Inventarisatie nachtvlinders Vennebroek / Friesche Veen

Transcriptie

1 Inventarisatie nachtvlinders Vennebroek / Friesche Veen Kees Boele,

2 Inventarisatie nachtvlinders Vennebroek / Friesche Veen Vlinderwerkroep KNNV Groningen & Oost-Groningen Kees Boele, Inleiding 3 Uitvoering 3 Methoden 3 Resultaten 6 Nachtvlinders en beheer 9 Literatuur 10 Publiciteit 11 Bijlagen 1. Gegevens per vangstlocatie Soortenlijst macro nachtvlinders Soortenlijst micro nachtvlinders Voorkomen macro nachtvlinders Nederland Voorkomen micro nachtvlinders Nederland Biotoopvoorkeur Waardplanten van een selectie mono- en oligofage macro nachtvlinders 38 2

3 Inleiding Na een eerste verkenning op 18 juni 2009 is in overleg met Natuurmonumenten besloten om in een periode van twee jaar een inventarisatie uit te voeren van nachtvlinders in het reservaat Vennebroek / Friesche Veen. Het gebied wordt beschreven door J. Bakker & Y. de Vries ( Van dotters naar veenmos, De Levende Natuur (110.52: ). In grote lijnen bestaat het gebied uit het landgoed Vennebroek, gelegen op de rand van de zandrug Paterswolde Groningen, en het verveningsgebied Friesche Veen. Statige eikenlanen, afgewisseld met beuk en opslag van met name berk en meidoorn, lopen uit op open water en door veranderd natuurbeheer gecreëerd moerasgebied. Elzenopslag met hier en daar een smalle rietkraag omzomen de veenplas. Aan de oostzijde van het Friesche Veen staat een grote collectie aan bomen en struiken die opgekomen zijn uit tuinafval van een voormalige vuilstort van de stad Groningen. Verwacht werd dat de variatie in hoogte, grondsoort, waterstand en de daarmee samenhangende vegetatie zich zou vertalen in een rijke nachtvlinderstand. Uitvoering De inventarisatie is uitgevoerd door leden van de Vlinderwerkgroep KNNV Groningen / KNNV Oost- Groningen. Abel Jagersma en Kees Boele coördineerden het programma. Samen met Stella Boele, Egge Boerma, Stieneke Bontsema, Roelien Douma, Koen van Dijken, Bob van de Dijk, Francisca Jagersma, Klaas en Dity Jongsma,Willem Kolvoort, Teun Koops, Jan Menzinga, Ubel Medema en Jaap Schelvis zijn alle waarnemingen gedaan. Waar nodig zijn determinaties gecontroleerd door Gerrit Tuinstra, Siep en Jannie Sinnema (macro-nachtvlinders), Tymo Muus, Sifra Corver en Joop Küchlein (micro-nachtvlinders); Leo Bot, Tymo Muus en Willem Ellis (minerende vlinders). Zonder hun gewaardeerde hulp was de soortenlijst aanzienlijk korter geweest. Henk Dikkema heeft als specialist Wespvlinders in 2011 geïnventariseerd op deze kleine vlinderfamilie. Tenslotte, boswachter Booi Kluiving heeft late herfst en late winter waarnemingen mogelijk gemaakt door een vlinderlamp voor een raam van de werkschuur op te hangen. Methoden Belangrijkste inventarisatiemethode voor nachtvlinders blijft het opstellen van vanglakens met daarbij een HPL (125 W) of ML lamp (250 W). In 2010 is het gebied op 33 avonden bezocht, in 2011 door slechtere weersomstandigheden slechts 22 keer. Daarnaast is er in het najaar enkele keren met een mengsel van stroop en alcohol gewerkt. Overdag is het gebied tussen april en november in beide jaren geregeld bezocht om te zoeken naar rupsen, minerende vlinders, dagactieve nachtvlinders en vlinders die door slepen uit de vegetatie zijn te vangen. Specifiek voor minerende vlinders is in september

4 een inventariserende ecursie onder leiding van Leo Bot en Tymo Muus georganiseerd. In 2010 is één keer en in 2011 drie keer met hulp van feromonen gericht gezocht naar verschillende soorten glasvlinders. 1. Vangstlocaties Bijlage 1 geeft een overzicht van de nachtelijke activiteiten op het landgoed. Locatie 3a (de werkschuur, alleen gebruikt in late herfst en late winter) en 5 (op de hoek Vennebroek / dijk Friesche Veen) zijn het meest door ons bezocht resp. 23 en 15 keer). Locatie 5 leverde ook het meeste aantal soorten op. Het is een hooggelegen punt op de hoek van jong moeras, naast een sloot, achter een voormalige boomkwekerij (locatie 15) en schuin naast een oude eikenwal. Minste waarnemingen zijn gedaan in het noordoostelijk gedeelte (Friesche Veen). Dit heeft met name te maken met het slechte weer in

5 2. Soortenlijsten Al enkele jaren is de taonomie van met name de Uilen (Noctuidae s.l.) sterk aan verandering onderhevig. In de soortenlijsten zijn daarom de laatste inzichten van de Werkgroep Vlinderfaunistiek (2011) gevolgd. Bijlage 2 en 3 geven een overzicht van waargenomen soorten. In de laatste twee kolommen wordt aangegeven in welk kilometerhok de waarnemingen gedaan zijn is het zuidelijke hok ook alle vanglaken locaties gelegen waren in (Vennebroek is hier geheel in gelegen, van het Friesche Veen alleen het zuidelijk deel met o.a. de vogelkijkhut) is het noordelijke hok en bestaat uit het centrale en noordelijk deel van het Friesche Veen. Hier zijn zestien waarnemingsavonden geweest. Daarnaast is het totale gebied, met uitzondering van alleen met een boot bereikbare delen doorzocht naar rupsen en minerende vlinders. Voor Glasvlinders is alleen gezocht op plaatsen waar de voedselplanten voorkomen (wilg, berk, eik, appel, rode bes, els, populier). Vrij zeldzame, zeldzame en zeer zeldzame soorten zijn vet geaccentueerd. 3. Voorkomen in Nederland In bijlage 4 en 5 worden beide soortenlijsten geanalyseerd op voorkomen van macro en micro soorten in Nederland. De gegevens hiervoor zijn gebaseerd op en 4. Biotoopvoorkeur van waargenomen macro nachtvlinders Bijlage 6 geeft een overzicht van biotoopvoorkeur van waargenomen macro nachtvlinders. Daarvoor zijn tellingen gemaakt van soorten die een voorkeur hebben voor drogere biotopen ( het Vennebroek biotoop), soorten die natte biotopen verkiezen (het Friesche Veen biotoop) en soorten die in beide gebieden kunnen voorkomen. 5. Waardplanten van enkele mono- en oligofage macro nachtvlinders Bijlage 7 geeft een overzicht van tellingen voor vlinders die een selectieve groep waardplanten gebruiken voor hun ei-afzetting. Het merendeel van de aangetroffen soorten zijn echter generalisten of gericht op bijvoorbeeld meerdere bomen- en kruidensoorten. 5 Palpita vitrealis (satijnlichtmot),

