Jaarstukken Concept jaarstukken Ver. 2 mrt.

Transcriptie

1 Jaarstukken Ver. 2 mrt.

2 . Ver. 2 mrt.

3 Concept jaarstukken Verantwoordingsjaar 2015 Pagina 3 van 51

4 Inhoud 1. Directieverslag Inleiding Personeel en organisatie Automatisering Arbeidsomstandigheden Onderhoud Tunnelveiligheid en rapportages Verkeer Overig Jaarverslag Programmaverantwoording Paragrafen Jaarrekening Overzicht van baten en lasten Toelichting op het overzicht van baten en lasten Balans Toelichting op de balans EMU-saldo Controleverklaring Bijlagen Staat van activa Staat van leningen Vaststelling 51 Pagina 4 van 51

5 1. Directieverslag 1.1. Inleiding Voor u liggen de concept jaarstukken over het verantwoordingsjaar De jaarstukken bestaan uit het directieverslag, het jaarverslag, de jaarrekening en de bijlagen. In het directieverslag worden de ontwikkelingen in het verantwoordingsjaar behandeld. Het jaarverslag bestaat conform de BBV 1 voorschriften uit de programmaverantwoording en de financiële paragrafen. Ten slotte worden in de jaarrekening het overzicht van baten en lasten, de balans en de toelichting daarop weergegeven. Het is passend om stil te staan bij een tweetal eenzijdige ongevallen met dodelijke afloop. Beide ongevallen vonden plaats op het tolplein. Bij beide incidenten hebben de tolbeambten zodanige maatregelen kunnen nemen dat de overige verkeersdeelnemers niet in een gevaarlijke situatie terecht kwamen. De hulpdiensten waren bij beide ongevallen bijzonder snel ter plaatse om verdere maatregelen in gang te zetten. Naast aandacht voor de tolbeambten die hiermee werden geconfronteerd en deze ervaring moesten verwerken, ging onze aandacht evenzo uit naar de familie en vrienden van de slachtoffers. Voorts is in het najaar in korte tijd veel aandacht besteed aan het samenstellen van de nieuwe gemeenschappelijke regeling. Mede door de inzet van de secretaris alsmede van de juridisch medewerkers van de gemeenten en de Provincie kon het concept in december ter behandeling door het bestuur voorgelegd worden en is dit concept inmiddels gereed voor verdere behandeling bij raden en staten Personeel en organisatie Formatie De omvang van de formatie wordt voornamelijk bepaald door de benodigde capaciteit op het tolplein. De werkzaamheden op het tolplein worden uitgevoerd door vaste medewerkers, aangevuld met inhuurkrachten. De inhuurkrachten verzorgen een zogenaamde flexibele schil voor het invullen van diensten die aan de hand van de Arbeidstijdenwetgeving niet ingepast kunnen worden in het rooster van de vaste medewerkers. Voorts worden de inhuurkrachten ingezet tijdens ziekte en verlof en training van de vaste medewerkers. Onderhoudsactiviteiten worden primair uitbesteed. Echter voor het zogenaamde eerstelijns onderhoud, alsmede toezicht op uitvoering en coördinatie wordt gebruik gemaakt van de technisch medewerker die bij het Wegschap in vaste dienst is. 1 Besluit Begroting en Verantwoording Pagina 5 van 51

6 In 2015 waren er helaas medewerkers langdurig ziek waardoor de omvang van de inhuur meer is dan oorspronkelijk was begroot. Uiteraard wordt er door de bedrijfsleider actief gestuurd om het ziekteverzuim zoveel als mogelijk te beperken. Bij één langdurig zieke medewerker zijn, ondanks diverse aanpassingen in het werk en de werkplek, de lichamelijke klachten eerder toe- dan afgenomen. Bij arbeidsdeskundig onderzoek is geconcludeerd dat deze werknemer inmiddels ongeschikt is voor het werk als tolbeambte, dat dit werk niet (verder) is aan te passen en dat er geen ander werk geschikt/beschikbaar is bij de Kiltunnel. Gezocht wordt naar passende arbeid op de arbeidsmarkt. Het traject met een re-integratiebureau is inmiddels in gang gezet Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst (CAR-UWO) Bepaald is dat alle medewerkers in dienst van het Wegschap de gemeentelijke rechtspositie en dus ook de ontwikkelingen in deze rechtspositie van de gemeente Dordrecht volgen. Hierin hebben in 2015 een aantal mutaties plaatsgevonden. - In het arbeidsvoorwaardenakkoord is overeengekomen dat de salarissen per 1 april 2015 met 50 per maand worden verhoogd. - Tevens zijn afspraken gemaakt over een geheel vernieuwd beloningshoofdstuk in de CAR, dat op 1 januari 2016 in werking is getreden. Uiteraard is de benodigde tijd besteed aan de uitwerking hiervan. De implementatie per 1 januari 2016 is probleemloos verlopen. - Voorts heeft in oktober, op basis van het zogenaamde Pensioenakkoord, een eenmalige uitkering van 0,74% van het jaarsalaris plaatsgevonden. Pagina 6 van 51

7 Rechtmatigheid Duidelijke en strikte functiescheiding is een waarborg voor de rechtmatigheid van de uitgaven. Facturen worden beoordeeld tegen de achtergrond van de geleverde prestatie en in relatie tot de opdracht van het werk of levering. Een juiste prestatie is één van de voorwaarden om een factuur voor betaling in aanmerking te laten komen. De uiteindelijke betaling vindt plaats na autorisatie door de directeur. Vorenstaand proces borgt dat altijd meerdere functionarissen betrokken zijn bij de behandeling en beoordeling van een factuur. Ook bij de verwerking van de tolgelden zijn meerdere functionarissen betrokken. In de eerste plaats de tolbeambte die aan de hand van elektronisch verzamelde gegevens over aantallen etcetera aan het einde van de dienst zijn of haar kasstaat opmaakt. De waarnemer van of de bedrijfsleider controleert daarna de oorspronkelijke automatisch verzamelde gegevens in relatie tot de kasstaat en de kasinhoud. Het is evident dat juist de accountant toeziet op vorenstaande processen. In enkele gevallen worden verbeteringen voorgesteld die, indien mogelijk, al terstond worden geïmplementeerd. Uiteraard ziet de directie ook zelf toe op de naleving van de processen. In oktober 2015 heeft de accountant een interim controle uitgevoerd waarbij voorgaande processen zijn beschouwd. Met uitzondering van het advies voor het uitvoeren van een IT-audit zijn er door de accountant geen op- of aanmerkingen geplaatst Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) In 2015 hebben alle medewerkers (17) zich kunnen aanmelden voor een PMO bij de ARBOdienst. Elf medewerkers hebben hieraan deelgenomen. Aan de hand van de uitkomsten van het PMO hebben zij van de vitaliteits- en gezondheidsdeskundige of bedrijfsarts een persoonlijk advies ontvangen. Pagina 7 van 51

8 Supervisory Control And Data Acquisition (SCADA) De tolbeambten zijn tevens tunneloperator. Dat betekent dat zij indien nodig ook verkeersmaatregelen voor werk in uitvoering instellen en kunnen ingrijpen in de technische installaties. Voorts moeten zij bij ongevallen en calamiteiten de veiligheidsinstallaties bedienen. Wekelijks wordt er geoefend, waarbij alle tunnel- en verkeerstechnische installaties moeten worden bediend. Deze oefeningen vinden plaats tijdens de reguliere werktijden op verkeersluwe uren. Door het wekelijks oefenen en incidenteel bijscholen wordt geborgd dat elke medewerker in staat is de juiste handelingen te verrichten bij werk in uitvoering, incidenten of anderszins Bedrijfshulpverlening Een groot deel van de medewerkers is in het bezit van een BHV-certificaat. Deze BHV-ers hebben in het verantwoordingsjaar de jaarlijkse herhalingstraining gevolgd. Dit betekent dat er op alle dagen van de week een BHV-er aanwezig is. Hiermee wordt voldaan aan de Arbowet die stelt dat elke werkgever verplicht is bedrijfshulpverlening te hebben, rekening houdend met de grootte van het bedrijf en de risico s die er zijn. Ter ondersteuning van de bedrijfshulpverlening is in het voorjaar een AED aangeschaft die op het tolplein direct voorhanden is. Daarnaast zijn alle verbandmiddelen gecontroleerd. Verbandmiddelen zijn voorhanden in de tolcabine, in de werkplaats, de bedrijfsauto s en op kantoor Vorming en opleiding In 2015 hebben er weer een aantal workshops plaatsgevonden. Een workshop had betrekking op de veiligheid op en om het tolplein. Een politiemedewerker heeft hiervoor vooraf een aantal aspecten m.b.t. veiligheid in kaart gebracht en met de medewerkers besproken. Bedoeling hiervan was dat ieder nog eens stil staat bij de mogelijke gevaren die het werken op het tolplein met zich mee brengt. Tijdens een andere workshop heeft een politiefunctionaris medewerkers o.a. geadviseerd over wat te doen bij een eventuele overval en algemene zin de alertheid van de medewerkers op de omgeving. Verder is in het najaar de training in en externe klantgerichtheid van start gegaan, die doorloopt in De bedoeling training is dat ieder nog eens stil staat bij zijn eigen houding en gedrag ten opzichte van klanten maar ook ten opzichte van elkaar. De technisch medewerker heeft de opleiding keurmeester elektrische arbeidsmiddelen gevolgd. Hierdoor kunnen de verplichte keuringen van deze arbeidsmiddelen in eigen beheer worden uitgevoerd en wordt voldaan aan de in de Arbowet gestelde eisen va voldoende instructie en aantoonbare deskundigheid van de keurmeester. Pagina 8 van 51

