herkend! Frank Paalman Erkend Hypotheek adviseur Interview met Steven 7 Welkom in de 10 Check uw Juni 2013

Transcriptie

1 herkend! Wie Leeftijd Kantoor Standplaats Aantal collega s Aantal jaren in het vak Surft dagelijks naar Vakbladen Nicole van de Wouw-van Liesdonk 37 Schrijvers Assurantiën en Makelaardij Breda 5 17 Eufin.nl, nu.nl, nieuwsgroepen op LinkedIn en Facebook Erkend, FFP Magazine en Fiscalert Richard Verhagen 37 Rabobank Roosendaal jaar nu.nl Vakblad Financiële Planning Erkend Vakblad voor Erkend Hypotheekadviseurs Juni 2013 Frank Paalman Erkend Hypotheek adviseur 2013 Wat was de aanleiding om aan deze verkiezing mee te doen? NW: Ieder jaar wilde ik meedoen, maar het kwam er nooit van. Dit jaar heb ik op het allerlaatste moment nog meegedaan. RV: Dat was puur toeval. Ik zag het voorbij komen en dacht: eens kijken hoever ik kom. Heb je je voorbereid op de toetsen? NW: De multiplechoicetoets heb ik onvoorbereid met mijn parate kennis ingevuld. Voor de schriftelijke toets in Zeist heb ik me meer dan normaal verdiept in wetswijzigingen zoals het overgangsrecht en de fiscaliteit eromheen. RV: De enige voorbereiding was dat ik even naar de actualiteiten gekeken heb. Toen we de toets gingen maken, zaten we net met de wisseling van wet- en regelgeving op hypothecair gebied. Ik heb gekeken naar wat er veranderd is en hoe de overgangsregeling eruit ziet. Hoe heeft u het assessment ervaren? NW: De tijd was beperkt. Normaal zit ik veel langer met een klant om de tafel. Ik vond het wel leuk om beoordeeld te worden door mensen die mij niet kennen. Wat in de rapportage staat, kan ik nu toepassen in de praktijk. RV: Ik vond het een lastig assessment, eerlijk gezegd. Het ging anders dan hoe wij in de praktijk werken. Normaal heb ik me gedegen voorbereid. Nu ging ik er blanco in. Voor mijn gevoel ging ik weer even terug naar hoe het vroeger ging. Welk effect heeft de krappe hypotheekmarkt op uw kantoor? NW: Wij hebben een grote schadeportefeuille en van oudsher veel hypotheken en levensverzekeringen. Op het gebied van hypotheken is het heel rustig geweest de laatste paar jaar. Maar als allround-kantoor richt je je dan meer op andere zaken. 20 Erkend juni RV: We zijn minder bezig met nieuwe hypotheken, maar meer met het onderhoud van de bestaande hypotheekportefeuille. Met welke wetswijziging van de afgelopen tijd heeft u de meeste moeite? NW: Met het Woonakkoord en de gevolgen hiervan voor iedereen heb ik nog steeds moeite. RV: Klanten zijn niet gewend dat we ook voor andere complexe zaken dan de hypotheek zijn overgegaan op transparante vergoedingen. Ook vind ik verwarrend wat een wet is en wat een gedragscode. Ik heb de hele regelgeving nog niet zo complex meegemaakt als op dit moment. Over welke kwaliteiten moet een hypotheekadviseur beschikken? NW: Inlevingsvermogen, analytisch vermogen en loyaliteit; de klant moet op je kunnen bouwen. RV: Een adviseur moet eerlijk en integer zijn, of dat nu positief of negatief is voor de klant. En empathisch. Wat waarderen klanten in u? NW: Dat ik de tijd voor ze neem en dat ik alles zo goed en duidelijk mogelijk in begrijpelijke taal probeer uit te leggen. RV: Ik hoor vaak dat ze me vertrouwen en ook als adviseur vertrouwen in me hebben. Hoe reageerde het thuisfront op uw nominatie? NW: Ik ben de trotse moeder van drie kinderen, twee meiden van 12 en 10 en een jongen van 5. Die meiden zijn helemaal blij met de ipad Mini die ik gewonnen heb. RV: Ook mijn kinderen zijn heel blij met de ipad. Ik had verteld dat ik aan een wedstrijd meedeed en een reischeque of een ipad Mini kon winnen. Mijn dochter zei: je moet niet winnen, maar zorgen dat je 2e of 3e wordt. 4 Interview met Steven van Eijck, voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging 7 Welkom in de nieuwe werkelijkheid 10 Check uw deeldiploma s en PE-certificaten voor het te laat is!

2 4 7 Inhoud bart de nie directeur SEH Informatieve CD-rom met 10 presentaties van SEH congres 2013 nu verkrijgbaar! Hebt u het SEH congres gemist, maar wilt u de presentaties graag uitgebreid nalezen? Dat kan! Bestellen? U bestelt de CD-rom via Agaat van Ekeren van Bureau D&O. Stuur een naar avanekeren@deno.nl. Vermeld hierin uw naam, telefoonnummer en postadres. U ontvangt zowel de CD-rom als de factuur via Bureau D&O. colofon Erkend is een uitgave van Stichting erkend Hypotheekadviseur en wordt verspreid onder Erkenden en andere relaties van de SEH. De inhoud van deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Stichting Erkend Hypotheekadviseur heeft bij het schrijven en redigeren van de artikelen de nodige zorgvuldigheid betracht. Stichting Erkend Hypotheekadviseur is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor schade die ontstaat als gevolg van eventuele onjuistheden en/of zetfouten in Erkend. De artikelen in Erkend juni 2013 zijn geschreven naar inzichten tot 31 mei Uitgave Stichting erkend Hypotheekadviseur Postbus AA Amsterdam ZO T F E redactie@seh.nl W Redactieleden Raymond Bakker Barbara Hermsen Jan Martijn Hengeveld Harrie-Jan van Nunen Bart de Nie Michiel Huisman Coördinatie Kluwer Deventer Eric Verheijen T E everheijen@kluwer.nl Eindredactie Barbara Hermsen T E hermsen@seh.nl 4 Interview met Steven van Eijck Bent u de financiële huisarts? 7 SEH congres 23 mei 2013 Welkom in de nieuwe werkelijkheid 10 Vakbekwaamheidseisen Check uw deeldiploma s en PE-certificaten voor het te laat is! 13 Erkend Hypotheekadviseur van het jaar 2013 Frank Paalman Ik heb plezier in mijn werk 14 De verbouwingshypotheek Weeffout met dure gevolgen parallelsessies De praktijk van de financiële huisarts 18 De eigen woning Einde relatie krijgt complex fiscaal staartje 20 Herkend Nicole van de Wouw-van Liesdonk en Richard Verhagen Basisontwerp Haagsblauw/Jeroen Leupen Vormgeving Hans Roenhorst/ H2R+ creatieve communicatie bv Er blijft altijd behoefte aan de hypotheekspecialist, maar lukt Dat klinkt nogal soft, zult u zeggen en dat is het ook. Als u de het om alleen daarmee uw brood te verdienen? Of zou u in klant echt centraal wilt stellen dan kan dat alleen maar door met samenwerking met anderen het vak financieel adviseur kunnen uitoefenen? richt werken vanuit de overtuiging dat u die financieel huisarts die klant in gesprek te gaan en hem te leren kennen. Relatiege- wilt zijn. Niet iedereen is daarvoor geschikt of wil dat doen. Het Op 23 mei heeft het 9e SEH congres plaatsgevonden. Naast deze is belangrijk om na te denken over wat voor type financieel adviseur u wilt zijn. Er blijft altijd behoefte aan de hypotheekspe- interessante vraag kwamen op dit goedbezochte congres ook belangrijke consumentenvragen en veranderingen in de markt voor financieel advies, aan de orde. Of zou u in cialist, maar lukt het om alleen daarmee uw brood te verdienen? samenwerking Van hypotheekadviseur naar financiële huisarts met anderen het vak financieel adviseur kunnen uitoefenen? Collega s die gespecialiseerd zijn in andere deelgebieden zodat u gezamenlijk de klant volledig van dienst kunt zijn door middel van een integraal Al vaker op deze plaats heb ik geschreven over de wenselijke en noodzakelijke verschuiving van productgericht advies naar klantgericht advies. Op het congres heeft Steven van Eijck met een schets van de maatschappelijke veranderingen en een aantal aansprekende voorbeelden duidelijk gemaakt dat de maatschappij verandert. En als de maatschap- samenwerken met fysiotherapeuten, apotheker en dergelijke. advies. Vergelijk het maar met huisartsen die onder één dak pij verandert, verandert de klant. Dus ook uw adviesgesprek. Het kan ook in een netwerk met bijvoorbeeld een pensioenspecialist, notaris en fiscalist. Natuurlijk, mensen kopen nog steeds huizen en zullen dat blijven doen. Dus hypotheekadvies blijft belangrijk. Maar wel als onderdeel van de bredere financiële positie van de klant. Uw klant zal in deren. In het belang van zijn klant én in zijn eigen belang om Kortom, de wereld verandert en de adviseur moet mee veran- toenemende mate ook met vragen zitten over wat er gebeurt als hij bedrijfseconomisch het hoofd boven water te houden. De SEH zal arbeidsongeschikt raakt nu de sociale voorzieningen sterk worden de vakbekwaamheid van de Erkend Hypotheekadviseur verbreden om zijn rol als financieel huisarts te kunnen uitoefenen. Let versoberd. En dat gaat verder dan een woonlastenbeschermer. Wat heeft hij te besteden als hij straks met pensioen gaat? Maar ook wel, de financieel adviseur van de toekomst is het primaire aanspreekpunt voor zijn klant. Dat betekent niet dat hij alles moet verscheidene andere vragen die doorgaans in een gesprek over een hypothecaire financiering niet aan de orde komen. weten, integendeel. Maar wel genoeg om de financiële positie van de klant goed te kunnen analyseren om daar waar nodig door te De onzekerheid bij mensen neemt toe en daarmee de behoefte aan kunnen verwijzen. een deskundig, invoelend klankbord. Een persoon die de zorgen van zijn klant begrijpt en daar waar mogelijk oplossingen aandraagt. Gaat de klant daarvoor betalen? Dat hangt van uw eigen overtuiging af. Als u de overtuiging hebt dat de klant dat niet zal doen, Maar soms is een gesprek al genoeg. Zoals op het congres al werd gezegd, de financieel adviseur is eigenlijk een financiële huisarts. zal die overtuiging uitkomen. Als u daarentegen overtuigd bent Soms slechts een luisterend oor, een volgende keer kunt u het probleem als financieel adviseur zelf oplossen of verwijst u door naar en deze op hem weet over te brengen, is hij bereid daarvoor te van uw toegevoegde waarde voor de klant als vertrouwd adviseur een specialist. betalen. 2 Erkend juni Erkend juni