6 Resultaten Met in totaal 547 waargenomen nachtvlindersoorten (275 macro- en 272 micro-soorten) blijkt Vennebroek / Friesche Veen een redelijk rijk gebied. Als de inventarisatie zich over meerdere jaren had voortgezet was dit aantal zeker hoger uitgekomen. Daarnaast mag verwacht worden dat met verdere gebiedsontwikkeling in met name het Friesche Veen het aantal soorten gebonden aan moerassen nog verder zal toenemen Aantal soorten macro Aantal soorten micro Traditioneel wordt alleen in voorjaar, zomer en vroege herfst geïnventariseerd. Met een MPL lamp (250 watt) voor het raam van de werkschuur (direct naast het vroegere koetshuis) werd het mogelijk ook de late herfst, winter en vroege voorjaarssoorten te scoren (bijvootbeeld Asteroscopus sphin (kromzitter), Agriopis aurantiaria (najaarsspanner), Epirrita dilutata (herfstspanner), Colotois pennaria (gepluimde spanner), Agriopis marginaria (grote voorjaarsspanner) en Apocheima pilosaria (voorjaarsspanner)). Gericht zoeken op het laken naar lastige soorten als Plusia putnamii (Moerasgoud-venstertje, sterk gelijkend op de algemene Plusia festucae, Goudvenstertje), Xestia ditrapezium (Trapeziumuil, sterk gelijkend op Xestia triangulum, Driehoeksuil) en Mesapamea secalella (Weidehalmuiltje, sterk gelijkend op Mesapamea secalis (Halmrupsvlinder) heeft resultaat opgeleverd. Alle drie zijn met slechts één eemplaar uiteindelijk positief gedetermineerd door resp. Gerrit Tuinstra en Abel Jagersma. Ook de dubbelsoorten Acronicta psi (Psi-vlinder) en Acronicta tridens (Drietand) werden beide vastgesteld, de eerste dankzij genitaal studie door Jannie en Siep Sinnema, de tweede door vondst van een goed herkenbare rups. Opvallend in de biotoopverdeling is dat het merendeel van de waargenomen soorten thuis zijn in het Vennebroek biotoop, 146 soorten macro vlinders zijn gebonden aan droge, bosrijke gebieden. Slechts 46 soorten hebben een voorkeur voor moerassen en sloten (het Friesche Veen biotoop). Gedeeltelijk komt dit ook terug in de verdeling over de echte oligofage soorten. Soorten van berk en els of wilg en populier (resp.34 en 39 macro nachtvlinders) zullen deels op de nattere plaatsen van Vennebroek (slootkanten) en deels rond het Friesche Veen voorkomen. Eikensoorten zijn echter strikt gebonden aan Vennebroek, hoewel er op de droogste plaatsen zuidelijk van Het Blik (restanten van de Groningse vuilstort uit de jaren dertig van de vorige eeuw) ook nog enkele eiken 6

7 staan. Hop, voorkomend langs de randen van Vennebroek en Friesche Veen, zal voedsel geven aan Hypena rostralis (Hopsnuituil), Hepialus humuli (Hopwortelboorder) en Cosmopteri zieglerella (Hopprachtmot). Opmerkelijk zijn de soorten met waardplanten die niet in het gebied voorkomen. Chlorissa viridata (Smaragdgroene zomervlinder) was zeker niet verwacht. Het is, samen met de eveneens waargenomen Lycophotia porphyrea (Granietuil) een heidesoort die ook kan voorkomen op berk en wilg. Heidetuinen in Paterswolde kunnen een verklaring voor deze waarneming geven. Naaldbossoorten als Panolis flammea (Dennenuil), Sphin pinastri (Dennenpijlstaart), Thera britannica / variata (Schijnsparspanner) en Zeiraphera griseana (Grijze lariksbladroller) kunnen mogelijk een relatie hebben met (vroegere) kweek van fijnsparren aan de rand van het gebied. Even opmerkelijk is de afwezigheid van soorten die in vergelijkbare gebieden wel voorkomen maar niet op Vennebroek / Friesche Veen zijn gevonden. Voor het bosmilieu is dat bijvoorbeeld Agriopis leucophaearia (Kleine voorjaarsspanner). Met de lampopstelling in februari en maart maar ook met controle van tientallen boomstammen had het mogelijk moeten zijn om gevleugelde mannetjes te vinden maar dat is niet gelukt. Met een langer lopende inventarisatie zal deze soort zeker aan de lijst toegevoegd kunnen worden. Voor het Friesche Veen gedeelte is de, letterlijk grote afwezige Euthri potatoria (Rietvink). Deze forse soort komt goed op licht en leeft in vochtige gebieden op o.a. Riet en Kropaar. Het milieu is er maar de vlinder (nog) niet. In totaal hebben 21 soorten een Nederlandse classificatie tussen vrij zeldzaam en zeer zeldzaam. Het jaar 2010 begon meteen al goed met 1 eemplaar van Lamproptery suffumata (Fraaie Walstrospanner, locatie 2). Een centraal-europese soort die zijn verspreidingsgebied lijkt uit te breiden naar o.a. Drenthe. De waardplant van deze soort is walstro. Aan het begin van het jaar werd de hypothese opgeworpen dat dit vermoedelijk gevonden zou kunnen worden in tuinen met aanplant van Lievevrouwbedstro. Later werden echter nog twee walstrosoorten aangetroffen (Orthonama vittata, Moeraswalstrospanner, en Colostygia pectinataria, Kleine groenbandspanner) wat leidt tot de gedachte dat mogelijk moeraswalstro als waardplant kan dienen. De tweede topper was Palpita vitrealis (Satijnlichtmot locatie 5) op 22 september Naar later bleek een bevrucht vrouwtje die haar eitjes zou achterlaten in het vangpotje. Deze vlinder leeft bijna eclusief op olijf en is een trekvlinder uit het zuiden van Frankrijk. De derde plaats gaat naar Polychrisia moneta (Gelduil, locatie 10, noordelijk van het bewoonde landhuis). Vlindernet noemt het Een zeldzame soort die verspreid over het hele land kan worden waargenomen, maar sterk achteruit lijkt te gaan en vooral voorkomt in tuinen. Valse ridderspoor en absintalsem zijn waardplanten van de rups. De zeldzame Sclerocona acutella (Mantelmot) werd in 2011 door de lokale pers, Natuurmonumenten en het natuurblog van Kees Boele in de schijnwerpers gezet. De soort lijkt zich uit te breiden in Nederland en kiest als voedselplant in Nederland vooral Mais maar elders ook Hop, Boon en Tomaat. Maccaria brunnealis (Bosbesbruintje) en ook Leucoma salicis (Satijnvlinder) zijn bezig met een opmerkelijk snelle kolonisatie van Nederland. Vlindernet geeft de soort nog op als zeldzaam maar inmiddels is de soort op de oostelijke zandgronden redelijk algemeen. 7

8 Anticolly sparsata (Wederikdwergspanner), Perizoma albulata (Ratelaarspanner) en Photedes minima (Russenuil) zijn in het benedenstroomse gebied van de Drentsche Aa, waar het Friesche Veen direct aan grenst, op sommige locaties redelijk algemeen. Furcula bifida (Wilgenhermelijnvlinder) en Nola cucullatella (Klein visstaartje, foto blz. 23) zijn veel minder algemeen in dit deel van Nederland en zijn beide met 1 eemplaar waargenomen (resp. locatie 8 en 4). Wespvlinders (Sesiidae) komen niet op licht maar zijn alleen met feromonen te inventariseren. Dit leverde Paranthrene tabaniformis (Populierenwespvlinder) en Synanthedon formicaeformis (Wilgenwespvlinder) op. Daarnaast zijn vraatsporen gevonden van rupsen van zowel Pennisetia hylaeiformis (Frambozenglasvlinder) als Synanthedon tipuliformis (Bessenglasvlinder) Op het gebied van minerende vlinders worden de laatste jaren veel witte plekken in Nederland ingevuld door uitgebreide inventarisaties. Voor Vennebroek / Friesche Veenwas dat aanleiding om bijna letterlijk elke boom, struik en plant in 2010 gericht te onderzoeken. In 2011 is vervolgens met lijsten van niet gevonden soorten een tweede ronde gelopen. Dit heeft o.a. vrij zeldzame tot zeldzame soorten Eriocrania sangii (Grijsrups purpermot),, Phyllonorycter roboris (Bonte eikenvouwmot) en Caloptilia falcopenella (Variabele elzensteltmot) opgeleverd. Links, Lamproptery suffumata (Fraai Walstrospanner) ; Rechts: Polychrisia moneta, (gelduil), ; onder Eriocrania sangii, grijsrupspurpermot,