9 De bedrijfsleider heeft het certificaat Vol VCA (Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden) behaald. Het doel van deze training is leidinggevenden bewust te maken van de (verborgen) risico s tijdens het werk. Daarnaast wordt geleerd hoe zij zo veilig mogelijk met gevaarlijke situaties kunnen omgaan. Uit te voeren werkzaamheden door derden worden voorafgegaan van een door hem uitgeschreven werkvergunning waarin onder meer veiligheidsmaatregelen worden voorgeschreven. Voorts ziet hij toe op een veilige uitvoering van de werkzaamheden Werkkostenregeling Per 1 januari 2015 is de Werkkostenregeling voor alle werkgevers verplicht. In 2014 is aandacht besteed aan de regelgeving hieromtrent alsmede aan het herinrichten van de financiële administratie. Daarbij is tevens een boekingsinstructie opgezet. De daadwerkelijke implementatie heeft vanaf 1 januari 2015 plaatsgevonden. Medio 2015 heeft Deloitte op ons verzoek de boekingen hieromtrent beoordeeld en besproken. Naar aanleiding hiervan zijn, met terugwerkende kracht, nog enige aanpassingen doorgevoerd Automatisering Tolcentrale In het voorjaar van 2015 is opdracht gegeven voor het uitvoeren van onderhoud aan de tolcentrale. Dit onderhoud is onder meer noodzakelijk omdat de tolcentrale gebruik maakt van Borland C++ Builder-programmeeromgeving, welke thans niet meer door de leverancier ondersteund wordt waardoor nieuwe software noodzakelijk is. Bij de engineering van de software worden tevens alle geautomatiseerde processen opnieuw beschouwd en waar dat nodig blijkt worden deze processen verder geoptimaliseerd. Voorts kenmerkt de tolcentrale (TC 4) zich straks door een groter gebruikersgemak en is de output van data, formulieren en overzichten verder geprofessionaliseerd. Naar verwachting zal de nieuwe software in het derde kwartaal van 2016 worden geïmplementeerd en opgeleverd. Pagina 9 van 51

10 Telecard Inmiddels circuleren er circa telekaarten. De belangstelling voor deze kaart blijkt veel groter dan oorspronkelijk in 1995 was voorspeld. En nog steeds worden er maandelijks tussen de 250 en 350 telekaarten uitgegeven. Omdat de oorspronkelijke fabrikant de kaarten niet meer produceert, is aan BTG Electronics Design opdracht gegeven onderzoek te doen naar een alternatief. Inmiddels is dit onderzoek afgerond. De uitkomst hiervan is dat er een vervangend type telecard door een andere fabrikant in productie is genomen. Deze kaart is volledig compatible met onze bestaande infrastructuur. In 2016 zal met een kleine hoeveelheid kaarten een duurproef uitgevoerd worden. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan kan besloten worden om weer een nieuwe hoeveelheid kaarten aan te schaffen Facturen grootverbruikers Grootverbruikers zijn klanten waarvan de Kiltunnel de NAW-gegevens heeft. Deze klanten krijgen achteraf een nota aan de hand van het aantal passages in de vorige maand. Dit betekent dat deze klanten of hun medewerkers geen telekaarten dienen op te waarderen. De gegevens van passages worden door de tolcentrale automatisch verzameld, gerubriceerd en gearchiveerd, zijn de basis voor de factuur en worden als bijlage bij de nota gesloten. Voor deze extra dienst worden administratiekosten in rekening gebracht. In het kader van efficiency en het besparen van kosten is in 2014 software ontwikkeld en zijn organisatorische voorbereidingen getroffen om deze nota s digitaal te versturen. Sinds februari is deze vorm van factureren geëffectueerd. Hiermee zijn kosten voor briefpapier, enveloppen en portokosten komen te vervallen. Pagina 10 van 51

11 Om dit proces nog verder te vergemakkelijken kunnen nieuwe klanten (grootverbruikers) zich via de website aanmelden, hun bedrijfsgegevens en het aantal gewenste telekaarten invullen, waarna deze ingevulde module wordt verstuurd naar de Kiltunnel. Voor een controle op juistheid van de gegevens. worden deze klanten vervolgens door ons terug gebeld. Bij volledigheid en juistheid worden de gegevens in de tolcentrale ingevoerd. Mogelijk dat deze laatste stap straks na de implementatie van nieuwe software geautomatiseerd kan worden Arbeidsomstandigheden Inleiding In algemene zin is de werkgever verantwoordelijk voor het welzijn van haar medewerkers op de werkplek. De leiding is voortdurend alert op het voorkomen van gevaarlijke situaties en mogelijke verbeteringen op de werkplek. De preventiemedewerker (tevens stafmedewerker) houd zich bezig met veiligheid en gezondheid op de werkplek. Zij ondersteunt de leiding bij c.q. coördineert de totstandkoming van het plan van aanpak naar aanleiding van de RI&E en bewaakt de uitvoering daarvan Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) Naar aanleiding van de RI&E en het daarbij behorende plan van aanpak zijn op de werkplek van de tolbeambten DME-metingen (Dieselmotorenemissie) uitgevoerd. De gemeten waarden liggen beneden de interventiewaarden. Echter één waarde bleek hoger dan de streefwaarde, waardoor maatregelen noodzakelijk zijn. Een van de genomen maatregelen is het vervangen van het filterpakket in de luchtbehandelingsinstallatie door koolpatronen met fijnstoffilters. In het voorjaar van 2016 zal nog een aantal aanpassingen volgen, waarna een controlemeting wordt uitgevoerd om te bepalen of de genomen maatregelen afdoende zijn. Pagina 11 van 51

12 De technisch medewerker heeft zijn arbeidsmiddelen geïnventariseerd en waar nodig vervangen. Tevens is in kaart gebracht wanneer deze gekeurd dienen te worden. Voor een groot deel is dat in eigen beheer gedaan. De overige arbeidsmiddelen worden zijn in januari 2016 door een externe deskundige uitgevoerd. In 2015 is een PMO (Periodiek Medisch Onderzoek) aangeboden, gericht op het ontdekken van eventuele vroege gezondheidsschade. In overleg met de arbodienst is een frequentie van 1 maar per 3 jaar afgesproken. Verder is in de RI&E een lage frequentie van werkoverleg geconstateerd. Inmiddels wordt er twee keer per jaar werkoverleg gehouden waarbij de medewerkers per werkoverleg in twee groepen zijn verdeeld. Dat wil zeggen dat we zowel in het voorjaar als in het najaar 2 maal bijeenkomen. Op deze wijze is het overleg gemakkelijker te plannen, is het bereik groter en kan door de beperkte grootte van de groep het overleg op eigen locatie, in de vergaderkamer, worden gehouden Traplift De noodzaak voor een verticaal transportmiddel was al jaren aanwezig. Om diverse redenen was uitstel van aankoop hiervan niet meer verantwoord. Omdat de fysieke ruimte voor bijvoorbeeld een lift ontbreekt is, mede na (markt)onderzoek gekozen voor een traplift. Na installatie is de traplift nagenoeg dagelijks in gebruik voor het transport van goederen. Een goede bijkomstigheid is dat de kantoorruimten nu ook bereikbaar zijn voor personen die niet in staat zijn gebruik te maken van de trapopgang. Pagina 12 van 51

13 1.5. Onderhoud Vast onderhoud Jaarlijks terugkerend onderhoud, inspecties, controles, testen van installaties etcetera zijn activiteiten die tot het vaste onderhoud worden gerekend. Met deze wijze van onderhoud wordt functieverlies van installaties of onderdelen daarvan zo veel als mogelijk voorkomen. Echter, reparaties of vernieuwingen zijn mede door het verouderen van de installaties niet te voorkomen. Ook deze reparaties en vernieuwingen worden gerekend tot het vaste onderhoud. Indien vernieuwingen of reparaties gepland zijn, zijn deze opgenomen in het instandhoudingsplan en is hiervoor een voorziening in de begroting opgenomen. Het onderhoud aan tunneltechnische installaties, klimaatinstallaties, tolinstallaties en kantoorautomatisering is in onderhoudscontracten geborgd. Met uitzondering van het tunnelareaal en het tolplein is het onderhoud aan de weg, verlichting, bermen, watergangen, belijning en bebording contractueel bij de Provincie ondergebracht Dakleer Inspectie van het dak van de laagbouw van het dienstgebouw wees uit dat de meeste daktrimmen los lagen en gedeeltelijk waren gedeformeerd. Losliggende daktrimmen kunnen opwaaien en uiteindelijk in de tunnelbak terecht komen, met mogelijke ernstige gevolgen voor de weggebruikers. Om schade te voorkomen is de laagbouw in het voorjaar voorzien van nieuwe daktrimmen. Voorts is naar aanleiding van lekkages in de luifel van het tolplein de dakbedekking geïnspecteerd. De toestand van deze dakbedekking was zodanig dat besloten is om de luifel te voorzien van nieuw dakleer. Het op de luifel aangebrachte ballastgrind is niet afgevoerd maar in het werk verplaatst waarna het ballastgrind weer over de overkapping is verdeeld. Pagina 13 van 51

