ontvangst foyer ZIMIHC theater Stefanus

Transcriptie

1 Conferentie Cultuurhuizen - verslag 19 november 2013 ontvangst foyer ZIMIHC theater Stefanus Opbrengsten uit de gespreksrondes Cultuurhuizen werkwijzen en kernwaarden 1. De cultuurhuizen zitten op een lijn als het gaat om hun uitgangspunten. Wel bekijken ze deze uitgangspunten elk vanuit een eigen hoek. Dit heeft te maken met de ontstaansgeschiedenis en de fysieke mogelijkheden van het huis maar zeker ook met de omgeving van de cultuurhuizen. De wijk en haar samenstelling/karakter is sterk bepalend voor de manier waarop de cultuurhuizen opereren. 2. Er is bij de cultuurhuizen en hun partners een goed besef van hun belang, maar ze profileren zich allemaal anders. (vraag: is bekend hoe?) 3. Verbinden is het centrale thema wat bij alle cultuurhuizen van belang is. Cultuurhuizen zijn de culturele infrastructuur van de wijken, de schakel tussen bewoners onderling en tussen bewoners en cultuur. 4. Een plek helpt: een plek geeft het publiek duidelijkheid waar ze terecht kunnen. Het geeft een minder vluchtig karakter aan de functie van het cultuurhuis. Een plek geeft de mogelijkheid tot ontmoeting en continuering van ontmoetingen. 5. Zelf doen staat centraal: niet een organisatie maar de bewoners zelf organiseren of bedenken activiteiten. 6. Cultuurhuizen zijn dichtbij. 7. Netwerk van een wijk wordt inzichtelijk via de cultuurhuizen. Het is een knooppunt van organisaties en individuele bewoners. 8. Cultuurhuizen helpen bij het slijpen van de ruwe diamanten in de wijk. Maatwerk als begrip en vraag gestuurd als begrip. discussie tijdens diner

2 Opbrengsten van cultuurhuizen 1. Dat er opbrengsten zijn is duidelijk, maar er is te beperkt inzicht in de opbrengsten. Er zou geïnvesteerd moeten worden in onderzoek wat de opbrengsten precies zijn. 2. De opbrengsten zitten bijvoorbeeld in het vergroten van de zelfverzekerdheid van buurt- en wijkbewoners en hun talentontwikkeling. Dit is zichtbaar voor hen die in de wijk actief zijn, maar wordt niet structureel gemeten. 3. Cultuurhuizen zouden hun waarde meer moeten vertalen naar corporaties en verzekeraars: wat betekent het dat een cultuurhuis in een bepaalde wijk aanwezig is. Is er minder verloedering van de huizen, is er minder doorstroom? Zijn mensen minder ziek, is er minder criminaliteit? Heeft het een positieve invloed op de huizenmarkt? Hiervoor is het nodig een goede vorm te bedenken maar ook het gesprek met corporaties en verzekeraars moet op gang worden gebracht hierover. 4. Er wordt geëxperimenteerd met nieuwe vormen van financiering zoals waardebepaling achteraf. Het siert de cultuurhuizen dat ze dit experiment aan durven gaan. 5. Waarden juist niet alleen in abstracte begrippen als talentontwikkeling pakken, maar veel concreter proberen te maken. Leef je in in je doelgroep of je opdrachtgever en maak dan je opbrengst concreet: iedereen vindt een andere opbrengst van belang. 6. Cultuurhuizen creëren mogelijkheden voor experimenten voor en door bewoners. Dit mogen ze nog meer uitventen. 7. Cultuurhuizen brengen vraag en aanbod samen, verbinden. 8. Cultuurhuizen maken massa: van individuele kinderen naar groepen kinderen. Samen doen en zo talenten ontwikkelen. (Talenten ontsnappen niet meer). 9. Cultuurhuizen zorgen voor een ander netwerk voor bewoners: de kwaliteit van je leven is afhankelijk van de kwaliteit van je netwerk. 10. Cultuurhuizen hebben een lange adem nodig: het gaat om lange lijnen, kleine stapjes, langzaam maar zeker vooruit komen. Ook binden van jongeren kost veel tijd. Aangaan van duurzame verbindingen. 11. Doen, Trots, kans, eigenwijs, programmeren, talent, talentontwikkeling, wisselwerking tussen amateurs en professionals zijn steekwoorden. discussie en opbrengsten