9 Binnen het inventarisatie gebied worden mineerders in hun verspreiding uiteraard beperkt door het voorkomen van hun voedselplanten. Soorten die alleen op Vuilboom leven komen niet voor omdat de voedselplant ontbreekt. Antispila treitschkiella (Kleine kornoeljegaatjesmaker) is beperkt tot één struik bij de ingang van de oude kwekerij. Relatief nieuwe soorten in het gebied, zoals Bijvoet, hebben tijd nog om gekoloniseerd te worden. Deze plant komt sinds enkele jaren als ruige begroeiing voor op de oostelijke dijk. Bucculatri noltei (Bijvoetooglapmot) komt wel rond Groningen voor maar heeft Vennebroek nog niet bereikt. Alle soorten op Iep zijn beperkt tot een enkele boom aan het noordelijke toegangspad van Vennebroek Nachtvlinders en beheer Naast het kennen van flora en fauna van een natuurgebied is het voor een beheerder van belang te weten hoe deze in stand gehouden kan worden en bij voorkeur zelfs verder versterkt. Voor vlinders in het algemeen is diversiteit in biotoop van groot belang. Deze is op Vennebroek / Friesche Veen ruim aanwezig zoals blijkt uit een selectie van zowel specialisten als biotoop gebonden soorten. Met verdere natuurlijke ontwikkeling van zowel de oeverzône van Vennebroek als het zuidelijk gelegen moerasgebied zal deze diversiteit alleen maar toenemen. Minpunt is de beperkte ondergroei op het landgoed Vennebroek. Waar deze meer kans krijgt, zoals bijvoorbeeld in het populierenbos aan de noordzijde valt meteen een toename aan met name minerende micro-vlinders op. Gegeven is echter de open lanenstructuur die kenmerkend is voor landgoederen op de zandrug Groningen Eelde en bij voorkeur behouden zal moeten worden. Met het ouder worden van deze bomen zullen ook meerdere soorten, met name grotere, nachtvlinders hier voedsel kunnen vinden. Dat het daarbij niet alleen gaat om direct op blad levende soorten blijkt wel uit de vondst van rupsen in een Elfenbankje voor het koetshuis (Nemapogon cloacella, Gewoon Kroeskopje). Een groot aantal nachtvlinders eet als vlinder niet meer en is daarmee alleen afhankelijk van het voorkomen van één of meerdere plantensoorten als voedsel voor zijn rupsen. Voor vlinders die wel nectar of boomsappen nodig hebben is het van belang om met name vroege en late bloeiers in het betreffende terrein te hebben. Zowel Klimop als Wilg is in ruime mate aanwezig. In de uiterste zuidoosthoek van het reservaat ligt een voormalige kwekerij (locatie 15). Verwacht werd dat hier een andere vlinderfauna aangetroffen zou worden maar op enkele soorten na bleek dat niet zo te zijn. Met 93 macro en 26 micro nachtvlinders was het niet meer dan een gemiddelde locatie. Deels heeft dit te maken met aanwezigheid van coniferen, deels ook met een dichte grasmat die het centrum van de kwekeri geheel overwoekerd heeft. Zelfs grasliefhebbers als Mythimna en Oligia werden maar in kleine aantallen aangetroffen. 9

10 Literatuur Bakker, J. de Vries,Y., 2009, Van dotters naar veenmos, De Levende Natuur (110.52: ) Goater, B., 1986, British Pyralid Moths (Colchester) Kuchlein, J.H., Bot, L.E.J., 2010, Identification Keys to the Microlepidoptera of the Netherlands (Zeist) Porter, J. 1997, Caterpillars of the British Isles (London) Rozowski, J. 2002, Tortricidae of Europe, vol. 1, 2 (Bratislava) Skinner, B., 1998, Moths of yhe British Isles (Hong Kong) Warring, P, Townsend, M, 2006, Nachtvlinders (Tirion) Websites Werkgroep Vlinderfaunistiek, 2011 Naamlijst Nederlandse Lepidoptera (te raadplegen via Vlindernet, Microlepidoptera.nl, Kleine Vlinders: Bladmineerders: UK Lepidoptera: 10

11 Publiciteit De inventarisatie van nachtvlinders heeft zich zowel op micro als op macro schaal mogen verheugen in voortdurende aandacht. Beheerders van Natuurmonumenten en buurtbewoners kwamen regelmatig als eerste op het verlichte laken af. Twee Nationale Nachtvlindernachten (9 juli 2010 en 2 september 2011) werden aangegrepen om een breder publiek uit te nodigen. De vangst van de 500 ste soort was zowel voor het Dagblad van het Noorden als voor Natuurmonumenten reden om de schijnwerpers letterlijk op het gebied te richten. Tenslotte werd op het natuurblog van Kees Boele in 2011 geregeld geschreven over het onderzoek. 1. Dagblad van het Noorden 12 juli 2011 (Gerdt van Hofslot) Kijk, daar zit een huismoedertje 11

12 2. Website Natuurmonumenten 7 juli

13

14 14

15 15

16 Bijlagen Tabel 1. Gegevens per vangstlocatie 1.a. samenvatting Locatie data 2010 macro micro data 2010 macro micro data 2011 macro micro Totaal macro Totaal micro a a a Links: Nola cucullatella (klein visstaartje), ; rechts Synanthedon formicaeformis (Wilgenwespvlinder),

17 1.b. gegevens per vangstlocatie Datum Locatie Waarnemer Temperatuur totaal Soorten macro Soorten micro Methode KB vanglaken, ML lamp 250W JM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W JM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W UM vanglaken, ML lamp 250W TK kofferval, ML lamp 250 W TV kofferval, ML lamp 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W a KB/RD raamlamp, ML 250 W JM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W SB vanglaken, HPL lamp 125 W KvD kofferval, ML lamp 250 W KB vanglaken, ML lamp 250W WK 16-12, vanglaken, ML lamp 250W SB vanglaken, HPL, lamp 125 W KB vanglaken, ML lamp 250W 17

18 AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W WK vanglaken, ML lamp 250W HJ smeer KB vanglaken, ML lamp 250W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ/KB smeer AJ/KB vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ vanglaken, HPL lamp AJ 16-12, vanglaken, HPL lamp KB vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W AJ 26-19, vanglaken, HPL, lamp 125 W UM vanglaken, ML lamp 250W JM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W a KB/UM vanglaken, ML lamp 250W a AJ/KB/UM vanglaken, ML lamp 250W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W KB vanglaken, ML lamp 250W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ/KB vanglaken, HPL, lamp 125 W UM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W a KB vanglaken, ML lamp 250W SB vanglaken, HPL, lamp 125 W KB vanglaken, ML lamp 250W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W AJ vanglaken, HPL, lamp 125 W UM vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W KB vanglaken, ML lamp 250W KB/UM vanglaken, ML lamp 250W tussen en 5 WK smeer 18

