Van wateropgave naar waterbank

Transcriptie

1 Van wateropgave naar waterbank Gietwatervoorziening en verzil/ng in het Westland dr. Sija Sto5erg (KWR) Zoetermeer, 17 november 2017 KWR, Deltares, Arcadis, Dunea, Evides, Hoogheemraadschap Delfland, Provincie Zuid- Holland, LTO-Glaskracht, Gemeente Westland

2 Het Westland (KWR) 17 november 2017

3 Watervraag en aanbod in het Westland EEN GEMIDDELD BEDRIJF Watervraag ieder jaar ongeveer even hoog: 8500 m 3 /ha/jaar (850 mm) Hoge kwaliteit (zeer weinig opgeloste zouten) Gietwater anomsog uit: o Neerslag (opgevangen in bassin) o Grondwater (brak water ontzilt d.m.v. RO) brak RO zoet zout m3/ha/d Maand 17 november 2017

4 Watervraag en aanbod in het Westland (2) IN EEN GEMIDDELD JAAR o Overschot in de winter à bassin overstort (wateroverlast) o Tekort in de zomer à grondwater RO o Tekort overschot Volume (m 3 ) Jaar Voorbeeld: Ne2o overschot tomatenbedrijf Voorbeeld: Vraag en aanbod Westland en Oostland VEEL VARIATIE TUSSEN JAREN o Buffercapaciteit zou enorm moeten zijn om droge jaren te overbruggen

5 Watervraag en aanbod in het Wesland (4) VERZILTING IS BIJWERKING VAN GEBRUIK GRONDWATER o Neerslag o Aanvullend: ontzilt brakwater o NeXo onxrekking grondwater o Autonome verzilong o Korte termijn: weinig effect o Lange termijn:. WVP1 WVP2-3 On2rekking Lozing g/l

6 Ondergrond als buffer: Ondergrondse waterberging (ASR) BEKEND SINDS 80, LAATSTE JAREN OPTIMALISATIE o Veel opslagruimte in de ondergrond o Zoet water in brak grondwater BOTTLENECK: o Zoet drij^ op zout: opdrijving o Onderzijden van de puxen verzilten o Beperkte terugwinning

7 Mogelijkheden waterberging in het Westland ONDERGROND WESTLAND o Alleen zeer grootschalige waterberging levert voldoende terugwinrendement (60%) (eigenschappen en zoutgehalte van de ondergrond, achtergrondstroming etc) o Financieel niet haalbaar vanwege leidingwerk PILOT PROMINENT o SchaalvergroOng: 4 bedrijven (30 ha) o OpOmalisaOe van terugwinning: ASR + Freshkeeper + RO

8 Mogelijkheden waterberging in het Westland PILOT PROMINENT o Terugwinning (ongemengd): 22.5% o RO nog steeds noodzakelijk o Watervraag (tomaten) > aanbod o CompensaOe voor onxrokken water (lange termijn miogaoe) o Zoutgehalte van gewonnen water gemiddeld lager o Iets minder (zout) concentraat Direct zoet Freshkeeper (RO) Brak (RO) Gietwater geproduceerd uit grondwater Geinfiltreerd in ondergrond 0 RO ASRRO

9 Grote en kleine watervragen EEN GEMIDDELD BEDRIJF BESTAAT NIET m3/ha/d 60 Ten opzichte van neerslag aanbod: Roos 50 Tomaat, paprika, komkommer 40 Orchidee 30 Tomaat belicht Watertekort Maand Wateroverschot

10 Waterbank Westland als oplossing? ONBALANS WATERVRAAG EN AANBOD IN DE TIJD o Bepaald door neerslag o Bovengrondse opslag bedrijfseconomisch niet interessant o Ondergrondse opslag: beperkte terugwinning ONBALANS WATERVRAAG EN AANBOD IN DE RUIMTE o Bepaald door gewas o Bepaald door ligging bedrijven

11 Waterbank Westland als oplossing? HET IDEE (TECHNISCH) o Bedrijven blijven RO gebruiken o Infiltreren van zoet (neerslag)water ter compensaoe o Niet (per se) op dezelfde plek als onxrekking Huidige prak/jk (BWRO) Infiltra/e zoetwater (ASR+RO) o Sommige locaoes verzilten, andere verzoeten o FluctuaOes in de Ojd DOEL o NeXo verzilong tegengaan o Indringing zeewater tegengaan o Bassin overstort gaat niet verloren naar zee o Bijdrage aan voorkoming wateroverlast

12 WVP1 On2rekking o Alleen onxrekking van brakwater o InjecOe van concentraat WVP2-3 Lozing ASR + RO leidt tot veel minder verzilong WVP1 WVP2-3 On2rekking Lozing o InjecOe van zoetwater o OnXrekking van zoet en brak water o InjecOe van concentraat

13 Waterbank in het Westland HET IDEE (ORGANISATORISCH) o IncenOve om ongebruikt zoet water te bergen in de ondergrond o Niet alleen door tuinders, maar ook anderen? o NeXo verzilter betaalt, verzoeter ontvangt o Waterbank als organisaoe: boekhouden, zorgen dat onxrekking en berging in evenwicht zijn

14 Waterbanken WAT IS EEN WATERBANK? o Fysiek: Plek waar (overtollig) water wordt opgeslagen en waaruit water onxrokken kan worden o Financieel concept: m 3 H 2 O euro s of credits (rechten) voor opgeslagen en onxrokken water o OrganisaOe: Toezicht houden op eerlijk en duurzaam gebruik VEEL VORMEN BEKEND IN BUITENLAND o Publiek, privaat of publiek-privaat o Zeer klein tot zeer grote schaal o Waterrechten of geld Infiltra?evelden waterbank California

15 Samengevat: Waterbank Westland o Huidige prakojk gietwatervoorziening leidt tot versterkte verzilong o Onbalans in ruimte en Ojd van watervraag en aanbod o Ondergrondse opslag alleen voorziet niet in behoe^e o Idee Waterbank: o Infilteren van regenwater ter compensaoe onxrekkingen o Beloning voor infiltraoe, heffing/kosten voor onxrekking o MiOgaOe van verzilong Vooruitzicht: o Verkennen van mogelijkheden voor het Westland

16 De waterbank elders o Arizona water bank (USA, publiek): bank betaalt om rivierwater te infiltreren, gebruikers betalen voor onfrekking grondwater (ook elders) o California (USA): veel kleine private samenwerkingen, maar ook publiek-private waterbanken o Australie: ideeen om na/onale waterbank te beginnen. VERGELIJKBAAR IN NL: o Walcheren, de waterhouderij: buffering van zoet water in oppervlaktewatersysteem o Tholen: waterschap scheldestromen berekent kosten zoetwatervoorziening door aan agrariers

17 Lessen uit het buitenland Private waterbanken: geen zicht op door overheid Conflicten tussen waterbank en niet-deelnemers wanneer waterbank niet formeel was ingebed Systeem van credits te ingewikkeld, daardoor nauwelijks gebruikt Schandaal in Californie: grootste voorraden waterbank opgeslokt door één bedrijf, volgens media middels achterkamertjespoli/ek als gevolg van priva/sering

18 Wat is nodig voor een waterbank? Erkenning noodzaak waterbank Beschikbaarheid van water Geschikt aquifer Kader van regelgeving, waterboekhouding en handhaving Vertrouwen van deelnemers (ook toekoms/ge beschikbaarheid) Milieu-effecten in kaart Financiering Ins/tu/oneel bestel: koppeling beleid en investeringen