3 Steven van Eijck: Voor de financiële huishouding is een regisseur nodig. Bent u dat? Een huisarts stuurt via zijn smartphone een foto naar de dermatoloog of belt even voor ruggespraak met de internist. Op die manier kan een adviseur ook zijn netwerk inzetten. Doorsturen naar een notaris of advocaat is niet altijd nodig. Kort overleg tussen professionals kan volstaan. Steven van Eijck breekt in dit interview een lans voor de huisartsfunctie van de adviseur. En hij kan het weten. Beide werelden die van de huisarts en die van de financieel adviseur kent hij immers goed. De hypotheekadviseur weet zelf als beste dat de wereld voor hem in korte tijd volledig is veranderd. Die boodschap hoef ik dus de SEH-leden niet te brengen. Wel vraag ik me af of zij door zo hard bezig te zijn met de transitie van hun bedrijf, voldoende beseffen dat het tijdbeeld niet alleen voor hen verandert. Dat zij niet alleen staan in hun gevoel van onzekerheid. Maar dat dit in nog grotere mate geldt voor hun klanten. Een troostrijke gedachte? Misschien, maar ik wil vooral duidelijk maken dat veel mensen op veel gebieden de weg zoeken en een vertrouwensfiguur nodig hebben om die te wijzen. Hier liggen enorme kansen voor de adviseur. Bovendien wordt zijn werk leuker, dynamischer en in mijn overtuiging ook lucratiever. Zoals altijd werkt het enthousiasme van Steven van Eijck aanstekelijk, zeker als hij je meevoert naar een nieuwe wereld, waar de horizon voor adviseurs oneindig veel breder wordt dan zij tot nu toe konden vermoeden. Van Eijck hoeft voor de lezers van Erkend geen nadere introductie en dat is maar goed ook. Zelfs een samenvatting uit zijn CV zou al een hele pagina vergen. Hij is actief op de meest uiteenlopende gebieden. Algemeen bekend is dat hij Staatssecretaris van Financiën was in het Kabinet Balkenende I. Nu is hij onder meer voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging. Als directeur en oprichter van het Erasmus Instituut voor Financiële Planning stond hij aan de wieg van wat we nu integraal financieel advies noemen. Het is dus geen wonder dat hij daarvoor ook nu een lans breekt. Dat doe ik niet omdat ik zo graag dit stokpaardje berijd, werpt hij tegen, maar omdat het huidige tijdbeeld daar dwingend om vraagt. In de begintijd was financiële planning alleen bereikbaar voor een kleinere bovenlaag van de bevolking. Financieel planners kwamen binnen bij DGA s en bestuurders. Nu heeft vrijwel iedereen in welke leeftijdsklasse dan ook behoefte aan een regisseur die in staat is de hele financiële levensloop te begeleiden en in te grijpen bij elke hobbel die de consument op zijn levenspad tegenkomt. Is natuurlijk de vraag hoe een lid van SEH, toch vaak van oorsprong een hypotheekadviseur, die rol kan vervullen. Door zich met veel empathie in te leven in de gevoelswereld van zijn klant, antwoordt Van Eijck zonder daar een seconde bedenktijd voor nodig te hebben. En hij vervolgt, op de tegenwerping dat empathie een van de natuurlijke talenten is van de integere adviseur: Ik bedoel daarmee dat de adviseur niet alleen moet meedenken met de klant als die met een concrete vraag komt. Waar het om gaat is, dat de adviseur de veranderde samenleving waarvan de consument deel uitmaakt, ervaart en begrijpt. Dat hij zich ervan bewust is dat de omstandigheden van zijn klanten dramatisch zijn gewijzigd. Alle zekerheden zijn verdwenen Alle zekerheden zijn zo stilaan onder de voeten van de mensen weggeslagen, vervolgt Steven van Eijck. De vanzelfsprekendheid van een levenslang inkomen is er niet meer en ook niet dat zo n inkomen vrijwel automatisch elk jaar toeneemt. Dat gegeven beïnvloedt niet alleen de actuele vermogenspositie maar ook de hoogte van het te behalen pensioen. De klant hield zich tot voor kort nog vast aan het idee dat zijn beleggingsportefeuille en zijn Uit alle onderzoeken blijkt dat een mens zich weinig zorgen maakt voor de dag van morgen. woonhuis alleen maar in waarde konden stijgen. Inmiddels is pijnlijk duidelijk geworden dat de realiteit er anders uitziet. Financiële zekerheden zijn er niet meer Financiële zekerheden zijn er niet meer en daar komt bij dat ook het vertrouwen uit de samenleving is vertrokken. en daar komt bij dat ook het vertrouwen uit de samenleving is verdwenen. Van Eijck heeft het dan niet alleen over het vertrouwen in de financiële sector, of in de politiek. Dat probleem heeft echt structurele vormen aangenomen. Kijk bijvoorbeeld naar instituties als het Centraal Planbureau, het Cultureel Planbureau en de Raad van State. Nog niet zo lang geleden was hun woord bij wijze van spreken wet. Hun gezag wordt nauwelijks nog erkend. Ook het vertrouwen in de overlegstructuren is op een steeds lager niveau terecht gekomen, om over het wantrouwen in Europa maar te zwijgen. Wat betekenen deze ontwikkelingen concreet? Dat betekent dat de klant moet leren omgaan met deze onzekerheden. Het betekent ook dat die klant heel anders gaat kijken naar zijn financiële huishouding. Dat alles kan hij niet alleen en hij weet ook dat hij daar professionele hulp bij nodig heeft. Als een mens ergens behoefte aan heeft, is het zekerheid. Daar heeft hij goud voor over, zegt Van Eijck met een knipoog richting de professionele adviseur. Zorg voor later Daar staat tegenover dat uit alle onderzoeken blijkt dat een mens zich weinig zorgen maakt voor de dag van morgen. De onzekerheid kan wel toenemen, maar zolang hij vandaag nog kan rondkomen, zal hij de problemen voor zich uitschuiven. Dat argument wordt vaak gehanteerd door pensioendeskundigen, beaamt Van Eijck, maar ik zie dat genuanceerder. Het is een gegeven dat de bevolking veroudert. Ook het klantenbestand van een adviseur vergrijst, of die dat leuk vindt of niet. Die klant kan steeds minder een beroep doen op de publieke zorgfaciliteiten, ook al zit zijn vermogen in de stenen van zijn woning. De overheid doet telkens opnieuw een stapje terug en verwijst de zorgvrager eerst naar de huisgenoten, vervolgens naar de buren en ten slotte naar andere mantelzorgers. Pas als al die wegen zijn afgesneden wil de publieke sector in actie komen. De mensen weten dat verdraaid goed. Als ze jonger zijn, worden ze hiermee geconfronteerd via hun ouders of andere familieleden of kennissen. Je ziet om je heen wat er met je kan gebeuren als je zonder een financiële buffer ouder wordt. En dan groeit het bewustzijn vanzelf dat voldoende financiële armslag op latere leeftijd geen luxe is om mooie reisjes te kunnen maken, maar bittere noodzaak om je zorg veilig te stellen. Helicopterview Van Eijck maakt een zijstapje naar zijn voorzittersfunctie van de huisartsen om zijn stelling te illustreren. Bij mijn bezoeken aan huisartsen zit ik meestal een tijdje in de spreekkamer. Ik zie dan 4 Erkend juni Erkend juni

4 De SEH heeft op het gebied van verbreding van het advies al fantastische Samenwerking Als je het snel zegt en daar is Van Eijck een meester in dan ga je direct geloven dat de tijden voor de financiële advieswereld alleen maar beter worden. Maar laat je de onderwerpen die hij aansnijdt de revue passeren, dan lijkt het onmogelijk dat bijvoorbeeld een Erkend Hypotheekadviseur al die functies in zich kan verenigen. Dan vraag je hem tegelijkertijd huisarts en specialist in alle voorkomende disciplines te zijn. En dat is natuurlijk onmogelijk. Daarin speelt het veranderend mensbeeld de adviseur juist goed in de kaart, zegt Van Eijck. Je ziet in het bedrijfsleven een omslag van superindividualistisch handelen naar het zoeken van samenwerkingsverbanden. Dat zou ik een adviseur ook aanraden. Die moet het vertrouwen van de consument winnen. Dat kan hij doen door in het gezichtsveld te komen als de partij die alle antwoorden weet op de vragen die in een gezin kunnen opkomen. Neem mensen van wie de kinderen straks gaan studeren en dat wordt door het sociaal leenstelsel een hele dure aangelegenheid. Hoe moeten ze dat financieren? Door een extra lening op het huis te nemen, of via een verzekering? Moeten zij een lening afsluiten of het kind zelf, of moeten zij een bedrag aan dat kind schenken? Misschien kan de alimentatie in een ander vat gegoten worden, of moeten we alvast iets met de op komst zijnde erfenis van grootvader. 