14 Energievoorziening Voor het kantoor en het tolplein is de elektrische energievoorziening gerenoveerd. Uit de hoofdschakel- en verdeelinrichting zijn alle oude componenten verwijderd, waarna een nieuwe verdeelinrichting in de oude kast is aangebracht en aangesloten. Hiermee voldoet de installatie weer aan de vigerende normen die hieraan gesteld worden en is de installatie weer veilig. Voorts is er een no-break installatie geïnstalleerd in een separate geconditioneerde ruimte. Met deze maatregelen wordt voorkomen dat bij een verstoring van de energielevering het kantoor en tolplein zijn verstoken van elektrische energie, waardoor op het tolplein verkeersgevaarlijke situaties kunnen ontstaan Endoscopisch onderzoek In COB (Centrum voor ondergrondsbouwen) verband is in 2014 door de werkgroep zinkvoegen onderzoek gestart naar de stalen ankers en klemstrippen die borgen dat er geen rivierwater in de tunnel stroomt. Dit onderzoek heeft plaats gevonden in meerdere tunnels. In 2015 is een vervolg gegeven aan dit onderzoek. Hiervoor zijn vanuit de tunnel ter plaatse van de klemstrippen inspectie kanalen geboord. Via deze kanalen zijn met behulp van een camera de klemstrippen en ankers opnieuw bekeken. Met de camera inspectie is vastgesteld dat er water aanwezig is op plaatsen waar dit niet aanwezig behoort te zijn, waardoor er enige deformatie aan de ankers is opgetreden. De werkgroep richt zich thans op de vraag hoe verdere deformatie voorkomen kan worden. Voorts wordt onderzocht welke constructieve eigenschappen de klemstrippen en de ankers nog bevatten en op welke wijze reparaties kunnen plaatsvinden. Pagina 14 van 51

15 Antennemast Tijdens het plaatsen van antennes is gebleken dat de vakwerkmast waarin de antennes worden geplaatst in zeer slechte toestand verkeerde. Latere inspectie heeft uitgewezen dat de schade in de mast zodanig was, dat niet uitgesloten kon worden dat de mast zou bezwijken en dat reparatie niet meer mogelijk was. Om verdere deformatie en uitval te voorkomen is het Ingenieursbureau Drechtsteden gevraagd om de engineering van een nieuwe antennemast ter hand te nemen. Voorts heeft zij het werk aanbesteed. In november is de vakwerkmast verwijderd en vervangen door een buismast. Vervolgens zijn de antenne installaties weer in gebruik genomen Pompkelders In de landhoofden van de tunnel (oost en west) zijn onder het wegdek pompkelders gesitueerd die vanaf het wegdekniveau bereikbaar zijn. In deze onverlichte kelders kunnen zich toxische en/of brandbare vloeistoffen en gassen verzamelen die vervolgens schadelijk zijn voor bijvoorbeeld werknemers die jaarlijks deze pompkelders moeten reinigen. Om aan deze gevaarlijke situatie een einde te maken zijn de kelders voorzien van ventilatie, zodat geborgd is dat er tijdens werkzaamheden altijd voldoende schone buitenlucht wordt ingeblazen. Voorts zijn deze ruimtes voorzien van voldoende, enerigiezuinige LED-verlichting Dienstgebouw In het dienstgebouw aan de oostzijde van de tunnel is een groot gedeelte van de technische apparatuur gesitueerd, zoals een noodstroomvoorziening en laagspanningsverdeelinrichtingen. Voorts een kantoorruimte en werkplaats voor de technisch medewerker. In 2015 is de werkplaats gedeeltelijk voorzien van een nieuwe inrichting en gereedschappen. Daarnaast is de werkplaats, alsmede de noodstroomruimte voorzien van nieuwe, energiezuinige, verlichting Renovatie De levensduur van een tunnel is, mits er onderhoud wordt uitgevoerd en tijdig wordt gerenoveerd, niet perse tijdgebonden. Gepland is dat in de periode een noodzakelijke renovatie wordt uitgevoerd. Hiermee is destijds met het opstellen van het instandhoudingsplan al rekening gehouden. Intern is inmiddels een projectgroep samengesteld die zich bezig houdt met het in kaart brengen van de noodzakelijke reparaties en vernieuwingen. In dit kader wordt uiteraard het gehele areaal van het Wegschap beschouwd. Zowel de tunnel, het dienstgebouw, de roltrappen, het kantoor, het tolplein, bebording, verkeerssignalering, wegmeubilair, riolering etc. wordt nauwkeurig in beschouwing genomen en vastgelegd. Een aantal uitgangspunten hierbij zijn onder andere: lage onderhoudskosten in de periode na de renovatie, verkeersveiligheid, veiligheid voor de medewerkers, duurzaamheid, alternatieven voor energie en lage energiekosten. De resultaten van het geheel zullen te zijner tijd aan het bestuur worden aangeboden. Pagina 15 van 51

16 1.6. Tunnelveiligheid en rapportages Wetgeving De Kiltunnel voldoet aan alle bepalingen van de vigerende wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid van wegtunnels: - de tunnel beschikt over een openstellingsvergunning en een veiligheidsbeheerplan zoals dit in de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Warvw) wordt voorgeschreven; - in overeenstemming met het bepaalde in artikel 5 van de Warvw is de heer J.B.M. Admiraal, met instemming van het bevoegd gezag (Burgemeester en Wethouders van de gemeente Dordrecht), sinds 1 juli 2012 de veiligheidsbeambte voor de Kiltunnel Veiligheidsbeheerplan, calamiteitenbestrijdingsplan en risicoanalyse In 2015 is een aanvang gemaakt met het actualiseren van het veiligheidsbeheerplan en het calamiteitenbestrijdingsplan. Daarnaast is er een nieuwe risicoanalyse gemaakt met behulp van de wettelijk voorgeschreven rekenmethode. De conclusie van deze analyse is dat het risico onder de norm voor het groepsrisico blijft. Dit betekent dat de tunnel aan de wettelijke veiligheidseisen voldoet. Pagina 16 van 51

17 Adviezen veiligheidsbeambte Door de veiligheidsbeambte is een advies en een nader advies uitgebracht naar aanleiding van de beide dodelijke incidenten op het tolplein. Daarnaast is een advies uitgebracht over de teksten boven de tolstraten om onnodig achteruitrijden van met name vrachtwagens op het tolplein te verminderen Audits veiligheidsbeambte In 2015 zijn door de veiligheidsbeambte twee systeemaudits uitgevoerd. Deze audits bestonden uit het meelopen tijdens een uitgebreide systeemtest, waarbij de werking van alle systemen en installaties wordt nagegaan. Er zijn geen bevindingen gedaan waarbij de veiligheid van de tunnel direct in het geding was. De overige bevindingen hadden betrekking op storingen die al bekend waren bij de tunnelbeheerder en waarop al corrigerende acties waren ondernomen Oefeningen In 2015 is er intensief overleg gevoerd door de veiligheidsbeambte met de Brandweer Zuid- Holland-Zuid. Doel was om te komen tot een aantal, wettelijk verplichte, oefenmomenten. Het oefenen in de tunnel vraagt echter om het afsluiten van minimaal één tunnelbuis. Daarmee wordt ook onmiddellijk de bereikbaarheid van de Hoeksche Waard beïnvloedt. Dit maakt het voor de tunnelbeheerder lastig om een moment te kiezen waarop dit kan plaatsvinden. Het tijdstip zou bij voorkeur in de nacht moeten liggen, omdat dan sprake is van verkeersluwheid. Een dergelijk moment komt echter niet altijd uit voor de hulpverleningsdiensten. Om deze impasse te doorbreken is voorgesteld om een aantal beperkte oefeningen uit te voeren waarbij het alarmeren en aanrijden wordt geoefend. Daarnaast is voorgesteld een verkenning van het areaal houden in combinatie met een presentatie over onder meer de veiligheidsvoorzieningen van Kiltunnel Jaarverslag veiligheidsbeambte 2015 Door de veiligheidsbeambte wordt jaarlijks een jaarverslag met bevindingen uitgebracht. Het jaarverslag 2015 zal medio 2016 beschikbaar zijn. Pagina 17 van 51

18 Ongevallen en incidenten In 2015 hebben zich 27 incidenten bij de Kiltunnel voorgedaan. Hiervan hadden 9 incidenten betrekking op langzaam verkeer en 18 op snelverkeer. In de categorie langzaam verkeer was 7 maal sprake van een incident op een roltrap. Van alle incidenten was 8 maal sprake van een zodanig incident dat de hulpdiensten zijn ingeschakeld. Opvallend is dat er zich dit verslagjaar twee incidenten hebben voorgedaan met een dodelijke afloop. Bij één incident is de bestuurder ter plaatse overleden, bij het andere incident is het slachtoffer twee dagen na het incident in het ziekenhuis overleden. Beide incidenten hebben zich buiten de tunnel voorgedaan op het tolplein. Naar aanleiding van beide ongevallen is door de veiligheidsbeambte een advies uitgebracht aan de tunnelbeheerder. Alle incidenten zijn conform de geldende procedure geëvalueerd in het veiligheidsoverleg, dat zesmaal per jaar bijeen is geweest. Er hebben zich geen significante voorvallen als bedoeld in artikel 10 Regeling aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Rarvw) voorgedaan in de tunnel welke een toelichtend verslag en evaluatie vereisen Pagina 18 van 51

19 1.7. Verkeer Volume Evenals in 2014 is het volume weer gegroeid. Uiteindelijk hebben betalende motorvoertuigen gebruik gemaakt van de tunnel. Dit volume ligt 2,17% boven het aantal voertuigen dat in 2014 van de tunnel gebruik maakte. De categorie laag (voertuigen lager dan 2,30 meter) groeide ten opzichte van 2014 met ruim 2,2% en de categorie hoog (voertuigen gelijk of hoger dan 2,30 meter) groeide met ruim 1,4%. Volume verkeer Volume verkeer (Let op schaal) In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de verkeersdruk vanaf 1977 weergegeven In november is de tunnel opengesteld voor het wegverkeer 1994 Extra verkeersaanbod van af dit jaar a.g.v. de opening van de N3 (randweg Dordrecht) 2006 Als gevolg van omvangrijke werkzaamheden in de Heinenoordtunnel is de Kiltunnel vaker en voor langere perioden tolvrij geweest. Tijdens deze perioden wordt er niet geteld. Pagina 19 van 51