19 Tabel 2. Soortenlijst macro nachtvlinders 108 Macro nachtvlinders Hepialidae (5) Cossidae (3) Sesiidae (12) Lasiocampidae (16) Drepanidae (15) Geometridae (298) Sphingidae (17) Notodontidae (31) Erebidae (83) Noliidae (13) Noctuidae (325) VET = zeldzame tot vrij zeldzame soorten Naam Nederlandse naam Familie Cossus cossus Wilgenhoutrups Cossidae Zeuzera pyrina Gestippelde houtvlinder Cossidae Drepana curvatula Bruine eenstaart Drepanidae, subfamilie Drepaninae Drepana falcataria Berkeneenstaart Drepanidae, subfamilie Drepaninae Watsonalla binaria Gele eenstaart Drepanidae, subfamilie Drepaninae Watsonalla cultraria Beukeneenstaart Drepanidae, subfamilie Drepaninae Habrosyne pyritoides Vuursteenvlinder Drepanidae, subfamilie Thyatirinae Ochropacha duplaris Tweestip-orvlinder Drepanidae, subfamilie Thyatirinae Tethea ocularis Peppel-orvlinder Drepanidae, subfamilie Thyatirinae Tethea or Orvlinder Drepanidae, subfamilie Thyatirinae Thyatira batis Braamvlinder Drepanidae, subfamilie Thyatirinae Arctia caja Grote Beer Erebidae, subfamilie Arctiinae Atolmis rubricollis Zwart beertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Diaphora mendica Mendicabeer Erebidae, subfamilie Arctiinae Eilema complana Streepkokerbeertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Eilema depressa Naaldboombeertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Eilema griseola Glad beertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Eilema lurideola Plat beertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Eilema sororcula Geel beertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Pelosia muscerda Muisbeertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Phragmatobia fuliginosa Kleine beer Erebidae, subfamilie Arctiinae Spilosoma lubricipeda Witte tijger Erebidae, subfamilie Arctiinae Spilosoma lutea Gele tijger Erebidae, subfamilie Arctiinae

20 Naam Nederlandse naam Familie 20 Thumata sene Rondvleugelbeertje Erebidae, subfamilie Arctiinae Tyria jacobea Jacobsvlinder Erebidae, subfamilie Arctiinae Scolioptery libatri Roesje Erebidae, subfamilie Calpinae Catocala nupta Rood Weeskind Erebidae, subfamilie Eribinae Herminia tarsicrinalis Schaduwsnuituil Erebidae, subfamilie Herminiinae Herminia tarsipennalis Lijnsnuituil Erebidae, subfamilie Herminiinae Macrochilo cribrumalis Stippelsnuituil Erebidae, subfamilie Herminiinae Hypena proboscidalis Bruine snuituil Erebidae, subfamilie Hypeninae Hypena rostralis Hopsnuituil Erebidae, subfamilie Hypeninae Schrankia costaestrigalis Gepijlde micro-uil Erebidae, subfamilie Hypenodinae Calliteara pudibunda Meriansborstel Erebidae, subfamilie Lymantriinae Euproctis similis Donsvlinder Erebidae, subfamilie Lymantriinae Leucoma salicis Satijnvlinder Erebidae, subfamilie Lymantriinae Orgyia antiqua Witvlakvlinder Erebidae, subfamilie Lymantriinae Rivula sericealis Stro-uil Erebidae, subfamilie Rivulinae Alsophila aescularia Voorjaarsboomspanner Geometridae, subfamilie Alsophillinae Abraas sylvata Porseleinvlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Aethalura punctulata Berkenspikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Agriopis aurantiaria Najaarsspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Agriopis marginaria Grote voorjaarsspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Alcis repandata Variabele spikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Apocheima hispidaria Voorjaarsspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Biston betularia Peper-en-zoutvlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Biston strataria Vroege spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Cabera eanthemata Bruine grijsbandspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Cabera pusaria Witte grijsbandspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Campaea margaritata Appeltak Geometridae, subfamilie Ennominae Colotois pennaria Gepluimde spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Crocallis elinguaria Kortzuiger Geometridae, subfamilie Ennominae Ectropis crepuscularia Gewone spikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Erannis defoliaria Grote wintervlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Euchoeca nebulata Leverkleurige spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Hypomecis punctinalis Ringspikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Hypomecis roboraria Grote spikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Ligdia adustata Aangebrande spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Lomaspilis marginata Gerande spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Lomographa bimaculata Tweevlekspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Lomographa temerata Witte schaduwspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Macaria alternata Donker klaverblaadje Geometridae, subfamilie Ennominae Macaria brunneata Bosbesbruintje Geometridae, subfamilie Ennominae Macaria liturata Gerimpelde spanner Geometridae, subfamilie Ennominae Macaria notata Gewoon klaverblaadje Geometridae, subfamilie Ennominae Macaria wauaria Zwarte w-vlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Opisthograptis luteolata Hagedoornvlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Ouraptery sambucaria Vliervlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Parectropis similaria Witvlekstippelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Peribatodes rhomboidaria Tausspikkelspanner Geometridae, subfamilie Ennominae Peribatodes secundaria Geveerde stippelmot Geometridae, subfamilie Ennominae Phigalia pilosaria Perentak Geometridae, subfamilie Ennominae Plagodis dolabraria Lindeknotsvlinder Geometridae, subfamilie Ennominae

21 Naam Nederlandse naam Familie Selenia dentaria Herculesje Geometridae, subfamilie Ennominae Selenia tetralunaria Halvemaanvlinder Geometridae, subfamilie Ennominae Chlorissa viridata Smaragdgroene zomervlinder Geometridae, subfamilie Geometrinae Comibaena bajularia Gevlekte zomervlinder Geometridae, subfamilie Geometrinae Geometra papilionaria Grote zomervlinder Geometridae, subfamilie Geometrinae Hemithea aestivaria Kleine zomervlinder Geometridae, subfamilie Geometrinae Anticolli sparsata Wederikdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Camptogramma bilineata Gestreepte goudspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Chloroclystis v-ata V-dwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Cidaria fulvata Oranje bruinbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Colostygia pectinataria Kleine groenbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Dysstroma truncata Schimmelspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Ecliptopera saliceata Marmerspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Epione repandaria Puntige zoomspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Epirrhoe alternata Gewone bandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Epirrita dilatata Herfstspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eulithis mellinata Bessentakvlinder Geometridae, subfamilie Larentiinae Eulithis prunata Wortelhoutspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eulithis testata Oranje agaatspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia abbreviata Voorjaarsdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia assimilata Hopdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia centaureata Zwartvlekdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia innotata Bijvoetdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia intricata Streepjesdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia subfuscata Grijze dwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia tripunctaria Schermbloemdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Eupithecia vulgata Gewone dwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Gandaritis pyraliata Gele agaatspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Gymnoscelis rufifasciata Zwartkamdwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Hydrelia flammeolaria Geel spannertje Geometridae, subfamilie Larentiinae Hydriomena furcata Variabele spanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Hydriomena impluviata Groennbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Lamproptery suffumata Fraaie walstrospanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Operophtera brumata Kleine wintervlinder Geometridae, subfamilie Larentiinae Orthonama vittata Moeraswalstrospanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Pasiphila rectangulata Groene dwergspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Perizoma albulata Ratelaarspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Perizoma alchemillata Hennenetelspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Perizoma flavofasciata Silenespanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Plemyria rubiginata Blauwrandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Pterapheraptery sealata Kleine blokspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Thera britannica / variata Schijnsparspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Thera juniperata Jeneverbesspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Trichoptery carpinata Vroege blokspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Xanthorhoe designata Koolbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Xanthorhoe ferrugata Vierbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Xanthorhoe fluctuata Zwartbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Xanthorhoe montanata Geoogde bandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae Xanthorhoe spadicearia Bruine vierbandspanner Geometridae, subfamilie Larentiinae