87% van de hypotheekadviseurs wil financieel huisarts worden stappen gezet. Waarmee Steven van Eijck aangeeft dat het in een tijd waarin de overheid steeds meer terugtreedt en compacter wordt, niet meer gaat om de aloude productvraag waarmee een klant bij de adviseur binnenstapte. Elk gezin wordt geconfronteerd met vraagstukken zelf dat steeds meer mensen binnenkomen niet omdat ze een acute die de onzekerheid over de financiële positie nog verder vergroten lichamelijke kwaal hebben, maar met de klacht dat de zorg voor en waarvoor een oplossing niet voor de hand ligt. Wat is dan mooi- een belangrijk deel van ze is afgenomen en als ze die op peil willen er om er elke keer in te kunnen slagen die problemen voor je relatie houden, ze die zelf maar moeten inkopen. Ze gaan ervan uit dat op te lossen. Als het moet samen met het netwerk van deskundigen de huisarts dan raad geeft, dat brengt zijn imago met zich mee. En dat je om je heen hebt verzameld. Ook een huisarts maakt, als het vergis je niet, dat vertrouwen is niet aangewaaid, dat heeft de huisarts in de loop der jaren moeten verwerven. Eerst werd hij gezien als een doorverwijzer naar de specialist. Nu is hij de spin in het web, dat we kwaliteit van leven noemen. Zo was ik bij een gesprek met een ouder echtpaar. Die mensen raakten de weg kwijt in het ziekenhuis omdat ze van de ene afdeling naar de andere gestuurd werden, telkens met een volgende diagnose. Het kwam erop neer dat de vrouw gedotterd moest worden, een nieuwe heup zou krijgen en een maagwandoperatie moest ondergaan. Hier wreekte zich duidelijk de verkokerde kijk van de specialisten en kon de huisarts met zijn helicopterview de regisseursrol op zich nemen. Samen met het echtpaar besprak hij welke ingreep wel en niet strikt me- zo uitkomt, gebruik van een meekijk consult van een specialist. Hij stuurt bijvoorbeeld via zijn smartphone even een foto naar de dermatoloog of belt even voor ruggespraak met de internist. Op die manier kan een adviseur ook zijn netwerk inzetten. Hij hoeft de klant niet fysiek door te sturen naar de notaris of advocaat. Vaak is een kort overleg tussen professionals voldoende. Cultuuromslag Die werkwijze betekent een hele cultuuromslag. De SEH heeft op het gebied van verbreding van het advies al fantastische stappen gezet, weet Van Eijck. En datzelfde geldt ook voor een aantal adviseurs. Maar geldt het ook voor andere instanties die zich met Welkom in de nieuwe werkelijkheid Een nieuw begin en een nieuwe werkelijkheid dat was de sfeer die duidelijk voelbaar was op het SEH congres van Elke hypotheekadviseur timmert aan de weg om grip te krijgen op die veranderende werkelijkheid en dat lukt de meesten heel aardig. Na de eerste serie parallelsessies opende SEH-voorzitter Wim van Wingerden het plenaire gedeelte van de dag met een korte toespraak. Als ik zeg dat het onzekere tijden zijn, zult u niet van uw stoel vallen, begon hij. Refererend aan de bittere kou die ons land nu al weken teistert, voegde hij daaraan toe: Het lijkt het weer wel; het wil maar niet warmer worden. disch noodzakelijk was. Het echtpaar zag tussen de bomen het bos de branche bezighouden, denk aan het nieuwe vakbekwaamheids- Inmiddels zijn de ups and downs in de branche structureler gewor- weer en ging gerustgesteld naar huis. bouwwerk en de werkwijze van de AFM. Iedereen lijkt inderdaad den, erkende Van Wingerden. Niet alleen is de markt in aantallen nogal instrumentalistisch te zijn ingesteld, geeft Van Eijck toe. Die gehalveerd, de markt verandert ook van karakter. De klant komt Het is duidelijk dat Van Eijck duidelijke parallellen ziet tussen de functie van de huisarts en die van de financieel adviseur. Die zijn verschillende modules zijn nog geënt op de verkokerde adviezen en maken het een adviseur niet makkelijker om empathisch mee Een nieuw tijdperk is aangebroken. Het met heel andere vragen. Over het verlies van zijn baan, bijvoorbeeld. Of over een huis dat hij maar niet verkocht krijgt. Het beleid er inderdaad. Als mensen zich apart laten adviseren met betrekking tot belasting, pensioen, studiefinanciering, het al dan niet te bewegen met de behoeften van de klant. De behoeften van een consument laten zich natuurlijk niet leiden door de blauwdruk van thema: De hypotheekadviseur als finan- van de overheid helpt ook niet mee, zie het gedoe rond de Blokhypotheek. De discussie heeft trekjes van een veenbrand: het laait aflossen van de hypotheek, estate planning en huwelijksvermogensrechtelijke zaken, dan raken die geheid ook de weg kwijt. Al een kennissysteem en ook niet door het productgerelateerde vergunningstelsel van een toezichthouder. De hele samenleving vraagt om ciële huisarts biedt aanknopingspunten op, wordt geblust en blijft sudderen tot de brand weer oplaait. Het woningmarktbeleid is te veel een speelbal van de financiële proble- die losstaande adviezen gaan elkaar natuurlijk bijten en daardoor worden de problemen eerder groter dan kleiner. Ook hier is een een integrale aanpak van alle deelproblemen. De financieel adviseur is bij uitstek de vertrouwenspersoon om die vraag te beantwoorden. voor een nieuwe, empathische en in de men van de overheid. regisseur nodig en die functie is nog niet ingevuld. Hier ligt een mooie, boeiende en uitdagende taak voor SEH en haar leden. Het is dan vanzelfsprekend dat regelgevers, vakbekwaamheidsarchitecten en toezichthouders in die beweging meegaan. breedte geschoolde financieel adviseur. Desondanks zijn er genoeg kansen voor de adviseur. De SEH-voorzitter ziet voor zijn toehoorders in de zaal een nieuwe rol weggelegd. 6 Erkend juni Erkend juni

5 Een rol als financieel adviseur, niet als hypotheekadviseur. Dat is maak je gebruik van de expertise van een specialist. Ofwel: zelfzorg, in beeld blijft met op de achtergrond die tweedelijnszorg? Bijkomend De adviseur doet er verstandig aan samen te werken met deskun- de toekomst. Want die klant heeft u nu meer dan ooit nodig, be- eerstelijnszorg en tweedelijnszorg toegepast op de financiële branche. probleem is dat de overheid telkens weer wat anders bedenkt. digen voor de tweedelijnszorg. Maar in de wandelgangen blijkt de sloot hij. Sprankelend optreden Eén verschil is alleen dat de huisarts bij voorbaat al E 50 per patiënt ontvangt. Bij een gemiddelde praktijkgrootte van 2500 patiënten Checklistcultuur Ook dit jaar durfde de AFM zich weer in het hol van de leeuw te angst dat dit soort netwerken maakt dat je de klant kwijtraakt. Susan van der Graaf heeft daar wat op gevonden. Ik verwijs zeker door. Maar ik ga wel met de klant mee, vertelde ze. Ik ben nieuwsgierig; Het positieve gevoel van de dag, ondanks de keiharde cijfers, werd betekent dit dat de eerste ton al binnen is voor de benodigde infra- wagen. We willen graag het werk aangenamer maken, al realiseer ik zo hoor ik nog eens wat en kom ik in allerlei netwerken waar ik drie ook gevoed door het sprankelende optreden van Steven van Eijck. structuur. De financieel adviseur moet vooralsnog zijn eigen kostje me dat de perceptie anders is, benadrukte Paul Schuiling. We wil- jaar geleden niet in zat. En dan was er nog de hypotheekadviseur die De oud-staatssecretaris van Financiën (LPF), nu voorzitter van de bij elkaar schrapen. len geen checklistcultuur. We willen alleen de klant in beeld. drie jaar geleden al het concept van financiële huisarts lanceerde. Landelijke Huisartsen Vereniging, was uitgenodigd om een vergelij- Hij hield een pleidooi voor een samenwerkingsplatform. king te maken tussen de gezondheidszorg en de financiële branche. Dat deed hij met zoveel vaart en aanstekelijk enthousiasme dat het Hierna liet Van Eijck filmpjes zien van klanten met problemen die typisch zijn voor deze tijd. Zoals het oudere echtpaar dat verhuizen Steven van Eijck vroeg de zaal naar welke vorm van toezicht hun voorkeur uitgaat. Slechts 38,9 procent koos voor toezicht van de Winnaar publiek vanzelf werd meegetrokken als Van Eijck weer eens van het moet, al is het de vraag of de vergeetachtige man überhaupt nog zelf- overheid, waaronder AFM. De meesten kozen voor een compleet Wim van Wingerden was zichtbaar onder de indruk van het wer- podium banjerde om met iemand in de zaal te praten. standig kan wonen. Ondertussen haalden de aanwezigen in de zaal zelfreinigend vermogen met eigen tuchtcollege. Dat is de ideale situ- velende optreden van Steven van Eijck. Nadat hij hem bedankt had hun stemkastje tevoorschijn om te stemmen. Zou je deze mensen atie, zei Schuiling. Maar in de praktijk heeft dat in deze sector niet voor zijn medewerking was het tijd voor de Verkiezing van de Erkend Vroeger had je zekerheid; je salaris groeide en je vond altijd een willen adviseren? Ja, antwoordde 67,9 procent van de aanwezigen. gewerkt. Waarop iemand in de zaal fel riposteerde: In welke sector Hypotheekadviseur van het jaar nieuwe baan, schetste hij. Nu hebben we te maken met veranderen- Hoe dan? Door dóór te vragen en te inventariseren wat ze echt wil- wel? Ik ken geen sector waar dat tuchtcollege en zelfreinigend ver- de omstandigheden. Financiële zekerheden zijn weggeslagen, zowel len, zei een adviseur in een korte zaaldiscussie. Dat gaat vooraf aan mogen werkt. Kijk maar naar de medische sector. Zelfs de overheid Dit jaar deden 300 mensen mee aan de digitale toets. Twintig deel- voor wat betreft het inkomen, het pensioen als de beleggingsporte- de financiële oplossing. vindt het niet nodig een miljard euro fraude te onderzoeken. nemers werden genomineerd en legden de schriftelijke toets in Zeist feuille. Vermogen is verdampt. af. De drie finalisten: Nicole van de Wouw-van Liesdonk (Schrijvers Klanten krijgen steeds meer te maken met vrij complexe, integrale Er waren andere kritische vragen, zoals in hoeverre de AFM op de Assurantiën en Makelaardij Een rol als financieel Maar dat niet alleen. Ook het vertrouwen is verdwenen, problemen. Het is de taak van de financieel huisarts om een spiegel te zijn, problemen kort samen te vatten en de klant wegwijs te ma- hoogte was van de Blok-hypotheek, waar Schuiling behendig omheen zeilde. Waarop Van Eijck gevat tegen de congresgangers zei: Naar een huisarts in Breda), Richard Verhagen (Rabobank in Roosendaal) adviseur, niet als stelde Van Eijck, terwijl hij en passant nog even de Bijleenre- ken in de brei van informatie die hij van overheid en werkgever over zich krijgt uitgestort. Zien hypotheekadviseurs dat zitten? De laatste Kijk: zó word je nou topambtenaar. Nog meer vragen waar u liever geen antwoord op geeft? ga je als je proble- en Frank Paalman (De Hypotheekshop in s-hertogen- hypotheekadviseur. geling afkraakte ( Een regeling waarbij je niet mag bijlenen, stemming waarmee deze plenaire zitting werd afgesloten, bleek voor allen een positieve verrassing: 87,2 procent