BTW compensatiefonds in relatie tot overdracht onroerend goed

Transcriptie

1 Voorstel Algemeen Bestuur VRU VRU Agendapunt: 5 Portefeuillehouders: Lamers en Swillens vergadering: 13 september 2010 Akkoord secretaris: Directie Bedrijfsvoering Inlichtingen Bovenkamp, J. van de j.vande.bovenkamp@vru.nl Onderwerp : BTW compensatiefonds in relatie tot overdracht onroerend goed Beslispunten 1. Instemmen met fase 1; overdracht per 1 januari 2010 van de panden (gemeentelijke brandweerkazernes, -posten, etc ), te beginnen met de panden die na 1 januari 2003 in gebruik zijn genomen of zijn gerenoveerd. 2. Instemmen met de start van fase 2, de overdracht van de panden, die vóór 1 januari 2003 in gebruik zijn genomen. 3. Instemmen met een overdracht tegen boekwaarde per Instemmen met voorstel om in 2012 te starten met fase 3. Inleiding: Op 1 januari 2003 is de Wet op het BTW compensatiefonds (Wet BCF), van kracht geworden. Op grond van deze wet ontvangen gemeenten, provincies en regionale openbare lichamen een bijdrage uit het BTW-compensatiefonds ter financiering van de aan hen in rekening gebrachte omzetbelasting die zij in hun hoedanigheid van nietondernemer als overheid verbruiken. Op grond van artikel 4, lid 1, onder a van de Wet BCF is geen compensatie mogelijk voor BTW die wordt betaald voor goederen of diensten die ter beschikking gesteld worden aan derden (de VRU). Bij het besluit tot regionalisering van de brandweer in de Veiligheidsregio Utrecht is expliciet besloten dat het onroerend goed (brandweerkazernes en posten) in ieder geval tot medio 2012 in eigendom blijft van de gemeenten. Daarbij is overeengekomen dat deze panden wel ter beschikking worden gesteld aan de VRU. Hiervoor zijn afspraken gemaakt in het overdrachtsdossier. In onze regio veroorzaakt dit besluit bij 8 gemeenten een aanzienlijk financieel risico. Bij onroerend goed dat na 1 januari 2003 in gebruik is genomen, waarvan de BTW werd gecompenseerd en dat nu wordt verhuurd of ter beschikking wordt gesteld aan de VRU, dient namelijk terugbetaling van de gecompenseerde BTW plaats te vinden.

2 2 van 5 Ter verduidelijking: de Uitvoeringsregeling BTW-compensatiefonds bepaalt dat onroerende zaken en rechten waarop deze regeling van toepassing is afzonderlijk in aanmerking worden genomen. De BTWcompensatie die hiervoor wordt ontvangen wordt tien jaar gevolgd. Elk van die jaren wordt van 1/10 van het ontvangen bedrag beoordeeld of het gebruik in dat jaar deze compensatie nog rechtvaardigt. Een rekenvoorbeeld: Gemeente X heeft op 1 januari 2006 een brandweerkazerne in gebruik genomen. Daarvan was ,- BTW compensabel en dus teruggevorderd. Per 1 januari 2010 stelt de gemeente het onroerend goed ter beschikking aan de VRU in het kader van de regionalisering van de brandweertaken. Als gevolg van het in deze notitie geschetste beleid van de fiscus (en de genoemde termijn 10 jaar) dient de gemeente 6/10 ( ,-) deel terug te betalen aan de fiscus. Bij overdracht van het onroerend goed per die datum door de gemeente aan de VRU geldt dit niet en kan de teruggevorderde BTW behouden blijven. Herziening van de gecompenseerde BTW bij de gemeenten kan achterwege blijven, indien wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: - het onroerend goed wordt overgedragen aan een provincie, een gemeente of een regionaal openbaar lichaam als bedoeld in art. 104 van de Wet Gemeenschappelijke regelingen; - het lichaam waaraan werd overgedragen blijft dat goed gebruiken voor handelingen waarvoor recht op compensatie bestaat. Overdracht van de panden: De eerdere overdracht van de panden is in het (financiële) belang van de gemeenten. Tegelijkertijd moet voorkomen worden dat de VRU nadelige gevolgen ondervindt van deze overdracht. Er dient uitgegaan te worden van budgettaire neutraliteit voor de gemeente en voor de VRU. Dit kan wanneer de panden in goede staat verkeren en aan de wettelijke voorschriften voldoen. Op grond van het bovenstaande kan worden geconcludeerd, dat zonder wijziging van beleid de gevolgen van de wet BCF tot nadelen zal leiden bij meerdere gemeenten. De overdracht van panden kan op twee manieren plaatsvinden. 1. tegen de boekwaarde per 31 december 2009; 2. tegen de huidige taxatiewaarde; Aan elke variant zitten voor- en nadelen die hierna kort worden weergegeven: Voor- en nadelen van overname tegen boekwaarde (variant 1) VOORDELEN: NADELEN:

3 3 van 5 De gemeentelijke bijdrage kan gelijk blijven aan huidige begroting. Geen extra kosten voor taxatie. Administratief weinig aanpassingen. Bij toekomstige verkoop loopt de gemeente mogelijke inkomsten mis. Geen actuele weergave van de waarde van het bezit. De gemeente ontvangt minder geld (indien sprake is van een hogere taxatiewaarde) voor het bezit. Voor- en nadelen van overname tegen taxatiewaarde (variant 2) VOORDELEN: Hogere opbrengst voor de gemeente (eenmalig). Actuele weergave van de waarde van het bezit. NADELEN: De gemeentelijke DVO bijdrage (jaarlijks) wordt hoger ivm hogere huisvestingskosten lokale brandweer. Extra kosten voor taxatie. Extra administratieve handelingen voor VRU en gemeenten. Om het mogelijke nadeel, dat kan optreden bij toekomstige verkoop onder variant 1, te compenseren kan de afspraak worden gemaakt dat bij toekomstige verkoop van panden door de VRU, aan de gemeenten het recht van eerste koop tegen de dan geldende boekwaarde wordt gegund. Dit geldt dan gedurende fase 1 en fase 2. Op grond van het bovenstaande wordt geadviseerd de overname tegen de boekwaarde plaats te laten vinden. Bij de deelnemende gemeenten zijn er verschillende manieren van dekking toegepast bij de investeringen in brandweerkazernes en -posten. Ook is er nu nog sprake van verschil in kwaliteit. Bij de operatie overdracht onroerend goed (OOG) wordt er naar gestreefd te voorkomen dat er financiële nadelen ontstaan bij de gemeenten en/of de VRU. En om dat te realiseren wordt voorgesteld de overdracht van het onroerend goed in 3 fases uit te voeren. Fase 1: Per 1 januari 2010 overdracht van panden die na 1 januari 2003 in gebruik zijn genomen of gerenoveerd zijn. Fase 2: In 2011 starten met het proces overdracht overige panden. Fase 3: In de loop van 2012 een sluitend voorstel presenteren over de nieuwe huisvestingkosten van de VRU op basis van economische en/of maatschappelijke waarde. Korte toelichting verschillende fases: Fase 1:

4 4 van 5 Om het directe financiële risico weg te nemen is het van belang om te handelen conform art. 9 lid 3 van de Uitvoeringsregeling BTWcompensatiefonds. Dit kan plaatsvinden door panden die na 1 januari 2003 in gebruik zijn genomen of zo ingrijpend zijn verbouwd dat er een nieuw onroerend goed is ontstaan over te dragen aan de VRU, omdat de VRU dan voldoet aan bovengenoemde voorwaarden. Bij overdracht van deze panden blijft de herziening van de gecompenseerde BTW bij de gemeenten achterwege. I.v.m. de ingangsdatum van de gewijzigde gemeenschappelijke regeling VRU en de feitelijke ingebruikname door de VRU van het onroerend goed, wordt voorgesteld deze overdracht met terugwerkende kracht - per 1 januari 2010 te laten plaatsvinden. Fase 2: Nadat bovengenoemde panden zijn overgedragen kan in 2011 worden gestart met het proces om de overige panden over te nemen. Fase 3: Bij de investeringen die de gemeenten hebben gedaan zijn niet altijd alle kosten geactiveerd, maar zijn deze soms in één keer afgeschreven ten laste van reserves of voorzieningen. Herwaardering van het betreffende onroerend goed leidt enerzijds tot een hogere overnamewaarde, maar anderzijds ook tot een structureel hogere bijdrage aan de VRU. Dit en een mogelijke wijziging in het bekostigingstelsel is aanleiding om t.a.v. de huisvesting voor te stellen om in 2012 een voorstel aan te bieden met betrekking tot de structurele financiering van de huisvesting. Hierin wordt inzicht geboden in de totale kosten van huisvesting van de VRU op basis van de economische en/of maatschappelijke waarde van de panden en de kosten voor beheer en onderhoud. De VRU vergoedt het verschil in waarde aan de gemeenten en verhoogt gelijktijdig de jaarlijkse VRU bijdrage. Ook bij dit voorstel wordt het uitgangspunt geformuleerd dat dit zowel voor de gemeenten als de VRU budgettair neutraal plaatsvindt. Na vaststelling van de nieuwe huisvestingskosten vervalt het recht van eerste koop tegen geldende boekwaarde. Nadat fase 3 is afgerond komen mogelijke wijzigingen in het dekkingsplan ten goede aan de totale VRU en dus aan alle gemeenten. Overdrachtsproces Om de overdracht technisch en financieel op een goede manier te laten plaatsvinden is het van belang dat tussen VRU en betreffende gemeenten in ieder geval inzicht is in - en overeenstemming is over de volgende punten: De omvang van de investering en de destijds gecompenseerde BTW. Het vigerende onderhoudsplan. De staat van onderhoud. Geconstateerde gebreken. De totale kosten van beheer en onderhoud van de laatste drie jaar.

5 5 van 5 Voorzieningen voor groot onderhoud en de overdracht aan de VRU. Het budget voor beheer en onderhoud. Alle verleende vergunningen en de overdracht hiervan aan de VRU. Een toets met betrekking tot de ARBO normen. Inzicht in de lopende contracten, die de VRU moet overnemen. Vanuit de wens om de overdracht spoedig af te ronden, zullen een aantal van bovenstaande punten wellicht na deze datum verder uitgewerkt kunnen worden. Voor de VRU is het hierbij van belang dat de operatie budgettair neutraal verloopt. Overeenstemming op dit punt is essentieel. Daarnaast geldt dat bovenstaande punten wellicht nog aangevuld kunnen of moeten worden. Daarom zullen de ervaringen die worden opgedaan bij de uitvoering van fase 1 worden verwerkt in fase 2. Bij de verdere uitwerking van het besluit zal een ambtelijke klankbordgroep worden betrokken.