22 Naam Nederlandse naam Familie Cyclophora linearia Gele oogspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Idaea aversata Grijze stipspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Idaea biselata Schildstipspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Idaea dimidiata Vlekstipspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Idaea emarginata Geblokte stipspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Scopula immutata Bosspanner Geometridae, subfamilie Sterrhinae Timandra comae Lieveling Geometridae, subfamilie Sterrhinae Hepialus humili Hopwortelboorder Hepialidae Triodia sylvina Oranje wortelboorder Hepialidae Poecilocampa populi Zwarte herfstpinner Lasiocampidae, subfamilie Poecilocampinae Acronicta alni Elzenuil Noctuidae, subfamilie Acronictinae Acronicta auricoma Goudhaaruil Noctuidae, subfamilie Acronictinae Acronicta leporina Schaapje Noctuidae, subfamilie Acronictinae Acronicta psi Psi-vlinder Noctuidae, subfamilie Acronictinae Acronicta rumicis Zuringuil Noctuidae, subfamilie Acronictinae Acronicta tridens Drietand Noctuidae, subfamilie Acronictinae Craniophora ligustri Schedeldrager Noctuidae, subfamilie Acronictinae Simyra albovenosa Kleine rietvink Noctuidae, subfamilie Acronictinae Subacronicta megacephala Schilddrager Noctuidae, subfamilie Acronictinae Amphipyra pyramidea Piramidevlinder Noctuidae, subfamilie Amphipyrinae Asteroscopus sphin Kromstaart Noctuidae, subfamilie Amphipyrinae Cucullia umbratica Grauwe Monnik Noctuidae, subfamilie Cucullinae Deltote bankiana Zilverstreep Noctuidae, subfamilie Eustrotiinae Deltote pygarga Donkere marmeruil Noctuidae, subfamilie Eustrotiinae Agrochola circellaris Bruine herfstuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Agrochola lota Zwartstipvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Agrochola macilenta Geelbruine herfstuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Agrotis eclamationis Gewone worteluil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Agrotis puta Puta-uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Amphipoea oculea Roodbruine vlekuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Anarta trifolii Spurrie-uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Anorthoa munda Dubbelstipvoorjaarsuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea crenata Variabele grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea monoglypha Graswortelvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea remissa Grauwe grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea scolopacina Bosgrasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea sordens Kweekgrasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apamea unanimis Rietgrasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Apterogenum ypsillon Wilgenschorsvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Arenostola phragmitidis Egale rietboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Aylia putris Houtspaander Noctuidae, subfamilie Noctuinae Caradrina morpheus Morpheusstofuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Ceraptery graminis Bonte grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Cerastis rubricosa Rode vlekkenuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Charanyca trigrammica Drielijnuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Chilodes maritima Smalvleugelrietboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Coenobia rufa Russenuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Conistra vaccinii Bosbesuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Cosmia pyralina Maanuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae

23 Naam Nederlandse naam Familie Cosmia trapezina Hyena Noctuidae, subfamilie Noctuinae Diarsia mendica Variabele breedvleugeluil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Diarsia rubi Gewone breedvleugeluil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Dryobotodes eremita Eikenuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Eupleia lucipara Levervlek Noctuidae, subfamilie Noctuinae Eupsilia transversa Wachtervlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Globia sparganii Egelskopboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Gortyna flavago Goudgele boorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Hecatera bicolorata Tweekleurige uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Helotropha leucostigma Gele lis-boorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Hoplodrina ambigua Zuidelijke stofuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Hoplodrina blanda Egale stofuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Hoplodrina octogenaria Gewone stofuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Hydraecia micacea Aardappelstengelboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Ipimorpha subtusa Tweekleurige heremietuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Lacanobia oleracea Groente-uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Lateroligia ophiogramma Moeras-grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Leucania comma Komma-uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Leucania obsoleta Gestreepte rietuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Lupurina testacea Gewone grasmot Noctuidae, subfamilie Noctuinae Lycophotia porphyrea Granietuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Melanchra persicariae Perzikkruidvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mesapamea secalella Weidehalmuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mesapamea secalis Halmrupsvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mesoligia furuncula Zandhalmuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mythimna ferrago Gekraagde grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mythimna impura Stompvleugelgrasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mythimna pudorina Grijze grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mythimna straminea Spitsvleugelgrasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Mythymna pallens Bleke grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua comes Volgeling Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua fimbriata Breedbandhuismoeder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua interjecta Kleine huismoeder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua janthe Open breedbandhuismoeder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua janthina Kleine breedbandhuismoeder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Noctua pronuba Huismoeder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Nonagria typhae Lisdoddeboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Ochropleura plecta Haarbos Noctuidae, subfamilie Noctuinae Oligia fasciuncula Oranjegeel halmuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Oligia latruncula Donker halmuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Oligia strigilis Gelobd halmuiltje Noctuidae, subfamilie Noctuinae Orthosia cerasi Tweestreepvoorjaarsuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Orthosia cruda Vroege voorjaarsuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Orthosia gothica Nunvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Orthosia gracilis Sierlijke voorjaarsuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Orthosia incerta Variabele voorjaarsuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Panolis flammea Dennenuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Parastichtis suspecta Populierenuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Phlogophora meticulosa Agaatvlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae

24 Naam Nederlandse naam Familie Photedes minima Bochtige smele uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Rhizedra lutosa Herfstrietboorder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Tholera decimalis Gelijnde grasuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Tiliacea aurago Saffraangouduil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Trachea atriplicis Meldevlinder Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xanthia icteritia Gewone gouduil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xanthia togata Wilgengouduil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xestia c-nigrum Zwarte-c-uil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xestia ditrapezium Trapeziumuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xestia triangulum Driehoeksuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Xestia anthographa Vierkantvlekuil Noctuidae, subfamilie Noctuinae Colocasia coryli Hazelaaruil Noctuidae, subfamilie Pantheinae Abrostola tripartita Brandnetelkapje Noctuidae, subfamilie Plusiinae Abrostola triplasia Donker brandnetelkapje Noctuidae, subfamilie Plusiinae Autographa gamma Gamma-uil Noctuidae, subfamilie Plusiinae Autographa jota Jota-uil Noctuidae, subfamilie Plusiinae Diachrysia chrysitis Koperuil Noctuidae, subfamilie Plusiinae Plusia festucae Goudvenstertje Noctuidae, subfamilie Plusiinae Plusia putnami Moerasgoudvenstertje Noctuidae, subfamilie Plusiinae Polychrysia moneta Gelduil Noctuidae, subfamilie Plusiinae Bena bicolorana Grote groenuil Nolidae, subfamilie Chloephhorinae Earias clorana Kleine groenuil Nolidae, subfamilie Chloephhorinae Nycteola revayana Variabele eikenuil Nolidae, subfamilie Chloephhorinae Pseudoips prasinana Zilveren groenuil Nolidae, subfamilie Chloephhorinae Meganola albula Groot visstaartje Nolidae, subfamilie Nolinae Nola confusalis Vroeg visstaartje Nolidae, subfamilie Nolinae Nola cucullatella Klein visstaartje Nolidae, subfamilie Nolinae Harpyia milhauseri Draak Notodontidae, subfamilie Heterocampinae Stauropus fagi Eekhoorn Notodontidae, subfamilie Heterocampinae Drymonia dodonaea Gestreepte tandvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Drymonia ruficornis Maantandvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Furcula bicuspis Berkenhermelijnvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Furcula bifida Wilgenhermelijnvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Furcula furcula Kleine hermelijnvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Gluphisia crenata Populierentandvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Notodonta dromedarius Dromedaris Notodontidae, subfamilie Notodontinae Notodonta tritophus Wilgentandvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Notodonta ziczac Kameeltje Notodontidae, subfamilie Notodontinae Pheosia gnoma Berkenbrandvlerkvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Pheosia tremula Brandvlerkvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Pterostoma palpina Snuitvlinder Notodontidae, subfamilie Notodontinae Ptilodon capucina Kroonvogeltje Notodontidae, subfamilie Notodontinae Peridea anceps Eikentandvlinder Notodontidae, subfamilie Phalerinae Phalera bucephala Wapendrager Notodontidae, subfamilie Phalerinae Clostera curtula Bruine wapendrager Notodontidae, subfamilie Pygaerinae Paranthrene tabaniformis Populierenwespvlinder Sesiidae Pennisetia hylaeiformis Frambozenglasvlinder Sesiidae Synanthedon formicaeformis Wilgenwespvlinder Sesiidae Synanthedon tipuliformis Bessenglasvlinder Sesiidae 24