van de aanwezigen wil Nou, die waren er wel. Zo vroeg een adviseur: Hoe kan het dat wij de enige branche zijn die alle diploma s moet herexamineren? Even men hebt. Ik bosch) werden in de derde ronde tijdens een assessment Dat is de toekomst. bedacht door de staatssecretaris na mij. Zo wordt er al twintig jaar lang gemorreld aan de hypotheekrenteaftrek). We gráág financieel huisarts zijn. De beursvloer Tijd voor een korte pauze. De zaal stroomde langzaam leeg, wat te leek Van Eijck Schuiling klem te zetten met de vraag: Zou u niet eens kunnen kijken naar wat dat examenbouwwerk voor gevolgen heeft? U dient toch het publieke belang? Maar na een aanvankelijk mee eens en applaus van het publiek, trok Schuiling die twee kleine probeer problemen te voorkomen. met een acteur getest op hun kennis en vaardigheden. Kandidaat Nicole van de Wouw hebben geen vertrouwen meer in instituten als het CPB, SCP, AR, de wijten (of liever gezegd te danken) was aan de traktatie van hypo- woordjes toch weer in. De vraag of er een dergelijk onderzoek volgt, maakte nog een interessante Raad van State, Europa. Kortom: het vertrouwen in het polderen is theekverstrekker Obvion die bij de uitgang de congresgangers bleef onbeantwoord. opmerking. Namelijk dat zij weg. We moeten leren omgaan met onzekerheden. verraste met Limburgse vlaai. In de zaal stands van het jubilerende Woonfonds die haar initiatief PriQels onder de aandacht bracht met Abonnementsysteem zichzelf juist niet ziet als financieel huisarts. Je gaat naar een huisarts als je problemen hebt. Ik probeer problemen te voorkomen. Van Eijck schetste een nieuwe wereld waarin we van financiële waar- behulp van jongedames in opvallende galajurken en een Maxima Nadat Van Eijck Schuiling gecomplimenteerd had met zijn aanwe- Later kwam Chris Baelemans, van Dukers en Baelemans, in zijn den naar sociale en relationele waarden gaan. Waarin concurrentie look-a-like. En van diverse opleidingsinstituten zoals NIBE-SVV, zigheid, was de beurt aan enkele vernieuwende hypotheekadviseurs. workshop op deze uitspraak terug. Hij stelde dat je de financieel en individualisme plaatsmaken voor samenwerking en empathie. Lindenhaeghe en Dukers en Baelemans. Zij informeerden de Zoals Cees Jan Timmermans, die al jaren succesvol werkt met een adviseur ook kunt zien als een gezondheidscentrum waar je terecht Helaas is de politieke standaardreflex nog altijd een top down bena- adviseurs over de verscherpte diploma-eisen waaraan hypotheek- abonnementsysteem. (Zie Erkend september 2012). kunt voor medische behandeling, check-ups, sport, voorlichting en dering, vanuit de gedachte dat de samenleving maakbaar is. Maar adviseurs de komende tijd moeten voldoen en het SEH PE program- preventie. het is allang niet meer de overheid die bepaalt wat er gebeurt. De ma van dit jaar. De beursvloer blijkt elk jaar weer de ultieme plek om Of neem Vincent van Herkhuizen die juist een uurtarief hanteert, klant komt zelf met oplossingen. De politiek heeft nog nooit zo ver bij te praten met collega-adviseurs en andere specialisten uit het vak. van E 85. Dat vind ik redelijk voor iemand die HBO opgeleid is en Toen alle kandidaten een woordje hadden mogen zeggen, kwam er van de burger afgestaan. Zeven voormalig Erkend Hypotheekadviseurs van het Jaar vonden gezien alle andere diploma s die een einde aan de spanning. De Erkend Hypotheekadviseur van het Eerstelijnszorg elkaar bij de stand van Hoffelijk Financieel waar ze een kennisquiz deden. De politiek heeft je moet halen. Er is een categorie mensen die E 85 per uur niet jaar 2013 is: Frank Paalman van De Hypotheekshop in s-hertogenbosch. Volgens de jury, met daarin onder andere Erkend Hypotheek- Van Eijck toonde een overzichtelijke cirkel met in het midden de klant en daaromheen de manier waarop hij gebruikmaakt van dage- Na de pauze ging Steven van Eijck in gesprek met deskundigen over nog nooit zo kan betalen, zei Van Eijck. Dat beaamde Van Herkhuizen. En die adviseur van het jaar 2012 Edwin Deijs, toont Paalman oprechte interesse in de klant en weet hij door te vragen, om zo tot een pas- lijks advies, periodiek advies en sporadisch advies. Voor de dagelijkse gezondheid staat het zelf doen centraal; gezond verstand, internet dilemma s in de praktijk. Eerst was daar Bob Zeeman van NIBE-SVV die in een onderonsje met Van Eijck vertelde dat het vaktechnisch ver van de burger onderlaag heeft ons nog veel meer nodig. Ik hoop dan ook dat de assu- send integraal advies te komen. Nadat Paalman de reischeque van E 2500, felicitaties en bloemen in ontvangst had genomen, was het en zelfzorg. Voor een periodieke check-up ga je naar de financieel huisarts, al dan niet betaald door een abonnementensysteem. Soms wel in orde is met de hypotheekadviseur. Maar dat de uitdaging ligt in een netwerk op te bouwen. Hoe zorg je ervoor dat je als adviseur afgestaan. rantieprovisie blijft of dat de overheid hier iets in kan betekenen. tijd voor de lunch en het vervolg van de inspirerende dag. 8 Erkend juni Erkend juni

6 Check uw deeldiploma s en PE-certificaten voor het te laat is! Met deze conclusie en aanbeveling in het achterhoofd is het goed om kennis te nemen van de inhoud van dit artikel, waarin duidelijk gemaakt wordt dat niet alleen de wettelijke (Wft-) vakbekwaamheidseisen gaan veranderen, maar dat ook de SEH haar vakbekwaamheidsniveau gaat aanpassen. De wettelijke vakbekwaamheidseisen De wettelijke vakbekwaamheidseisen zijn ingevoerd met de Wet financiële dienstverlening die op 1 januari 2006 van kracht werd en op 1 januari 2007 opging in de Wet op het Financieel Toezicht. De vakbekwaamheidseisen zijn uitgewerkt in het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen. De Minister van Financiën is verantwoordelijk voor de vakbekwaam- Indien u in het bezit bent van het Wft deeldiploma Leven Algemeen, lijkt de inspanning om aan de nieuwe eisen te gaan voldoen te overzien. Bezit u dat deeldiploma niet dan is het advies dat alsnog dit jaar te halen. Hebt u dat deeldiploma wel, check dan of u de benodigde PE-certificaten hebt. tekst Bart de Nie (Directeur SEH) heidseisen. Hij laat zich daarbij adviseren door het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD), dat daarnaast een aantal uitvoerende taken heeft. De wet eist dat medewerkers met klantcontact vakbekwaam moeten zijn Vanaf 1 januari 2014 geldige Wft-diploma s nodig om te adviseren De wet eist dat medewerkers met klantcontact vakbekwaam moeten zijn. Dat gaat niet veranderen. Wat wel gaat veranderen, is dat medewerkers die klanten adviseren in het bezit moeten zijn van een geldig diploma. Het gaat hier om het wettelijke begrip adviseren: het doen van aanbevelingen aan een specifieke klant over een specifiek product. Deze verplichting gaat voor bestaande adviseurs in op 1 januari Deze verandering heeft vooral grote gevolgen voor medewerkers die nu klanten adviseren en waarvan de vakbekwaamheid is geborgd in de bedrijfsvoering. Zij zullen allemaal hun Wft-diploma s moeten gaan halen. Zij hebben daarvoor tot 1 juli 2015 de tijd en mogen tot dan blijven adviseren. Voor Erkend Hypotheekadviseurs geldt dat zij in het bezit zijn van het Wft-diploma Basis en het Wft-diploma Hypothecair Krediet of daaraan gelijkgestelde diploma s. Als alle wettelijke PE is gevolgd, beschikt de Erkend Hypotheekadviseur op 1 januari 2014 over geldige diploma s en mag hij adviseren. Maar daarmee is de kous niet af. Op 1 juli 2015 moeten adviseurs voldoen aan nieuwe vakbekwaamheidseisen De minister heeft besloten dat de vakbekwaamheidseisen voor klantadviseurs worden verzwaard. Deze verzwaring heeft voor hypotheekadviseurs zowel betrekking op de kennis die een adviseur moet hebben als op de eisen aan adviesvaardigheden en integriteit. Voor 1 juli 2015 moeten adviseurs hebben aangetoond dat zij aan die nieuwe eisen voldoen. Erkend Hypotheekadviseurs hebben dus anderhalf jaar de tijd om aan die nieuwe eisen te voldoen en het nieuwe diploma Adviseur Hypothecair Krediet te behalen. In het nieuwe stelsel is Adviseur Hypo-thecair Krediet een beroepskwalificatie. Dat geeft aan dat men over de competenties beschikt om een beroep uit te kunnen oefenen, in dit geval dus hypotheekadviseur. Om straks het nieuwe diploma Adviseur Hypothecair Krediet te kunnen verkrijgen zal de adviseur over drie Wft-diploma s moeten beschikken: Basis, Vermogen en Hypothecair Krediet. Samen met het succesvol afleggen van het inhaal/pe-examen Adviseur Hypothecair Krediet wordt dan het diploma Adviseur Hypothecair Krediet verkregen. Het Wft-diploma Vermogen kan pas vanaf 1 januari 2014 worden behaald, maar het huidige deeldiploma Leven Algemeen (in combinatie met het huidige diploma Hypothecair Krediet) of het diploma Levensverzekeringen kwalificeert voor het diploma Vermogen. Dit inhaalexamen wordt gecombineerd met de PE voor de periode 1 januari juni In het inhaal/pe-examen Adviseur Hypothecair Krediet worden in één keer zowel nieuwe kenniselementen, bestaande kennis alsook vaardigheden en integriteit getoetst van de diploma s Basis, Vermogen en Hypothecair Krediet. Let op, adder onder het gras bij het diploma Vermogen! Indien u op 1 januari 2014 niet in het bezit bent van het deeldiploma Leven Algemeen of Levensverzekeringen of een daaraan gelijkgesteld diploma, dan dient u het diploma Vermogen te behalen om samen met de diploma s Basis en Hypothecair Krediet en een succesvol inhaal/pe-examen te kwalificeren voor het diploma Adviseur Hypothecair Krediet. Dus beschikt u als hypotheekadviseur niet over een geldig