3 Cultuurhuizen en welzijn 1. De cultuurhuizen zouden nog meer en verder de relatie met de wijk kunnen en mogen aangaan. Zij moeten daarbij opletten dat zij de gaten die momenteel vallen in het Welzijn domein door reorganisatie en bezuiniging niet gaan opvullen met Welzijn, maar de kans grijpen om dat gat in te vullen met Cultuur. 2. In de cultuurhuizen draait het om kunst als aanbod en niet om het stimuleren creativiteit. 3. De verbinding tussen cultuur en welzijn is bij de cultuurhuizen terug te vinden in begrippen als talentontwikkeling, activeren en participeren. 4. Basisscholen vormen een belangrijke schakel/scharnier tussen welzijn en cultuur. Waarmee kinderen op school in aanraking komen, is voor hen buiten school makkelijker bereikbaar omdat er al vertrouwdheid mee is. 5. Verbinden: elkaar weten te vinden, gebruik maken van elkaars netwerk. 6. Cultuurhuizen verbinden creativiteit aan maatschappelijke thema s. 7. Cultuurhuizen zoeken naar een balans tussen maatschappelijke en commerciële verhuur om hun accommodatie te kunnen financieren. 8. Dansen met wisselende leiders. Cultuur en welzijn vullen elkaar aan maar zijn wel aparte grootheden. 9. Welzijn is kunst als middel nemen. 10. Slow: neem de tijd. Vrede van Utrecht presenteert laatste publicatie over wijkgericht werken Cultuur en educatie primair onderwijs 1. Basisscholen vormen een belangrijke schakel tussen welzijn en cultuur. Waarmee kinderen op school in aanraking komen, is voor hen buiten school makkelijker bereikbaar omdat er al vertrouwdheid mee is. 2. Cultuurhuizen zitten (fysiek) dicht bij de basisscholen, dat heeft enorme voordelen voor samenwerking. Binnen de wijk is het vaak de kortste lijn naar educatieve activiteiten. 3. Het contact met basisscholen is van belang maar elk cultuurhuis en elke basisschool vraagt om een andere aanpak.

4 4. Cultuurhuizen kunnen een rol spelen in het toe leiden van kinderen naar amateurkunst, dwz naar culturele activiteiten buiten school waarin een beroep wordt gedaan op hun eigen kunstzinnige vermogens. 5. Cultuurhuizen geven authentieke kunsteducatie met de wijk als laboratorium. 6. Cultuurhuizen vormen vaak het eerste (professioneel ingerichte) podium voor kinderen buiten de school. Deze ervaring is van groot belang. Het gaat om producties van scholen (primair en voortgezet onderwijs) maar ook om activiteiten van de cultuurhuizen zelf. 7. Cultuurhuis biedt zelf aan en faciliteert. Faciliteren betekent ook combinaties maken van activiteiten en activiteiten in de wijk verbreden en verbinden. 8. Cultuurhuizen zijn de sportvoorzieningen voor kunst en cultuur in de wijken. Het is investeren in de jeugd. Het kapitaal daarvoor is de plek, een gebouw. Kwaliteit staat voorop. 9. Cultuurhuis moet zorg dragen voor samenwerking en zorgt voor vermijden van eenmalige prikkels. Continuïteit is belangrijk. 10. Wordt het UCK ook een cultuurhuis? 11. Cultuurhuizen hoeven niet zelf de uitvoerders van Kunsteducatie in het BO te zijn maar kunnen ook functioneren als bemiddelende factor tussen scholen en andere aanbieders (uit de wijk) Wethouder Frits Lintmeijer aan het woord over de cultuurhuizen Cultuurhuizen en ondernemerschap 1. De cultuurhuizen zijn duidelijk verder dan vier jaar geleden. Er wordt steeds meer vraaggericht gewerkt. Het vraaggericht werken is wel heel lastig in de wijken, veel bewoners weten niet eens waar hun vraag ligt. Daarom ligt het voor de hand juist heel aanbodgericht te werken. Daarin hebben de cultuurhuizen de kwaliteit ontwikkeld om de niet gearticuleerde vragen en behoeftes van bewoners manifest te maken en daar op in te spelen. Het is van belang om hier een goed evenwicht in te vinden, maar dat lukt de cultuurhuizen al veel beter dan enkele jaren geleden.