25 Naam Nederlandse naam Familie Deilephila elpenor Groot avondrood Sphingidae subfamilie Macroglossinae Laothoe populi Populierenpijlstaart Sphingidae, subfamilie Smerinthinae Mimas tiliae Lindepijlstaart Sphingidae, subfamilie Smerinthinae Smerinthus ocellatus Pauwoogpijlstaart Sphingidae, subfamilie Smerinthinae Sphin ligustri Ligusterpijlstaart Sphingidae, subfamilie Sphinginae Sphin pinastri Dennenpijlstaart Sphingidae, subfamilie Sphinginae Poecilocampa populi (Zwarte herfstspinner), 28 oktober

26 Tabel 3. Soortenlijst micro nachtvlinders Aantal soorten Crambidae (205) Pyralidae (71) Schreckensteiniidae (1) Pterophoridae (35) Alucitidae (2) Tortricidae (365) Choreutidae (3) Gelechiidae (148) Cosmopterigidae (8) Momphidae (14) Coleophoridae (101) Stathmopodidae (1) Elachistidae (94) Peleopodidae (1) Chimabachidae (3) Oecophoridae (26) Lyonetiidae (7) Praydidae (3) Ypsolophidae (13) Glyphipterigidae (5) Acrolepiidae (5) Plutellidae (3) Argyresthiidae (47) Yponomeutidae (18) Gracillariidae (93) Bucculatricidae (11) Psychidae (23) Tineidae (37) Tischeriidae (5) Adelidae (18) Heliozelidae (4) Nepticulidae (157) Eriocranidae (6) Aantal soorten

27 VET = zeldzame tot vrij zeldzame soorten Latijnse naam Nederlandse naam Familie Adela cuprella Wilgenlangsprietmot Adelidae, subfamilie Adelinae Adela reaumurella Smaragdlangsprietmot Adelidae, subfamilie Adelinae Adeliidae, subfamilie Nematopogon adansoniella Gevlekte langsprietmot Nematopogoninae Alucita headactyla Waaiermot Alucitidae Argyresthia brockeella Sierlijke pedaalmot Argyrestidae, subfamilie Argyresthiinae Argyresthia goedartella Berkenpedaalmot Argyrestidae, subfamilie Argyresthiinae Argyresthia pruniella Kersenpedaalmot Argyrestidae, subfamilie Argyresthiinae Argyrestidae, subfamilie Argyresthia pygmaeella Vale pedaalmot Argyresthiinae Bucculatri bechsteinella Meidoornooglapmot Bucculatriciidae Bucculatri cidarella Elzenooglapmot Bucculatriciidae Bucculatri thoracella Lindeooglapmot Bucculatriciidae Bucculatri ulmella Eikenooglapmot Bucculatriciidae Diurnea fagella Voorjaarskortvleugelmot Chimabachidae Diurnea lipsiella Herfstkortvleugelmot Chimabachidae Anthophila fabriciana Brandnetelmot Choreutidae, subfamilie Choreutinae Coleophora alcyopennella Metaalkokermot Coleophoridae Coleophora alticolella Gewone ruskokermot Coleophoridae Coleophora caespititiella Bieskokermot Coleophoridae Coleophora coracipenella Donkergrijze kokermot Coleophoridae Coleophora flavipenella Donkere eikenkokermot Coleophoridae Coleophora gryphipennella Rozenkokermot Coleophoridae Coleophora kuehnella Blaasjespistoolkokermot Coleophoridae Coleophora lineolea Andoornkokermot Coleophoridae Coleophora lutipennella Gewone eikenkokermot Coleophoridae Coleophora serratella Bruingrijze kokermot Coleophoridae Coleophora spinella Geelkopprunuskokermot Coleophoridae Coleophora violacea Witsprietkokermot Coleophoridae Cosmopterigidae, subfamilie Cosmopteri zieglerella Hopprachtmot Cosmopteriginae Limnaecia phragmitella Lisdoddeveertje Cosmopterigidae, subfamilie Cosmopteriginae Agriphila straminella Blauwooggrasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Agriphila tristella Variabele grasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Calamotropha paludella Lisdoddesnuitmot Crambidae, subfamilie Crambinae Catoptria osthelderi Smalle vlakjesmot Crambidae, subfamilie Crambinae Catoptria pinella Egale vlakjesmot Crambidae, subfamilie Crambinae Chilo phragmitella Rietmot Crambidae, subfamilie Crambinae Chrysoteuchia culmella Gewone grasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Crambus lathoniellus Vroege grasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Crambus pascuella Zilverstreepgrasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Crambus perlella Bleke grasmot Crambidae, subfamilie Crambinae Evergestis pallidata Bonte valkmot Crambidae, subfamilie Evergestinae

