We kijken terug op het vierde jaar van ons 5-jarige vlinderproject. Het onderzoek

Transcriptie

1 Vlinderverslag 2005 We kijken terug op het vierde jaar van ons 5-jarige vlinderproject. Het onderzoek verliep van t/m. In deze periode zijn wederom de 17 dagvlindersoorten in onze regio onderzocht en geregistreerd. Dankwoord en oproep Alle waarnemers worden bijzonder bedankt voor hun medewerking want, dank zij hun hulp hebben we dit jaar meer waarnemingen dan in En dat is boven verwachting gezien de slechte start in het voorjaar van Pas in de nazomer was de grote vlinder doorbraak. Waarschijnlijk hebben alle waarnemers nu ook meer ervaring en zo gaan we straks ons laatste jaar van het 5 jarig project in. Natuurlijk rekenen we weer op jullie hulp, zonder vrijwilligers waren er nooit zulke prachtige resultaten geweest. Waarover straks meer. Vlinderfotowedstrijd Tijdens de viering van het KNNV-jubileum in het MAK zijn de uitslagen van de fotowedstrijd bekend gemaakt. Een overzicht hiervan vind je op de website Wanneer je klikt op het vlinderproject zie je vanzelf vlinderfotowedstrijd staan. Deze was bijzonder geslaagd en een greep uit de diverse inzendingen staat op de site. De eerste prijs ging naar Joyce Bol, de tweede prijs naar Paula Limmen, de derde prijs naar Marian van Goor en de eervolle vermelding was voor ons aller Eric de Vroome. Eric verblijdde ons met een magnifieke foto van een MUNTVLINDER. Kaarten en formulieren Door de leden van de vlinderwerkgroep zijn de kaarten en formulieren in ons werkgebied gedistribueerd, veelal via bibliotheken en tuincentra. Op Internet zijn de waarnemingsformulieren in diverse vormen op te halen. Ter herinnering kijk bij onder vlinderproject en waarnemingen. Reacties en waarnemingen Veel vragen over dag- en nachtvlinders zijn er gesteld via en telefoon. De betrokkenheid bij de vlinders in onze regio is duidelijk gegroeid en dat is natuurlijk een van de doelstellingen van de vlinderwerkgroep geweest. In 2004 schreef ik dat het weer niet altijd meezat maar dat gold misschien nog sterker voor Het voorjaar beloofde weinig goeds. In 2005 telde men 156 verschillende vlinders, terwijl in vlinders werden waargenomen en in 2003 waren dit er 320. De topmaanden vonden dit jaar plaats in,, en dankzij het aanhoudende warme weer. In deze maanden zijn er meer vlinders geteld dan alle andere jaren. Misschien komt dit ook omdat we beter zijn gaan kijken en oplettender zijn en het wordt een gewoonte om tijdens wandelingen even snel een aantekening te maken. Vlinderverslag

2 Telgegevens per soort Welke vlinders vertonen een achteruitgang? Evenals vorig jaar deed het LANDKAARTJE 't slecht dit jaar en zakte met 45 waarnemingen zelfs onder die van 73 in Landkaartje De CITROENVLINDER scoorde ongeveer gelijk aan 2004 met 128 waarnemingen, maar dit is nog steeds slechter dan de 186 waarnemingen in Beide soorten waren in het warme jaar 2003 wel vooruitgegaan! Citroenvlinder De KLEINE VUURVLINDER werd in x waargenomen en ook dit is stukken slechter dan 2002 met 31 waarnemingen. Kleine vuurvlinder Triester is de constatering dat onze fraaie DAGPAUWOOG niet uit zijn dip komt. In 2005 zijn er 522 waarnemingen tegen in In 2003 waren het er en 573 in Dagpauwoog Vlinderverslag 2005

3 Het HOOIBEESTJE doet het dit jaar slechter dan vorig jaar en zakte zelfs onder 2002 met 20 waarnemingen. Het lijkt erop dat zij profiteerde van de warme zomermaanden en in 2003 en Of zijn er andere oorzaken te vinden? Heeft het met maaibeleid of onkruidverdelgers te maken? Hooibeestje Helaas vertoont het ICARUSBLAUWTJE ook een dalende lijn t.o.v en Icarusblauwtje Onze trekkende DISTELVLINDER laat ook een terugval zien, maar soms vallen zij het land binnen na een tijd van oostelijke of zuidelijke wind dus is het moeilijk om conclusies te trekken. Voor de goede orde in 2002, in 2003, 465 in 2004, 57 in 2005 waarnemingen. Distelvlinder Welke vlinders vertonen een duidelijke vooruitgang? Goed nieuwsbetreffende het BOOMBLAUWTJE, die was duidelijk even op vakantie in in 2005 terwijl er 634 in 2003 waren en 207 in Boomblauwtje Vlinderverslag

4 Het GROOT KOOLWITJE is in stijgende lijn t.o.v. alle jaren en is keer geteld. Groot koolwitje Maar onze topper is echt het Knollewitje oftewel KLEIN KOOLWITJE. In, en behaalden zij een record t.o.v. alle andere jaren in die maanden. Zie hier het eindresultaat van het KLEIN KOOLWITJE: in 2002, in 2003, in 2004 in in Klein koolwitje Telgegevens van de 17 dagvlindersoorten Op de volgende pagina s is het resultaat van 17 dagvlindersoorten in 2005 met behulp van tabellen en grafieken weergegeven. soort Argusvlinder Atalanta Boomblauwtje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje In de bovenstaande tabel staan de waarnemingen van de 17 dagvlindersoorten in 2005 per maand weergegeven. 4 Verslag vlinders 2005