deeldiploma Wft-Leven Algemeen, Wft-Levensverzekeringen of daaraan gelijkgesteld diploma, dan moet u na 1 januari 2014 het volledige diploma Vermogen behalen, dus inclusief Beleggen. Er wordt niet meer met deeldiploma s of dispensaties gewerkt. Dat betekent een enorme verzwaring omdat u als adviseur niet alleen de kennis van het huidige deeldiploma Leven Algemeen moet verwerven, maar ook opnieuw examen moet doen voor Beleggen. Om die reden adviseert de SEH om voor 1 januari 2014 het deeldiploma Leven Algemeen te halen. Na 1 januari 2014 is dat niet meer mogelijk. Met dit deeldiploma krijgt u een gelijkstelling voor de SEH PE Let op, zorg dat al uw Wft-diploma s op 1 januari 2014 geldig zijn! Omdat op 1 januari 2014 het nieuwe vakbekwaamheidsstelsel van kracht wordt, vervallen op dat moment de oude regelingen. Dat betekent onder meer dat er geen oude PE meer kan worden gedaan. Wft-diploma s of daaraan gelijkgestelde diploma s die niet geldig zijn gehouden met PE-certificaten verliezen dus op 1 januari 2014 hun waarde! Het is daarom van groot belang ervoor te zorgen dat alle PE gedaan is en alle diploma s dus op 1 januari 2014 geldig zijn. Op 31 december 2013 eindigt de derde Wft-PE-periode. U zult dan nieuwe Wftdiploma s moeten behalen om weer te mogen adviseren! Het is tot dat moment mogelijk ook de PE uit eerdere periodes te doen. Beschikt u voor een diploma op 1 januari 2014 niet over de benodigde PE-certificaten dan is uw diploma niet langer geldig en mag u niet adviseren. U zult dan nieuwe Wft-diploma s moeten behalen om weer te mogen adviseren! Voorkom verrassingen, onderneem actie! Als u in het bezit bent van Wft-diploma s, dus diploma s die vanaf 1 oktober 2007 behaald konden worden, en u hebt uw PE gevolgd, controleer dan of u compleet bent. Bent u in het bezit van gelijkgestelde diploma s, controleer dan nog eens of die diploma s daadwerkelijk gelijkgesteld zijn met de Wft-diploma s die u nu nodig hebt om te mogen adviseren. En of u die gelijkgestelde diploma s geldig hebt gehouden met PE-certificaten. De lijst met gelijkgestelde diploma s vindt u op de site van het CDFD, Vanaf 1 juli 2015 alleen adviseren met nieuwe Wft-diploma s Als u op 1 juli 2015 niet in het bezit bent van een nieuw Wft-diploma, mag u vanaf die datum niet meer adviseren. U kunt uw oude diploma of gelijkgestelde diploma vanaf die datum ook niet meer middels een inhaal/pe-examen omzetten in een nieuw Wft-diploma. U moet dan nieuwe diploma s halen. Het inhaal/pe-examen Nu doet nog vrijwel iedereen PE door bij een opleider een PE-cursus te volgen met een toetsend element. Dat gaat veranderen. Het inhaal/pe-examen is straks een echt examen dat afgelegd wordt achter de computer in een daarvoor geschikte en gecontroleerde examenomgeving. Net zoals nu de Wft-diploma examens worden afgenomen. Het volgen van een opleiding is dus niet meer verplicht, maar wordt door de SEH wel sterk aanbevolen. De examens worden straks centraal (digitaal) gegenereerd en decentraal in de examencentra aan de kandidaten ter beschikking gesteld. De inhaal/pe-examens worden op beroepskwalificatieniveau afgenomen en niet los per onderliggende diploma s. Aan een inhaal/pe-examen is dus altijd een diploma verbonden. In het geval van de hypotheekadviseur wordt het inhaal/pe-examen dus afgenomen voor de beroepskwalificatie Adviseur Hypothecair Krediet. Voor deelname aan het inhaal/pe-examen is niet vereist dat men in het bezit is van de onderliggende diploma s. Maar alleen in combinatie met die diploma s kan het nieuwe Wft-diploma worden verkregen. 10 Erkend juni Erkend juni

7 Overigens is het bijzondere dat indien men slaagt voor dit inhaal/pe-examen Adviseur Hypothecair Krediet, men ook geslaagd is voor de beroepskwalificatie Adviseur Vermogen en daarvoor dus het diploma ontvangt. Het nieuwe PE-stelsel Op 1 juli 2015 start de nieuwe PE-cyclus. De nieuw behaalde Wft-diploma s moeten geldig worden gehouden door in de nieuwe PE-periode die loopt van 1 juli 2015 tot 1 juli 2018, op enig moment op diplomaniveau PE te doen. Deze PE wordt afgenomen door middel van een examen en bestaat uit een toets van PE-actualiteiten en reeds bekend veronderstelde, oude stof. Het behaalde PEcertificaat is drie jaar geldig. Dat betekent dat vanaf de PE-examendatum een periode van drie jaar gaat lopen waarbinnen op enig moment weer opnieuw een PE-examen moet worden afgelegd. Conclusie Indien u in het bezit bent van het deeldiploma Leven Algemeen, lijkt de inspanning om aan de nieuwe eisen te gaan voldoen te overzien. Bezit u dat deeldiploma niet dan is het advies dat alsnog dit jaar te halen. Let op! Hebt u dat deeldiploma wel, check dan of u de benodigde PE-certificaten hebt. In de nieuwsbrief houden wij u precies op de hoogte en wij adviseren u dan ook deze nauwgezet te volgen. De nieuwe SEH Erkenningseisen De nieuwe Wft-vakbekwaamheidseisen hebben ook gevolgen voor de Erkend Hypotheekadviseur. Net zoals nu zal straks de Erkend Hypotheekadviseur moeten voldoen aan de Wft-eisen voor een hypotheekadviseur. Wat ook niet verandert, is dat de SEH een jaarlijks PE-programma kent. De inhoud van de SEH-PE is de laatste jaren wel veranderd omdat niet langer actualiteiten worden behandeld, maar meer gefocust is op vaardigheden, life-events en specials zoals de zzp-er. De actualiteit wordt gecommuniceerd via de nieuwsbrief en de Wftpocket en is daarnaast natuurlijk onderdeel van de Wft-PE. Medewerkers die nu al adviseren en waarvan de vakbekwaamheid is geborgd, moeten vóór 1 juli 2015 hun Wft-diploma s halen. Tot die tijd mogen zij blijven adviseren; Erkend Hypotheekadviseurs bezitten Wft Basis, Wft Hypothecair Kredit (of daaraan gelijkgesteld). Als aanvullend alle PE is gevolgd, mag hij, wettelijk gesproken, adviseren; Adviseur Hyothecair Krediet is een beroepskwalificatie. De adviseur moet beschikken over: Wft Basis, Wft Vermogen en Wft Hypothecair Krediet plus de bijbehorende PE; Wft-diploma s (of daaraan gelijkgesteld) die niet geldig zijn gehouden door PE verliezen hun waarde per 1 januari 2014; SEH gaat in de PE-periode 2014/2015 aandacht besteden aan integraal advies, arbeidsongeschiktheid en budgettering; Door training en kennis, zorgt de SEH ervoor dat de Erkend Hypotheekadviseur over duidelijk onderscheidend vermogen beschikt ten opzichte van zijn collega Adviseurs Hypothecair Krediet. De SEH ziet dat de adviesvraag van de klant verschuift. Niet langer komt de klant alleen nog maar langs voor een nieuwe hypotheek, hij wil ook advies als hij al een hypotheek heeft, bijv. over aflossen of bij betalingsproblemen. Daarnaast zal als gevolg van de versoberingen in de sociale zekerheid en de zorg maar ook als gevolg van de vergrijzing behoefte ontstaan aan adviezen die breder zijn dan alleen die over hypothecaire financieringen. Om kort te gaan, de klant staat centraal en niet langer het product. Dat vraagt een andere benadering door de adviseur met andere vaardigheden en een bredere kennis. In de SEH-PE 2014 en 2015 gaat de SEH onder meer aandacht besteden aan integrale advisering, arbeidsongeschiktheid en budgettering. Het doel is dat u als financieel huisarts uw klanten terzijde kunt staan door het analyseren en doen van aanbevelingen over hun financiële positie in den brede. Let wel, het doel is niet u op te leiden op alle vakgebieden die nodig zijn om daarover te mogen adviseren. Wel dat u bijvoorbeeld kunt signaleren dat er een pensioentekort is of dat er geen of onvoldoende arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen zijn. Vervolgens kunt u uw klanten onder uw regie doorverwijzen naar specialisten. Met het nieuwe Wft-diploma Adviseur Hypothecair Krediet mag u straks ook adviseren over lijfrentes en overlijdensrisicoverzekeringen (los van de hypotheek). Dat verbreedt uw adviesmogelijkheden. Daarnaast wordt ook het diploma Consumptief Krediet onderdeel van de erkenningseisen. Immers in de hypotheekadvisering komt consumptief krediet vaak aan de orde. Met de nieuwe erkenningseisen onderscheidt de Erkend Hypotheekadviseur zich straks duidelijk van de Wft-adviseur. De laatste wordt weliswaar getoetst op vaardigheden en integriteit, van enige training is geen sprake. Bovendien wordt de Erkend Hypotheekadviseur opgeleid en getraind om zijn kennis ook integraal voor de klant toe te passen en beschikt hij door de PE ook over betere analysemogelijkheden bij pensioen- en arbeidsongeschiktheidsvragen. Uw erkenning geeft u dus ook in de toekomst een duidelijk onderscheidend vermogen! frank paalman De Hypotheekshop s Hertogenbosch, Erkend Hypotheekadviseur van het jaar 2013 Hij had niet verwacht dat hij zou winnen. Want het assessment viel behoorlijk tegen. De verrassing was dan ook groot toen hypotheekadviseur Frank Paalman, werkzaam bij De Hypotheekshop s-hertogenbosch, op het SEH congres werd uitgeroepen tot Erkend Hypotheekadviseur van het jaar Ik dacht écht dat een van de anderen zou winnen, zegt Frank Paalman (37), winnaar van de verkiezing tot Erkend Hypotheek-adviseur van het jaar Eén keer eerder deed Paalman mee aan de Verkiezing. In 2005 eindigde hij bij de laatste twintig. Dit jaar liet hij zich verleiden door de mail van de SEH om weer eens mee te doen. Het is het competitie-element; je wilt weten waar je staat, legt hij uit. De laatste ronde was niet alleen lastig door het gebrek aan voorkennis. Ook de acteur die de klant speelde, maakte het de genomineerden niet makkelijk. Paalman moest er hard aan trekken. De acteur gaf op open vragen steeds heel gesloten antwoorden. Pas toen ik minder hard ging