28 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Acentria ephemerella Duikermot Crambidae, subfamilie Nymphulinae Cataclysta lemnata Kroosvlinder Crambidae, subfamilie Nymphulinae Elophila nymphaeata Waterleliemot Crambidae, subfamilie Nymphulinae Nymphula nitidulata Egelskopmot Crambidae, subfamilie Nymphulinae Parapoyn stratiotata Krabbenscheermot Crambidae, subfamilie Nymphulinae Anania coronata Gewone coronamot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Anania hortulata Bonte brandnetelmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Anania lancealis Lichte coronamot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Anania stachydalis Bonte coronamot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Donacaula forficella Liesgrassnuitmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Donacaula mucronella Zeggesnuitmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Ostrinia nubilalis Maisboorder Crambidae, subfamilie Pyraustinae Palpita vitrealis Satijnlichtmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Pyrausta aurata Muntvlindertje Crambidae, subfamilie Pyraustinae Pyrausta despicata Weegbreemot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Sclerocona acutella Mantelmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Udea olivalis Witvlekkruidenmot Crambidae, subfamilie Pyraustinae Schoenobius gigantella Rietsnuitmot Crambidae, subfamilie Schoenobiinae Eudonia lacustrata Lichte granietmot Crambidae, subfamilie Scopariinae Eudonia mercurella Variabele granietmot Crambidae, subfamilie Scopariinae Eudonia truncicolella Nazomergranietmot Crambidae, subfamilie Scopariinae Scoparia ambigualis Vroege granietmot Crambidae, subfamilie Scopariinae Pleuroptya ruralis Parelmoermot Crambidae, subfamilie Spilomeninae Agonopteri heracliana Gewone kaartmot Elachistidae, subfamilie Depressarinae Agonopteri propinquella Zwartvlekkaartmot Elachistidae, subfamilie Depressarinae Agonoptery ocellana Roodvlekkaartmot Elachistidae, subfamilie Depressarinae Depressaria radiella Pastinaakplatlijfje Elachistidae, subfamilie Depressarinae Elachista maculicerusella Grijsgevlekte grasmineermot Elachistidae, subfamilie Elachistinae Dyseriocrania subpurpurella Eikenpurpermot Eriocraniidae Eriocrania cicatricella Roze purpermot Eriocraniidae Eriocrania sangii Grijsrupspurpermot Eriocraniidae Eriocrania semipurpurella Variabele purpermot Eriocraniidae Eriocrania sparrmannella Late purpermot Eriocraniidae Heringocrania unimaculella Zilvervlekpurpermot Eriocraniidae Brachmia blandella Puntvleugelpalpmot Gelichiidae, subfamilie Dichomeridinae Dichomeris marginella Jeneverbesmot Gelichiidae, subfamilie Dichomeridinae Athrips mouffetella Kamperfoeliepalpmot Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Bryotropha similis Witte mospalpmot Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Carpatolechia proimella Smalpalpmot Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Psoricoptera gibbosella Eikenborsteltje Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Syncopacma larseniella Bandpalpmot Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Teleiodes luculella Maanpalpmot Gelichiidae, subfamilie Gelichiinae Glyphipterigidae, subfamilie Acrolepia autumnitella Bitterzoetmot Acrolepiinae

29 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Orthotelia sparganella Rietstreepmot Glyphipterigidae, subfamilie Orthoteliinae Caloptilia alchimiella Goudvleksteltmot Gracillarinae Caloptilia betulicola Bruine berkensteltmot Gracillarinae Caloptilia elongella Bruine elzensteltmot Gracillarinae Caloptilia falcopenella Variabele elzensteltmot Gracillarinae Caloptilia populetorum Witte berkensteltmot Gracillarinae Caloptilia rufipennella Donkere esdoornsteltmot Gracillarinae Caloptilia stigmatella Wilgensteltmot Gracillarinae Gracillaria syringella Seringensteltmot Gracillarinae Parorni anglicella Meidoornzebramot Gracillarinae Parorni betulae Berkenzebramot Gracillarinae Parorni devoniella Gewone zebramot Gracillarinae Parorni fagivora Beukenzebramot Gracillarinae Parorni scoticella Appelzebramot Gracillarinae Cameraria ohridella Paardenkastanjemineermot Phyllonorycter acerifoliella Spaanse-aakvouwmot Phyllonorycter blancardella Appelvouwmot Phyllonorycter coryli Hazelaarblaasmijnmot Phyllonorycter corylifoliella Vruchtboomvouwmot Phyllonorycter emberizaepenella Kamperfoelievouwmot Phyllonorycter esperella Haagbeukblaasmijnmot Phyllonorycter froelichiella Oranje elzenvouwmot Phyllonorycter geniculella Gewone esdoornvouwmot Phyllonorycter harrisella Witte eikenvouwmot Phyllonorycter joannisi Noorse-esdoornvouwmot Phyllonorycter klemannella Goudrugelzenvouwmot Phyllonorycter maestingella Beukenvouwmot Phyllonorycter nicellii Hazelaarvouwmot Phyllonorycter oyacanthae Meidoornvouwmot Phyllonorycter quercifoliella Gewone eikenvouwmot Phyllonorycter rajella Gewone elzenvouwmot Phyllonorycter roboris Bonte eikenvouwmot

30 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Phyllonorycter salicicolella Phyllonorycter salictella Phyllonorycter sorbi Phyllonorycter stettinensis Phyllonorycter tenerella Phyllonorycter tristrigella Phyllonorycter ulmifoliella Phyllocnistis saligna Phyllocnistis unipunctella Wilgenvouwmot Witstreepwilgenvouwmot Lijsterbesvouwmot Elzenblaasmijnmot Haagbeukvouwmot Geelkopiepenvouwmot Berkenvouwmot Wilgenslakkenspoormot Eenstipslakkenspoormot Phyllocnistinae Phyllocnistinae Antispila treitschkiella Kleine kornoeljegaatjesmaker Heliozelidae Heliozela resplendella Elzenzilvervlekmot Heliozelidae Lyonetia clerkella Hangmatmot Lyonetiidae, subfamilie Lyonetiinae Mompha epilobiella Gewone wilgenroosjesmot Momphidae Mompha ochraceella Gele wilgenroosjesmot Momphidae Mompha raschkiella Tweekleurige wilgenroosjesmot Momphidae Ectoedemia albifasciella Gewone eikenblaasmijnmot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Ectoedemia atricollis Zwartkopblaasmijnmot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Ectoedemia hannoverella Populierenbladsteelmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Ectoedemia rubivora Bramenblaasmijnmot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Ectoedemia subbimaculella Gespleten eikenblaasmijnmot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella anomalella Bruine rozenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella aurella Braammineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella basiguttella Boogjes eikenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella betulicola Sociale berkenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella floslactella Hazelaarmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella glutinosae Witkraagelzenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella hemargyrella Zilverbandbeukenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella hybnerella Meidoornmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella luteella Late berkenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella microtheriella Slanke mineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella nylandriella Gewone lijsterbesmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella obliquella Gewone wilgenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella oyacanthella Boogjesmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella perpygmaeella Meidoornhoekmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella plagicolella Pruimenballonmot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella roborella Gewone eikenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella sakhalinella Bladrand berkenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella salicis Boswilgmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella samiatella Bruine eikenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae

31 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Stigmella speciosa Bruine esdoornmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella splendidissimella Sierlijke braammineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella tiliae Lindemineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella tityrella Beukenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Stigmella trimaculella Populierenmineermot Nepticulidae, subfamilie Nepticulinae Bisigna procerella Naaldkunstwerkje Oecophoridae, subfamilie Oecophorinae Crassa unitella Zwamboorder Oecophoridae, subfamilie Oecophorinae Endrosis sarcitrella Witkopmot Oecophoridae, subfamilie Oecophorinae Carcina quercana Vuurmot Peleopodidae, subfamilie Oecophorinae Plutella ylostella Koolmotje Plutellidae Prays frainella Essenmot Praydidae, subfamilie Praydinae Prays ruficeps Bruine essenmot Praydidae, subfamilie Praydinae Bacotia claustrella Knopzakdrager Psychidae, subfamilie Psychinae Proutia betulina Sierlijke zakdrager Psychidae, subfamilie Psychinae Psyche casta Gewone zakdrager Psychidae, subfamilie Psychinae Adaina microdactyla Dwergvedermot Pterophoridae, subfamilie Pterophorinae Emmelina monodactyla Windevedermot Pterophoridae, subfamilie Pterophorinae Pterophorus pentadactyla Sneeuwwitte vedermot Pterophoridae, subfamilie Pterophorinae Achroia grisella Kleine wasmot Pyralidae, subfamilie Gallerinae Aphomia sociella Hommelnestmot Pyralidae, subfamilie Gallerinae Acrobasis advenella Mutsjeslichtmot Pyralidae, subfamilie Phycitinae Acrobasis suavella Roodstreepmutsjeslichtmot Pyralidae, subfamilie Phycitinae Dioryctria abietella Sparappelboorder Pyralidae, subfamilie Phycitinae Dioryctria schuetzeella Donkere sparappelboorder Pyralidae, subfamilie Phycitinae Ortholepis betulae Berkenlichtmot Pyralidae, subfamilie Phycitinae Phycita roborella Eikenlichtmot Pyralidae, subfamilie Phycitinae Phycitodes binaevella Weidemot Pyralidae, subfamilie Phycitinae Endotricha flammealis Strooiselmot Pyralidae, subfamilie Pyralinae Hypsopygia costalis Triangelmot Pyralidae, subfamilie Pyralinae Hypsopygia glaucinalis Tweelijnmot Pyralidae, subfamilie Pyralinae Schreckensteinia festaliella Gevorkte mot Schreckensteiniidae Stathmopoda pedella Pootmot Stathmopodidae Nemapogon cloacella Gewoon kroeskopje Tineidae, subfamilie Nemapogoninae Monopis weaverella Witvlekkijkgaatje Tineidae, subfamilie Tineinae Tinea semifulvella Auroramot Tineidae, subfamilie Tineinae Tinea trinotella Gele pelsmot Tineidae, subfamilie Tineinae Coptotriche marginea Gele bramenvlekmot Tischeriidae Tischeria dodonaea Bruine eikenvlekmot Tischeriidae Tischeria ekebladella Gewone eikenvlekmot Tischeriidae Ancylis achatana Dwarsstreephaakbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae

32 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Ancylis mitterbacheriana Oranje haakbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Apotomis betuletana Berkenmarmerbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Apotomis sororculana Variabele marmerbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Bactra lancealana Gewone biesbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Celypha lacunana Brandnetelbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Celypha striana Paardenbloembladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Clepsis spectrana Koolbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Cydia amplana Oranje eikenbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Cydia fagiglandana Beukenspiegelmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Cydia pomonella Fruitmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Cydia splendana Gewone spiegelmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Dichrorampha simpliciana Bleke vlekwortelmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Endothenia quadrimaculana Paardenkopbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Epiblema scutulana Distelzadelmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Epinotia bilunana Witte oogbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Epinotia immundana Elzenoogbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Epinotia tenerana V-oogbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Eucosma campoliliana Zwartwit knoopvlekje Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Eucosma cana Distelknoopvlekje Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Eudemis profundana Bonte fruitbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Gypsonoma dealbana Loofboombladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Gypsonoma oppressana Zwarte populierenbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Gypsonoma sociana Witsnuitpopulierenbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Hedya nubiferana Gewone witvlakbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Hedya ochroleucana Grote witvlakbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Hedya pruniana Pruimwitvlakbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Hedya salicella Pinguintje Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Lathronympha strigana Hertshooibladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Lobesia abcisana Slangenkruidbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Notocelia uddmanniana Bramenbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Pammene argyrana Fruitdwergbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Pammene aurana Oranje dwergbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Pammene fasciana Gewone dwergbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Pammene regiana Maanmot Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Ptycholoma lecheana Koraalbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Rhopobota naevana Topspinnertje Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Spilonota ocellana Rode knopbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Zeiraphera griseana Grijze lariksbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Zeiraphera isertana Grootkopbladroller Tortricidae, subfamilie Olethreutinae Acleris emargana Gehakkelde bladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Acleris ferrugana Lichte boogbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Acleris forsskaleana Kleine boogbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Acleris hastiana Kameleonbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Acleris holmiana Rode driehoekbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae 32

33 Latijnse naam Nederlandse naam Familie Acleris sparsana Esdoornboogbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Acleris variegana Witschouderbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Aethes rubigana Donker C smalsnuitje Tortricidae, subfamilie Tortricinae Aethes smeathmanniana Kommabladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Agapeta hamana Distelbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Aleimma loeflingiana Zonnesproetbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Aphelia paleana Gele bladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Archips crataegana Meidoornbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Archips podana Grote appelbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Archips rosana Heggenbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Archips ylosteana Gevlamde bladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Cacoecimorpha pronubana Anjerbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Capua vulgana Meibladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Clepsis consimilana Tuinbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Cnephasia asseclana Fijne spikkelbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Cnephasia incertana Spikkelbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Cnephasia stephensiana Zomerspikkelbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Ditula angustiorana Zomerbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Epagoge grotiana Schemerbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Eupoecilia ambiguella Blauw smalsnuitje Tortricidae, subfamilie Tortricinae Pandemis cerasana Kersenbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Pandemis heparana Leverkleurige bladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Paramesia gnomana Scherphoekbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Phalonidia manniana Muntbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Syndemis musculana Struikbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Tortricodes alternella Voorjaarsbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Tortri viridana Eikenbladroller Tortricidae, subfamilie Tortricinae Paraswammerdamia nebulella Meidoornduifmot Yponomeutidae, subfamilie Yponomeutinae Yponomeuta evonymella Vogelkerstippelmot Yponomeutidae, subfamilie Yponomeutinae Yponomeuta padella Meidoornstippelmot Yponomeutidae, subfamilie Yponomeutinae Yponomeuta rorrella Wigenstippelmot Yponomeutidae, subfamilie Yponomeutinae Ypsolopha dentella Bonte spitskopmot Ypsolophidae, subfamilie Ypsolophinae Ypsolopha parenthesella Witvlekspitskopmot Ypsolophidae, subfamilie Ypsolophinae Ypsolopha ustella Variabele spitskopmot Ypsolophidae, subfamilie Ypsolophinae

34 Boven: Bacotia claustrella (Knopzakdrager), ; onder Sclerocona acutella (Mantelmot), 27 juni

35 Tabel 4. Voorkomen macronachtvlinders Nederland ( Jaar 2010 Jaar 2011 Zeer zeldzaam 1 1 Zeldzaam 9 12 Vrij zeldzaam 1 1 Niet algemeen Vrij algemeen Algemeen Zeer algemeen Jaar 2010 Jaar Zeer zeldzaam Zeldzaam 1 1 Vrij zeldzaam Niet algemeen Vrij algemeen Algemeen Zeer algemeen 35

36 Tabel 5. Voorkomen micronachtvlinders in Nederland ( Voorkomen Jaar 2010 Jaar 2011 Zeer zeldzaam 0 0 Zeldzaam 5 9 Vrij zeldzaam 2 6 Niet algemeen 5 4 Vrij algemeen Algemeen Zeer algemeen Jaar 2010 Jaar Zeer zeldzaam 5 9 Zeldzaam 2 6 Vrij zeldzaam 5 4 Niet algemeen Vrij algemeen Algemeen Zeer algemeen 36

37 Tabel 6. Biotoopvoorkeur Biotoop Aantal soorten Bosachtige gebieden/droog 146 Moerassen 46 Indifferent 83 Totaal 275 Biotoopvoorkeur macro nachtvlinders (Vlindernet) Aantal soorten Bosachtige gebieden/droog Moerassen Indifferent 37

38 Tabel 7. Waardplanten enkele mono- en oligofage macro nachtvlinders Plantensoort Aantal vlindersoorten (Struik)heide 2 Hop 4 Waterplanten 3 Walstro 3 Naaldbomen 8 Korstmossen/mossen 13 Oeverplanten 19 Grassen 30 Eik 28 Berk en els 34 Wilg en populier 39 Wilg en populier; 39 (Struik)heide; 2 Hop; 4 Waterplanten; 3 Walstro; 3 Naaldbomen; 8 Korstmossen/mossen; 13 Oeverplanten; 19 Berk en els; 34 Grassen; 30 Eik; 28 38