5 Zeventien dagvlinders Aantal vlinders per soort Argusvlinder Atalanta Boomblauwtje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje Aantallen per soort (de van boven naar beneden genoemde soorten zijn van links naar rechts weergegeven) soort vroegste Argusvlinder Atalanta Boomblauwtje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Landkaartje Oranjetipje Zwartsprietdikkopje laatste hoogste aantal In de bovenstaande tabel staat de eerste en de laatste datum waarop de 17 vlindersoorten zijn waargenomen. Daarnaast staat de datum waarop de meeste vlinders van een soort zijn gezien en het aantal op die dag. Verslag vlinders

6 Overige soorten. Naast de welbekende 17 dagvlinders zijn er 8 andere soorten waargenomen. Dat is minder dan andere jaren. Dagvlinders Bont zandoogje 8 Bruin blauwtje 105 Bruin zandoogje 20 Groot dikkopje 9 Kleine parelmoervlinder 1 Koevinkje 1 Oranje luzernevlinder 2 Oranje zandoogje Nachtvlinders Nachtvlinders Aardappelstengelboorder 1 Kroosvlinder 2 Agapeta hamana 2 Kruizemuntuil 1 Agriphila tristella 19 Langsprietmot 1 Alsophila aescularia 1 Lieveling 2 Amphipyra pyramidea 1 Lomaspilis marginata 3 Anjermot 57 Meekrapvlinder 59 Bandspanner 3 Muntvlinder 409 Bladroller 8 Nomophila noctuella 1 Bontebessespanner 18 Pauwoogpijlstaart 2 Brandnetelmot 43 Pelsmot 1 Cabera pusaria 8 Peribatodes rhomboidaria 1 Camptogramma bilineata 3 Platyptilla gonodactyla 1 Chrysoteuchia culmella 452 Pleuroptya ruralis 74 Colostygia pectinaria 1 Populierenpijlstaart 2 Crambus pratella 15 Psi uil 1 Cyclophara linearia 1 Rietvink 15 Distelmotje 14 Rood weeskind 7 Endrosis sarcitrella 10 Roodbandbeervlinder 1 Epiblemna cynosbatella 3 Spikkelspanner 1 Eupithecia centaureata 3 St Jacobsvlinder 1 Eupithecia succenturiata 7 Stippelmot 33 Eupithecia vulgata 1 Tapijtmot 1 Eurrhypara coronata 3 Tienuursvlinder 7 Gamma-uil 434 Vedermot 6 Geoogde bandmeter 8 Vijfvingerige vedermot 1 Goudvenstertje 1 Vliervlinder 1 Grote beervlinder 5 Wapendrager 1 Hagedoornvlinder 1 Waterleliemot 2 Hageheld 1 Wilgehoutvlinder 1 Harlekijn 5 Windepijlstaart 1 Huismoeder 39 Witvlakvlinder 6 Klaverspanner 1 Xanthorhoe fluctuata 10 Kleine zomervlinder 2 Xanthorhoe montanata 17 Kooluil 1 Xanthorhoe spadicearia 1 Koper vlinder, glansuil 3 Zomervlinder 2 Zwarte c-uil Nachtvlinders Ondanks het jaar van de nachtvlinders zijn hier minder van waargenomen dan in Wel breidt de hoeveelheid verschillende soorten steeds meer uit. Dit heeft zeker te maken met de grotere ervaring van de waarnemers met nachtvlinder. Ook zijn er goede nachtvlinderboeken in de handel waarop je de natuurlijke vleugelstand kan zien op de plaatjes. En dat is een goed hulpmiddel bij het determineren. 6 Verslag vlinders 2005

7 Weersomstandigheden Op de volgende pagina s zijn de weersomstandigheden in De Bilt van 2002 t/m 2005 grafisch weergegeven. De gegevens zijn afkomstig van het KNMI. 30,00 De Bilt Gemiddeld hoogste temperatuur per maand 25,00 20,00 15,00 10, ,00 0,00 jan feb mrt apr jun jul aug sept okt nov dec De Bilt Gemiddelde maand temperatuur 20,00 18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6, ,00 2,00 0,00 jan feb mrt apr jun jul aug sept okt nov dec De Bilt Hoeveelheid neerslag per maand 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60, ,00 20,00 0,00 jan feb maa apr jun jul aug sept okt nov dec Verslag vlinders

8 De Bilt Gemiddeld aantal uren zon per maand 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3, ,00 1,00 0,00 jan feb mrt apr jun jul aug sept okt nov dec Samenvatting Het weer in 2005 is in verband met de vlinders nog niet besproken. Het lijkt erop dat het doorslaggevend is geweest voor de goede oogst in de maanden,, en. Juist in deze maanden was het zacht, warm en zonnig weer tot aan aan toe. In zijn er vlinders waargenomen en daarmee hebben we het aantal in 2003 net niet overtroffen. Het leek erop dat het een slecht jaar zou worden maar niets is minder waar. Met dank aan alle waarnemers! En laten we van 2006 de topper maken van het 5 jarige 17 vlindersoorten In de bovenstaande tabel staat het resultaat van de afgelopen vier jaar gepresenteerd. project. Henny van der Groep HN/01VER, 2006 afdeling Hoorn/West-Friesland 8 Verslag vlinders 2005