20 Grootverbruikers Wellicht door de economische ontwikkelingen is dit bestand in het verantwoordingsjaar met 19 nieuwe klanten toegenomen. Elf hiervan zijn gevestigd in de omgeving Rotterdam en Hoekse Waard. In onderstaand kaartje is globaal aangegeven waar deze nieuwe klanten zijn gevestigd Openstellingen Als gevolg van ongevallen op het hoofdwegennet of als gevolg van werkzaamheden in de Heinenoordtunnel kan het verkeer op het hoofdwegennet door Rijkswaterstaat onder andere worden omgeleid door de Kiltunnel. In voorkomend geval verzoekt Rijkswaterstaat om de Kiltunnel in de betreffende rijrichting gratis te stellen. Pagina 20 van 51

21 In totaal zijn er 33 openstellingen geweest. 24 keer in verband met onderhoud in de Heinenoordtunnel, 1 maal in verband met onderhoud aan de Haringvlietbrug en 8 maal in verband met ongevallen in of nabij de Heinenoordtunnel Overig Koningsdag in Dordrecht In de voorbereidingen naar Koningsdag is de Kiltunnel benaderd door de veiligheidsregio. Dit had te maken met de dekking van C2000, het communicatiesysteem waar de hulpverlenende diensten gebruik van maken. Gebleken is dat de geïnstalleerde drie kanalen C2000 niet toereikend zouden zijn tijdens Koningsdag. Om toch aan de behoefte en wettelijke eisen te voldoen is tijdelijk een extra repeater gehuurd en geïnstalleerd. Met deze maatregel was de Kiltunnel ook tijdens Koningsdag bereikbaar voor de hulpverlenende diensten en is voldaan de wettelijke bepalingen Aansluiting N3 A16 Inmiddels is de engineering van dit werk door Rijkswaterstaat ter hand genomen. In dit kader is er overleg geweest met Rijkswaterstaat over eventuele aankoop van de benodigde grond. Voorts zullen de bestaande onderhouds- en eigendomsgrenzen opnieuw worden bepaald, zodat beheeren onderhoudsverplichtingen logisch zijn en helder in worden gebracht Monitoring De oostelijke tunnelmoten zijn sinds het najaar van 2015 voorzien van een monitoringssysteem. Ter plekke van de voegovergangen vinden online verplaatsingsmetingen plaats in drie richtingen, (in lengterichting, in dwarsrichting en verticaal) met een meetnauwkeurigheid van 0,01 mm en een frequentie van 10 Hz. Met deze metingen kunnen verschilverplaatsingen vastgesteld worden tussen de verschillende tunnelmoten onderling. Verschilverplaatsingen kunnen optreden wanneer de tunnel extra belast of juist ontlast wordt als gevolg van werkzaamheden aan de dijklichamen ter plaatse. Dit werk aan de dijklichamen moeten worden uitgevoerd enerzijds in het kader van de dijkverbeteringswerkzaamheden door het Waterschap en anderzijds voor het realiseren van een ontsluitingsweg van de industrieterreinen Dordtse Kil III en IV. Pagina 21 van 51

22 Gepland is dat er gedurende minimaal 9 maanden tot een jaar een nul-meting wordt uitgevoerd, waarna de werkzaamheden van het Waterschap op en in de nabijheid van de tunnel ter hand genomen mogen worden. Tijdens deze werkzaamheden wordt het zettingsgedrag van de tunnel met behulp van de monitoring nauwkeurig in de gaten gehouden. Bij afwijkingen, anders dan tijdens de nulmetingen, kan op deze wijze direct worden ingegrepen in de werkzaamheden van het Waterschap. Deze wijze van werken en monitoren moet borgen dat de tunnel geen nadelige gevolgen ondervindt als gevolg van de werkzaamheden. Pagina 22 van 51

23 2. Jaarverslag 2.1. Programmaverantwoording Het programma van het Wegschap is het beheren en exploiteren van de tunnel en de daarop aansluitende wegen en deze tunnel tegen betaling van tolgeld beschikbaar stellen voor gemotoriseerde verkeersdeelnemers. Voetgangers, (brom)fietsers en brommobielen maken gratis gebruik van de langzaamverkeerstrook. Het berekenen van tolgelden dient te geschieden tegen zodanige bedragen dat een rendabele exploitatie van de tunnel gewaarborgd wordt zoals is vastgelegd in de Gemeenschappelijke Regeling voor het Wegschap Tunnel Dordtse Kil. Voorts zet het Wegschap zich in voor het in stand houden van een veilige tunnel met aansluitende wegen. Het streven is de toltarieven constant en zo laag mogelijk te houden en de bijdrage van de garanten niet te verhogen. Functieverlies van de installaties moet voorkomen worden omdat functieverlies kan leiden tot onveilige situaties voor het wegverkeer of voor de medewerkers. Functieverlies kan ook optreden in installaties op het tolplein. In dat geval zou het voor kunnen komen dat er tijdelijk geen tolgeld geïncasseerd kan worden. In de navolgende paragrafen wordt ingegaan op drie vragen: wat is bereikt, wat is ervoor gedaan en wat heeft het gekost? Wat is bereikt? De Kiltunnel is de meest voor de hand liggende ontsluiting voor het oostelijk deel van de Hoekse Waard en de enige oost-west verbinding van en naar de Hoekse Waard. Sluiten van de tunnel heeft direct invloed op het zakelijk verkeer en woon-werkverkeer. Hoge beschikbaarheid van de tunnel, waarbij de veiligheid is gewaarborgd, is daarom van groot belang. Daarnaast heeft het beschikbaarheidspercentage direct invloed op de tolopbrengsten. Uitval van (veiligheids-)installaties en deformatie van civiele constructies kan, binnen het wettelijk kader, leiden tot het sluiten van de tunnel voor het wegverkeer. Uitval en deformaties hebben in 2015 niet plaats gevonden. Voorts voldoen de (veiligheids-)installaties ten aanzien van kwaliteit en functionaliteit aan het wettelijk kader. Juist functionerende installaties, alsmede tijdig en correct handelen van de tolbeambten hebben er toe bijgedragen dat het aantal incidenten waarbij verkeersdeelnemers zijn betrokken, beperkt is gebleven. Bij twee ernstige ongevallen op het tolplein zijn de hulpdiensten ingeroepen voor de verdere afhandeling, waarbij in de betreffende rijrichting de tunnel werd gesloten voor het wegverkeer. De noordelijke rijrichting is éénmaal voor een periode van minder dan 1 uur afgesloten geweest en de zuidelijke rijrichting voor een periode van 4 uur. Er hebben geen afsluitingen plaatsgevonden als gevolg van technisch falen en/of voor het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden. Pagina 23 van 51

24 Als gevolg van incidenten of onderhoudswerkzaamheden in en nabij de Heinenoordtunnel of de Haringvlietbrug is de tunnel 33 keer in één rijrichting gratis opengesteld voor het wegverkeer. Tijdens werkzaamheden aan de Haringvlietbrug was de tunnel zelfs in beide richtingen gratis opengesteld. Verkeer van en naar de Hoekse Waard kan in deze situatie gratis gebruik maken van de Kiltunnel. Voor het berekenen van tolgelden wordt gebruik gemaakt van op maat gemaakte tolinstallaties waarvan de basis is gelegd in de jaren negentig. Inmiddels werken we met de 3 e generatie van dit systeem. Het systeem registreert en digitaliseert alle passages en genereert vervolgens alle benodigde overzichten, afrekenstaten, diverse journaals enzovoorts. Uitval van dit systeem heeft uiteraard direct gevolgen voor de juistheid en volledigheid van de gegevens. Ondanks dat er soms verstoringen in de processen zijn opgetreden zijn er geen gegevens verloren gegaan, waardoor het tolsysteem ook over het afgelopen jaar een volledig en getrouw beeld geeft van de passages en de daarbij behorende tolopbrengsten. Alle inspanningen worden gefinancierd uit tolopbrengsten en uit de bijdrage van de garanten. Ondanks het gegeven dat alle inkopen meer geld kosten is de noodzaak niet aanwezig geweest om een beroep te doen op de garanten voor een hogere bijdrage. Evenmin zijn de toltarieven geïndexeerd Wat is ervoor gedaan? Adequaat onderhoud en vervangingsonderhoud staan borg voor het voorkomen van structureel functieverlies aan tunnel technische installaties. Een aantal installaties is vernieuwd en er is onderhoud gepleegd aan de civiele constructies. Eveneens bestaat er een strak onderhoudsregime voor de tolsystemen en is daarboven vervangingsonderhoud uitgevoerd. Tunnel Voor een veilig gebruik van de tunnel zijn noodzakelijkerwijs jaarlijks terugkerende onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan onder meer technische installaties. Eveneens zijn storingen en defecten verholpen en zijn er civieltechnische reparatiewerkzaamheden uitgevoerd aan onder meer de riolering en de gebouwen. Voorts is er in samenwerking met Rijkswaterstaat en het COB (Centrum Ondergronds Bouwen) een aantal onderzoeken uitgevoerd naar de toestand van de waterkerende rubberprofielen in de wanden van de tunnel. Mede om de wettelijk verplichte C2000 installatie in stand te houden is in het najaar een nieuwe antennemast geplaatst. Tolplein Om het juist verwerken en registreren van passages te borgen is ook aan de tolsystemen onderhoud uitgevoerd. Om uitval van het totale tolsysteem als gevolg van energiestoringen te voorkomen is er een no-break installatie geïnstalleerd. Deze installatie draagt zorg voor 100% energievoorziening tijdens de opstartfase van de diesel-noodstroommachine. Pagina 24 van 51

