in de bestemming woondoeleinden. Een ander mogelijkheid is om aan deze woningen de bestemming recreatiewoning, permanent wonen toegestaan te geven. Het voordeel van deze bestemming is dat dan niet vergunningvrij bij de woning aanbouwen of bijgebouwen opgericht kunnen worden. 5. Procedurele aspecten en gevoerd overleg PM

8 Titel:Nota PS-cie. ROV, agendapunt 7b. (concept-beleidsnota permanent bewonen recreatiewoningen) Datum: Nummer:7b