5 2. De cultuurhuizen weten zich als het gaat om ondernemerschap steeds beter te profileren als creëerders van waarde in plaats van zich alleen op geld te richten. (waardecreatie) 3. Er moet nog harder en dieper worden nagedacht over ondernemerschap. De basis ligt er, maar er moet zeker nog een slag worden gemaakt. Met elkaar, een actieve houding is nodig. 4. Waarden vanuit de cultuurhuizen zijn functioneel, emotioneel en sociaal. 5. Voorbeelden van waarden: iets anders durven doen, je eigen pad volgen / ontregelen, nieuw kijken / transitie, er verandert van alles en we moeten mee veranderen / verbinden met de omgeving. 6. Weten wat de markt wil; onderzoek doen, bevragen. Dit vraagt alertheid. 7. Cultuurhuizen zweven boven de wijk, ze brengen bij elkaar en verbinden. 8. Bij ondernemerschap hoort: kill your darlings. 9. Cultuurhuizen doen geen kunstje. 10. Cultuurhuizen kenmerken zich door trots, door flexibiliteit, door een houding alles moet kunnen. 11. Ondernemerschap wordt makkelijker als mensen dichtbij zijn, als er al geld is. 12. Ondernemerschap is ook meedenken met een vraag uit de markt (filmavonden), dat doen de cultuurhuizen volop. 13. (Hoe) kunnen cultuurhuizen ondernemerschap in de wijk stimuleren? Cultuurhuizen en educatie van amateurkunst 1. Iedereen begint als amateur. 2. Er zijn voor de cultuurhuizen geen verschillen tussen amateurs en professionals. Er wordt gewerkt met mensen uit de buurt/wijk en dat staat voorop. Praktisch gevolg is wel dat professionals en amateurs elkaar makkelijk vinden in wijkcultuurhuizen 3. Cultuurhuis is faciliterend, coachend en begeleid amateurs in hun kwaliteiten, waarden en behoeften. 4. Cultuurhuizen zijn laagdrempelig maar je kan er tot grote hoogte stijgen (door professionele omgeving en door aanbod voor eigen ontwikkeling. 5. Cultuurhuis geeft een gevoel van met z n allen iets doen. 6. Veranderende rol van het UCK levert kansen op voor de cultuurhuizen. Hierover moet verder worden nagedacht. 7. Cultuurhuizen faciliteren: zowel materieel als immaterieel (verbinden) 8. Cultuurhuizen zijn het fundament voor de amateurkunst. Mensen ontdekken daar dat ze amateurkunstenaar zijn. Samenbrengen van amateurs en professionals in de wijk. Hier starten nieuwe ideeën. 9. Educatie door feedback. Door bieden van een podium en door mogelijk maken van ontmoeting. 10. Niet in vaste structuren te vangen: elk cultuurhuis opereert anders.