25 Kantoor en overige gebouwen Naast vast onderhoud binnen de kantooromgeving is er aandacht besteed aan de klimaatinstallaties. Voor de tolcabines zijn zogenaamde fijnstoffilters geïnstalleerd nadat één waarde bij de gemeten dieselmotorenemissie boven de streefwaarden lag. Voorts is de overkapping van het tolplein, het dienstgebouw en een gedeelte van het kantoor voorzien van nieuw dakleer. Bezetting tolplein Het is zaak een optimale bemensing van het tolplein te plannen. Enerzijds voor het verplicht bewaken van de verkeersstroom in de tunnel en anderzijds voor het incasseren van tolgelden. Uitgangspunt hierbij is dat er in elke rijrichting één tolbeambte dienst heeft. Daarnaast is er in de periode van ochtendspits tot avondspits een derde tolbeambte aanwezig. Deze is noodzakelijk om zo nodig een extra tolstraat te openen, alsmede om de hand- en spandiensten te verlenen en verkeersmaatregelen te treffen tijdens werk in uitvoering Wat heeft het gekost? Het Wegschap heeft slechts één programma, namelijk het beheren en exploiteren van de toltunnel gelegen in het onderliggend wegennet met de aansluitende wegen. De totale kosten voor dit programma in het verantwoordingsjaar bedragen Aan onderhoud is ,- besteed en ,- aan bedrijfsvoering. Bij de exploitatie van de tunnel worden ook leningen aangetrokken waardoor er kapitaallasten ontstaan. Het totaal aan kapitaallasten in 2015 is ,-. De financiële middelen die voor de exploitatie nodig zijn, worden geput uit de tolopbrengsten en uit de bijdrage van de garanten. De totale inkomsten van passanten vermeerderd met de bijdrage van de garanten en overige opbrengsten waren in ,-. Totaal aan baten en lasten Begroting Rekening Baten Lasten Resultaat Bedragen x 1.000) Pagina 25 van 51

26 2.2. Paragrafen Lokale heffingen Deze paragraaf is bij het Wegschap niet van toepassing Weerstandsvermogen en risicobeheersing Het weerstandsvermogen geeft aan wat de financiële draagkracht van het Wegschap is, indien zich onvoorziene gebeurtenissen voordoen. Het aanhouden van weerstandsvermogen is bedoeld voor de slecht meetbare risico s in de bedrijfsvoering. Er is een drietal exploitatierisico s te onderscheiden. In de eerste plaats is dit het volume aan verkeer. Een lager volume betekent direct lagere baten uit tol. Daarnaast zijn er nog risico s met betrekking tot de rentekosten en de onderhoudskosten. Immers, hogere rentelasten en/of onderhoudskosten leiden tot hogere exploitatiekosten. De risico s zouden moeten worden gedekt door de algemene reserve. Echter deze reserve heeft volgens prognose tot en met 2020 een negatief saldo. Negatieve reserves zijn in beginsel niet toegestaan. Het Ministerie van Binnenlands zaken en Koninkrijksrelaties heeft destijds hiervoor, onder voorwaarden, voor het Wegschap een uitzondering gemaakt. De eventuele toekomstige exploitatierisico s worden daarom gedekt uit het jaarlijkse positieve resultaat van de baten en lasten, dat de laatste jaren telkens boven 1 miljoen is geweest. In het slechtste geval wordt er tevens aanspraak gemaakt op de algemene reserve. Hierdoor zal de negatieve omvang van deze reserve minder snel worden weggewerkt. Verder ligt het voor de hand dat bij een beter exploitatieresultaat dan begroot, het volledige resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve, teneinde deze, binnen de door het ministerie gestelde termijn, op een positief saldo te brengen. Als laatste zijn er nog mogelijkheden om een beroep te doen op de eigenaren die garant staan voor een sluitende exploitatie en/of om de toltarieven te indexeren. Een aanpassing van de toltarieven geschiedt bij bestuursbesluit en kan binnen het lopende jaar plaatsvinden. Tolopbrengsten Erkend wordt dat de tolopbrengsten in beginsel afhankelijk zijn van omstandigheden die niet door het Wegschap beïnvloedbaar zijn. Hierbij kan gedacht worden aan economische omstandigheden waardoor door minder verkeer de tolopbrengsten achter blijven op de prognose. Het risico op deze financiële tegenvallers is vooraf lastig in geld te kwantificeren. Het jaar 2013 was tot nu toe het jaar waarin de inkomsten het meest achterbleven op de prognose (5,2 %). In onderstaande tabel is dit als maximaal risico aangenomen. Begroot Weerstandvermogen tolopbrengsten Gerealiseerd Tolopbrengsten Tolopbrengsten Maximaal risico tolopbrengsten -5,2% 363 Maximaal risico tolopbrengsten -5,2% 378 Begroot exploitatieresultaat 965 Exploitatieresultaat Risico tolopbrengsten 363 Risico tolopbrengsten 378 Ruimte voor overige risico's 602 Ruimte voor overige risico's (Bedragen x 1.000,-) Pagina 26 van 51

27 Rentekosten Het risico op rentekosten wordt op korte termijn (nagenoeg) nihil geacht. Immers al vele jaren worden er telkens leningen aangetrokken met een steeds lagere rentelast. Daarnaast blijkt uit de meerjarenraming dat de omvang en het aantal leningen de komende jaren steeds verder afneemt en dat er tot 2020 nauwelijks behoefte is aan nieuw vreemd vermogen. Hierna zal er voor de geplande renovatie weer vreemd vermogen benodigd zijn. Onderhoudskosten Stijgende onderhoudskosten leiden tot hogere exploitatiekosten. Onderhoud is echter een activiteit waar het Wegschap wel invloed op heeft en waarop directe sturing plaatsvindt. Gelet op de geplande grootschalige renovatie, die naar verwachting start in de periode , zal de komende jaren de noodzaak tot grote onderhoudswerken afnemen. Deze ontwikkeling is ook in het meerjaren instandhoudingsplan verwerkt. Hierdoor is het risico van stijgende onderhoudskosten van het totale onderhoud beheersbaar. De onderhoudsvoorziening is aangemaakt voor de financiering van het meerjareninstandhoudingsplan en in 2015 geactualiseerd. Bij het actualiseren van het plan zijn de conclusies van de Veiligheidsbeschouwing Kiltunnel die in 2014 is uitgevoerd, betrokken. In deze veiligheidsbeschouwing is de robuustheid en de eventuele kwetsbaarheid van het gehele civiele systeem (tunnel, damwanden, onderloopsheidschermen, afritten enzovoorts) vastgelegd. Gebleken is dat er geen extra financiële inspanningen benodigd zijn voor werken of reparaties, anders dan in het instandhoudingsplan is voorzien. Het verloop en de omvang van de onderhoudsvoorziening wordt dan ook, mede gelet op de voortgang van het reguliere onderhoud, afdoende geacht tot en met In dat jaar zullen eerste voorbereidingen moeten worden gestart voor een grootschalige renovatie Onderhoud kapitaalgoederen Kapitaalgoederen zijn goederen die gedurende meerdere jaren nut geven. Adequaat onderhoud en beheer zijn voorwaarden om achterstallig onderhoud, deformatie en/of functieverlies te voorkomen. Voorts kan gesteld worden dat de levensduur van kapitaalgoederen door groot en klein onderhoud en tijdige renovaties niet tijdgebonden is. De kapitaalintensieve investeringen leggen echter wel een aanzienlijk beslag op de financiële middelen, zowel in aanschaf als in exploitatiekosten (rente, afschrijving, kosten van groot en klein onderhoud en beheerskosten). Pagina 27 van 51

28 Groot en klein onderhoud Onderhoud valt uiteen in groot onderhoud en klein onderhoud. Groot onderhoud is veelal van ingrijpende aard, ook wel lang-cyclisch onderhoud genoemd, waarbij gedacht kan worden aan grote civiel technische levensduurverlengende werken of renovaties. Kort-cyclisch is onderhoud van geringere omvang, dat veelal met een zekere regelmaat terugkeert en waarvan de kosten uit de onderhoudsvoorziening worden gedekt. Planning van groot en klein onderhoud gebeurt altijd met aandacht voor nut en noodzaak. Daarnaast wordt gestuurd op tijd, kwaliteit en geld. Om de staat van onderhoud op voldoende niveau te houden is het meerjaren instandhoudingsplan door het bestuur vastgesteld. Dit plan is in 2011 tot stand gekomen na een technische analyse omtrent de onderhoudstoestand van onder meer de installaties, wegen en civiele constructies. Tevens heeft overleg met deskundigen ten grondslag gelegen aan dit plan. Voor de realisatie van het onderhoudsplan is een onderhoudsvoorziening ingesteld waaraan tot en met 2013 jaarlijks een dotatie van ,- uit de exploitatie werd toegevoegd. De omvang van de voorziening is echter zodanig dat in 2014 de jaarlijkse dotatie is teruggebracht naar ,-. Renovatie i.r.t. het meerjaren instandhoudingsplan Met de presentatie van het meerjaren instandhoudingsplan destijds is tevens beoogd dat in de jaren het gehele areaal een grondige renovatie ondergaat. Immers, de civiele constructies zijn dan inmiddels 40 jaar oud. Groot onderhoud aan en renovatie van deze constructies zijn noodzakelijk om de levensduur te borgen en om in te kunnen blijven staan voor de verkeersveiligheid. Evenzo geldt dit voor de elektrotechnische installaties. Tijdens de renovatie van 2002 zijn slechts onderdelen van deze installaties vernieuwd. Los daarvan worden deze installaties in technische zin afgeschreven in een periode van 15 tot 20 jaar. Met de renovatie in het vooruitzicht lopen logischerwijze de bestedingen uit het meerjaren instandhoudingsplan terug. Immers, er wordt telkens een afweging gemaakt of gepland onderhoud moet worden uitgevoerd of dat dit onderhoud kan worden meegenomen in het renovatieplan. Onderhoudswerken 2015 Om de functionaliteit van de tolinstallaties te borgen is in het voorjaar opdracht verleend tot het uitvoeren van groot onderhoud aan de tolcentrale. De kosten hiervoor, naar raming ,-, worden aangewend uit de onderhoudsvoorziening. Het bestuur is hierover in de bestuursvergadering van maart 2015 geïnformeerd. Voorts is een aantal elektrotechnische en civieltechnische werkzaamheden uitgevoerd en is er een aantal werkzaamheden die gepland stond niet of nog niet (geheel) uitgevoerd. Oorspronkelijk stond in de voorziening in 2015 voor aan werkzaamheden gepland ,- hiervan is gerealiseerd, is in opdracht en is besteed aan onderhoud aan de tolcentrale. Voor dit onderhoud aan de tolcentrale staat in ,- gepland. Echter, het onderhoud blijkt omvangrijker en er diende eerder hiermee te worden aangevangen ,- is vervolgens aan de planning van 2015 toegevoegd waardoor de geplande aanwendingen een omvang hebben van ,-. Pagina 28 van 51