werken en meer stiltes liet vallen, kwam hij wat meer los. Het juryrapport behorend bij zijn benoeming, roemt zijn sterk empathische vermogen: Paalman vraagt goed door en legt de klant veel keuzes voor. Ik kreeg een compliment voor een goed gebruik van LSD, ofwel luisteren, samenvatten, doorvragen. En over het plezier en het enthousiasme dat ik uitstraal in het gesprek. Kledingbranche Hoe is Paalman eigenlijk in dit vak terecht gekomen? Na zestien jaar in de kledingbranche te hebben gewerkt wilde ik wat anders gaan doen. Ik kon aan de slag bij een organisatie die een onervaren hypotheekadviseurs zelf wilde opleiden. Ik ben er groen en blanco ingestapt. Inmiddels runt hij met compagnon Eric Kroeze De Hypotheekshop in s-hertogenbosch. Ook geeft hij al jaren trainingen voor opleidingsorganisatie Dukers en Baelemans. Gevraagd naar wat hij het leukst vindt om te doen, adviseren of trainen, aarzelt Paalman. Het een kan niet zonder het ander. Om een goede trainer te zijn, heb je praktijkervaring nodig. En de ervaring van het lesgeven, versterkt je rol als adviseur. Het is vooral de combinatie van kennis en het menselijke aspect die hem in dit vak zo aantrekt. Je moet kunnen rekenen en je hersens goed gebruiken, maar er zit ook een zachte kant aan het vak.bovendien kun je in dit vak blijven doorleren. Beeldvorming Negatieve beeldvorming rondom het vak; heeft hij zich daar ooit wat van aangetrokken? Paalman denkt even na. Jawel. Het is frus- Ik heb plezier in mijn werk trerend als jouw beroepsgroep op een bepaalde manier wordt neergezet, terwijl je tegelijkertijd zoveel adviseurs kent die op een integere manier met hun vak bezig zijn. Ik begrijp alle (terechte) kritieken en nu is het tijd voor een tegengeluid. Als je ziet hoeveel een financieel adviseur moet kennen en kunnen in deze tijd, dan wordt het tijd dat het vertrouwen van de consument in de financieel dienstverlener wordt hersteld. Zelf werkt hij al een jaar of drie zonder provisie. Een pluim voor De Hypotheekshop want die is daarbij echt voor de troepen uitgelopen, zegt Paalman. Uiteraard had het wel gevolgen. We moesten snijden in de kosten en zijn efficiënter gaan werken. Toch vindt de adviseur provisieloos werken een plezierige ontwikkeling. Er zijn nooit meer discussies over je onafhankelijkheid. En je hebt ook geen last meer van terugboekingstermijnen. Enthousiasme Wat waarderen Paalmans klanten in hem? Echtheid. Dat ervaren mensen, hoor ik vaak. Ik ben niet strak formeel. Ik heb plezier in mijn werk. Die bevlogenheid, dat enthousiasme werkt uitstekend. Desondanks valt het in de huidige markt niet mee om je boterham te verdienen. Er is meer concurrentie in de markt, vooral als het gaat om adviestarieven, aldus Paalman. Zijn prijs bijstellen doet hij niet. Ik zeg tegen mijn klant: Kijk naar wat het je oplevert. Als je gelooft in wat je zegt en je maakt het waar, dan heb je weinig last van dat soort discussies. Naamsbekendheid Paalman zal gedurende een jaar als SEH-ambassadeur optreden en het belang van Erkend Hypotheekadviseurschap onder de aandacht te brengen. Ik ga mijn titel gebruiken om de naamsbekendheid en het imago van de beroepsgroep op te vijzelen, zegt de winnaar ambitieus. We hebben behoorlijk wat over ons heen gekregen dit jaar. Nu is de beroepsgroep veranderd. Dat mag benoemd worden. Paalman wil die boodschap uitdragen via de pers en in het klaslokaal. Als docent zie ik elke dag mensen die op een integere manier met hun vak bezig zijn en er echt voor de klant willen zijn. 12 Erkend juni Erkend juni

8 Weeffout met dure gevolgen: Verbouwingshypotheek niet aftrekbaar De economische crisis viert deze maand haar eerste lustrum. Voor menig huizenbezitter heeft de crisis grote gevolgen. Woningen zijn fors in waarde gedaald net als het vertrouwen in de markt. Met de hand op de knip lijken woningbezitters te wachten op betere tijden. Een impasse die, zo blijkt uit dit vakartikel, hoognodig doorbroken moet worden. door harrie-jan van nunen mfp (De financiële makelaar bv) Aanvullende hypotheek De meest voor de hand liggende financieringsoplossing is het afsluiten van een aanvullende werkelijke woonlasten. Het maakt voor deze aanbieders niet uit waar de eerste hypotheek is afgesloten. verbouwingshypotheek bij de bank Uit onderzoek van Vereniging Eigen waar ook de eerste hypotheek is afgesloten. Huis blijkt echter dat de helft van de Maar dat is lang niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld wanneer: Nederlanders wil verhuizen, maar dat men dit niet durft uit onzekerheid over de verkoop van de eigen woning. Men wil pas een andere woning kopen als de huidige woning eerst is verkocht. Een impasse waarvan onduidelijk is hoelang deze nog zal duren. Daar komt nog bij dat menig woningbezitter bij verkoop inmiddels een restschuld over houdt. de huidige hypotheek hoger is dan op basis van het inkomen (LTI); de huidige hypotheek meer bedraagt dan (105% van) de marktwaarde van de woning (evt. na verbouwing); de huidige hypotheek is afgesloten via een geldverstrekker die thans niet meer actief is; de huidige geldverstrekker geen mogelijkheid aanbiedt van een vervolglening of de Nu de aankoop van een nieuwe woning verbouwing niet binnen haar normen past. langer op zich laat wachten, zien we dat steeds meer woningbezitters besluiten om hun woning te gaan verbouwen. Naast vervanging van badkamer en keuken behoort het vergroten van de woning, bijvoorbeeld als gevolg van gezinsuitbreiding, tot de meest geuite wensen. Ook van de kant van de overheid worden verbouwingen gestimuleerd door onder andere de tijdelijke verlaging van het BTW-tarief (zie kader) op arbeidskosten. Op dat moment zal moeten worden uitgeweken naar een andere oplossing. In de huidige markt zien we dat een tweede hypotheek, waarbij de eerste elders is afgesloten, feitelijk onmogelijk is. Het oversluiten van de huidige hypotheek naar een andere aanbieder leidt tot extra kosten en/of het overboord gooien van een lange, lage rente en/of leidt tot extra aflossingsverplichtingen. Dus rest er niets anders dan de oplossing te zoeken in de hoek van de aanbieders van (WOZ-)kredieten. Wanneer de verbouwing niet uit eigen middelen kan worden gefinancierd, zal een verbouwingshypotheek moeten worden afgesloten. Sinds 1 januari geldt ook voor aanvullende leningen dat deze hypotheek, wil de hypotheekrente aftrekbaar zijn, ten minste annuïtair moet worden afgelost. Consumptieve oplossing Een aanvullende lening via consumptief kredietaanbieders behoort veelal wel tot de mogelijkheden. De inkomenstoets daarvan vindt niet plaats op onderpand, maar (uitsluitend) op basis van netto-inkomen en Consumptief kredietaanbieders kennen twee financieringsvormen: 1. Doorlopend krediet 2. Persoonlijke lening Een doorlopend krediet is qua rente de goedkoopste oplossing. De rente is altijd variabel. Aan aflossing en aan rente samen moet iedere maand een vast percentage (1, 1½ of 2%) van de oorspronkelijke lening betaald worden. Van dit bedrag gaat eerst de verschuldigde rente af, het restant wordt gebruikt als aflossing. Het aflossingsschema kent een verloop dat lijkt op een annuïtaire aflossing. Bij een maandlast van 2% en een hypotheekrente van 5% bedraagt de theoretische looptijd van de lening 56 maanden en bij 1% 130 maanden. In beide situaties ruim binnen 30 jaar. De persoonlijke lening is een annuïtaire lening. Veelal kan gekozen worden uit een looptijd van 5, 10 of 15 jaar. De rente staat altijd gedurende de looptijd van de lening BTW-verlaging voor verbouwingen Het btw-tarief op arbeidskosten bij renovatie, herstel en tuinonderhoud van bestaande woningen is tot 1 maart 2014 verlaagd van 21% naar 6%. Het 6%-tarief is van toepassing op het vernieuwen, vergroten, herstellen of vervangen en onderhouden van (delen van) de woning. Ook aanleg en onderhoud van de tuin door hoveniers valt onder het 6%-tarief. Het verlaagde tarief is alleen van toepassing op de arbeidskosten en niet op de gebruikte materialen. vast. Het grote nadeel van een persoonlijke lening is dat de rente, zeker in verhouding tot een reguliere hypotheekrente, maar ook ten opzichte van het doorlopend krediet, erg hoog is, zeker bij langere duren. Daarnaast speelt de beperking in de keuze van de looptijden een rol. Om deze redenen lijkt een doorlopend krediet de meest voor de hand liggende oplossing voor een verbouwingshypotheek. Rente doorlopend krediet niet aftrekbaar Hoewel een doorlopend krediet een aflossingsschema kent met een annuïtair karakter, voldoet deze niet aan de fiscale eisen voor de aftrekbaarheid van de rente. In een brief aan de Eerste Kamer heeft staatssecretaris Weekers een nadere invulling gegeven aan het begrip ten minste annuïtair. Letterlijk schrijft hij: Nieuwe voorwaarde voor hypotheekrenteaftrek is dat het een lening betreft ter zake waarvan contractueel is vastgelegd dat gedurende de looptijd van 30 jaar ten minste annuïtair wordt afgelost. Belangrijk element in de nieuwe aflossingseisen is dat het aflossingsschema bij afsluiten van de lening al vast ligt en dat ook daadwerkelijk op de lening wordt afgelost. meer informatie In de zinsnede bij afsluiten van de lening al vast ligt, ontstaat het probleem. Bij een doorlopend krediet is het aflossings- en rentepercentage gezamenlijk vooraf bepaald. Als de rente wijzigt, blijft er minder over om af te lossen, waardoor de looptijd wordt verlengd. Dit in tegenstelling tot een annuïtaire hypotheek met een variabele rente. Zodra dan de rente wijzigt, wordt het maandbedrag afgestemd op de vooraf bepaalde