6 Conclusies - Eenheid in verscheidenheid. De cultuurhuizen delen hun kernwaarden. De activiteiten die voortkomen uit die kernwaarden zijn bij elke plek anders en gerelateerd aan de wijk/buurt/omgeving/fysieke mogelijkheden waarin de cultuurhuizen opereren. - Cultuurhuizen zijn de infrastructuur voor cultuur in de wijken zoals de sportvoorzieningen dat zijn voor sport voor kunst en cultuur in de wijken. - Relaties versterken met woningbouwcoöperaties, bedrijven en ondernemers uit de wijk met als doel om op sociale manier de waarde van Cultuurhuizen te vermarkten. - Partners zijn voor de cultuurhuizen van groot en essentieel belang. Het gaat om partnerschappen met bijvoorbeeld welzijnsorganisaties, cultuurmakers, culturele organisaties, andere cultuurhuizen, basisonderwijs en bedrijven. - Cultuurhuizen zijn dichtbij. Fysiek dicht bij basisscholen en bewoners. Mentaal dichtbij door het laagdrempelig karakter. - Tijd is goud. Dit geldt voor opbouw van netwerken, betrekken en binden van jongeren. Met tijd komt er ook ruimte voor continuïteit. Aanbevelingen (aan derden zoals gemeente en particuliere partijen) - Wat er leeft in de wijken weten de cultuurhuizen wel, maar dat is op basis van hoe er gewerkt wordt niet op basis van onderzoek. - Ontwikkel instrumenten om resultaten van wijkcultuurhuizen zichtbaar te maken. - Versterk de relaties met woningbouwcoöperaties, bedrijven en ondernemers uit de wijk met als doel om op sociale manier de waarde van Cultuurhuizen te vermarkten. - Betere gezamenlijke profilering van de cultuurhuizen. richting politiek, bedrijven, instellingen, gemeente. Hoe willen de cultuurhuizen zich profileren en waarmee? (vrijwilligersbeleid?, cultuur in de wijken) Er is behoefte vanuit genoemde partijen om een aanspreekpunt te organiseren voor de cultuurhuizen. Concrete acties - Onderzoek laten doen naar de cultuurhuizen, bv door studenten (ASW/Culturele Antropologie) of CALXL. o Welke vragen leven er in de wijken, wat willen de bewoners en de diverse (potentiele) partners? Is wel duidelijk maar niet op basis van onderzoek. Meetbaar maken. o Duidelijk krijgen wat de opbrengsten zijn en hoe je dat zichtbaar kunt maken? Vertaling van de waarden naar corporaties en verzekeringen, hoe dit vorm geven? literatuuronderzoek, er is veel onderzoek al gedaan dit wel meenemen. Theorie, methodiek en opstellen prestatie indicatoren en instrumenten om dit te meten. Onderzoek gericht op concrete instrumenten. - Relaties versterken met woningbouwcoöperaties, bedrijven en ondernemers uit de wijk met als doel om op sociale manier de waarde van Cultuurhuizen te vermarkten: model Echt Overvecht ook naar andere wijken verplaatsen. Goede manier om echt netwerk te maken

7 en direct tot concrete acties te komen, gaat ook verkokering in de wijk tegen. Gemeente vragen om hier een rol in te nemen. (NB Echt Overvecht is opgezet vanuit marketing doel om Overvecht vanuit een positieve gedachte op de kaart te zetten. Traject wordt getrokken door de Amsterdamse organisatie De Wijde Blik met inzet van 0,2 fte. Wijkbureau is opdrachtgever, wijkregisseur Marjan Wertwijn speelt hierin belangrijke rol) - Meer en verder met elkaar nadenken over de functies van de cultuurhuizen. Zeker met de veranderingen bij het UCK is dit zinvol. De cultuurhuizen zouden hierop gezamenlijk een visie op kunnen ontwikkelen en samenwerken bij de uitvoering hiervan. Onderwerpen zijn: o Relaties met basisscholen en belang van basisscholen als schakel tussen de bewoners en de cultuurhuizen. o Rol van cultuurhuizen in de amateurkunst: wat betekent faciliteren voor elk cultuurhuis? o Eens op deze onderwerpen? o Rol van cultuurhuizen is wel overal anders o Gezamenlijke visie: afstemmen hoe we dit verder brengen, wie wat gaat doen o Verder ontwikkelen van ondernemerschap. Dat betekent meer doen aan begripsvorming (waardencreatie & ondernemerschap bij cultuurhuizen, welke waarden vertegenwoordigen de cultuurhuizen en hun activiteiten) en meer gerichtheid op de vraag van (potentieel) publiek en partners. Cultuurhuizen besluiten tot gezamenlijk traject om inzichtelijk te krijgen hoe ze nu al aan waardecreatie en ondernemerschap doen. Voorstel is om een dag met elkaar te praten olv een facilitator. Na de ene dag met elkaar bekijken wat verder nodig is.