29 Een bedrag van ca is niet (of nog niet) aangewend. Enerzijds omdat er geen directe noodzaak was en anderzijds omdat uitvoering onmogelijk was. Daarnaast worden bestedingen getemporiseerd met de gedachte om deze geplande werken in de komende renovatie mee te nemen. Uiteraard leidt dit niet tot afbreuk van de functionaliteit van de kapitaalgoederen of de veiligheid van de medewerkers en weggebruikers. Overzicht onderhoudsvoorziening. Plan en bestedingen Plan 2015 Realisatie 2015 Omschrijving Bedrag Bedrag Opmerking Toelichting Dakleer Gerealiseerd Besturing straten Gerealiseerd Hellingkelders Ged. gerealiseerd Komend jaar verdere verbeterwerkzaamheden MMI Calamiteitenruimte Ged. gerealiseerd Laatste opdracht in voorbereiding Hoofdverdeling Ged. gerealiseerd Laatste opdracht in voorbereiding Gevelonderhoud Ged. gerealiseerd Een aantal delen moet nog worden geïnspecteerd. Hoogtedetectie In opdracht Uitvoering 1e kwartaal 2016 Camera's In opdracht Uitvoering 1e kwartaal 2016 Video logging In opdracht Uitvoering 1e kwartaal 2016 Verkeersinstallaties Niet uitgevoerd Nog geen omvangrijke uitval. Reparatie tunnelfront Niet uitgevoerd Voor uitvoering is lange vorstperiode noodzakelijk. Gevelbekleding Niet uigevoerd In 2015 nog geen noodzaak tot vervanging. Hittewerende bekleding Niet uitgevoerd Met andere werken uitvoering in 2016 Schilderwerk Niet uitgevoerd Geen noodzaak Tolinstallaties (Is naar voren gehaald, waardoor dit bedrag in plan 2016 vervalt.) In uitvoering. Definitieve oplevering 3e kwartaal Naar raming zal voor dit project benodigd zijn hiervan is reeds besteed. Totaal Totaal aangewend. Verschil plan/realisatie Bedrag blijft in de voorziening voor toekomstige onderhoudswerken. Nieuw programma 2016 met vervallen en toegevoegde deelprogramma's Omschrijving Bedrag Opmerking Omschrijving Bedrag Opmerking Groot onderhoud tolcentr Raming: 300k waarvan 117k Pomp en vlotters Uitvoering 2016 besteed in Kantoor en cabines Uitvoering 2016 Voorbereidingen renovatie In bestuursvergadering van Hittewerende bekleding Uitvoering december besproken. Schilderwerk Uitvoering 2016 Hoogtedetectie In uitvoering CCTV Uitvoering 2016 Camera's In uitvoering Vuilwaterpomp Uitvoering 2016 Video logging In uitvoering Tolinstallatie - Vervallen Reparatie tunnelfront Gevelbekleding Totaal Totaal Totaal generaal Pagina 29 van 51

30 Financiering Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is een instrument ter beperking van het renterisico op de korte schuld met een rentetypische looptijd van korter dan een jaar. Als grondslag van de wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet wordt de omvang van de jaarbegroting per 1 januari voor het gehele begrotingsjaar aangehouden. Voorts wordt de omvang van de kasgeldlimiet, zijnde 8,2% voor gemeenschappelijke regelingen, vastgesteld bij ministeriële regeling. Ten slotte wordt het aldus berekende bedrag getoetst aan de werkelijke omvang van de kasgeldlimiet. Indien de werkelijke omvang lager is dan de wettelijk toegestane omvang, is er sprake van ruimte, indien de werkelijke omvang hoger is, dan is er sprake van een overschrijding. Voor het bepalen van de kasgeldlimiet dient het kort vreemd vermogen met een looptijd van minder dan een jaar in beschouwing te worden genomen. Kasgeldlimiet Limiet Banksaldi 2015 Ruimte onder KGL Begrotingstotaal Percentage Kasgeldlimiet Ultimo 1 e kwartaal ,20% Ultimo 2e kwartaal Ultimo 3 e kwartaal Ultimo 4 e kwartaal (Bedragen x 1.000,-) Renterisiconorm Bij het renterisico gaat het om de vraag in hoeverre variaties in de rente kunnen worden opgevangen in de exploitatie. Beheersing van het renterisico is er op gericht dat rentebewegingen de continuïteit niet in gevaar kunnen brengen. Het renterisico op de vaste schuld wordt berekend door te bepalen welk deel van de langlopende leningen in enig jaar moet worden geherfinancierd. Wettelijk is vastgesteld dat 20% van het begrotingstotaal van de vaste schuld onderhevig mag zijn aan renteherziening en herfinanciering. Door middel van deze norm wordt een kader gesteld waarmee een zodanige opbouw van de langlopende leningen wordt bereikt, dat het renterisico in voldoende mate wordt beperkt. In het verantwoordingsjaar is de norm niet overschreden. Omschrijving Renterisiconorm Begroot Resultaat 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 2 Renteherziening op vaste schuld 3a Nieuw aangetrokken vaste schuld b Nieuw uitgezette lange leningen 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld 5 Betaalde aflossingen Herfinanciering Renterisico op vaste schuld Stand van de vaste schuld Vastegesteld percentage 20% 20% 10 Renterisiconorm a Ruimte onder de renterisiconorm b Overschrijding renterisiconorm - - (Bedragen x 1.000,-) Pagina 30 van 51

31 Liquiditeit Met inachtneming van de vakantieperioden en de weekeinden is er een vrijwel constante verkeersstroom, waardoor de inkomsten uit tolopbrengsten redelijk voorspelbaar zijn. Daarnaast zijn de rentebetalingen en aflossingen over meerdere jaren vooraf bekend. Deze gegevens vergemakkelijken de liquiditeitsplanning, waardoor er tijdig zicht is of er nieuwe leningen, met in achtneming van het financieringsstatuut, moeten worden aangetrokken. Lening portefeuille In 2015 zijn er drie leningen met een gezamenlijke oorspronkelijke omvang van 14,5 miljoen afgelost en is er één lening, groot 2,5 miljoen, aangetrokken met een looptijd van 10 jaar. Rechtmatigheidsaspecten In het algemeen gelden de gemeenschappelijke regeling voor het Wegschap, de mandaatregeling, het financieringsstatuut en het controle protocol. Voor de jaarrekening (en begroting) is verder het Besluit Begroting en Verantwoording voor provincies en gemeenten van toepassing. Voor inkopen en aanbestedingen, functiescheiding en overige interne processen zijn procesbeschrijvingen opgesteld. Daarbij is ook de aanbestedingswet van toepassing. In het najaar van 2015 heeft de accountant tijdens een interim controle een aantal werkprocessen getoetst. Hieruit zijn geen bevindingen voortgekomen die maatregelen noodzaakten. Voor het ontvangen, verwerken, controleren, afstorten enzovoorts van tolgelden wordt gebruik gemaakt van de tolcentrale. Dit is een IT-omgeving met hardware en randapparatuur. Thans werkt de centrale nog met software die niet meer onderhoudbaar is. Met het uitvoeren van groot onderhoud aan de tolcentrale wordt tevens nieuwe software geïmplementeerd. Naar verwachting zal dit groot onderhoud in het derde kwartaal van 2016 worden opgeleverd. Dit groot onderhoud is tijdens de interim controle van de accountant aan de orde gekomen. Geadviseerd is om nog tijdens de ontwikkelfase een IT-audit uit te laten voeren. Deze audit staat gepland in het tweede kwartaal van Bedrijfsvoering Alle bedrijfsvoeringstaken vinden plaats binnen de eigen organisatie. De omvang van de organisatie bestaat vanaf uit 15,2 fte waarvan 3,4 fte voor de bezetting op kantoor. Daarboven is in ,4 fte ingehuurd. Deze inhuur was noodzakelijk voor een volledige bezetting op het tolplein. Een aantal belangrijke bedrijfsprocessen kan als volgt worden benoemd: debiteuren- en crediteurenadministratie; afrekenen en verwerking van tolgelden; personeelszaken en salarisadministratie; inkoop, onderhoud en contracten; frauderisicobeheersing. Pagina 31 van 51