looptijd. Overigens zal met een 1% doorlopend krediet de termijn van 30 jaar pas overschreden worden bij een rente boven de 11,6% per jaar en bij een 2%-krediet pas bij een rente boven 23,9% rente! Weeffout? Is hier sprake van een bewuste keuze of betreft het hier een weeffout in de regelgeving? In geen enkele toelichting heb ik kunnen ontdekken dat bewust is gekozen om de consumptieve weg uit te sluiten, want dan zou ook de weg van de persoonlijke lening afgesloten moeten zijn en dat is niet het geval. Blijft er in mijn optiek niets anders over dan een weeffout. Maar wel een weeffout met grote en dure gevolgen voor de consument! Indien men de verbouwing niet bij dezelfde bank kan financieren, zal men moeten uitwijken naar óf het volledig oversluiten van de huidige hypotheek met alle extra kosten en/of het overboord zetten van huidige voordelige tarieven als gevolg óf moeten kiezen voor de duurdere persoonlijke lening. Welke oplossing ook wordt gekozen, het is veelal niet de beste oplossing voor de consument! Veel adviseurs lopen hier in de praktijk dan ook tegen aan. Tot op heden lijkt het vooral een probleem van consumenten en adviseurs. Vanuit de hoek van aanbieders wordt er geen ruchtbaarheid aan gegeven en ook de aanbieders van consumptieve kredieten komen niet met adequate oplossingen. Dus wordt het tijd voor een lobby. Neemt de branche zijn verantwoordelijkheid? Op de website van de Rijksoverheid vindt u meer informatie: 14 Erkend juni Erkend juni

9 De praktijk van de financiële huisarts in 10 parallelsessies De parallelsessies waren dit jaar helemaal toegespitst op de nieuwe werkelijkheid, met onderwerpen als restschuld, hersteladvies, demotie en ontslag. De hypotheekadviseur is er niet meer alleen voor de aanschaf van een huis. De nieuwe financieel huisarts moet ook leren hoe hij wonden moet verzorgen en pleisters plakt. Scheiding - HB Training en Opleidingen Scheiden met een eigen woning was al een drama. Met de crisis werd het een groter drama. En sinds de nieuwe fiscale regelingen is het een nóg groter drama, aldus Hanneke de Bruyn. Wanneer een van beide partners wil scheiden, gaan fiscale maatregelen direct in. Ook als je nog fiscaal partners bent. Steeds meer mensen laten daarom in hun huwelijkse voorwaarden al aangeven hoe ze de relatie willen beëindigen. Per aangetekende brief bijvoorbeeld. De Bruyn ging in op de Bijleenregeling, het vervreemdingssaldo en de beperking van de renteaftrek. Het maakt niet uit wie de rekening van de hypotheek betaalt: Als een stel vanaf 2003 tien jaar lang renteaftrek heeft genoten, geldt dat voor beide partners. Betalingsproblemen - Obvion mensen hebben momenteel een betalingsachterstand en huizen staan onder water. Sommige adviseurs zeggen: Vroeger was het ook zo. Maar vroeger verkocht je je huis en dan was het probleem opgelost, aldus Obvion-marketeer Thomas Ploemen. Nu werkt dat niet meer. De problematiek is complexer geworden. Enkele jaren geleden werkten er op onze afdeling bijzonder beheer vijf mensen. Nu zijn dat er 56. Tijdens de workshop ging Obvion in op mogelijkheden om klanten bij dreigende betalingsproblemen te ondersteunen, zoals betalingsregelingen, het inzetten van een budgetcoach en tijdelijke verhuur. Ontslag - Interfin In maart 2013 waren mensen in Nederland werkeloos. Het jaar daarvoor waren dat er nog maar Ontslag hangt als een dreigende donderwolk boven de hoofden van veel van uw klanten. Hans Wouters besprak in de parallelsessie van Interfin de advieskansen voor de adviseur. Laat bij dreigend ontslag de klant meteen met u contact opnemen en bied aan om de situatie middels een financiële scan opnieuw in kaart te brengen. Wijs de klant op verzekeringen, extra financiële buffers, de mogelijkheden voor een ontslagvergoeding, het nut van een financieel plan en het opstellen van een budget bij ontslag. Demotie - Lindenhaeghe Aan het woord demotie hangt een negatieve klank. Het betekent immers teruggaan uit een hogere functie naar een lagere functie, in rang of financieel. Maar demotie kan ook vrijwillig zijn. En dan blijkt dat er ook voordelen zitten, aan een klein stapje terug te doen. Er zijn absoluut mensen die zeer blij zijn geworden van demotie, aldus René Kuiper. Want wil je continu carrière blijven maken tot je 65ste of 70ste? Positief gezien kan demotie een antwoord zijn op de vergrijzingsproblematiek. Het kan ook een burn out tegengaan. Kuiper liet een handig rekensommetje zien. Een werknemer die E verdient, houdt nog maar E over zodra hij in de WIA belandt. Tja, dan is een salaris van E na demotie natuurlijk altijd te prefereren. Hersteladvies - StudieCentrum FinanciëleBranche Een op de tien Nederlandse huishoudens beschikt momenteel over een woekerpolis. De adviseur moet samen met de klant bekijken of het nog realistisch is om de oorspronkelijke doelstelling te halen en hoe de positie van de klant zoveel mogelijk kan worden verbeterd. Een hersteladvies dus. Het geven van een hersteladvies is verplicht. Inflatie - IFK De AFM heeft leidraden uitgevaardigd over Jelle van den Berg ging in op de invloed die inflatie heeft en hoe een hersteladvies eruit zou moeten zien. hoe je die mee kunt nemen in het hypotheekadvies. Want Stuk voor stuk behandelde Jan Vromans in inflatie heeft een effect op de hoogte van de restschuld (Blokhypotheek), toekomstvoorzieningen of zijn workshop de criteria voor een geslaagd hersteladvies. Van de adviseur wordt een het consumptief besteedbaar inkomen. pro-actieve benadering verwacht. Vromans Stijgt het inkomen mee met minimaal geeft communicatietips en laat zien hoe je brieven het best kunt de inflatie, dan wordt de hypotheekschuld in verhouding tot het inkomen opstellen en inzetten. minder waard. Restschuld Dukers en Baelemans Neem bijvoorbeeld een hypotheekrente Iedereen heeft er belang bij een restschuld te voorkomen. Consumenten De inflatie is 2,75%. Bij een inflatie van 2,5% is elke huidige van 5 procent. Na belasting (42%) resteert een last van 2,9%. hebben te maken met betalingsproblemen, banken moeten grotere voor- ook voor de Blok-hypotheek. Die blijft duurder dan een annuïtei- schuld over dertig jaar ruim 50% minder waard. Dat geldt dus zieningen aanhouden en de overheid tenhypotheek, maar het verschil wordt kleiner. breekt het hoofd over een oplossing voor de afnemende consumptieve bestedingen. Kijk naar de klanten in je Overlijden Reaal College portefeuille; waar zit de risicodoelgroep, zei Baelemans. Het Er rust vaak een taboe op het bespreken van toverwoord is budgetteren en vervolgens prioriteren. Maar de dood met cliënten. Hoe ga je daar als veel klanten zijn boos of gefrustreerd en zitten niet te wachten adviseur zorgvuldig mee om? De workshop op uw telefoontje. van REAAL College ging in op manieren om het advies uit te breiden zodat het een Er werd veel gelachen in de zaal, aangezien diverse hypotheekadviseurs zelf met een restschuld zitten. Wat de opmerking ont- om al tijdens je leven een Levenstestament toegevoegde waarde krijgt. Zo is het een idee lokte: Hoe zat dat ook alweer, met die loodgieter en die lekkende op te stellen. Een draaiboek waarin staat wat kraan? De bank wil soms best meedenken. Adviseurs in de zaal er moet gebeuren in geval van dementie, of coma. De persoon om hadden de ervaring dat de bank een restschuld overnam, of dat wie het gaat, kan dan immers niet meer tekenen en een executeur een restschuld werd omgezet in een renteloze lening. mag zijn werk pas doen na overlijden. Erfrecht - Welten Arbeidsongeschiktheid NIBE-SVV Kees Plantinga van Welten ging in op erfrecht en schenking. Hoe NIBE-SVV ging in haar workshop in zit het met de erfbelasting en wat kun je nu doen om later zoveel op de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Bijvoorbeeld op het inkomen van mogelijk belasting te besparen? Plantinga ging in op verruimde schenkingsmogelijkheden, familiehypotheken, problemen met bedrijf. Eerst werd nog eens duidelijk de klant en voor het eventuele eigen de verklaring van erfrecht en de verklaring gemaakt wat het verschil is tussen een van executele. betalingsbeschermer (voor het nakomen van je kredietverplichtingen) en een Een verklaring van erfrecht is belangrijk, lastenbeschermer zoals een hypotheek opvang polis of woonlastenverzekering die voorziet in een uitkering bij arbeidsonge- maar ook kostbaar. Vroeger had je die voor een appel en een ei. Nu betaal je daar E 600 tot E 1600 voor. Ook schiktheid. En hoe zat het ook alweer met de WIA? NIBE-SVV de Verklaring van Executele levert soms problemen op. Uit vrees liet met casestudies zien hoe het financiële plaatje eruitziet als voor aansprakelijkheidsstellingen is het onzeker of de bank het een werknemer in de WIA terecht komt. saldo van de erflater ter beschikking zal stellen. Informatieve CD-rom met 10 presentaties van SEH congres 2013 nu verkrijgbaar! Hebt u het SEH congres gemist, maar wilt u de presentaties graag uitgebreid nalezen? Dat kan. De SEH biedt u een CD-rom met alle presentaties van de workshops inclusief de presentatie van Steven van Eijck en extra praktische informatie en aanbiedingen van sponsoren. U betaalt hiervoor slechts 25,- inclusief btw (exclusief verzendkosten). Bestellen? U bestelt de CD-rom via Agaat van Ekeren van Bureau D&O. Stuur een naar avanekeren@deno.nl. Vermeld hierin uw naam, telefoonnummer en postadres. U ontvangt de factuur eveneens via Bureau D&O. 16 Erkend juni Erkend juni