32 Debiteuren- en crediteurenadministratie Deze administratie wordt verzorgd door de stafmedewerker, waarbij gebruik wordt gemaakt van het softwarepakket Exact. Betalingen aan crediteuren worden binnen de gestelde termijn gedaan. Juiste en tijdige betalingen door debiteuren worden nauwlettend gevolgd. Bij overschrijdingen van betalingstermijnen wordt contact opgenomen met de betreffende debiteur waarna in vrijwel alle gevallen spoedige betaling volgt. Afrekenen en verwerking tolgelden Het afrekenen van tolgeld wordt uitgevoerd door tolbeambten die volgens een rooster dienst doen op het tolplein. De tolbeambten maken gebruik van een geautomatiseerd systeem, Tolcentrale drie (TC-3), waarbij alle diensten en opbrengsten worden gedigitaliseerd en gerapporteerd. Verdere verwerking van tolgelden -verzamelen, controleren, afstorten en rapporteren- vindt plaats door de bedrijfsleider of zijn waarnemer. Hierbij wordt eveneens gebruik gemaakt van de data en rapportages die door de tolcentrale worden gegenereerd. Vanuit TC-3 worden tevens de facturen gegenereerd voor de grootverbruikers. Informatie uit TC 3 met betrekking tot de facturen voor de grootverbruikers wordt ingevoerd in de debiteurenadministratie. De gegevens over de tolopbrengsten uit TC-3 worden maandelijks geïmporteerd in Exact. Betalingen, afstortingen van tolgelden etc. worden wekelijks verwerkt in Exact. Op deze wijze is er nagenoeg dagelijks actuele managementinformatie beschikbaar. Personeelszaken en salarisadministratie De stafmedewerker draagt zorg voor het aanleveren van mutaties aan de externe salarisverwerker ADP, alsmede voor de controle na verwerking. Na autorisatie door de directeur worden de betalingen verricht. De betreffende medewerker verzorgt tevens de personeelsadministratie en overige P&O activiteiten. Voorts ondersteunt en adviseert de medewerker de leiding bij haar managementtaken. Inkoop, onderhoud en contracten Inkopen zijn benodigd voor de dagelijkse bedrijfsvoering en voor het onderhouden van de eigendommen van het Wegschap. Voor het inkopen van diensten, goederen en onderhoudscontracten zijn procedures en mandaten vastgesteld. Uitval van installaties en storingen worden altijd geanalyseerd door de technisch medewerker. Afhankelijk van zijn bevindingen wordt eventueel een beroep gedaan op marktpartijen. Frauderisicobeheersing Frauderisicobeheersing wordt als een afzonderlijke taak binnen de bedrijfsvoering beschouwd. Voorop staat dat de bedrijfsprocessen zodanig zijn ingericht dat risico s zijn ondervangen. Daar waar verbeteringen mogelijk zijn zullen deze in de werk- of IT-processen worden geïmplementeerd. Voor de bevoegdheden is een mandaatboek samengesteld. Daarnaast zijn bevoegdheden in het betaalsysteem en in de tolcentrale vastgelegd en worden verbeteringen hieromtrent in de nieuwe tolcentrale geïmplementeerd. Pagina 32 van 51

33 Overzicht beheersmaatreglene i.r.t. risico's Proces Risico Beheersmaatregel Tolgelden Onvolledige verantwoording opbrengensten Rigide dagelijkse kas/opbrengsten controle per medewerker. Tolopbrengsten moeten aansluiten op de geautomatiseerde tolcentrale. Tekorten worden door de betreffende medewerker verantwoord en aangevuld. (Onderhouds)kosten Onverantwoorde opdrachten Mandaat voor opdrachten alsook voor behandeling facturen zijn investeringen, of betalingen. vastgelegd in mandaatboek. betalingen Onjuiste of onterechte Tweemaal per jaar crediteurenscan door directeur. declaraties Direct toezicht op juiste uitvoering of levering. Facturen worden door verschillende functionarissen beschouwd voor levering, prestatie, tenaamstelling, rekeningnummer etc. Facturen worden pas verwerkt als deze zijn geautoriseerd. Betalingen vinden plaats door directeur. Overeenkomstig bevoegdheden in het betaalsysteem. Stambestand crediteuren wordt beheerd door stafmedewerker. Memorialen Niet respecteren van interne Memorialen worden alleen door stafmedewerker aangemaakt controlemaatregelen en na autorisatie van de penningmeester verwerkt. Declaraties Onjuiste of onterechte Overeenkomstig het mandaatboek worden de declaraties door declaraties meerder functionarissen beoordeeld en na goedkeuring verwerkt in het betaalsysteem. Personeelskosten Deadman on the payroll Er is directe toezicht op de bezetting. Omvang personele bezetting is gering waardoor iedereen bekend is bij directie. Kasverkeer Onverantwoorde betalingen Alle kasbetalingen worden verantwoord en door de directeur geaccordeerd waarna deze worden verwerkt in de administratie. Cybercrime Dataverlies, manipulatie Aangesloten bij ISAC-tunnels. 5x8 online servermonitoring, Intern zijn beveiligingsprocedures vastgesteld Verbonden partijen Het Wegschap heeft geen bestuurlijk en financieel belang in een privaat- of publiekrechtelijke organisatie. Voor de garanten is het Wegschap wel een verbonden partij. Zij hebben immers een bestuurlijk én financieel belang bij het Wegschap. Deze garanten zijn: Provincie Zuid-Holland en de gemeenten Dordrecht, Binnenmaas en Strijen Lokale heffingen Deze paragraaf is bij het Wegschap niet van toepassing Grondbeleid Deze paragraaf is bij het Wegschap niet van toepassing Kengetallen 1a netto schuldquote; 1b netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen; 2 solvabiliteitsratio; 3 grondexploitatie; 4 structurele exploitatieruimte; 5 belastingcapaciteit. Pagina 33 van 51

34 1a Netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. Ultimo 2015 bedraagt deze schuldquote 4,13. Deze hoge quote is het gevolg van de omvang van de lening portefeuille die de komende jaren verder afneemt. Opgemerkt wordt dat de eigenmiddelen -tolopbrengsten en de bijdrage van de garanten- voldoende zijn om aan de aflossings- en renteverplichtingen te voldoen. Netto schuldquote Vaste schulden Netto vlottende schulden en overlopende passiva A Totaal schuldenlast Activa en overlopende activa 258 Uitzettingen - Liquide middelen B Totaal eigen middelen C Totale baten (exclusief mutaties reserves) Netto schuldquote (A - B) / C 4,10 (Bedragen x 1.000,-) 1b Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Het Wegschap heeft geen middelen doorgeleend aan private of publiekrechtelijke organisaties. Derhalve is de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekkingen gelijk aan de netto schuldquote. 2 Solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate van weerbaarheid van het Wegschap. Omdat het Wegschap nagenoeg niet over eigen middelen beschikt (zijn zelfs negatief) is de ratio ook negatief. Hierbij wordt wel opgemerkt dat de nagenoeg constante inkomstenstroom, jaarlijks á 8 mln., voldoende is om aan de rente- en aflossingsverplichtingen te voldoen alsmede om de algemene reserve in 2020 te laten groeien tot een positieve waarde. 3 Grondexploitatie Dit kengetal is niet van toepassing. Het Wegschap heeft geen grond aangekocht voor (toekomstige) projecten. Pagina 34 van 51

35 4 Structurele exploitatieruimte Bij dit kengetal worden de structurele baten en lasten vergeleken met de totale baten. De baten bij het Wegschap worden, op de bijdragen van de garanten en wat kleine neveninkomsten na, rechtstreeks bepaald door het volume aan verkeer. Het is daarom lastig te bepalen wat structureel is. Om toch enig inzicht te geven bij dit kengetal is bij de omvang van de structurele baten en lasten uitgegaan van de begroting. Structurele exploitatieruimte Structurele baten / begrote baten Structurele lasten / begrote lasten Begroot resultaat / structureel resultaat 965 Werkelijke baten / jaarresultaat Begroot resultaat / structureel resultaat 965 Exploitatieruimte 542 Bedragen z 1.000,- 5 Belastingcapaciteit Dit kengetal is niet van toepassing. Het Wegschap heeft geen inkomsten uit belastingen. Pagina 35 van 51

36 3. Jaarrekening 3.1. Overzicht van baten en lasten Lasten Rekening 2014 Begroting 2015 Rekening 2015 Verschil Personeelskosten Personeel derden Overige personeelskosten Kosten bedrijfsvoering Onderhoudskosten Kosten tolgeldverwerking Controle- en advieskosten Kapitaallasten Totaal aan lasten Baten Rekening 2014 Begroting 2015 Rekening 2015 Verschil Tolopbrengsten Vergoeding openstellen tunnel Bijdrage garanten Rentebaten Overige opbrengsten Totaal aan baten Totalen Rekening 2014 Begroting 2015 Rekening 2015 Verschil Baten Lasten Gerealiseerd resultaat (Bedragen x 1.000,-) Pagina 36 van 51

37 Toelichting op het overzicht van baten en lasten Grondslagen voor waardering De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het lopend jaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Personeelskosten De verschillen bij de post personeelskosten en personeel derden zijn veroorzaakt door het in dienst nemen van een tolbeambte in december Overige personeelskosten Op deze post is meer besteed dan begroot, voornamelijk als gevolg van noodzakelijke Arbokosten ( ,-) en scholingskosten ( ,-). Kosten bedrijfsvoering Hier worden onder meer de kosten voor energie, automatisering, schoonmaakkosten kantoor, verzekeringen en drukwerk alsmede de aankoop van telekaarten verantwoord. Met name door de niet begrote aankoop van telekaarten is deze post overschreden. Voorts zijn kosten voor het maken van een automatiseringstool alsmede de online-servermonitoring debet aan deze overschrijding. Als gevolg van het installeren van nieuwe verwarmingsinstallaties zijn er besparingen gerealiseerd op energiekosten. Evenzo zijn er besparingen gerealiseerd op drukwerk. Onderhoudskosten Doordat een aantal werkzaamheden zijn verschoven naar 2016 is deze post niet volledig uitgeput. Pagina 37 van 51

38 Controle en advies Doordat een aantal advieswerkzaamheden nog niet zijn opgeleverd is deze post evenmin volledig uitgeput. Kapitaallasten Op de kapitaallasten worden de rentekosten en de afschrijvingen van de activa verantwoord. Het BBV zegt dat investeringen economisch nut hebben indien ze verhandelbaar zijn en/of kunnen bijdragen aan het genereren van middelen, zoals door het heffen van tol. Investeringen met een meerjarig economisch nut worden bij het Wegschap geactiveerd zodat de investeringskosten worden verdeeld over de jaren waarin de investering nut heeft of rendement oplevert. Om de grote investeringen te financieren worden er langlopende leningen afgesloten die over meerdere jaren worden afgelost met rente. De totale afschrijving bestaat uit twee delen, namelijk de afschrijving van de initiële investering en de afschrijving van latere investeringen zoals de renovatie uit De afschrijving van de oorspronkelijke investering is gebaseerd op een 9¼%, 40-jarige annuïteit. In 2009 is besloten om enige elementen van de activa (betonnen elementen) te waarderen op grond van de werkelijke gebruiksduur. Hierdoor is de afschrijvingstermijn voor de betonnen elementen met 20 jaar verlengd, waardoor de bijdrage van de garanten kon worden gehalveerd tot het huidige niveau. Het resultaat op de kapitaallasten 2015 wordt enzerzijds veroorzaakt doordat de begrotingsrente hoger is dan de betaalde marktrente. Anderzijds is de financiële bijdrage aan het project N3-A16 nog niet geëffectueerd. Tolopbrengsten In het verantwoordingsjaar zijn er motorvoertuigen geteld. Dit is 4% ( motorvoertuigen) meer dan begroot waardoor de tolopbrengsten ,- (+ 4%) hoger uitvallen. Vergoeding openstellen tunnel Met name als gevolg van ongevallen en frequent onderhoud in de Heinenoordtunnel heeft Rijkswaterstaat meer beroep gedaan op het open stellen van de Kiltunnel dan begroot waardoor het resultaat ,- hoger is dan begroot. Pagina 38 van 51

39 Wet Normering Topinkomens In het kader van de WNT 2 moet de bezoldiging van topfunctionarissen gepubliceerd en verantwoord worden in de jaarrekening. Naast de in de tabellen hieronder vermelde functionarissen zijn er geen andere functionarissen die in 2015 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Voorts zijn er in 2015 geen ontslaguitkeringen aan functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. Bestuur Beloning W.G.deel SVpremies Belastbare kostenvergoedingen Voorzieningen betaalbaar op termijn Provincie Zuid-Holland Mw. I.G.M. de Bondt Voorzitter AB + DB tot voorjaar F. Vermeulen Voorzitter AB + DB v.a. medio R.A. Janssen Plv. lid Algemeen Bestuur R.A.M. van der Sande Algemeen Bestuur Mw. A.W. Bom Lemstra Plv. lid Algemeen Bestuur Gemeente Dordrecht J. Mos Algemeen en Dagelijks Bestuur R. van der Linde Algemeen Bestuur Gemeente Binnenmaas W.W. Joosten Algemeen en Dagelijks Bestuur H. van Etten Algemeen Bestuur Gemeente Strijen A.J. Moerkerke Algemeen en Dagelijks Bestuur W. van Tilborg Algemeen Bestuur Naam Functie Duur dienstverband Omvang dienstverband Beloning Verkoop verlof W.G. deel SV-premies Belastbare kostenvergoedingen Voorzieningen betaalbaar op termijn A.J. Bras Directeur v.a Aanstelling onbepaalde tijd 36 uur per week Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Pagina 39 van 51

40 3.2. Balans Debet Credit Debet Credit Tunnel Aanleg aansluitende wegen Machines en installaties Totaal vaste activa economisch nut Debiteuren Tolgeld afstortingen onderweg Min. v. Fin (SKB) Totaal uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jr Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Totaal overlopende activa BNG Bank BNG Bank Werkrekening SKB 0 0 Kleine kas 1 0 Kasgeld bij tolbeambten Totaal liquide middelen Onderhoudsfonds Rente-egalisatiefonds Algemene reserve Gerealiseerd totaalsaldo van baten en lasten Totaal reserves Voorziening groot onderhoud Totaal voorziening Langlopende geldleningen Statiegeld Telecards Saldo op telecards Depotbedragen grootverbruik Totaal langlopende schulden Crediteuren 12 7 Loonheffing 0 0 Totaal netto vlottende schulden 12 7 met een rentetypische looptijd < 1 jr Vooruitontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Nog te betalen rente leningen Totaal overlopende passiva Totaal balans (Bedragen x 1.000,-) Pagina 40 van 51

41 Toelichting op de balans Grondslagen voor waardering De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Materiële vaste activa met economisch nut Deze materiële vaste activa (MVA) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming annuïtair of lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. De activa van de Kiltunnel bestaan uit de initiële investeringen aan de tunnel, tolplein en de toeleidende wegen. Het betreft hier alleen activa met economisch nut. De investeringen met betrekking tot de bouw van de Kiltunnel worden in 40 jaar annuïtair afgeschreven en de betonnen onderdelen hiervan over een periode van 60 jaar. De exploitatietekorten van de eerste drie jaar vielen ook onder deze regeling en waren verantwoord onder de immateriële activa. Onder het BBV mogen deze tekorten niet meer worden geactiveerd. De tekorten zijn afgeboekt ten laste van het eigen vermogen, dat daardoor negatief werd. De investeringen van de geautomatiseerde tolinstallatie worden in 10 jaar lineair afgeschreven en de investeringen in roltrappen worden in 25 jaar afgeschreven. De kosten met betrekking tot het project renovatie zijn verantwoord in overeenstemming met het voorliggende dekkingsvoorstel en worden in 20 jaar afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. De gehanteerde afschrijvingstermijnen en de stand van de afschrijvingen zijn in onderstaande tabellen weergegeven. Pagina 41 van 51

42 Afschrijvingstermijnen in jaren Bedrijfswagens 5 Bedrijfsgebouwen 40 Machines, apparaten en installaties 10 Wegen 40 Hoofdverdeelinrichting 20 Overige initiele investeringen 40 Renovatie 20 Kunstwerken 60 Brandblusinstallatie 25 Tunnel en damwanden 60 Roltrappen 25 Overig MVA 5 Verloop afschrijvingen Tunnel Wegen Overig MVA Voertuigen Totaal Aanschafwaarde Totaal afschrijvingen tot en met Boekwaarde primo Afschrijvingen Boekwaarde ultimo Schatkistbankieren In principe dienen alle overtollige middelen in de schatkist te worden aangehouden. Wel is er sprake van een drempelbedrag dat buiten de schatkist gehouden mag worden. Bij de Kiltunnel is dit drempelbedrag voor Midddelen buiten de schatkist mrt 30-jun 30-sep 31-dec Algemene reserve In de bestuursvergadering van 30 januari 2014 is door het bestuur ingestemd met het voorstel de oorspronkelijke vier reserves (exploitatiereserve, algemene reserve, onderhoudsreserve en rente egalisatiereserve) samen te voegen tot één algemene reserve. De stand per van deze reserve, na toevoeging van het exploitatieresultaat van 2014, kan als volgt worden weergegeven. Omvang algemene reserve Omvang reserve op Toevoeging resultaat Omvang reserve op Pagina 42 van 51

43 Voorziening In totaal is in ,- uit de onderhoudsvoorziening aangewend en is er ,- aan de onderhoudsvoorziening toegevoegd. De stand van de voorziening is als volgt. Onderhoudsvoorziening Stand per Dotatie Totaal aanwendingen Omvang ultimo Langlopende schulden De langlopende schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer en worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de gedane aflossingen. Het grootste deel van de langlopende schulden bestaat uit lenigen. De mutatie in de leningportefeuille is als volgt. Zie bijlage 4.2 voor een specificatie hiervan. Omvang leningportefeuille Onderverdeling leningportefeuille Omvang Mutaties Bedragen Verstrekkers Omvang per Pensioenfondsen en Aflossingen verzekeringsinstellingen Nieuwe leningen Binnenlandse banken Omvang per Totaal Saldo op telecards en statiegeld Het saldo op de telecards alsmede het statiegeld behoren tot de langlopende schulden. Ultimo 2015 zijn er kaarten die voor 2009 zijn verkocht, na 2009 niet meer gebruikt. In voorgaande jaren viel van het saldo op de telecards telkens 20% vrij. Na verdere analyse bleek dat deze oude kaarten nagenoeg niet meer worden gebruikt, waardoor in voorgaande jaren te weinig is vrijgevallen. Daarom is besloten het totaalbedrag aan waarde op deze oude kaarten ad ,- aan het resultaat toe te voegen. Uiteraard kunnen deze oude kaarten nog steeds gebruikt worden. De vrijval aan statiegeld hoeft niet gecorrigeerd te worden en is in lijn met voorgaande jaren voor 2015 berekend op een bedrag van 2.800,-. Pagina 43 van 51

44 Vlottende passiva Onder de vlottende passiva worden de te betalen schulden op korte termijn verantwoord. Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de niet meer opeisbare tegoeden. Dit betreft crediteuren ( ,-), nog te betalen rente ( ), nog te betalen bedragen ( ) en vooruit ontvangen bedragen ( ). Niet uit de balans blijkende verplichtingen Naast de hieronder aangegeven verplichtingen is door het bestuur een bijdrage toegezegd van ,- voor de realisatie van een fly-over N3-A16. Verwacht wordt dat deze bijdrage pas in 2017 zal worden opgevraagd. Pagina 44 van 51

45 3.3. EMU-Saldo 1 Omschrijving Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) EMU-Saldo Volgens jaarrekening Volgens begroting 2016 Volgens meerjarenraming in begroting Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 3 Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Neen Neen Neen b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-Saldo (Bedragen x 1.000,-) Pagina 45 van 51

46 4. Controleverklaring accountant Pagina 46 van 51

47 Pagina 47 van 51

48 Pagina 48 van 51