10 Einde relatie krijgt complex fiscaal staartje Dit vakartikel laat zien dat de nieuwe fiscale wetgeving in het kader van de eigen woning vanaf 1 januari van dit jaar niet alleen uiterst complex is, maar ook niet altijd aansluit bij de praktijk van de geldverstrekker. Deze conclusie wordt toegelicht in de situatie waarbij de ene partner de andere partner uitkoopt uit de (voormalige) gemeenschappelijke eigen woning. De focus ligt daarbij op de fiscale gevolgen met betrekking tot de hypotheekvorm: geldlening en aflossingsproduct. door raymond bakker Fiscale renteaftrek volgens eigendomsverhouding Na het definitief verlaten van de woning door een van de partners vormt de woning niet langer diens hoofdverblijf. De renteaftrek (en het eigenwoningforfait) wordt vanaf dat moment toegerekend naar de mate waarin de partners gerechtigd zijn tot de eigen woning. Is er sprake van gezamenlijk eigendom, dan kan de vertrekkende mede-eigenaar ondanks dat de woning niet meer zijn hoofdverblijf is, op grond van de fiscale regeling bij scheiding gedurende twee jaren na vertrek nog 50% van de rente aftrekken op voorwaarde dat de ex-partner er nog woont. Na die twee jaar gaat het eigendomsdeel van de eigen woning bij de vertrokken echtgenoot naar box 3. De betaalde rente is dan niet meer aftrekbaar. Uitkoop ex-partner: casus met overwaarde en onderwaarde De eigen woning neemt in de inkomstenbelasting een belangrijke plek in. Forse fiscale consequenties in het kader van de te verdelen boedel bij beëindiging van een relatie kunnen ervan het gevolg zijn. Klant(en) vragen u om advies en geven aan dat één van beide partners in de eigen woning wil blijven wonen. De vertrekkende partner als medeeigenaar moet in dit geval worden uitgekocht. Dat kan in een situatie zijn waarbij de eigen woning een overwaarde of onderwaarde heeft. Van beide situaties worden aan de hand van een gestileerd rekenvoorbeeld de fiscale consequenties geschetst. voor eigen woning Met ingang van 1 januari 2013 is de fiscale renteaftrek slechts voorbehouden aan de annuïtaire- of lineaire hypotheekvorm. Het overgangsrecht geeft ruimte om reeds bestaande hypotheekvormen fiscaal gezien ongewijzigd voor te zetten met behoud van fiscale renteaftrek. Slechts voor nieuwe geldleningen of verhoogde delen van bestaande geldleningen is vanaf 1 januari 2013 het nieuwe fiscaal regime van toepassing. Casus eigen woning met overwaarde: KEW spaarhypotheek Marktwaarde woning in 2013 gekocht op E Eigenwoningschuld op peildatum E Spaarhypotheek (stel: twee verzekeringnemers) E Karel en Ank, gehuwd in gemeenschap van goederen, gaan in 2013 duurzaam gescheiden leven. In het echtscheidingsconvenant is bepaald dat Karel in de woning blijft wonen met uitkoop van Ank. De Akte van verdeling wordt in juli 2013 na ondertekening bij de notaris ingeschreven bij het kadaster waardoor de woning op één naam komt te staan. Tevens wordt de gehele spaarhypotheekverzekering aan Karel toebedeeld onder verrekening van de halve afkoopwaarde aan Ank. Ank gaat minimaal twee jaren huren. Uitwerking eigendomsverhouding Karel ank waarde E waarde E EWS E EWS E overwaarde E overwaarde E Karel en Ank hebben op peildatum 31 december 2012 volgens het overgangsrecht ieder een eigenwoningschuld van E Karel koopt met financiering het eigendomsdeel van de woning van Ank voor een bedrag van E Om de rente over deze financiering te kunnen aftrekken is een annuïteiten- of lineaire hypotheek nodig. Voor dit deel van de hypotheek geldt een nieuwe periode van maximaal 30 jaar. Eigenwoningschuld De nieuwe eigenwoningschuld van Karel is fiscaal als volgt: + E Spaarhypotheek (mag fiscaal ook aflossingsvrij) + E Annuïteiten- of lineaire hypotheek E Verondersteld wordt dat Karel voldoende leencapaciteit heeft om de financiering te kunnen regelen ofwel dat de lasten passen bij zijn financiële positie. Zo niet, dan resteert verkoop in plaats van aankoop. Ank heeft volgens het overgangsrecht een eigenwoningschuld van E In juli 2013 wordt de Akte van verdeling ondertekend bij de notaris en ingeschreven bij het kadaster waardoor de woning op naam van Karel komt te staan. De gerealiseerde overwaarde van E creëert volgens de Bijleenregeling een eigenwoningreserve. Afhankelijk van de hoogte van de nieuwe financiering wordt voor Ank bovendien rekening gehouden met een renteverleden van (afgerond) 12 jaar. Uiterlijk in het kalenderjaar 2013 of 2014 kan zij deze schuldpositie zonder annuïtaire aflossings- verplichting met fiscaal renteaftrek verzilveren in een nieuwe financiering. Uiteraard met een correctie van haar eigenwoningreserve volgens de Bijleenregeling. Volgens de GHF is echter het eventuele aflossingsvrije deel beperkt tot maximaal 50% van de marktwaarde op dat moment. In de praktijk hanteren diverse geldverstrekkers nog strengere acceptatiecriteria. Fiscale mogelijkheden zijn dus niet altijd leidend. Wat zijn de fiscale gevolgen indien de volledige KEW-spaarhypotheekverzekering conform het echtscheidingsconvenant op naam van Karel wordt gezet? Gegeven is dat de verzekeringnemers van de KEW-polis Ank en Karel zijn, ieder voor een gelijk deel. Fiscaal is dan de wijziging van de KEW-spaarhypotheekverzekering met Karel als enige verzekeringnemer een verhoging van het garantiekapitaal: zijn oorspronkelijk deel van E stijgt naar E Tot 1 april 2013 was dit mogelijk conform een goedkeurend besluit van de staatssecretaris (27 februari 2013, BLKB 2013/322M), maar vanaf 1 april 2013 is een verhoging van de KEW (zonder optieclausule) fiscaal niet meer toegestaan. De tenaamstelling van de spaarhypotheekverzekering op naam van Karel is vanaf 1 april 2013 niet meer mogelijk. Andere problemen zijn dan niet meer relevant. Voor de volledigheid geef ik hier in het kort de andere beperkingen: de verzekeraar zal de spaarhypotheekverzekering van E niet voor dat bedrag willen voortzetten. Immers, de rentegarantie op de spaarpremie correspondeert niet meer met een gelijk percentage aan betaalde hypotheekrente. het verzekerd kapitaal is hoger dan het bedrag van de spaarhypotheek ad E De uitkering overtreft de schuld, tenzij tegelijkertijd de hogere uitkering wordt aangewend om de restantschuld van de annuïteitenhypotheek af te lossen. Is de restantschuld lager dan de uitkering, dan is een deel van het rentebestanddeel belast in de uitkering van de spaarhypotheekverzekering. Nogmaals, deze situatie ontstaat niet, omdat er al sprake is van een nietfiscaal toegestane verhoging. Zoals blijkt is de problematiek uitermate complex. Aanbieders en adviseurs worstelen met de uitvoering hiervan. Gevolg: in deze situatie wijzigingsverzoek na 31 maart 2013 kan om fiscale reden de verzekering niet gewijzigd worden van twee verzekeringnemers (Karel en Ank) naar één verzekeringnemer (Karel). In het kader van de boedelverdelig zal dan de verzekering fysiek moeten worden gesplitst in twee gelijke delen. Echter, Ank gaat volgens de gegevens huren. En bij verkoop van de woning gevolgd door huur gaat volgens de verhuisregeling haar deel van de verzekering belastingvrij naar box 3 (in een andere verzekeringsvorm). Indien Ank tijdelijk huurt in afwachting van de aankoop van een nieuwe woning kan volgens het overgangsrecht dan uiterlijk in 2013 of 2014 de verzekering weer in box 1 gekoppeld worden aan de nieuwe financiering. In dat geval wordt de gekorte KEW-kapitaalvrijstelling weer ongedaan gemaakt, zodat de renteaftrek van de nieuwe financiering ook niet wordt gekort als gevolg van een eerder genoten maar gecorrigeerde KEW-vrijstelling. Casus eigenwoning met onderwaarde: KEW spaarhypotheek Marktwaarde woning in 2013 E Eigenwoningschuld E Spaarhypotheek (stel: Karel is enige verzekeringnemer) E Zelfde uitgangspunten met betrekking tot de verdeling Uitwerking eigendomsverhouding Karel ank waarde E waarde E EWS E EWS E onderwaarde E onderwaarde E Beide ex-partners hebben op peildatum 31 december 2012 volgens het overgangsrecht ieder een eigenwoningschuld van E In tegenstelling tot de vorige casus verloopt de toedeling van de spaarhypotheekverzekering naar Karel fiscaal geruisloos. Weliswaar behoort de waarde van de polis tot de goederengemeenschap met eventuele onderlinge verrekening, maar fiscaal behoort de verzekering aan de verzekeringnemer. Aangezien Karel reeds (enige) verzekeringnemer is, verandert er fiscaal niets. Er is dan geen sprake van een fiscaal niet-toegestane kapitaalverhoging. Karel koopt met financiering het eigendomsdeel van de woning van Ank voor een bedrag van E Om de rente over deze financiering te kunnen aftrekken is nodig een annuïteiten- of lineaire hypotheek. Voor dit deel van de hypotheek geldt een nieuwe periode van maximaal 30 jaar. Eigenwoningschuld De nieuwe eigenwoningschuld van Karel is fiscaal als volgt: + E Spaarhypotheek + E Annuïteiten- of lineaire hypotheek + E vormvrij, box 3 lening (geen restschuld) E De extra E die aan Karel wordt toebedeeld is eigenlijk de onderwaarde van Ank. Deze schuld kwalificeert in fiscale zin niet als een eigenwoningschuld en ook niet als een restschuld van Karel persoonlijk. De rente over dit deel is dan ook niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Tot slot Zoals blijkt uit de casus is de problematiek uitermate complex. Aanbieders, adviseurs en klanten worstelen met de uitvoering hiervan. Om de leencapaciteit van de klant exact te kunnen bepalen, wacht de geldverstrekker op het definitieve echtscheidingsconvenant, zodat er een volledig beeld is van de financiële verplichtingen. En de ondertekening van het echtscheidingsconvenant is weer in afwachting van de definitieve leencapaciteit. Ofwel het verhaal van de kip en het ei. 18 Erkend juni Erkend juni